Dështon fluturimi testues i SpaceX, shkatërrohet anija kozmike Starship 7

Testi i fundit i raketës Starship 7 të kompanisë SpaceX u shpërbë disa minuta pas nisjes nga Teksasi, ndërsa mbetjet ranë përsëri në Tokë mbi ishujt Turks dhe Kaikos në Oqeanin Atlantik.

Kompania SpaceX bëri të ditur se humbi komunikimin 8 minuta e gjysmë nga fillimi i fluturimit pa ekuipazh.

“Ne humbëm të gjitha komunikimet me anijen kozmike, kjo në thelb na tregon se kishim një anomali me shkallën e sipërme”, tha zëdhënësi i SpaceX, Dan Huot, i cili konfirmoi disa minuta më vonë se anija ishte e humbur.

“Suksesi është i pasigurt, por argëtimi është i garantuar!” u shpreh në Shefi Ekzekutiv i SpaceX, Elon Musk.

Huot më vonë tha se shpërthimi dukej se rezultoi nga një “rrjedhje oksigjeni/karburanti”, duke shtuar se kompania do të ndërmerrte hapa korrigjues. Kompania raportoi se motorët e anijes kozmike dukej se po mbylleshin një nga një.

“Starship përjetoi një çmontim të shpejtë të paplanifikuar gjatë djegies së tij në ngjitje. Ekipet do të vazhdojnë të shqyrtojnë të dhënat nga testi i sotëm i fluturimit për të kuptuar më mirë shkakun rrënjësor”, tha kompania në X, duke shtuar:

“Me një test si ky, suksesi vjen nga ajo që mësojmë dhe fluturimi i sotëm do të na ndihmojë të përmirësojmë besueshmërinë e Starship”.

– Sukses për konkurrentin Blue Origin

Anija kozmike kishte për qëllim të fluturonte mbi Gjirin e Meksikës nga Teksasi, duke bërë pothuajse një rrotullim të plotë global, të ngjashëm me fluturimet e mëparshme provë. Anija kozmike mbante 10 satelitë-mostra për të stimuluar dërgimin e tyre, duke shënuar fluturimin e parë të anijes së modelit të ri.

Pavarësisht dështimit të anijes kozmike, Super Heavy Booster, pjesa e parë dhe e ripërdorshme e raketës Starship, e ndërtuar për të siguruar shtytje të fuqishme, u kthye me sukses në pikën e saj të nisjes siç ishte planifikuar, duke bërë që ekipet e kontrollit tokësor të brohorasin me eksitim.

Administrata Federale Amerikane e Aviacionit raportoi se fluturimet në aeroportet në Miami dhe Fort Lauderdale-Hollywood të Floridas u vonuan deri në një orë për shkak të një “anomalie të lëshimit të raketës”.

Para nisjes së SpaceX, raketa masive New Glenn e kompanisë Blue Origin bëri fluturimin e saj të parë orbital, një moment historik i rëndësishëm në garën komerciale të hapësirës dhe një fitore për shefin ekzekutiv të Amazon-it, Jeff Bezos, i cili është pronar i Blue Origin.

Teksa SpaceX ka dominuar prej kohësh lëshimet orbitale me raketën e saj Falcon 9, duke siguruar kontrata nga agjencia hapësinore amerikane NASA, Pentagoni dhe kompanitë private, Blue Origin më parë ishte kufizuar në fluturimet suborbitale me raketën e saj më të vogël New Shepard.

Musk e uroi Bezos-in për debutimin e suksesshëm orbital./ atsh/ KultPlus.com

Fluturimi Romë – Nju Jork mund të zgjasë vetëm 55 minuta

Nga Roma në Nju Jork për 55 minuta dhe nga Londra në Pekin në pak më shumë se një orë: jo fantashkencë, por realitet, për sa kohë që udhëtoni me 7400 kilometra në orë, shkruan risia shkencore e përcjellë nga gazeta italiane corriere.it.

Ky është premtimi i kompanisë amerikane ‘’Venus Aerospace’’, e cila prezantoi një motor ‘’shpërthyes’’ revolucionar të quajtur VDR2.

I përcaktuar nga kompania si “një hap i dukshëm i fluturimit super supersonik ai në fakt është krijuar për t’ju lejuar të arrini shpejtësinë afërsisht gjashtë herë më shumë se ajo e zërit.

Në bazë të revolucionit (të mundshëm) është një sistem shtytës futuristik i cili, në vend që të shfrytëzojë djegien e ngadaltë të karburantit, sipas projektuesve do të jetë në gjendje të gjenerojë valë shpërthimi të cilat do të përhapen në mënyrë ciklike brenda qarkut, duke garantuar kështu performanca rekord.

“Ky motor e bën shpejtësinë hipersonike një realitet”, deklaroi bashkëthemeluesi i ”Venus Aerospace”, Andrew Duggleby.

“Mezi presim të punojmë edhe më në thellësi, për të fluturuar shembullin e parë dhe në fund për të përsosur një motor koncepti që deri më tani ka ekzistuar kryesisht në tekstet shkollore, por kurrë si një njësi prodhimi’’, thekson Eric Briggs, shefi operativ i një kompanie tjetër të përfshirë në projekt të quajtur Velontra.

Kompania do të nisë testimet e para në vitin 2025.  /atsh/ KultPlus.com

Pilotja Kallaba: Fluturimi për ta ndihmuar Kosovën, gjëja më e mrekullueshme

Janë bërë 25 vjet qëkur NATO ka bombarduar caqet e ushtrisë serbe, ku pas 78 ditë bombardimesh Kosova fitoi lirinë, duke u bërë kështu që 24 Marsi të renditet në mesin e datave të rëndësishme historike të Kosovës.

Në këtë përvjetor të rëndësishëm Faruza Kallaba, pilote amerikane me origjinë shqiptare, ka bombarduar për javë të tëra dhe furnizoi aeroplanët e NATO-s derisa po kryenin intervenimin mbi caqet serbe në Kosovë.

Image
Duke folur për intervenimin e NATO-s në Kosovë, tha se sa më shumë kohë që kalon duket gjithnjë e më e veçantë ajo ngjarje.

“Secili përvjetor i jep më shumë vlerë, sepse më bën të rimendoj çdo gjë”, tha Kallaba për ngjarjen e 24 Marsit, në RTK.

Ajo më tej rrëfen për kohën e fluturimeve, që sipas saj, ka pasur raste të rëndësishme, ndonëse nganjëherë netët kalonin shpejt.

Kallaba bëri të ditur se gjatë kohës së bombardimeve ka qëndruar në Francë.

“Ne ishim të vendosur në Francë dhe fluturonim mbi zonë e ajo që është e rëndësishme është se rimbushnim aeroplanët gjatë fluturimit për të ndihmuar Kosovën dhe për mua kjo ishte gjëja më e mrekullueshme ”, tha Kallaba.

Image
E pyetur nëse e kishte paramenduar ndonjëherë më parë se do të vinte koha që të kryente bombardime mbi Serbinë për ta çliruar Kosovën, ajo tha se nuk kam pasur parandjenjë të tillë, ndërsa shpjegoi se në cilat raste mund të bëhen aksione të tilla të forcave ajrore.

Ndryshe, Faruza Kallaba u lind në Damask të Sirisë, me 3 nëntor 1956 nga babai shqiptar, Haki Kallaba me prejardhje nga Kamenica, dhe nëna ukrainase, Ana Senkiewicz.

Ajo dhe familja e saj ishin shpërngulur nga Arabia në Chicago të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku edhe jetojnë sot.

Faruza Kallaba është e diplomuar me Akademinë Ushtarake në Universitetin e Ilinoisit me 1989 dhe ishte gruaja e parë e ekuipazhit të Gardës Nacionale të Forcave Ajrore të Ilinoisit, që nga viti 1984.

Me aeroplanin e saj bombardoi dhe fuqizoi aeroplanët e NATO-s derisa po kryenin intervenimin mbi caqet serbe në Kosovë.