Etiketë: Geraldinë

Nga Albert Vataj

Sot në përvjetorin e vdekjes së Mbretëreshës Geraldinë, një gruaje të rrallë, një shpirti të bardhë.

Geraldina Apponyi de Nagyappony lindi më 6 gusht 1915 në Budapest, Hungari, dhe ishte pjesë e një familjeje fisnike hungareze me origjinë aristokratike. Vdiq në Tiranë në moshën 87 vjeçare, më 22 tetor 2002.

Ajo u martua me Mbretin Zog më 27 prill 1938 në një ceremoni madhështore në Tiranë. Një vit më vonë, më 5 prill 1939, ajo lindi djalin e tyre të vetëm, princin Leka I, pak para pushtimit italian të Shqipërisë. Gjatë viteve të martesës së saj si mbretëreshë, Geraldina u bë e njohur për bukurinë dhe personalitetin e saj të dashur, përkushtimin ndaj bamirësisë dhe kujdesin për të varfërit në Shqipëri.

Pas largimit nga Shqipëria në vitin 1939, Geraldina dhe familja mbretërore kaluan pjesën më të madhe të jetës në mërgim, duke lëvizur në disa vende si Egjipti, Franca dhe më vonë Afrika e Jugut. Ajo kaloi dekada jashtë atdheut të saj të adoptuar deri në vitin 2002, kur u kthye në Shqipëri pak përpara vdekjes. Geraldina ndërroi jetë më 22 tetor 2002 në Tiranë.

Mbretëresha Geraldina mbahet mend si një figurë e rëndësishme historike për shqiptarët dhe një simbol i përkushtimit dhe dashurisë për popullin shqiptar, pavarësisht sfidave që kaloi gjatë jetës së saj në mërgim.

Mbretëresha e Shqiptarëve Geraldina, gjatë periudhës së shkurtër të qëndrimit në Shqipëri, u impenjua maksimalisht për rritjen e mirëqenies së popullit shqiptar, sidomos të shtresave në nevojë. MSM kontriboi për ngritjen dhe funksionimin e institucioneve në shërbim të shtresave në nevojë, si spitalet, azilet dhe jetimoret. Vizitat e shpeshta që bënte në këto ambiente, ishin “vizita pune” për të. MSM u impenjua totalisht edhe për promovimin dhe jetësimin e të drejtave të grave, si dhe për mundësitë e emancipimit të tyre.

Mbretëresha Geraldinë punoi shumë për të ndihmuar në përmirësimin e shërbimit spitalor në Shqipëri, dhe dha një ndihmesë të madhe për ngritjen dhe funksionimin e spitalit Ushtarak në Tiranë. Ajo solli nga Austria një numër të madh mjekësh për drejtimin e Spitalit Ushtarak. Mbretëresha kontriboi në ngritjen e maternitetit të parë shqiptar në Tiranë. Një nga projektet që mbahet mend edhe nga bashkëkohës të asaj periudhe, është mobilizimi dhe ngritja e fushëveprimit të Kryqit të Kuq shqiptar. Gjithashtu, Mbretëresha Geraldinë mundësoi hapjen e edicionit të parë emetues radiofonik në Radio Tirana.

Prioritet i punës së Saj ishte emancipimi i shoqërisë shqiptare në përgjithësi, për ngritjen e vetëdijes së saj dhe në veçanti emancipimi i pjesës rurale të popullsisë. Përveç përkushtimit të Saj në të mirë të popullit shqiptar, Geraldina gjente kohë të përkujdesej për mbarëvajtjen e Familjes së Saj, sikundër ishte ndikimi për një edukim sa më cilësor të trashëgimtarit të Fronit Mbretëror./ KultPlus.com

“Kurjer Wileński” ka botuar, të enjten e 13 korrikut 1939, në faqen n°4, intervistën ekskluzive të “Kurjer Warszawa” me Mbretëreshën Geraldinë në Poloni, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar

Ditën e premte, më 7 korrik, ish-mbreti i Shqipërisë, Ahmet Zogu, mbërriti në Varshavë me familjen dhe suitën e tij. Fotoja tregon momentin e mbërritjes së ish-mbretit me gruan, motrën dhe suitën e tij në stacionin kryesor hekurudhor në Varshavë. “Kurjer Warszawa” boton një bisedë interesante që përfaqësuesi i revistës ka zhvilluar në Varshavë me mbretëreshën shqiptare, Geraldina:

Dera e mbyllur e dhomës Nr.164, në Hotel “Europejski”, u hap. Në takim, një figurë e gjatë, e hollë me një fustan blu të kaltër me jakë dhe mëngë të bardha u ngrit nga divani. Mbretëresha Geraldinë duket edhe më rinore nga afër dhe në këtë moment me një fustan modest, me kaçurrelat e arta, të jep përshtypjen e një nxënëseje. Buzëqeshja e saj ishte thjesht simpatike, sikur të ishte shfaqur dielli në dhomë. Ajo u përgjigjet pyetjeve po me këtë buzëqeshje.

– Si ndihet tani Madhëria juaj pas sëmundjes së rëndë për të cilën patëm lajme?

– Faleminderit shumë – buzëqesh mbretëresha – tani ndihem plotësisht mirë.

– Cili ka qenë edukimi i Madhërisë Suaj – evropian apo amerikan? (Nëna e Mbretëreshës Geraldinë është amerikane.)

– Oh, shumë evropian! U diplomova në Sacré-Coeur afër Vjenës dhe vazhdova shkollimin në Hungari.

– A ka ndonjë traditë miqësie polako-hungareze në familjen hungareze të Madhërisë suaj, apo ndoshta edhe disa lidhje familjare?

– E gjithë aristokracia hungareze është e lidhur me polakët, ndaj mendoj se kam edhe disa të afërm në Poloni.

– Çfarë dinte Madhëria juaj për Poloninë dhe çfarë pa pas mbërritjes së saj?

– Oh, dija shumë, shumë për Poloninë, dija për të kaluarën e saj heroike, për luftën e kombit tuaj për liri, megjithatë, duhet të pranoj se u mahnita kur pashë vendin tuaj të bukur. U preka nga varret e fëmijëve që vdiqën duke mbrojtur Lviv, më pëlqeu shumë ky qytet heroik.

– Si u ndje në Shqipëri Madhëria Juaj, gjysmë hungareze e gjysmë amerikane?

– Si një grua shqiptare – buzëqesh mbretëresha. – Populli i Shqipërisë më pranoi si të tijën.

– A mund të shoh princin e vogël?

– Tani për fat të keq ai po fle. Mund t’ju them vetëm se ai peshon 6 kg e 300 g, se ka sy blu dhe flokë ngjyrë ari dhe se është – të paktën në sytë e saj – fëmija më i këndshëm në botë… Mendoj se është e qartë se gratë polake janë në gjendje të rrisin fëmijët e tyre, të jenë njerëz kaq të guximshëm dhe atdhetarë.

– Më lejoni t’ju bëj edhe një pyetje. Ju lutem, më falni për indiskrecionin tim, por si e takoi Madhëria juaj burrin e saj?

– Motrat e tij kaluan kohë në Hungari dhe atje u miqësuan me mua. Ato ishin ndërmjetëset (shkeset) tona.

– A e di Madhëria Juaj që ajo është jashtëzakonisht e njohur në Poloni? Madje në një nga teatrot këndojnë këngën e bukur “Geraldina”?

– Unë gjithmonë kam besuar në zemrën fisnike të kombit polak – mbretëresha buzëqesh dhe ngrihet në këmbë.

Ministri i oborrit shfaqet në prag dhe përulet, duke vendosur dorën në gjoks. Biseda mbaroi.