Habia

Tregim nga Ibrahim Berisha

Në bodrumin, që më vonë dy katet sipri tij do të shndërrohen në Muzeun e Revolucionit, ishin kompleti i librave të Platonit.

Duhej pritur një orë në radhë për të zënë vendin pasi të siguroje numrin lejues nga bibliotekistja Hanife. Të kaloje te skedat e shkruara kujdeshëm me makinë shkrimi Olivie.

Pastaj skedaristja Lume, me zë të plotfqishëm, në ditën e tetëmbëdhjetë, më tregon: Nuk ka më në skedë libra të Platonit.

Një erë myku mbushte sallën e leximit. Siç me sheh skedaristja me dhembshuri kur dal për të marrë frymë në holl?

Po, të shoh si fëmijë, më tha kur e pyeta pse më shikon e habitur.

Por, a nuk thoshte Sokrati se i ndershmi mbetet gjithmonë fëmijë, i përgjigjem.

Më shikon ende më e habitur.

Ti më dukesh shumë i habitur, më thotë me mirësjellje.

A nuk thoshte Sokrati se mençuria nis nga habia, i përgjigjem.

Gjitha të mirat nuk bien bashkë në një dorë, ndahen më shumë të këqija te njëra dhe më pak të mira te tjetra, pse më thotë as nuk e marr vesh.

Kur zbres, ulem në karrige, mendoj: Gjithmonë, kam mendjen, se mua më takon më shumë të arsyetoj, të provoj t’u ikë, por aq sa provoj e mundohem, bie më shumë në pashmagshmëri. Jam i mbuluar nga kuptimet që më shkaktojnë keqkuptime që s’më lënë të fle, këtë dua të them pa e fshehur. Kështu, po mundohem të kthehem te131 kuptimi i idesë që më ndjek dhe sprovës që ndesh në secilën faqe të mugët.

Sado që nuk lë përshtypje se jam plotësisht ime frymë, madje edhe bëhem i dashur porsa shoh një njeri me të cilin nuk kam pasur rast të flisja asnjëherë më parë, pra, unë arsyetoj atë që thotë edhe Dioni në arsyetimet e tij, për siraguzasit: ne jemi shumë të dashur për të huajt.

Dioni nuk thotë se ata janë të mirë, por vetem thotë: janë të dashur. Ndjejnë dashuri për gjthkënd që arsyeton, lavdërohet Dioni. Por, ai nuk e kupton se kjo dashuri me shkëlqim për të huajt, është mosbesim, pasiguri, madje, urrejtje po kaq agresive për vetveten.

Goditje e pamëshirshme kundër të pafuqishmit. Nuk dua të flas më gjatë për këtë që thotë Dioni: sirguzasit janë shumë të dashur. Thotë Dioni, kanë shumë dashuri, porse ata duhet të kenë edhe shumë urrejtje.

Mbreti Dionis kishte dyshuar pse fjalë të mira thuhen vetëm për njeriun e vdekur, kur ai nuk dëgjon më dhe kot thuren lavde të parëndësishme për të. A nuk e bëri këtë Platoni vetëm pas vdekjes së Sokratit?

Kjo zgjat një ditë, në ceremoninë e varrimit, kur të afërm e të njohur vrapojnë, duke lënë punët e tyre, për t’i bërë nderën e fundit duke parë orën për të ikur me diellin se në çfarë pike të qiellit është. Pastaj nis harresa, duke mbetur kujtesë e strukur vetëm në mendjen dhe dashurinë e më të kuptueshmëve.

Dioni këtë e di, por ai kërkon i uritur për të gjetur thesarin e habisë derisa erdhi gjykimi nga Mbreti Dionis, burri i motrës, çuditur me miqësinë e tij komplotiste me Platonin. / KultPlus.com