Në kuadër të aktiviteteve të organizuara për Muajin e Rinisë, i cili ka për qëllim mbështetjen e të rinjve në aftësimin dhe aktivizimin e tyre profesional në nivel qendror dhe lokal, sot para objektit të MKRS-së është mbajtur ekspozita “Të rinjtë po imagjinojnë”.
Kjo ekspozitë është aktivitet i vullnetarëve të qendrës rinore “SHL-Kosova” nga Rahoveci në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, ndërsa paraqet kufizimet dhe mundësitë e të rinjve në Kosovë. Pjesëmarrës ishin shtatë vullnetarë, nxënës të shkollave të mesme me prirje në fushën e artit pamor. Puna e këtyre të rinjve u monitorua nga koordinatorja e projektit Mehreme Gërguri Krasniqi.
Gjatë ditës ekspozitën e vitiztuan edhe ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, kryetari i Komisionit për Rini, Ardian Gola, kryetari i Grupit të Deputetëve të Rinj, Agon Batusha dhe zyrtarë të departamentit të Rinisë nga MKRS.
Ministri Çeku i përgëzoi të rinjtë për punën e tyre përmes së cilës po promovohen vlerat e artit në Kosovë. /KultPlus:com
Në kuadër të aktiviteteve të organizuara për Muajin e Rinisë, i cili ka për qëllim mbështetjen e të rinjve në aftësimin dhe aktivizimin e tyre profesional në nivel qendror dhe lokal, sot para objektit të MKRS-së është mbajtur ekspozita “Të rinjtë po imagjinojnë”.
Kjo ekspozitë është aktivitet i vullnetarëve të qendrës rinore “SHL-Kosova” nga Rahoveci në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, ndërsa paraqet kufizimet dhe mundësitë e të rinjve në Kosovë. Pjesëmarrës ishin shtatë vullnetarë, nxënës të shkollave të mesme me prirje në fushën e artit pamor. Puna e këtyre të rinjve u monitorua nga koordinatorja e projektit Mehreme Gërguri Krasniqi.
Gjatë ditës ekspozitën e vitiztuan edhe ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, kryetari i Komisionit për Rini, Ardian Gola, kryetari i Grupit të Deputetëve të Rinj, Agon Bashota dhe zyrtarë të departamentit të Rinisë nga MKRS.
Ministri Çeku i përgëzoi të rinjtë për punën e tyre përmes së cilës po promovohen vlerat e artit në Kosovë./ KultPlus.com
Në Galerinë e Ministrisë së Kulturës aktualisht është e hapur ekspozita “Vizatime n’letër” nga artistja Nurhan Qehaja, kuruar nga Majlinda Hoxha.
Në ekspozitën me vizatime të cilat po i ndan për herë të parë me publikun, Qehaja sjell ditarët e saj pamorë me përplot vizatime, të shndërruara në vepra artistike.
Duke e vendosur këtë në qytetin ku ajo jeton dhe punon, vazhda e saj e përsëritur evokon tingujt në rrethinën e saj, taktin e përsëritur të hapave të njerëzve, boritë e makinave, këngën e fëmijëve që luajnë, dhe imiton tingujt e këmbanave, dhe jehonën e ezanit.
Ekspozitën e vizitoi ministri i kulturës, Hajrulla Çeku, i cili u prit nga artistja Nurhan Qehaja dhe drejtoresha e GKK-së, Dhurata Ramosaj. /KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, ka thënë se Serbia po i keqpërdorë Kishat dhe Manastiret Ortodokse në Kosovë siç është rasti me Manastirin e Deçanit.
Çeku në T7 tha se vet KFOR-i ka prezencë simbolike afër Manastirit të Deçanit sepse raportet e tyre të sigurisë flasin për përmirësim të dukshëm të sigurisë.
“Manastiri i Deçanit vazhdon të jetë pika e fundit të një beteje të pashpresë që e bën Serbia në Kosovë duke i keqpërdorur kishat dhe manastiret ortodokse në vendin tonë. Me të gjitha raportet e policisë së Kosovës por edhe të KFOR-it që flasin për një qetësi absolute pothuajse të situatës së sigurisë në vendin tonë Ka një prezencë shumë minimale para Manastirit të Deçanit sepse vet KFOR-i dhe raportet e tyre flasin për përmirësim pakrahasim dukshëm në raport me çka ka qenë në vitin 2004”, tha ai.
Ministri Çeku tha poashtu se policia e Kosovës ka njësit të veçantë që ofron siguri për kishat dhe manastiret ortodokse.
“Por Serbia refuzon me pranu që në Kosovë ka ndërru realitetiti në raport me sigurinë, sot policia ka njësit të veçantë për të ofru siguri për të gjitha kishat dhe manastiret ortodokse në Kosovë dhe një numër i pjesëtarëve janë serbë të Kosovës. Kosova e ka modelin më të avancuar në botë ligjor dhe institucional për mbrojtjen e pakicave dhe sidomos për mbrojtjen e kishave ortodokse në Kosovë”, tha ai. /KultPlus.com
Ministri Hajrulla Çeku priti në takim disa nga alpinistet që u ngjitën në njërën ndër majat më të larta të Alpeve, majën Mont Blanc në Francë.
Arbenita Pajaziti, Elvira Ibrahimi-Hoti dhe Shpresa Ismaili, tri vajza që kanë pasion hiking ishin pjesë e ekspeditës pesë ditore që u organizua nga klubi Alpin “Prishtina”.
Në takim diskutuan për eksperiencën e tyre në këtë ekspeditë, për rëndësinë e promovimit dhe vetëdijësimit të njerëzve për benefitet e aktivitetit fizik dhe sportiv.
Ministri Çeku i përgëzoi për suksesin e tyre ndërsa i njoftoi edhe me programet e ministrisë për masivizimin e sportit në vend.
Në ekspeditën për ngjitjen në majen e dytë më të lartë në Evropë ishin pjesëmarrës 28 persona, ndërsa Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ishte një prej mbështetësve të këtij aktiviteti. / KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku ka vizituar instalacionin “Mbi të gjithë”, mbindërtim ky në qendër të kryeqytetit i realizuar nga artisti Alban Muja, në kuadër të Bienales Manifesta 14.
Artisti i njohur i artit bashkëkohor, Muja, përmes kësaj vepre ka aktualizuar fenomenin e mbindërtimeve, i cili ka zgjuar debat lidhur me mbindërtimet dhe ndërtimet ilegale në Kosovën e pasluftës dhe ndikimin që mund të kenë në planin urbanistik.
Alban Muja është artist që ka analizuar dhe trajtuar shumë fenomene shoqërore, të cilat i ka paraqitur përmes veprave të tij dhe i ka ekspozuar në shumë galeri të vendeve të ndryshme. / KultPlus.com
Aktivitete të shumta kulturore dhe artistike do të zhvillohen në qytete të ndryshme të Kosovës në kuadër të Karvanit të Diasporës “Shijo Kosovën”.
Kjo ngjarje filloi sot në Gjilan në praninë e shumë zyrtarëve të lartë të nivelit qendror e lokal, bashkëatdhetarëve dhe qytetarëve.
Të pranishëm ishin ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci, ministrja e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla, zëvendësministrja e MKRS, Daulina Osmani, zëvendësministrja e MASHT, Edona Maloku Bërdyna kryetari i Komunës së Gjilanit, Alban Hyseni e zyrtarë të tjerë.
Ky organizim është bërë nga Ministria e Punëve të Jashtme, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit në bashkëpunim dhe koordinim edhe me disa komuna.
Karvani i Diasporës do të vazhdojë nëpër qytete të tjera të vendit deri më 9 gusht. / KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, ka njoftuar për vazhdimin e bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë që ai drejton, Universitetit të Prishtinës, Ambsadës së Francës në Kosovës dhe Shkollës së Lartë Normale, Universiteti i Parisit, shkruan KultPlus.
Përmes një postimi në “Facebook”, Çeku ka thënë se lokaliteti arkeologjik, Ulpiana, do të përfitojë mbështetje profesionale për kërkime arkeologjike.
Postimi i plotë:
“Sot nënshkruam vazhdimin e bashkëpunimit të frytshëm ndërmjet Ministrisë së Kulturës, Universitetit të Prishtinës, Ambasadës së Francës në Kosovë dhe Shkollës së Lartë Normale, Universiteti i Parisit.
Lokaliteti arkeologjik Ulpiana do të përfitojë mbështetje profesionale për kërkime arkeologjike, duke thelluar edhe shkëmbimin profesional me shtetin francez. Me marrëveshjen e sotme hapet rrugë për zbatimin e programit të mbështetjes financiare IPA II të Bashkimit Evropian, ku në periudhën tre vjeçare do të investohen një milion euro.
Vazhdojmë me përkushtim dhe jemi drejt finalizimit të Planit të Menaxhimit për Lokalitetin arkeologjik Ulpiana si dokument strategjik për krijimin e kushteve të qëndrueshme për mbrojtjen dhe promovimin e këtij aseti të trashëgimisë kulturore.
Jemi duke aktivizuar të gjitha kapacitetet shtetërore për të siguruar mbështetje profesionale dhe financiare që do të mundësojnë mbrojtjen dhe promovimin e këtij lokaliteti me rëndësi të jashtëzakonshme universale”, thuhet në postim. /KultPlus.com
Nesër në Prishtinë në Prishtinë do të bëhet hapja zyrtare e Manifesta 14.
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, përmes një postimi në Facebook u ka uruar mirëseardhje në Kosovë artistëve, artdashësve, kuratorëve, gazetarëve, arkitektëve e profesionistëve të tjerë, delegacioneve politike, bartësve të institucioneve të artit dhe vizitorëve përgjatë 100 ditëve të Manifestës, përcjell KultPlus.
Postimi i plotë:
Nesër bëhet hapja zyrtare e Manifesta 14, sot mbajtëm konferencë me gazetarë të shumtë nga vendi dhe Europa
Artistë, artdashës, kuratorë, gazetarë, arkitektë e profesionistë të tjerë, delegacione politike, bartës të institucioneve të artit, vizitorë – mirë se vini në Kosovë.
Ne nuk po organizojmë vetëm një bienale. Të gjithë ne bashkërisht po e zhvillojmë një narracion ndryshe për Kosovën tonë. Një narracion me jehonë botërore, brenda të cilit ka art e transformim të hapësirave publike, ka rini e komunitet, ka energji e pozitivitet.
Jam tejet i lumtur që jam pjesë e një qeverie që e kupton drejt rolin e kulturës. Duke filluar nga Kryeminstri Albin Kurti deri te mbeshtetja dhe përkushtimi maksimal i secilit institucion publik që nesër të fillojmë ngjarjen më të madhe kulturore të organizuar ndonjëherë në shtetin tonë.
Qeveria e Kosovës është mbështetësi më i madh financiar i Bienales Nomade Manifesta 14. Vlera totale e mbështetjes direkte financiare nga qeveria e Kosovës është rreth dy milionë Euro.
Në kryeqytetin tonë, qytetarët e Kosovës dhe vizitorët nga jashtë do të kenë mundësinë që përgjatë 100 ditëve të shijojnë art të nivelit botëror. 103 pjesëmarrës nga 30 shtete, 45 vepra të reja të punuara enkas për Manifestën./ KultPlus.com
Në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Universitare, sot është mbajtur konferenca hapëse e festivalit ‘Ramë Lahaj International Opera Festival, shkruan KultPlus.
Koordinatorja artistike e këtij festivali, Ulpiana Alijaj e mori fjalën e para ku u shpreh e lumtur për hapjen e edicionit të dytë të RLIOF duke e cilësuar si një ndër festivalet më të shëndetshme dhe më të rëndësishme për ta vënë jo vetëm Kosovën por edhe artin operistik në një piedestal evropian por edhe më gjerë.
“Në festivalin tonë këtë edicion do të paraqesim një gamë shumë të gjerë të repertorit operistik, por nisur ky edhe nga thelbi dhe muzika shqipe dhe të cilës i kemi dhënë një vend shumë të rëndësishëm dhe që jo më kot e nisim sot festivalin tonë me ‘Ensamble evening’ dhe me një lëvrim të mirë të muzikës folklorike shqiptare e sjellë kjo në një mënyrë shumë të rafinuar nga “Don’t listen to your neighbours” për të vijuar pas me një mbrëmje speciale në kuadër të ‘Opera night’ ku do të kemi dy kolegë nga Italia, sopranoja Erika Grimaldi dhe tenori Leonardo Caimi shoqëruar nga pianisti kosovar Mennan Berveniku i cili vjen enkas për këtë event”, tha Alijaj duke dhënë detaje për programin operistik të këtij festivali.
Po ashtu me datën 26, do të ketë mbrëmje të dedikuar enkas për repertorin e këngëtares Nexhmije Pagarusha.
“Në këtë mbrëmje do të celebrojmë edhe një kompozitor shumë të rëndësishëm shqiptar siç është Çesk Zadeja në 95-vjetorin e lindjes së tij dhe në këtë kuadër do të kemi edhe vepra që do të jenë premierë për skenën kosovare edhe për skenën shqiptare, pasi kemi sjellë vepra të cilat janë premierë në skenën e festivalit tonë”, tha Alijaj e cila tutje tregoi se më datë 28 do të jetw një mbrëmje shumë interesante, konkludimi i një pune intensive, i cili përmbyllet me koncertin e ‘New Generation’ dhe ofrohet nga e gjithë puna që do të zhvillohet gjatë këtyre ditëve nga mjeshtri i zërit, Jean Bernard Thomas shoqëruar në piano nga Fjorda Veizaj dhe për të arritur kulmin e festivalit në datën 31 në sheshin ‘Skënderbeu’ ku përkrah tenorit Lahaj dhe miqve të tjerë do të performojw për herë të parë në trojet shqiptare një soprano e nivelit ndërkombëtar siç është Angela Gheorghiu.
Më pas fjalën e mori vetë themeluesi i festivalit, Ramë Lahaj i cili falënderoi të gjithë ata që e bënë të mundur realizimin e ‘Rame Lahaj International Opera Festival’ e që këtë vit shënon edicionin e dytë.
“Ajo që më bën të vazhdoj dhe ta përballoj tërë këtë stres është që në shoqërinë tonë të fillojë një lloj tradite ose një festival i natyrës së tillë, që jo vetëm që se ka pasë Kosova por as rajoni. Ajo që më shtyn për me jep tërë këtë energji është dëshira për ta realizuar një festival i cili do të kthehet në traditë dhe do të jetë pjesë e pandashme sepse jam i sigurt që i duhet edhe institucioneve të Kosovës, sidomos nëse flasim për operan, meqë jemi në planifikim të ndërtimit të Institucionit të Operas”, u shpreh Lahaj i cili shtoi se me këtë festival ka dashur të paraprijë, të ndihmojë dhe t’i dalë në ndihmë të gjithë talentëve rinj, që e kanë talentin, por mundësinë të dalin jashtë, të punojnë me trajnerë e kanë pothuajse të pamundur, përcjell KultPlus.
Në këtë konferencë ishte i pranishëm edhe ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrualla Çeku i cili u shpreh shumë i nderuar për prezencën e tij në këtë panel.
Ministri Çeku deklaroi se Kosova që nga viti i kaluar ka bërë hapa konkretë në themelimin e Institucionit të Operas së Kosovës dhe nga ky vit ka proceduar me funksionalizim të këshillit, me staf, me program vjetor dhe zhvillim të kapaciteteve infrastrukturore.
“Puna e komunitetit artistik që përfshin edhe kontributin e Ramë Lahaj dhe kolegët e tij vendorë e ndërkombëtar në festival ‘Rame Lahaj International Opera Festival’, që është unik në Kosovë e rajon po e vendosë Kosovën në rrafshin operistik ndërkombëtar gjë të cilën Ministria e Kulturës e vlerëson shumë në veçanti në aspektin e diplomacisë kulturore”, u shpreh Çeku, e i cili thotë poashtu se Ministria e Kulturës e vlerëson faktin që Ramë Lahaj si artist i skenës botërore operistike kthehet në Kosovë dhe kontribuon përmes festivalit dhe fondacionit ‘Rame Lahaj’.
Në panelin e konferencës hapëse të festivalit ‘Rame Lahaj International Opera Festival’ foli edhe i pari i Prishtinës, Përparim Rama.
“Ky festival operistik ofron kontribut të rëndësishëm e të drejtpërdrejtë në pasurimin e jetës kulturore të kryeqytetit duke bërë Prishtinën një platformë të rëndësishme të artit operistik meqë festivali ‘RLIOF’ është i vetmi në Kosovë dhe rajon me strukturë të tillë ku përveç programit të pasur dhe artistëve kulminantë, punohet edhe me talentët e rinj për të ndihmuar institucionet kulturore të Kosovës”, tha Rama.
Përparim Rama u shpreh po ashtu se me këtë festival dhe me ngjarjen kulminante më 31 korrik në sheshin kryesor të Prishtinës, jo vetëm që publikut u ofrohet një program me cilësi të lartë artistik të këtij zhanri, por ardhja e artistëve të shquar e promovon Prishtinën në arenën ndërkombëtare, në aspektin më të rëndësishëm, atë të artit dhe të kulturës.
E për fund, fjalën e mori mjeshtri i zërit, Jean Bernard Thomas, i cili njëherit është edhe trajnuesi i Ramë Lahaj dhe që në këtë festival ka ardhur të ushtrojë edhe shumë talentë të rinj kosovarë.
“Jam shumë i lumtur që ndodhem këtu për të marrë pjesë në festivalin e Ramë Lahaj, të cilin e kam njohur pak vite më parë dhe siç e dini unë jam trajnuesi tij, ne punojmë sëbashku ai është tenor edhe unë jam po ashtu tenor. Unë jetoj shumë larg nga këtu dhe po i thosha Ramës dy ditë para se të vija këtu që njerëzit më flisnin keq për Kosovën dhe jam shumë i surprizuar të shoh si janë evropianët këtu dhe se sa zëra të mirë ka këtu”, tha Jean Bernard Thomas, i cili pas përfundimit të konferencës filloi punëtorinë e tij.
Ramë Lahaj International Opera Festival, i vetmi festival i llojit të tij në rajon, prezanton edicionin e tij të dytë i cili do të zhvillohet në datat 21.07-31.07.2022. Synimi i festivalit është të ndërtojë një urë mes skenës kosovare dhe asaj ndërkombëtare, të nxitë dhe të ofrojë një mjedis ku artistë të rinj premtues zhvillohen dhe ekspozohen, duke hedhur kështu themelet e një tradite të artit të operas./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportrit, Hajrulla Çeku ka njoftuar se shtëpia e familjes Sokoli në Prizren i është nënshtruar restaurimit, përcjell KultPlus.
Çeku në një postim në Facebook e ka vlerësuar këtë objekt si një kryevepër të krijimtarisë artistike të mendjes dhe dorës së njeriut.
Postimi i plotë:
Kjo kryevepër e krijimtarisë artistike të mendjes dhe dorës së njeriut do t’i nënshtrohet restaurimit. Shtëpia e familjes Sokoli në Prizren është shembull i përkushtimit të familjes ndaj mbrojtjes së vlerave edhe kur ka munguar mbështetja institucionale. Kjo traditë e palakmueshme do të marr fund, pasi jemi në fazën përfundimtare të përgatitjes për të nisur punimet restauruese në këtë shtëpi të veçantë.
Vazhdojmë pa u ndalur me investime në trashëgiminë tonë kulturore. Së fundmi kemi nisur ndërhyrjet restauruese edhe në disa nga shtëpitë tradicionale të Prizrenit. Aktualisht jemi duke realizuar ndërhyrje në mbi 20 asete të trashëgimisë kulturore në Prizren. Ruajtja e dëshmive materiale të së kaluarës, fuqizimi i identitetit dhe karakterit kulturor, dhe kontributi në ekonominë lokale janë arsyet kryesore të angazhimit tonë në këtë sektor./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku mbrëmë mori pjesë në hapjen e ekspozitës Yerin Dibi nga Pykë-Presje, kuruar nga Tolga Güldalli.
Me një përzgjedhje të mbi njëqind zineve dhe posterave të prodhuar nga fundi i viteve të 80-ta deri në mesin e viteve 2000, ekspozita shpalos një pamje të historisë së vonë të Turqisë nga këndvështrimi i subkulturës punk. Ky koleksion i veçantë i zineve underground pasqyron jo vetëm strategjitë lokale të vet-organizimit të punk-ut dhe kulturës por gjithashtu përzierjen e çuditshme të stilit dhe politikës, specifike për kulturën punk.
Krahas ekspozitës po ashtu u lansua një album përmbledhës me 19 grupe hardcore punk nga Turqia. I publikuar si kasetë, albumi është përpiluar nga Güldalli.
PykëPresje është një kolektiv i cili punon kryesisht në publikime. Fokusi i tyre është në dokumente dhe arkiva, duke theksuar historitë vendase të lëvizjeve të njerëzve, të emancipimit gjinor dhe vetëdijësimit klasor. /KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, ka thënë së fundmi se renovimi i palestrës së sportit “Sezai Surroi” në Prizren dëshmon përkushtimin e ministrisë që ai drejton, në përmirësimin e infrastrukturës sportive në Kosovë, shkruan KultPlus.
MKRS ka bërë ndërhyrje dhe renovime të ndryshme nëpër palestra e gjëra të tjera për këtë vit, e tani e kishte radhën “Sezai Surroi”.
Postimi i plotë i Çekut:
“Renovimi i palestrës së sportit “Sezai Surroi” në Prizren, dëshmia e radhës e përkushtimit të MKRS për përmirësimin e infrastrukturës sportive në shtetin tonë.
Me këtë investim të Ministrisë së Sportit, palestra e sportit në Prizren ofron kushte shumë më të mira të aktivitetit sportiv si për klubet e sportistët, ashtu edhe për të rinjtë tanë. Gjithashtu, fal ndërhyrjeve renovuese, palestra “Sezai Surroi” tashmë i plotëson edhe standardet për organizimin e ngjarjeve ndërkombëtare të sportit, siç është rasti me FIBA Kampionatin Europian të Basketbollit U16, Divizioni C.
Vazhdojmë pa u ndalur, në gjithë vendin tonë, të investojmë për zhvillimin e infrastrukturës sportive. Bashkë do t’i tejkalojmë edhe sfidat e mëdha në një numër të konsiderueshëm të projekteve infrastrukturore që për vite me radhë janë shoqëruar me shkelje të rënda procedurale dhe cilësi e dinamikë të ultë të punimeve“, thuhet në postimin e tij.
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS), Hajrulla Çeku, ka reaguar ndaj raportueses për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, e cila në një takim me sekretaren gjenerale të organizatës “Europa Nostra”, i kishte futur në një fjali shkatërrimin kulturor në Ukrainë me atë të Manastirit të Deçanit, raporton Ekonomia Online.
Në konferencën e mbajtur të shtunën, Çeku ka thënë se organizata “Europa Nostra”, pa të drejtë e ka përfshirë këtë manastir në shtatë monumentet më të rrezikuara në Kosovë, ndërsa e ka refuzuar ta fusë në këtë listë Kalanë e Novobërdës.
“Për ne kjo vizitë është e pakumtimtë, e vonuar dhe pa asnjë efekt. Organizata “Europa Nostra” ka humbur kredibilitetin pasi që iu është nënshtruar ndikimit politik të Serbisë. Në të njëjtën kohë ne e kemi parë një hopokrizi të kësaj organizate sepse vitin e kaluar e ka përfshirë Manastirin e Deçanit pa të drejtë në listën e shtatë monumenteve më të rrezikuara prandaj, përveç që është e nënshtruar nga Serbia, kjo organizatë i shkel edhe objektivat e profesionalizimit dhe e refuzon Kalanë e Novobërdës për t’u përfshirë në shtatë monumentet më të rrezikuara”, ka thënë Çeku.
Ministri ka kërkuar përgjigje nga raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, për postimin e saj lidhur me Manastirin e Deçanit kur ajo i ka përfshirë atë dhe monumentet e shkatërruara nga Rusia në Ukrainë në një fjali. Çeku ka dashur të dijë nëse Cramon ka tërhequr paralele mes Kosovës dhe Rusisë në këtë rast.
“Ditëve të fundit kemi parë një publikim nga raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, për një takim me zyrtarë të “Europa Nostra”. Në twitterin e zonjës Cramon, Manastiri i Deçanit dhe monumentet e shkatërruara në Ukrainë nga agresioni rus futën në një fjali. Ne duam të besojmë se ajo këtë gabim e ka bërë paqëllimshëm, që nuk i ka informatat e sakta, i ka bërë në mënyrë të ngutshme, megjithatë ajo duhet të na ofrojë një sqarim për këtë gabim që e ka bërë”, ka thënë tutje ai.
“E kemi një pyetje për Cramon, a ka tërhequr ndonjë paralele mes neve dhe Rusisë kur në të njëjtën fjali e ka përfshirë Manastirin e Deçanit dhe monumentet e Ukrainës që po shkatërrohen nga agresioni rus. Ajo duhet të na sqarojë se a tërheq paralele mes Kosovës dhe Rusisë kur i futë në një fjali”, tha ai./ KultPlus.com
Me një ceremoni të veçantë, të organizuar në Kino “Liqeni” në Pejë u hap edicioni i 13-të i Festivalit Ndërkombëtar të Animacionit – Anibar.
Edhe këtë vit ata kanë kuruar një program të pasur artistik dhe aktivitete të shumta. Deri me datën 19 korrik do të prezantohen më shumë së 200 filma të animuar që trajtojnë tema të rëndësishme sociale dhe kulturore.
Tema e festivalit është “Besëtytnitë” ndërsa këtë edicion me karakter garues organizatorët e kanë ndarë në kategori të ndryshme.
Të pranishëm në hapjen e festivalit ishin edhe ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, zëvendësministrja e MKRS, Daulina Osmani, kryetari i Komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri, deputeti i Kuvendit të Kosovës, Gramos Agusholli, filmbërës e artdashës. / KultPlus.com
Mbrëmë u promovua libri “Hije të Shtrembëruara: Libër kujtimi me rrëfimet e ish të burgosurve politikë në burgun e Goli Otokut”.
Historitë e paraqitura në këtë libër janë rrëfime të vuajtjeve e torturave por edhe të rezistencës e solidaritetit mes aktivistëve politikë nga Kosova që kaluan ditë e netë në dhomat e izolimit të kampit të Goli Otokut, por edhe në burgjet e tjera.
Kjo ngjarje u bë edhe më e veçantë për faktin që u promovua në Muzeun e Burgut të Prishtinës, që do të jetë qendër e dokumentimit për gjithë rezistencën politike të popullit shqiptar gjatë dekadave dhe hulumtimet e tilla do të jenë pjesë e rëndësishme e punës së këtij institucioni.
Hapjen e bëri ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, për të vazhduar pastaj debati “E kaluara para së kaluarës” me panelistë Shkëlzen Gashi, Mrika Limani Myrtaj dhe Aurela Kadriu, me moderator Eraldin Fazliu.
Libri është botuar nga Integra dhe është mbështetur nga Ministria e Kulturës. / KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, deklaroi se është i zhgënjyer me organizatën Europa Nostra, pas vlerësimeve që ajo i bëri objekteve të trashëgimisë kulturore në Kosovë, ku Manastirin e Deçanit e futi në listën e 7 objekteve më të rrezikuara në Kosovë.
Në një intervistë për Klan Kosova, ai u shpreh se përfaqësuesit e kësaj organizate i ka ftuar që të vinë në vendin tonë dhe ta verifikojnë gjendjen nga afër e t’i verifikojnë faktet, në mënyrë që manastirin ta largojnë nga lista, por siç u shpreh, ata nuk erdhën.
“Kalaja e Novobërdës është një nga rastet më flagrante të abuzimit me trashëgiminë kulturore të dëmtimit të vlerave të autenticitetit të një monumenti, dhe ne kemi thënë ja tani mund ta dëshmoni veten Europa Nostra nëse përnjëmend mërziteni për dëmtimin e një monumenti. Nuk ka hy Kalaja e Novobërdës në listën e 7 më të rrezikuarve për sivjet. Sipas Europa Nostra, Manastiri i Deçanit, i cili nuk e ka as edhe një problem të vogël strukturor e teknik – është i rrezikuar, ndërsa Kalaja e Novobërdës që ka pësuar dëmtime të rënda fizike, madje flitet edhe për kontrabandim të artefakteve, nuk ka hyrë në listë, dhe arsyeja është se kompania që i ka bërë ato punime në Kalanë e Novoberdës është kompani nga Serbia”.
“Nga Europa Nostra më e pakta është një kërkimfalje për qasjen e tyre joprofesionale, të pabazuar në fakte dhe duhet të bëhet edhe një tërheqje, qoftë edhe formale, sepse ajo listë i takon vitit të kaluar, është mbyllur më nuk kthehet prapa, por për hir të korrektësisë dhe për ta zhdëmtuar Kosovën, sepse jemi dëmtuar shumë në nivel ndërkombëtar”, deklaroi Çeku për Klan Kosova./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, në një paraqitje televizive në Klan Kosova ka deklaruar se Manifesta do të jetë një promovim i jashtëzakonshëm i vendit të Kosovës, përcjell KultPlus.
“Një lloj përpjekje për rigjenerim urban” është mënyra se si i pari i kulturës e ka shpjeguar se çka është Manifesta, pra, mes tjerash ka të bëjë edhe me ekspozita të artistëve dhe punës së tyre, por gjithashtu edhe mision kryesor ka rigjenerimin urban.
“Një ngjarje e këtyre përmasave dhe vet fakti që po organizohet në kryeqytetin tonë është një dëshmi e pjekurisë dhe e aftësisë së shoqërisë në përgjithësi, të komunitetit artistik në veçanti, por edhe institucionet për të mirëpritur një numër të madh të artistëve dhe për ta shndërruar kryeqytetin tonë dhe shtetin tonë në një hapësirë lehtësisht të identifikueshme të artit bashkëkohor”.
“Presim shumë sivjet edhe në raport me një lloj gjallërimi artistik urban, sepse Manifesta s’është vetëm ekspozitë e artistëve, ose punë e artistëve që ndodh në hapësira të caktuara, por edhe një lloj përpjekje për rigjenerim urban dhe një rigjenerim për ta përfshirë komunitetin në transformimin e hapësirave tona jetësore dhe publike. Mbi të gjitha Manifesta do të jetë një promovim i jashtëzakonshëm për shtetin tonë”, theksoi ministri.
“Prezenca e artistëve nga jashtë, prezenca e një numri të madh të gazetarëve që mbulojnë kulturën në mediat më prestigjioze është një imazh shumë i mirë, një pasqyrim shumë i mirë i një realiteti shumë të saktë të Kosovës”, tha ai.
Kanë mbetur edhe 9 ditë nga hapja e “Manifesta 14”, ngjarje e cila do të qëndrojë e hapur deri më 30 tetor. /KultPlus.com
Ministri Hajrulla Çeku dhe sekretari i MKRS, Bislim Bislimi pritën në takim kryetarin e Komunës së Podujevës, Shpejtim Bulliqi të shoqëruar nga drejtori i DKRS, Pajtim Balaj.
Bashkë nënshkruan Memorandum të bashkëpunimit për projektin “Ndërtimi i Qendrës multifunksionale në Podujevë” që do të implementohet gjatë viteve 2022/2023.
Për realizimin e këtij projekti MKRS-ja siguron mbështetje financiare në vlerë prej 1 milion Euro.
Ministri Çeku dhe kryetari Bulliqi u dakorduan që Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit në bashkëpunim me Komunën e Podujevës të përcjellin zbatimin e këtij memorandumi dhe të monitorojnë veprimet që duhet të ndërmerren në implementimin e obligimeve në mbarëvajtjen e punimeve, deri në momentin e realizimit të projektit./ KultPlus.com
Sot, ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku dhe ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu, pritën në takim delegacionin e përbërë nga përfaqësuesit e Organizatës Europa Nostra, të shoqëruar nga përfaqësues të Institutit të Bankës Evropiane të Investimeve.
Në këtë takim, u diskutuan aspektet e përfshirjes së Manastirit të Deçanit në listën e 7 lokaliteteve më të rrezikuara në Evropë gjatë vitit 2021. Ministrat, ritheksuan qëndrimin e institucioneve të Kosovës, dhe mos-pajtimin për këtë përfshirje, pa konsultim të mirëfillte me palët.
Ministrat deklaruan se mungesa e vlerësimit të rrezikut që i kanoset Kalasë së Novobërdës, dhe insistimi për “rrezikun” ndaj Manastirit të Deçanit, është edhe një dëshmi për qasjen jo-profesionale, politikisht të ndikuar të organizatës Europa Nostra, dhe theksuan edhe njëherë që Europa Nostra i detyrohet një kërkim falje dhe kompensim për dëmin e shkaktuar ndaj reputacionit të Institucioneve të Kosovës.
Përfshirja e Manastirit të Deçanit në listën e 7 lokaliteteve më të rrezikuara në Evropë, nuk ka qenë e drejtë, ngase nuk është bazuar në argumente profesionale dhe nuk reflekton pasqyrën reale.
Manastiri i Deçanit si aset i trashëgimisë kulturore është objekt në gjendje të mirë fizike, funksional, ku zhvillohen ceremonitë e rregullta fetare.
Gjendja e sigurisë në objektet e trashëgimisë kulturore, në veçanti të atyre fetare është përmirësuar, dhe ky fakt argumentohet me raportet e organeve të sigurisë, së Policisë së Kosovës, dhe Misionit të KFORIT në Kosovë. Nga vitet 2014 – 2021, në policinë e Kosovës janë raportuar 537 raste në ndërtesa fetare (shumica raste të vjedhjes), prej tyre 61 % në ndërtesa fetare Muslimane, 31% në ndërtesa Katolike dhe 6% në ndërtesa Ortodokse. Shumica e tyre janë raste të vjedhjeve, përderisa asnjë rast nuk është klasifikuar si rast me motive fetare.
Në bazë të statistikave të fundit nga Njësia Speciale e Policisë së Kosovës, gjatë periudhës Janar – Qershor 2022 janë paraqitur 5.88% më pak raste në krahasim me periudhën e njëjtë gjatë vitit 2021. Gjendja e sigurisë në monumentet e trashëgimisë fetare është e kënaqshme, pa raste (incidente) serioze, ku qarkullimi i besimtarëve gjatë ceremonive fetare është në rritje, pa probleme, gjithashtu me rritje të vizitorëve nga vendet e ndryshme të botës.
Manastiri i Deçanit gjendet në Kuadër të Parkut Nacional Bjeshkët e Nemura. Institucionet e Kosovës janë duke ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm për të siguruar bazat e mbrojtjes së mjedisit dhe të vlerave të trashëgimisë kulturore, me qëllim të krijimit të kushteve për zhvillim të qëndrueshëm përmes turizmit malor e kulturor. Në këtë drejtim, institucionet tona janë duke punuar për të zhvilluar zgjidhje që janë në funksion të mbrojtjes së integritetit të vlerave natyrore dhe kulturore të Parkut Kombëtar të Bjeshkëve të Nemura.
Republika e Kosovës përmes Kushtetutës së saj garanton mbrojtjen dhe zhvillimin e të drejtave të komuniteteve jo-shumicë, dhe në veçanti siguron të gjitha mekanizmat ligjore, institucionale për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore.
Në këtë aspekt, manastiri i Deçanit gëzon mbrojtje të plotë ligjore edhe në përputhje me Konventat Ndërkombëtare, që i siguron ruajtjen e integritetit të vlerave të trashëgimisë, e cila është e vlerësuar si pjesë e Trashëgimisë Botërore.
Gjatë vitit të kaluar, MKRS ka mbështetur nominimin e Kalasë së Novobërdës në programin e Europa Nostra-s të 7 lokaliteteve më të rrezikuara në Evropë. Përkundër gjendjes kritike dhe rrezikut që i kanoset integritetit të Kalasë së Novobërdës si rezultat i punës jo-profesionale, Kalaja nuk është përfshirë në programin e lokaliteteve në rrezik. /KultPlus.com
Kulla e Sheremetit në qytetin e Pejës shpëton nga rrënimi dhe degradimi i tërësishëm.
Në këtë aset të trashëgimisë sonë kulturore që ngërthen në vete plot histori, po vazhdojnë ndërhyrjet restauruese dhe konservuese, ndërsa punimet kanë kaluar në fazën e dytë.
Kompleksi si ndërtim i takon gjysmës së dytë të shek. XIX-të.
“Çdo ditë punë të mira në mbrojtje të trashëgimisë kulturore”, ka shkruar ministri Hajrulla Çeku në rrjetet sociale. / KultPlus.com
Kjo qendër rinore e standardeve ndërkombëtare me ambiente të llojllojshme e multifunksionale do të ofrojë hapësira të reja rekreative dhe kulturore për të rinjtë e Komunës së Gjakovës por edhe nga e gjithë Kosova, është bërë e ditur për këtë investim nga ministri i Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sporte, Hajrulla Çeku, shkruan KultPlus.
“E destinuar të ofrojë kushte fizike të një qendre rezidenciale, kjo Qendër Rinore do të mund të përdoret gjatë tërë vitit për aktivitete kulturore e sportive, e që për më tepër, mundëson gjithashtu prezencën dhe aktivizimin e të rinjve në ambient natyror”, ka thënë ministri Çeku./ KultPlus.com
Distria Krasniqi ka vazhduar formën e jashtëzakonshme dhe arriti që t’i sigurojë Kosovës medaljen e parë dhe atë të artë në Lojërat Mesdhetare “Oran 2022”, shkruan KultPlus.
Me këtë rast, ministri i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku ka përgëzuar Krasniqin për medaljen e artë.
KultPlus më poshtë ua sjell reagimin e tij të plotë:
Xhudistja jonë Distria Krasniqi përsëri e artë
Krenari dhe emocion i madh, një paraqitje fantastike e saj në Lojërat Mesdhetare në Oran të Algjerisë.
Faleminderit Distrias por dhe të gjithë sportistëve tanë për përfaqësimin dinjitoz të shtetit tonë në këto gara.
Me punën dhe përkushtimin tuaj jeni shëndrruar në frymëzim për të rinjtë e për të gjithë ne. / KultPlus.com
Burim i shumë problemeve në fushën e kulturës shihet edhe mungesa e një ligji të tillë, i cili do të ishte si “çelës” i derës së shumë problemeve dhe do të ndikonte gjithashtu edhe në përditshmërinë e veprimtarisë së disa institucioneve, shkruan KultPlus.
Në një bisedë të organizuar nga Kosovo 2.0, ishin të ftuar Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku me bashkëbiseduesit e tjerë, Vullnet Sanaja nga Anibar dhe Donjetë Murati hulumtuese dhe anëtare në Punëtorët në Art, derisa kjo bisedë është moderuar nga gazetarja e K2.0, Lirika Demiri. E përpara gjithë fillimit të këtij debati ose diskutimi, u përkujtua edhe një herë tjetër regjisorja Vjosa Berisha, e cila ka bërë shumë për kulturën për shumë vite në Kosovë.
Mungesa e një “shkopi magjik” për t’i zgjidhur problemet ka ndikuar shumë që vit pas viti ato të përsëriten dhe mund të thuhet se janë bërë edhe pjesë e jetësës për shumë fusha të ndryshme në Kosovë, por sidomos në kulturë, në fushën e së cilës mungon Ligji i Kulturës. Megjithatë, shpresat ekzistojnë gjithnjë se ai është udhës dhe veçse është publikuar edhe koncept dokumenti për art dhe kulturë në platformën për konsultime publike.
“Unë po shpresoj që ligji të jetë i gatshëm deri në vjeshtë, ose eventualisht në fund të vitit” – Hajrulla Çeku.
I pari i Ministrisë së Kulturës, ka deklaruar se pret që të ketë sa më shumë komente nga publiku dhe njohësit e kësaj fushe, në mënyrë që të jetë i gatshëm në formën më të mirë të mundshme.
“Ne besojmë që nëse dojmë reformë të thellë të punojmë pak më gjatë, në mënyrë që të jetë sa më i gjithëpërfshijshëm. Pas publikimit të koncept-dokumentit, është edhe një afat tjetër, komentet që vijnë integrohen në këtë koncept dhe procedohet për vendimmarrje në Qeverinë e Kosovës. Pas miratimit, nga tre opsionet; opsioni pa ndryshime, me ndryshime të moderuara dhe ndryshime rrënjësore, pas vlerësimit që është bërë, analizës dhe të tjerat, koncept-dokumenti rekomandon opsionin e tretë, pra, atë të ndryshimeve të thella në legjislacionin dhe atë institucional në atë të kulturës”, ka thënë Çeku.
Çeku, kërkoi që të ketë një minutazh më të gjatë në fillim të debatit, kjo pasi sipas tij një reformë e tillë është shumë e gjatë dhe kërkon që të ketë më shumë shpjegim, dhe të tregojë mënyrën se si kultura komunikon me fushat e tjera, pse shërben ajo dhe pse duhet të kemi prioritet kulturën dhe investimin në të.
Duke filluar me një kontekst historik, ai tha se me hovin që ka pasur Kosova në instuticionalizimin e Kulturës nga mesi i shekullit XX, që kanë qenë vitet përgjithësisht jo stabile politikisht, duke përfshirë gjithashtu të gjitha zhvillimet e viteve 80′ e deri te lufta 99′, e edhe pas këtyre viteve, ka pasur një zhvillim të pa precedentë, në të gjitha nivelet e sistemit kulturor. Kosova aktualisht numëron rreth 0,4 për qind të burimeve njerëzore të angazhuara në kulturë. Mbi 103 festivale të kulturës, mbi 130 struktura insticione kulturore të nivelit qëndror dhe lokal, mbi 380 biznese dhe struktura të tjera private të profileve të ndryshme në kulturë. 12 shkolla fillore dhe të mesme të artit, 10 prej sosh në muzikë, 2 në art figurativ. Mbi 10 shkolla private të arteve, 11 fakultete të arteve, mbi 10 formacione kamertale, orkestrale, korale për komuna dhe kështu me radhë.
“Po flasim për një eko-sistem koxha kompleks dhe të madh. Legjislacioni ka qenë i vjetëruar, kjo është një pikënisje mbi të cilën është ndërtuar edhe vizioni për reformë. Po jo vetëm i vjetëruar, por edhe i ndërlikuar goxha shumë, që e ka rregulluar kulturën, i cili brenda profilit të kulturës dhe artit është i stër-degëzuar dhe poashtu prej shumë dikastereve e fushave tjera, me theks të veçantë arsimin, diplomacinë dhe ekonominë në Kosovë, që në 20 vitet e fundit ka pësuar shumë ndryshime dhe si i tillë ka një fizionomi strukturore dhe funksionare, që nuk përkon aspak me situatën e viteve 2000. Pra, kur janë hartuar këto ligje kanë qenë kohëra ndryshe, sot dinamika e 20 viteve është shumë e madhe dhe këto legjislacione nuk i plotësojnë nevojat për të vazhduar tutje. Vetëm ky fakt është indikator i nevojës për një lloj rifreskimi, sidomos për faktin që Kosova është një shtet i pavarur, e kto ligje janë ende me vulë të UNMIKU-t. As Galeria Kombëtare e Kosovës e as Galeria e Ministrisë së Kulturës, nuk kanë natyrë skenike performuese, ligje të bazuara. GKK ka akt të vendim të themelimit dhe një statut që përcakton përgjithësi strukturën e organizimit dhe Galeria e Ministrisë ka një aktvendim dhe rregullore. Kur nuk ekziston baza, duhet të improvisosh dhe në fund të vend që të zgjidhet problemi, krijohet grumbull i ri dokumentash ligjore. Galeria e Filharmonia janë të barabarta, por mënyra si funksionojnë kanë baza të ndryshme ligjore, edhe kjo e vështirëson tani punën e të gjithave bashkë. Skena e pavarur, e pambuluar ligjërisht është një tjetër problem i madh, që shpresojmë ta zgjidhimin me ligjin e kulturës “, tha ai mes tjerash, duke potencuar nevojën e madhe që Kosova e institucionet e saj kanë për këtë ligj.
Themelues dhe Drejtor Ekzekutiv i Anibar, Vullnet Sanaja, beson që një prej qëllimeve kryesore të gjithë këtij procesi duhet të jetë që të ndryshojë shumë pjesa se si përceptohet skena e pavarur nga institucionet publike.
“Kur jemi duke folur për institucionet publike, jemi duke folur për njerëz. Kur jemi duke folur për institucionet e pavarura të kulturës, prap jemi duke folur për njerëz. Për arsye se në shumicën e kohës duke folur gjithnjë për struktura e gjëra të tjera po e humbim edhe bazën, janë kryesisht artistët që kërkojnë një të drejtë njerëzore e bazike që të ushtrojnë veprimtarinë e tyre brenda një hapësire të caktuar, publike në këtë rast. Tashmë, po më duket që është shumë mirë që po krijohen disa lehtësira në këtë aspekt. Gjithashtu, për këtë ligj duhet që të shohim situatën reale në vend dhe të vazhdojmë. Skena e pavarur duhet të jetë gjithsesi atje në ndryshimet që do të ndodhin. Si skenë e pavarur, nevojat tona kanë qenë gjithmonë që të largohen disa prej vështirësive në baza ditore, që lidhen kryesisht në hapësirën të cilën veprojmë, pra, të lejohet shfrytëzimi i saj. E dyta kish me qenë rreth funksionimit të përditshëm, dmth shumica deri tash nuk kanë pasur mekanizma për financimin e skenës së pavarur, prandaj kemi avokuar gjithnjë që të ndjeket një fond në këtë aspekt. Një fond i cili do të zhvillonte skenën e pavarur, të shërbente si qëndrueshmëri“.
Donjetë Murati, ka thënë se është shumë e qartë që ka probleme të shumta në fushën e kulturës, duke filluar nga muzeut të Kosovës, arkivave, prej gati gjithçka që është shumë esenciale që të funksionojë një shoqëri pak më mirë.
“Ky ligj do të ndikonte drejtpërdrejt në mirëqenien e secilit prej neve. Po pres me padurim që të lexojë këtë dokument dhe ta shohë se çfarë po përmban. Isha në mëdyshje që a duhet gjithçka të fokusohet vetëm në një ligj, apo më pas shfaqen edhe politika të tjera që duhet pasur parasysh. Ka shumë probleme në çasje të dokumenteve ose diçka tjetër, edhe pse zakonisht duhet të shkojmë nëpër ministri të tjera, prapë se prapë Ministria e Kulturës është një adresë e caktuar në të cilën mund të ballafaqohesh edhe gjithashtu të bashkëpunosh me ta. Edhe pse është shumë komplekse, adresa mbetet MKRS-ja, sidomos për neve që punojmë në këtë sferë“, tha ajo, duke hapur debatin në qoftë se duhet të gjitha fushat të përmbledhen bashkë vetëm në një ligj.
Teatri Kombëtar i Kosovës, në të vërtet i gjithë Kosovës
Ministri i Kulturës gjithashtu u pyet se çfarë do të ndodhë me pjesën e TKK-së, pasi ky i fundit do të jetë në rinovim të plotë nga 1 korriku.
“Në Teatrin Kombëtar të Kosovës, pas analizës së bërë e kemi parë që ka nevoje për ndërhyrje emergjente. Kjo për faktin se ajo ndërtesë është shumë e vjetër dhe realisht punëtorët, e aktorët atje po rrezikonin vetën e tyre duke punuar në hapësira të tilla. Ne kemi menduar që Teatri Kombëtar i Kosovës të jetë i gjithë Kosovës, të paktën për një periudhë dhe të mos i përkas vetëm Prishtinës. Prandaj, gjatë kohës së rinovimit, qendrat kulturore nëpër gjithë qytetet e Kosovës, do të shërbejnë si hapësirë alternative për shfrytëzim nga trupa e aktorëve të TKK-së”.
Çeku, i cili po priste që të përgjigjej në pyetjet e debatin e shtruar nga bashkëbiseduesit e tjerë, tha se koncept-dokumenti si fazë e hartimeve ose akti tjetër i reformës ligjore, është analizë e gjendjes, vlerësim i nevojave, vlerësim nëse ligjet aktuale i plotësojnë nevojat që i ka secili sektorë.
“Mbi këtë analizë, nxirret edhe vlerësimi në qoftë se ka nevojë që të orientohet diku. Kur të miratohet koncept-dokumenti, kalon në fazën e hartimit të ligjit apo ligjeve të akteve të tjera nënligjore, të cilat nuk janë veç prej Ministrisë së Kulturës. Kjo reformë do të prekë edhe ligjet e të tjerëve, për të dhënë si pasqyrë të përgjithshme. Loncept-dokumenti, rekomandon për shembull një ligj unik, një ligj unik duhet të jetë një ligj minimalist. Unë e quaj “kushtetutë për kulturë”, jo detajet me u vendosë, jo ligje ku ti tregon se sa premiera duhet t’i ketë institucioni. Në fund vijmë në dilema se, 10 premiera në vit, nëse institucioni i jep 8 atëherë kush duhet të shkojë në burg që teatri i ka bërë vetëm 8? Ligji unik është i përgjithshëm, e jep një model të strukturës së institucionit publik, a do të ketë këshillë drejtues apo jo, a e emëron vetë ministri, a është konkurs publik që një komision i pavarur ia rekomandon tre emra ministrit, e pastaj ai e dërgon në qeveri dhe nënshkruhet kontrata nga kryeministri. Apo, një model tjetër; të gjitha këto detaje mund të vendosen në ligj. Por, dinamika caktohet më statutin e institucionit përkatës, teatri e ka statutin e vetë, nëse pas 10 vjete teatri ka nevoja të tjera, mund të ndryshojë statuti, e jo ligji. Ligji unik, aktet nënligjore, statutet dhe ligjet e aktet nënligjore të ministrive të tjera”, tha ai, duke vazhduar potencimin për rëndësinë e madhe që ka ligji unik për kulturës.
Sanaja thotë se në kinemanë “Jusuf Gërvalla” është një ndër hapësirat e vetme publike në Pejë ku mund të ndodhë aktivitete kulturore alternative, në të cilat mund të shfaqen filma nga e gjithë bota me tema të ndryshme, pa u cenuar liria e shprehjes apo e ngjajshme.
“Po besoj që duhet të njihet kjo pasuri që e kemi. Bashkarisht e kemi krijuar të gjithë, por në të njëjtën kohë të promovohet si një model i suksesshëm në bazë të së cilës mund të rritet kjo hapësirë kulturore, edhe në qytete të cilat mungon, por edhe në qytete ku veçse ka”.
Qasja e Ministrisë ndaj hapësirave alternative
Hapësirat alternative, të cilat mungojnë dhe shpëtimi i tyre është bërë falë angazhimit të një grupi të madh të organizatash, të cilat kanë ndikuar që hapësirat alternative të vazhdojnë si memorie alternative të vendit.
“Unë e shoh si një ligj me tre kapituj. Kapitulli i parë, institucionet publike, i dyti skena e pavarur dhe kapitulli i tretë duhet të jetë infrastruktura/hapësira kulturore”, thotë Çeku, ku sipas tij ky do të jetë në një lloj forme edhe ligji i ri i Kulturës, renditja e të cilave nuk është e planifikuar.
Murati shton tutje një kujtim të saj, i cili ishte si në formë të gabimit ose diçka e tillë, në procesin e blerjes së veprave të artit.
“Blerja e veprave të artit faktikisht e themelon një koleksion publik të artit dhe me themelimin e blerjen e veprave nuk është se veç blehen veprat, faktikisht ato duhet të menaxhohen, të bëhen të çasshme për publikun dhe është sikurse themelimi i një institucioni të ri. Pra, fillon të dokumentoht kultura materiale e një vendi, e në atë kulturë mund të jenë edhe veprat e artistëve më të vjetër, ata që s’janë më, atyre bashkëkohor, ka shumë elemente e qasje mbi të cilat mund të fillosh e ta bësh këtë koleksion. Kur t’i shohësh modelet e ndryshme, atëherë mund që të bëhen interpretime të ndryshme dhe angazhimi me veprat të vazhdojë. Për neve, pasi që e kemi analizuar e kemi parë që ka ndodhur një keqkuptim, në formën se si e kemi kuptuar edhe ringjalljen ekonomike dhe fondin emergjent”.
Tema më e diskutuar në Kosovë këtë muaj: SUNNYHILL
Nga publiku i pranishëm u hap edhe tema e shumë diskutuar në Kosovë, e cila është pikërisht e festivalit “Sunnyhill”, i cili sikurse në një dramë televizive fillimisht largohet nga Kosova, vetëm për t’u rikthyer pas disa ditësh përsëri.
Një nga të pranishmit, pyeti në qoftë se është vendosur diçka për lokacionin e ri dhe çfarë është diskutuar deri tani rreth Ministirsë, pra Qeverisë dhe Komunës së Prishtinës me organizatorët e këtij festivali.
Çeku, shpjegoi se Qeveria ka dhënë versionin e saj, i cili ka të bëjë kryesisht me dhënien në ofrim të një hapësirë për shumë përdorime dhe atë hapësirë t’ia ofrojnë organizimeve si SunnyHill dhe të tjerëve gjatë gjithë vitin, natyrisht për ngjarje më të rëndësishme.
“Institucionet e shtetit, Qeveria bashkë me Komunën pra mund të investojnë në këtë hapësirë dhe ajo të jetë me një qasje më ekskluzive, por gjithsesi të jetë një investim i shtetit me një trupë menaxhuese që bisedon me të gjithë ata që mund të organizojnë ngjarje dhe aktivitete kulturore. Ky është versioni në të cilën beson qeveria. Nuk besojmë që i shërben asnjërit interes në publik, prandaj kemi kërkuar që çështjen me organizimin e SunnyHill të mos e ndërlidhim me çështjen e dhënien së hapësirës në shfrytëzim. Këtë e kemi lënë që ta diskutojmë edhe pak për zgjidhjen më të mirë. Jemi të gatshëm t’i shohim të gjitha modalitetet, për mua si një nga argumentet më të rëndësishme se ka qenë me rëndësi SunnyHill të organizohet në Kosovë është një lloj angazhimi i ynë për të sjellë ngjarje ndërkombëtare në Kosovë”.
Zhvillimi i përgjithshëm kulturor në Republikën e Kosovës, nga këndvështrimi historik ka shërbyer si një fushë me potencial vendimtar në zhvillimin e brendshëm shoqëror, rritjen e kohezionit social si dhe forcimin e elementeve të rëndësishme identitare të shoqërisë dhe të shtetit. Në rrethanat aktuale, Republika e Kosovës, institucionet përgjegjëse dhe shoqëria civile, konstatojnë domosdoshmërinë e formulimit të një kornize të re të politikave publike kulturore të cilat do të mundësojnë që kjo fushë e ndikimit të posaçëm në jetën shoqërore, ekonomike dhe politike, të realizojë plotësisht potencialin e vet, thuhet nga MKRS-ja.
Koncept dokumenti për art dhe kulturë është i paraqitur në webfaqen e Ministrisë së Kulturës dhe është i qasshëm për të gjithë, ndërkohë pritja nga akterët e fushës së kulturës për një ligj unik, është e madhe. /KultPlus.com
