Edicioni i 79-të i Festivalit të filmit në Venecia e ngriti siparin me filmin “White Noise” të Adam Driver, që rrëfen dramën e një krize vdekjeprurëse shëndetësore, keqinformimit dhe barnave me recetë.
“White Noise” është i pari i katër filmave të prodhuar nga Netflix që konkurrojnë për çmimin kryesor “Luani i Artë”, teksa platforma e njohur po kërkon të forcojë kredencialet e saj artistike. Një satirë e mprehtë dhe e këndshme e kulturës amerikane të konsumizmit dhe këndvështrimit akademik është ajo që bashkoi Driver me regjisorin Noah Baumbach pas një tjetër bashkëpunimi të shumë lëvduar të tyre, “Marriage Story”.
Festivali, zhvillohet çdo vit në ishullin Lido i rrethuar nga plazhet, dhe mbërrin saktësisht në kohën e duhur për nisjen e fushatave të çmimeve Oscar. Tetë nga 10 Oscarët e fundit për regjisorin më të mirë kanë shkuar për filma, që premierën e tyre e patën pikërisht në Venecia, përfshirë fituesen e ceremonisë së këtij Jane Campion me “The Power of the Dog” – një tjetër prodhim i Netflix.
Në Lido ishte dhe aktorja franceze Catherine Deneuve, që u shfaq me një flamur ukrainas të ngjitur në xhaketën e saj teksa mbërriti për të marrë një cmim të shumëmerituar karriere. Politikania amerikane Hillary Clinton ishte ndër personat e tjerë të famshëm që shkelën në tapetin e kuq të celjes së festivalit më të gjatë të filmit në botë, juria e të cilit kryesohet këtë radhë nga aktorja e famshme amerikane, Julianne Moore. 23 filmat e e përzgjedhur ta garojnë përgjatë 10 ditëve të festivalit dominohen kryesisht nga filma hollivudian dhe europiano-perëndimorë./ KultPlus.com
Do të jetë “White noise”, i shkruar dhe me regji të Noah Baumbach, me aktorët Adam Driver, Greta Gerwig, Don Cheadle, Raffey Cassidy, Sam Nivola, May Nivola, Jodie Turner-Smith, André L. Benjamin dhe Lars Edinger, filmi i hapjes së Festivalit të 79 të Filmit të Venecias, që hap siparin më 31 gusht.
Ky film përbën edhe një rikthim të Noah Baumbach, pasi ka paraqitur në 2019 filmin “Marriage Story”.
Për regjisorin Alberto Barbera ”ia vlente të pritej kaq gjatë”.
Baumbach ka krijuar një vepër origjinale, ambicioze dhe imponuese, sipas kritikëve.
Ndërkohë, Italia do të konkurrojë me pesë filma, të përzgjedhur nga drejtori artistik, Alberto Barbera dhe presidenti, Roberto Cicutto.
Ata janë: ”Il signore delle formiche” i Gianni Amelios, me Luigi Lo Cascio, Elio Germano dhe Sara Serraiocco, ”Bone and all” i Luca Guadagnino, me Timothée Chalamet, ”Chiara” i Susanna Nicchiarelli, me Margherita Mazzucco, ”Monica” i Andrea Pallaoro dhe ”Immensity” i Emanuele Crialese, me Penelope Cruz. / KultPlus.com
Drama e abortit e regjisores franceze Audrey Diwan, e që i përket viteve 1960 me titull “L’Evenement” (“Po Ndodh”), fitoi ‘Luanin e Artë’ në Festivalin e 78-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia, e në rolet kryesore të tij janë aktoret: Anamaria Vartolomei, Kacey Mottet Klein dhe Luàna Bajrami, shkruan KultPlus.
Regjisorja franceze Audrey Diwan mbërriti dhe goditi audiencën me një imazh të paharrueshëm, shumë më tepër se çdo qilim i kuq: në ekran u pa një abort. E gjatë, e dhimbshme, e tmerrshme. Pa elipsë, si në jetë, sekuencat e së cilës u skaliten në kujtesën e audincës.
“Kinemaja është një mjet për të transmetuar emocione. Ne nuk donim të dramatizonim situatat, ne po kërkonim një mishërim të së vërtetës, të të gjallëve”, tha regjisorja Diwan për shtypin.
Historia, në fund të fundit, ndodhi: krijuesi me origjinë libaneze përshtat romanin me të njëjtin emër nga autorja Annie Ernaux, ku shkrimtarja rrëfen betejën e saj për të ndërprerë një shtatzëni në Francë në vitin 1963. Domethënë, kur ajo ishte vetëm 23 vjeç, ligji e ndaloi atë dhe vetëm të shprehte qëllimin e saj me zë të lartë ishte skandaloze. Prandaj, protagonistja e filmit merret me paralajmërimet, refuzimin e miqve të saj dhe madje edhe të një mjeku i cili, në vend që ta ndihmojë, i injekton asaj një ilaç për të forcuar embrionin.
Aktorja e re dhe e jashtëzakonshme, Anamaria Vartolomei rrëfeu se as nuk e dinte që abortet klandestine dikur ekzistonin në vendin e saj. Edhe pse problemi mbetet në shumë shtete dhe madje edhe në Evropën e vjetër ndonjëherë përparon ngadalë.
Ose edhe të bëni hapa mbrapa, si shtrëngimi i ligjit në Poloni. 69% e gjinekologëve italianë janë kundërshtues të ndërgjegjes, sipas të dhënave të 2018 nga Ministria e Shëndetësisë.
Dhe programi ‘Saved’ zbuloi se në Murcia është e pamundur të ndërpresësh një shtatzëni vullnetarisht në një qendër publike. Shembuj të vërtetë, në shekullin XXI. Ashtu si shprehja “bar falas për të abortuar”, e dëgjuar vitet e fundit në politikën kombëtare. Prandaj një film si ‘Event’, i cili do të mbërrijë në Spanjë në muajin mars, duket më shumë se në kohën e duhur. Ndoshta edhe e nevojshme.
Filmi ka një fillim jo bindës. Disa dialogë dhe situata rëndojnë ndjenjën e realizmit. Ndërsa numërimi mbrapsht përparon, filmi shënon javët e pashmangshme të shtatzënisë që kalojnë. Megjithatë, ankthi i gruas së re është ngjitëse dhe përfundon duke kapur zorrët e shikuesit.
Regjisorja Diwan gjithashtu theksoi rëndësinë e përfaqësimit të ndryshimeve fizike të gruas së re dhe, në të njëjtën kohë, të një qasjeje intime, të fokusuar në filmimin mbi të gjitha “lëvizjet e kokës dhe të syve” të personazheve.
Dhe një aktore tjetër, Anna Mouglalis, e cila luan gruan e vetme të gatshme për të ndihmuar, tha: Karakteri im është një haraç për ato gra që luftuan për të drejtat e abortit. Është e vështirë të tregosh këto histori, edhe në vendet ku është e ligjshme. Ne duhet të vazhdojmë të flasim për të.
Filmi i Diwan për një studente franceze të kolegjit që e gjen veten me një shtatzëni të padëshiruar ishte zgjedhja unanime nga juria prestigjioze që përfshinte fituesit e fundit të Oskarit Bong Joon Ho dhe Chloé Zhao. / KultPlus.com
Filmi më i mirë u shpall vepra e regjisores franceze Audrey Diwan “L’évènement”, film ky i bazuar në romanin e vitit 2000 me të njëjtin emër nga autorja franceze Annie Ernaux, shkruan KultPlus.
Çmimi “Luani i Artë” në Festivalin e 78-të Ndërkombëtar të Filmit të Venecias iu dha regjisores franceze Audrey Diwan për filmin “L’évènement”, me skenar nga Diwan dhe Marcia Romano.
Filmi i Diwan për një student francez të kolegjit që e gjen veten me një shtatzëni të padëshiruar ishte zgjedhja unanime nga juria prestigjioze që përfshinte fituesit e fundit të Oskarit Bong Joon Ho dhe Chloé Zhao.
Konkursi këtë vit ishte mjaft i fortë, duke përfshirë filma të mirëpritur si “Fuqia e Qenit” e Jane Campion, “Nënat Paralele” të Pedro Almodóvar, “Vajza e Humbur” e Maggie Gyllenhaal dhe “Dora e Zotit”. Njëzet e një filma po konkurronin për çmimin, i cili është bërë një tregues i hershëm premtues i perspektivave të një filmi në Oscar.
“E bëra këtë film me zemërim. Unë gjithashtu e bëra filmin me dëshirë. E bëra me barkun, zorrët, zemrën, kokën, ” tha regjisorja Diwan .
“Unë doja që “L’évènement”, të ishte një përvojë.”
Diwan është gruaja e gjashtë që ka xhiruar një film fitues të ‘Luanit të Artë’. Të tjerët përfshijnë: Chloé Zhao (“Nomadland”), Margarethe Von Trotta (“Marianne & Juliane”), Agnès Varda (“Vagabond”), Mira Nair (“Dasma e Musoneve”) dhe Sofia Coppola (“Diku”).
Me shpalljen e veprës më të mirë dhe ndarjen e çmimeve, sot ka përfunduar Festivali i 78-të i filmit në Venecia të Italisë.
Jane Campion
“Luani i Argjendtë” në kategorinë e regjisorit më të mirë i takoi regjisores nga Zelanda e Re, Jane Campion për filmin “The power of the dog”.
Regjisori italian, Paolo Sorrentino mori “Çmimin e Jurisë” për filmin “E stata la mano di Dio” të bazuar në një tragjedi formuese personale, ndërsa “Çmimi Special i Jurisë” shkoi për regjisorin italian, Michelangelo Frammartino për filmin “Il Buco”.
Paolo Sorrentino
Në kategorinë për aktorin më të mirë mashkull, çmimi i takoi aktorit filipinas, John Arcilla për rolin në “On the job: The missing 8”, ndërkohë që çmimi për aktoren më të mirë femër iu dha aktores spanjolle, Penelope Cruz për performancën e saj si nënë e re në filmin “Nënat paralele” të regjisorit Pedro Almodovar. Ajo falënderoi regjisorin dhe bashkëpunëtorin e saj të shpeshtë.
Penelope Cruz
“Më frymëzoni çdo ditë me kërkimin tuaj për të vërtetën”, ka thënë Cruz.
“Ju keni krijuar përsëri magji dhe unë nuk mund të jem më mirënjohëse ose krenare që jam pjesë e saj,” vazhdoi ajo. “Të adhuroj.”
Maggie Gyllenhaal
Maggie Gyllenhaal fitoi skenarin më të mirë për përshtatjen e romanit të autores Elena Ferrante të vitit 2008, të titulluar “Vajza e Humbur”, i cili është edhe skenari dhe filmi i saj i parë si regjisore.
“Nuk mund t’ju them se sa e emocionuar jam që jam këtu,” tha Gyllenhaal.
“Unë u martova në Itali, në Pulia. Mora vesh se isha shtatzënë me vajzën time të dytë në Itali. Dhe vërtet jeta ime si regjisore dhe shkrimtare dhe filmi im lindi këtu në këtë teatër. ”
Gyllenhaal tha se filmi i saj është “Italian në eshtrat e tij” edhe pse është xhiruar në Greqi dhe në gjuhën angleze.
“Në një mënyrë si gra ne kemi lindur në një marrëveshje për të heshtur dhe Ferrante e prishi atë marrëveshje,” tha Gyllenhaal. “Unë kisha të njëjtën ndjenjë kur pashë “The Piano” kur isha në shkollë të mesme.”
Ceremonia e ndarjes së çmimeve përfundon festivalin e parë të madh të filmit të sezonit të vjeshtës, i cili deri më tani është shfaqur si një sukses i jashtëzakonshëm, pavarësisht variantit delta. Protokollet e sigurisë COVID ishin të rrepta.
Por Venecia gjithashtu riktheu me sukses magjepsjen në një qilim të kuq që mund të ketë qenë më pak i mbushur me njerëz se zakonisht, por i kompensuar në momentet virale.
Festivali i Filmit në Venecia, është një festival filmi ndërkombëtar dhe njëherësh më i vjetri në botë. Festivali i parë u mbajt në vitin 1932 në kuadër të Bienales së Venecias.
Që nga viti 1934, mbahet çdo vit në fund të gushtit dhe në fillim të shtatorit në vendin historik Palazzo del Cinema në Lungomare Marconi, në ishullin Lido të Venecias. Festivali nuk është mbajtur midis viteve 1943 dhe 1945, pastaj në vitin 1973 dhe në vitet 1977-1978./ KultPlus.com
Regjisori Roland Sejko me filmin e tij të fundit “La macchina delle immagini di Alfredo C.” mori pjesë në “Orizzonti Extra”, një nga seksionet konkurruese të Festivalit Ndërkombëtar të Kinematografisë së Venecias.
Portali bookciakmagazine.it i ka dedikuar një artikull filmit të regjisorit shqiptar. “Sentimental, i dashur, emocionues, filmi i ri nga regjisori Sejko dhe magjistari i arkivave na çon në zemër të ndërtimit të imazheve propagandistike përmes historisë së Alfredo C…”
Filmi “Macchina delle Immagini di Alfredo C.”, ka në qendër historinë e një telekameramani italian që mbërrin në Shqipëri me pushtimin fashist e mbahet “peng” bashkë me 27 mijë italianë të tjerë, ushtarë e civilë, pas çlirimit të Shqipërisë kur regjimi i Enver Hoxhës mbylli kufijtë.
Kështu Alfredo C., që për thuajse 20 vjet kishte punuar në shërbim të propagandës së regjimit fashist, për pesë vjet i bie vendit tonë kryq e tërthor e detyrohet të ushtrojë profesionin e tij, këtë radhë në favor të propagandës së regjimit komunist të ardhur në fuqi në Shqipëri. Çka shihet në filmin e Sejkos, mes filmimesh të reja e materialesh arkivore, është jeta e Alfredo C., historia e tij. E ndoshta edhe historia e mijëra të tjerëve.
“Historia e italianëve të mbajtur në Shqipëri nga regjimi komunist është thuajse e harruar, e mbuluar nga orteku i ngjarjeve që përfshiu qindra mijëra italianë në vendet e tjera. – thotë Roland Sejko që firmos regjinë, subjektin dhe skenarin e filmit (produksion Istituto Luce Cinecittà) – Çelësi i rrëfimit erdhi, siç ndodh shpesh, rastësisht. Kur mes dokumenteve të Arkivit Qendror Shtetëror të Shqipërisë, në një kërkesë riatdhesimi, vura re një emër që njihja: atë të kameramanit të Institutit Luce në Shqipëri, që në këto letra rezultonte një punonjës i Ministrisë së Kulturës Popullore Komuniste. Historia e kameramanit, e ndërthurur në mënyrë të pashmangshme me imazhet dhe historitë e të tjerëve, të jepte mundësinë për të shtjelluar disa tema: prania e gjithanshme dhe teknikat e propagandës, ndikimi i ngjarjeve historike mbi fatet personale, përgjegjësia e turmës dhe ajo e individit. Dhe një reflektim mbi përgjegjësinë – sot njësoj si në të shkuarën – e atyre që prodhojnë imazhe, dhe e atyre që i shohin”.
Roland Sejko ka emigruar në Itali në vitin 1991. Në vitin 1999 ka themeluar e drejtuar për 15 vjet “Botën Shqiptare”, gazetën e shqiptarëve në Itali.
Prej vitit 1995 punon në Institutin Luce ku sot është drejtor editorial i Arkivit Historik Luce. Njohës i mirë e përdorues mjeshtëror i arkivave, ka shkruar e realizuar dokumentarë ndryshëm që shpesh kanë patur në qendër aspekte të ndryshme të marrëdhënieve Itali-Shqipëri. Ndër filmat e tij dokumentarë spikasin Anija, dokumentari i realizuar në 20 vjetorin e eksodit të madh të shqiptarëve në Itali, që është vlerësuar me çmimin prestigjioz David di Donatello 2013, si dokumentari më i mirë i vitit; “Pritja” (2015), dokumentar i frymëzuar nga vizita e Papa Françeskut në Shqipëri që rrëfen mohimin e lirisë së besimit, persekutimin e autoriteteve fetare, shkatërrimin e simboleve të kulteve fetare në Shqipërinë e diktaturës komuniste; “Shqipëria, Vendi përballë” (2010), që përmes imazheve të arkivave të Institutit Luce dhe të arkivave të filmit shqiptar, sjell historinë e Shqipërisë së viteve ‘900, histori e lidhur ngushtë me Italinë. / KultPlus.com
‘Vera andrron detin’ me regji nga Kaltrina Krasniqi dhe skenar nga Doruntina Basha së fundmi ka shfaqur premierën madhështore në Festivalin e Venedikut – njërin ndër festivalet më të vjetra dhe rëndësishme të filmit në botë, me ç’rast filmi ka fituar çmimin e ri “Autorë nën 40 vjeç” nga kinemaja “Venezia a Napoli” për regjinë më të mirë, përcjellë KultPlus.
Juria vlerësoi filmin në këtë mënyrë:
Për mënyrën se si ajo tregon, përmes forcës së grave, marrëdhënien komplekse midis të vjetrës dhe të resë, në një vend në rindërtim: fshatin dhe qytetin; patriarkalitetin dhe kërkesat e brezave të rinj. Drejtimi tërheq me saktësi dhe koherencë rruga e aspiratave të drejtësisë së një nëne dhe një vajze, duke lënë në fund aftësinë për të parashtruar pyetje dhe sfida për të ardhmen e një shoqërie të tërë dhe identitetit kombëtar.
Kushtuar drejtoreshës Valentina Pedicini, e cila vdiq më nëntor 2020 në moshën 42 vjeçare, çmimi synon të rrisë autorësinë e re të grave në kujtesën e saj, pasi ajo ka lënë gjurmë me një vizion të guximshëm, etik dhe delikat në kinema.
Dy çmime u jepen autorëve femra nën 40 vjeç, të cilat dallohen për talentin e tyre në regji, skenar, montazh dhe drejtim fotografie për një nga filmat e zgjedhur në ‘Bienalen Orizzonti’ dhe ‘Orizzonti Extra’, ‘Ditët e Venecias’ dhe ‘Javën Ndërkombëtare të Kritikëve’.
Fituesit do të priten gjithashtu në Napoli gjatë “Venezia a Napoli. Il cinema esteso” për një rezidencë artistike dhe ata do të takojnë auditorin në shfaqjen e filmave për të cilët janë shpërblyer.
Në film përditshmëria e qetë e Verës çrregullohet nga vetëvrasja e papritur e burrit të saj që hapë rrugë për një paradë të padëshiruar kërcënimesh nga kushërinjtë që pretendojnë të kenë pronësi mbi shtëpinë e familjes së tyre në fshat. Kur tendencat e një skeme të nëntokës fillojnë të dalin në pah, bota e Verës përballet me rreziqe të cilat duket se do ta fundosin atë. Frika dhe mosbesimi, shtyjnë Verën të marrë fatin e familjes në duart e saj.
E zhytur në një atmosferë të tensionuar, “Vera Andrron Detin” është një portret intim por edhe universal i një gruaje e cila lufton një realitet të vrazhdë pabarazishë gjinore thellë të rrënjosura në shoqëri edhe në ditët e sotme’.
Në film luajnë: Teuta Ajdini Jegeni, Alketa Syla, Refet Abazi, Astrit Kabashi, Arona Zyberi, Aurita Agushi, Ilire Vinca, Xhevat Qorraj, etj. Drejtoreshë e fotografisë: Sevdije Kastrati; Producent: Shkumbin Istrefi.
Vera andrron detin’ është bashkëprodhim në mes të Kosovës (Puntoria Kreative Isstra, Vera Films), Maqedonisë së Veriut (Dream Factory) dhe Shqipërisë (Papadhimitri Productions) i mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Agjencia e Filmit e Maqedonisë së Veriut dhe Qendra Kombëtare e Kinematografisë – Shqipëri. / KultPlus.com
Ceremonia hapëse e festivalit të filmit në Venecia u mbajt mbrëmjen e së mërkurës, duke shkundur zymtësinë e pandemisë së koronavirusit e duke nderuar yllin e kinemasë italiane, Roberto Benigni. Aktori dhe regjisori, i vlerësuar me Luanin e Artë për karrierën, u prezantua nga regjisorja Jane Caption, e cila tha se Benigni është shumë i nevojshëm në këto kohë të vështira.
Sakaq, artisti solli në skenë sharmin dhe humorin për të cilin është i famshëm.
“Dua të falënderoj të gjithë ata që më kanë dashur dhe kanë besuar tek ajo që unë bëj, pasi unë kam ardhur nga hiçi. Nga varfëria, një varfëri e mrekullueshme, aristokrate, por një varfëri vërtet e bukur”, deklaroi i emocionuar regjisori dhe protagonisti i “La vita e bella”.
“Është një nder i madh të jem president i jurisë së festivalit. Si një adhurues i kinemasë po pres me entuziazëm të shoh 21 filmat në garë, në festivalin me historinë më të gjatë”, deklaroi ai.
Ndryshe nga Kana rivale, festivali më i vjetër i filmit në botë nuk e anuloi edicionin e vitit 2020 për shkak të krizës shëndetësore, por vetëm këtë vit yjet e kinemasë po rikthehen në fuqi të plotë, para pallatit të Lidos, në një shfaqje të mbështetjes për industrinë e goditur rëndë. Një protokoll strikt kundër koronavirusit do të jetë në fuqi përgjatë maratonës 11-ditore./KultPlus.com
Thith ajrin e asaj kohe dhe sigurisht që kjo nuk është e shëndetshme, pasi vetë ai është viktimë e kurtheve, censurës dhe persekutimit.
Por, pikërisht për këtë arsye, filmografia po përjeton një sezon të madh rilindjeje dhe denoncimi në Festivalin e Filmit në Venecia (1-11 shtator).
Kjo është kinemaja politike, kinemaja civile që po përditësohet deri në ditët e sotme duke u shndërruar në një dëshmi të çmuar.
Përveç temës së grave, politika është lajtmotivi i madh i këtij festivali.
Do të jetë filmi ”Sad film”, prej 12 minutash, jashtë konkurrimit që flet mbi shtypjen e përgjakshme të protestave kundër grushtit të shtetit në Mianmar, drejtori i së cilës është aq i rrezikuar sa fshihet pas një pseudonimi ”Vasili”.
Drejtori i festivalit, Alberto Barbera thotë se ”menduam se e kishim lënë pas barbarinë e luftës në vend që të gjendeshim përballë shumë konflikteve”.
”Liria, ne e shohim atë gjatë gjithë kohës, është në rrezik në shumë vende dhe gjithashtu në Evropë, ne jemi në një epokë të regjimeve të vrasjeve dhe kush më mirë se një kineast ka aftësinë të kapë këtë moment”, thekson ai.
Ndër filmat në garë janë ata të Erik Matti ”On the job: The missing 8” që flet për korrupsionin e medias në Filipine, apo ”Leave no traces” i Jan P. Matuszyński mbi torturat e autoriteteve komuniste në Poloni në 1983 në protestën e ”Solidarnost”-it, kur Grzegorz Przemyk, i biri i poeteshës së opozitës, Barbara Sadowska, arrestohet dhe rrihet nga një patrullë policie dhe vdes pas dy ditësh agoni apo filmi ”Captain Volkonogov” i Natasha Merkulova dhe Aleksey Chupov që flet për spastrimet staliniste të vitit 1938 në Bashkimin Sovjetik nga ana e NKDV-së.
Filmi ukrainas ”Reflection” i Valentyn Vasyanovych përqendrohet te kirurgu ukrainas, Serhiy, i kapur nga forcat ushtarake ruse në zonën e konfliktit në Ukrainën lindore, dhe ndërsa është në burg, është i ekspozuar ndaj poshtërimit dhe dhunës. Pas lirimit, ai përpiqet të gjejë qëllimin në jetë duke rindërtuar marrëdhënien e tij me vajzën dhe ish-bashkëshorten.
”Republic of silence” i Diana El Jeiroudi premton se do ta prekë spektatorin me historinë e një regjisori sirian në mërgim në Gjermani për dekada të tëra dhe me dëshirën prekëse për të rikuperuar imazhet dhe tingujt e tokës dhe njerëzve të tij, gjysma e të cilëve janë përhapur në të gjithë botën. /atsh/ KultPlus.com
