‘Pse nuk qëndrova në Shqipëri?’ — Rrëfimi i Mbretit Zog ndaj gazetarit polak në Greqi

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 17 Nëntor 2024

“Expres Zagłębia” ka botuar, më 19 prill 1939, në faqen n°3, rrëfimin ekskluziv të Mbretit Zog ndaj një gazetari polak në Greqi mbi arsyen e vërtetë të largimit të tij nga Shqipëria, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Pse nuk qëndrova në Shqipëri ?

Burimi : Expres Zagłębia, 19 prill 1939, faqe n°3
Burimi : Expres Zagłębia, 19 prill 1939, faqe n°3

Intervista e korrespondentit të A.P. “Kabel” me Mbretin Ahmet Zogu

Korrespondenti i A.P. “Kabel” arriti të fliste me ish-mbretin e Shqipërisë, Ahmet Zogu, gjatë ditëve të para të dëbimit të tij. Ne e paraqesim këtë korrespondencë si një përsëritje të një bisede që u zhvillua me gjithë vështirësitë e shumta dhe kufizimin e pamëshirshëm të hyrjes në rrethin mbretëror nga autoritetet lokale greke.

— Zotëri, Madhëria e Tij nuk jep asnjë intervistë, por absolutisht asnjë, thotë sekretari flokëzi, duke theksuar çdo fjali me një gjest energjik.

— Të lutem, vetëm…

— E di, bëj një pyetje fare të vogël, asgjë më shumë.

Duhet të besoni se ndonjëherë kjo goditje proverbiale e lumturisë do të thotë më shumë se “çdo gjë tjetër”. Dikush ktheu dorezën e derës dhe pashë mbretin e dëbuar.

Ahmet Zogu më vështroi mua dhe sekretarin e tij me një vështrim të mprehtë dhe depërtues.

— Gazetar ?

— Po, Madhëri.

— Ne nuk japim asnjë intervistë. Nuk është koha për këtë.

— Lartmadhëria juaj, — e ndërpreva unë, pavarësisht të gjitha rregullave të mirësjelljes, — unë jam polak. Përfaqësues i një kombi që ka simpatizuar gjithmonë Shqipërinë, a mund të më shpjegoni Lartmadhëria juaj si ndodhi kjo ? Pse u largua Lartmadhëria juaj nga Shqipëria ?

Ahmet Zogu më shikoi me vëmendje. Madje me shumë kujdes.

— Kjo që do t’ju them nuk do të jetë një intervistë. Është thjesht një deklaratë e një patrioti për një komb të rekrutuar ekskluzivisht nga patriotët. Aneksimi i Çekosllovakisë na indinjoi të gjithëve në Shqipëri. Askush në atë kohë nuk mund ta merrte me mend se brenda pak ditësh do të ishim viktimat e radhës të dhunës së ushtruar nga shtetet e “Boshtit”. Ne u mbrojtëm, pa asnjë mundësi fitoreje. E dija se vazhdimi i aksionit ushtarak që kisha planifikuar do të rezultonte vetëm në shumë viktima tragjike për shkak të dhunës së njëqindfishtë. Më besoni, do të ishte më e lehtë për ta bërë këtë dhe për të fituar popullaritet në botë në kurriz të popullit tuaj sesa të hiqni dorë nga një luftë kaq e pabarabartë. Por moralisht, nuk do të dorëzohem kurrë.

Georges Lemare/ KultPlus.com

Hapet thirrja për BURSË 100% për studime në Gazetari Digjitale nga UNI dhe Televizioni T7

UNI-Universum International College dhe Televizioni T7 në kuadër të bashkëpunimit për ndërlidhjen e Akademisë dhe industrisë studimore të dyfishta “Studim dhe Punësim” për maturantët që dëshirojnë të studiojnë në Programin Gazetari Digjitale

Ky program ju ofron studentëve aftësi teorike dhe teknike për të gjetur dhe shfrytëzuar peisazhin mediatik në të cilin përfshihet transmetimi, mediat sociale, audiot online dhe të vizualizuara në video.

Në bazë të kësaj,  Televizioni T7 do t’i financoj maturantët që do të zgjedhin UNI-Universum International College për studime. Studentët do të angazhohen në punë praktike gjatë studimeve dhe do të punësohen pas diplomimit . 

Të gjithë maturantët e Republikës së Kosovës kanë mundësi të aplikojnë të marrin pjesë në garë për studimin dhe punën e garantuar nga UNI Universum International College dhe T7. 

APLIKO këtu! 

Studimet duale ofrohen sipas konceptit gjerman që ju mundësojnë studentëve të studiojnë dhe të mësojnë në të njëjtën kohë

✅Studime Duale: Studio dhe Puno;

✅Financim 100% i studimeve për tri vite të studimit;

✅Punë Praktike nga viti i parë, 20 orë në javë;

✅Shkëmbim semestral me bursë të plotë në 221 universitete në 26 shtete të Evropës;

✅Punësim i Garantuar pas diplomimit.

Informohu për planprogramin këtu!

Studentët e Programit Gazetari Digjitale pas studimeve dhe praktikës profesionale në T7 mund të angazhohen në rolin e gazetarëve, si gazetarë në media, gazetarë digjitalë, në multimedia, reporterë, reporterë investigues, moderator, redaktorë, fotoreporterë, kritikë, blogerë të mediave sociale dhe vlogger – influencues social e shumë profesione të tjera që lidhen me gazetarinë digjitale e që pritet të shtohen krahas ritmit të zhvillimit teknologjik. Për më shumë informata rreth bursave dhe studimeve duale kontakto në: +38344144062, [email protected] ose ndiqni UNI në Facebook dhe Instagram./ KultPlus.com

177 vite nga lindja e gazetarit dhe politikanit hungaro-amerikan, Joseph Pulitzer

Joseph Pulitzer ishte një gazetar, editor dhe politikan hungaroamerikan.

Lindur në Makó, në Hungari, dhe emigruar në Shtetet e Bashkuara, Pulitzer u bë një reporter dhe editor i famshëm. Një shpërblim i tij, Pulitzer, më i rëndësishmi në fushën e gazetarisë, që u caktua për herë të parë në vitin 1917, sipas dëshirës së lënë nga gazetari i ndarë nga jeta pak vite më parë.

Pulitzer emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në 1864, gjatë luftës së secesionit amerikan. Pas përfundimit të konfliktit u vendos në St. Louis, në Missouri, filloi të punojë për një gazetë në gjuhën gjermane, Westliche Post, më 1868.

Në zgjedhjet parlamentare në Missouri, më 1869, Partia Republikane e paraqitën si kandidat të saj në një kolegj që demokratët e konsideronin të blinduar. Befas ai u zgjodh duke mundur kandidatin demokrat. Vazhdoi një periudhë të shkurtër me republikanët për të kaluar tek Partia Demokratike, deputet i së ciës u bë më 1885.

Më 1872, Pulitzer bleu The Post për 3.000 dollarë. Pastaj, në vitin 1878, bleu edhe St. Louis Dispatch për 2.700 dollarë, si dhe dy gazeta, të cilat e shndërruan The St. Louis Post-Dispatch, e cila mbetet ende sot e përditshmja kryesore e qytetit.

Në vitin 1883, Pulitzer bleu edhe The New York World (një gazetë që po qëndronte me humbje prej rreth 40.000 dollarë në vit) për 346.000 dollarë nga Jay Gould. Pulitzer e ktheu vëmendjen tek lajmet me interes njerëzor, skandalet dhe sensazionalizmi. Pulitzer ishte bërë një urë ndërmjet shoqërisë amerikane dhe emigrantëve që e popullonin Nju Jorkun në vitet e fundit të shekullit XIX. Në brendësi të gazetës së tij vendosi rubrika të cilat vazhdojnë edhe sot e kësaj dite në gjithë shtypin botëror, përfshiu reklama tregtare. Emigrantët e shohin gazetën e Pulitzerit si një pikëtakim ku ata grumbullohen në një vend që nuk ishte (ende) i tyre. Në vitin 1885, një vit më vonë, kur do të zgjidhej në Dhomën e Përfaqësuesve, punësoi Richard F. Outcaultin për të sjellë ilustrime bazuar në jetën e përditshme në rrethinat më të varfëra; kështu gazeta arriti në 600.000 kopje – kundrejt 15.000 sa ishte kur e bleu gazetën – duke e bërë The New York World të parën të përditshme të Shteteve të Bashkuara. Atë vit u bë protagonist i mbledhjes së fondeve për ndërtimin e bazamentit për Statujën e Lirisë, i cili u përurua më 26 tetor 1886. Falë kësaj iniciative u grumbulluan 100.000 dollarë.

Në vitin 1887, filloi të punojë në The New York World gazetarja  Elizabeth Cochran, e cila do të bëhej e famshme me pseudonimin Nellie Bly, së cilës Pulitzer ia beson disa hetime të bëra më vonë të famshme si, si keqtrajtimet ndaj pacienteve femra në spitalin psikiatrik të qytetit me titull “Ten Days in a Mad-House” ( “Dhjetë Ditë në një shtëpi të çmendur “). Ky hetim pati jeohnë tejet të madhe në publik dhe i deturoi autoritetet të marrin masa të posaçme.

Më 1888 Pulitzer kishte idenë e realizimit të asaj që shkrimtari francez Jules Verne kishte imagjinuar në një nga librat më të famshëm të tij, Udhëtim rrotull botës për 80 ditë. Pulitzer ia ngarkoi këtë mision gazetares Nellie Bly dhe ajo e sfidoi duke realizuar udhëtimin në më pak se 80 ditë. Më 14 nëntor 1889 ajo u nis nga Hoboken, në Nju Xhersi, për udhëtimin e saj prej 40 000 kilometrash. Më 25 janar 1890 Nellie arriti në New York, pas shtatëdhjetë ditësh, një rekord absolut (edhe pse u përmirësua pak muaj pas nga George Francis Train, i cili përfundoi udhëtimin në 60 ditë). Ditari i saj Around the World in Seventy-two Days (Rrotull botës në shtatëdhjetë e dy ditë) ishte një sukses i madh.

Po më 1890, botuesi i revistës “New York Sun”, e sulmoi Pulitzerin në gazetën e tij, duke e definuar “hebreu që ka braktisur fenë e tij” (babai i Pulitzerit ishte hebre, nëna katolike, ndërsa gruaja, Kate Davis, ungjillore). Ky veprim, që kishte për qëllim t’ia largonte Pulitzerit lexuesit e besimit të krishterë, e përkeqësoi shëndetin e gazetarit, tashmë jo në gjendje të mirë, dhe e detyroi atë të largohet nga drejtimi i gazetës, duke mbajtur, megjithatë, kontrollin financiar.

Në vitin 1895, William Randolph Hearst bleu The New York Jurnal, duke filluar një betejë gazetareske kundër The New York World të Pulitzerit. Kjo garë me Hearstin, sidomos para dhe pas Luftës Spanjollo-Amerikane, e lidhi emrin e Pulitzerit me gazetarinë e karakterizuar nga sensacionizmi apo spekulimet skandaloze.

Më 1896, The New York World inauguroi një shtojcë me ngjyra, një inovacion absolut për atë kohë. The New York World denoncoi një skandal që përfshinte një pagesë mashtruese prej 40 milionë dollarësh nga Shtetet e Bashkuara në kompaninë franceze të French Panama Canal Company në vitin 1909, dhe Pulitzer u hodh në gjyq nga Theodore Roosevelt dhe John Pierpont Morgan. Gjykata hodhi poshtë akuzat duke vendosur një fitore të rëndësishme për lirinë e shtypit.

Më 1892, Pulitzer i propozoi presidentit të Universitetit të Kolumbias, Seth Low, të krijonte një shkollë të gazetarisë dhe ofroi veten si huadhënës i kursit. Do të ishte shkolla e parë e gazetarisë në botë. Universiteti fillimisht nuk pranoi propozimin dhe paratë, por në vitin 1902 presidenti i ri i Universitetit, Nicholas Murray Butler, pranoi kërkesën. Por projekti u realizua vetëm pas vdekjes së Pulitzerit, i cili nuk mund të admirojnë ëndrrën e tij të realizuar. Me vullnetin e tij, Pulitzer dhuroi 2 milionë dollarë në universitet, gjë që çoi në krijimin e Shkollës së Studimeve të Avancuara të Gazetarisë në vitin 1912; megjithatë, nuk ishte shkolla e parë e gazetarisë në botë, pasi u parapri nga Universiteti i Misurit.

Më 1917 u dha Çmimi i parë Pulitzer, në përputhje me dëshirat e Pulitzerit; shkolla e gazetarisë që ai donte mbetet më prestigjiozja e Shteteve të Bashkuara të Amerikës sot. Joseph Pulitzer vdiq ndërsa ishte në bordin e jahtit të tij në portin e Charleston, Karolina e Jugut, në vitin 1911.

Ai është varrosur në Varrezat e Woodlawn në Nju Jork (në rrethin e Bronksit). /KultPlus.com

Kryeministri Kurti gazetarit në Veri: Serbia e ka një regjistër të pagesave që s’do që ta shohim as unë e as ti

I pyetur rreth çështjes së dinarit pasi ka dalë nga zyrat e Mitrovicës së Veriut, Kryeministri Albin Kurti ka biseduar afër 20 minuta me gazetarë të cilëve u është përgjigjur në gjuhën serbe.

Ai u ka thënë atyre që mënyra më e mirë që të zgjidhet çështja e dinarit është takimi mes dy guvernatorëve të të dyja vendeve.

Kurti: Mendoj se mënyra më e mirë që kjo të zgjidhet është ndërmjet guvernatorëve

Gazetari: Por Serbia nuk e pranon këtë…

Kurti: Nëse unë takohem me ish-Kryeministren Bërnabiq në Procesin e Berlinit apo me Presidentin Vuçiq në Bruksel, pse të mos takohen dy guvernatorët

Gazetari: Por ja procesi është duke u zhvilluar…

Kurti : Ne kemi aq shumë raste që zyrtarët e Kosovës dhe Serbisë takohen. Gjatë pandemisë ministri im Arben Vitia ka biseduar dhe bashkëpunuar me ministrin për shëndetësi në Serbi, mendoj se është quajtur Lonçar . Ne vec kemi bashkëpunuar, pse ata mu tani s’duan të bashkëpunojnë, kjo është vetëm për shkak të cash’it, nuk është për shkak të Republikës së Kosovës, nuk është për shkak të pavarësisë. Ata e kanë një regjistër që as ti e as unë nuk e dime, që e finacojnë me cash. Ata nuk duan që ky regjistër të shihet. Nëse këto transaksione do të zhvilloheshin me banka komerciale dhe me marrëveshje mes Bankës tonë Qenndrore dhe Bankës Popullore të Serbisë, atëherë do të shihnim se kush çka merr. Unë nuk jam kundër ndihmës financiare për serbët, por duhet ta dimë kush kujt i çonë para dhe për çfarë.

Reportazh i gazetarit francez Robert Vaucher: Një udhëtim nga Gjirokastra në Tepelenë në vitin 1916

Reportazh i gazetarit francez Robert Vaucher botuar në gazetën franceze “L’Ilustration”:

Lufta Parë Botërore e vuri Shqipërinë për herë të parë nën vëzhgimin dhe interesin e drejtë për së drejtë të Fuqive të Mëdha. Territoret shqiptare kishin qenë dhe më parë nën vëzhgimin dhe interesat gjeostrategjike të Fuqive të Mëdha të paktën që nga Lidhja e Prizrenit por kësaj radhe ushtritë dhe shërbimet e tyre mbështetëse ishin të pranishme në territorin e Shqipërisë të krijuar nga Fuqitë e Mëdha në 29 korrik 1913. Për këtë arsye dëshmitë arkivore të kësaj kohe marrin një rëndësi të veçantë pasi janë dëshmi që paraqesin ngjarjet, balancën e forcave si dhe japin informacion të drejtë për së drejtë për popullsinë dhe jetën sociale. Përpos këtyre dokumentave arkivore ka dhe dëshmi të tjera të rëndësishme si reportazhe gazetash, letra ushtarësh të dërguara nga fronti apo dhe libra udhëtimesh , përshtypjesh dhe mbresash.

Një informacion shumë i rëndësishëm për Luftën e Parë Botërore, zonën e pushtimit italian dhe francez janë reportazhet e gazetarit të famshëm francez, korrospodentit të gazetës së famshme france “Le Ilustration” Robert Vaucher ( 1890-1977). Më 1910, ai shkoi të studionte për Shkencat Tregtare në Shkollën kombetare greke të gjuhëve e të tregtisë në Kostandinopojë nga ku filloi të dërgonte artikujt e tij te pare per Svicera Liberale. Shumë shpejt u gjend ne Romë në shërbim të agjencisë Stefani. “L’Illustration”, gazeta e famshme franceze, i besoi atij një post si korrespondent lufte, dhe nga viti 1914 – 1919, detyra e korrospodentit do e çonte nga Dardanelet në Serbi, në Shqipëri dhe në fund në Rusi. Në këtë të fundit ai nuk nguroi të transmetonte mesazhe konfidenciale për llogari të Francës, gjë qe do t’i kushtonte, sepse do te denoncohej nga bolshevikët si agjent i imperializmit francez.
Si korrospodent lufte në Shqipëri ai raportoi nga Vlora, Tepelena, Gjirokastra, Leskoviku e Korça. Edhe pse nuk ishte një njohës i mirë i terrenit më parë apo edhe pse qe shkolluar në një shkollë greke në të cilat mësohej se territoret shqiptare të Shqipërisë së Jugut i përkisnin Greqisë, Robert Vaucher raportoi dhe shkroi shkrime që tregojnë për një etikë profesionale dhe shumë afër realitetit. Reportazhi që po botojmë është nga hyrja e trupave italianë në Tepelenë pikërisht në ditën e Krishtlindjeve në 25 dhjetor 1916. Deri pak më parë Tepelena si dhe disa territore të tjera ishin mbajtur pushtuar nga forcat greke dhe ishin bërë shesh luftimi mes çetave patriotike dhe terrorit të mbjellë gjithandej nga Legjionet te shenjta greke të organizuara kryesisht me të burgosur dhe luftëtarë nga Kreta. Voucher rrëfen edhe për Ali Pashën dhe kontaktet e tij me Napoleonin dhe trupat franceze në Korfuz, masakrën e Hormovës të organizuar nga grekët dhe Tepelenën e djegur nuk ngurron ta quajë një Pompe modern. Në rrëfimin etij ndihet keqardhja dhe ndjesia për ti qendruar afër realitetit por nuk mungon dhe gjuha e tipit kolonialist kur shqyrton veprimet e Ali Pashës ndaj francezëve si motive kusarie dhe në përgjigjen e ashpër të Napoelonit e shikon si të vetmen rrugë që duhet përdorur për të komunikuar me popuj të tillë. Po kështu ndihet një dozë romantizmi kur banorët ë Hormovës i konsideron si ushtarët e Skënderbeut të masakruar nga turqit, kur dihet e Hormova u shkatërrua në 1784 nga Ali Pasha Tepelena.
Zona e pushtimit italian, gjatë Luftës së Parë Botërore përfshinte krahinat përreth Vlorës, Gjirokastrës, Sarandës, Përmetit, Kolonjës e Tepelenës, të cilat përbënin një zonë me rëndësi strategjike për Italinë. Qytetet që bënin pjesë në zonën e pushtimit italian ishin kryesisht qytete të vogla, përveç Gjirokastrës e cila numëronte rreth 11.000 banorë, popullsia e qyteteve të tjera nuk ishte më shumë se 5 mijë secili. Administrimi i qyteteve dhe zonave rreth tyre ishte me dorë të hekurt, përsa i përket marrjes së vendimeve administrative, por shumë më efektiv se ai i mëparshëm osman, përsa i përket krijimit të një kulture administrative, që do të vendosej në themelet e shtetit shqiptar pas viteve 20’.

Një eskursion në Tepelenë

Tepelenë, 25 dhjetor 1916

Kuajt tanë rrëshqasin në kalldremet e lagështa të Gjirokastrës. Sapo u gdhi dhe ne zhytemi në mjegullën përgjatë rrugës më zhavorr duke iu drejtuar Drinos. Fshatrat janë të vendosura në shpatet e maleve, në luginë ku nuk mund të banohet sepse përmbyten shumë shpesh. Shpesh herë duhet të kalojmë përrenjtë, degë të Drinos dhe në fund kuajt tanë zhyten deri në gjoks në këtë lumë. Sidoqoftë, kalorësit e eskortës sonë luajnë me vështirësitë, ata i përkasin një shkolle të mirë. Gjenerali Komandant i Shqipërise Jugore është një kalorës i aftë. Gjatë disa ditëve të kaluara me atë, unë munda të vlerësoj guximin e tij dhe pa hezitim ndonjëherë e ndjek në udhëtimet e tij. Do të më kujtohen gjatë disa prej shkëmbenjve që iu ngjitëm me kal. Ndërsa patkonjtë e kafshëve tona rrëshqasin mbi gurin e lagësht, duke bërë shkëndija.
Pasi kaluam per herë të fundit Drinon në një urë të vjetër guri gungaç, rruga ndjek një grykë të ngushtë e piktoreske, pastaj papritmas të shpie në guaskën e thellë te Tepelenës në pjesën e poshtme të së cilës Vjosa shkarkon ujrat e baltosura. Dikur, Tepelena i ngjante një qyteti të fortë me kalanë e saj te lashtë te Ali Pashës së Janinës, muret mbrojtës dhe të lartë të së cilës zbresin pothuajse deri në lumë. Këto mure janë e vetmja gjurmë e mbetur e fuqisë së pashait të tmerrshëm që, me dinakërinë e tij, i krijoi shumë vështirësi gjeneraleve francezë H, dhe këtë e raporton M. A. Boppe, Ministri i Francës pranë qeverisë, në veprën e tij magjepsese: Shqipëria dhe Napoleoni. Perandori, i lodhur nga tradhtia e tij, urdhëronte më 15 mars 1811, Dukën e Cadores: “Bëjeni, ju lutem, një deklaratë nga mua pëe Pashain i Janinës. Ju do e njoftoni atë që me herën e parë që ai të parandalojë furnizimin e Korfuzit dhe të refuzojë kalimin e bagëtive dhe të ushqimeve te destinuara për këtë vend, unë do t’i shpall luftë atij. Butësia dhe mirësjellja nuk kanë asnjë vlerë pranë një njeriu të kalibrit të këtij kusari”. Napoleoni, duke përdorur rrugën e vështirë, fitoi kauzën e tij. Ky është një mësim që kurrë nuk duhet lënë pas dore në këto vende.
Kur trupat italiane, pas kalimit te shumë fshatrave gërmadhe mbërriten ne Tepelenë, ushtarët shprehen një britmë gëzimi. Më në fund, pas kaq shumë vështirësive, ata gjetën një qytet të vogël, ku mund të jetojnë në një mënyrë më pak primitive se e maleve që ata kishin përshkuar Por ç’e do! Ishte vetëm një iluzion. Legjionet e shenjta* e kishin shndrruar Tepelenën në hi. Vetëm dy shtëpi kishin shpëtuar: njëra prej tyre kishte shërbyer si kazermë për ushtarët grekë, dhe tjera, si banesë e komandantit të tyre. Në këtë Pompé modern, aleatët tanë gjetën vetëm ca ciganë , pasi njéri ata mund të kishin vetëm emrin. Ata jetonin në rrënojat si kafshë në strofkat e tyre dhe ushqeheshin me bimë. Gratë që u sollën dru italianëve dhe refuzuan monedhat prej ari që iu ofruan si shpërblim, duke mos kuptuar aspak se për çfarë ato copa të vogla prej metali të pangrenshëm mund të përdoreshin. Aktualisht iu shpërndame bukë dhe miell me të cilat ato bëjnë galeta.

Me ardhjen e mbrëmjes, duhet të hipim në kuaj dhe të rifillojme rrugën për Gjirokaster. Nata bie shpejt, një nate e shkëlqyer Krishtlindjeje, e butë dhe e qetë. Ngado mbizotëron heshtja. Ndonjëherë, duke kaluar pranë një poste, ne shohim zjarre të mëdha rreth të cilave ushtarët janë të grupuar. Ne kemi kaluar tashmë më shumë se 70 kilometra, kuajt tanë të lodhur nuk vazhdojnë më. Me vijne ndermend të gjitha skenat e tmerrit që u zhvilluan në këtë vend, per tragjedinë e Hormovës, fshati shqiptar në të cilën, ka katërqind vjet, që gjatë pushtimit turk, muslimanët masakruan gjithë banorët e njohur si (të krishterë si të gjithë ushtarët e Skenderbeut) dhe konvertuan me forcë në Islamizëm gratë dhe fëmijët. Kur grekët u rikthyen, tre vjet më parë, ata u bënë shqiptareve myslimane një trajtim pak më të ndryshëm – hakmarrje me së shumti të urryer që goditën pasardhësit e këtyre të krishterëve të vrarë nga turqit!/Dorian Koci/KultPlus.com

Historia e veçantë e gazetarit britanik, Rama i dhuron simbolin e Prishtinës, së shpejti do të shpallet edhe qytetar nderi

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, i ka dhënë figurën e Hyneshës në Fron, gazetarit Vaughan Smith, në shenjë falënderimi për raportimin e këtij të fundit gjatë luftës në Prekaz, shkruan KultPlus.

Falënderimi erdhi në rastin kur shënohet Epopeja e UÇK-së, derisa Rama njoftoi se me rastin e 11 qershorit për ditën e çlirimit të qytetit, Smith do të shpallet Qytetar Nderi i Prishtinës.

“Vaughan vetë u vu në sprovë prej vdekjes. Snajperisti sërb e shënjestroi, dhe plumbi e goditi Vaughan-in. Por, në zallamahinë e përgjithshme dhe në përqendrimin për t’u tërheqë i sigurt drejt veturës së ndodhur me kilometra larg, Vaughan as nuk e kuptoi se ishte goditë. E mori vesh veç kur u kthye në veturë dhe nxori nga çanta e lidhur rreth brezit shaminë ku kish mbështjellë pakon e cigareve, një tufë prej 3 mijë markash gjermane dhe telefonin mobil me të cilin donte me i telefonu gruas. Telefoni ishte kthy në një deng copash metali, e plumbi kish mbetë i ngulitur në baterinë e tij. Markat gjermane e kishin të gjitha nga një vrimë të rrumbullakët mespërmes. Kur Vaughan çoi këmishën, pa një mavijosje të madhe në bark, por asgjë më shumë. Të mos e kishte çantën rreth brezit, plumbin do ta kishte në bark.”, shkroi Rama.

I pari i Prishtinës përgëzoi Smithin për punën gjatë luftës, ku tha se asnjë kameraman tjetër, nuk ia doli të vijë aq afër sa bëri britaniku autoblindave të Serbisë gjatë aktiti të rrënimit të shtëpive.

“Si videogazetar i pavarur, Vaughan ka fitu – individualisht dhe si pjesëtar i ekipeve – 28 çmime lajmesh. Shumicën e këtyre i ka për filmin “Lugina”, në të cilin portreton luftën në Kosovë, e i cili mbetet njëri nga dokumentarët më të vlerësuar që të jetë shfaqë në televizionet britanike. Në vitin 2010, kur unë po punoja në projekt-propozimin për konservimin e shtëpive-muze të familjes Jashari, Vaughan më dha shumë bujarisht të drejta të plota me i përdorë filmimet e tij”, u tha mes tjerash në postimin e Ramës.

Më 11 qershor, Smith do ta vizitojë Kosovën përsëri, me ç ‘ rast do të shpallet edhe qytetar nderi. /KultPlus.com

Alec Baldwin acarohet nga pyetja e gazetarit, vrapon drejt tij

Aktori Alec Baldwin është përplasur me gazetarin e New York Post, i provokuar nga pyetjet lidhur me ngjarjen tragjike të filmit Rust, ku mbeti e vrarë Halina Hutchins. Ngjarja ka ndodhur mbrëmjen e së hënës ku aktori ndodhej pranë shtëpisë së regjisorit Woody Allen në Manhattan.

“Zoti Baldwin, çfarë ju solli në Nju Jork,” pyeti gazetari John Levin, të cilit gruaja e Alec, Hillary, i kërkoi të largohej. Ai refuzoi dhe Baldwin pastaj, dukshëm i mërzitur, u kthye dhe vrapoi drejt tij. “Nuk mund të bësh fotografi para shtëpisë private të dikujt”, bërtiti Baldwin.

“Por kjo nuk është… Kjo është pronë publike!” ia ktheu Levin, ndërsa Hilaria vazhdonte të thoshte: “Ik, ndalo!”. “A nuk e tërhoqe vërtet këmbëzën? A besoni se arma ka qëlluar pa e tërhequr këmbëzën?, thotë më tej gazetari./abcnews

Gazetari shqiptar i shkruan të bijës 10 arsyet pse e largoi nga shtëpia dhe e dërgoi në Amerikë

Janë të shumtë prindërit që vuajnë mallin e fëmijëve vetëm pse mendojnë që e ardhmja e tyre, jo vetëm profesionale, do të jetë më e mirë nëse i dërgojnë me studime jashtë.

Gazetari Edmond Arizaj e ka dërguar të bijën me studime në Amerikë. Mbase nuk do të kishte zgjedhur një vend kaq të largët, nëse të gjitha arsyet që rendit më poshtë nuk do të ishin të drejta.


Letra e gazetarit
“Do të vijë një kohë që do të pyesësh veten ‘Pse babai më këshilloi të studioja në USA? Shpresoj që kjo pyetje të mbërrijë sa më vonë dhe mundësisht vetëm në formën e kurreshtjes. Megjithatë po t’i jap disa arsye, duke pretenduar që na takojnë vetëm ne të dyve dhe asnjë prindi apo fëmije tjetër, të lirë në vendimet e tyre. Nuk ështëe dramë pse TI zgjodhe të largohesh për studime, por është dramë pse JU zgjidhni të largoheni, është dramë pse ATA bëjnë sikur nuk kuptojnëe pse JU largoheni çdo vit e më shumë.

Së pari sepse këtu, në vendin tonë të bukur që të dy e duam shumë, nuk do të ishe e lirë. Ose do të kishe një liri të perthyer. Këtu je plotesisht i lirë të mbijetosh, por për të jetuar ka disa kushte dhe këto kushte jam i sigurt se nuk i plotësoje dot. Këtë e tregove me karakterin e fortë, e drejtë dhe shpeshherë të ashpër në mbrojtjen e tëe drejtës tënde që nëe klasat parauniversitare. E pra, kishe dy mundësi: ose të thyhej karakteri yt për të jetuar, ose të jetoje duke mbijetuar.

Së dyti, që të ecësh në jetë, në karrierë, në shoqeri do të duhej të jetoje përherë në një varkë që lundron vetëm në det me tallaz. Rrezikon të permbytet barka, rrezikon të të hedhin nga barka, rrezikon urinë, etjen, por ke dhe rrezikun e madh fare që mund të zgjedhësh të “hash” shoqen a shokun e barkës që të vazhdosh përpara. Justifikimin që mund ta degjosh rëndom, jetë është luftë, mos e beso, ështëe idiotllëk. Është gjetje e shfrytëzuesve dhe të paskrupujve, për të justifikuar tradhtitëe që u kanë bërë miqve, pabesitë që u kanë bërë kolegëve, e manipulimet që u kanë bërë kujt i ka rëenë puna me ta. Ka dhe një jetë pa luftë. Eshte jeta me perpjekje, me mundim, me sakrifica, pa lene viktima rruges, por qe ne fund te jep shperblimin e punes dhe studimeve, nuk te le ne fund te zinxhirit njerezor sic ndodh rendom ne vendin tone te bukur. Mjafton te hedhesh syte verdalle ne ate vendin ku je tani dhe te shohesh shumicen e bashkatdhetareve tane dhe te bindesh per kete. E te bindesh edhe sa kollaj mund te flasin pa qene anonime, per politiken, per problemet e per qeverine, pa pasur frike se te nesermen do te “keshillohen” a me keq te shkurtohen nga puna.

Se treti, nuk ke per t’u paragjykuar. As per prejardhjen tende siç mund te ndodhte ne çdo vend te Europes, as per pasurine tende siç mund te ndodhte ne çdo cep te Shqiperise, as per mendimet e tua, as per jeten tende. Do te duhet vetem te zbatosh disa rregulla e ligje, por fantastike eshte qe po ato rregulla e ligje i zbatojne pothuajse te gjithe ne ate vend. Pra je e barabarte, ne start njesoj keni qene te gjithe. Te tjerat, varen nga aftesite, durimi, deshira dhe vullneti. Krejt ndryshe nga “diku tjeter”, apo jo? Aq ndryshe sa disa te kthyer nga Amerika, jane asimiluar nga “e keqja”. Apo u ka pelqyer?!

Se katerti, horizonti. Ne vendin tone te bukur, horizontet e tua do te mbylleshin, jo per fajin tend, vetem brenda kryeqytetit, ne xhunglen me te ashper te mbijeteses, qe sa me te bukur ta tregojne, aq me e shemtuar eshte ne te vertete. Njerez qe nuk duan te sillen si te tille, sherbyes publike qe sillen si latifondiste, qytetare qe zgjedhin friken si zezake pambuku, injorante qe shesin filozofi, eskorta qe reklamohen si modele pa ditur ca eshte pasarela, femije “pasunaresh” qe bejne gara me makina 200 mije euro e te cilet policia i nderon, drejtesi qe vetem shkruhet e tille sepse prej 30 vjetesh eshte e padrejte, arsimim qe nis seprapthi qe tek kerrabat e abetares, shendetesi ku vetem shendeti mungon, njerez qe sulmojne per qejf mjekun, mesuesin, policin, ushatarakun, fisnikeri qe zhduket cdo dite e me shpejt, trashegimi pa ADN, kaos dhe simbioza ne cdo cep. Te gjitha keto, dhe me shume akoma ne kryeqytet, prane syrit te vemendshem te kujtdo organizate e institucioni vezhgues e raportues te huaj, qe behet shqiptar aq shpejt sa nuk imagjinohet. Pershkrova me pak fjale Tiranen. Nuk guxoj te pershkruaj qytetet, sepse aty s’ka vije horizonti fare.

Se pesti, ajo qe te derrmon me shume nuk eshte reklama apo nderet qe i bejne sho-shoqit, te njohurve, apo lidhjeve te ndryshme ne ekranet tona televizive, por ajo qe ofrojne si fytyra e mendime te reja; jane kaq mizorisht servile, te perulur, te atrofizuar, te kryetarezuar, te gatshem te shesin fytyren e prapanicen per karriere, e te shiten per me pak se 30 aspra per te nderruar mendim, e te lepijne e kafshojne cdo gje per karrige. Ky eshte shembulli. Nuk ka asnje ndryshim sado te ndryshojne ngjyrat. E ardhmja eshte aq e erret, aq e pasigurte, sa te duket se jeton ne nje ndertese pa themele, me mure rere e me cati betoni. Ka nje lidhje aq te forte mes pushteteve, aq te pathyeshme, aq mafioze, aq te nendheshme e mbidheshme, sa te duket se per ta ciflosur sadopak eshte si t’i biesh me koke murit ne nje spital cmendine me duart e lidhura. Mos me thuaj te merren njerezit me punet e bizneset e tyre, sepse nese do duan te jene te pavarur, do te vije shteti te merret me ta. T’ua nxije jeten deri ne ate pike sa te hyjne me domosdo ne njeren ose tjetren rrjete, nuk ka rendesi, rendesishme eshte te jene brenda “sistemit”. Sepse liria rrezikon sistemin. Sistemin qe ngrihet mbi zinxhiret e injorances, servilizmit, dyfytyresise e karakterit te shformuar.

Se gjashti, askush nuk do te luaje me ate qe te takon, qe meriton, qe fiton. Kjo eshte e sigurte. Ne vendin tone te bukur eshte e sigurte qe kjo nuk ishte aspak e sigurte. Ke degjuar per te drejten e prones? Aty ku studion tani eshte e shenjte. Ne vendin tone te bukur e drejta e prones eshte nxitje per humor. Humor te zi. Po per te drejten e jetes ke degjuar? Vendi yne i bukur i fshehu ata qe u shkaterruan jeten me mijera njerezve. Sot mund te jene kudo. Madje mund te jene duke mbajtur edhe leksione. Mund te jete edhe nje komshi. Po mund te jene edhe duke bere ligje. A eshte e drejte kjo? Nese do te pyesesh aty ku je, do shkaktosh habi dhe zemerim, sepse e drejte e vonuar, e drejte e mohuar; imagjino se cfare eshte e drejta e mohuar perjetesisht. Por ne vendin tone te bukur e kalojme me “te shkuara te harruara”. Mendoje, si mund valle te harroje dikush qe ende nuk e di pse ia arrestuan babane, pse ia degjeneruan nenen, pse ia internuan vellane, pse nuk i dhane shkolle. Eshte nje plage qe e lane te mahisej, dhe sot vetem leshon eren e keqe, por ne nuk e dime se nga vjen, thjesht e ndjejme pa qene te afte ta sherojme.

Se shtati dhe do hyjme paksa me personale, munda egozimin tim prinderor, per te mos rrezikuar nje te neserme ku ti me kerkon llogari: pse me le te studioja ne keto shkolla. Sepse universitetet ne shumice kane degraduar. Nuk ke nevoje te shkosh auditor me auditor, mjafton te ndezesh TV ne darke, ne cdo stacion do prezantohesh me dhjetera pedagoge ne shkolla te ndryshme, qe kur i degjon qan me njerin sy e qesh me tjetrin. Per te ardhur keq. Sa me pompoz ta kene prezantimin, aq me bosh tingellojne. Duket sikur ka marre fund ajo plejada e pedagogeve studioze, shkencetare, kerkues, punetore, modeste (me ka dhene leksione dikur nje i tille, quhej Fatos Baxhaku), autoritare ne zoterimin e lendes, dhe ka ardhur koha e pedagogeve “hajt japim mesim, marrim ndonje lek, dalim dhe ne televizor”. Jo, jo, nuk jane aspak te gjithe keshtu. Por ngaqe ata te miret (shumica eshte e tille) jane te pazeshem, duket sikur nuk ekzistojne. Njeri po nuk i do t’i shfaqe, sepse profesionistet nuk sjellin klikime. U desh nje termet dhe nje pandemi qe te mesojme se egzistojne edhe inxhiniere e doktore shqiptare, jo vetem brenda kufijve, por edhe jashte. Ishim mesuar vetem me emra kriminelesh. Por valle a duhet te presim vetem fatkeqesi per te njohur profesioniste dhe eksperte? Sa te gjenim pergjigjen e kesaj pyetjeje do kishe arritur moshen qe kam une sot.

Se teti, kam krijuar bindjen e forte se vetem me kontaktin kulturor jashte Shqiperise, mund te percjellim sadopak kulture brenda saj. Te pakten ne sjellje. Eshte nje beteje e veshtire, dhe kjo ne fakt eshte lufta qe duhet te beje viktima. Viktimat duhet te jene injorantet qe sundojne, te padenjet qe shfrytezojne varferine per te bere qejfet e tyre, te pangopurit qe gllaberojne cdo gje qe kane mundesi e qe ua kane lene ne ruajtje e mirebesim. Mbi te gjitha viktime duhet te jete frika e njerezve. Duhet vrare frika. Nuk vritet me padituri. Dhe une besoj fort se emigrantet tane, jane leva jone e Arkimedit per te bere ndryshimin e madh. Problemi qe kam me kete “ekuacion” ne koken time, eshte se shqiptaret integrohen aq shpejt kudo qe shkojne, jane kaq te afte te shprehin talentet e tyre te mohuara ne vendin tone te bukur, emancipohen, kulturohen, edukohen, evoluojne aq shpejt, sa vendin e tyre tashme e shohin thjesht si zgavren e xhungles ku linden e u rriten, por qe nuk shohin asnje te ardhme aty. Kjo eshte e dhimbshme, por e verteta. Te pakten edhe per shume vite. Nuk shoh askund deshire, entuziazem, vullnet, fryme qe ta shnderrojne kete zgaver. Njerezit, ata qe e bejne vendin, kane zgjedhur fatkeqesisht te mbijetojne ne shumice, duke pare nepermjet smarteve se si jetojne shfrytezuesit e tyre, bijte, apo kandidatet per shfrytezues.

E nenta, ne vendin tone te bukur ka humbur krejt sensi i mases. Sensi i turpit. Sensi i cipes. Sensi i faqes. Cdo gje e pandershme behet aq hapur, flitet aq lehtesisht, merret aq me te qeshur, kalohet aq lehte, sfumohet aq pabesueshmerisht, saqe arrin nje moment kur do te duket vetja se je jashte kohe. Do te gjendesh para dy mundesive: te pershtatesh, ose te shpallesh i padeshirueshem. Nje gje duket krejt e sigurte: Askush qe ka arritur te perfitoje mbi sensin e mases, paturpesisht mbi sensin e mases, as ka per t’u gjykuar ndonjehere, as ka per te kthyer gje ne arken e qytetareve (shtetit), as do te jete ndonjehere faqeskuqur perballe mjerimit, te shkaktuar edhe nga makuteria. Nese s’me beson, kur te vish do te coj ne Bulqize. Aty eshte thelbi i gjithe ketij 30 vjecari ne Shqiperi, ku pushteti, biznesi, media, kane formuar unitetin e celnikte te perfitimit, mbi kurrizin e kujtdo qe guxon e del nga rreshti.

E dhjeta, nuk krahasoj dot vendin tone te bukur me Ameriken e pamate, e te padyte. Por njerezit patjeter. Ka pasur edhe Amerika kohe te veshtira. Por gjithashtu ka pasur njerez, kurdohere ka pasur njerez, qe kane dashur te ndryshojne gjerat. Dhe keta njerez i kane ndjekur te tjere njerez. E kur krimi dhe korrupsioni shenjonin cdo jete ne perditshmeri, masa ka levizur nga vendi. Ka pasur qeveritare qe kane luftuar dhe nuk kane pranuar nenshtrimin. Ka pasur gazetare qe nuk jane blere e as kane shitur. Ka pasur police qe nuk qanin per rrogen, por hapnin beteja edhe pse e dinin se po hapnin varret e tyre. Jane te tille njerez, antisistem, antiestablishment, qe bejne ndryshimin, qe ndergjegjesojne, qe turperojne madje masen e madhe te pazeshme, duke u vrare friken e duke i kthyer nga qengja ne luane, qofte edhe per nje dite. Sepse ndonjehere mjafton edhe nje dite per te dridhur sistemet. Nuk po flas per heronj. Heroine eshte nje nene e vetme, qe ben dy pune dhe gjen kohe ne darke te luaje me femijet e saj. Jo. Po flas per njerez me guxim. Keta na mungojne. Apo me keqardhshem, i kemi fals.

E fundit na perket vetem ne, eshte plani yne, ashtu si çdo familje ka planin e saj, prandaj nuk po e them me ze te larte. Por gjithsesi, askush nuk do te na e heqe nga zemra vendin tone, ashtu si askush nuk mund te na detyroje te shohim, te rrime, a te frymojme pa bezajte teksa e shqyejne vendin tone. Aq sa mundesi kemi. Lingooo lingooo. / KultPlus.com

Vdiq Pero Zlatar, gazetari kroat që kishte shkruar libër për Shqipërinë

Ka vdekur të premten Pero Zlatar, gazetari dhe publicisti legjendar kroat.

Zlatar ishte i lindur në Shkup në vitin 1934, ndërsa me gazetari ishte marrë prej moshës 15-vjeçare. Ka punuar si gazetar dhe redaktor në “Vijesnik”. Ka mbajtur edhe shumë poste drejtuese nëpër media të ndryshme kroate, duke përfshirë ato sportive.

Mbahen në mend reportazhet dhe intervistat e Zlatarit, që vdiq në moshën 86-vjeçare .

Disa prej tyre i ka kthyer në libra publicistik. Shumë i popullarizuar ishte edhe një libër i tij për Shqipërinë. Zlatar e kishte vizituar Shqipërinë në kohën e Enver Hoxhës dhe nga vizita kishte botuar librin relativisht me simpati për shqiptarët e Shqipërinë. /KultPlus.com