Etiketë: Fatos Kongoli

Shkrimtari Fatos Kongoli boton librin me kujtime “Kapitulli i Amerikës”

Posted on by Kult Plus

Shkrimtari Fatos Kongoli boton librin e ri me kujtime “Kapitulli i Amerikës”. Ai rrëfen nevojën për të treguar, edhe u rikthehet edhe një herë ish- persekutorëve të intelektualëve, të cilët në 30 vjet demokraci nuk kërkuar falje për krimet që kanë kryer.

Në vazhdim të një kronike të papërfunduar, dhjetë vite pas botimit të librit “Iluzione në sirtar”, shkrimtari Fatos Kongoli sjell për lexuesit librin  e tij të ri, “Kapitulli i Amerikës” (Botime Toena). Kongoli në këtë libër, ndalet tek shtatë vjet të jetuara në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, pranë fëmijëve të tij, vajzës Eldës dhe djalit Dorit, bashkë me bashkëshorten Lilin, përshkruan edhe takimet me intelektualët shqiptaro-amerikanë, që prej kineastit Piro Manit, e shumë emra të tjerë të njohur. Ndërsa, fill pas botimit shkrimtarin e takojnë pranë shtëpisë së tij për të na rrëfyer emocionet, që ka për këtë krijesë të re, që vjen pas “Gënjeshtar të vegjël”, edhe pas kapërcimit të një sëmundje të rëndë. Kongoli na tregon se: “Amerika ka qenë për të një eksperiencë e paharrueshme”.

“Ndihem shumë i kënaqur që ky libër doli, jo më kot them se ky libër vjen si vijim i një libri tjetër, “Iluzione në sirtar” (2010), por këtë libër ia kushton Julien Roche, mikut tim. Ato vite, pavarësisht ngurrimeve të mia, kanë qenë një përvojë shumë e bukur, e mrekullueshme do të thoja, sepse Amerika është një vend i jashtëzakonshëm. Është vendi më mikpritës në botë”, rrëfen Fatos Kongoli.

Shkrimtari u rikthehet sërisht edhe poshtërsive të dy punonjësve të ish- sigurimit të shtetit (rrëfyer për ta edhe tek Iluzione në sirtar), famëkëqijve V.M dhe Dh.SH, persekutorë edhe përndjekës të intelektualëve, njërin prej të cilëve e sheh çdo ditë në pallatin përbri.

“Këtë fakt e kam brenda meje, e mendoj edhe reflektoj për të. Ata janë njerëz që njihen botërisht, sepse kanë bërë shumë mëkate, janë ish- persekutorë të intelektualëve, njërin prej tyre e kam komshi. E shikoj edhe sot dhe ndiej neveri kur e shikoj, asgjë tjetër”.

Kongoli mendon se vendi ynë nuk mund të zhvillohet, derisa ata që kanë bërë krime asokohe, nuk shfaqin asnjë pendim dhe nuk kërkojnë as falje.

“Është një problem shumë i madh për shoqërinë tonë sot. Nuk ecet dot përpara kështu, sepse ish- kriminelët edhe persekutorët e djeshëm nuk kërkojnë falje. Atyre nuk u ka hyrë gjemb në këmbë, përkundrazi”.

Ndonëse, ndihet krenar, që është një ndër 300 intelektualët që kanë firmosur për themelimin e Partisë Demokratike, megjithatë pas 30 viteve zhgënjimin për politikën e sotme nuk e fsheh.

“Ne që aspiruam demokracinë, të paktën brezi ynë që mbushëm rrugët e Tiranës me thirrjet “Liri demokraci”, zhgënjimin e patëm shumë të shpejtë. Të gjitha kahet politike, me këmbëngulje, në vend asaj që ëndërronim ne, demokracisë, dora-dorës nuk bën gjë tjetër veçse ndërtuan një karikaturë të saj, në formën më të shëmtuar. Ne kemi një karikaturë të  demokracisë”.

Autori ndalet edhe tek kjo periudhë e vështirë, që mbarë bota është duke kaluar për shkak të COVID 19.  

“Unë jam një njeri që nuk e kam të vështirë që t’u nënshtrohem disiplinave, kur ato kanë një logjik. Por, të them të drejtën, kam pasur një irritim, që të veçohesha si pensionist. Më dukej vetja i poshtëruar, kur më veçonin. Unë kam dalë, sepse nuk mund të rri një njeri i moshës sime pa dalë, pa marrë ajër jashtë. S’është e drejtë që të ndash një kategori shoqërore kështu apo do të më vinin shërbëtorë që të na ndihmonin neve”.

Librat e shkrimtarit Fatos Kongoli janë botuar në disa gjuhë të huaja dhe janë vlerësuar me çmime kombëtare edhe ndërkombëtare. /Shqiptarja.com /KultPlus.com

‘Libri i Karantinës’, rekomandimi nga KultPlus: I humburi

Posted on by KultPlus

Në këto ditë karantine, kur virusi Covid-19 është përhapur anembanë botës, qëndrimi brenda shtëpisë është mundësi e mirë për t’u rikthyer te leximi. Dhe kalimi i kohës duke lexuar libra është gjithmonë zgjedhje e mirë.

KultPlus-i vazhdon me rekomandimet për të gjithë juve që jeni të interesuar t’i rrekeni leximit dhe ta shfrytëzoni këtë kohë për t’i zgjeruar njohuritë tuaja. Rekomandimi për sonte është romani “I humburi” me autor Fatos Kongoli.

Romani hapet me përshkrimin e ikjes së mijëra shqiptarëve, në mars të vitit 1991, nga Shqipëria. Ikje jo aq nga rreziku i persekutimit policor, ngase regjimi totalitar ishte në shembje e sipër, sa nga vendi ku ishin shtresëzuar pasojat e sundimit të këtij regjimi. Ikje prej gjurmëve dhe shenjave që mund të rikujtonin tmerrin e sundimit totalitar kah një botë imagjinare e bollëkut dhe lumturisë.

Në këtë roman janë fare të rralla fjalët që do të sygjeronin drejtpërsëdrejti kontekstin politik apo natyrën e regjimit politik brenda të cilit çojnë jetën personazhet. Autori arrin të vërë në pah, me mjete letrare, atë që shquan botën e personazheve të tij. Njeri nga këto mjete ka të bëjë me figurat e ndryshme të kafshës dhe lidhjet e tyre me trajtat e vdekjes që shpalosen në këtë roman.

Romani ‘I humburi’ është një pasqyrë e qartë dhe tronditëse e shoqërisë autoritare, tiranike, e deri edhe jo-njerëzore në Shqipërinë komuniste. Më shumë se një tregim për një shoqëri të caktuar, ky rrëfim ilustron se si funksionon një shoqëri e cila ekzistencën e saj e bazon në frikë dhe bindje, një analizë e tillë vlen për të gjitha kohërat e për të gjitha shoqëritë. Pushteti dhe mekanizmat e tij janë të pranishëm në një formë apo tjetrën, herë më të drejtpërdrejtë, e herë i fshehur nëpërmjet mekanizmave mbrojtës.

Vepra në fjalë kumton rrezikun që i kanoset njeriut nga sisteme të tilla të bazuara në bindje dhe autoritet. Nëpërmjet personazheve autori përshkruan të gjithë mekanizmat e një shoqërie të tillë. Të gjithë personazhet së bashku ndërtojnë mozaikun e tmerrshëm. Secili është në vendin e tij apo saj. Autori me kujdes i zbërthen personazhet dhe na mundëson të njohim në thelb ekzistencën e shoqërive autoritare, të cilat në fjalorin e Karl Popperit mund të kishin edhe elemente tribale-fisnore.

Në shoqëri të tilla, të gjithë kanë vetëm një qëllim-pushtetin, por pushteti  është i verbër. Për disa bëhet mjet për të fshehur neurozat dhe për disa bëhet kuptimi i ekzistencës. Ata më të dobëtit, ata që nuk kanë pushtet, shndërrohen në objekt për t’i kënaqur egot dhe për të mbytur ekzistencën e atyre që fshihen pas pushtetit. Të rrallë janë ata që mund t’i bëjnë ballë joshjes së pushtetit.

Shkrimtari Fatos Kongoli feston ditëlindjen e 76-të

Posted on by Kult Plus

Fatos Kongoli lindi më, 12 janar 1944 në Elbasan dhe sot feston ditëlindjen e 76-të. Ai është konsiderohet si një nga shkrimtarët më të mirë të letërsisë shqipe, shkruan KultPlus.com.


Kongoli ka punuar për një kohë të gjatë si gazetar letrar dhe redaktor në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”.

Librat e Kongolit janë botuar në disa vende të botës. Është fitues i çmimit ndërkombëtar “Balkanika”. Është fitues, gjithashtu, i çmimit më të lartë letrar në Shqipëri “Penda e Artë” (2004).


Shoqata e Botuesve Shqiptarë e ka vlerësuar me çmimin “Shkrimtari i vitit” për vitin 2006, ndërsa romani “Lëkura e qenit”, përkthyer në gjermanisht, u shpall libri i muajit qershor 2006 në Gjermani. Në vitin 2016 eshte shpallur “Shkrimtari me i mire i vitit”, nga Fondacioni Kulturor “Harpa” ne Fier.

Disa nga veprat kryesore të tij janë:

“Ne të tre” (1985)”Karuseli” (1990), “I humburi” (1992), “Kufoma” (1994), “Dragoi i fildishtë” (1999), “Ëndrra e Damokleut” (2001), “Lëkura e qenit” (2003), “Te porta e shën Pjetrit” (2005), “Jetë në një kuti shkrepësesh”, roman, 2007./KultPlus.com

‘Borxhli ndaj Kosovës’ Fatos Kongoli rrëfen marrëdhënien me lexuesit

Posted on by Kult Plus

Pas panairit të librit në Prishtinë, ku u shpall autor i vitit, takimi i radhës me shkrimtarin Fatos Kongolin ishte në kalanë e Tiranës. Në një bisedë me disa gazetarë e lexues, Kongoli rrëfeu të gjitha ndjesitë e vizitës së fundit në Kosovë, si i ftuar nderi në panair, por edhe vlerësimet që i janë bërë ndër vite nga lexuesit atje. Duke kujtuar dy momente të vështira të krijimtarisë së tij dhe mbështetjen e Kosovës, shkrimtari i njohur shprehu dëshirën për të pasur nënshtetësinë e këtij vendi.


“Marrëdhëniet e mia me Kosovën, lexuesit e Kosovës, letërsia ime në Kosovë; unë jam ndier gjithmonë tepër i vlerësuar dhe i mbështetur në dy momente shumë të vështira të krijimtarisë sime, kur u botua romani im i parë absolut, Ne të tre dhe vite më vonë kur u botua libri im më i rëndëishëm që unë e konsideroj sot me titull ‘Iluzion në sitrar’, i cili në Shqipëri u prit me një stuhi kundërshtimesh, në Kosovë u ribotua, mori edhe një çmim prestigjoz. Për të gjitha këto, unë ndihem borxhli ndaj Kosovës dhe do të isha i lumtur nëse shteti i Kosovës mund të më akordonin shtetësinë e qytetarit të kosovës, kjo do të ishte një lumturi shumë e madhe.”

“Gënjeshtarë të vegjël” i risollën edhe njëherë autorit emocionet e dashamirësve të tij në Kosovë. I sinqertë, i emocionuar e në të njejtën kohë mirënjohës, Kongoli nuk harron të falenderojë lexuesit e tij, pasi me vizitën e fundit në Prishtinë përshtypjet e tij për ta të arritën kulmin.

Deri të dielën në Kalanë e Tiranës do të ketë takime me shkrimtarë, përkthyes e botues në panairin “Një libër për pushime.”

Çmimet e panairit për ketë vit, Fatos Kongoli laurohet me çmimin “Autori i vitit”

Posted on by Kult Plus

Panairi i 21-të i librit “Prishtina” 2019 u hapë që nga data 5 qershor dhe do të jetë i hapur deri me datën 9, në ambientet e Pallatit të Rinisë i cili si çdo vit organizohet nga Shoqta e Botuesve të Kosovës.

Në ketë panair marrin pjesë rreth 100 botues nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Diaspora. Me rreth 1500-1700 tituj të rinj dhe rreth 5500 tituj të viteve të fundit.

Ndërsa sot me datën 8 qershor u ndanë çmimet tradicionale të Shoqatës së Botuesve të Kosovës, për panairin e librit “Prishtina 2019”.

1. Çmimi “Autori i vitit shqiptar” për shkrimtarin Fatos Kongoli, me veprën “Gënjeshtarë të vegjël” botuar nga Toena.

2. Çmimi “Autori i vitit i huaj” për shkrimtarin Jacques Baudouin, me veprën “Lindja e një demokracie” botuar nga Buzuku.

3. Çmimi për veprën kapitale: Shtëpisë botuese “Meshari” për kompletin e veprimtarisë letrare të Ymer Elshanit.

4. Çmimi për veprën më të mirë në prozë: Kim Mehmeti për veprën “Lutjet e mesnatës” botuar nga Agora.

5. Çmimi për veprën më të mirë në poezi: Ismail Syla për veprën “Sfinksi pyet sërish” botuar nga Buzuku.

6. Çmimi për veprën më të mirë nga fusha e publicistikës: Mirela Oktrova për librin “55 ditë” botuar nga Onufri.

7. Çmimi për përkthimin më të mirë të vitit: përkthyeses Saverina Pasho për librin “Lehtësia e padurueshme e qenies” botuar nga Dituria.

8.Çmimi për veprën më të mirë në letërsinë për fëmijë: Anila Kruti me librin Flutura e majit, botuar nga Toena.

9. Çmimi “Stenda më e vizituar”: Shtëpia Botuese “Botart”.

Juria me përbërje Behar Gjoka, kryetar, Marigonë Kelmendi anëtare dhe Imer Topanica, anëtar, vlerësuan si vijon:/KultPlus.com

Kongoli zbulon për KultPlus subjektin e romanit më të ri

Posted on by KultPlus

Shkrimtari i shquar shqiptar Fatos Kongoli, në Panairin e 21-të të Librit Prishtina 2019 ka sjell romanin e tij më të ri “Gënjeshtarë të vegjël” produkt i Shtëpisë Botuese “Toena”, shkruan KultPlus.

Kongoli u shpreh i kënaqur për ftesën që i bëri Shoqata e Botuesve të Kosovës, si dhe për prezantimin e romanit të ri, që do ta bëjë gjatë Panairit të Librit në Prishtinë.

Interesimi për autorin qysh në hapje ishte mjaft i madh nga studentët, nxënësit dhe admiruesit e letërsisë së Kongolit, të cilin patën rast ta takojnë, të bisedojnë me të, dhe të marrin nënshkrime nga ai.

Për KultPlus, autori foli në pika të shkurta rreth subjektit të romanit “Gënjeshtarë të vegjël”.

“Romani im i ri që sapo është botuar nga Shtëpia Botuese “Toena”, përshkruan realitetin shqiptar si edhe romanet e mia pararendëse. Me pak fjalë subjekti i romanit është ky: Një i ri, që ikën nga fshati drejt kryeqytetit ndërton aventura të shumta, pasi që është vendosur aty për studime. Më pas punësohet, ka lidhje dashurie me disa vajza dhe çon jetë të këtillë.

Pas 12 vjetëve, personazhi kryesor i romanit e sheh se ka qenë ide e gabuar aventura kryeqytetase; ai nuk mund të ambientohet assesi në atë mjedis, andaj në fund vendos të kthehet andej kah ka ardhur”, përfundoi Kongoli në këtë intervistë ekskluzive. / B. Meholli / KultPlus.com

Fatos Kongoli: Sëmundja e të shkruarit doli më e fortë se ajo për jetën

Posted on by Kult Plus

E kishte lënë në mes kohë më parë për shkak të problemeve shëndetësore që kaloi.

Kishte menduar se nuk do ti kthehej kurrë.

Por për Fatos Kongolin doli se i shkruari është një semundje më e fortë dhe romanin “Gënjeshtarë të Vegjël” e prezantoi në edicionin e 6 të Panairit të Librit në Fier.

Kongoli: Mendoja se nuk do ti kthehesha asnjëherë të shkruarit mirëpo doli që të shkruarit për mua doli një sëmundje shumë më e egër sesa sëmundjes që i shpëtova.

Aty shpalos me mjeshtri realitetin e sotëm shqiptar.

Aplini, një 12 vjeçar i ardhur nga një zonë rurale në kryeqytet. është në qendër të historisë.

Por kush janë gënjeshtarët e vengjël?

Këtë përgjigje do ta marrin vetëm ata që do të lexojnë librin.

Kongoli: Mos më pyesni për përmbajtjen. Kush të bëhet kureshtar të shkojë dhe të marrë librin dhe ta lexojë. Nuk dëshiroj të shpjegoj librat e mi.

Romani i Mjeshtrit Kongoli mori vlerësimët më të larta në panarin e Fierit ku u paraqitën mbi 5000 tituj librash, 1200 nga të cilët të rinj.

Kongoli: Gruaja as në letërsi nuk mund të zotërohet, kështu e ka bërë Zoti

Posted on by Kult Plus

Me një krijimtari intensive, pas Kadaresë, Fatos Kongoli është shkrimtari më i përkthyer në gjuhë të huaja.

I konsideruar shkrimtari i tranzicionit, veprat e tij mbajnë dhimbjen dhe trazimet shpirtërore në Shqipërinë e pas viteve ’90; jo pak herë librat e tij janë bërë fokus i debateve për pësimin e individit në një shoqëri si e jona, të egër e të ashpër, ndërsa flet se si kanë lindur personazhet e tij, në një proces krijues unik ku kanë ndikuar Balzak, Kamy, Çehov…

Në një bisedë me Violeta Muratin, Kongoli treguar se në cdo libër që ka shkruar gruaja është personazhi qendror dhe asnjë nga personazhet e tij nuk mund të realizohej pa një grua.

Çdo libër që keni shkruar ka një histori dashurie. Cila grua ka ekzistuar në librat tuaj apo, ajo, është brenda burrave rebelë të letërsisë që shkruani?

Është e drejtë, në çdo libër që kam shkruar, gruaja është personazh qendror. Asnjë nga personazhet e mi nuk mund të realizohej pa një grua. Për mua, letërsia është një grua e bukur mbas së cilës kam shkuar gjithë jetën pa e zotëruar dot kurrë. Ajo as në letërsi nuk mund të zotërohet, kështu e ka bërë Zoti./ KultPlus.com

Kongoli: Leximi dikur një mënyrë ekzistence, sot është kthyer në luks

Posted on by KultPlus

Shkrimtari dhe akademiku Fatos Kongoli takon lexuesit dhe dashamirësit në stendën e librave. Në një kohë kur leximi është në krizë, letërsia e tij bashkon tre breza. Kongoli rrëfen autorët që ndikuan tek ai, letërsinë e socrealizmit dhe dy fjalë për politikanët e palexuar.

Janë të shumtë ata që janë shprehur se ethet e Panairit të Librit nuk janë ato të dikurshmet… Si vjen ky edicioni i 21-të në sytë e një prej emrave më të mirë të letërsisë shqipe, por edhe një lexuesi të kualifikuar?

Unë nuk e ndiej diçka të tillë. Sa herë që vij në Panair qëndroj me shumë kënaqësi në stendë. Kam vazhdimisht kontakt me lexuesit. Kjo është diçka tepër e bukur për mua. Librat e mi po kërkohen dhe tërhiqen, kështu që në këtë drejtim jam shumë i kënaqur. Pastaj ecurinë e Panairit në tërësi e dinë më mirë organizatorët, të cilët mbajnë statistika. Mendimi i përgjithshëm është që leximi ka rënë dhe kjo duhet të jetë e vërtetë, mirëpo nuk është thjesht një fenomen shqiptar, është një dukuri botërore.

Lexuesit juve ua shprehën kërshërinë dhe dëshirën e tyre për libra të rinj… (Ishin të shumtë ata që i rrëfenin se po prisnin me padurim librin e ri prej shkrimtarit).

Unë këtë e konsideroj si një kompliment të madh që më bëhet. Sigurisht që kënaqem shumë! Në fund të fundit një shkrimtar ka shumë pak çaste kënaqësie të vërtetë në jetë, sepse të krijosh është një mundim. Por, kur lexuesi të vlerëson dhe njerëz, të cilët nuk i njeh të thonë : “Më pëlqejnë librat e tu”, sigurisht që është një përkëdhelje në sedër.

Po diskutohet më gjerësisht për distancimin e lexuesit nga libri. Sipas jush, çfarë ka bërë që të ndodhë një dukuri e tillë?

Ka shumë arsye. Një ndër to është, se ka fusha të tjera informacioni ku njerëzit komunikojnë. Sepse, libri çfarë është?! Një lloj komunikimi, kulturë… Sot janë rrjetet sociale, interneti, që mesa duket ndikojnë në rënien e leximit. Por siç jua thashë është një dukuri botërore, jo thjesht shqiptare.

Një lexuesi të ri që do të shfletojë librat tuaj, cili do të ishte titulli që do t’i sugjeronit?

Kjo varet se çfarë lexuesi është, cila është mosha e tij… Do të sugjeroja çdo libër timin!

A keni një, që e keni më shumë për zemër?

Të gjithë librat e mi janë shitur, janë tërhequr, botohen e ribotohen. Por unë mund të them se dy librat e mi më të suksesshëm janë romanet “I humburi” dhe “Lëkura e qenit”. Janë dy romane që kanë njohur botime të shumta dhe në gjuhë të huaj. Sigurisht që ka pasur edhe libra të tjerë të botuar jashtë, por këta dy libra, sipas meje mbajnë rekord.

Lexoni autorë të rinj?

Kam pas lexuar, por ka nga dy vjet që për arsye shëndetësore nuk shkruaj as vetë, kështu që lexoj pak.

Me aq sa keni mundur të shfletoni, sipas jush, a po “prodhon” Shqipëria autorë të mirë?

Mesa shikoj ka… Është e pamundur të mos ketë!

Cilët janë autorët e huaj që kanë ndikuar tek ju në fillimet tuaja?

Janë dy autorët e letërsisë botërore, prej të cilëve jam ndikuar dhe që i dua shumë. Bëhet fjalë për dy klasikët e mëdhenj, Fjodor Dostojevskin dhe Albert Kamy.

Kohët e fundit ka pasur diskutime edhe rreth letërsisë që është shkruar në periudhën e komunizmit. Është propozuar, që librat e realizmit socialist, të cilët i kanë shërbyer atij sistemi, të shoqërohen me një shënim. Ç’mendoni ju rreth kësaj iniciative?

Unë mendoj se lexuesi i çdo kohe është mjaft inteligjent për të zgjedhur çfarë duhet lexuar dhe çfarë jo. Pra për të mos krijuar keqkuptime unë them t’ja lëmë lexuesit, që ai vetë të zgjedhë atë që ç’ka dëshiron.

E megjithatë gjatë sistemit totalitar edhe pse ka pasur kufizime, është prodhuar letërsi cilësore. Përpos kësaj ka pasur edhe lexues më të përkushtuar…

Unë mund të them se disa nga shkrimtarët tanë në atë kohë kanë krijuar kryeveprat e tyre. Leximi ishte shumë i përhapur, sepse e tillë ishte jeta. Në një mjedis të mbyllur lexohej shumë, veçanërisht në qendrat e mëdha, ku ndërtoheshin vepra industriale etj. Lexohej mjaft.

Ju asokohe keni lexuar libra “të ndaluar”?

Sigurisht! Ka qenë një periudhë, në të cilën leximi ishte një mënyrë ekzistence, kurse tani, sipas meje, leximi është kthyer në luks për shumë arsye. Mirëpo dua të theksoj se të lexuarit është gjëja më e mrekullueshme dhe më e vlefshme për çdo individ.

Leximi dhe politikanët tanë duket gjithashtu se qëndrojnë të distancuar… Ç’mendoni rreth kësaj?

Politikanët jetojnë në një galaktikë më vete…

E megjithatë Shqipëria ka nevojë për politikanë të lexuar…

Patjetër. Letërsia i shërben edhe përkorjes, rafinimit të ndjenjave e të mendimeve, përpunon njeriun. Unë në fakt jam i distancua nga politika, por mendoj se një njeri që nuk lexon ka një defekt shumë të madh. Kjo vlen sidomos për njerëzit që merren me fatet e njerëzve, të vendeve, të cilët jetojnë në një botë të mbyllur dhe kjo është një gjë shumë e keqe.

Po ju vizitojnë në stendë edhe autorë të rinj, të cilët përpos talentit kanë nevojë edhe për një sugjerim, që do t’i ndihmonte për t’u bërë një shkrimtar i mirë. Çfarë do tu këshillonit?

Punë, punë dhe vetëm punë! Pa talent nuk bëhet, por talenti është baras me punën. Ai që punon do të thotë se ka talent. /Shekulli/ KultPlus.com

Fatos Kongoli mposht sëmundjen, rikthehet në panairin e librit

Posted on by Kult Plus

Shkrimtari i njohur Fatos Kongoli është rikthyer në panairin e radhës të librit. Rikthimi i tij, është në lajm i mirë pas sëmundjes së rëndë që ai kaloi duke qëndruar për disa kohë edhe në spital.

Në ditën e parë të Panairit të Librit, Faos Kongoli është parë në stendën e Shtëpisë Botuese “Toena”, e cila është edhe botuese e librave të tij.

Fatos Kongoli, ndër shkrimtarët më të dashur dhe më përfaqësuesi i periudhës 30-vjeçare së tranzicionit shqiptar ndodhet prej kohësh në spital në gjendje të rëndë.

Fatos Kongoli i ka dhuruar letërsisë shqipe 15 vepra letrare të çmuara, të ribotuara disa herë e të përkthyera në shumë gjuhë të botës, duke e bërë Shqipërinë edhe më të njohur e më të vlerësuar në mbarë botën kulturore.

Me qindra e mijëra janë lexuesit dhe ithtarët e tij që kanë gjetur te vepra e Kongolit realitetin e kohës, qetësinë e munguar dhe dashurinë për njeriun, raporton gazeta “Shqip”./ KultPlus.com

Fatos Kongoli: Mendova Eutanazinë

Posted on by Kult Plus

Nga Beti Njuma

Nuk mbaj mend çfarë më preku më shumë kur hyra në dhomën e spitalit. Fakti që nuk e njoha, aq shumë qe ligur e tretur, apo gjendja e pashpresë në të cilën e pashë. Atë pasdite të vonë fillim marsi, Fatos Kongoli dergjej në katin e parë të repartit të Kirurgjisë në QSUT-ë, në gjendje kritike, pas dy operacioneve të vështira që nuk dihej si do t’u shkonte filli.

Qe operuar fillimisht në 12 janar, dhe ndërhyrja e dytë, më 10 shkurt kish qenë rrënuese për trupin e tij të brishtë. Shkrimtari i dashur ishte diagnostikuar me kancer dhe drama e tij qe konsumuar në heshtje me bashkëshorten Lilin që s’i ndahej për asnjë çast, larg fëmijëve që jetojnë në Amerikë dhe vetëm me ndihmën e mjekëve e të personelit spitalor që e kishin ndjekur me kujdes ditë pas dite.

Ndoshta askush nuk do ta kish marrë vesh që Fatos Kongoli ishte rëndë pas dy ndërhyrjeve kirurgjikale, i klasifikuar me diagnozën “Ca – rectum”, sikur më 28 shkurt, në facebook, botuesi i tij Fatmir Toçi të mos kish postuar lajmin e rëndë: “Fatos Kongoli ndodhet në peiudhën postoperatore në QSUT “Nënë Tereza” dhe ka nevojë për dhurim gjaku…”

Nuk e mendova dy herë. Edhe unë si shumë miq të tjerë renda në spital për të dhuruar gjak ndërsa në shtratin e dhomës së spitalit, (shefi i pavionit kish liruar enkas për shkrimtarin zyrën e tij) gjeta një njeri kockë e lëkurë, të verdhë, të harkuar mbi shtrat, me duart të përdredhura, me sytë e trembur e pa shkëlqim që përhumbeshin diku, dhe fytyrën e ngrirë, pa atë buzëqeshjen miqësore që ia njihja mirë, pas shumë takimesh e intervistash që kemi realizuar sëbashku.

Bashkë me Fatosin, gjendej Lili, bashkëshortja, infermierja, shoqja e netëve të gjata pa gjumë, e dhimbjeve para e pas operacionit, e tekave të kuptueshme për një të sëmurë të atij stadi, që prej dy muajsh jetonte në pavion, duke u kotur sa në karrike e sa tek këmbët e shtratit spitalor, shoqëruese e pandarë në të mirë e në të keq.

Në atë mbretëri dhimbjeje ku koha rrjedh duke pritur, ku nga të katër anët kishte të sëmurë, shumë syresh edhe të pashpresë, Lili dhe Fatosi u gëzuan që pas tre muajsh dhoma u mbush jo vetëm me mjekë por me fytyra të dashura miqsh që u shprehën mbështetjen, iu gjenden pranë dhe u thanë një fjalë të mirë, atë që shkrimtari kish nevojë të dëgjonin: Do t’ia hedhë paq!

E lehtë të thuhej me fjalë! Aq më tepër kur në Ipadin që mbante në duar, në hapësirën Notes, pas operacionit të vështirë Lili kishte shënuar: Një tmerr i vërtetë! Qoftë me kaq!

Kanë kaluar thuajse pesë muaj, dhe tek më tregon shënimin e bërë ato ditë të vështira buzë vdekjes së të shoqit, Lulu, emri me të cilin Fatosi e thërret me përkëdheli, i kthen sytë drejt tij, i shtrëngon duart dhe nis të përshkruajë edhe një herë shtigjet e atij udhëtimi të dhimbshëm, ku burrë e grua u besuan njerëzve me të bardha. Fatosi e dorëzoi veten pa rezerva, pa kushte, por tek e fundit a kishte zgjidhje tjetër?

Çiftin Kongoli e takoj në Qerret, në një vilë të bukur buzë detit ku janë zhvendosur që prej fundmarsit, pas daljes nga spitali. Miku Julien Roch të cilit i janë pafundësisht mirënjohës u ka vënë në dispozicion shtëpinë e tij dhe gjithçka nevojitet për aftësimin e plotë të shkrimtarit.

Është pasdite herët dhe teksa pres hapjen e një porte të madhe hekuri afshi i nxehtë i gushtit më përvëlon dhe habitem sesi rrëzë pishave të larta nuk depërton asnjë grimë nga ajri i freskët i detit, pak metra më tej. Pas portës gri shfaqet Fatosi dhe e shoqja. Jemi të gëzuar që shohim njëri-tjetrin. Jam e lumtur që Fatosin e gjej përsëri në këmbë. Çapitet me kujdes e po ashtu ngadalë ngjit shkallët që të shpien në një holl gjigant me një mori librash në gjuhë të huaj, e ku mbi një piano gjenden edhe pesë tituj në shqip nga krijimtaria e tij. Ulemi dhe jam e paduruar të dëgjoj si ka ndodhur mrekullia, si u ngrit në këmbë përsëri teksa kujtimi i fundit që ruaja ishte ai i një burri në limb.

Me zërin e shtruar e duke mbajtur gjallë bisedën Fatosi nis të rrëfejë kalvarin e sëmundjes, neglizhencën e tepruar që e çoi buzë vdekjes, analizat e njëpasnjëshme, ndërhyrjet, punën e shkëlqyer të dy mjekëve Prof Edmond Çelikut dhe Henri Kolanit dhe tërë ekipit mjekësor pa harruar qindra mesazhe nga miq e dashamirës, edhe të panjohur. “Erdhën njerëz që s’i njihja, lexues që nuk i mbaj mend” thotë Fatosi teksa kujton se ndodhi pikërisht ajo që s’donte, zhurma mediatike.

Operacioni i dytë ishte fatal. Humbja në peshë e shoqëruar me degradimin fizik i pamundësoi jo vetëm ecjen por edhe ndjeshmërinë në pjesët dërrmuese të trupit. “Isha një gjysmë i vdekur” rrëfen shkrimtari për çastet e pezullta mes jetës dhe vdekjes. Ndonëse ka kujtime të mjegullta të periudhës së kaluar në reanimacion një gjë mban mend mirë gatishmërinë dhe mirësinë e personelit spitalor që i jepte kurajë.

Pastaj lëshon fjalinë që të mbledh një lëmsh në grykë: “Mendova eutanazinë! Kur mësova hollësitë e post-operacionit, thashë, e ç’më duhet jeta?! Lutesha që të ikja.” Kërkonte një ikje dinjitoze ashtu siç mund të kenë bërë edhe njerëz të tjerë të letrave. Si mund të harrohet rasti i shkrimtarit belg Hugo Claus, disa herë kandidat për Nobelin në letërsi i cili në mars të 2008-ës, në moshën 78 vjeçare pas një kalvari të gjatë me Alcaimer, vendosi t’i japë fund jetës me eutanzai. Që sëmundja të mos e bënte të huaj ndaj vetes dhe të tjerëve shkrimtari i njohur zgjodhi “vdekjen e ëmbël” në një klinikë të Anversës në Belgjikë, një nga tre shtetet europiane bashkë me Luksemburgun dhe Hollandën ku lejohet eutanazia.

Për fat ky nuk ishte rasti për shkrimtarin shqiptar. Sot kur flet për eutanazinë Kongoli qesh me këtë mendim të çasteve të thella të dëshpërimit. Por kush ka jetuar aq gjatë në spital dhe pa shpresë e di se aty jeta ndalet, pëson një frenim dhe koha është e ndryshme. Një botë thuajse paralele, një dimension tjetër.

E tillë është edhe jeta e re pas spitalit, periudha e rehabilitimit dhe e riaftësimit fizik. Tashmë prej pesë muajsh, bashkë me çiftin Kongoli në vilën e Qerretit jeton edhe fizioterapisti i tij Ermal Hylviu. “Nëse jetën ma shpëtuan kirurgët Çeliku dhe Kolani, Ermali më ka ngritur në këmbë” thotë Fatosi, pa harruar sigurisht heroinën e vërtetë të çdo çasti, Lilin.

Që prej 21 marsit, dita e daljes nga spitali, dy herë në ditë shkrimtari i është nënshtruar një programi të specializuar rehabilitimi për të vënë përsëri në punë muskujt e duarve e këmbëve. Një proçes i gjatë përballjeje me jetën e re ku nuk ishte më zot i vetvetes por plot këmbëngulje titanike që me punë trupi të gjente mënyrën për të rifituar vetveten.

Një proçes i gjatë për të mësuar teknikat për të kryer edhe lëvizjet më të parëndësishme, duke u stërmunduar shumë për të arritur një minimum pavarësie, deri sa dora-dorës u ngrit nga shtrati, arriti të çapitet, mbështetur pas parmakëve dhe Ermalit derisa u ngrit përsëri në këmbë. “Mësova nga e para, të eci si një fëmijë, mësova të jetoj përsëri.”

Në moshën 74 vjeçare, jeta e Fatos Kongolit, njërit prej shkrimtarëve më të dashur shqiptar ka ndryshuar. Në sirtarin e tij sot nuk ka më vetëm iluzione, personazhe përmes të cilave të zbërthejë vetveten, por ka shpresë dhe një dëshirë të madhe për të jetuar. S’më mbetej veçse ta uroja: Mirë se erdhe përsëri mes nesh!/Konica.al /KultPlus.com

Fatos Kongoli në spital: Nuk kam forcë ta përballoj, kam nevojë për ndihmën e shtetit

Posted on by Kult Plus

Fatos Kongoli është i shtruar në spital. Shkrimtari i njohur u është nënshtruar dy ndërhyrjeve kirurgjikale javët e fundit dhe gjendja e tij është e qëndrueshme, por e vështirë.

Pasi Fatmir Toçi bëri publike gjendjen shëndetësore të autorit të disa romaneve, “GSH” mësoi se së pari në spitalin ku ai është i shtruar në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, banka e gjakut ka nevojë për gjak. Dhurimi mund të bëhet në emrin dhe për llogari të Kongolit, në mënyrë që kur shkrimtari ta ketë të nevojshme, spitali të ketë gjak për të.

I kontaktuar nga “Gazeta Shqiptare“, vetë Kongoli foli me vështirësi për gjendjen e tij. “Gjendja ime pas operacionit të parë ishte e shkëlqyer. Ka qenë një operacion i shkëlqyer nga ana e mjekëve. Pastaj pati disa probleme të tjera dhe u desh një ndërhyrje e dytë, delikate, dhe pas kësaj gjendja nuk është më e njëjta”.

Shkrimtari i rrëfeu “Gazetës Shqiptare” se “sipas mjekëve, e sigurisht ata kanë të drejtë dhe bënë një punë të shkëlqyer, unë kam pjesën time të përgjegjësisë në këtë problem, sepse nuk po tregoj shumë bashkëpunim në këtë fazë postoperatore, që është një fazë shumë e rëndësishme dhe shumë e dhimbshme”. Mes një zëri të hollë, që ndërpritej shpesh, Kongoli po tregohej një libër i hapur, në një prej çasteve më të vështira për të.
Autori i 15 veprave letrare, ndër zërat më të suksesshëm në letërsinë e pas 1990-ës, rrëfeu se “unë duhet të pranoj se nuk e kam forcën e duhur për të përballuar operacionet që kërkohen për rehabilitim. Megjithatë, unë po bëj çmos”.

I sinqertë si përherë, i thjeshtë siç e njohin të gjithë, Kongoli nuk ngurroi të pranonte rutinën e vështirë të këtyre ditëve. “Kam përdorur ushqimin e spitalit, prej disa ditësh, me qëllim që të gjithë parametrat të përmirësohen, siç më janë kërkuar nga ekipi i mjekëve. Ata janë shumë optimistë, sepse gjithë të dhënat e organizmit tim janë shumë pozitivë. Sipas doktorëve, duhet vetëm pak kujdes që unë të kapërcej këtë gjendje”.
Shkrimtari është kaq i ndrojtur. Kushdo që e njeh, qoftë edhe në e pastë takuar pak herë, e ka vënë re, natyrën e tij modeste, tipin krejt të tërhequr të Kongolit, thjeshtësinë që e karakterizon, e pothuaj turpin që ka ai për të folur në publik a më keq ende, për të shtrirë dorën. Prej sa u tha më lart, me gjasë ai kurrë nuk do të kërkojë ndihmë, ndaj u pyet nga “GSH” nëse ka nevojë për kurim jashtë.

“Nuk e di, e dinë mjekët. Unë mund të them vetëm kaq që në gjendjen që jam, nuk do ta përballoja dot situatën time, pa ndihmë të specializuar të një stafi të përgatitur për këtë punë. Nuk lëviz dot. Është e pamundur të lëviz”.

Duke vlerësuar sërish punën që mjekët shqiptarë kanë bërë, Kongoli na tha që “pas operacionit të parë u ngrita në këmbë menjëherë. Ndërsa, gjendja pas operacionit të dytë erdhi duke degraduar për arsye të ndryshme. Derisa erdha në gjendjen që jam sot, e mezi flas”.

Në fund, pas shumë këmbënguljesh, Kongoli pranoi, se ka nevojë për ndihmë. “Unë kam nevojë… për një njeri që të më ndihmojë me veprime të nevojshme postoperatore. Për dikë që të më vërë në karrige. Unë kam nevojë për asistencë dhe me këtë rast, mbase një asistencë shtetërore do të ishte e duhura”./ KultPlus.com

Shkrimtari Fatos Kongoli është në gjendje të rëndë shëndetësore

Posted on by KultPlus

Shkrimtari i njohur Fatos Kongoli është në gjendje të rëndë shëndetësore. Ai ndodhet i shtrirë prej ditësh në spital, duke luftuar me vdekjen.

Lajmin e hidhur e ka bërë të ditur Fatmir Toçi, i cili thotë se shkrimtari ka bërë deri më tani dy ndërhyrje kirurgjikale.

Ndërhyrjet kirurgjikale i janë bërë në aparatin tretës në deuden dhe është i klasifikuar më diagnozën “Ca – rerum”

Megjithatë, gjendja e tij shëndetësore është ende e rëndë, ndërsa mësohet se ai ka nevojë për dhurim gjaku.

Postimi i plotë

“FATOS KONGOLI ËSHTË I SËMURË…

Fatos Kongoli, ndër shkrimtarët më të dashur dhe më përfaqësuesi i periudhës 30 – vjeçare së tranzicionit shqiptar ndodhet prej kohësh në spital në gjendje të rëndë.

Në dy muajt e fundit i janë bërë dy ndërhyrje kirurgjikale në aparatin tretës në deuden dhe është i klasifikuar më diagnozën “Ca – rerum”. Falënderojmë mjekët dhe personelin e repartit të Kirurgjisë në QSUT për kujdesin e përkushtimin, në mënyrë të veçantë prof. dr. Edmond Çeliku.

Fatos Kongoli ndodhet në peiudhën postoperatore në QSUT “Nënë Tereza” dhe ka nevojë për dhurim gjaku…

Fatos Kongoli na ka dhuruar ne dhe letërsisë shqipe 15 vepra letrare të çmuara, të ribotuara disa herë e të përkthyera në shumë gjuhë të botës, duke e bërë Shqipërinë edhe më të njohur e më të vlerësuar në mbarë botën kulturore.
Me qindra e mijëra janë lexuesit dhe ithtarët e tij që kanë gjetur te vepra e Kongolit realitetin e kohës, qetësinë e munguar dhe dashurinë për njeriun.

Kongoli na ka dhënë shumë dashuri në kohë të vështira, sot ka nevojë për mbështetjen tonë dhe, ndoshta, për një vëmendje më të madhe për një trajtim më të specializuar nga drejtuesit e institucioneve shtetërore.”

( Fatos Kongoli lindi më 12 janar 1944 në Elbasan, është shkrimtar dhe matematikan shqiptar. Kongoli ka studiuar për matematikë, pjesërisht në Pekin, pjesërisht në Tiranë, ku është diplomuar në vitin 1967. Ka punuar për një kohë të gjatë si gazetar letrar dhe redaktor në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”. Është autor i një vargu librash. Librat e Kongolit janë botuar në disa vende të botës )

Cilin libër nga Fatos Kongoli e pëlqeni më shumë?

Posted on by KultPlus

Për Fatos Kongolin, është më mirë të flitet pak, se vetë librat e tij flasin shumë.

Një prej atyre shkrimtarëve që nuk e do fort kamerën dhe paraqitjet, por më shumë penën e shkrimit dhe fletën e bardhë, Fatos Kongolin e kemi takuar shpesh në personazhet e tij.
Shumë prej nesh, kemi pasur fatin të lexojmë diçka nga imagjinata e mendjes së tij, shpalosur në personazhet e librave të tij.

I nisur për matematicient, një shkrimtar si Kongoli nuk është rastësisht në vendin letrar shqiptar, aty ku edhe përket.

I lindur në Elbasan në vitin 1944, Kongoli ka nisur të shkruajë në vitet 70-të, dhe me të njëjtin zell duket se vazhdon të shkruajë edhe sot. Derisa e pyesim lexuesin tonë se cili libër i Kongolit është më i pëlqyer, i sjellim këtu tre libra të Kongolit, prozë që ja vlen të lexohet për ti zbuluar historitë që më pas do të na mbesin në mendje gjatë.

I HUMBURI
Romani hapet me përshkrimin e ikjes së mijëra shqiptarëve, në mars të vitit 1991, nga Shqipëria. Ikje jo aq nga rreziku i persekutimit policor, ngase regjimi totalitar ishte në shembje e sipër, sa nga vendi ku ishin shtresëzuar pasojat e sundimit të këtij regjimi. Libër i vitit 1992, “I humburi” është një libër politik që vë në pah, me anë të mjeteve letrare, botën e personazheve kongol-iane. Njëri nga këto mjete ka të bëjë me figurat e ndryshme të kafshës dhe lidhjet e tyre me trajtat e vdekjes që shpalosen në këtë roman.

JETË NË NJË KUTI SHKREPËSESH
296 faqe që do të duhet ti lexojmë sa më mirë e më ngadalë. Autori kërkon rrënjët e skizofrenisë kolektive, që ka shoqëruar dhe vazhdon të shoqërojë ecjen e shoqërisë së sotme shqiptare, veç të tjerash, edhe në përmasat e ndrydhura të hapësirave të saj të jetesës. “Hapësirën njeriu e ka brenda vetes. Edhe lirinë, apo mungesën e lirisë. Mund të them se unë sot gjej lirinë time vetjake. Kaq”. Diku, në një apartament luksoz, në një prej pallateve të larta më të reja të kryeqytetit ndodh një krim. Vrasësi është një gazetar, pronar i apartamentit, i cili, pas një bashkëjetese prej dy vjetësh, sapo është ndarë me mikeshën e tij, gjithashtu gazetare, drejtuese e një emisioni të përjavshëm televiziv me VIP-a. Romani zhvillohet në dy kohë.

ILUZIONE NË SIRTAR
Ky “pothuajse roman”, me personazh qendror vetë autorin, na sjell pamje të papërsëritshme epokash, të djeshme dhe të sotme, dhe një varg protagonistësh të letërsisë shqipe, të kulturës, arteve dhe politikës etj., ashtu siç i ka njohur autori, që nga fëmijëria e hershme e deri më vonë, në kohë të qeta dhe të trazuara, gjatë periudhës së diktaturës e pas saj. Për herë të parë Kongoli i kthehet këtu disa episodeve traumatike e të rëndësishme në jetën e tij. / KultPlus.com