Agim Vinca
Profesor Abdullah Karjagdiut (24 dhjetor 1936-28 gusht 2021), në vend të përshëndetjes
Në këto ditë fundgushti, kur pandemia e rikthyer po bën kërdi në Kosovë, u nda nga ne, në moshën 84 vjeç, mësimdhënësi shumëvjeçar i Universitetit të Prishtinës, studiuesi dhe përkthyesi i mirënjohur prof. dr. Abdullah Karjagdiu.
Ishte ligjërues i Letërsisë anglo-amerikane në Degën e Gjuhës dhe të Letërsisë Angleze në Fakultetin Filozofik/ Filologjik në Prishtinë (dhe jo vetëm); studiues i Bajronit (doktoroi me temën “Bajroni te shqiptarët”); përkthyes i parë në shqip i “Autobiografisë” së Nolit, të cilën Noli e shkroi në anglisht; përkthyes i veprës së mirënjohur të historianit anglez Noel Malcolm (Kosova. Një histori e shkurtër); i romanit të famshëm të Foknerit “Këlthitja dhe mllefi” dhe i sa e sa veprave të tjera nga letërsia botërore; autor i shumë artikujve për letërsinë shqipe e botërore; një kohë edhe gazetar i kulturës në “Rilindje”; përkthyes i dhjetëra filmave të shfaqur ndër vite në programin e Televizionit të Prishtinës (RTP), që nga themelimi, më vonë edhe në RTK; përkthyes simultan (interpret) në takimet e funksionarëve të Kosovës me delegacionet që vinin për vizitë në Prishtinë, si në kohën e autonomisë, ashtu edhe më vonë; në vitet ’90 aktiv edhe në jetën politike, në Partinë Shqiptare Demokristiane (PShDK); njeri i dashur e komunikativ, xhymert si ai (nuk kishe shans të paguaje as edhe një kafe kur ishe në shoqëri me të); njeri me kulturë të gjerë; njohës i mirë i traditës shqiptare, por me formim e kulturë evropian i vërtetë; njeri që udhëtoi shumë nëpër botë, por nuk ia ktheu kurrë shpinën vendit të vet.
E them me përgjegjësi të plotë se Abdullah Karjagdiu ishte poliglot! Në ka pasur poliglot Kosova (e dihet si qëndrojmë ne me gjuhët e huaja, në mos edhe me gjuhën tonë amtare!), ai është Abdullah Karjagdiu. Pos shqipes, që e kishte gjuhë amtare dhe turqishtes, që e kishte mësuar në Prizrenin e tij lindor, si dhe serbokroatishtes, që e zotëronin, kush më shumë e kush më pak, të gjithë intelektualët tanë të brezit të tij dhe posaçërisht lingua franca-s së kohës sonë, anglishtes, që e kishte gjuhë të profesionit dhe të bukës, ai e zotëronte edhe frëngjishten, italishten, spanjishten, deri diku edhe rusishten dhe ndonjë gjuhë tjetër. (Ishte në gjendje të fliste e, madje, edhe të shkruante në shumicën e këtyre gjuhëve).
Nga ky aspekt, ai mund të quhet nxënës i Nolit dhe Konicës, kurse për nga kultura dhe formimi intelektual e shpirtëror: shqiptar i qytetëruar dhe qytetar i botës.
Kur unë kam qenë gjimnazist, në gjysmën e parë të viteve ’60, Abdullah Karjagdiu, atëbotë bashkëpunëtor i rregullt i revistës “Përparimi”, në të cilën botonte shkrime për letërsinë pothuajse në çdo numër, “hahej” me Rexhep Qosjen, me të cilin ishin edhe moshatarë, të lindur që të dy në të njëjtin vit, 1936. (Më vonë ndryshuan punët).
I hapur për nga natyra dhe paksa i shkapërderdhur, Abdullah Karjagdiu nuk u kujdes t’i mblidhte e botonte shkrimet e veta në ndonjë a disa libra. (Nuk pati mirësinë ta bënte këtë as dikush tjetër në vend të tij).
Botoi, me sa dimë, vetëm një libër me ese për integrimin e shqiptarëve në Evropë, titullin e të cilit s’po e gjejmë askund.
Në kohën tonë është bërë problem edhe të vdesësh. Pas luftës në Kosovë, që rrëmbeu dhjetëra mijëra njerëz dhe, së fundi, edhe pas pandemisë Covid-19, që po ashtu rrëmbeu dhe po rrëmben jo pak jetë njerëzish, vdekja sikur nuk përjetohet si dikur. Sidomos kur ikin nga kjo botë krijues e intelektualë, që nuk lënë pas vetes parti, shoqatë, klan apo edhe familje “të fuqishme”. Pak, shumë pak, u fol dhe u shkrua për “Abuçen”; pakrahasimisht më pak se për ndonjë person shumë më pak të rëndësishëm që gjatë jetës së tij ka ushtruar farë funksioni politik a ka mbështetur me fanatizëm ndonjë subjekt të fuqishëm a ndonjë lider “historik”.
Nuk mund të mos e kujtojmë me këtë rast, rrjedhimisht, thënien e Hana Arendt-it se në shoqëritë e paemancipuara një gram pushtet peshon më shumë se një tonelatë mend!
Lavdi jetës dhe veprës së mikut dhe kolegut tonë të nderuar, profesor Abdullah Karjagdiut!
Ngushëllime familjes, miqve, shokëve dhe ish-studentëve të tij të shumtë kudo tek janë!
Prishtinë, 29 gusht 2021./KultPlus.com
