Era Berisha
Tash e sa kohë, kinematografia e Kosovës po vazhdon të lulëzojë çdo ditë e më shumë, qysh nga loja mjeshtërore e aktorëve kosovarë e deri tek veçantia vizuale e shkrepjeve të regjisorëve tanë që shkathtësinë e tyre e plasaritin para publikut me një vrull pasionant e aq inspirues, me ç’rast kjo ndërlidhje ekuilibruare ka rezultuar që historia e Kosovës të jehojë në çdo cep të botës, aty ku frymon dashuria për teatrin dhe filmin, shkruan KultPlus.
Një nga filmat më të suksesshëm këtë vit është edhe “Virgjëresha shqiptare-burrnesha”, me skenar të Katia Kittendrof e regji të Bujar Alimanit, film ky që audicionet i pati realizuar qysh më 17 qershor të vitit 2019, për të arritur deri tek premiera botërore në edicionin e 37-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Varshavë, në kategorinë zyrtare të konkursit ndërkombëtar si dhe duke dalë fitimtar me dy çmime të rëndësishme.
E aktorja Rina Krasniqi, e cila në film mban rolin kryesor, atë të Luanes, në një intervistë ekskluzive për KultPlus tregon për rrugëtimin e saj qysh nga ftesa e regjisorit Alimani, momentet më intime dhe interesante përgjatë xhirimeve, emocionet pas përfundimit të xhirimeve të filmit, rëndësinë e rolit që ajo ka bartur në këtë film, ndjenjat më të sinqerta pas suksesit që mori filmi, premierën e filmit në Shqipëri, si dhe detaje unike që ajo aq përzemërsisht dëshiron t’i ndajë me publikun.
Filmi “Virgjëresha shqiptare-burrnesha”, nën regjinë e Bujar Alimanit pas premierës botërore në edicionin e 37-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Varshavë, në kategorinë zyrtare të konkursit ndërkombëtar, u shpërblye me çmimet si: Çmimi Special i Jurisë si dhe Çmimi Ekumenik.
Filmi që ka bërë bashkë aktorët nga Kosova e Shqipëria zë vend në Shqipërinë e vitit 1958, kur një vajzeje i duhet të sakrifikojë dashurinë e jetës së saj për të vënë drejtësinë në vend. Personazhi i Luanes që vjen nën interpretimin e aktores Rina Krasniqi portretizon njërën ndër traditat tona shqiptare, e që në këtë rast vjen si më e dhimbshmja. “Burrneshat”, këto gra që sakrifikuan jetën e tyre duke jetuar e vepruar si burra deri në fund të jetës, në një moment apo tjetër dëshmohet për rëndësinë që këto gra kanë në trojet shqiptare. Me këtë temë sa të brishtë por aq edhe të guximshme, na shfaqet një histori që nuk e hasim dhe aq shpesh në kinematografinë shqiptare. Andaj, skenaristja Kitendorff, regjisori Alimani si dhe kasta e mrekullueshme e aktorëve sollën para publikut një temë kaq të veçantë për popullin shqiptar.
Një film kaq i përfolur si ky, tregon historinë e një djali dhe një vajze, të cilët rriten së bashku në një fshat por historia e tyre familjare i mban të dy në një shkëmb të varur, por që megjithatë miqësia e tyre është ruajtur për plot 10 vite. Aktorja Rina Krasniqi e sjell Luanen, personazh ky kryesor që vazhdimisht rrëshqet nëpërmjet sfidave dhe gropave të krijuara në jetën e saj, por që stabilitetin e saj e arrin atëherë kur zëri i saj bëhet fuqia më e madhe të cilën ajo e posedon.
Aktorja Rina Krasniqi me plot sharm e sinqeritet tregon se si ajo është ndjerë aq e privilegjuar dhe krenare që i është besuar një rol i tillë kryesor që shfaq këtë histori aq të ndjeshme, të dhimbshme por njëkohësisht edhe të bukur, qenësore e mjaft potente. Me një përgjegjësi mbi supe dhe e shoqëruar me plot dashuri e pasion të përbashkët nga ana e regjisorit, ajo filloi punën për këtë film, të cilën të dytë e kanë pritur me shumë ngazëllim.
Teksa ishin shfaqur trajtat mjaft kompleske, të dhimbshme, të bukura e të mrekullueshme brenda skenarit të realizuar nga një punë dhjetë vjeçare e skenaristes që kishte investuar, aktorja Krasniqi momentin e ftesës së regjisorit e cilëson si njërin nga momentet më të paharrueshëm e njëkohësisht më të goditshim për të, ku ajo realizoi realitetin e peshës së madhe të cilën ajo do të duhej ta barte gjatë jetësimit të karakterit të Luanes, e aq më shumë kur ajo edhe mendonte për rrugëtimin e ardhshëm e të paharrueshëm që do e përcillte atë gjatë muajve të radhës.
Filmi i cili trajton tema mjaft komplekse, dualistike, ka konceptin ‘burrnesha’ si koncept e nocion faktik ekzistues i Kanunit, që aktorja e konsideron si një nga shtyllat kryesore të këtij filmi. Jo vetëm për ‘burrneshën’ e brendshme të Luanes, por edhe atë të jashtme, në momentin që legjitimohet vendimi i saj për tu bërë pikërisht e atillë. Ajo tutje thotë se karakteret e fuqishme krijohen si rrjedhojë e vendimeve, sakrificave, vizionit dhe gjindshmërisë në momente vendimtare dhe të vështira në jetë, andaj ndoshta në mungesë të fjalorit më diverziv, shpeshherë këto tipare janë futur në kornizën e të ashtuquajturit “burrëri”. Por, kjo shtysë e brendshme mentale e shpirtërore në fakt për Rinën është forca e çlirimit dhe emancipimit, e cila rrjedhimisht në këtë kontekst, e bënë karakterin e Luanes të marrë vendime bazuar në racionalitetin e fakteve, parimeve morale dhe vizionit të së ardhmes. Gjithashtu, ka edhe shumë elemente tjera substanciale që kanë theksuar rëndësinë e madhe të këtij roli për Rinën, andaj ajo edhe ndjehet shume falënderuese.
Përmes këtij filmi është shpalosur para botës një sakrificë e dashurisë për një qëllim të lartë siç është drejtësia në vend dhe Rina mishërimin me karakterin e cilëson plotësisht determinues, njëlloj si mendësinë dhe realitetin e personazhit të Luanes, që është shpalosur në mënyrën më të sinqertë. Rina na tregon se të gjithë njerëzit sakrifikojnë pjesë të ndryshme të dëshirave të tyre, për një qëllim më të lartë, qoftë ajo në relacion me familjen, dashurinë, vendin, drejtësinë etj. Andaj, varësisht nga rrethanat, periudhat kohore, mentalitetin e vendit, këto elemente mund të variojnë, mirëpo esenca gjithnjë mbetet e njëjtë për të. Sakrificën, besimin, komunikimin e respektin, ajo i konsideron si shtyllat kryesore të dashurisë. Ndërkaq, për sytë e karaktereve të ndryshme që bartin rrëfime e histori të bazuara në fakte, ajo thotë se secili nga ne gjithsesi do e gjej veten përmes tyre. Por, në momentin që mëshirohemi me biografinë, jetën e karakterit, në një mënyrë të patjetërsueshme, Rina thotë se ndahet edhe një pjesë e qenies tonë njerëzore me të, në mënyrë që edhe personazhi të ndjehet i kompletuar.
Si në secilin film, pas përfundimit të xhirimeve, janë ato emocionet e ndjenjat më të gjalla e të përafërta me aktorët që i bëjnë ata të ndihen të plotësuar. Rina na shpalos se pas jo vetëm këtij projekti por edhe secilit nga ta, ajo ndjehet medoemos e plotësuar por gjithashtu asaj i shfaqet edhe ndjenja për të punuar më shumë, për të evoluar, për tu përsosur, mësuar e rritur përmes profesionit. Pra, për të është gjithnjë konstante. Andaj, dhe puna mentale, intelektuale, fizike e shpirtërore e aktorëve, për të asnjëherë nuk mbaron, duke u paraqitur kështu kërkesa e nevoja të reja, që mundësojnë një balancë të shëndetshme me vetveten. Me një modesti të lartë, ajo thotë se puna fantastike në këtë projekt është rezultat i të gjithë pjesëtarëve të kastës së aktorëve që me të vërtetë i përkasin një niveli tejet të lartë.
Duke pasur parasysh se “Virgjëresha shqiptare-burrnesha”, përfshin shumë karaktere të ndryshme, Rina tutje na shpalos se respekti dhe dashuria e madhe mes të gjithë karaktereve të luajtura nga kasta e aktorëve, ka krijuar një harmoni të jashtëzakonshme e të bukur gjatë xhirimeve, gjë kjo të cilën e ka bërë punën e Rinës, akoma më të lehtë dhe jo shumë të lodhshme. Ndërkohë, për karakterin e Luanes me gjithë barrën, seriozitetin dhe rëndësinë enorme me të cilën duhet trajtuar, Rina tregon se është një karakter që nuk mund të peshohet se sa i lehtë apo i rëndë mund të jetë, njëlloj si nuk mund të peshohet as edhe ndonjë skenë, por për të nëse pasioni, ambicia dhe motivi për punë është prezent e përherë potent, atëherë gjithnjë puna që krijohet, do të rrjedhë me shumë lehtësi.
E për karakteristikat më të veçanta të burrneshave shqiptare si dhe për bartjen mbi supe të një termi të tillë në film, Rina shpalos se padyshim që në fakt për të ishte një ndër privilegjet më të mëdha në jetën e saj, për të përfaqësuar dhe bartur peshën e të qenurit një burrneshë nëpërmjet filmit. Ajo shfaqjen në mënyrën më të dinjitetshme e reale, sakrificën ndërshekullore të cilën ato gra e kanë bërë përgjatë etapave të ndryshme historike, i cilëson si aspak të lehta. Pamundësia e marrjes së vendimeve, vendosjes së drejtësisë apo ruajtja e trashëgimisë duke qenë një grua, cilësohen si disa nga arsyet se pse një grua, lejuar nga Kanuni, merr vendimin që të bëhet burrneshë. Prandaj, dhe është një ndër trajtat më dualistike në jetën e atyre grave, gjersa ato të detyruara sakrifikojnë veten e tyre që të fitojnë për herë të parë të drejtat e barabarta në rrethin familjar dhe shoqëror. Fortësinë e karakterit të tyre, ftohtësinë e pashoq, ruajtjen e normave morale e të cilësuara si “hyjnore”, Rina i konsideron si trajta që ato gra i kanë bërë përgjatë historisë e që në fakt asaj edhe i kanë lënë mbresa të paharrueshme.
“’Besa’ është një normë e virtyt moral, i cili qëndron konstant përgjatë gjithë historisë shqiptare. Mbrojtja e saj është pothuajse eternale në kontekstin e mbajtjes së një ndërgjegjeje të kristaltë. Luana është një vajzë e cila e bart poashtu dhe mbron me mish e shpirt këtë virtyt, i cili rrjedhimisht lidhet me premtimet e dhëna ndaj familjes dhe ruajtjes së nderit familjar. Është një faktor standard në jetën e saj, dhe vendimtar për veprimet të cilat ajo i ndërmerr”, thotë Krasniqi.
Sipas saj, ajo veten e ka gjetur në të gjitha parimet morale të integritetit personal apo mendësisë së karakterit të Luanes. Rebelizmi i saj, kërshëria për dije, dashuria për familjen, sakrifica për mbrojtjen e nderit personal dhe familjar, lufta për drejtësi e barazi, e shumë faktorë tjerë, janë parimet të cilat Rina i çmon dhe mbron vlerën e tyre. Por ka dhe shumë elemente tjera të cilat janë divergjente në raport me karakterin e Luanes dhe të Rinës, duke kujtuar se si çdo njeri, rrëfimi jetësor apo situata, përjetohet apo mendohet ndryshe nga secili njeri.
Meqenëse, filmi fitoi Çmimin Special të Jurisë si dhe Çmimin Ekumenik, Rina ndan me ne edhe emocionet që i dhuruan asaj këto dy çmime si dhe rëndësinë që ato mbajnë tek ajo.
“I gjithë ekipi i filmit jemi jashtëzakonisht të lumtur dhe krenarë për punën e madhe, të palodhshme e me plot pasion që kemi bërë për këtë projekt. Premiera e filmit në Varshavë është mirëpritur nga juria speciale dhe publiku i Polonisë në një mënyrë të pabesueshme, duke përqafuar e ndjerë kështu rrënjësisht idenë e historinë e Burr’neshave Shqiptare, por edhe historinë e gjithë kombit tonë në etapa të ndryshme kohore. Çmimi Special i Jurisë dhe Çmimi Ekumenikal, çmime këto ndër më të rëndësishmet të kategorisë kryesore në festivalin e Varshavës, determinojnë suksesin e parë të shënjuar për rrugëtimin e këtij projekti special, i cili sapo ka filluar. Është doemos një arritje e madhe të vlerësohemi në këtë nivel nga Juria prestigjioze e festivalit, dhe kjo na motivon edhe më shumë që jehona e historive tona të prek gjithë cepat e botës, në rrugëtimin përgjatë festivaleve dhe premierave tjera që do realizohen gjatë procesit të distribuimit të filmit”, thotë Krasniqi.
Për interpretimin e rolit të Luanes, Rina tregon se ka kaluar në një fazë të gjatë, të thellë dhe mjaft të rëndë kërkimi shpirtëror, mental e intelektual, nëpër amplituda të shumta emotive e madje edhe transformime fizike në mënyrë që të pasqyrohet dhe ti jepet mish e shpirt trajtës më të sinqertë e origjinale. Për këtë aspekt, Rina thotë se ndjehet e bekuar dhe tejet e nderuar për arsyes se historitë e sakrificave të grave shqiptare dhe roli hyjnor i tyre në shoqërinë tonë janë elemente faktike dhe determinuese për gjithë kombin, e që tanimë manifestohen në mënyrën më të mirë të mundshme nëpërmjet sukseseve të kinematografisë shqiptare, të cilat sipas Rinës, po jehojnë në mbarë botën.
“Kam marrë shumë mësime dhe jam ngritur profesionalisht e personalisht përgjatë xhirimit të këtij projekti. Këshillat gjatë punës me Drejtorin e Fotografisë, Jörg Widmer, nga producentja, Anita Elsani si dhe regjisori Bujar Alimani, nuk do i harroj kurrë, sepse më kanë formësuar e përmbushur shumë. Mendoj që puna në projekte filmike jep hapësirë gjithnjë për mësime dhe implementim të risive e përsosjes në aktrim. Nga publiku kam marrë kritika tejet pozitive, gjë që më bënë të qëndroj gjithnjë e me shumë ndaj modestisë personale, dhe sa më larg egocentrizmit profesional. Jam tejet falënderuese nga e gjithë mbështetja e sinqertë që na është dhënë nga kolegët, publiku dhe profesionistët e industrisë”, shpalos Krasniqi.
Ajo tutje na tregon disa nga momentet më të veçanta që ka kaluar në xhirimet e filmit si dhe disa nga mësimet më të mira që i ka mësuar përgjatë këtij rrugëtimi.
“Një ndër momentet më të veçanta ka qenë gjatë procesit të mësimit të kalërimit, ku çdo ditë jam ballafaquar me sfida, e histori të magjishme si nga trajnerët, ashtu dhe nga eksperienca direkte me kuajt. Që nga vegjëlia e kam adhuruar kalërimin dhe kuajt, dhe me këtë projekt, mu realizua edhe kjo ëndërr. Me kolegët kemi kaluar një prej netëve më të bukura kur kemi xhiruar në liqenin e Shkodrës, në një ndër skenat më të vështira të filmit, sepse ishim gjithë natën deri në orët e para të mëngjesit brenda në ujë, por shakatë e mbështetja ndaj njëri-tjetrit ishin gjithnjë prezente, dhe kjo nate e ‘vështire’ u shndërrua ndër më të bukurat e gjithë xhirimit. Gjithashtu, momenti kur ‘Luana’ pret flokët e saj, do jetë një skenë dhe ditë të cilën nuk do e harroj asnjëherë. Shumë emocion, shumë dashuri dhe një respekt i jashtëzakonshëm nga ekipi”, tregon Krasniqi.
Në çdo projekt apo rol, përgjegjësia, rëndësia dhe serioziteti i trajtimit të tij, sipas saj, duhet të jetë i një niveli sublim. Rina thotë se bie në dashuri me çdo karakter të cilin ajo e portretizon, sepse të gjithë punohen me dashuri shume të pastër. Roli i ‘Luanes’ për Rinën, ishte ndër të preferuarit e saj për shkak të amplitudave eksperimentale në të cilat ka kaluar Rina përgjatë realizimit të tij, eksperiencave e momenteve të paharrueshme përgjatë muajve të xhirimit, duke u krijuar një ndër etapat më interesante në jetën e aktores.
Për Krasniqin, filmat nuk kanë të bëjnë me mesazhe, aq sa kanë të bëjnë me ndjesinë të cilën duhet t’i zgjohet audiencës. Karakteri i Luanes, cilësohet se është i hapur t’u jap enormitet ndjesish e perceptimesh publikut, ashtu siç ata i pranojnë apo ndjejnë. Por disa nga trajtat të cilat Rina mendon se duhet vënë në pah, janë pesha e gruas në shtyllën shoqërore, familjare dhe të vendit.
“Fortësia legjitime, sublime, karakteriale dhe qenësore e këtyre grave si dhe sakrificat e heroizmi i tyre, nuk duhen të harrohen nga historia.”
Filmi “Virgjëresha shqiptare-burrnesha” erdhi edhe në Shqipëri më 15 tetor të vitit të kaluar. Se si e priti publiku shqiptar premierën e këtij filmi, e tregon dhe vetë Krasniqi.
“Premiera e filmit në Shqipëri u prit në mënyrë jashtëzakonisht fantastike nga publiku jonë. Shumë emocione, dashuri e krenari përgjatë portretizimit dhe rrëfimit të historive/temave të ndryshme që shtjellohen brenda filmit. Interesimi ishte aq i madh saqë nuk kishte hapësirë të mjaftueshme në kinema. I gjithë ekipi i filmit mezi presim qe shumë shpejt të bëjmë dhe premierën e filmit në Kosovë dhe kinematë rajonale”, shpalos Krasniqi.
Sipas saj, çdo aktor/e ka trajtat, talentin dhe tiparet që i veçojnë e i bëjnë autentik ndaj njëri-tjetrit, prandaj gjithnjë duhet përsosur puna me aftësitë dhe armët profesionale të talentit të cilat janë në dispozicion. Puna me kolegë, sipas saj, bënë që ashtu si çdo instrument që është i veçantë, në fund të krijohet një harmoni simfonike e cila manifestohet në finalizimin e projektit, qoftë ai filmik apo teatral.
“Aktrimi ashtu sikur dhe muzika që më ka përcjellë që nga mosha 4 vjeçare, janë pasionet e mia më të mëdha. Çdo sferë e artit është platformë e hapësirë ku qenia ime gjen prehje, dhe si e atillë më përmbush në çdo aspekt. Ëndrrat e çdo njeriu, kur konkretizohen me punë, ambicie dhe motiv të pandalshëm, në çdo ulje-ngritje jetësore, në fund arrijnë të realizohen. Është e domosdoshme që asnjëherë të mos e harrojmë vlerën tonë dhe asnjëherë të mos ndalemi përgjatë pengesave të cilat parashtrohen para nesh. Familja, lumturia dhe integriteti i principeve personale janë të vetmet parime e norma të cilat asnjëherë nuk do i sakrifikoja për asnjë gjë”, thotë Krasniqi.
Po ashtu, se çfarë e çoi Rinën në këtë rrugë të veçantë karriere që e nisi qysh në moshën katër vjeçare në fushën e muzikës, për të ndikuar kështu në zhvillimin e saj si artiste, e tregon vetë ajo që e cilëson investimin e nënës së saj në përsosjen e saj artistike dhe profesionale, si një ndër shtysat më të mëdha në jetën e saj.
“Kontaktet e mia fillestare me skenën dhe artet filluan në moshën katër vjeç si këngëtare për fëmijë, gjë që ndikoi në rritjen dhe zhvillimin tim si artiste për vitet në vijim duke marrë pjesë edhe në arte të tjera të bukura, të tilla si vallëzimi, piktura dhe shkrimi. Investimi i madh i nënës time në përsosjen time artistike dhe profesionale është ndër shtysat më të mëdha në jetën time, gjë që kë bërë që këto cilësi dhe talente të zhvillohen në mënyrë të shëndetshme, me plot pasion dhe motiv. Aktrimi vjen si rrjedhojë e përzgjedhjes së profesionit i cili përfshin të gjitha trajtat e lartcekura; këndimi, vallëzimi, shkrimi, sporti, luajtja në instrumente si dhe plot elemente fantastike të cilat mua personalisht më bëjnë të lumtur dhe të përmbushur”, thotë ajo.
Kinematografia e Kosovës së fundmi është njëra ndër degët artistike që po lulëzon më së shumti në Kosovë ku sukseset e fundit të filmave vendorë po arrijnë suksese të jashtëzakonshme nëpër botë duke u bërë një shtysë e madhe për rrugëtimin e kinematografisë kosovare. Ndërsa, Rina për këtë aspekt ndjehet mjaft e lumtur që ekziston një potencial artistik aq i lartë dhe krijues.
“Sukseset dhe rëndësia artistike e filmave si ‘Zgjoi’, ‘ Vera andrron Detin’, ‘Në kërkim të Venerës’, filmit tonë ‘ The Albanian Virgin’, por dhe shumë projekteve tjera të prodhuar ndër vite, dhe projekteve të së ardhmes, është vendimtar në hapjen e rrugës për zhvillimin kulturor të shtetit tonë në çdo nivel, cofte shoqëror, social, politik, ekonomik etj. Jam krenare dhe përplot motiv për të ardhmen e kinematografisë kosovare/shqiptare, për lulëzimin dhe meritokracinë e mirëfilltë të suksesit që talenti i artistëve tanë po korrë, e do lihet si trashëgimi për gjeneratat e ardhshme, ashtu që motivi dhe dashuria për artin e këtyre gjeneratave, të jetë gjithnjë e në ngritje, e jo e kundërta”, shpalos Krasniqi.
Krejt për fund, ajo tregon se përgjatë vitit 2022, pritet të bëhet premiera e filmit “Illyricvm”, që është një bashkëprodhim mes Kroacisë, Italisë, Sllovenisë, Bosnjës dhe Kosovës, e që po pritet me shumë ngazëllim nga ana e tyre. Përveç këtij projekti, Rina aktualisht po punon edhe në disa projekte të tjera të cilat do realizohen në Belgjikë, por për të cilat ajo nuk mund të flasë më shumë për shkak të rregullave të produksionit. Megjithatë, vitin 2022, ajo po e konsideron si një vit mjaft të frytshëm, gjë kjo që e bënë atë të ndjehet mjaft e lumtur për shkak se po hapen sërish rrugët e bashkëprodhimeve rajonale dhe ndërkombëtare në fushën e kinematografisë.
“Profesionalisht dua të vazhdoj të rritem dhe të evoluoj. Të punoj me njerëz të talentuar. Të arrij të frymëzoj njerëz rreth meje për të bërë gjëra të mira, produktive dhe inspiruese. Por mbi të gjitha të kemi shëndet, dashuri, humanizëm dhe bashkërisht të ndihmojmë në zhvillimin e vendit tonë përmes kulturës dhe artit, ambasadorëve më të mirë të vendit”, thotë Krasniqi e cila e përmbyll intervistën me shpalosjen e ëndrrave dhe sukseseve kryesore, të cilat ka dëshirë t’i realizoj. / KultPlus.com
срочный займ онлайн
