Etiketë: Galeria Kombetare e Kosoves

Thomas Hirschhorn solli një ekspozitë më të veçantë në Galerinë Kombëtare të Kosovës. Ekspozita si e tillë mblodhi përplot vizitorë që ishin të interesuar në çdo pamje që ishte varur në muret e Galerisë, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Në hyrje të Galerisë, aty ku ishte ekspozuar puna e tij, qëndronin shumë fotografi nën xham, të cilat krahas tyre kishin edh përshkrimin dhe sqarimin e autorit. Krejt kjo bënte që të njoftoheshe me punën dhe pikëpamjet e tij për “De-piksellimin”. Ai është kundër piksellimit- si formë e cila motivohet nga autoriteti. Arsye e kësaj është se “Sot më shumë se kurrë kam nevojë ta shoh çdo gjë me sytë e mi në botën tonë të vetme dhe askush nuk mund të më tregoj se çka mund të shohin apo të mos shohin sytë e mi”, shkruhet në njërën nga fotografitë.

Shumica e fotografive në katin e parë të Galerisë, përmbanin fytyra të gjakosura, trupa të shtrirë në rrugë, trupa fëmijësh e burrash. Shpesh këto imazhe i shohim të censuruara por artisti Thomas Hirschhorn e ka bërë të kundërtën e saj, ai e sjellë tmerrin e fytyrave të tyre të plotë, ndërsa mjegullon prapaskenën. Tmerri është fokusi i tij i qartë. Ai nuk e pranon pikësellimin e bërë në emër të tij për ta “mbrojtur” andaj shkruan “ai që pikësellon është në fakt duke e mbrojtur veten përderisa pretendon se po më mbron mua”, thotë Thomas Hirschhorn.

Arsyeja përse ai bën kolazhe dhe është i interesuar në pikëllim është për shkak të estetikës së tij të fuqishme dhe se fuqia estetike vjen në mes pjesës së pikëselluar dhe asaj të papikëselluar dhe nga logjika jo sistematike e pikësellimit. Ai thotë se pikësillimi në abstraksionin e tij arrin ta krijoi një formë të re. Qëllimi është të kuptohet se si një fotografi ekzistuese e publikuar mund të bëhet abstraksion.

Drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Bunjaku- Agani në ceremoninë hyrëse u shprehi mirëseardhje të gjithë të pranishmëve ndërsa tha se ndihen të nderuar që në GKK kanë artistin e njohur zviceran. Ajo këtë ekspozitë e cilësoi si historike.

“Iniciativa për këtë ekspozitë që mund ta klasifikoi si historike ka ardhur nga ideja për bashkëpunim me Zyrën Zvicerane për Bashkëpunim në Kosovë. Iniciativa e përbashkët solli rezultat që ta ftojmë këtë artisti në muajin mars. Ai pranoi që të vij menjëherë në Kosovë, në një afat të shkurtër kohor, gjë qëështë e pazakontë për një artist me renome siç është ai. Si për ata edhe për ne Kosova është një vend interesant, vendi i ri me një histori plot dhunë dhe realitet të modifikuar”, u shpreh Bunjaku- Agani ndërsa shtoi se ideja që kjo ekspozitë është e hapur në muajin mars është sepse muaji jonë pasqyrohet në veprat e tij, muaji që simbolizon muajin e sakrificës.

Xhevat Bajrami nga Ministria e Kulturës, në emër të ministrit Kujtim Gashi, falënderoi artistin e njohur zviceran që ka ardhur në Kosovë në muajin e shenjt të Kosovës, në muajin kur Kosova feston Epopenë e UÇK-së ndërsa shtoi se punimet e tij promovojnë vlera artistike duke e shtuar krenarinë që këtu ardhur një artist i njohur zviceran.

Thomas Hirschhorn ishte ai që e mori fjalën i fundit ndërsa tha se ishte hera e parë që ai ka ardhur në Kosovë, ndërsa e cilëson si një vend të vogël por shumë të bukur. Ai e falënderoi Arta Aganin, kuratorin dhe të gjithë stafin e Galerisë që në mënyrë shumë efikase e bën të mundur këtë ekspozitë.

“Puna ime këtu përfshin punën që unë e kam bërë gjatë dy viteve të fundit. Më pëlqen të bëjë kolazhe sepse më pëlqen t’i marr dy elemente ekzistuese në krijimin e një punë të re. Shpeshherë bëj kolazhe sepse kolazhi asnjëherë nuk është tamam brenda kufijve, po ashtu bëj kolazhe sepse çdo njëri nga ne ka bërë një herë në jetë kolazhe”, u shpreh artisti Hirschhorn, ndërsa tha se ai e sheh piksëllimin si një mjet me të cilin mund ta konfrontoj botën dhe realitetit të tij.

Tashmë dyert e Galerisë Kombëtare të Kosovës do të qëndrojnë të hapura për të gjithë ata që duan të njoftohen me punën e artistit zviceran Thomas Hirschhorn./ KultPlus.com

Galeria Kombëtare e Kosovës ishte sot nikoqire e konferencës me temën “Tejkalimi i kufijve dhe rinjohja përmes artit” nën ombrellën e aktiviteteve për shënimin e 10-të vjetorit të Pavarësisë së Kosovës.
Alberina Haxhijaj

Arti dhe kultura gjithmonë kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë platforma të cila tejkalojnë politikën, problemet dhe diferencat në mes popujve dhe grupeve të ndryshme shoqërore. Kurse tejkalimi i këtyre kufijve dhe thyerja e tabuve mbesin një mision i artit. Mirëpo, cilat janë hapësirat shkëmbyese të cilat kanë qenë me vite në Kosovë? Çfarë roli kanë pasur institucionet publike? Çfarë ka pasur skena kulturore dhe cili është pozicioni i tyre sot në këto lloj shkëmbimesh? Kanë qenë disa nga pyetjet që kanë gjetur përgjigje në këtë konferencë.

Drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Agani, e cila edhe bëri hapjen zyrtare të kësaj konference tha se tema mbi të cilën do të diskutojnë është shumë e rëndësishme.
“Titulli i konferencës mund të ndjellë shumë pyetje dhe mund të tingëllojë si një titull i dëgjuar edhe më parë. Mirëpo, ne duhet ta pranojmë se kjo çështje akoma ekziston, kufijtë akoma ekzistojnë dhe ne nuk njihemi mirë në mes veti sa ai përket kulturës, zhvillimit të institucioneve dhe kështu më radhë. Besoj që kjo konferencë do të ngjallë diskutime në mes nesh dhe ne do të vendosim për një bashkëpunim më kualitativ dhe se shkëmbimi i thjeshtë i ekspozitave nuk do të jetë i mjaftueshëm për ne, por do i qasemi një agjende të përbashkët me shtetet në Ballkan”, u shpreh ajo duke theksuar se bashkëpunimet e tilla kanë ndihmuar çdo herë në periudha pas konflikteve.

Fillimisht drejtori i parë i Galerisë Kombëtare, Shyqri Nimani, solli para të pranishmëve kujtimet nga fillimet e punës së këtij institucioni, duke përfshirë vështirësitë që ka hasur kjo Galeri, por edhe krenarinë që kanë pasur kur kanë filluar punën. Ai para të pranishmëve solli kujtimet nga ekspozitat e para.

“Atëherë kemi pasur tri ekspozita kryesore dhe tri ekspozita të artistëve të rinj. Besoj që i rëndësishëm ka qenë fakti, se atëherë secilit artist që i janë ekspozuar punimet në Galeri, ne si këshill ju kemi blerë veprat, afër 500 vepra. Dhe atëherë patëm trashëguar edhe rreth 200 vepra të cilat kanë qenë të mbledhura nga BVI-ja për kulturë”, u shpreh ai, duke i bërë thirrje Galerisë që ajo të vazhdojë këtë traditë të blerjes së veprave të artistëve si dhe të përkrahë artistët shqiptarë të cilët po jetojnë dhe veprojnë jashtë vendit.

Përveç fillimeve u diskutua edhe për një periudhë tjetër të rëndësishme jashtë jetës institucionale. Artistja Eliza Hoxha shpjegoi këtë periudhë, kur Galeria Kombëtare nuk ju ka takuar artistëve, të cilët pikërisht gjatë kësaj periudhë kanë realizuar vepra të shumta.

“Janë krijuar vepra nëpër skena alternative e cila vazhdon të mbetet alternativë dhe asnjëherë nuk legjitimohet si e tillë e që është një vlerë shtesë e Kosovës. Kjo periudhë e cila ka qenë e shkëputur prej institucioneve ka krijuar mundësi të tjera të komunikimit dhe rryma të tjera. Mendoj që është shume e rëndësishme kjo hapësirë kohore edhe gjetja e një nyje e cila kish me e lidhë galerinë e asaj kohe, këtë 10 vjetësh të zbrazëtisë institucionale por edhe të skenës tjetër që eshtë zhvilluar paralelisht si dhe periudhën pas vitit 2000”, u shpreh Hoxha, e cila theksoi se sikur të mos kishin qenë kafe-galeritë apo shkollat-shpija ne kishim qenë dhjetë gjenerata të pashkolluara dhe të mohuar nga çdo gjë që ka të bëjë me jetën publike.

Për këtë periudhë diskutuan artisti Mehmet Behluli dhe Shkëlzen Maliqi duke kujtuar kafenetë e miqve të tyret cilat kanë shërbyer si hapësira ekspozuese si: Hani i dy Robertëve dhe Koha në Prishtinë, pastaj kafenetë e tjera në Pejë dhe në Prizren.

“Ne, Galerinë Kombëtare e kemi pasur bazë të krijimit tonë artistik, aty kanë qenë edhe disa ekspozita tradicionale për të cilat ne punonin shumë për të marrë pjesë si ‘Salloni i Pranverës’. Mirëpo edhe pse gjithçka ka qenë e dirigjuar, ka ekzistuar liria e shprehjes, për dallim nga Shqipëria ku edhe shprehja artistikë ka qenë e kufizuar. Artistët kanë qenë të lirë. Sigurisht këtu nuk hyjnë temat si nacionalizmi, ato të cilat i kemi shprehur me metafora, ku me forma e shtresa të ndryshme e kemi treguar edhe ambicien tonë që të jemi të barabartë apo komplet të pavarur”, u shpreh ai duke shtuar se pasi që janë përzënë nga institucionet nga pushteti serb, artistët kanë krijuar këto hapësira alternative.

“Kafetë tona u shndërruan në institucione shumë të rëndësishme për jetën publike, jo vetëm në art por edhe në politikë. Kurse arti për neve në kohën e alternativës ka qenë formë e rezistencës, protestë, mbijetsë, revoltë”, përfundoi ai. Tutje diskutoi edhe Luan Mulliqi mbi menaxhimin e GKK-së pas viti 2000 dhe iniciativat fillestare për Muzeun e Artit Bashkëkohor i cili u konsiderua i rëndësishëm dhe u bë thirrje për ndërtimin e tij. Në anën tjetër, kryetarja e Këshillit Drejtues të Galerisë Kombëtare të Kosovës, Zake Prelvukaj, shpalosi planet të cilat i ka tani e tutje në Galerinë Kombëtare.
“Në plan programin tonë së pari e kemi programin e ekspozitave, dhe në këtë program hyjnë 16-të ekspozita. Në këto ekspozita kemi artistë vendor, kosovarë por edhe kosovarë që veprojnë jashtë dhe që janë shumë të suksesshëm, mirëpo edhe artistë ndërkombëtarë. Kurse në pikë të dytë e kemi programin e ligjëratave dhe debatit të cilin e konsiderojmë shumë të rëndësishëm, sikurse edhe programin e edukimit”, u shpreh ajo duke theksuar se roli i Galerisë tani mund të ndahet në ruajtjen e aseteve që kanë, sjelljen e ekspozitave të reja por edhe në edukimin dhe stimulimin e artistëve të rinj.
Konferenca do të vazhdojë edhe nesër . Ajo do të jetë e hapur për publikun dhe do të diskutojnë: Andin Tepelena, Dita Starova, Bojana Janeva, Milan Lucic./ KultPlus.com