Nënat dhe gratë që janë pjesë e jetës sonë janë gjithmonë duke u marrë me diçka, duke nisur që nga kujdesi për fëmijët dhe shtëpia, pa përfshirë punën që ato bëjnë në sektorin privat apo publik.
Por e keni pyetur ndonjëherë veten se sa kohë nga jeta e tyre u marrin këto aktivitete?
Një studim i fundit i realizuar nga Banka Botërore, ka analizuar së fundmi kohën që shpenzojnë burrat dhe gratë në 19 vende, përkatësisht nga 7 rajone.
Mes tyre ka qënë Shqipëria, Argjentina, Bangladeshi, Kolumbia, Ekuadori, Gana, Guatemala, Irak, Meksikë, Moldavi, Mongoli, Pakistan, Peru, Afrikë e Jugut, Timor–Leste, Turqia, Uruguai, Shtetet e Bashkuara dhe Bregu Perëndimor dhe Gaza.
Studimi ka zbuluar se gratë shqiptare harxhojnë 25 vite të jetës së tyre produktive, duke rritur fëmijët dhe duke kryer punët pa pagesë në familje. Nëse kjo ngarkesë do të ndahej në mënyrë të barabartë me burrin dhe pjesëtaret e tjerët të familjes, gratë do të mundeshin të angazhoheshin në familje dhe të rrisin të ardhurat për familjen.
Duke u angazhuar në punë me pagesë më pak vite se burrat gratë kanë tendencën që në pleqëri të marrin pagesa më të ulëta në formën e pensionit dhe të vuajnë më shumë nga varfëria.
Shadie Asllani, atdhetarja dhe veprimtarja e madhe që kontribuoi në emancipimin e grave shqiptare u lind në Bejrut më 14 shtator 1895. Atje mbaroi kolegjin amerikan për vajza.
Asllani ishte një atdhetare dhe veprimtare e madhe për emancipimin e grave shqiptare.
Duke pasur si pikësynim emancipimin e grave ajo dha kontributin e saj maksimal në Shqipëri në këtë drejtim. Në 1920 hapi në Libohovë shkollën e parë shqipe të vashave. Në Tiranë punoi nëndrejtoreshë përkrah Mati Logorecit dhe drejtoi shoqërinë e grave “Shqiptarka”.
U aktivizua në Kongresin e arsimit shqiptar në 1924 në veprimtaritë e shoqërisë “Bashkimi”. U largua nga Shqipëria bashkë me Nolin dhe pas kthimit në atdhe u burgos dhe u internua.
Ende nuk gjendet nje foto e veprimtares shqiptare.
Foto ilustruese ‘Instituti Femëror Qiriazi (Kyrias)’ në Kamëz e vitit 1930. / KultPlus.com
Si mësuese letërsie prej më shumë se tri dekada,kam pasur fatin qe ta studioj dhe ta komentoj veprën e Bajronit me nxënësit e shkollës së mesme. E shoh me vend për situatën e tanishme të bëjmë një udhëtim imagjinar me Bajronin nepër trojet shqiptare, në ato vende,ku i ka lënë të shkruara në kujtimet e tij .
Nuk di deri më sot të jetë bërë një promovim kaqë i detajuar i Bukurive natyrore dhe njerëzore të Shqipërisë siç e ka bërë Bajroni për ne. Nuk ka dokument më autentik se letrat e Bajronit drejtuar nënës dhe miqëve të tij ,200 vjet më parë,që vertetojnë vendbanimet shqiptare deri në Prevezë,ku ai i përshkoi me këmbë. Brezi i ri duhet ta njohi këte poet, si njeri me temperament të lirë,me aftësi dhe mprehtësi konceptimi,me pjekuri dhe prirje drejt virtytit.Edhe pse mbarte titullin Lord, dëshironte të ishte pranë njerëzive të thjeshtë dhe të eksploronte në vende të pashkelura, të cilat i gjeti, kur erdhi në Shqipëri. Eshtë krenari për ne shqiptarët, që një i huaj,si Lordi Bajron t’i drejtohet Shqipërisë me këto vargje:”Shqipëri,lejomë të kthej sytë e mi // Mbi ty,o nënë e rreptë burrash t’egër. Shqipëria për Bajronin qe një botë sa e fshehur aq dhe interesante ku shkruan “Me të vërtetë që unë e kam parë Shqipërinë më shumë se kushdo anglez tjetër, sepse është vend i vizituar rrallë,ndonëse i bollshëm në stoli natyrore .
“Në vendet e Ilirisë dhe të Epirit ka vende pa emër dhe lumenj të pahedhur në hartë,mundet që një ditë, kur të njihen më shumë, të jenë temat më të çmuara e të dorës së parë për penën”…. Ai nga leximet e veta dinte, se Shekspiri i kishte vendosur disa ngjarje në Iliri.Kjo e la me kuptue se këto vise nuk ishin të zbrazta,por kishin vlera historike, kulturore dhe pasuri shpirtërore. Qëndrimi i tij në Patra ,në Prevezë,në gjirin e Artës drejtë Tepelenës,….në majat e Papingjit ……. mrekullohesh duke thënë “Kudo që shohim : rrotull,sipër,poshtë,na lë pa mend magjia ngjyrë ylberi..të gjithë njerëzit që takuam me fustanellat e bardha përshëndetnin shqiptarçe,ushtarët nuk dallohen nga fshatarët nga veshja, të gjithë mbajnë armë të stolisura…..Kur arritëm në Epirin e qëmotshëm,afër malit të Tomorrit,u mirëpritëm nga i pari i vendit Ali Pasha.”
Duke qëndruar në ato vende,kishte mësuar se deri ku shtriheshin krahinat shqipfolëse,si provincë e Turqisë Evropiane ………”Në perëndim ka gjirin e Venecias,në lindje Maqedoninë,Thesalinë dhe Greqinë.Ndërsa në jug mbërrinë deri në gjiun e Lepantos ose , gjiri i Artës” Tablonë e Shqipërisë së jugut,sidomos pjesën e Çamërisë,poeti anglez e paraqiti me admirim.Ashtu siç bëri më vonë anglezja Meri Edith Durham për Shqipërinë e veriut. Të dy bashkë e plotësojnë tablonë e Shqipërisë dhe shqiptarët i përshkruajnë trima, të ndershëm dhe bujarë,edhe në varfërinë e tyre. Kur Bajroni mbërriti në Qefaloni,suliotët të përqëndruar në lartësitë në lindje te Paramithisë, dëgjoheshin së tepërmi me kapedanin e tyre, Marko Boçari.Ata ishin thjeshtë shqiptarë. Ja disa vargje nga “Çajld Harold” ,-Kush ia shkon në trimëri suliotit brun//Me të bardhë fustanellë e me gunë” Ishin suliotët ata që kërkonin ta kishin si prijës Bajronin në periudhën e Revolucionit Grek.Ishin ata që Bajroni i vlerësonte si luftëtarët më të mirë dhe më besnikë.Edhe pse për Bajronin ishte një detyrë përtej mundësive të poetit, Ai e mori përsipër sepse i printe Ideali i Lirisë,para të cilit nuk tërhiqej kurrë.
Historianët kanë faktuar se Gjon Boçari (paraardhësi i Marko Boçarit) ka qenë një nga luftëtarët më besnikë të Skenderbeut,prandaj Bajroni i drejtohet Shqipërisë: “O Shqipëri,ku lindi Iskanderi,këngë e trimërisë,fanar i të urtëve.//Dhe Iskanderi tjetër që i tmerroi armiqtë me kordhen e tij kreshnike.(Thuhet se Aleksandri i Maqedonisë e kishte nënen epirote P.L.) Në letrat dërguar miqëve shkruante : “I dua shumë shqiptarët….nuk janë të gjithë myslimanë,disa nga fiset janë të krishterë, porse feja nuk i bën të ndryshojnë zakonet dhe sjelljet e tyre dhe se janë kaq tolerantë dhe kaq të lirë në paragjykimet fetare..Me sa kam parë vetë….Ata shëmbëllejnë me malësorët e Skocisë,në veshje,në fytyrë dhe në mënyrën e jetesës,trupi i tyre i hollë dhe i gjatë,dialekti keltik dhe zakonet e tyre te rrepta më shpien në Morven .” Duke u nisur nga këto vlerësime që Bajroni u bënte shqiptarëve,Marko Boçari i përgjigjet letrës së Bajronit “Ju falenderoj për mendimin e mirë që keni për bashkatdhetarët e mi.
Ju falenderoj akoma më shumë për kujdesin,që me kaq zemërgjerësi keni treguar për ta, Me besnikëri, Marko Boçari” Bajroni duke qenë për një kohë në mes të shqiptarëve,kishte mësuar edhe shumë fjalë shqip ,që i duheshin për të komunikuar. Interes kishte për këngët popullore siç janë vargjet e këngës,Tamburxhi, në veprën e tij “Çajd Harold” “Tamburxhi,Tamburxhi,//Kushtrimi yt u jep shpresë trimave në luftë i cyt // Ngrihen bijt e maleve si ndonjë sqotë//Himariotë,Ilirë,ezmerët suliotë” Polifoninë e kishte për zemër, Ai mundi të regjistronte fjalët e disa kengeve popullore: Në sevda tënde u lavosa//Vetëm u përvëlofsha,//Ah,vajzë më përvëlofshe,//Zemërën më lavose,//Unë të thashë rroba s’dua//Po sytë e vetullat e tua.
Këte këngë Byron edhe e përktheu:”I am wounded thy love,and have loved,//but to scorch muself .// Thou hast consumed me! //Ah maid !Thou has struck me to the heart// I have said I wish no downy,//But thine eyes and eyelashes//” Keto këngë Byron i këndonte në shtëpi dhe në rrethe të ngushta. Kishin kaluar 5 vjet që Bajroni ishte larguar nga Shqipëria,por kënga i zgjoi kujtimin e atij vendi të mrekullueshëm duke u thënë miqëve së bashku me poetin Shellin, me të cilët po bënte një shetitje në Liqenin e Gjenevës:”Tani bëhuni sentimentalë e dëgjomëni me tërë vëmendjen tuaj “Dhe melodia e këngës labe tingëlloi fuqishëm dhe mori udhë bashkë me valet e liqenit. Shumë pëlqente meloditë baritore, i kishte mbetur në mendje,një djalë 15 vjeçar që kishte bërë një fyell prej krahut të shqiponjës nga ku nxirrte melodi rrenqethëse.
Bajroni kur ishte në Shqipëri, argëtohej duke parë vallet e bukura,sidomos ato me karakter luftarak,që shoqëroheshin me këngë trimërie dhe kërceheshin rreth zjarrit para ose pas përpjekjeve e luftimeve.Sidomos vallja Çame,vallja e vjetër e Konispolit me ate çastin kulminant kur valltari përkulet pas në “urë” me kokën mbështetur përdhe,të tjerët kalojnë mbi gjoksin e tij,duke shprehur kështu guximin e sakrificën sepse: armiqtë do ta shkelin këte truall ,vetëm kur të shkelin mbi gjokset e tyre. Bajroni pëlqente akoma më shumë veshjen shqiptare,të cilën e quante,petkun më të bukur në botë.”Shih të egrin shqiptar me fustanellë // e rrobat të qëndisura me arë,// Armët të lara me flori,sa bukur!” I mahnitur nga kjo bukuri,Bajroni kishte marrë disa veshje popullore .Me kostumin shqiptar Ai pozoi për piktorin Tomas Filips. Ky portret ndodhet në Galerinë Kombëtare të Portreteve në Londër (National Portrait Gallery) dhe paraqitet në çdo botim të denjë për Bajronin. Duke qenë Bajroni përhapës i tematikës shqiptare,me përmbledhjen e këngëve popullore shqiptare u bë objekt studimi nga albanologët si Gustav Myer,apo baronesha Xhuzepina Knorr,albanologe e njohur austriake, cila për misionin e Bajronit u shpreh: “T’i bësh mirë njerëzimit është dëshira më bujare” Ndërsa për letrën e Bajronit dërguar nënës së tij ajo thekson se Bajroni e ka marre frymëzimin për Liri nga shqiptarët. Për burrat shqiptarë ,- shkruan Bajroni – kanë trupa shumë të mirë,nuk shquhen si kalorës,por në këmbë janë të palodhur dhe shumë të duruar.Armën kur e hedhin supit të djathtë e mbajnë pa asnjë sforcim,ndërsa vrapojnë përpjetë maleve të tyre me lehtësi e zhdërvjelltësi.Ndoshta jane raca më e bukur në botë.
Nga tiparet edhe gratë janë të hijëshme,vajzat arnaute janë shumë të bukura dhe kostumi i tyre është shumë piktoresk.Ata edhe hijeshine e trupit e ruajnë më gjatë pasi rrojnë përjashta në ajër të lirë.Ata bëjnë jetë patriarkale,por kjo ndrydhje e përkohshme e personalitetit të tyre u duket e natyrshme,madje u jep krahë për të gjetur kuptimin e jetës në dashurinë dhe detyrën amtare.Janë po ata gra që në raste rreziku e nevoje shkojnë në luftë përkrah burrave dhe kurrë nuk dorëzohen për të mbrojtur nderin e tyre…..Ishin gratë e fshatit Dhoksat që ndërtuan urën e prishur nga përroi i rrëmbyer,kur morën vesh se do të kalonim ne në udhën e bllokuar nga gurët” Edhe një numër piktorësh u frymëzuan nga vepra e Bajronit si Eugene Delacroix(1798-1863). Nuk është rastësi që Delakrua,i cili nuk erdhi kurrë në Shqipëri, por u frymëzua nga vepra e Bajronit duke dhënë kryevepra me temën Suliotët si “Burrë me veshje suliote”, “Etyd për Boçarin”.etj. Apo kështu Arry Scheffer me pikturën “Gratë e Sulit” frymëzohet nga Bajron për aktin heroik të suliotëve. Mbi të gjitha, vepra e Bajronit frymëzoi luftëtarët e Lirisë dhe pati jehonë në të gjithë botën,në Spanjë lufta kundër pushtuesit Francez e përjetësuar me vargjet “Vajza e Saragosës “në veprën “Çajld Harold”.Në Itali në luftën kundër pushtimit austriak, ku Bajroni mori pjesë në lëvizjen e Karbunarëve. Më vonë projektuesi i bashkimit të Italisë, Giuzeppe Mazzini.,i çoi më tutje idetë për liri,pavarësi dhe unitet për mbarë Evropën.Vlen për t’u përmendur ndikimi tek arbëreshët,të cilët e treguan veten si luftëtarë të Garibaldit.Pa përmendur,De Raden,Dora D’Istria,Kulluriotin ,Rilindësit tanë, të cilët e kishin në qendër të vëmendjes,Lirinë ,Pavarësinë dhe bashkimin e shqiptarëve . Jehona e poetit të lirisë arriti deri në Amerikë:Ishte koha e ashpërsimit të kontradiktave ndërmjet pushtuesve anglezë dhe kolonive në Amerikën e Veriut që arriti në luftë të armatosur, deri në fitoren e pavarësise.Ai e gjeti veten të përshkruar në gazetat e kohës si poeti më i preferuar i amerikanëve “The favourite poet of the Americans” Në Shqipëri,Bajroni njohu një popull kryengritës,të lirë e të pavarur në shpirt,trim, besnik,të paepur,krenar,të ndershëm e mikpritës,me të cilët luftoi në “Betejën e Mesolongjit “. Jehona e tematikës shqiptare në botë në sajë të veprave të Bajronit ishte shumë e gjerë dhe me shtrirje të madhe në kohë.Të gjitha këto shtojnë nderimin dhe mirënjohjen e popullit shqiptar për Bajronin,të cilin askush s’e detyroi të pohonte kaq hapur në favor të shqiptarëve.Bajroni të gjitha këto i gjeti të mbjellura në tokën e Ilirëve, në Sul,Paramithi, në Çamëri.Edhe sot vepra e e Bajronit është nxitje për brezat,për të njohur trojet e shqiptarëve dhe trimëritë e tyre ,që luftuan me Bajronin,prijësin e tyre ,së bashku me luftëtarët grek kundër pushtuesve turq deri në pavarësi,për të cilin vend Bajroni dha edhe jetën. Vdekja e Bajronit në Greqi është simboli më i bukur i misionit të artit. Bajroni kishte bërë një betim,pa kushte, me kauzën e popullit kur thotë: “Për ty Greqi dhashë gjithçka …..tani po jap edhe jetën.” I gjithë ky angazhim i mendimit dhe veprimit të Bajronit në luftën për liri të popujve kishte të vetmin ideal, emancipimin e shoqërisë njerëzore.Kështu poezia e tij e realizoi misionin e vet, për atëhere edhe për sot, për të zgjidhur kontradiktat mes popujve,si në rastin e shqiptarëve me fqinjët.Në rastin në fjalë,luftëtarët e Sulit dhanë jetën, kundër pushtuesit otoman për lirinë dhe pavarësinë e Greqisë dhe sot shtetet përkatëse duhet t’i venë në ballancë veprimet e tyre në aleanca të ndershme për t’i bërë ballë sfidave të kohës,me urtësi,paqë e drejtësi. Pertefe Leka / KultPlus.com
Nuk e përkrahi asnjë lloj dhu-ne ndaj gruas, as nënçmin as ofendim të asnje lloji, bile as për hajgare, sepse gruaja meriton respekt dhe vetëm një i ligë mundet me nënçmu, ofendu e sidomos me rre-hë e me keq-trajtu atë. Por, edhe të paraqiten sikur egërsina para botës meshkujt shqiptar nuk po më duket e drejtë. Ndodhin raste, raste të dhimbshme që nuk duhet me ndodhë, të randa, të vështira me i përballu, por le të flitet vetëm për rastet e tilla, pse duhet me u thanë “meshkujt shqiptar” kur përmendim dhu-nën në familje? Pse me u akuzu breza e me e poshtërsu kështu veten para botës? Pse duhet me u përgjithësu?
S’guxon njeri në muhabet e sipër me tregu që e bon drekën nga ekstre-mizmi feminist, s’guxon njeri me tregu që ka qejf me lindë një djalë, menjëherë akuzohesh se nuk i do çikat, nuk i respekton, etj etj. Oj Amazona, po pa ata djem që lindin, qysh kanë me lind amazonat e vogla në të ardhmen?
Në Amerike, në “djepin e civilizimit”, 1 në 7 gra për-dhu-nohet, 1 në 3 gra dhu-nohet fizikisht në forma të ndryshme. Dhe këto janë vetëm raste që janë raportuar e meshkujt amerikan janë “zotrinj para botës”.
1 në 3 femra në Evropë ka përvoja të dhu-nës fizike dhe sek-suale para moshës 15 vjeçare. (Raporti për të drejtat e njeriut). Dhe ne meshkujt evropian i njohim për “françuza”.
Nuk arsyetohet me këtë as dëmtimi i një qimeje floku të një gruaje që bahet në vendin tonë. Por me fol ka del shpirti, në shoqërinë tonë gratë më shumë vuajnë nga vetë gratë se sa nga burrat.
90% e femrave tona gëzojnë të drejta të shkollimit, të punës, të avancimit etj, dhe është gjynah kur ndodhin raste të tilla dhe urrehet tërë gjinia mashkullore në përgjithësi. Po shkat-ërrohen e po ndahen familje.
Shkollohu oj motër, edukohu, bëhu dikush, vetvetiu do të ndihesh e pavarur, pa pasur nevojë ta fajësosh askënd. S’do të kesh nevojë t’i nënshtrohesh as shefit në punë për një pagë qesharake, as burrit pijanec, e as babait dhu-nues. E nëse ti nuk mundesh, mos e nxjerr mllefin te nusja e djalit e të krijosh përçarje e zinxhir zinxhir të shkaktosh gra që kërkojnë të drejta e vuajnë nga dhu-na në familje nëpër breza.
Nuk është nënshtrim, as nuk bëhesh shërbëtore kur i shërben familjes tane, babës, vëllait e burrit, po është dashni. Nënshtrim është bash ai sistem që kërkon prej teje me u bo vik-timë e lodër e secilit mashkull tjetër pos familjes tane.
Kurrë gratë shqiptare s’kanë qenë më të lira, më të shkolluara e më të avancuara.
Babai, vëllai, burri, e edhe djali, janë mbështetësit më të mëdhenj të një femre. Jane dora që iu zgjatet sa herë kanë nevojë, janë drita që iu dhezet sa herë kanë nevojë, janë rruga që iu shtrohet sa herë kanë nevojë, janë mburoja që iu bëhet sa herë kanë nevojë, janë hija që i freskon sa herë kanë nevojë.
Nëse ata po t’i ndalokan klubet, lakuriçllëkun, tarahenjet e natës, dhe po u munokan të mbrojtë, nuk janë dhunues, jane mbrojtësit e tu, e ti ktheje në revoltë me ndihmën e atyre që e kanë humb fillin dhe veç kërkojnë me ba diçka. Sot, gjithëkush është e zonja me jetu me një pagë për veten dhe mos me pas nevojë për asnjë mashkull rreth vetes, por për me mbajt familje, familje të shëndoshë, për këtë si duket gjithkush nuk është e zonja.
Me vjen keq që gratë e reja mashtrohen me këtë lloj të thirrjeve dhe mbushen me mllef dhe bota sot i njeh meshkujt shqiptar si arusha e egërsina. Kur shoh komente të nanave e grave se çfarë mendimi dhe urrejtje kanë ndaj meshkujve, m’duket se po flasin për paramilitarët serbë.
E nëse pret çdo mashkull me të respektu, je ka kërkon të pamundurën, mos u lodh, po ktheju familjes tane dhe përparo, shkollohu e arrij diçka në jetën tane, dhe mos e ngrit zanin me kërku që çdo rrugaç që kalon rreth teje me pas respekt për ty.
Nuk e arsyetoj as nuk e mbroj dhu-nën, por djemtë shqiptar nuk janë lugetër dhe është e padrejtë të trajtohen si të tillë. Nuk futen të gjithë me një thes. / KultPlus.com
Të paktën tri gra shqiptare janë duke garuar për zgjedhjet lokale të Vjenës që do të mbahen të dielën, me 11 tetor 2020.
Drita Cacaj e cila vjen nga partia ÖVP, kandidon për Këshillin e Bashkisë së Vjenës, ndërkohë dy anëtarët e partisë SPÖ, Rolanda Limani dhe Dafine Mula garojnë për Këshillin e Qarkut të 10-të, respektivisht të Qarkut të 15-të.
Të tri gratë shqiptare kërkojnë të votohen nga komuniteti ynë në Vjenë.
Kandidatja Drita Cacaj në një bisedë për Albinfo Austria ka thënë se në Vjenë jetojnë afërsisht 17 mijë shqiptarë me të drejtë vote, dhe po të dilnin të gjithë në votime, jo vetëm një përfaqësues, por do t’i kishim së paku tre veta vetëm në Këshillin e Vjenës.
“Ne i jemi falënderues popullit dhe shtetit mik austriak. Ata na i kanë dhënë gjitha mundësitë për të vepruar dhe integruar. Por, ata kërkojnë nga komuniteti ynë që të jemi pjesë e vendimmarrjes. Është krejt ndryshe kur projektet, brengat dhe nevojat e komunitetit tona përfaqësohen nga dikush tjetër, dhe do të ishte krejt ndryshe kur do të kishim një përfaqësues tonë në vendimmarrje”, thotë ajo.
Drita Cacaj
Kandidatja Rolanda Limani e cila garon në qarkun (Bezirkun) e 10-të, po ashtu ka bërë thirrje komunitetit shqiptarë në Austri që të dalin në zgjedhje dhe ta shfrytëzojnë të drejtën e tyre të votës. “…do të ishte diçka shumë e bukur që të kishim zërin tonë të përfaqësimit si nëpër asamble ashtu edhe në parlamentin e Vjenës. Është e pafalshme të mos kemi asnjë përfaqësues shqiptarë, sepse shqiptarët këtu jetojnë prej shumë vitesh, janë plotësisht të integruar dhe duhet shfrytëzuar të drejtën e votës” ka thënë Rolanda Limani për Albinfo Austria.
Rolanda Limani
Një tjetër kandidate shqiptare nga radhët e SPÖ-së, është Dafine Mula. Ajo garon për qarkun e 15-të të Vjenës. Dafina mban numrin 20 dhe është e bindur se ajo do të jetë pjesë e asamblesë së ardhshme të këtij qarku në Vjenë. “Jam më se e sigurt që ne si parti do fitojmë. Meqë jam renditur në një pozitë të lartë, besoj shumë se do të kam mundësinë që të jam pjesë e Asamblesë së Qarkut për vitet e ardhshme”, ka theksuar ajo për portalin tonë.
Dafine Mula
Mërgata shqiptare në Austri është e integruar thuajse në gjitha sferat shoqërore, por mungon prezenca e numrit të madh në nivelet politike, veçanërisht në Vjenë. / KultPlus.com
Kur gratё dhe vajzat shqiptare bёhen bashkё tё duket sikur ёshtё krijuar njё Shqipёri e vogёl nё mes tё New York-ut. Sa bukur ёshtё tё dёgjosh tё flitet shqip, kёndohet dhe vallёzohet nёn tingujt e muzikёs shqiptare e ndёrthurur kjo muzikё me melodinё e dallgёve buzё oqeanit dhe valёvitjen e flamurit kuqezi.
Gratё dhe vajzat qё u mblodhёn tё dielёn pёr tё kaluar njё ditё tё kёndshme, pas njё pandemie tё gjatё, nё parkun e “Manhattan Beach” janё pjesёtare tё grupit “Albanian Women in USA”.
Ky grup u formua rreth tre vjet mё parё dhe ishte ideja e gazetares nga Shqipёria, Arjola Alldashi. Njё grup ku gratё shqiptare mund tё njiheshin me njёra-tjetrёn, tё shkёmbenin pёrvojat e tyre nё tokёn amerikane, e cila pёr shumё prej nesh ka qenё ёndёrr. Mё vonё kёtij grupi iu bashkangjitёn si drejtuese edhe Alma Muçaj, Aida Gora, Eda Gega dhe Gina Torra.
Si fillim grupi ishte fare i vogёl prej 10 vetash, por sot pas tri vitesh numёron plot 9800 anёtare nga tё katёr anёt e Shteteve tё Bashkuara tё Amerikёs dhe pёr shumё prej nesh ёshtё vёrtet bekim. Misioni i kёtij grupi, pёrveç njohjes dhe mbajtjes sё lidhjeve me njёra-tjetrёn ёshtё ndihmesa falas nё shkёmbimin e informacioneve tё ndryshme, gatishmёria pёr tё ndihmuar nёnat nё nevojё pёr punё apo qoftё edhe gratё nё situata tё vёshtira shёndetёsore ose financiare, sidomos pёr tё sapoardhurat qё janё nё fillimet e tyre nё Shtetet e Bashkuara tё Amerikёs, ku ky grup tё ngjan me njё familje tё vogёl.
Tё dielёn u zhvillua njё aktivitet i larmishёm ku qёllimi kryesor ishte ruajtja e traditёs sё gatimeve tradicionale shqiptare. Sapo tavolinat filluan tё shtroheshin ndieje aromёn e mrekullueshme tё gatimeve qё amvisat tona i kishin pёrgatitur me shumё dashuri. Tavolina e parё kishte tё veçantё flinё e gatuar nga njё shqiptare e Kosovёs. Nё tavolinёn e dytё ta bёnte me sy njё tepsi e mbushur plot e pёrplot me petulla tё fshira nga Dibra e Korça. Patjetёr qё nuk mungonte byreku, lakrori i shijshёm i Korçёs, tradita elbasanase e shkodrane, japrakёt edhe turshitё, meqenёse po lёmё pas verёn e po i afrohemi stinёs sё ftohtё. Tavolina e tretё ishte e ёmbёlsirave ku vendin kryesor e zinte bakllavaja, e pёrgatitur nga dy vajza nga Pogradeci, syri mё zuri hallvёn edhe pengjiren me tё cilёn njё shqiptare donte tё pёrcillte traditёn e mamasё sё saj. Tavolina e katёrt ishte e mbushur me fruta e pije edhe ato tё servirura aq kёndshёm ashtu siç gratё shqiptare dinё t’i bёjnё.
Aktiviteti u hap me njё valle pogonishte pёr tё vazhduar me valle tё krahinave tё tjera shqiptare nga jugu nё veri. Mё tej lojёra tё ndryshme qё na kujtonin fёmijёrinё tonё nё Shqipёri, ishim kujdesur qё tё kishim edhe njё top volejbolli me flamurin kuqezi. Tingujt e kitarёs nuk munguan po ashtu. Nё mesin tonё ishin tri parukere tё talentuara qё pavarёsisht erёs qё frynte nuk ngurruan qё t’u jepnin grave dhe vajzave njё model ndryshe flokёsh.
Flamuri kuqezi, rrethuar me njё dekor tullumbacesh dhe lulesh tё punuara mjeshtёrisht nga duart e dy vajzave drejtuese tё kёtij grupi posaçёrisht pёr kёtё rast, tёrhiqte vёmendjen e çdo kalimtari dhe sigurisht mbushte plot zemrёn tonё dhe duart kryqёzoheshin pёr tё bёrё shqiponjёn dykrenare dhe sigurisht pёr ta ngulitur nё kujtesё kёtё ditё. Nuk munguan fotografёt profesionistё shqiptarё, tё cilёt kapnin çdo detaj me syrin e tyre, kamera e televizionit shqiptar Usalb TV dhe gazetari qё merrte nё intervistё pjesёmarrёset.
E veçanta e kёtij takimi ishin fёmijёt, ku zёrat e tyre nё atё park u ngjanin cicёrimave nё gjuhёn e ёmbёl shqipe. Njё surprizё e kёndshme pёr tё gjithё pjesёmarrёset ishte hedhja e njё shorteu nga pёrfaqёsuesja e “Buy to America” e cila ndau tri çmime fituese. U takuam nё kёtё park rreth orёs 11:00 dhe u shpёrndamё plotёsisht vetёm me perёndimin e diellit, pasi dukej sikur askush nuk donte tё largohej nga shoqёria dhe atmosfera e ngrohtё qё u krijua. / Gazeta Dielli / KultPlus.com
Trashëgimia kulturore është kujtesë dhe identitet historik, duke qenë dëshmitare e jetës socio-kulturore të popujve. Madje ajo që i dhuron më shumë madhështi kësaj sfere është rifreskimi i të vjetrës. Shoqata “Swiss Albania Event” për të sjellur këtë freski, ka organizuar ekspozitën online me punime artizanale “Tradita dhe roli i gruas në diasporë”, shkruan KultPlus.
E veçanta e punimeve të cilat përbëjnë trashëgimi kulturore qëndron në përcjelljen e tyre brez pas brezi. Grepin, rruazat, manovrimet me ngjyra, qilimat, qepjen në familjet shqiptare do të mund ta shihnim te vajza, nëna dhe gjyshja ndër histori. Mirëpo, përveç promovimit të punës së gruas, kjo ekspozitë koncentrohet edhe te një kategori tjetër, e të cilat janë gratë e diasporës.
Në kohën kur organizatorët pranonin punimet e grave të diasporës, gjatë muajve qershor-gusht, janë grumbulluar 200 punime, mirëpo 80 prej tyre do të jenë të parat që do të ekspozohen online në faqen e shoqatës “Swiss Albania Event”, për t’ua lënë vendin të tjerave tutje. Për përfshirjen dhe promovimin e kësaj pjese të shoqërisë padyshim që kishte ndikim edhe historia personale e organizatores, Aina Hoti, e cila qysh prej moshës 10 vjeçare jeton dhe vepron në diasporë.
“Në fakt e gjithë ideja e kësaj ekspozite online më ka ardhur pikërisht kur bisedonim me kolege e mikesha, se si duhej t’i ekspozoja këto punime sepse po të shikoni me detaje aty ka traditë dhe fantazi brenda familjes shqiptare”, thekson organizatorja Hoti për KultPlus.
Drejtoresha e shoqatës “Swiss Albania Event” për ekspozitën e përkrahur nga Ambasada e Shqipërisë në Bern, shpjegon procedurën e grumbullimit të punimeve, duke e vlerësuar si të lehtë këtë periudhë për shkak të komunikimit me miq dhe familjarë të cilët kishin ruajtur këso lloj punimesh nga e kaluara. Për përfshirjen e vajzave dhe grave të diasporës në këtë ekspozitë, Aina shprehet se ato janë trashëgimtare të kulturës dhe traditës përmes këtyre punimeve.
“Femrat shqiptare janë gra të rralla nga duart dhe shpirti për atë çfarë krijojnë. Që të dyja i prodhojnë art: artin e punës së dorës dhe artin e mikpritjes e buzëqeshjes”, vlerëson Hoti. Aina rrëfen se si kjo kategori është përherë e përfshirë në çdo ide të organizimeve të saja. Këtë ia lehtëson asaj entuziazmi i grave dhe vajzave të diasporës, të cilat bëjnë përpjekje që trashëgimia mos të mbetet në qarqet familjare, por të depërtoj në hallkat kulturore. Poashtu, qëllimi kryesor mbetet ruajtja dhe përcjellja e traditës kulturore të diasporës.
“Gratë në diasporë kanë një prurje të re në trashëgimi përmes realizimeve të tyre artizanale-kulturore. Në to përfshihet vlerësimi historik, bashkimi me të sotmen, ndjesia e besimit dhe krenarisë për të përshfaqur origjinën e kulturës që i dallon me pasurinë identitare të saj. Kjo ndjehet edhe në motivet e ngjyrat”, thekson Hoti.
Ekspozita e cila përfshin mosha të ndryshme, është e përbërë nga punimet prej rruazave, grepi, përdorimi i ngjyrave.
“Ndjehet në këto punime eleganca e prekjes të rruazave dhe e kombinimit të tyre, ritmi i grepit me ndjesinë e inspirimit dhe ngjyrat e theksuara, që i bëjnë këto krijime të rrezatojnë”, vlerëson Aina teksa shpjegon për punimet e grave dhe vajzave. Ajo e ndjen veten përgjegjëse për organizime dhe promovime të tilla kulturore sepse e sheh trashëgiminë si burim identitar dhe diferencial. Madje ajo mendon se rrugëtimi individual nuk është i plotë pa trashëgiminë përbrenda komunitetit.
“Misionin që një popull e ka kryer në një epokë të caktuar është kthyer në trashëgimi, dhe ajo çfarë të gjithë ne sot e kryejmë si angazhim objektiv e kulturor-identitar, do të kthehet në trashëgimi”, thekson organizatorja e ekspozitës online “Tradita dhe roli i gruas në diasporë”.
Dashurinë për kulturën Aina e ka të trashëguar nga babai i tij, Rajmond Hoti, i cili kishte qenë piktor. Krijuesit artistik ende i ekspozohen veprat e tij nëpër institucione kulturore, ndër të cilat vajza e tij përmend se ai ishte krijues i shpatës dhe mburojës së Skënderbeut në Muzeun Kombëtar dhe atë të Krujës.
“Nuk transmetuam pasionin e tij, por për mua është shembull i krijimit të një gjëje të bukur, mbase është dhe një nga arsyet që gjithmonë me pëlqen të krijoj gjëra të bukura e sigurisht me vlerë”, shprehet me mallëngjim Aina. Me KultPlus ajo ndan edhe përvojën e themelit të shoqatës “Swiss Albania Event” në vitin 2017, teksa thekson se synimi kryesor i tyre mbetet promovimi i vlerave të mirëfillta kulturore.
“Fokusi i “Swiss Albania Event” është arti, në veçanti muzika dhe veglat tradicionale muzikore, kulinaria dhe turizmi në përgjithësi”, thekson drejtoresha e “Swiss Albania Event”/Medina Pasoma/ KultPlus.com
Ndër vite njerëzit janë frymëzuar nga figura të shumta të grave shqiptare të cilat kanë bërë histori. Guximi, fuqia, mençuria dhe vendosshmëria e tyre shpesh janë bërë inspirim për të tjerët.
Në sot po ju sjellim emrat e disa grave shqiptare që kanë bërë histori dhe vazhdojnë të kujtohen për të bëmat e tyre.
KUSHE MICJA ka hapur shkollën e parë femërore në Shkodër, në 1862.
SEVASTI QIRIAZI ka hapur shkollën në 1881 në Korçë.
PERSEFONI TRENI ishte drejtuesja e parë e një shkolle për vajza, në Pogradec në 1917.
URANI RAMBO hapi shkollën e parë femërore në Gjirokastër në 1920, dhe në 1923 bëri kërkesën në konferencat e grave që meshkuj e femra të shkolloheshin së bashku.
HAJRIJE KRAJA mësuesja e parë në një shkollë shtetërore, në Shkodër në 1920. Kanë thyer tabu dhe të gjitha vajzat që u regjistruan në shkollat e para të hapura nga zonjat e lartpërmendura.
POLIKSENI LUARASI nxënësja e parë e regjistruar në një shkollë djemsh, në Korçë në 7 mars 1887.
PARASHQEVI QIRIAZI ka organizuar shoqatën e parë të gruas, në Korçë në vitin 1909, e së bashku me Sevastinë, kanë botuar të parën revistë për gratë, “Ylli i Mëngjesit” në Boston në 15 janar 1917. Këto motra të famshme hapën dhe të parën shkollë të mesme për femra në Kamëz, Institutin Kiriaz, në vitin 1922.
IKBAL ÇIKA femra e parë gazetare shqiptare dhe e para pronare femër (botuese) e revistës ekonomike-letrare “Java” në 1937.
ELENI QIRICI, femra e parë shqiptare qe aktroi në Holivud,
Natyrisht që kanë thyer tabu të gjitha gratë e vajzat që guxuan të shkruanin e të botonin në shtypin e kohës, si Motrat Qiriazi, Kaliopi Plasari, Afërdita Erbapi, Emine Toptani, Shaqe Çoba, Urani Rumbo, Ikbal Çika, Marigo e Fereniqi Pozio, Musine Kokalari, Selfixhe Broja, Xhemalije Gjylbegu, Luçije Serreqi, Ollga Pëllumbi etj.
(Nga Fjalori Enciklopedik i Gruas Shqiptare” dr. Zenepe Dibra) / Albumi Akordet
Ajo është e bukur, joshëse, delikate dhe me një shprehje heroine. Më shumë se një grua, ai është e themelta e veçorive dhe karakteristikave dalluese të shqiptarëve, të cilët mbetën në historinë e botës si realitete sfiduese. Vërshuan kohërat, erdhën dhe ikën etapa të ndryshme të traditave dhe emancipimit. Ajo tregoi gjithnjë me vlerat e saja gjithëçfarë fsheh brenda vetes, brenda asaj nevoje, forcën e manifestimit të tipareve që e dallojnë atë, jo vetëm nga veçantitë e veshjeve karakterstike, por edhe nga forca e karakterit, vitaliteti amësor dhe ndjenja e zjarrtë atdhetare. Ajo ka ushqyer në ndërkohje interesimin dhe kërshërinë e grafistëve, piktorëve, kostumografëve, historianëve dhe hulumtuesve të ndryshëm. Dhe ata nga ana e tyre e kanë jetësuar atë, gruan shqiptare, me gjithë gamën e saj dalluese, bukurinë, krenarinë, forcën dhe hiret fine të femrës.
Shqiptarja, arbëreshe apo arvanitase, e Iliridës apo e Shqipërisë, myslimane apo e krishterë, veriore apo jugore, elitare apo popullore, qytetare apo malësore, nuk i ka lënë indiferent të huajt me veshjen e saj tradicionale.
Madje, shpeshherë, ajo ka ngjallur kureshtje me veçantinë e stilit të saj.
Këtë e dëshmojnë revistat, gazetat dhe romanet e shumta franceze apo në gjuhën frënge, ku hasim gravura dhe fotografi që i dedikohen asaj, ndër të cilat do të gjeni në vijim disa prej tyre të sjellura nga Aurenc Bebja, Blogu “Dars (Klos), Mat – Albania”.
KOSTUM CILËSOR I GRAVE SHQIPTARE (1782) / JEAN HOUEL, PALAZZO ADRIANO, SIÇILI
Burimi : Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l’on traite des antiquités qui s’y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF
VESHJE POPULLORE TË GRAVE SHQIPTARE (1782) / JEAN HOUEL, PALAZZO ADRIANO, SIÇILI
Burimi: Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l’on traite des antiquités qui s’y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF
BUKUROSHJA SHQIPTARE DHE CHATEAUBRIAND, ATHINË (1806)
Burimi : Album de Chateaubriand : 20 gravures en taille douce, avec texte / dessins de M. Staal ; gravures de MM. Geoffroy et Monnin – Gallica / Bibliothèque nationale de France
MBI TARRACAT E OHRIT, SHQIPËRI (1841) / R. COTON WOODVILLE, REVISTA “LE MONDE ILLUSTRÉ”
Burimi: Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l’homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France
KOSTUMET POPULLORE SHQIPTARE SIPAS KRAHINAVE DHE BESIMEVE FETARE (1880) / FORTUNÉ LOUIS MÉAULLE, REVISTA “LE MONDE ILLUSTRÉ”
Burimi : Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l’homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France
PRINCESHA MIRDITORE / JULES – MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)
Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France
GRUA MIRDITORE / JULES – MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)
Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France
MALËSORJA SHQIPTARE / JULES-MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)
Burimi: Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France
GRATË SHQIPTARE TEK BURIMI (1912)
Burimi: Les femmes albanaises à la fontaine : [photographie de presse] / [Agence Rol] – Gallica / Bibliothèque nationale de France
GRATË SHQIPTARE NË MAQEDONI (1916)
Burimi: Pages de gloire, Lucien Cornet – Directeur de publication – Gallica / Bibliothèque nationale de France
KURS RROBAQEPËSIE PËR GRATË MYSLIMANE SHQIPTARE TË TIRANËS (1919)
Burimi: Le Miroir – Gallica / BDIC (Bibliothèque de documentation internationale contemporaine) – Kryqi i Kuq amerikan ka organizuar një kurs rrobaqepsie në Tiranë, Shqipëri, për gratë myslimane…
Për njërën nga 183 ulëset në Parlamentin e Austrisë synojnë edhe tri kandidate shqiptare. Drita Cacaj dhe Ina Rexhepi nga ÖVP (Partia Popullore e Austrisë) si dhe Serafina Demaku nga partia SPÖ (Partia Socialdemokrate e Austrisë)
Austriakët do t’u drejtohen qendrave të votimit të dielën, me 29 shtator për të vendosur për përbërjen e parlamentit të ri. Në këto zgjedhje të cilat mbahen të parakohshme, të drejtë vote kanë edhe shqiptarët me nënshtetësi austriake e të cilët përbëjnë më shumë se gjysmën e gjithë shqiptarëve që jetojnë në Austri. Për njërën nga 183 ulëset në Parlamentin e Austrisë synojnë edhe tri kandidate shqiptare. Drita Cacaj dhe Ina Rexhepi nga ÖVP (Partia Popullore e Austrisë) si dhe Serafina Demaku nga partia SPÖ (Partia Socialdemokrate e Austrisë).
Drita Cacaj: Nëse nuk dilni në votime, mos u ankoni pastaj!
Kandidatet shqiptare kanë ftuar bashkëkombësit e tyre që të shfrytëzojnë të drejtën dhe të votojnë kandidatët shqiptarë, që për herë të parë të bëhen pjesë e Parlamentit Austriak.
Kandidatja e ÖVP-së Drita Cacaj e cila garon në listën e kandidatëve për Vjenë, ka thënë se ata që nuk dalin në votime nuk duhet pastaj të ankohen. “Shqiptarët në Austri fatkeqësisht janë komuniteti që më së paku dalin në zgjedhje. Ne duhet të jemi të integruar në secilën sferë të jetës në Austri dhe duhet të jemi faktorë edhe në jetën politike të Austrisë. Në rast se ne nuk përkrahim njëri – tjetrin nuk mund të forcohemi si komunitet. Ne ankohemi tërë kohën kurse nuk jemi në gjendje një ditë të dalim dhe të votojmë për të ndryshuar gjendjen dhe për të kërkuar të drejtat që na takojnë”, ka thënë për albinfo.ch, kandidatja Drita Cacaj e cila theksoi se të gjithë ata që kanë nënshtetësi austriake e kanë për obligim moral dhe ligjor për të votuar.
Zonja Cacaj e cila është aktive prej vitesh në partinë ÖVP në Austri, është shprehur se me zgjedhjen e saj si deputete, ajo do të jetë zë i shqiptarëve në Parlamentin Austriak. “Vota juaj do të jetë përgjegjësi për mua që të ju përfaqësoj në mënyrën më të denjë njerëzore dhe profesionale. Si shqiptarë që jetojmë në Austri duhet të jemi të përfaqësuar dhe të integruar si të gjitha nacionalitetet tjera pa dallim”, ka thënë Drita, e cila ndër prioritet e saj kryesore ka edhe integrimin më të mirë të femrës shqiptare në jetën sociale në Austri.
Serafina Demaku angazhohet për mbrojtjen e klimës dhe transport publik falas
Në anën tjetër, nga radhët e partisë SPÖ, kandidon 23 vjeçarja shqiptare, Serafina Demaku. Ajo është e lindur në Baden të Austrisë, kurse me prejardhje është nga Arbria e Drenicës.
Serafina ka qenë e angazhuar në organizata joqeveritare për çështjen e migracionit. Në vitin 2015 hyn në udhëheqjen e të Rinjve Socialistë të Austrisë, ku deri në maj të vitit 2017, mban edhe pozitën e Sekretares së të Rinjve Socialistë të Austrisë. Ajo kishte kandiduar edhe në zgjedhjet e kaluara nga po e njëjta parti.
Albinfo.ch ka provuar të mearrë edhe një prononcim nga Serafina Demaku, por fatkeqësisht nuk ka arritur ta kontaktojë. Megjithatë, Serafina në faqen e saj në “Facebook” tregon arsyet e kandidimit të saj për deputete.
“Unë kandidoj për zgjedhjet parlamentare 2019 për një politikë që e merr seriozisht mbrojtjen e klimës dhe angazhohet për një transport publik falas. Një politikë që angazhohet për një sistem ekonomik, ku njerëzit dhe mjedisi vlejnë më shumë se paratë dhe përfitimet. Për një politikë që krijon strehim të përballueshëm për të gjithë.
Zgjedhjet parlamentare në Austri janë zgjedhje të parakohshme. Ato u bënë të domosdoshme pas publikimit të skandalit “Ibiza” të liderit djathtist, Heinz Christian Strache, i cili në video incizime dëgjohej teksa u premtonte oligarkëve rusë favore nga paratë e taksapaguesve austriakë, nëse ata e ndihmojnë gjatë zgjedhjeve të vitit 2017.
Ina Rexhepi: Nëse dëshirojmë ndryshime, atëherë votoni dhe bëhuni pjesë e ndryshimeve
Në listat për deputetë të partisë së kandidatit për kancelar, Sebastian Kurz (ÖVP) gjendet edhe Ina Rexhepi. Ajo është 36 vjeçare, e lindur në Prizren ndërsa së bashku me bashkëshortin dhe dy fëmijët jeton në Wels të Austrisë. Bashkë me familjen e saj udhëheqin një kompani të suksesshme të dizajnit. Ina prej shtatë vitesh është anëtare e Partisë Popullore të Austrisë. “Pas relativisht pak kohësh që u bëra pjesë e partisë, u njoha me Sebastian Kurz. Ai më emëroi si ambasadore të integrimit për projektin “Zusammen Österreich” kështu që u bëra më aktive në politikë”, tregon Ina për “albinfo.ch”, për fillimet e aktiviteteve politike në Austri.
Sipas saj, Partia Popullore në Austri është partia që i trajton dhe ju jep mundësi shqiptarëve më së shumti, kjo falë raportëve të mira që tradicionalisht ka kjo parti me shqiptarët e deri te kancelari në ardhje Sebastian Kurz. “Për Partinë Popullore në Austri vlerësohet suksesi dhe jo origjina. ÖVP si prioritete i ka temat si: dixhitalizimi, ndryshimi i Klimës, forcimi i Evropës, pra, janë të gjitha tema që ndikojnë gjithashtu në gjeneratën tonë të ardhshme”.
Ina, kërkon nga shqiptarët që të dalin të votojnë sepse me votën e tyre do të ndryshojë pozitivisht gjendja e tyre. “Secili kërkon një jetë më të mirë për vete, për familjen dhe fëmijët e tij. Nëse dëshirojmë të bëjmë ndryshim, atëherë duhet të votojmë, sepse vetëm duke votuar mund të bëhemi pjesë e ndryshimit”, ka thënë Ina./albinfo.ch
Ann Christine Eek gjatë qëndrimit të saj në Kosovë në vitet e 70-ta ka shkrepur këto fotografi që pasqyrojnë jetën e atëhershme dhe rolin e gruas asokohe, përcjellë KultPlus.
Në këtë
fotografi bardh e zi, shfaqet jeta e grave shqiptare në përditshmërinë e tyre,
ku nuk mungojnë nga ato të mbledhive familjare, dasmat, gatimet në shtëpi e
shumë momente tjera.
Ann
Christine Eek (lindur më 1948) është një fotografe suedeze, që jeton në
Norvegji që nga viti 1979.
Eek është
arsimuar në Shkollën Themelore të Fotografisë në Stokholm dhe ka studiuar
histori arti me teori arti në Universitetin e Stokholmit.
Ajo ka qenë fotografe
në revistat suedeze dhe norvegjeze, duke përfshirë Aftenposten, Klassekampen dhe
Journal Photographic Journal.
Eek ka
ilustruar disa libra dhe ka mbajtur ekspozita fotografish në Suedi dhe
Norvegji. Ajo është i lidhur me agjencinë e fotografive Samfoto.
Eek bashkëpunoi gjerësisht me Berit Backer në projekte fotografish nga Kosova. Ata realizuan, ndër të tjera, filmin We Wear No Veil i cili u shfaq në SVT (1977) dhe NRK (1978). / KultPlus.com
![Burimi : Les femmes albanaises à la fontaine : [photographie de presse] / [Agence Rol] – Gallica / Bibliothèque nationale de France](https://image.jimcdn.com/app/cms/image/transf/dimension=683x10000:format=jpg/path/sccc878db2fcfc101/image/ib00363ed0116a8aa/version/1492343898/image.jpg)
