Komisioni Evropian dhe Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA) kanë njoftuar se kanë përzgjedhur pesë kompani furnizuese për të vendosur satelitë të vegjël evropianë në orbitë rreth Tokës, duke synuar rritjen e konkurrencës.
Një marrëveshje kornizë u nënshkrua me Arianespace, kompania që ndërton raketat Ariane 6, Vega dhe Vega-C, si dhe katër start-ups, të cilat deri më tani nuk kanë bërë asnjë lëshim të raketave të tyre. Këto janë Fabrika Gjermane e Hapësirës Ajrore dhe Raketave të Augsburgut Isar (RFA), Orbex Britanike dhe Spanjolle PLD Space.
Nisja e parë e një rakete Ariane 6 është planifikuar të bëhet midis 15 qershorit dhe 31 korrikut të këtij viti. Në Verë pritet gjithashtu lëshimi i raketës së fundit Vega ndërsa Vega-C do të kthehet në hapësirë ”para fundit të vitit” pasi të jetë në tokë për shkak të një problemi teknik, tha Drejtori i Përgjithshëm i ESA-së Josef Aschbacher.
Zgjedhja e pesë furnizuesve në kuadër të programit të Iniciativës së Biletave të Fluturimit synon të inkurajojë krijimin e sistemeve të reja evropiane të nisjes, duke zgjeruar konkurrencën e kompanive, shpjegoi EOD. Brukseli gjithashtu dëshiron të mbështesë kompanitë evropiane dhe të shmangë përdorimin e shërbimeve të kompanive amerikane SpaceX ose indiane.
Bodo në Norvegji është kryeqyteti i tretë i Kulturës Evropiane 2024. Ky qytet ndodhet lart në veri, në bregun perëndimor të Norvegjisë, duke e bërë atë Kryeqytetin të Kulturës Evropiane në veri të Rrethit Arktik.
Me më shumë se 1000 aktivitete, Bodo dhe rajoni përreth Nordland duan të tregojnë se jo vetëm kanë natyrën e Arktikut që të mahnit, por edhe një kulturë tërheqëse. Organizatorët shpresojnë të tërheqin më shumë se 500.000 vizitorë gjatë gjithë vitit.
Rajoni është i madh: Një udhëtim nëpër Nordland nga veriu në jug përshkon plot 800 kilometra.
“Bodo2024” është projekti më i madh kulturor që zhvillohet në Norvegjinë veriore deri më sot. Bodo synon të jetë kryeqyteti më i qëndrueshëm i Kryeqyteteve të Kulturës Evropiane. Në pranverë, ai do të presë atë që organizatorët e quajnë “koncerti më i qendrueshëm në botë”, i titulluar “Muzikë e pastër”.
Popullsia indigjene në fokus të veprimtarive
Kultura e Samëve, popullit indigjen të rajonit, do të ketë gjithashtu një fokus të veçantë, duke përfshirë një produksion teatror muzikor me shumë pjesë.
Shumë evente në kuadrin e Kryeqytetit të Kulturës Evropiane 2024kanë një lidhje me Gjermaninë, duke përfshirë ceremoninë e hapjes më 3 shkurt. Ajo do të festohet me një ngjarje spektakolare në port me ansamblin artistik të Berlinit Phase7, në një skenë lundruese të ndërtuar posaçërisht.
Një veprimtari e rëndësishme në natyrë është planifikuar për “Pragun e Mesit të Verës” më 22 qershor, kur mund të shijojet dielli i mesnatës (dita më e gjatë e vitit). Dhe Festivali i parë i Nordland Light do të mbahet në nëntor dhe dhjetor kur ditët të shkurtohen përsëri./DW/KultPlus.com
Ngjarjet kryesore që formësuan rilindjen e të mësuarit dhe artit në Evropë, veçanërisht në Gadishullin Italian:
Ngritja e Humanizmit
Një nga momentet kyçe në rrugën drejt Rilindjes ishte zhvillimi i humanizmit dhe një interes i ripërtërirë për Romën dhe Greqinë e lashtë. Këto ideale të reja u përqendruan në Itali, por shpejt u përhapën në zona të tjera të Evropës. Humanizmi bazohet në interesin e individëve dhe në aftësinë njerëzore për të mësuar, dhe ai inkurajoi mendimtarët e kohës, që të ngriheshin mbi idetë e pranuara përgjithësisht në Mesjetë. Babai i humanizmit, Francesco Petrarca studioi Ciceronin dhe Virgjilin, një filozof dhe një poet nga Roma e lashtë. Ai zbuloi tekste klasike të harruara më parë dhe përhapi besimin se bota do të arrinte edhe një herë shkëlqimin e botës së lashtë. Këto ide inkurajuan shumë intelektualë të tjerë, që të vënë në dyshim botën në të cilën ata jetonin, dhe u dhanë jetë mënyra të reja të mendimit kulturor që nuk ishin rreptësisht laike.
Vdekja e zezë
1347-1412 (Itali)
Italia nuk u kursye gjatë viteve të pikut të Vdekjes së Zezë. Edhe pas kulmit të saj në Evropë në fund të viteve 1340, sëmundja mbeti e pranishme në të gjithë shtetet italiane. E sjellë nga minjtë që kishin udhëtuar me anije nga lindja, murtaja bubonike dhe pneumonike goditi fort. Messina, në Siçili, ishte e para që ndjeu efektet e saj në vitin 1347, por pandemia gradualisht filloi në veri ndërsa arriti në Genova, Venecia dhe Piza në vitin pasardhës. Edhe pse sëmundja u shua në pjesë të tjera të Evropës, në Itali pati përsëritje të ndryshme gjatë dekadave që pasuan dhe epidemia u zbeh më në fund në vitin 1412. Vdekja e zezë vazhdoi në të dy qytetet dhe fshatrat deri në shekullin e 18-të, kur më në fund u shua përgjithmonë.
Ndarja e madhe
1378-1417 (Romë)
Pas vdekjes së Papës Gregori XI në vitin 1378, Kisha Katolike u nda. Fillimisht, Papa Urbani VI u emërua pasardhës i Gregorit, por brenda pak muajsh, një pjesë e hierarkisë katolike emëroi Klementin VII si papë. Urbani refuzoi të hiqte dorë dhe, në pamundësi për të arritur një kompromis, u vendos që ai të sundonte Kishën nga Roma, ndërsa Klementi të drejtonte fraksionin e tij nga Avignon, Francë. Në vitin 1409, në një përpjekje për t’i dhënë fund rivalitetit, një papë i tretë, Aleksandri V, u zgjodh menjëherë më pas, por kjo sërish nuk e zgjidhi çështjen. Këshilli i Konstancës u thirr në vitin 1414 për të detyruar dorëheqjen e Gjonit, i cili kishte zëvendësuar Aleksandrin, dhe papës së Romës, Gregori XII, duke hedhur poshtë sundimin e papës së Avignonit, Benediktit XIII. Kjo hapi rrugën për një Kishë Katolike edhe një herë të unifikuar.
Proto-Rilindja
1300-1400 (Shtetet e Italisë së Veriut)
Italia ishte vendlindja e Rilindjes. Para fillimit të saj, lëvizja e Proto-Rilindjes nisi në qytet-shtetet veriore të Italisë. Duke përfshirë pothuaj të gjithë shekullin e 14-të, ajo u dominua nga një valë e re e artit gotik. Me origjinë nga Siena, këto ishin pikturat e para që ndryshonin nga veprat tradicionale të artit mesjetar. Ndikimi erdhi nga arti bizantin, i cili kishte filluar të ndikonte në pikturat në oborret evropiane. Giotto di Bondones u bë i njohur si babai i pikturës dhe vlerësohet me kthimin e realitetit në pikturë, duke krijuar vepra që zëvendësuan pikturat e vjetruara që kishin dominuar më parë epokën mesjetare.
Venecia pushton Dalmacinë
1409 (Dalmaci)
Venecia ishte një fuqi e madhe evropiane që dominonte Mesdheun Lindor. Një nga përfitimet e saj më të rëndësishme territoriale ishte blerja e Dalmacisë dhe Istrisë aty pranë, në vitin 1409. Ladislausi, Mbreti i Napolit, vendosi t’i shiste të drejtat e tij rajonit, duke i dhënë Venedikut një derë të hapur për të pushtuar. Ajo do të sundonte Dalmacinë për 400 vitet e ardhshme. Ngritja e Venecias ishte jetike në ditët e para të Rilindjes dhe ndihmoi në përhapjen e ideve nga shtetet italiane, nëpër rrugët e saj të begata tregtare në Evropë dhe pjesë të Azisë.
Ngritja e familjes Medici
1429 (Firence)
Familja Medici ishte një familje bankare në Firence që mbështeti financiarisht artistë të Rilindjes si Michelangelo. Vitet e arta të kësaj dinastie filluan me Giovanni de Medicin, një bankier që i vendosi operacionet e veta në Firence.
Përveç grumbullimit të një pasurie të madhe, familja de Medici ishte me shumë ndikim, duke mbajtur shumë poste politike. Ai vdiq në vitin 1429, por djali i tij, Cosimo, i arsimuar në mënyrat e humanizmit, trashëgoi pasurinë e tij dhe krijoi një rrjet biznesi në të gjithë Evropën. Ai ishte një sipërmarrës i zgjuar, por kishte gjithashtu një oreks të shëndetshëm për artet. Cosimo autorizoi ndërtimin e katedraleve, mbështeti artistët e Rilindjes dhe ndërtoi Akademinë Platonike, e cila u përqëndrua në shkollimin e studentëve në veprat antike. Edhe pas vdekjes së tij, djali dhe nipi i Cosimos sunduan me zgjuarsi, duke ndihmuar Firencen të çimentonte statusin e saj si një fuqi e madhe, ashtu sikurse dhe një qendër arkitekturore dhe artistike. Familja ra menjëherë më pas, pasi Luftërat Italiane pushtuan gadishullin.
Shpikja e shtypshkronjës
1439 (Perandoria e Shenjtë Romake)
Dëshira për të lexuar tekste të lashta u plotësua nga lindja e shtypshkronjës. E shpikur në vitin 1439 nga Johannes Gutenberg, ajo mundësoi që tekstet të prodhoheshin në masë me shpejtësi dhe çmim të ulët. Në vend që të kopjohej me kujdes me dorë, boja transferohej në letër nëpërmjet një mekanizmi. Është vlerësuar se në vitin 1500, gjysmë milioni libra hynë në qarkullim dhe shumë qytete mbajtën panaire libri. Më të njohurat ishin Bibla dhe tekstet e lashta. Në këtë linjë montimi, mësimi mund të qarkullonte më shpejt se kurrë më parë dhe të arrinte një audiencë më të gjerë. Ky përparim teknologjik ishte një nga çelësat e fillimit të Rilindjes. Më shumë pjesë të popullsisë u bënë të shkolluar dhe të interesuar për tekstet shkencore, pasi ndodhi ky revolucion i informacionit.
Rritja e qytet-shteteve
1450 (Firence, Milano, Venecia, Genova)
Italia e Veriut u bë një fuqi ekonomike në Evropën Kontinentale. Nga mesi i shekullit të 15-të, këto qytet-shtete ishin në paqe me Shtetet Papnore dhe Mbretërinë e Napolit deri në në jug, pasi përfitoi nga Ndarja e Madhe për t’u çliruar nga kufizimet laike. Firence u bë e fuqishme përmes tregtimit të leshit, ndërsa Venecia përparoi nga tregtia në dete, ndërsa menaxhonte mallrat që vinin nga lindja. Të gjitha qytetet vepruan si streha të sigurta në të cilat studiues dhe artistë
mund të vendoseshin, pasi arratiseshin nga Perandoria Osmane pas rënies dramatike të Kostandinopojës. Një klasë e pasur tregtare u formua në qytetet-shtetet e begata, duke ushqyer një sistem shumë më të mirë se feudalizmi (i cili kishte dominuar zona të tjera të shoqërisë evropiane), për studime dhe mësime jo laike.
Merr fund lufta njëqindvjeçare
1453 (Francë)
Mbyllja e kësaj lufte 116-vjeçare ndihmoi në fillimin e Rilindjes. Anglia, e cila dikur kishte qenë në epërsi, pësoi një sërë humbjesh që kulmuan me një disfatë përfundimtare në Betejën e Castillon dhe mbreti Henry VI u çmend. Pas luftës, Anglia u tërhoq nga çështjet e kontinentit dhe u përfshi në Luftërat e Trëndafilave, një konflikt i brendshëm me shumë veteranë nga lufta. Franca dhe Spanja e kthyen vëmendjen në Gadishullin Italian, duke filluar kështu Luftërat Italiane. Megjithatë, nuk ishte e gjitha gjakderdhje, teksa komandantët e ushtrisë u kthyen në shtëpi me histori të një lëvizjeje të re: Rilindjes.
Rënia e Kostandinopojës
1453 (Kostandinopojë)
Nga mesi i shekullit të 15-të, Perandoria Osmane ishte rritur. Ishte aq e fuqishme, sa që tani ishte një kërcënim i madh për jetëgjatësinë e Perandorisë Bizantine. Qyteti i Kostandinopojës kishte përballuar një sërë rrethimesh gjatë historisë nga turqit, tek rusët dhe arabët, por në vitin 1453 u thye përfundimisht. Kostandinopoja qëndroi e vetme kundër armikut të saj, i cili goditi me breshëri muret me topa të mëdhenj bombardues. Ndërsa forcat osmane depërtuan, qyteti u shkatërrua me gjak dhe kufoma, por sulmet e mëparshme osmane kishin detyruar tashmë shumë nga mendjet më të mira bizantine të iknin drejt perëndimit. Destinacioni më i zakonshëm ishte Firence, e cila përfitoi nga ky fluks i ri dijesh, pasi studiuesit sollën me vete pasuritë e tyre, si dhe dorëshkrime dhe libra të lashtë, të paparë në Perëndim që nga rënia e Perandorisë Romake. Ndërkohë, Kostandinopoja u shpall kryeqyteti i ri i Perandorisë, pasi ushtritë osmane fituan një bazë në Evropën kontinentale. (bota.al)/KultPlus.com
Për të gjithë ata që planifikojnë të bëjnë një udhëtim këtë vjeshtë, është e rëndësishme të kuptojnë se cilat destinacione ofrojnë opsione akomodimi që përshtaten brenda një plani shpenzimesh të përballueshme, shkruan në një artikull gazetarja Megi Canco, të botuar në “The Travel off Path”.
Udhëtarët që presin me padurim të vizitojnë atraksionet evropiane do të jenë të lumtur të marrin në konsideratë renditjen më të re të destinacioneve me tarifat më të lira për momentin!
Shqipëria është renditur mes pesë destinacioneve kryesore evropiane, që ofrojnë shërbime për turistët me çmimet më të lira.
Shqipëria
Si një nga destinacionet më të preferuara të Evropës, Shqipëria kohët e fundit ka fituar një interes të madh në skenën e turizmit ndërkombëtar falë kulturës së saj të pasur, rivierës mahnitëse dhe çmimeve të arsyeshme.
Në përgjithësi, në hotele kostoja për një natë arrin mesatarisht 60 euro (~ 64 dollarë).
Pra, nëse udhëtoni në Shqipëri, qiratë afatshkurtra janë mënyra e duhur për të ndjekur.
Vlen të përmendet se në zonat më turistike dhe të mbiçmuara çmimet mund të ndryshojnë pak mbi mesataren.
Arsyeja pse kaq shumë udhëtarë diskutojnë nëse Shqipëria është një destinacion buxhetor apo jo, është se çmimet mund të ndryshojnë shumë midis qyteteve dhe rajoneve./atsh/KultPlus.com
Universiteti i Prishtinës ‘Hasan Prishtina’ në matjet e Webometrics-it, këtë vit ka shënuar ngritje niveli për 103 vende më lartë, sa ishte në vitin e kaluar në muajin korrik, shkruan KultPlus.
Universiteti i Prishtinës bën pjesë në top 1 mijë universitetet në mesin e 6010 istitucioneve nga Evropa, përderisa në hapsirën mbarëshqiptare vazhdon të jetë lider i arsimit të lartë.
“Universiteti i Prishtinës vazhdon të dëshmohet si institucion lider i arsimit të lartë në mbarë hapësirën shqiptare. Kjo u vërtetua edhe një herë në azhurnimin e korrikut të Webometrics-it, ku UP-ja në këtë edicion ka shënuar ngritje për disa vende.
Në renditjen e përgjithshme, UP-ja është ngritur për 103 vende nga janari i këtij viti, kur është publikuar edhe renditja paraprake e rreth 12 mijë institucioneve të arsimit të lartë nga mbarë bota. Ndërkaq, në një kohështrirje vjetore, nga korriku i vitit 2022, UP-ja është ngritur për 130 pozicione më lartë, thuhet në komunikatën e UP-së.
Më tutje në komunikatë thuhet se: “UP-ja është në top 1 mijë universitetet, i renditur në vendin e 960 në mesin e 6010 institucioneve nga Evropa që i nënshtrohen këtij rangimi”.
Webometrics është renditje e institucioneve të arsimit të lartë, e cila realizohet çdo gjashtë muaj nga Cybometrics Lab (Spanish National Research Council, CSIC)./KultPlus.com
