Mjeshtre e teatrit dhe kinematografisë shqiptare, Ilire Vinca: Roli në shfaqjen ‘Babai dhe Babai’, përvoja më domedhënëse e karrierës sime

Flonja Haxhaj

Ilire Vinca, një nga aktoret më të njohura dhe të respektuara të skenës shqiptare, vazhdon të frymëzojë audiencën me rolet e saj të thella dhe përkushtimin ndaj artit. Me një karrierë të gjatë e të pasur, ajo ka ndërtuar një emër të spikatur si në teatër, ashtu edhe në kinematografi, duke kombinuar mjeshtërinë artistike me ndjeshmërinë njerëzore. Në një intervistë të për KultPlus, Vinca ndau kujtime nga fillimet e saj artistike, përvojat që e kanë formësuar, dhe vizionin për artin e brezave të rinj.

Lidhja e saj me artin filloi që në moshë të re, e frymëzuar nga një mjedis familjar i pasur me kulturë dhe krijimtari. Babai i saj, një studiues dhe poet, i dha një bazë të fortë për zhvillimin e dashurisë ndaj artit. Megjithatë, rruga drejt aktrimit nuk ishte e lehtë. Përpara se të vendoste përfundimisht të ndiqte këtë profesion, ajo ndodhej në një dilemë mes mjekësisë dhe artit. Zgjedhja për aktrimin u bë një pikë kthese që do të formësonte karrierën e saj dhe do ta bënte një zë të rëndësishëm në artin shqiptar.

Për Ilire Vincën, arti është shumë më tepër se një profesion – është një mision për të ndihmuar dhe për të frymëzuar shpirtin e njerëzve. Ajo e përshkruan aktrimin si një formë të “mjekësisë shpirtërore,” që krijon lidhje të fuqishme emocionale mes aktorit dhe publikut. Ky përkushtim i saj e ka bërë të spikatur jo vetëm në interpretimin e roleve komplekse, por edhe në adresimin e temave shoqërore që prekin thellësisht komunitetin shqiptar.

Përvoja e saj e pasur në teatër dhe kinematografi i ka dhënë dy dimensione të ndryshme të artit. Në teatër, energjia e drejtpërdrejtë dhe reagimi i menjëhershëm i publikut krijojnë një përvojë unike, ndërsa filmi i ofron mundësinë për të eksploruar intimitetin emocional të një roli. Kombinimi i këtyre dy botëve i ka mundësuar Vincës të zhvillojë një qasje artistike të gjithanshme, që reflekton fuqishëm në interpretimet e saj.

Gjatë një interviste të ndjerë e të përfshirë në emocione të përziera, Vinca flet edhe për rolin e saj në shfaqjen “Babai dhe Babai” si një prej përvojave më të veçanta dhe domethënëse të karrierës së saj. Për të, ky rol përfaqëson jo vetëm një sfidë artistike, por edhe një barrë emocionale që kërkon përkushtim të plotë dhe ndjeshmëri të thellë. Vinca thekson se kjo shfaqje, e cila trajton temat e humbjes dhe shpresës, ka arritur të krijojë një lidhje të fuqishme me publikun dhe ka përmbushur jo vetëm karrierën e saj si aktore, por edhe atë si individ.

Përveç suksesit të saj artistik, Ilire Vinca kontribuon gjithashtu në edukimin e brezave të rinj si profesoreshë në Universitetin e Prishtinës. Ajo ndjen një përgjegjësi të madhe për të transmetuar përvojën dhe pasionin e saj tek aktorët e rinj, duke e parë këtë si një mënyrë për të siguruar një të ardhme të ndritur për artin në Kosovë. Përmes punës së saj, ajo vazhdon të jetë një shembull frymëzues për artistët e rinj dhe një ambasadore e denjë e kulturës shqiptare në arenën ndërkombëtare.

Në vijim gjeni intervistën e plotë të Ilire Vincës, dhënë për KultPlus:

KultPlus: Le të flasim fillimisht nga zanafilla, si filloi lidhja juaj me aktrimin

Ilire Vinca: Ndoshta për ata që pak e kanë përcjellur punën time nga fillimi, zanafilla që më ka lidhur me artin ka qenë familja, sepse babai im i ndjerë ka qenë studiues dhe poet, kështu që pak a shumë konktakti im i parë ka qenë në familje, kur unë nuk e kam pasë vetëdijen se çka do të bëhem më vonë, megjithatë dashuria dhe dëshira për artin ka lindur aty, si edukatë, si fill, prej familjes, nga babai specifikisht. Kurse nëna ka qenë më racionale sa i përket çështjes sNë profesionit, ajo ka dashur që unë të jem mjeke, e unë i zgjodha të dy profesionet në të njëjtën kohë. Fati im ka qenë fati i kohës që është hapur dega e arteve dramatike këtu dhe si gjeneratë e parë kam konkuruar, po ashtu jam pranuar edhe në mjekësi dhe i kam ndjekur të dy studimet paralelisht deri në kohën kur në vitin 1990, sistemi, politika dhe u ndaluan shkollat shqipe e ne u detyruam që të kalonim në sistemin paralel, e atëherë teknikisht për mua ishte e vështirë që t’i përcjelli të dyja drejtimet dhe erdha në një moment vendimtar që më duhej të përcaktohesha duke e njohur peshën e njërit profesion dhe tjetrit, mu duk që ishte momenti që të përcaktohem në vetëm një profesion dhe me u marr profesionalisht si duhet. Në vitin e tretë të studimeve, vendosa të merrem përfundimisht me aktrim.

KultPlus: Pa dyshim se duhet të ketë qenë një arsye shumë e fortë që ju bëri që të merreni me aktrim, kur e kujtoni tani çka mendoni që ju bëri që të fokusoheni në këtë fushë?

Ilire Vinca: E kam kuptuar që ‘diagnoza’ shoqërore dhe çdo rrethanë që e jetojmë, zanafillën e ka te njeriu, dhe duke e kuptuar forcën e fjalës kam menduar që do të jem një ‘mjeke’ e përsosur e shpirtit të njerëzve që do të më shohin në skenë. Duke e njohur njëriun për së afërmi e duke i portretizuar e luajtur jetëte njerëzve e kam menduar që kjo është një forcë shumë e madhe, një luks ta them për një profesion, që ta ushtroj. Për mua, duke e kuptuar rëndësinë e artit, sa është i domosdoshëm për një shoqëri por edhe duke e parë për së afërmi që më pëlqente dhe mund ta bëjë këtë punë, në atë moment kjo ka qenë kthesa vendimtare. Nuk jam bërë asnjëherë pishman sepse arti është jo pak i domosdoshëm dhe arti ekziston pikërisht për shkak të domosdoshmërisë kur në kohë krizash e në kohë kur shoqërisë i duhet shumë.

KultPlus: A keni pasë ndonjë artist që ka qenë si inspirim për ju që të merreni me këtë profesion?

Ilire Vinca: Nuk kam qenë asnjëherë një person që kam krijuar idhuj dhe nuk kam idhuj në jetën time, mirëpo jam e fokusuar më shumë tek ndjesia që arti të krijon dhe emocionalisht mendoj që kjo është një pasuri shumë e madhe kur ti përballesh me një vepër artistike dhe që të fut në rrugën e reflektimit, të zbulimit, të kërkimit që është një proces shumë i bukur, sepse ti e rizbulon veten përmes çdo personazhi dhe e sheh botën në një prizëm komplet tjetër. Këto janë ato të vërtetat universale, prandaj edhe dramaturgjia dhe arti i mbijetojnë çdo kohe, sepse këto të vërteta universale në çdo kohë ekzistojnë, nuk zbehen dhe vazhdojnë të jenë të njëjta, kështu që idhuj nuk kam pasur, por më tepër aspekti se si e kam përjetuar unë dikë që ka bërë një rol bukur, ose një shfaqje ose një këngë, apo cilido art që ka ndikuar emocionalisht, ai moment ka ndikuar që të plotësojnë karakterin tim në aktrim.

KultPlus: Ju padyshim që keni pasur role të ndryshme edhe në filma edhe në teatër, si e përjetoni eksperiencën, si në teatër si në film, a ka diçka që i bën të dallueshme në rolet e tua?

Ilire Vinca: Teatri dhe filmi kanë një dallim për shkak të mënyrës së punës, filmi krijon një lloj intimiteti tjetër, ti e ke partner kamerën, e prapa kamerës janë njerëzit që do ta shohin atë film dhe kur e sheh filmin, je ti në të njëjtën anë ku është edhe publiku dhe ti arrin me e pa edhe me e ndi reagimin e njerëzve duke qenë në një sallë me ta. Ndërkohë teatri është diçka që ndodhë aty për aty dhe ti je në anën tjetër, publikun e ke përballë mirëpo energjinë edhe reagimet  tyre i ndjen hap pas hapi bashkë, për aq kohë sa zgjat jeta e një storie, ngjarje apo jeta e një personazhi. Të dyja janë shumë të bukura, e kanë përjetimin e veçantë. Edhe teknikisht si aktrim ndryshon pak, mirëpo emocionalisht nuk ndryshon shumë. Secila e ka të veçantën e vetë, nuk krahasohen se cila është më e mirë, janë të ndryshme dhe në atë ndryshueshmëri e kanë të dyja atë natyrën e vetë të kënaqësisë.

KultPlis: Të flasim pak për rolet, a hyni në atë rol me natyrshmërinë tuaj, apo i përshtateni standardeve që u kërkohet?

Ilire Vinca: E para, kontakti i parë me tekstin apo me idenë, kur më ftojnë që të marr një rol, për mua gjithmonë është prioritet nëse mua më pëlqen ai tekst dhe nëse ka brum të mjaftueshëm që unë ta plotësoj, e dyta, kjo vjen në kontakt me regjisorin, i cili e jep botën e tij dhe idenë e tij se çka dëshiron ai që të mbërrijë me këtë shfaqje, në çfarë mënyre e zhanri dëshiron që ai të punojë, cilit lloj të teatrit i përket e shumë të tjera. Më pas fillon puna, unë gjithmonë mundohem që ai lexim i parë i imi me qenë një përshtypje që e shkruaj gjithmonë sepse është shumë e rëndësishme ky kontakti i parë me veprën dhe personazhin, çka ti zbulon për herë të parë dhe ajo përshtypje e parë është mirë që të ruhet sepse atë do ta marrë edhe shikuesi. Për mua çka është më e rëndësishme është përzgjedhja, kam dëshirë që vepra të më pëlqejë dhe të kem një synim se pse duhet ta punoj. Janë disa pyetje që quhen pyetje të arta: pse dëshiron ta bësh këtë personazh, çka do t’i japësh atij roli e asaj pjese dhe çka dëshiron që publiku të marrë nga ajo pjesë, kështu që është shumë e rëndësishme që si artist, me e pasë një lloj qëndrimi individual mbi veprën artistike. Ky kombinim për mendimin tim e thellon, e bën më kuptimplote. Kjo është një prej kualiteteve që unë kërkoj edhe mundohem me qenë gjithmonë në kontakt me to.

KultPlus: Të kthehemi pak në aktrimin gjatë periudhës së luftës, sa ka qenë e dhimbshme për juve si aktorë ajo periudhë kur ndoshta aktrimi ka qenë e fundit gjë që mund të bëhej.

Ilire Vinca: Secila ngjarje që të rrethon ndikon shumë edhe në formimin e një aktori/e por edhe tek çdo njeri në çfarëdo profesioni që bën, gjithçka tek ne len gjurmë në mënyrën se si rritemi e sidomos në rastin e luftrave. Për mua nuk ka qenë e lehtë me qenë dëshmitare e thyerjes së murit të katërt siç thotë Stanislavsky, kur jeta, drama dhe shfaqja nuk kanë më kuufi mes njëra tjetrës. Drama që përjeton në jetë, lufta jote që të mbijetosh si njeri, synimi yt që të jesh një person që e kërkon të drejtën që të jetosh si një njeri i lirë. Natyrisht se edhe në karrierën time ka ndikuar sepse shfaqjet e para i kam pasur në vitet e 90-ta kur e gjithë krijimtaria jonë në skenë ka qenë e ndikuar dhe reflektim i asaj që e kemi jetuar në rrugë dhe në përditshmëri. Forca dhe gjetja e motivit të brendshëm akoma më shumë e ka rritur atë detyrimin tonë që të jemi në skenë. ‘Lehtësia’ që e krijon petku i personazhit dhe i dramës e krijon në mundësi akoma më të madhe që të jetë një vegël e zëshme kështu që pak a shumë kjo ka qenë ajo lufta ime personale edhe pse kemi pasë faza që kjo fuqi është larguar komplet kur nuk kemi pasë mundësi as të luajmë sidomos në kushtet kur masat e dhunshme kanë pushtuar gjithçka. Megjithatë kjo i ka dhënë një karakter shumë interesant edhe aspektit profesional, sepse situatat e tilla lënë gjurmë të thella edhe tek rolet.

KultPlus: Të flasim, pak për shfaqjen ‘Babai dhe Babai’, shfaqje kjo që ju dha pas shumë çmime. Si erdhi tek ju kjo shfaqje?

Ilire Vinca: Ndonjëherë ne kemi fat si aktorë që të takohemi me njerëz të cilët mendojnë përafërsisht njëjtë me ne. Shfaqja ‘Babai dhe Babai’ ka ardhë si ide nga regjisori Kushtrim Koliqi, i cili ka kërkuar që të punojë me një shfaqje që do të trajtojë temën e të pagjeturve, një temë e një plagë që vazhdon të jetë prezente, e duke qenë dëshmitarë të një kohe kur luftërat nuk kanë fund, kjo dramë njerëzore vazhdon, padrejtësitë vazhdojnë, sado që drama mund të jetë specifike në një kontekst kohor të luftës sonë të fundit, i flet gjithë botës. Shfaqja ‘Babai dhe Babai’ flet për humbjen dhe shpresën. Në fillim e kam marrë si një sinopsis të zgjeruar se çka trajton tema, mirëpo që në momentin që e kam lexuar, i kam thënë vetes ‘A mund ta mbash këtë barrë, sepse nëse e merr duhet ta bësh deri në fund në mënyrën më të mirë të mundshme’. Për mua ka qenë hera e parë që kam punuar me Kushtrimin  dhe ka qenë e jashtëzakonshme si përvojë. Shfaqja vazhdon akoma dhe me ndjeshmëri shumë të lartë të secilit prej nesh, është vërtet kënaqësi ta shohim edhe se sa e përjetojnë njerëzit. Jam shumë e lumtur që më është dhënë kjo detyrë kaq e dinjitetshme. Është një prej veprave që e ka përmbushur karrierën time, por edhe mua si person.

KultPlus: Kjo punë mund të themi se edhe është shpërblyer ngaqë edhe keni marrë shumë çmime për rolin tuaj në këtë shfaqje, së fundi e morët çmimin në festivain ‘Prishtina International Theatre Festival’, si ndjeheni për këtë vlerësim?

Ilire Vinca: Kjo ka qenë e fundit, megjithatë shfaqja ‘Babai dhe Babai’ ka marrë pjesë në disa festivale të rëndësishme, jam vlerësuar shumë për rolin, si unë si aktorët e tjerë, regjisori, skenaristi dhe shfaqja në përgjithësi. Mirëpo, më i bukuri e çmimi më i rëndësishëm është kur e sheh publikun se si del prej shfaqjes, është një shfaqje që nuk mbyllet aty por vazhdon me secilin prej shikuesve dhe këtë ndjenjë kur e marr prej publikun është vërtet një kënaqësi shumë e madhe.

KultPlus: Gjatë karrierës suaj, po ashtu ju keni luajtur në shumë projekte së bashku me vajzën tuaj, a mund ta përshkruani si eksperiencë?

Ilire Vinca: Arti lind natyrshëm nëse ti rritesh në një ambient arti, sepse ti e njeh atë ambient edhe identifikon. Edhe pse shumë herë mund të ndodhë edhe e kundërta kur fëmijët e kuptojnë që nuk duan të jenë në profesionin e prindërve. Rozafa ka diplomuar për regji të filmit, pra nuk është aktore e diplomuar, mirëpo aktrimin ajo e ka marrë duke u rritur me mua, ka qenë prezente në shumë provime të aktrimit, në punën time. Megjithatë, unë mendoj se aoj vërtet ka talent. Propozimi i parë si aktore i erdhi nga regjisorja Lendita Zeqiraj, e cila ja dha një mundësi për film. Ajo e provoi, i pëlqeu dhe rezultoi shumë e suksesshme ku më pas i erdhën edhe shumë oferta të tjera dhe po vazhdon. Bashkëunimi me të vjen shumë natyrshëm, sepse e kuptojmë cila është puna, cila është detyra e profesioni jonë.

KultPlus: Ju tani jeni edhe vetë profesoreshë në degën e aktrimit në Universitetin e Prishtinës, si është për juve që dijen dhe zhvillimin tuaj në këtë fushë ta transmetoni te gjeneratat e reja dhe sa mendoni se kanë potencial aktorët në ardhje?

Ilire Vinca: Unë mendoj se kemi shumë talentë dhe për mua si profesioniste është edhe një fat tjetër dhe detyrë që ta përcjelli dijen tek gjeneratat e reja. Ka shumë vite që punoj si edukatore dhe mendoj që krahas edukimit dhe të qenit profesor i aktrimit duhet të kesh edhe karrierë të mirë, sepse studentëve mund t’ju japësh mësime shumë të mira, por kur mund t’ju japësh edhe pjesën praktike kur ti vetë je në skenë, kur ndërrohen pozitat është një mësim tjetër. Duke e pasur këtë mundësi, procesi i mësimit është më i lehtë për mua. Gjeneratat ndryshojnë dhe ndryshimet janë shumë të mëdhaja në aspektin psiko-social sepse jemi në një kohë kur teknologjia është zhvilluar shumë dhe mjetet e punës dhe mësimdhënia duhet pak a shumë të transformohen. Kështu që, si proces i mësimdhënies, sado që je profesor, ti duhet ta përshtatësh mësimdhënien me atë që e ke përballë. Po provoj që si profesoreshë, ta përshtati dijen time, duke ua servuar atyre në mënyrën më të lehtë.

KultPlus: Duke qenë pjesë e aktrimit në Kosovë tash e sa dekada, si mendoni për zhvillimin e këtij lloji të artit në Kosovë, por edhe në Shipëri?

Ilire Vinca: Arti po zhvillohet në botë shumë dhe ka forma të ndryshme të artit. E mira më e madhe për momentin është që ne duhet të lëvizim dhe të përcjellim trendët e kohës dhe me i mbajt ato që janë të vlefshme dhe me i sofistiku disa të tjera. Meqë tani edhe liberalizimi i vizave është bërë, politikat kulturore dhe vizioni duhet të lëvizin në mënyrë që të jemi më të hapur dhe të bëjmë përpjekje që të bëjmë projekte dhe shfaqje jo në mure të mbyllura dhe vetëm disa njerëz sepse ajo mendoj që e dëmton edhe aktorin, sepse aktori ka nevojë që të shohë, të reflektojë, ta sfidojë veten dhe me të mendojë me kokë më të hapur. Mendoj që ka pasur zhvillime. Megjithatë nuk duhet t’ia lejojmë vetes që të jemi të kënaqur me atë ku kemi mbërritur, duhet të punojmë më shumë

KultPlus: A mund të na zbuloni më shumë rreth projekteve tuaja të radhës, në çka po punon tani Ilire Vinca?

Ilire Vinca: Momentalisht po punoj në projekte të cilat më janë ofru, megjithatë janë akoma në proces. Ka disa projekte që janë më janë ofruar dhe për to planifikoj të punoj në mars, kam edhe disa projekte individuale përmes të cilave po tentoj që të sjelli diçka të re nga vetja. Janë disa filma që i kemi xhiruar dhe po presim premierën. Po ashtu po vazhdoj edhe me shfaqjen ‘Babai dhe Babai’.

KultPlus: Ju keni qenë shqiptarja e parë që jeni nominuar në ‘League of Professional Theatre Ëomen’, si ka qenë për juve ajo periudhë?

Ilire Vinca: Ajo periudhë për mua ka qenë shumë e mirë për shkak sepse rëndësia e të dalurit nga vendi yt, dhe kjo është edhe detyrë e artit që të thejë disa kufinj, sepse njerëzit duhet ta njohin punën tonë dhe ne duhet ta njohim punën e dikujt tjetër. Unë kam punuar në Nju Jork me disa shfaqje dhe në një nga regjisoret të cilës i është kërkuar që të nominojë dikë nga vendet me të cilat ajo ka punuar. Ajo më nominoi mua dhe kur më thirrën që të më lajmërojnë se isha në mesin e 20 të nominuarave për mua ishte shumë befasi. Kur shkova më bënë të kuptoj që në vendet që ballafaqohen me shumë kriza, qoftë luftë ose histori që ne i kemi kaluar, të qenit artist në këto kushte të vështira, praktikisht ti shndërrohesh në një person i cili jep një mesazh, ke një lloj impakti dhe ndikimi tek njerëzit, bëhesh një lloj inspirimi tek të tjerët që ndoshta munden edhe të hezitojnë që të merren me një profesion që jo domosdoshmërisht është i sigurt. Në njëfarë mënyre ky nominim më ka rikujtuar që forca e artit është shumë e fuqishme.

KultPlus: Vitin e kaluar ju edhe jeni shpërblyer me çmimin ‘Aktorja e Vitit’ nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, si është për juve kur e gjithë puna dhe sakrifica juaj shpërblehet?

Ilire Vinca: E gëzoj gjithmonë momentin kur vlerësohem për punën që e bëj, por në të njëjtën kohë, gjithmonë vazhdoj të punoj sepse këtë punë do të vazhdoj për gjithë jetën. Vlerësimet e tilla ta rikujtojnë që ke bërë një punë të mirë, por në të njëjtën kohë është edhe ajo që nuk duhet të vetëkënaqemi dhe të vazhdojmë më tutje.

KultPlus: Nëse e sheh karrierën tuaj që nga fillimi, cili është roli që krenoheni më së shumti me të?

Ilire Vinca: Vërtet është shumë e vështirë që t’i ndaj rolet e mia sepse gjithmonë kur e marr një rol, kushti i parë është që të më pëlqejë ai rol dhe nëpër të gjitha fazat që i kaloj, unë njihem me atë personazh shumë dhe gati ai bëhet si person i imi dhe krijohet një lloj simbioze shumë e bukur e përjetimit. Secilin nga rolet e mia e du, megjithatë po them për ‘Babai dhe Babai’ sepse është më e freskëta dhe është një rol që për aq kohë sa do të ekzistoje dhimbja e humbjes dhe e padrejtësisë, ai personazh do të jetë i gjallë edhe prezent në çdo moment.

KultPlus: Cili është mesazhi juaj për lexuesit e KultPlus në këtë fundvit?

Ilire Vinca: Kur vijnë fundvitet, gjithmonë i thërrasim mendjes se po vjen një fund dhe realisht aty e kuptojmë se fund nuk ka, çdo fund është një fillim i ri. Mendoj që është shumë e vlefshme që të jemi të sinqertë me veten, të dijmë çka duam nga vetja, çfarë ndikimi duam të kemi në shoqëri, cili është versioni më i mirë i vetvetes sepse në kohën që po jetojmë njeriu ka fillu me e humb ndjesëinë e komunitetit, prandaj arti është i domosdoshëm që t’i bëjë njerëzit bashkë, që të dëgjojnë përtej paragjykimeve dhe të jenë për njëri-tjetrin. Kjo është ajo që do shpetojmë botën nëse njeriu i kthehet njeriut./KultPlus.com

Vdes shkrimtari dhe poeti i njohur, Nuhi Vinca

Shkrimtari, poeti dhe përkthyesi i njohur, Nuhi Vinca, ka vdekur të martën, më 9 korrik.

Nuhi Vinca ishte poet, shkrimtar dhe përkthyes nga Struga e Maqedonisë. Ai ka lindur në vitin 1932 në Veleshtë të Strugës. Shkollën fillore e përfundoi në vendin e lindjes dhe të mesmen në Shkup. Në vitin 1953, ai ka botuar të parën vjershë të tij që quhej “Lamtumirë shkollë”, e publikuar në revistën “Zani i rinisë”.

“Dallgë jugu”, “Vrulle lirike”, “Aty buzë liqenit”, “Те guri i kufirit”, “Trilogji lirike”, “Lulja e Parë”, “Kënge pune e pushimi”, “Një Ylber Për Ty”, “Legjenda e Peshkatarit”, janë disa nga titujt e veprave të tij.

Nuhi Vinca ishte babai i aktores Ilire Vinca, e cila ka njoftuar se mbledhja komemorative do të mbahet të enjtën, në Institutin Albanologjik.

“Varrimi në varrezat e Prishtinës, ( Arbëri) pas mbledhjes Komemorative. Për orën ju njoftojmë në ndërkohë”, ka shkruar aktorja Vinca./KultPlus.com

Ilire Vinca merr çmimin e aktores më të mirë në PITF

Mbrëmë ka përfunduar edicioni i tetë i PITF dhe aktorja e njohur kosovare Ilire Vinca është shpërblyer me çmimin e aktores më të mirë në këtë festival, shkruan KultPlus.

Ilire Vinca është vlerësuar për rolin e saj në shfaqjen “Babai dhe Babai” me tekest të Jeton Neziraj e regji të Kushtrim Koliqit, vlerësim që është bërë nga juria profesionale në përbërje të: Fatos Berisha, Ana Vukotic e Amernis Nokshiqi.

Kjo shfaqje poashtu është shpërblyer edhe për regjinë më të mirë, dhe atë të shfaqjes më të mirë të ndarë nga juria e medias, juri që ishte në përbërje të Ardianë Pajazitit, Teuta Arifaj dhe Lumira Kelmendit. / KultPlus.com

Në Venecia edhe Ilire Vinca me të bijën Rozafa Çelaj, pjesë e filmit “House keeping for beginners”

Filmi “House keeping for beginners”, me regji të regjisorit maqedonas Goran Stolevskit, si bashkëprodhim minor midis Maqedonisë së Veriut dhe Kosovës, është prezantuar me premierë në pasditen e së mërkurës në festivalin e Venecias, shkruan KultPlus.

Në këtë film, si rezultat i këtij bashkëpunimi mes Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut, me role të tyre janë paraqitë dy aktore kosovare, nënë e bijë: Ilire Vinca e Rozafa Çelaj, të cilat edhe kanë parakaluar në tapetin e kuq të këtij festivali prestigjioz./ KultPlus.com

Blerta Basholli dhe aktorët Rozafa Çelaj, Ilire Vinca e Bislim Muçaj, pjesë e Festivalit të Filmit në Venecia

Këtë vit janë të shumtë artistë kosovarë që janë bërë pjesë e Festivalit të Filmit në Venecia. Pas Luana Bajramit e cila do të ketë një paraqitje të dyfishtë në këtë festival, si aktore dhe regjisore filmi.

Regjisorja e njohur Blerta Basholli gjithashtu nuk do të mungojë në këtë festival, kësaj here si producentë e filmit “Housekeeping for Beginners” (Mirëmbajtja e shtëpisë për fillestarë), filmi i fundit i Goran Stolevskit i cili është përzgjedhë në konkurrencë zyrtare në kategorinë Orizzonti në Festivalin e Filmit të Venecias.

Por, përveç Bashollit, pjesë e kastit të aktorëve janë edhe aktorët tanë të njohur si: Rozafa Çelaj, Ilire Vinca dhe Bislim Mmuçaj.

Në film luajnë edhe aktorja e njohur rumune Anamaria Marinca (4 months 3 weeks 2 days) dhe Alina Seban, aktori kroat Vladimir Tintor, së bashku me aktorët maqedonas Samson Selim, Mia Mustafa, Dzada Selim, Sara Klimoska dhe Ajshe Useini.

4220_D001_4654 _R Dzada Selim stars as Mia and Anamaria Marinca as Dita in director Goran Stolevski’s HOUSEKEEPING FOR BEGINNERS, a Focus Features release. Credit: Viktor Irvin Ivanov / © 2023 FOCUS FEATURES LLC

Housekeeping For Beginners është një histori që eksploron të vërtetat universale të familjes, si ato në të cilat kemi lindur, ashtu edhe ato që i gjejmë vetë. Dita nuk donte kurrë të bëhej nënë, por rrethanat e detyrojnë atë të rrisë dy vajzat e të dashurës së saj, ngatërrestaren e vogël Mia dhe adoleshenten rebele Vanesa. Pason një betejë vullnetesh ndërsa të trija bëhen një familje e pashpresë që duhet të luftojë për të qëndruar së bashku.

Filmografia e Stolevskit përfshin filma të mirënjohur – You Won’t Be Alone, i cili u shfaq premierë në konkurrencë zyrtare në Festivalin e Filmit Sundance 2022, dhe Of an Age, që hapi Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Melburn 2022. Të dy filmat u distribuan ndërkombëtarisht nga Focus Features dhe Universal.

Producentët e filmit përfshijnë Marija Dimitrova, Klaudia Śmieja-Rostworowska, Ankica Jurić Tilić, Beata Rzeźniczek, Milan Stojanovic, Blerta Basholli, bashkëproducentët janë Kristina Börjeson, Jonas Kellagher, Kristina Ceyton, Sam Jennings, Linnings, T. Jan Naszewski shërbyen si producentë ekzekutivë.

Filmi është prodhuar nga List Production, Madants, Kinorama, Sense Production, Industria Film, në bashkëprodhim me Film i Väst, Common Ground Pictures, Causeway Films dhe në bashkëpunim me Tango, New Europe Film Sales dhe Adelaide Film Festival.

Shitjet ndërkombëtare menaxhohen nga New Europe Film Sales.

Kurse pjesë e ekipit ishin edhe dy kosovarë tjerë, Leonora Mehmeti Hoxha- grimere dhe Berat Kryeziu VFX.

Filmi është subvencionuar nga Qendra Kinematografike e Kosovës si bashkëprodhim minor. / KultPlus.com

Kushtrim Koliqi, artisti shumëdimensional që sjell para publikut temat e grupeve më të ndjeshme të shoqërisë

Flonja Haxhaj

Me një ftohtësi në përzgjedhjet e tij regjisoriale, por me një ndjeshmëri në përzgjedhjen e temave të cilat prekin brengat e shumë kategorive të shoqërisë sonë, e të cilat shpesh edhe vihen dukshëm në harresë, Kushtrim Koliqi është një prej regjisorëve më aktivë në Kosovë që me një mjeshtëri të bukur i shtrinë projektet e tij në gjini të ndryshme të artit, me qëllimin e vetëm; transmetimin e plotë tek publiku.

Karriera e tij përfshin projekte të shumta që avokojnë për të drejtat e njeriut dhe të kategorive më të margjinalizuara në vend, në tentim të zhdukjes së mentalitetit patriarkal, tejet gjykues e shumë dominues në Kosovë.

Në një intervistë për KultPlus, Koliqi i cili është edhe drejtor ekzekutiv në organizatën ‘Integra’ rrëfeu gjerë e gjatë për shumë nga projektet e tij duke filluar nga shfaqja e fundit ‘Babai dhe Babai’ e cila pati hov të jashtëzakonshëm dhe vijon akoma të ketë një interesim të madh në publik.

Koliqi ndau përvojat e tij si për projektet në kuadër të ‘Integra-s’ ashtu edhe ato individuale, e të cilat nuk janë të pakta dhe krejt të veçanta në formën e tyre. Por, përpos kësaj, ai për lexuesit e KultPlus-it, tregon edhe shumë detaje që ndërlidhen me projektet e radhës që janë të shumta dhe po vijnë shumë fuqishëm.

‘Babai dhe Babai’, drama e atyre që s’duhet të harrohen  

Foto: Sovran Nrecaj

Më 16 maj të vitit 2022, regjisori Koliqi bashkë me dramaturgun Jeton Nezirajn sollën shfaqjen ‘Babai dhe Babai’, për të larguar nga harresa historinë e të pagjeturve me qëllimin që publiku ta bashkëndjejnë dhimbjen e çdo dite që përjetojnë familjarët e tyre tash e sa vite.

E vendosur në një hapësirë minimaliste siç është ‘Muzeu Etnologjik’, e me një skenë krejt afër me publikun aktorët Ilire Vinca, Bujar Ahmeti e Kosovare Krasniqi arritën të përçon ndjenjën e dhimbjes e të trishtimit që i kaplon familjarët e mbi 1600 personave të pagjetur.

Ndonëse për këtë shfaqje ka punuar gjatë e intensivisht, Koliqi e përshkruan si një punë shumë të mirë dhe të mirëmenduar me detaje e finesa që nga fillimi.

“Procesi ka qenë shumë i mirë, kemi punuar shumë, kemi punuar gjatë, kemi diskutuar dhe debatuar shumë dhe prej fillimit unë si regjisor e kam pasur të qartë konceptin tim regjisorial, e kam pasur të qartë vizionin tim për atë shfaqje dhe e mira është që e gjitha ekipi i janë bashkuar këtij vizioni. Fillimisht unë me insistimin tim është dashur ti indoktrinoj ata dhe t’i fus në vizionin tim dhe më pas të gjithë në pozicionet që i kanë pasur, kanë punuar në këtë vizion”, shpjegoi ai

Po ashtu, regjisori Koliqi ka spikatur edhe në vendin në të cilin është dhënë kjo shfaqje duke e zhvendosur shfaqjen teatrale nga teatri e duke e vënë në ‘Muzeun Etnologjik’ për ta bërë atë akoma më intime, dhe me çdo intervenim në atë skenë e që bëhen ‘një’ me lojën e aktorëve të transmetojë çdo herë emocionin e njejtë.

I vendosur për qëllimet e tij, regjisori Koliqi thotë se pari ka menduar aktorët e më pas është shkruar teksti. “Teksti është shkruajtur për Iliren dhe Bujarin, sepse Kosovarja ka ardhë më vonë, pasi e kemi realizu tekstin. Në rastin e Ilires mua më është dashur një grua në mezomoshë e cila në dukje është shumë e ndjeshme por shumë e fortë brenda, ka shumë parime, ka shumë rregulla familjare dhe për këtë arsye ajo delikatesa e ndjeshmëria e Ilires është pikërisht ajo që më ka tërhequr ta përzgjedh atë. Ndërsa Bujari është një aktor i jashtëzakonshëm me potencial të jashtëzakonshëm, është aktor i karakterit, i transformueshëm, inteligjent, efikas, pra i ka të gjitha kërkesat që unë i kam pasë për një personazh të tillë”, shprehet Koliqi duke folur për aktorët kryesorë të kësaj shfaqje, e të cilët përveç tjerash edhe me lëvizjen e qerpikëve transmetuan traumën që sjell pas vetes kjo dramë.  

“Ndërsa Kosovarja më ka lënë përshtypje përveç talentit dhe potencialit që ka por edhe dukja e saj e cila është pikërisht ajo modul që më është nevojitur. Më është nevojitur një vajzë që në dukje e ka vuajtjen, e ka depresionin, dëshpërimin dhe ajo i ka plotësuar të gjitha’, përfundon Koliqi.

Ndërkaq, shfaqja ‘Babai dhe Babai’ po e vazhdon rrugëtimin e saj. Ajo është paraqitur në tri festivale dhe në ato tri festivale ka marrë nëntë shpërblime në total.

‘Mirëdita, Dobar Dan’, dritarja e vetme për shkëmbimin e versioneve të së kaluarës mes Kosovës e Serbisë

Festivali ‘Mirëdita, Dobar Dan’ po vazhdon të jetë një prej festivaleve të vetme që me gjithë kundërshtitë e mëdha, në veçanti nga politikat serbe, prapë se prapë nuk po ndalet në përpjekjet e tij në integrimin e artit të Kosovës dhe Serbisë në publikun e njëra-tjetrës.

Megjithatë, Koliqi thotë se edhe pse ky festival në thelb e ka kulturën, debatin, diskutimin, ai po shndërrohet më shumë në politikë si çdo temë tjetër që ka të bëjë me raportin në mes të Kosovës e Serbisë.

“Kuptohet, përkundër misionit dhe vlerave të këtij festivali ka shumë kundërshtarë të cilët janë shumë të fuqishëm. Kur shkojmë në Serbi të gjithë strukturat, mediat, akademia janë shumë më të fuqishme se sa ‘Mirëdita Dobar Dan’. Ata e promovojnë dhe e ushqejnë një narrativë të kundërt me neve, i promovojnë disa vlera dhe parime që janë të kundërta me këtë festival dhe e njëjta është një Kosovë, megjithatë po besoj që ‘Mirëdita Dobar Dan’ ka mbetë e vetmja dritare, shumë e vogël që me pasë këtë shkëmbim mes artistëve dhe intelektualëve mes këtyre dy vendeve”, thotë Koliqi, i cili me në krye në ‘Integra’, është një prej organizatorëve të këtij festivali.

Sipas tij, Kosova në këtë festival ka pasur mision të dërgojë tek publiku serb filma dhe shfaqje që e trajtojnë luftën, të promovojë libra që trajtojnë krimet e luftës që kanë ndodhur në Kosovë, në mënyrë që ata të ballafaqohen drejtpërdrejt me të vërtetën për luftën në Kosovë.

“Megjithatë, ky festival e ka një mision shumë fisnik sepse qytetarët e të dyja vendeve kanë mundësi ta dëgjojnë një version tjetër të së kaluarës dhe një version tjetër për njëri – tjetrin ngaqë ne akoma, dy shoqëritë i kemi të polarizuara dhe kanë shumë urrejtje mes vete”, shprehet Koliqi, duke thënë më tutje se për shkak të kapjes së çdo pore të shoqërisë nga pushteti serb, edhe ky festival gjithmonë përcillet me kundërshti dhe protesta.

Mirëpo, përkundër vështirësive, gjithë këto kundërshti vetëm sa i motivojnë organizatorët të vazhdojnë edhe më shumë misionin e tyre. Ndërkaq, edhe pse nuk janë finalizuar datat, ky festival këtë vit do të mbahet në Kosovë.

Filmi dokumentar i Ferdonije Qerkezit, e vërteta më ‘goditëse’ që u shfaq para publikut të Beogradit

Përveç cilësisë, Koliqi shprehet se në këtë festival ai gjithmonë ka insistuar të dërgojë tema të cilat ai beson se qytetarët e Beogradit dhe të Serbisë nuk kanë shancë t’i shohin, për shkak të një ambienti të kontaminuar politik e historik atje.

“Kemi dërguar shumicën e filmave që kanë trajtuar gratë e dhunuara, luftën, të gjithë filmat më të mirë që janë bërë këtu. kemi promovuar libra me rrëfime të grave të dhunuara, me rrëfime të familjarëve të të pagjeturve, rrëfime të burgosurve politikë, koncerte të ndryshme e të tjera”, rrëfen Koliqi.

Por, me gjithë vlerësimin e tij për të gjitha projektet që janë prezantuar para publikut të Beogradit, Koliqi tregon se është filmi dokumentar i Ferdonije Qerkezit që është i realizuar nga Gazmend Bajri për të cilin ai shprehet shumë i lumtur që është paraqitur para publikut në Beograd.

“Për rastin e Ferdonijes, në atë vend ku e kemi shfaqur filmin, shumica e audiencës kanë dalë të shokuar me historinë  që është individuale por përfaqëson shumë viktima civile në Kosovë. Mesazhi përbrenda ka transmetu shumë emocion, dhimbje, empati, iluminim e edukim. Por të njëjtën kohë jashtë ka pasur protesta të jashtëzakonshme dhe është një prej rasteve më të rralla kur neve na kanë izoluar dhe nuk kemi pasë mundësi të dalim për një kohë të gjatë nga salla”, përfundon Koliqi.

‘Unë dua të dëgjohem’, zëri i grave për të cilat ‘lufta’ s’ka përfunduar akoma

Në mesin e shumë projekteve që trajtojnë rastet e kategorive të prekura nga lufta në Kosovë, Koliqi bashkë me ‘Integra-n’ kanë botuar edhe librin për gratë e dhunuara seksualisht gjatë luftës.

Siç e dimë kjo është një prej grupeve më të ndjeshme të shoqërisë, duke qenë se ambienti në të cilin janë në shumicën e rasteve nuk i mirëpret, nuk i bashkëndjen vuajtjet, por i gjykon, kryqëzon e paragjykon ato gra.

E duke qenë në një ambient të tillë, ato edhe e kanë të vështirë të flasin për brengën që vazhdon t’u qëndrojë para syve edhe tani, 23 vjet pas përfundimit të luftës.

Libri ‘Unë dua të dëgjohem’ sjell histori të vërteta tmerri e frike të rrëfyera nga vetë këto gra, histori të ndodhura gjatë luftës në Kosovë, e që atëherë të freskëta në memorien e atyre që e përjetuan.

“Ne me shumë rigorizitet edhe me shumë xhelozi e kemi ruajtur identitetin e këtyre grave që na kanë besuar dhe na i kanë dhënë rrëfimet e tyre për me qenë pjesë e librit. Meqë ‘Integra’ punon shumë me grupet e viktimave duke e përfshirë edhe këtë grup që është një grup që them për të cilat lufta akoma nuk ka përfunduar dhe që vazhdojnë të jetojnë me atë tmerr”, deklaroi Koliqi.

Ndërkaq, ky libër është transmetuar në formë të audio-dramës, ku Koliqi si regjisor kishte përzgjedhur aktoret gra që do të transmetonin në mënyrën me emocionuese dhe të dhimbshme këtë dramë që paraqesin në vete këto histori.

“Ka pasë momente kur është dashur ta ndërprejmë sepse aktorja është emocionuar apo ka pasë nevojë për pauzë sepse ngarkesa është akoma më e madhe kur e di që dikush tjetër e ka përjetuar atë rast. Rrëfimet që janë realizuar si audio-drama janë të tmerrshme dhe si të tilla  kanë qenë traumatike edhe në realizim “, shtoi Koliqi.

Dokumentimi i masakrave në Kosovë, libri që i duhet Kosovës në pasqyrimin e realitetit të vitit 1998-1999

Në mesin e shumë projekteve të radhës, Koliqi thotë se momentalisht ajo që është duke e bërë ‘Intergra’ në bashkëpunim me Admovere ku hulumtues është Shkëlzen Gashi, është një libër i cili ka për qëllim të dokumentojë çdo masakër që ka ndodhur në Kosovë gjatë luftës.

Sipas Koliqit, ky libër do të jetë një ndihmë e madhe për Kosovën sepse është një prej botimeve të rralla që do të trajtojë të gjitha masakrat, sepse në aspektin e dokumentimit të luftës, Kosova ka mangësi të shumta

“Qëllimi ka qenë me i përfshi të gjitha masakrat sepse që të konsiderohet një ngjarje masakër duhet të plotësohen disa kritere e kështu Shkëlzen Gashi kur e ka bërë hulumtimin i ka përfshi ato që i kanë plotësuar të gjitha ato kritere. Tendenca jonë është që të përfshihen të gjitha masakrat. Produkti që do të dalë në fund do të jetë i jashtëzakonshëm në elementin e dokumentimit të masakrave. Do të përmbajë emra, ngjarje, fotografi, rrethana”, tha Koliqi për librin i cili pritet të

Monografia e Muharrem Qenës dhe shfaqja ‘La Rrem’, dy vepra që përthekojnë një karakter

“Monografia e Muharrem Qenës është e jashtëzakonshme”, nis kështu Koliqi rrëfimin e tij për monografinë e Muharrem Qenës, duke shpjeguar se specifikat e tij si një figurë shumëdimensionale kanë qenë shtysë për realizimin e këtij libri.

Përveç se ky libër ka marrë kohë e energji deri në realizimin e tij duke e marrë parasysh shtrirjen e gjerë të artit të Qenës, Kushtrim Koliqi thotë se kjo monografi është një libër shumë voluminoz.

“Muharrem Qena ishte regjisor, aktor, kantautor, poet, këngëtar, e të tjera. Meqë ai  ka qenë me shumë ngjyra si personazh, ne jemi munduar që ato ngjyra me ja dokemtu dhe me i pasë pjesë të monografisë”, shprehet më tutje ai.

Por, me këtë libër, Koliqi nuk e përmbylli kontributin e tij në paraqitjen e kësaj figure ikonë të artit shqiptar në të gjitha dimensionet. Ai realizoi edhe shfaqjen ‘La Rrem’, ku përveç si një dedikim për figurën e Muharrem Qenës, kjo shfaqje flet më shumë për jetesën e tij, për mprehtësinë, dashurinë ndaj teatrit, artit dhe artistëve dhe për shpirtin e tij rebel e revolucionar për kohën që i takonte.

“Ne i kemi marrë disa elemente që janë identifikuese për karakterin e Muharrem Qenës dhe mbi atë e kemi ndërtuar dhe besoj që shfaqja më shumë se një dedikim është një falënderim për të  dhe një festë sepse njerëzit kur kanë ardhur dhe e kanë parë shfaqjen, përveç se kanë parë disa aspekte të tij sidomos në raport me artin dhe shoqërinë, në të njëjtën kohë i kanë përjetuar edhe krijimet e tij muzikore”, thotë regjisori Koliqi.

botohet në marsin e këtij viti dhe do të vijë për lexuesit në gjuhën shqipe, angleze dhe serbe.

‘Unë jam vetë grua’ dhe ‘Stiffler’, shfaqjet që sjellin dramën e jetës së dy kategorive më të gjykuara në shoqëri

Kushtrim Koliqi, jo rrallë prek tema të cilat përfshijnë kategori të ndryshme në shoqëri që shpesh edhe janë të margjinalizuara dhe gjykohen nga vetë shoqëria jonë sidomos duke u vënë hijen e aspektit moral. E tillë është shfaqja ‘Unë jam vetë grua’, e adaptuar nga regjisori Koliqi për të sjellë një realitet të ballafaqimit me fatin e një transgjinori.

Kjo shfaqje bazohet në një shfaqje amerikane, e cila po ashtu bazohet në një ngjarje të vërtetë dhe sjell jetën dhe sfidat e një pjesëtari të këtij komuniteti, të ndarë në 30 personazhe që u luajtën nga vetëm një person, e rolin e të cilit Koliqi ia ka besuar aktorit Adrian Morina.

“Kuptohet që sfidë në vete ka qenë edhe kurimi i atyre personazheve edhe pse disa prej tyre kanë pasë më pak hapësirë dhe janë kuruar si tipe të personazheve, e pjesa tjetër ka pasë hapësirë  më shumë dhe është dashur t’i krijojmë karakteret e atyre personazheve, shtuar këtu konceptin regjisorial, investimi tjetër në muzikë, në drita e të tjera”, thotë Koliqi, duke folur edhe për vështirësitë regjisoriale që ka hasur gjatë realizimit të kësaj shfaqje, e të cilën ai e konsideron tejet të veçantë sidomos për temën që trajton.

Po ashtu, në kuadër të ‘Integra-s’ ai ka realizuar shfaqjen ‘Stiffler’, shfaqje kjo që trajton jetën dhe fatin e një punëtoreje të seksit, e cila gjykuar nga konstrukti patriarkal e moral të shoqërisë sonë, ballafaqohet me drama të shumta dhe në fund, e mbetur nën mëshirën e askujt, ajo humb edhe jetën.

“’Stiffler’ trajton jetën e Havës e cila përveç që është grua dhe në Kosovë shkelen të drejtat e grave në mënyrë të vazhdueshme, Hava, personazhi kryesor e që luhet nga Rebeka Qena ka vendosë me u marr me shërbime seksuale. Ajo e përjeton një dramë sepse njëri nga klientët e saj e therr. E krejt drama ka të bëjë se si një grua trajtohet në mënyrë të tmerrshme, kur ajo është në sfidën për mbijetesë. Për shkak të joprofesionalizmit, kartës së moralit, ajo në fund e humbë jetën”, shton Koliqi, i cili mes tjerash thotë se kjo shfaqje është shumë e rëndë por nga një kënd tjetër është dashur të trajtohet kjo temë për të sjellë një realitet të trajtimit të grave në Kosovë.

‘Gay Movement’, promovimi i të drejtave të komunitetit homoseksual në Kosovë përmes monografisë

Kushtrim Koliqi, në mesin e shumë projekteve të radhës, për KultPlus e ka përmendur edhe monografinë që ‘Integra’ së bashku me CSGD-në është në përpunim e sipër e që dokumenton të gjithë ‘Lëvizjen Homoseksuale’ në Kosovë.

Ai thotë se kjo monografi e cila do të paraqes një historik të një lëvizje që ka ekzistuar gjithmonë, edhe para luftës, por që është bërë më e zëshme pas luftës do të publikohet deri në fund të vitit 2023.

“Kjo monografi i ka dy qëllime, e para me dokumentu një proces dhe e dyta me i tregu të gjithëve se ‘Gay people’ kanë ekzistuar gjithmonë. Kuptohet se në rrethana të ndryshme socio-politike e patriarkale e panë pasur më të vështirë të shprehen edhe të deklarohen. E qëllimi madhor është promovimi i të drejtat e tyre e që janë të drejta themelore e të pakontestueshme, sepse është e vështirë t’i promovosh këto të drejta në një mentalitet jashtëzakonisht patriarkal”, thotë më tutje Koliqi./ KultPlus.com

“Babai dhe Babai”, drama që edhe pas 23 viteve na mundon edhe jashtë skenës teatrore

Flonja Haxhaj

Muzeu Etnologjik në Prishtinë, mbrëmë ishte kthyer në një mini-teatër e krejt kjo me qëllim që të jepej premiera e shfaqjes “Babai dhe Babai”, një shfaqje që në thelb e kishte emocionin. Hapësira mes aktorëve dhe publikut ishte shumë e vogël, në këtë formë tek publiku do depërtonte shumë më lehtë secili veprim i aktorëve, shkruan KultPlus.

Shfaqja ‘Babai dhe Babai’ me tekst nga Jeton Neziraj dhe regji nga Kushtrim Koliqi, erdhi për publikun nëpërmjet aktorëve Ilire Vinca, Bujar Ahmeti dhe Kosovare Krasniqi, të cilët përcollën emocionin dhe dhimbjen në publik, duke sjellë një dramë me të cilën ballafaqohen çdo ditë familjarët e mbi 1600 personave të zhdukur gjatë luftës në Kosovë.

‘Babai dhe Babai’ sjell jetën e Dinit, i cili jeton me gruan e tij, Sarën dhe vajzën e tyre, Lolën. Dini ka disa probleme shëndetësore, është i papunë, megjithatë, pas disa vitesh do të pensionohet dhe pret që pastaj gjërat do të jenë më të kollajshme. Gruaja, e tij, Sara, punon në një fabrikë të vogël për qepjen e uniformave të punës dhe me atë rrogë ajo mban familjen dhe mbështet studimet e Lolës. Jeta e tyre është goxha e njëtrajtshme, megjithatë, kjo njëtrajtshmëri duket se vjen nga hallet e problemet e jetës me të cilat ballafaqohen.

Por, kjo familje në dukje normale, me probleme të jetës reale, sjell plagën e madhe të një gruaje dhe vajzës së saj, të cilat nuk duan ta besojnë se burri dhe babai i tyre është në mesin e të pagjeturve. Duke mos dashur ta pranojnë, ato jetojnë çdo ditë me të duke e bërë pjesë të çdo situate në jetën e tyre.

E kjo jetesë sjell me vete edhe plagën e hapur e të pashëruar të Sarës dhe Lolës, e bashkë me të edhe të shumë familjeve të tjera në Kosovë që nuk dinë për fatin e më të dashurve të tyre.

Tekstshkruesi i kësaj shfaqje, Jeton Neziraj tha për KultPlus se shkrimi i kësaj drame është bërë për disa muaj, përderisa ideja për realizimin e saj ka filluar para rreth një viti.

“Kemi dashur ta paraqesim një dramë e cila çështjen e personave të zhdukur e trajton nga një perspektivë tjetër, pra, jo si një dramë shoqërore, por si një dramë e dhimbje familjare”, tha Neziraj i cili shtoi se në këtë shfaqje nuk janë bazuar në aspektin politik, por në aspektin emocional të njerëzve, familjarëve të të zhdukurve në dramën individuale dhe dhimbjen njerëzore.

Ndërkaq, regjisori Kushtrim Koliqi u shpreh se kjo shfaqje gjenezën e ka para një viti, por provat kanë nisur në mars të këtij viti, me punë intensive të ekipit.

“Si regjisor, nuk mundem ta shoh shfaqjen vetëm si artist i cili trajton temat vetëm estetikisht, unë kam dëshirë gjithmonë përveç estetikisht, t’i trajtoj edhe përmbajtësish dhe të ndihmojë në angazhimin për një çështje që është e rëndësishme edhe për shoqërinë dhe për këtë arsye kemi krijuar edhe një ekip të cilët janë të ndjeshëm ndaj këtyre temave. Përveç që janë të talentuar dhe profesionistë, ata janë edhe të angazhuar me intelektin dhe me pozicionet e tyre në shoqëri për këtë temë që e kemi trajtuar”, tha Koliqi për KultPlus.

Ai shton se fokusi i kësaj shfaqje ka qenë emocioni dhe me gjetjet e tij regjisoriale ai është munduar të kontribuojë sa më shumë që përmes kastës së aktorëve të përzgjedhur, ta përcjellin në publik emocionin, tronditjen dhe dhimbjen që përçon vetë çështja e personave të pagjetur.

Koliqi po ashtu flet edhe për vendin në të cilin është vendosur të shfaqet kjo shfaqje. Sipas tij, vendosja e saj në Muzeun Etnologjik nuk është një rastësi, por një ndërlidhje me vetë temën që trajton.

“Ideja e vendosjes në një ambient më të ngushtë ka pasur të bëjë me idenë konceptuale që kjo të jetë një shfaqje minimaliste, intime, ku përveç gjetjeve estetike, të bukura, ta forcoj emocionin që aktorit t’i shihet qerpiku, loti, buzëqeshja, t’iu dëgjohet frymëmarrja e pasforcuar”, tha ai duke shtuar më tutje se janë munduar ta largojnë hapësirën mes publikut dhe aktorëve që zakonisht është në teatër.

Kjo shfaqje e gjeti aktoren Ilire Vinca në rolin e Sarës, gruas e cila nuk e pranon që burri i saj është në mesin e të zhdukurve. Ajo portretizon një grua punëtore e cila punon si rrobaqepëse për të mirëmbajtur familjen dhe për të siguruar shkollimin e Lolës.

Aktorja Vinca thotë se që nga momenti që i është ofruar ky tekst, për të ka qenë një prej befasive më të bukura, për shkak të potencialit që ky tekst ofron dhe për shkak të temës që trajton.

“Kjo është një dramë e cila çdo ditë na preokupon, por jo çdo ditë kemi arritur ta sjellim në një variant të tillë dhe unë si artiste, si aktore, sidomos në moshën dhe përvojën që kam është shumë e rëndësishme që zëri të cilin e posedoj ta shfrytëzoj për këtë brengë të shoqërisë, për këtë plagë që edhe pas 20 viteve na mundon dhe që ende këto drama janë edhe jashtë skenës teatrore”, tha ajo për KultPlus.

Ndonëse paraqitet si një personazh joekzistent, e të cilin e shohin vetëm gruaja dhe vajza e tij, personazhi i Dinit, që interpretohet nga aktori Bujar Ahmeti, është shumë i pranishëm në këtë shfaqje duke qenë përcaktues i çdo situate në jetën e tre personazheve.

Vetë aktori Ahmeti tha për KultPlus se ka dhënë më të mirën nga vetja për të sjellë këtë rol, pasi sipas tij, rolet e tilla janë shumë të ndjeshme dhe kërkojnë përgjegjësi e seriozitet të madh.

“Ka qenë një sfidë e jashtëzakonshme, një punë e jashtëzakonshme me përafërsisht dy muaj prova intensive me ekipin. Besoj që shfaqja duhet të ketë jehonë, për fatin e njerëzve të cilët ende nuk janë gjetur, besoj që kjo është e vërteta jonë dhe ne kemi të drejtë ta shpalosim sa herë që ne duam deri sa të zbulohet kjo e vërtetë”, deklaroi ai.

Ahmeti foli edhe për vështirësitë e realizimit të personazhit të Dinit, tiparet e një burri, ashtu siç e mban mend gruaja e tij Sara, siç e la për herën e fundit.

“Në tekst thuhet që është i ngurtë, nuk i shkon asgjë për dore, jam munduar që ato tipare t’i kem, dhe jam munduar mos t’a trajtoj si një njeri joekzistent, përderisa është në imagjinatën e saj unë besoj që jam në shtëpi dhe gjatë kohës së tranzicioneve, që ndryshon skena, ndërrimet që i bëj unë janë edhe dëshira e gruas, e cila mendon që burri i ndihmon në shtëpi”, tha më tutje Ahmeti.

Shfaqja mbrëmë arriti qëllimin e saj kryesor, emocionoi publikun dhe fitoi zemrën e tyre çka e dëshmuan me duartrokitje.

Kujtojmë që shfaqja ‘Babai dhe Babai’ do të vazhdojë të shfaqë reprizat edhe në datat 17, 18, 19 maj 2022 në Muzeun Etnologjik./ KultPlus.com

Sonte premiera e shfaqjes “Babai dhe Babai”, një histori tronditëse dhe një traumë e thellë shoqërore

Me tekstin “Babai dhe Babai” nga Jeton Neziraj, nën regjinë e Kushtrim Koliqit dhe me aktorët Ilire Vinca, Bujar Ahmeti dhe Kosovare Krasniqi, Integra ka realizuar një tjetër projekt teatror i cili në një mënyrë të jashtëzakonshme e trajton çështjen e personave të pagjetur nga lufta e fundit në Kosovë. Me një ndërthurje mahnitëse mes trajtimit të kësaj çështjeje nga aspekti i “të pagjeturve” dhe nga aspekti i atyre që ata lanë pas, kjo shfaqje na sjell jetën dhe sfidat e një familje normale e të zakonshme, të paktën në dukje, përcjellë KultPlus.

Shfaqja paraqet jetën e Dinit, i cili jeton me gruan e vet Sarën dhe vajzën e tyre Lolën. Jeta e tyre është goxha e njëtrajtshme, megjithatë, kjo njëtrajtshmëri duket se vie nga hallet e problemet e jetës me të cilat ballafaqohen. Por përtej kësaj ‘njëtrajtshmërie’, duket se në shtëpi ka edhe një palumturi të pashpjegueshme.

“Babai dhe Babai”, në dukje një dramë për sfidat e zakonshme të jetës së një familjeje, na zbulon një histori tronditëse dhe një traumë të thellë shoqërore, një plagë që ka ngelur e pashëruar dhe e cila personazhet i mban peng, përgjithmonë.

Përfundimisht, kjo është një dramë për ata që duam t’i mbajmë afër… dhe i mbajmë, në një mënyrë apo tjetër!

Pjesë e ekipit artistik të këtij prodhimi janë edhe Njomëza Luci, kostumografe; Adhurim Grezda, kompozitor; Mentor Berisha, skenograf; Kaltërim Balaj, asistent regjisor; Leart Rama, video realizator, Skender Latifi, dizajner i dritave dhe Florian Mehmeti, dizajner.

Premiera e shfaqjes “Babai dhe Babai” do të jepet më 16 maj 2022, prej orës 20:00 në Muzeun Etnologjik “Emin Gjiku” në Prishtinë. Për të vazhduar menjëherë më 17, 18 e 19 maj, me reprizat e para të kësaj shfaqje, që do të jepen nga ora 20:00, po ashtu në Muzeun Etnologjik “Emin Gjiku” në Prishtinë.

Kjo shfaqje është realizuar nga Integra, dhe është mbështetur nga NED, PAX, Bashkimi Evropian, Fondi për Zhvillim Komunitar, Ambasada e Suedisë në Prishtinë, Rockefeller Brother Funds dhe Muzeu Kombëtar i Kosovës. / KultPlus.com

 ‘Babai dhe babai’, premierë më 16 maj në Prishtinë

Shfaqja ‘Babai dhe babai’ me skenar nga Jeton Neziraj dhe regji të Kushtrim Koliqit do të shfaqë premierën të hënën më 16 maj në Muzeun Etnologjik në Prishtinë, përcjell KultPlus.

‘Babai dhe babai’ sjell bashkë në skenë aktorët Ilire Vinca, Bujar Ahmeti dhe Kosovare Krasniqi.

‘BABAI DHE BABAI’

Dini jeton me gruan e vet Sarën dhe vajzën e tyre Lolën. Dini ka disa probleme shëndetësore, është i papunë, megjithatë, pas disa vitesh do të pensionohet dhe pret që pastaj gjërat do të jenë më të kollajshme. Gruaja, e tij, Sara, punon në një fabrikë të vogël për çepjen e uniformave të punës dhe me atë rrogë ajo mbanë familjen dhe mbështetë studimet e Lolës. Jeta e tyre është goxha e njëtrajtshme, megjithatë, kjo njëtrajtshmëri duket se vie nga hallet e problemet e jetës me të cilat ballafaqohen.

Por përtej kësaj ‘njëtrajtshmërie’, duket se në shtëpi ka edhe një palumturi të pashpjegueshme. Shpesh sherri plasë për gjëra krejt të kota. Thellë-thellë, duket se dicka është thyer, dhe sic duket, askush nuk është i gatshëm të kthehet mbrapa.  

“Babai dhe Babai”, në dukje një dramë për sfidat e zakonshme të jetës së një familjeje, na zbulon një histori tronditëse dhe një traumë të thellë shoqërore, një plagë që ka ngelur e pashëruar dhe e cila personazhet i mban peng, përgjithmonë…

Kjo është një dramë për ata që duam t’i mbajmë afër… dhe i mbajmë! Pavarësisht palumturisë që na përplaset në fytyrë si ujë i ftoftë, pavarësisht ëndërrave që na e kujtojnë realitetin e vetmisë. Është një dramë për vetminë e thellë e për mërzinë që kullon dhimbje./ KultPlus.com

‘Vera Andrron Detin’ me mesazh falënderues për të gjithë mbështetësit: Faleminderit, 2022 jemi gati

Filmi me regji të Kaltrina Krasniqit “Vera Andrron Detin” ka bërë një postim falënderues në rrjetin social “Facebook”, duke treguar se tre muaj pas premierës kanë fituar një sërë çmimesh, shkruan KultPlus.

“Kanë kaluar vetëm tre muaj nga premiera jonë në La Biennale di Venezia . Që atëherë, ne kemi pasur premierë në shumë vende në Evropë, Amerikën Veriore dhe Jugore dhe Azi, duke fituar katër çmime”, shkruhet në postim.

Ata gjithashtu kanë falënderuar të gjithë për mbështetjen e jashtëzakonshme që e kanë ofruar për filmin e tyre, gjë e cila do të thotë shumë për ekipin.

“Gëzuar festat dhe shihemi vitin tjetër! 2022 jemi gati!”, thuhet në fund.

May be an image of 1 person, ocean and text

E zhytur në një atmosferë të tensionuar, “Vera Andrron Detin” është një portret intim por edhe universal i një gruaje e cila lufton një realitet të vrazhdë pabarazishë gjinore thellë të rrënjosura në shoqëri edhe në ditët e sotme’.

Në film luajnë: Teuta Ajdini Jegeni, Alketa Syla, Refet Abazi, Astrit Kabashi, Arona Zyberi, Aurita Agushi, Ilire Vinca, Xhevat Qorraj, etj. Drejtoreshë e fotografisë: Sevdije Kastrati; Producent: Shkumbin Istrefi.

Vera andrron detin’ është bashkëprodhim në mes të Kosovës (Puntoria Kreative Isstra, Vera Films), Maqedonisë së Veriut (Dream Factory) dhe Shqipërisë (Papadhimitri Productions) i mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Agjencia e Filmit e Maqedonisë së Veriut dhe Qendra Kombëtare e Kinematografisë – Shqipëri. / KultPlus.com

Ilire Vinca pjesë e shfaqjes teatrale ‘La Riparazione’ në Itali

Aktorja e njohur kosovare, Ilire Vinca do të jetë pjesë e shfaqjes ‘La Riparazione’ të regjisorit Cesar Brie. në teatrin italian ”Koreja”, në qytetin e Puglias, shkruan KultPlus.

Lajmin për KultPlus e bëri të ditur vetë aktorja, e cila theksoi se të qenurit pjesë e kësaj shfaqjeje për të është një kënaqësi e rrallë.

”Jam e lumtur që jam pjesë e shfaqjes ”’La Riparazione”. Procesi i punës ka qenë një kënaqësi e rrallë. Duke u bazuar në rrëfimet tona, Cesar ka marrë disa fragmente të cilat mjeshtërrisht i ka rishkruar me një përkujdesje e shije të hollë artistike, duke na dhënë një detyre të mrekullueshme e të vështirë në të njëjtën kohë. Nga intima në publike është rruga të cilën e ka shtruar, në të cilën ecim me shpresë, që unë, do të bëhem ti, e më pas, ne. Në humbje, dashuri, luftë e paqe, ekziston njeriu me kuroren e ndjenjave që gdhenin fjalën, gjestin e zërin”, ka theksuar tutje Vinca për KultPlus.

Ndërkaq, shfaqja është bashkëprodhim i Italisë me Shqipërinë, Teatri Metropol, Mali i Zi si dhe me aktorin Bashkim Alaj ddhe Molize. Kurse, premiera pritet të shfaqet nesër para publikut italian. / KultPlus.com

Ilire Vinca do të prezantohet me një ligjëratë në New York, pas nominimit në Ligën e Gruas Profesioniste të Teatrit në Amerikë

Aktorja dhe profesoresha universitare, Ilire Vinca, është nominuar për herë të dytë në Ligën e Gruas Profesioniste të Teatrit në Nju Jork, shkruan KultPlus.

Ajo së bashku me Zana Hoxhën dhe Burbuqe Berishën kanë arritur të hyjnë në listën prej 18 vende të botës.

Në programin e këtij viti, Vinca do të paraqitet nesër në një ligjëratë virtuale në Nju Jork të Amerikës, teksa do të prezantojë temën “Edukimi Teatror: Arritja përtej skenës”.

Për KultPlus, ajo ka rrëfyer emocionin e këtij çmimi të rëndësishëm, të cilën nuk e merr për të parën herë.

“Në kohën kur diplomacia ndërkombëtare është sfidë e vështirë për t’u kapërcyer, jemi krenarë për rolin që artistët luajnë si diplomatë kulturorë duke vendosur dialog krijues, arsimor, jo politik”, thotë për KultPlus Ilire Vinca.

Në anën tjetër, përvoja e saj e parë me këtë çmim ka qenë në vitin 2017.

“Ky është çmim që jepet çdo tre vjet, e për mua hera e parë ka qenë në vitin 2017 dhe tash për herë të dytë e rrita edhe pjesëmarrjen e Kosovës me Burbuqe Berishën dhe Zana Hoxhën”, thotë artistja e famshme.

“Prej 26 vendeve të botës, 18 të nominuara, pjesëmarrja e Kosovës pas Anglisë radhitet e dyta”, tregon Vinca.

Ilire Vinca është profesoreshë në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Prishtinës. / KultPlus.com

Tri gra të Kosovës nominohen në New York, promovojnë Kosovën

Zana Hoxha, Ilire Vinca e Burbuqe Berisha janë nominuar në “2020 Gilder/Coigney International Theatre Award” që ndahet një herë në tre vjet nga “The League of Professional Theatre Woman” (Liga e Grave Profesioniste të Teatrit), shkruan KultPlus.

Për këtë arritje ka njoftuar regjisorja e njohur Zana Hoxha, e cila bashkë me dy koleget tjera do të jenë të pranishme në këtë ceremoni. Përderisa Hoxha dhe Berisha janë nominuar për herë të parë në këtë ngjarje të madhe të teatrit, Ilire Vinca një nominim të tillë ka pas edhe para disa viteve.

KultPlus ju sjell të plotë statusin e Zana Hoxhës.

Së bashku me Aktoren Ilire Vinca dhe regjisoren Burbuqe Berisha unë jam renditur në mesin e 27 grave të 18 vendeve të botës si të nominuara për çmimin prestigjioz që njeh kontributin e grave në botën e teatrit. Ilirja për herë të dytë ndërsa unë dhe Buqja për të parën, e kemi futur Kosovën në hartën e shteteve, ku gratë ia dalin të jenë profesioniste të zonja, edukuese përmes artit e edhe frymëzuese për gjeneratat e reja.

Të tria jemi pjesë e listës së të nominuarave për “2020 Gilder/Coigney International Theatre Award” që ndahet një herë në tre vjet nga “The League of Professional Theatre Woman” (Liga e Grave Profesioniste të Teatrit)./ KultPlus.com

Shkodres i jepet za me edicionin e katërt të Zâ Fest (VIDEO)

Vlerat shqiptare që shkojnë krah për krah me artin, kulturën dhe traditën u shfaqen edhe këtë vit në edicionin e katërt të Zâ Fest. Ky edicion që sonte pati premierën e formatit online sot, do të ketë edhe netë të tjera me muzikë, poezi por edhe aktivitete të ndryshme, shkruan KultPlus.

Në natën e parë të edicionit të katërt, Zâ Fest udhëtoi në Kalanë e Rozafës në Shkodër ku performuan Vlashent Sata, Ilire Vinca, grupi muzikor Sytë dhe Shkodra Elekronike.

Në njoftimin e bërë nga organizatorët thuhej se kjo natë do t’ju bëjë të shijoni muzikën dhe traditën shqiptare ashtu siç nuk i keni parë ndonjëherë.

KultPlus ju sjellë videon e plotë të natës së parë të Zâ Fest./ KultPlus.com

Kur magjia ndodh virtualisht: Premiera e filmit të Zâ Fest IV vjen këtë të diel online

Në një kohë kur më shumë se kurrë, duhet të kufizojmë lëvizjet e të ruajmë distancat, gjuha universale e artit është ajo që na bashkon e mbush hapësirat bosh të krijuara nga kjo gjendje. Pandemia ishte një nga pengesat më të mëdha, me të cilën u përballëm, por pikërisht në një vit si ky, atëherë ku njerëzit kanë më shumë nevojë për shpresë, emocione dhe art, Zâ Fest nuk mund të mungonte, përcjellë KultPlus.

Edicioni i katërt i festivalit do të transmetohet online dhe magjia e tre ditëve me muzikë, poezi dhe aktivitete, do t’i përcillet publikut të Zâ Fest, përmes një filmi, premiera e të cilit është më datë 27 shtator, ora 18:00 në YouTube e faqen e Facebook-ut të Zâ Fest, mbështetësit kryesor Delegacioni e Bashkimit Evropian në Shqipëri dhe Iceberg Communication.

Ishte besimi i mbështetësve besnikë dhe bashkëpunëtorëve, që ndajnë  largpamësinë e të gjitha përfitimeve që buron nga ky aktivitet, ato që i dhanë shpresë drejtorit artistik Vlashent Sata të besonte se edicioni i katërt i Zâ Fest nuk duhet të mungonte. Ndonëse interesi ishte shumë i lartë dhe gjithëkush priste të përjetonte magjinë e Thethit, duke respektuar rregullin që ndalon grumbullimet, festivali u organizua në datat 14, 15 dhe 16 gusht në mungesë të publikut të gjerë.

https://www.instagram.com/p/CFSV8yrnom8/?utm_source=ig_web_copy_link&fbclid=IwAR1eMFMOHGoQAtUTvWqR8VvCtIgshvrX5lwOFs_W4MkL8rnAsi-lcXz7v2A

Shkodra ka qenë gjithnjë shtëpia e Zâ Fest, por këtë vit, për të parën herë, skena e festivalit u ngrit dhe në Kalanë e Rozafës, një monument mijëvjeçar edhe një trashëgimi e vendit tonë. Mes atyre mureve që mbartin histori të jashtëzakonshme, magjikja mori formë e vendi u elektrizua nga performanca e artistit Vlashent Sata. Për herë të parë në atë skenë u ngjitën gjithashtu Shkodra Elektronike dhe Sytë, dy grupe të reja, muzika e të cilëve karakterizohen nga stili dhe rryma e veçantë.

Zâ Fest ka si qëllim jo vetëm rizgjimin e vlerave shqiptare, kultivimin e artit, zhvillimin e ekonomisë lokale e më gjerë, por edhe përcjelljen e mesazheve të forta. Në vendet më të bukura të Thethit ishte artistja Ilire Vinca, me një karrierë prej më shumë se 3 dekada në fushën e pedagogjisë, kinematografisë dhe në skenën e teatrit, e cila performoi poezi dhe përçoi mesazhe për të drejtat e grave e jo vetëm. Ilir Kaso, pedagog në Akademinë e Arteve, mik i Zâ Fest, ishte gjithashtu një ndër të ftuarit, i cili përmes performancës së tij me gurë të mbledhur anembanë Shqipërisë, përcolli mesazhe për ruajtjen e natyrës dhe ndërgjegjësimin ndaj saj.

https://www.instagram.com/p/CFWyvhHgRj4/?fbclid=IwAR2lkwAjHTbHj_4dBrbqy3lVR0MO0Qqc_7EVV_vkW1OMjb5wMNoSGTsZtBo

Si çdo vit, nuk munguan aktivitetet, takimet dhe “Një kafe në Muzeun Etnografik të Dukagjinit” organizuar nga Instituti i Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit në bashkëpunim me Zâ Fest, pati si qëllim diskutimin dhe shtrimin e mundësive që ky muze të shndërrohet në një vatër komunitare edhe në një portë hyrëse, ku takohet vizitori me traditën e krahinës së Dukagjinit.

Në gusht të 2017-s, kohë kur artisti Vlashent Sata organizoi edicionin e parë të Zâ Fest, qëllimi i tij ishte që festivali të ishte i përvitshëm, e pas edicionit të katërt, me bindje themi se ky festival është një nga ngjarjet më të rëndësishme mbi kulturën, trashëgiminë dhe natyrën e vendit tonë

Zâ Fest  do të shfaqet online në kanalin zyrtare të artistit Vlashent Sata në YouTube: https://www.youtube.com/channel/UC4fcgKUjjSdSOd9U9bwz-xw?view_as=subscriber&fbclid=IwAR1KXmsMkA8xZmKLFdddhachrCnxKrEQ3FrrdC3jp48tT1nQvCSJCoeMdfA / KultPlus.com

https://www.instagram.com/p/CFcYnEDHiCI/?utm_source=ig_web_copy_link&fbclid=IwAR3S78VWwleBx-lCNSMZFNC52hYOABm8gWPrfFWgwcFzFV4DDp3puDL9dRY
https://www.instagram.com/p/CFhqFW6g_4B/?utm_source=ig_web_copy_link&fbclid=IwAR1hC1LkZICe5uXuHxeV4XQRBbJgEDqtBftqaXVkzP6QFPWPR38Jxrjlm60

Ilire Vinca ftohet të bëhet pjesë e Akademisë Evropiane të Filmit

Aktorja e njohur kosovare, Ilire Vinca, është ftuar të bëhet pjesë e Akademisë Evropiane të filmit, shkruan KultPlus

Qendra Kinematografike e Kosovës përmes një njoftimi e ka bërë të ditur këtë lajm.

“Përderisa kufinjtë na ndajnë, arti na bashkon pa dallim race e gjinie, ashtu siç janë ndjenjat dhe e vërteta. Jam e nderuar të jem anëtare e Akademisë Evropiane të Filmit” u shpreh aktorja kosovare Ilire Vinca”, thuhet në njoftim.

Këtu keni njoftimin e plotë:

“Aktorja e njohur kosovare Ilire Vinca është ftuar të bëhet pjesë e Akademisë Evropiane të Filmit. Ilire Vinca ka një karierë të pasur si aktore e filmit, teatrit dhe si profesoreshë e aktrimit në Universitetin e Prishtinës.
Ajo u bë e njohur edhe si aktorja e parë që mori pjesë në Berlinale me filmin ‘Falja e Gjakut’ në 2011, pastaj edhe me filmin ‘Burrneshat’ në 2015 poashtu në Berlinale.

‘Zana, ‘Pranverë e paharruar në fshatin e harruar’, ‘Gardhi’, dhe ‘Martesa’ janë disa nga filmat e fundit kosovar ku luan Ilirja.
“Përderisa kufinjtë na ndajnë, arti na bashkon pa dallim race e gjinie, ashtu siç janë ndjenjat dhe e vërteta. Jam e nderuar të jem anëtare e Akademisë Evropiane të Filmit” u shpreh aktorja kosovare Ilire Vinca.


Akademia Evropiane e Filmit është themeluar në vitin 1989 me drejtorin e parë Ingmar Bergman bashkë me anëtarët tjerë themelues si Pedro Almodovar, Lindsay Anderson, Bernardo Bertolucci, Sir Ben Kingsley, Andrzej Wajda, Wim Wenders etj.

Ilire Vinca është anëtarja e 25-të nga Kosova që bëhet pjesë Akademisë Evropiane të Filmit”. / KultPlus.com

Rozafa Çelaj nderohet me çmim të parë në Cine Balkan Panorama

”Shpia e Agës”, film ky që nën regjinë e Lendita Zeqiraj, shumë shpejt morri hov edhe në festivale ndërkombëtare.

Duke trajtuar jetën e pesë grave, secila viktima të fatit të tyre, pjesë e të cilave ishte edhe Ermira, rolin e së cilës e luan Rozafa Çelaj, shkruan KultPlus.

Ndërsa, mbrëmë, ajo u bë fituese e çmimit të aktores më të mirë, në filmin Shpija e Agës. Çmim ky që u dha nga Cine Balkan Panorama.

Lajmin e bëri të ditur, Ilire Vinca, përmes një statusi në llogarinë e saj personale në Facebook.

Statusi i plotë:

Çmimi i parë për rolin e Emirës, në filmin Shpija e Agës për Rozafën!
Në mes të shfaqjeve të pasura me perfromanca nga femrat, zbulimi i vërtetë për skenën e filmit në Kosovë është roli i paharruar i aktores së re Rozafa Çelaj në filmin Shpija e Agës.
/ KultPlus.com

Vinca mohon të ketë folur për Teatrin Kombëtar, Rama i kërkon ndjesë

Në vazhdën e publikimeve të qëndrimit të aktorëve pro ndërtimit të një teatri të ri dhe shembjes së Teatrit Kombëtar ekzistues, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama listoi edhe qëndrimin e Ilire Vincës, aktore dhe regjisore, me një sërë produksionesh të suksesshme dhe anëtare e Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Në faqen e tij në facebook, Rama publikoi një qëndrim të aktores kosovare, ku shprehej: “Po të kishte mundësi të ndërtohej një teatër i ri në vendin ekzistues do të ishte mrekulli. Teatri është zhvilluar shumë në vendet tjera për nga ana teknike, çka iu mundëson artistëve të sjellin në jetë kreativitetin e tyre, madje edhe i frymëzon për gjetje të reja. Përveç kësaj, një teatër i ri do të krijonte mundësi edhe teknike për punëtorët e teatrit dhe organizimin e shfaqjeve. Nga ana tjetër, edhe për audiencën do të ishte një freski. Uroj të bëhet sa më shpejt!”

Menjëherë pas këtij postimi ka reaguar Vinca përmes një komenti poshtë postimit të Ramës, ku mohon të jetë shprehur ndonjëherë për Teatrin Kombëtar, teksa shton se është hera e dytë që keqkuptohet për këtë çështje.

Pas kësaj ka replikuar Rama, ku teksa përpiqet të bindë aktoren se ky është një citim i shkëputur nga një deklaratë e saj e bërë me 27 qershor nuk nguron edhe ti kërkojë ndjesë për publikimin nëse regjisorja e njohur ka ndryshuar qëndrim për këtë çështje dhe nuk ndan më këtë opinion.

Kjo nuk është hera e parë që aktorët i kundërpërgjigjen Ramës për përdorimin e tyre për një çështje kaq të ndjeshme si teatri. Më herët edhe Mariana Kondi kishte të njëjtën qasje. Rama kishte zgjedhur fjalët e Marjana Kondit, që sipas tij, mendonte te duhet të kemi një Teatër të ri Kombëtar.Në një mesazh në “Facebook”, aktorja theksonte se Rama nuk e ka cituar plotësisht, duke e quajtur këtë një zakon të vjetër të politikës shqiptare që e thotë të vërtetën përgjysmë. Ndër të tjera, ajo shprehte revoltën se shteti shqiptar nuk i ka dhënë asnjë lek për largimin e padrejtë nga puna./oranews / KultPlus.com

Reagon Ilire Vinca: I nderuar Kryeministër Rama është hera e dytë që ndodhë ky keqkuptim…

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, përmes një postimi në llogarinë e tij në Facebook ka shkruar se, edhe Ilire Vinca, aktorja nga Kosova është pro ndërtimit të teatrit të ri. Kurse, aktorja nga Kosova Ilire Vinca, përmes një komenti ka shfaqur mospajtimin e saj, duke mohuar të ketë thënë një gjë të tillë rreth cështjes së teatrit, shkruan KultPlus.

Postimi i plotë i Edi Ramës

“Ilire Vinca, aktore dhe regjizore, me një sërë produksionesh të suksesshme dhe anëtare e Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës, ka këtë opinion për Teatrin Kombëtar
ILIRE VINCA :
Po të kishte mundësi të ndërtohej një teatër i ri në vendin ekzistues do të ishte mrekulli. Teatri është zhvilluar shumë në vendet tjera për nga ana teknike, çka iu mundëson artistëve të sjellin në jetë kreativitetin e tyre, madje edhe i frymëzon për gjetje të reja. Përveç kësaj, një teatër i ri do të krijonte mundësi edhe teknike për punëtorët e teatrit dhe organizimin e shfaqjeve. Nga ana tjetër, edhe për audiencën do të ishte një freski. Uroj të bëhet sa më shpejt!”


“I nderuar Kryeministër Rama, më vjen shumë keq, por me duhet ‘ju informoj që këtë mendim, nuk e kam dhënë për Teatrin Kombëtar. Është hera e dytë qe po ndodh ky keqkuptim, ndaj më duhet të sqarohem. Ju falemnderit”, shprehet përmes komentit Ilire Vinca. /KultPlus.com

Sot, Ilire Vinca vjen si mysafire në ‘KultWoman me…’

27 shkurt
Ora 17:00
Qendra Informative dhe Kulturore e BE-së

KultPlus (www.kultplus.com ) – gazeta e parë shqiptare online që i kushtohet raportimit mbi artin dhe kulturën po e mbyllë muajiin shkurt me ngjarjen e radhës.

‘KultWoman me…’ kësaj radhe do ta ketë në qendër aktoren Ilire Vinca.

Ilire Vinca jo rrallë herë është aktorja më e mirë e festivaleve ku është e pranishme.

Ajo i jep shpirt roleve të saja filmike, ndërsa shfaqjet në të cilat ajo aktron gjithmonë janë të suksessshme. Vinca ka luajtur mes tjerash në ‘Falja e Gjakut’, ‘Martesa’, ‘Gardhi’, e së fundmi edhe në shfaqjen ‘Karnavalet e Korçës’.

Tregimin e Ilires mund ta dëgjoni me 27 shkurt, në ora 17:00, në Qendrën Informative dhe Kulturore të Bashkimit Evropian në Prishtinë.

‘KultWoman me…’ është projekt i financuar nga programi ‘Culture for Change’ i Bashkimit Evropian, i implementuar nga Qendra Multimedia dhe Goethe Institute.

‘Karnavalet e Korçës’ goditën maskat e shqiptarëve në Prishtinë

Alberina Haxhijaj

Mbrëmë në Teatrin Kombëtar të Kosovës u dha premiera e shfaqjes “Karnavalet e Korçës“ me regji të Altin Bashës dhe tekst nga Spiro Çomoa.

Në familjen e njohur shqiptare të tregtarit Nikollaq Jorganxhiu (Luan Jaha), ndodhë nami kur vajza e tyre Afroviti (Edona Reshitaj) tashmë 30 vjeçare, mbetet pa martuar. Nikollaqi dhe gruaja e tij Olimbia (Ilire Vinca) ngrisin në këmbë gjithë Korçën në kërkim të dhëndrit të duhur.

Ai duhet të jetë i shkolluar, të ketë zë në fshat dhe një pasuri që të ia mbushë syrin babait lakmues, Nikollaqit, i cili ka kthyer shumë krushq vetëm për këtë arsye. Këtu nisin edhe situatat komike që bëjnë për të qeshur publikun e teatrit.

Mirëpo një maskë e cila është thelbi i skenografisë së shfaqjes në të cilën aktorët luajnë është elementi i parë që tregon se kjo shfaqje shkon përtej komedisë. Ajo thumbon edhe disa elemente negative në shoqëri përmes tekstit të Spiro Çomoasë shkruar gjatë vitit 1936, e që akoma janë të pranishme.  Zgjedhja e këtij teksti nga regjisori Altin Basha është edhe një protestë ndaj paragjykimeve ekzistuese për trashëgiminë kulturore shqiptare në fushën e dramaturgjisë.

“Dëshira e mirë për me gjetë elemente të veçanta brenda një vepre e bën më të lehtë punën e regjisorit për me u kapë në ato elemente, për me i zhvillu dhe me kriju mbi to, për me nxjerr sigurisht një punë që mundet me rezonu edhe në publikun modern. Kjo është një përpjekje që duhet ta bëjmë jo vetëm në fushën e dramaturgjisë por kudo pasi që ky është identiteti jonë dhe në këtë mënyrë mund ta zhvillojmë artin dhe kulturën tonë”, tha ai duke theksuar se ka edhe autorë të tjerë të cilët presin e që kanë nevojë për besim dhe shumë frymëzim për të punuar me veprat e tyre.

Familja Jorganxhi shfaqë disa aristokratë të shtirur, që kanë udhëtuar nga Korça për në Venecia nëpër Detin Mesdhe me tren, njohës të mirë të gjuhës frënge ku zotërisë i thonë “mademoiselle”. Një familje e tërë me artistë ku postet e drejtorit, organizatorit, sopranos, tenorit, brenda një koncerti i mbajnë anëtarët e një familjeje. Familje e cila pushtetin e saj e shfaqë mbi shtresat e margjinalizuara ndërsa ju përkulet udhëheqësve.

“Jam përpjekur që këtyre elementeve të ju mshoj duke mos harruar që kemi të bëjmë me një komedi lirike e cila në thelb ka argëtimin për publikun dhe këtë me së miri e kanë bërë aktorët të cilët kanë ndërtuar karaktere shumë të mira”, u shpreh Basha për KultPlus.

Këngët vijnë nga qyteti i serenatave, Korça, e njohur edhe për karnavalet që ishin po ashtu pjesë e kësaj shfaqjeje. Pikërisht këto pjesë muzikore, dramaturgu Arian Krasniqi i vlerësoi si një freski brenda shfaqjes.

“Është shumë mirë që kthehen tekstet e traditës me një qasje të re regjisoriale, në këtë rast të regjisorit Basha i cili është një regjisor me përvojë. Trupa ka qenë harmonike në komunikim dhe interpretim mes vete. Pjesët muzikore ishin freski brenda shfaqjes. Kostumet nga Iliriana Hoxha Basha duhet t’i veçoj për shkak se i kanë dhënë ngjyrë dhe atmosferë shfaqjes. Sonte në premierë publiku është pak a shumë i zgjedhur mirëpo shpresoj që shfaqja ka me komuniku edhe në reprizat e tjera me një audiencë me të rëndomtë dhe atëherë mund ta vlerësojmë saktësisht jetëgjatësinë e shfaqjes”, tha ai për KultPlus.

Shfaqja “Karnavalet e Korçës” ka mjaft material e mbrëmë kjo përgjegjësi ra mbi shpatullat e aktorëve.

Olimbia, aristrokatja e cila në fund përfundon me gjestin me të vrazhdë të mundshëm duke larguar maskën e vënë në fillim, erdhi përmes lojës se aktores Ilire Vinca.

“Altini është një regjisor i cili komeditë por edhe dramat i ka shumë të bukura, ka një ndjeshmëri shumë të madhe dhe është shumë konkret në kërkesa. Kjo për aktorin nuk është e lehtë pasi kur je konkret duhet që atë konkretësi që ta jep regjisori me e mbërri ti si aktore që me i lanë përshtypje publikut” , tregoi Vinca për KultPlus.

“Komedia është e tillë që ne bëjmë prova 40 ditë edhe nuk e kemi idenë se a ka me prit publiku mirë apo jo. Altini ia ka marrë dorën kësaj pune edhe ia ka dalë deri në fund së bashku me ne pasi që publiku e priti shumë mirë shfaqjen. Roli është shumë karakteristik prej roleve të tjera dhe e kam pasur fatin që me u veçu pak pasi kam pasur rolin e një femre. Kjo ishte pak fat i imi dhe e falenderoj Altinin që ma ka besuar këtë rol”, tha aktori Ylber Bardhi pas shfaqjes.

Repriza e parë vjen sonte duke filluar nga ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës. / KultPlus.com

“Natën, Ma”, përmes dialogut solli marrëdhënien e fuqishme nënë e bijë (FOTO)

Përplot 15 herë, publiku në Tiranë e ka shijuar dramën “Natën ma”, me tekst të Marsha Norman e me regji të Ema Andreas. Salla e Teatrit Metropol në Tiranë, për 15 herë kishte mbushur ulëset për të parë lojën e Ilire Vinces dhe Egla Ceno. Ndërsa për të 16-ën herë, kjo shfaqje erdhi në skenën e Teatri Oda, në kuadër të Festivali FemArt, i cili ka nisë që nga e premtja në kryeqytet.

Kjo dramë me tekst të shkrimtares amerikane Marsha Norman, ka fituar Çmimin Pulitzer në vitin 1983. E gjithë ngjarja zbërthehet brenda një dite por që akumulon historitë e një jete të tërë. Të pathënat akumulohen në një ditë, në të cilën Xhesi kishte vendosur ta mbyllte vet kapitullin e jetës së saj.

Telma një grua e thinjur rreth të 50-ve që vjen përmes rolit të Ilire Vinces, nuk është se kishte qenë e kënaqur me jetën e saj, në një martesë ku dashurinë nuk e kishte zënë kurrë në gojë. Për burrin e saj, as tash pas vdekjes së tij nuk ndjen dhimbje përveçse neveri. E bija e saj Xhesi që vjen në rolin e aktores nga Shqipëria, Egla Ceno është një grua 30-vjeçare që ka lënë prapa një martesë të dështuar e duket sikur ka kohë që jeton mes depresionit kronik e nuk gjen as edhe një arsye që ta mbajë të gjallë në këtë botë. Një nënë që nuk del nga lëvozhga e jetës dhe Xhesi një grua që nuk pranon më të jetoj në këtë lëvozhg.

E gjithë shfaqja zhvillohet në një skenografi që i ngjan një dhomë të ndenjes, brenda mureve të errëta të shtëpisë, ato orvaten nga njëri skaj tek tjetri mes bisedash, pyetjesh e akuzave edhe ndaj vetes. Muzika është ajo që ia shton dramaticitetin edhe më shumë fjalëve të aktoreve. Ishte kjo përballja e fundit e Xhesit me mamanë Telman. Për Xhesin vendimi i saj tashmë kishte arritur në një destinacion ku nuk kthehet më mbrapa as nga të qarat e as nga lutjet e mamasë. E vetmja gjë që i kërkon nënës së saj është ndihma për të vdekur. Telma mes fajit shprehet se ajo në shansin e vetëm, nuk ia arriti ta bind Xhesin që të jetojë. Xhesi para se të ik në dritën e errët, e vesh nënën në fustanin e zi e ia mëson fjalët që duhet t’ua kumtoj të tjerëve për këtë fund. “Natën, ma”, është fjalia e fundit që dëgjohet për t’i parapri një klithme të rëndë të Telmas që tanimë duhet të vazhdoj jetën e vetme.

Ilire Vinca e cila këtë shfaqje e kishte luajtur për 15 herë në Teatrin Metropol, tha se mbrëmë është ndjerë për herë të parë si mysafire në Prishtinë. Pjesëmarrja e saj në dy ngjarje të FemArt thotë se e ka bërë që të ndihet si pjesë organike e këtij festivali.

“Për mua që të jem mysafire në shtëpinë time ishte një ndjenjë që nuk ndodh shpesh. Kalimi në një skenë tjetër, për aktorët është gjithnjë një sfidë dhe një premierë e re sa herë që ne e ndërrojmë ambientin. Për mua ishte kënaqësi që ta hap Festivalin me “Trojanet” dhe menjëherë më pas të jem pjesë me një shfaqje komplet natyrë tjetër. Kjo më ka bërë që të ndihem si pjesë organike e FemArtit”, u shpreh Vinca për KultPlus.

Për Vincen e cila është nga Prishtina kjo ishte një ndjenë e veçantë për miqtë dhe të afërmit këtu, të cilët nuk kanë arritur që ta shohin shfaqjen në Tiranë. Ajo tha se kjo dramë në skenë i nxjerrë të pathënat të cilat shpesh janë të pranishme në çdo familje. Ajo thotë se këtë shfaqje e ka përjetuar në mënyrë të veçantë falë partneres së saj në skenë Egla Ceno, regjisores Andrea dhe mikpritjes së Teatrit Metropol në Tiranë.

“Shpesh nënat i mbajnë sekretet në familje duke menduar që kështu i mbrojnë fëmijët e tyre, kështu që mendoj se kjo komunikon me secilin nga publiku. Shumë shpesh tragjeditë në jetë ndodhin sepse mundohemi të mos i themi të vërtetat apo kur thuhen tashmë është tepër vonë”, u shpreh për KultPlus aktorja Ilire Vinca.
Për aktoren nga Shqipëria, Egla Ceno jetësimi i këtij roli për të 16-ën herë në skenë ishte lumturi, sepse siç shprehet ajo e shikon duke jetuar personazhin edhe dy orë të tjera para se të vriste veten. Ajo tha për KultPlus se dha dhe mori shumë nga ky rol.

“Ishte kaq e vendosur që do e bënte vetëvrasjen sa askush nuk mund të bënte asgjë për t’i ndërruar mendjen. Një personazh si Xhesi nuk simulohet. Më vjen mirë që ajo përdori trupin tim për të folur, jetuar, për të celebruar jetën dhe vdekjen. Nga letër e shkronja e pash të merrte jetë, e pash të kujdesej për mua po aq sa unë u kujdesa për të. Të rrish me dhe për Xhesin në skenë është humane, drithëruese dhe profesionalisht një eksperiencë e mrekullueshme. I dhashë dhe i mora shumë”, tregoi Ceno.

FemArt, po vazhdon sot me programin e tij të ngjeshur, duke sjellë para publikut shqipfolës ngjarje nga më të ndryshmet që kryefjalë e tyre është gruaja./ KultPlus.com

Sonte “Natën, Má” në Teatrin Metropol të Tiranës, Ilire Vinca rolin kryesor

Drama e skenaristes amerikane Marsha Norman “Natën, Má” ka rikthyer si regjisore Ema Andrean. Premierra me regji të Andreas do të jetë nga sonte e deri më 6 maj në skenën e Teatrit të Metropolit, pra plot 13 ditë .

Puna për veprën ka disa kohë. Ema Andrea ka zgjedhur që të interpretojnë në rolet kryesore aktoret Ilire Vinca dhe Egla Cenon. Është hera e parë që kjo vepër ngjitet në skenën e një teatri në Tiranë, ndërsa më parë është vënë në skenën e Prishtinës.

Vepra tregon fatin e një nëne dhe bijës së saj Xhesit. Pjesa nis me rrëfimin e Xhesit e cila duhet ti thotë së ëmës që në mëngjes do të vdesë.

Si do ndihej një nënë nëse fëmija i thotë qartë, ftohtë, vendosur, me bindje dhe pa emocion që mbrëmja që po kalojnë bashkë, është mbrëmja e fundit! Që kur të thotë natën e mirë, do hyjë në dhomën e vet dhe do vrasë veten. Xhesi është një grua e divorcuar e cila jeton me të ëmën. Asgjë deri tani nuk i ka ecur siç duhet ndaj ajo ndjehet e humbur. Prej kohësh vuan nga një depresion kronik. Thelma është nëna e saj, e cila duhet të përballojë depresionin e së bijës.

Shfaqa sjellë dramën fituese të çmimit Pulitzer dhe të çmimit të Teatrit Botëror nga autorja Marsha Norman.

Muzikën për këtë shfaqje e ka bërë Bojken Lako, muzikantë do jenë Endi Aron Cekani, Rei Kondakçiu, skenografina e shfaqjes është realizuar nga Enjo Shehi kurse identiteti vizual Vincenzo Giannattasio.

Shfaqja do të ngjitet në skenë sonte, më 20 prill, dhe do të shfaqet deri më 6 maj, nga ora 19:00 në Teatrin Metropol të Tiranës.

Drama fituese e Pulitzer inskenohet në Teatrin Metropol

Kanë mbetur edhe tri ditë nga premiera e shfaqjes “Natën, Má”, në Teatrin Metropol në Tiranë.

Shfaqje sjellë dramën fituese të çmimit Pulitzer dhe të çmimit të Teatrit Botëror nga autorja Marsha Norman. Drama “Natën, Má”, vjen si produksion ekskluziv dhe premierë absolute e teatrit Metropol, me regji të Ema Andreas dhe interpretimin e shkëlqyer të Ilire Vincës dhe Egla Cenos, shkruan KultPlus.

Telma, një grua në të 50-at jeton me të bijën 30-vjeçare, Xhesin në një të njëjtën shtëpi. Në një mbrëmje në dukje të zakontë, midis bisedës për manikyrin dhe pazarin e javës, papritur Xhesi zbret nga papafingoja me pistoletën e babait të saj. Ajo me qetësi i komunikon të ëmës një vendim të rëndësishëm që do të ndryshojë jetët e të dyjave. Në orën në vijim zbulohet e jashtëzakonshmja brenda jetës rutinë, urgjentja brenda normalitetit, dëshpërimi brenda dashurisë.

Muzikën për këtë shfaqje e ka bërë Bojken Lako, muzikantë do jenë Endi Aron Cekani, Rei Kondakçiu, skenografina e shfaqjes është realizuar nga Enjo Shehi kurse identiteti vizual Vincenzo Giannattasio.

Shfaqja do të ngjitet në skenë në datat 20 prill – 6 maj, në ora 19:00 në Teatrin Metropol./ KultPlus.com