Etiketë: Halloween

Çdo tetor, zonat më të frekuentuara të kryeqytetit, marrin një tjetër pamje. Merimanga, skelete dhe kunguj vendosen në hapësira të ndryshme, detaje që lajmërojnë ardhjen e festës së Halloween-it më 31 Tetor.

Edhe në kulturën e lashtë të shqiptarëve, sot gati e panjohur për një masë të gjerë, të parët nderonin të vdekurit. Kungulli sigurisht nuk ishte simbolikë e këtij riti, por ishte ushqimi dhe pastrimi i varreve.

“Ne gjejmë edhe në traditën shqiptare që sot është nata e të shumtëve”, tha Olsi Lelaj, kërkues shkencor, Instituti i Antropologjisë.

“Përgjithësisht këto lloj festash kanë elementin pagan”, u shpreh Ardit Bido, Drejtor i Përgjithshëm i Arkivave.

Ndërsa parada dhe maskimi frikshëm, për të cilën është i njohur Halloween, ngjason me karnavalet që janë mbajtur në Shqipëri qysh para regjimit komunist, siç ishin ato të Korçës, Shkodrës, dhe Tiranës edhe pse fare pak të njohura.

“Rrënjët Halloween i ka lidhur me këtë arealin krishter”, tha Lelaj.

“Kanë qenë traditat shqiptare në këtë drejtim, pavarësisht se brezi i ri normalisht është më i amerikanizuar”, u shpreh Bido.

Në zona dhe periudha të ndryshme, që lidheshin më së shumti me besimet e komuniteteve janë mbajtur ceremoni të ndryshme që ndryshe njihet si lidhja me botën e përtejme.

Por edhe pse e lashtë, vetëm tanimë kjo festë po përqafohet nga ta rinjtë, fëmijët dhe nxënësit që në këtë ditë shkojnë në shkolla të maskuar. Por shumë ka ndryshuar që nga fillesat e kësaj feste që tashmë bëhet në masë të gjerë vetëm për t’u argëtuar./Tv Klan/ KultPlus.com

“Nata e Shtrigave” më 31 tetor, në shumicën e vendeve, festohet si Halloween. Ndërsa kisha e ka karakterizuar këtë praktikë si pagane, të rinjtë në mbarë botën po shijojnë shumë kunguj dhe maskat.

Halloween është një nga festat më të preferuara të fëmijëve dhe të rinjve, kryesisht për shkak të veshjeve dhe ëmbëlsirat që ndahen atë natë. Megjithatë, shumë veta nuk e dinë se si filloi kjo festë dhe pse është kaq popullore sot.

Fillimi i festës së Halloweenit daton që nga shekulli i pestë, kur keltët e lashtë festuan zotin e Diellit dhe zotin e Vdekjes. Më 1 nëntor, ata shënuan fillimin e vitit të ri.

Keltët besonin se atë natë të vdekurit lanë varret e tyre dhe ecnin mbi tokë, dhe për të shmangur ndeshjen me ta, krijuan një zhurmë të madhe dhe u mbuluan me maska të frikshme.

Besohet gjithashtu se të vdekurit po vinin pas ushqimit, kështu që ata mbetën në shtëpitë e tyre, duke lënë fasule ose patate dhe një qiri të ndezur.

Si u bënë kungujt simbol i festës?

Zakoni i hedhjes së kungullit për Halloween daton nga shekulli i 16-të, dhe bazohet në legjendën irlandeze të imagjinatës dhe farkëtarit me emrin Jack.

Jacku ishte një pijanec, i cili pëlqente të bënte shaka të hidhura me njerëzit, dhe pastaj e mashtroi edhe vetë djallin, transmeton ksp. Ai e tërhoqi djallin në majë të pemës dhe ngriti shpejt kryqe rreth pemës pas të cilës nuk mund të zbriste.

Ai e bëri atë të premtonte se nuk do të merrte shpirtin e tij kur të vdiste dhe vetëm atëherë e la të zbriste nga pema. Kur Jacku vdiq, djalli e mbajti premtimin dhe nuk e lejoi të shkonte në ferr. Për shkak të kësaj, Jacku u gjykua në përjetësi për t’u endur në errësirën mes qiellit dhe ferrit ndërsa mbante një bisht, pasi ishte ushqimi i tij i preferuar në jetë.

Meqenëse ishte errët dhe Jacku nuk e dinte se ku po shkonte, ai iu ankua djallit, i cili i dha atij zjarrin e ferrit. Jacku mori gacat dhe i vendosi në bisht për të ndriçuar shtegun në errësirën e përjetshme.

Në fakt, irlandezët nuk kishin kunguj dhe zakonet e gdhendjes së tyre shfaqen vetëm kur ata emigruan në Amerikë.

Në atë kohë, ata hanin patate dhe perime të tjera të ngjashme për të mbrojtur veten nga Jacku, i cili mund të endej në botën e njerëzve të zakonshëm në natën e Halloweenit.

Nata e Shtrigave u përhap nga Amerika në pjesë të tjera të botës, dhe kjo festë shënohet viteve të fundit edhe në Kosovë.

Gjithkush që dëshiron të ketë një maskë origjinale të një makthi duhet t’i kushtojë vëmendje sa vijon: Maska më e popullarizuar për gratë është një magjistare dhe burrat janë më së shumti vampirë. Ata janë të ndjekur nga një pirat, një kloun, një grua mace dhe një djall, ndërsa fëmijët maskohen si princeshë, magjistare, Spider-Man dhe pirat. / KultPlus.com

“Nata e Shtrigave” më 31 tetor, në shumicën e vendeve, festohet si Halloween. Ndërsa kisha e ka karakterizuar këtë praktikë si pagane, të rinjtë në mbarë botën po shijojnë shumë kunguj dhe maskat.

Halloween është një nga festat më të preferuara të fëmijëve dhe të rinjve, kryesisht për shkak të veshjeve dhe ëmbëlsirat që ndahen atë natë. Megjithatë, shumë veta nuk e dinë se si filloi kjo festë dhe pse është kaq popullore sot.

Fillimi i festës së Halloweenit daton që nga shekulli i pestë, kur keltët e lashtë festuan zotin e Diellit dhe zotin e Vdekjes. Më 1 nëntor, ata shënuan fillimin e vitit të ri.

Keltët besonin se atë natë të vdekurit lanë varret e tyre dhe ecnin mbi tokë, dhe për të shmangur ndeshjen me ta, krijuan një zhurmë të madhe dhe u mbuluan me maska të frikshme.

Besohet gjithashtu se të vdekurit po vinin pas ushqimit, kështu që ata mbetën në shtëpitë e tyre, duke lënë fasule ose patate dhe një qiri të ndezur.

Si u bënë kungujt simbol i festës?

Zakoni i hedhjes së kungullit për Halloween daton nga shekulli i 16-të, dhe bazohet në legjendën irlandeze të imagjinatës dhe farkëtarit me emrin Jack.

Jacku ishte një pijanec, i cili pëlqente të bënte shaka të hidhura me njerëzit, dhe pastaj e mashtroi edhe vetë djallin, transmeton ksp. Ai e tërhoqi djallin në majë të pemës dhe ngriti shpejt kryqe rreth pemës pas të cilës nuk mund të zbriste.

Ai e bëri atë të premtonte se nuk do të merrte shpirtin e tij kur të vdiste dhe vetëm atëherë e la të zbriste nga pema. Kur Jacku vdiq, djalli e mbajti premtimin dhe nuk e lejoi të shkonte në ferr. Për shkak të kësaj, Jacku u gjykua në përjetësi për t’u endur në errësirën mes qiellit dhe ferrit ndërsa mbante një bisht, pasi ishte ushqimi i tij i preferuar në jetë.

Meqenëse ishte errët dhe Jacku nuk e dinte se ku po shkonte, ai iu ankua djallit, i cili i dha atij zjarrin e ferrit. Jacku mori gacat dhe i vendosi në bisht për të ndriçuar shtegun në errësirën e përjetshme.

Në fakt, irlandezët nuk kishin kunguj dhe zakonet e gdhendjes së tyre shfaqen vetëm kur ata emigruan në Amerikë.

Në atë kohë, ata hanin patate dhe perime të tjera të ngjashme për të mbrojtur veten nga Jacku, i cili mund të endej në botën e njerëzve të zakonshëm në natën e Halloweenit.

Nata e Shtrigave u përhap nga Amerika në pjesë të tjera të botës, dhe kjo festë shënohet viteve të fundit edhe në Kosovë.

Gjithkush që dëshiron të ketë një maskë origjinale të një makthi duhet t’i kushtojë vëmendje sa vijon: Maska më e popullarizuar për gratë është një magjistare dhe burrat janë më së shumti vampirë. Ata janë të ndjekur nga një pirat, një kloun, një grua mace dhe një djall, ndërsa fëmijët maskohen si princeshë, magjistare, Spider-Man dhe pirat. / KultPlus.com

Halloweeni, që njihet si festa që tradicionalisht bashkon amerikanët për dashurinë ndaj ëmbëlsirave dhe kostumeve, do të duket ndryshe këtë vit, për shkak të pandemisë.

Përderisa familjet merren me traditat e kësaj feste, kompanitë komerciale shitëse do duhet t’i përshtaten gjendjes së krijuar. Këto janë disa nga pikat se si do të duket Halloweeni këtë vit:

Ëmbëlsirat

Pandemia e COVID-19 po bën një ndryshim në traditën e festimeve këtë vit. Është një zhgënjim për fëmijët dhe shitësit e ëmbëlsirave. Për kompanitë që shesin ëmbëlsira, si për shembull Hershey, Halloweeni është sezoni më profitabil për shitje ndërsa si pasojë e pandemisë, ka marrë një goditje të rëndë ekonomike.

Për t’i rritur shitjet dhe për t’i mbajtur klientët e interesuar, përgatitjet rreth Halloweenit përfshijnë vendosjen e paketimeve speciale, me disa dhurata, duke u përqendruar kryesisht në pako familjare dhe duke zgjatur sezonin e shitjeve.

Kompanitë që merren me shitjen e ëmbëlsirave të Halloweenit duhet të jenë optimiste për një sezon të mbarë. Kështu thotë David Steinberg, bashkëthemelues i Zeta Global, një kompani që merret me marketing. Ai për CNN ka thënë se konsumatorët vazhdojnë të blejnë ëmbëlsira sepse po i shohin si “komoditet”, derisa qëndrojnë të mbyllur në shtëpi.

Kostumet

Koleksioni “Spirit Halloween”, që njihet për numrin e madh të kostumeve, është përgatitur për festimin e Halloweenit në formë jo-tradicionale. Kompania ka ndërruar strategjinë e saj si shkak i pandemisë, duke u bërë kreative me ofrimin e mënyrave të reja të veshjes, si për shembull shitja e rrobave “online”.

“Ne parashikojmë që do të ketë klientë të shumtë dhe shitje në nivelin e vitit të kaluar”, ka thënë Erin Springer, menaxher i lartë në “Spirit Halloween”.

Ai ka shtuar se shitjet e kostumeve janë akoma në rritje, ndërsa fëmijët janë të ngazëllyer.

“Prindërit nuk duan t’i zhgënjejnë fëmijët, veçanërisht pas një viti të vështirë që kanë mësim nga shtëpia”, ka shtuar Springer.

Të blesh apo të mos blesh

Pandemia e koronavirusit ka rritur numrin e blerjeve në internet online, duke e zvogëluar kontaktin mes njerëzve, ndërsa është bërë një nga format më të përhapur gjatë vitit 2020.

Përgjatë përgatitjeve për Halloween, “Lowe”, kompania që merret me shitje, ka thënë se përpos shitjeve, kanë menduar t’u japin klientëve karamele dhe kunguj falas.

Kjo kompani thotë se synon t’i përdorë këto rrethana në favor të saj, duke i mbajtur klientët aktivë dhe të blejnë tek ta.

Kompania Party City ka përpiluar librin e lojërave për festimet virtuale, në shtëpi dhe festime me makinë. Drejtori i saj, Brad Weston, ka thënë se kompania po punon në zhvillimin virtual të saj, duke krijuar planifikime sesi të festohet Halloweeni në mënyrë virtuale, pa kontakte fizike mes njerëzve.

Sidoqoftë, pandemia e koronavirusit ka ndikuar edhe në zvogëlimin e punëtorëve dhe mbylljen e shumë dyqaneve që merren me shitjen e këtyre lloj kostumeve. Në vitin 2019, “Party City”, kishte 275 dyqane të hapura për Halloween, ndërsa gjatë këtij vitit do i ketë vetëm 25. / KultPlus.com