Cila ishte piktura e tij më e shtrenjtë? Cilat ishin pikëpamjet e tij për regjimin e Frankos? Kur nisi të pikturonte? Këtu janë 10 fakte rreth piktorit të konsideruar si “gjeniu i shekullit”.
- Sa vepra arti krijoi Pikaso gjatë jetës së tij?
Vlerësimet ndryshojnë dhe varet se si e përcaktoni një vepër arti. Sipas disa burimeve, piktori dhe skulptori spanjoll krijoi rreth 50,000 vepra, që i bie rreth dy në ditë gjatë gjithë jetës së tij si i rritur. Kjo përfshin piktura, printime, ilustrime librash, e të tjera.
Asnjë artist tjetër i brezit të tij nuk ishte kaq produktiv, edhe në pleqëri. Picasso punoi deri në ditën kur vdiq në moshën 91-vjeçare.
- Sa vjeç ishte Pablo Picasso kur bëri pikturimin e parë?
Piktura e tij e parë e njohur ishte një pikturë vaji: “El picador amarillo” (Tamavrasësi i Verdhë) ose “El pequeno picador” (Tamaxhiu i Vogël), i frymëzuar nga një vizitë në një ndeshje me dema. Në atë kohë, Pablo Ruiz Picasso ishte vetëm nëntë vjeç. Ai rridhte nga një familje artdashëse dhe i ati gjithashtu ishte piktor.
Picasso lindi më 25 tetor 1881 në Malaga të Spanjës, një qytet me një traditë arti shekullore. Babai i tij jepte mësim në një shkollë arti. Në shtëpi kishte materiale lyerje kudo. Babai i tij e njohu “fëmijën mrekulli” tek ai dhe e përsosi vizatimin e tij akademik qysh herët.
- A është trajnuar Pablo Picasso si artist?
Në vitin 1892, Pablo u pranua në Shkollën e Artit në Malaga. Përveç mësimeve normale të shkollës, Pablo përdorte çdo minutë të lirë për të pikturuar dhe vizatuar dhe shpejt u kualifikua për arsimin e lartë.
Pas shkollës së mesme, ai u transferua në akademinë e artit në Barcelonë, dhe menjëherë pas kësaj në Akademinë e njohur San Fernando në Madrid. Por piktori i ri nuk i pëlqeu metodat e mësimdhënies. Pas vetëm gjysmë viti, ai u largua nga instituti dhe që atëherë u bë autodidakt.
Ai shoi etjen e tij për njohuri në muze, sallone dhe studio, studioi teknikat e artistëve të tjerë dhe thithi gjithçka që lindte rreth tij në formën e artit, letërsisë dhe muzikës së re.
- Si u bë i njohur me nofkën ‘Picasso?’
Në fillim, Pablo Ruiz Picasso (Picasso është emri i vajzërisë së nënës së tij) ende nënshkuante emrin e tij të plotë në piktura. Nga viti 1900 ai filloi të nënshkruante pikturat e tij vetëm me fjalën “Picasso”. Në atë kohë ai ende jetonte dhe punonte në Barcelonë. Vetëm në vitin 1904 ai u transferua në një studio në Paris.
Më vonë, mbiemri i tij u bë sinonim i artit të madh dhe teknikës së tij gjestike, të guximshme të pikturës dhe vizatimit. Në fillim, pikturat e tij ishin ende me ngjyra të forta dhe pothuajse të bukura. I riu i talentuar spanjoll donte të tërhiqte vëmendjen me çdo çmim. Egoja e madhe e Pikasos e shtyu atë drejt produktivitetit të jashtëzakonshëm.
- Cili ishte emri i plotë i familjes së Pikasos?
Picasso vinte nga një familje e klasës së mesme. Me dy motrat e tij më të vogla, Pablo u rrit në një mjedis të arsimuar. Ishte traditë në familje që fëmijëve t’u viheshin shumë emra të shquar. Emri i plotë i Picasso ishte: Pablo Diego Jose Francisco de Paula Juan Nepomuceno Maria de los Remedios Crispiano de la Santisima Trinidad Ruiz y Picasso.
- Cilat janë veprat më të famshme të Pikasos?
Me “Demoiselles d’Avignon” Picasso krijoi pikturën e parë kubiste – një stil arti abstrakt – dhe revolucionarizoi historinë e artit. Gratë pa rroba që ai përshkroi nuk shihen më vetëm nga një këndvështrim, por nga disa këndvështrime njëherësh.
Picasso la gjurmë edhe në kryeveprën e tij të dytë, të vitit 1937. Menjëherë pas sulmit nga Legjioni nazist Condor në fshatin e vogël Gernika në Bask, ai ia kushtoi viktimave të sulmit kanavacën gjigante për Panairin Botëror në Paris. Piktura kundër luftës është një protestë kundër totalitarizmit. Picasso nuk donte që ajo të kthehej në Spanjë deri në fund të diktaturës së Francisco Frankos, i cili mori pushtetin në vitin 1939 deri në vdekjen e tij në vitin 1975. Sot është kthyer në Spanjë, i ekspozuar në Museo Reina Sofia në Madrid.
- Kur filloi Pikaso të fitonte para me artin e tij?
Nëpërmjet veprave të asaj që tani njihet si “Periudha e tij Blu” dhe “Periudha Rozë” pasuese, e cila zgjati deri në vitin 1904, Picasso u bë gjithnjë e më i njohur si piktor në Paris. Në vitin 1906 ai njohu Henri Matisse, artistin më të rëndësishëm francez të asaj kohe, i cili i dha atij kontakte të shumta.
Nëpërmjet tij, Picasso u takua edhe me Ambroise Vollard, i cili bleu prej tij të gjitha pikturat e “Periudhës Rozë” dhe e bëri të sigurt financiarisht për herë të parë. Më vonë, tregtari gjerman i artit Daniel-Henry Kahnweiler, vetë një personazh i famshëm në botën e artit, bëri disa blerje, duke e ndihmuar Pikason të bëhej një nga artistët më të shtrenjtë të shekullit të 20-të.
Kahnweiler organizoi gjithashtu shitjen e një prej veprave kryesore të Pikasos – pikturës së madhe “Les Demoiselles d’Avignon”. Si rezultat i pasurisë së tij të re, Picasso më në fund mund të përballonte një apartament të ri dhe udhëtime të shumta.
- Sa kushton piktura më e vlefshme e Pikasos?
Në vitin 2015 në Nju Jork, “Les Femmes d’Alger” (Gratë e Algjerit) arriti në 164.7 milionë euro, duke e bërë atë një tarifë rekord për çdo pikturë të Pikasos.
Piktura e madhe është e fundit në një seri të pikturuar midis 1954 dhe 1955 u shit në shtëpinë e ankandit Christie.
E gjithë seria u ble në vitin 1956 nga Victor dhe Sally Ganz nga Galerie Louise Leiris në Paris për 2 milionë dollarë.
- Sa vjeç ishte Pikaso kur pikturoi pikturën e fundit?
Megjithëse autoportreti i fundit i njohur i Pikasos u përfundua pak më pak se një vit para vdekjes së tij, ai në fakt punoi deri në ditën kur vdiq, në moshën 91-vjeçare, më 8 prill 1973, në vilën e tij Notre-Dame-de Vie në Cote d’Azur.
Atje ai jetoi i izoluar me gruan e tij të dytë Jacqueline, e cila kryesisht e mbrojti atë nga bota e jashtme dhe fëmijët e tij të tjerë, dhe vajza e tyre Katerina. Ai ishte distancuar prej kohësh nga skena e gjallë e artit në Paris dhe qendrat e botës së artit ndërkombëtar, ku po quhej si “gjeniu i shekullit”.
10 Çfarë u la trashëgim Pikaso trashëgimtarëve të tij dhe pasardhësve?
Artistit la pas vetes katër fëmijë nga tri gra të ndryshme dhe tetë nipër e mbesa.
Menjëherë pas vdekjes së Pikasos, shpërtheu një mosmarrëveshje e ashpër ligjore midis trashëgimtarëve. Marrëdhëniet familjare ishin të ndërlikuara. Picasso u martua zyrtarisht dy herë.
Fëmijët e tij nga marrëdhënia e tij me Francoise Gilot – fotografi Claude Picasso dhe stilistja Paloma Picasso – si dhe nipërit e tij nga djali i tij legjitim – Paulo Picasso (1921-1975) – luftuan ashpër për pjesën e tyre të trashëgimisë së madhe.
Në vitin 1976, pasuritë materiale të lëna pas nga Picasso u vlerësuan rreth 696 milionë euro. Kjo përfshinte shtëpi, pasuri të paluajtshme, studio, prona të ndryshme dhe koleksionin privat të artit të Picasso-s me piktura të vlefshme nga artistë me të cilët ai miqësohej ose i admironte shumë, si Matisse, Miro, Modigliani, Cezanne dhe Van Gogh.
Pasuria artistike e piktorit të famshëm spanjoll u vlerësua në një vlerë prej 1.275 miliardë frangash. Kjo përfshinte: 1,885 piktura, 7,089 vizatime, 19,134 grafika, 3,222 punime qeramike, 1,228 skulptura dhe objekte, si dhe 175 libra skicash me rreth 7,000 vizatime, të cilat Picasso shpesh i bënte si skica paraprake të veprave të mëdha.
Pikturat, vizatimet dhe skulpturat e tij u bënë themeli i Muzeut Picasso në Paris, i cili u hap në vitin 1985 – ku edhe sot e kësaj dite turistë nga e gjithë bota vijnë për t’u mrekulluar me veprat e tij të artit./klankosova/KultPlus.com
