“Journal des débats politiques et littéraires” ka botuar, të enjten e 27 nëntorit 1913, në faqen n°4, një shkrim në lidhje me deklaratat e Isa Boletinit për gazetën “Narodni List”, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Na telegrafojnë nga Shkodra se Isa Boletini, ministri aktual i luftës së qeverisë së Vlorës, gjendet momentalisht në këtë qytet në gjendje të rëndë shëndetësore.
Shefi i famshëm shqiptar ka bërë për korrespodentin e gazetës “Narodni List”, të Fiumes, deklaratat e mëposhtme :
“Gjendem i sëmurë në momentin kur kanë më shumë nevojë për ndihmën time; por shpresoj të shërohem sa më shpejt që të kthehem në luftë.
Do të luftoj deri në frymën e fundit dhe derisa të ketë shqiptarë të armatosur, kështu Ballkani nuk do të jetojë në paqe.
E kam thënë këtë gjë në Evropë, e përsëris edhe sot para jush. Madje, ç’kërkojnë serbët në Kosovë !”
Gazetat në Beograd, të cilat riprodhojnë këtë deklaratë, pyesin nëse Austria do të gjejë një pretekst tjetër, kur Isa Boletini do të ekzekutojë kërcënimet e tij, për të parandaluar Serbinë që të mbrohet ndaj agresorëve të saj. / KultPlus.com
Dëshmia e nipit te heroit: “Hakmarrja e regjimit komunist ndaj familjes sonë filloi që në vitin 1943, kur komunistët shkodranë të udhëhequr nga Vasil Shanto, vranë me atentat djalin e Isës dhe babanë tim Adem Boletinin. Si rezultat i politikës të ndjekur nga Beogradi dhe Tirana komuniste, që pas vrasjes së gjyshit në 1913, nga familja jonë u vranë apo ekzekutuan 15 vetë dhe dhjetë të tjerë kaluan vite të tëra në burgje dhe internime”.
Hakmarrja e sllavo-komunistëve ndaj familjes së njohur të Isa Boletinit, filloi që në nëntorin e vitit 1943, kur komunistët shkodranë të udhëhequr nga Vasil Shanto vranë me atentat babanë tim nënkolonel Adem Boletinin, djalin e tretë të Isës, i cili kishte mbaruar Akademinë Ushtarake në Vjenë.
Pas kësaj si në Mitrovicë ku jetonte pjesa më e madhe e Boletinëve, ashtu edhe në Shqipëri, familja jonë u gjend nën një persekucion të egër dhe barbar nga regjimet komuniste të Titos dhe të Enver Hoxhës. Nga ky represion i paparë që u ndoq ndaj djemve, nipave dhe mbesave të Isa Boletinit, numri i të vrarëve dhe të ekzekutuarve nga familja jonë arriti në 15 vetë dhe dhjetë të tjerë vuajtën për vite të tëra në burgjet e tmerrshme të Serbisë dhe Shqipërisë. Regjimi komunist i Enver Hoxhës ndaj familjes së Boletinëve ndoqi po atë politikë të cilën kishte ndjekur për shumë vjet regjimi komunist i Titos dhe si rezultat i kësaj vetëm në vitin 1962-in, Isa Boletinit iu akordua titulli i lartë i Heroit të Popullit. Edhe pas kësaj familja jonë vetëm një herë pati ftesë zyrtare për të shkuar në Vlorë në përvjetorët e ditës së ngritjes së Flamurit dhe në 1981 kur u inaugurua monumenti i gjyshit tim Isa Boletinit në Shkodër, familjen tonë nuk e thirrën, duke na thanë se na kishin harruar”. Njeriu që flet dhe dëshmon për Memorie.al është 67-vjeçari Isa Boletini, (nipi i Isa Boletinit) ish-mësues i Edukimit Fizik, Mjeshtër Sporti dhe arbitër ndërkombëtar i volejbollit, i cili rrëfen se si u trajtua familja e tij si nga regjimi komunist i Titos në Jugosllavi, ashtu dhe nga ai i Enver Hoxhës në Shqipëri. Po si filloi hakmarrja e regjimit komunist të Tiranës ndaj familjes së Isa Boletinit dhe kush ishin viktimat e asaj familje që u ekzekutuan, vranë, burgosën dhe internuan të nxitur politika zyrtare e Beogradit? Lidhur me këto e fakte të tjera nga historia tragjike e familjes Boletini, na njeh rrëfimi i nipit të tij Isa Boletinit të ri, i cili e ka ndjerë vetë mbi shpatullat e tij peshën e rëndë të dhunës së regjimit komunist të Enver Hoxhës.
Gjenocidi mbi Boletinët
Po si qëndron e vërteta ndaj vrasjes së djalit të Isa Boletinit nga komunistët shkodranë në 1944-ën dhe cili ishte qëndrimi që mbajti regjimi komunist ndaj kësaj familje pas mbarimit të Luftës? Lidhur me këtë Isa Boletini i ri dëshmon: “Vrasja e babait tim nënkolonel Adem Boletinit, u krye në 23 nëntor të vitit 1943 nga komunistët shkodranë të udhëhequr nga Vasil Shanto. Ajo vrasje u nxit dhe u urdhërua nga komunuistët serbë që në atë kohë drejtonin dhe Partinë Komuniste në Shqipëri, si shenjë hakmarrje ndaj gjyshit tim Isa Boletinit i cili luftoi për vite me rradhë ndaj serbo-malazezëve. Në atë kohë vrasja e Ademit, u prit me indinjatë të madhe nga gjithë populli i Shkodrës që e dënoi atë akt barbar, sepse Adem Boletini shërbente si ushtarak dhe nuk ishte përzier asnjëherë në politikë. Ndonëse unë nuk kam qenë më shumë se nëntë vjeç, e mbaj mënd shumë mirë varrimin madhështor, që i bëri populli i Shkodrës babait tim Ademit, ku edhe rinia Antifashiste e qytetit u detyrua dhe solli kurorën e saj. Që nga ajo kohë, për të mbulaur atë krim dhe indinjatën e madhe të popullit të Shkodrës, komunistë hapën fjalë se gjoja Adem Boletini ishte vrarë pa dashje dhe shënjestra e atentatit kishte qenë major Ndrec Prenga, qarkomandanti i Xhandarmërisë së Shkodrës. Po kjo gjë u hodh poshtë po prej tyre nga dy traktet që ata hodhën menjëherë pas asaj vrasje. Nga ato dy trakte, më kujtohet si tani vetëm i pari që ne mundëm ta gjenim, ku për vrasjen e babait flitej vetëm në dy rreshtat e fundit. Aty thuhej: “Adem Boletini nuk ishte i dënuar me vdekje nga PKSH, por qëndrimi i tij me major Ndrec Prengën ishte i pajustifikeshëm”, kujton Isa Boletini rreth vrasjes së babait të tij Ademit, që ishte dhe djali i tretë i Isa Boletinit.
Kalvari i Boletinëve në Shqipëri
Qëndrimi që mbajti regjimi komunist i Tiranës pas vitit 1944 ndaj familjes së djalit të Adem Boletinit, tregoi më së miri se vrasja e Adem Boletinit kishte qenë e paramenduar prejt tyre dhe jo gabimisht ashtu si u përpoqën ta paraqesnin ata. Lidhur me këtë hedh dritë dëshmia e Isa Boletinit i cili shprehet: “Sikur të mos mjaftonte ekzekutimi i babait tonë Ademit, regjimi komunist që erdhi në pushtet në 1944, i nxitur nga politika zyrtare e Beogradit vazhdoi hakmarrjen ndaj familjes së Isa Boletinit. Kështu në vitin 1947 u arrestua nëna ime Adile Bekteshi, e cila vuajti pesë vjet në burgjet e skëterrës komuniste, ku nga kushtet e këqia mori dhe disa sëmundje të cilat nuk iu ndanë deri sa vdiq. Burgosja e nënës sime nga komunistët erdhi si pasojë edhe e faktit se motra e saj ishte bashkëshortja e Jup Kazazit, njërit prej antikomunistëve më të njohur i cili në 1947 organizoi dhe revoltën e armatosur që kishte si synim përmbysjen e regjimit komunist. Pas dënimit të nënës sonë, gjykata dha vendimin edhe për sekuestrimin e pasurisë, ndonëse ne nuk kishim asnjëlloj pasurie dhe në Shkodër banonim tek shtëpia e dajës, mjekut të njohur Dr. Selaudin Bekteshit. Deri aty nga fillimi i viteve 60-të, për ne si familje u nxorrën tre vendime që të largoheshim nga Tirana. Herën e tretë ne qëndruam të fshehur për një muaj dhe u desh ndërhyrja e dajës sonë Dr. Bekteshit që të kthehej urdhëri që ishte dhënë për dëbimin tonë nga Tirana. Edhe pas kësaj, qëndrimi i regjimit komunist ndaj familjes sonë ka qenë elastik në varësi të konjiukturave politike. Kështu kishte shumë raste që mua më largonin nga Arsimi dhe më dërgonin të punoja si puntor. Po kështu dhe vëllai Enisi i cili mezi mundi të diplomohej si mjek (nën kujdesin e dajës Dr. Bekteshit) pasi dy vjet shkollë i bëri natën, ndonëse ishte mjek i njohur tre herë e kanë pushuar nga puna dhe e dërgonin në morg. Qëndrimi i regjimit komunist ndaj familjes sonë ndryshoi vetëm pas vendosjes së monumentit madhështor të Isa Boletinit në qytetin e Shkodrës në vitin 1981, ku në inagurimin e tij familjen tonë nuk e thirrën duke na thënë se kishin harruar. Po kështu gjatë gjithë periudhës së regjimit komunist deri në vitin 1990, familja jonë u thërrit vetëm njëherë të merrte pjesë në përvjetorët e Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë, kurse pas viteve 90-të ne nuk na kanë thërritur asnjëherë”, e përfundon rrëfimin e tij Isa Boletini duke shtuar se vlersimin që Isa Boletinit nuk ia bëri siç duhet regjimi komunist në Shqipëri, ia bënë në Kosovë, ku me inisiativën e vetë Presidentit Rugova, janë mbajtur disa sesione shkencore dhe janë botuar me dhjetra studime rreth figurës së tij.
Të vrarë nga serbët
Halil Boletini 1833
Mujë Boletini 1892
Ahmet Boletini 1894
Isa Boletini 1916
Halil Boletini 1916
Seid Boletini 1916
Jonuz Boletini 1916
Halit Boletini 1916
Musa Boletini 1944
Skënder Boletini 1944
Asllan Boletini 1945
Faik Boletini 1947
Isuf Boletini 1947
Rasim Dajçi (nip) 1945
Hysni Rudi (nip) 1945
Të burgosur në Jugosllavi
Mujë Boletini 3 vjet
Kapllan Boletini 20 vjet
Ali Boletini, arrtisur nga burgu
Tafil Boletini burgosur në 1945
Ikbale Boletini burgosur në 1945
Kumrie Boletini burgosur në 1945
Të vrarë dhe të burgosur në Shqipëri
Adem Boletini vrarë në 1943
Tafil Boletini burgosur në 1945
Adile Boletini burgosur në 1947
Ismet Boletini burgosur në Spaç
Enver Dajçi (nip) burgosur në Spaç
Origjina e herëshme e familjes së Boletinëve prej nga rrjedh i famëshmi Isa Boletini, është nga fshati Isniq i Mitrovicës. Në atë fshat që përpara periudhës së Skënderbeut thuhet të ketë ka banuar i pari i tyre që quhej Lekë, i cili ka pasur tre djem: Nika, Cana dhe Preka. Nga këta tre vëllezër që jetuan në fshatin Isniq, rrodhën dhe u krijuan tre lagje, që morën emrat: Niklekaj, Canalekaj dhe Preklekaj të cila u shumuan dhe arritën deri në 500 shtëpi. Si shumë familje të mëdha patriakale të asaj periudhe, edhe familja e Lekës e ata që erdhën pas tij deri në pesë breza, të detyruar nga presionet e pushtimet osmane dhe për t‘ju shpëtuar pagimit të taksave dhe detyrimeve ndaj Turqisë, iu vunë fëmijëve të tyre emra të ndryshëm si Mujë, Demë, Hajdar dhe Myrsel. Kështu nga barku i familjes së Hajdarit dhe vëllait tij Halitit, rrodhi dhe u krijua lagjia Zhazhë, kurse nga barku i vëllait tjetër Ahmetit, rrodhi dhe u krijua lagjia Muslije. Nga barku i Adem Myrselit rrodhi shtëpia e Ahmet dhe Isa Boletinit. Më pas duke u shtuar numri i tyre, rreth 180 shtëpi u shpërngulën nga fshati Isniq dhe u vendosën rreth e rreth Istogut ku formuan katundet Tomoe, Muzhevinë, Prekallë, Rudicë,
Zabllac, Trubuhovcë, Boletin e Zharcë. Po kështu në atë kohë nga Isniqi janë shpërngulur edhe më shumë se 50-60 shtëpi të tjera të cilat u vendosën nëpër fshatra dhe qytete të ndryshme të Kosovës. Sipas një studimi të Prof. Skënder Luarasit, thuhet se të parët e kësaj familje të detyruar nga depërtimet e pushtuesëve osmanë, kanë zbritur nga viset veriore ku banonin në atë kohë dhe janë vendosur në fshatin Boletin aty rreth vitit 1529, ku morën dhe mbiemrin Boletini. Ky fshat i cili është dhe vëndlindja e Isa Boletinit, ndodhet jo shumë larg qytetit të Mitrovicës (në veri të saj) i cili duket si një qytezë e vogël i vendosur mbi faqen e një shkëmbi të madh, përbri një shpati që vëndasit e quajnë Sokolaj. Aty nga viti 1750, kullat e Boletinëve u dogjën për herë të parë nga taborret e ushtrisë turke, kur këta marshuan në drejtim të asaj krahine për të kapur Hajdarin e Demë Mujë Nikës dhe vëllezërve të tij Halilit e Ahmetit. Duke qenë si fisi i Boletinëve nuk u pajtua asnjëherë me politikën e Portës së Lartë të Stambollit dhe ishte gjithmonë në gjëndje lufte me ta, kullat e tyre në fshatin Boletin u dogjën përsëri në vitet 1830-1832 kur ushtria turke erdhi për të kapur Adem Boletinin. Po kështu në vitin 1892 ajo kullë u dogj përsëri nga turqit në luftrat që ata bënë kundër Ahmet Boletinit. Historia e familjes Boletini vazhdon me Isa Boletinin (u lind në fshatin Boletin në 15 janar 1864) i cili vazhdoi luftrat kundër turqëve dhe si rezultat i saj, zjarri mbi kullat e Boletinëve u vu përsëri nga Hafëz Pasha i cili i dogji ato në vitin 1895. Pas kësaj kullat e Boletinëve u dogjën edhe dy herë rradhazi nga xhonturqit në vitet 1908 dhe 1914, në luftrat që ata bënë kundër Isa Adem Boletinit.
Isa Boletini pati nëntë djem dhe pesë vajza, të cilat quheshin: Halil, Zahid, Mujë, Adem, Musë, Bajazit, Asllan, Faik, Kapllan, Azize, Havize, Shehdije, Ajete dhe Feride. Isa Boletini pasi u bë një nga prijsit kryesorë të shqiptarëve të Kosovës në luftrat e tyre kundër pushtimit osman, një nga ngjarjet më të njohura të jetës së tij, është pjesmarrja në ngritjen e Flamurit në Vlorë në nëntorin e 1912-ës ku Ismail Qemali shpalli Pavarsinë e Shqipërisë. Isa Boletini u vra nga forcat serbo-malzeze të Gjeneralit Vukoviq, teksa ishte duke kaluar në urën e Ribinicës në qytetin e Podgoricës. Bashkë me Isa Boletinin, atë ditë u vranë dhe shtatë pjestarë nga familja e tij, duke filluar nga djali i tij i madh Halili (24 vjeç), djali tjetër Zahidi (18 vjeç) që në atë kohë ishte student në Vjenë, dy nipat Jonuzi (26 vjeç) dhe Halili (24 vjeç) si dhe tre kushërijtë e tyre të quajtur Hajdar Selim Radisheva, Misin Niman Bala dhe Idriz Bislimi. Pas vrasjes së Isa Boletinit, në vitin 1916, që përkon edhe me largimin e ushtrisë osmane nga Shqipëria, familja e madhe e Boletinëve që jetonin në fshatin me të njëjtën emër në afërsi të Mitrovicës, u muar me administrimin e pronave të tyre. Përveç këtyre pronave të cilat konsistonin në toka bujqësore, blegtori me mijra kokë dele dhe kullota që shtriheshin në të gjithë fshatin Boletin, familja Boletini ka qenë e njohur dhe për prodhimin e gurëve të Mademit për mullijtë e blojës, të cilat shiteshin deri në Hungari. Në vitin 1944 me ardhjen në pushtet të regjimit komunist të Titos, familja Boletini iu nënshtrua një persekucioni të egër dhe barbar, duke bërë që djemtë, nipat dhe mbesat e Isa Boletinit të ndiqeshin, pushkatoheshin dhe burgoseshin. Po e njëjta gjë ndodhi dhe me pjesën tjetër të familjes së Isa Boletinit që ndodhej në Shqipëri, ku që në 1943 u vra me atentat djali i Isës, nënkolonel Adem Boletini dhe më pas disa nga nipat e kësaj familje vuajtën nëpër burgje dhe internime. Si rezultat i kësaj politike që u ndoq nga regjimet e Beogradit dhe Tiranës në harkun kohorë të 80 vjetëve, nga familja e Isa Boletinit janë vrarë apo ekzekutuar 15 vetë dhe dhjetë të tjerë vuajtën me vite të tëra në burgje dhe internime. Regjimi komunist i Tiranës duke ndjekur dhe mbajtur ndaj familjes Boletini të njëjtin qëndrim si ai i Beogradit, nuk ia dha Isa Boletinit vëndin që i takonte në Historinë e Shqipërisë. Si rezultat i këtij qëndrimi, deri në vitin 1962 ai mbante vetëm urdhërin “Skënderbeu” dhe në atë vit, në kuadrin e 50-Vjetorit të Pavarsisë, iu akordua titulli i lartë “Hero i Popullit”. Pas kësaj rreth 20 vjet më vonë në vitin 1981, atij iu ngrit një monument madhështor në qytetin e Shkodrës dhe në inagurimin e tij nuk u thërritën dy nipat e Isa Boletinit, Enisi dhe Isai që jetonin në Tiranë./Memorie.al / KultPlus.com
E keni parë ngado, e madje është piktura që ka frymëzuar edhe skenën e puthjes së flamurit nga Isa Boletini tek filmi “ Nëntori i dytë“.
Dita e flamurit na sjell në mënyrë të pashmangshme përpara syve këtë imazh, por ndonëse ai vetë është shumë i famshëm, pakkush e di se cfarë ka ndodhur me pikturën, vepër e piktorit të njohur Nikolet Vasia, autor i qindra punimeve në pikturë, skulpturë, mozaikë, grafikë, por në fund, një njeri gjithmonë modest.
Stërnipi i Kol Idromenos është gjithashtu krijues i stemës së Durrësit, por edhe këtë, jo shumë njerëz e dinë.
Janë rreth 11 vepra të tij të cilat nuk dihet ku përfunduan, mëgjithatë pengu i madh ishte “ Rreth flamurit të përbashkuar“. Pikturën e bleu në vitin 1978 Galeria e Arteve në Durrës, por kur ambjentet e kësaj galerie iu rikthyen ish pronarëve, veprat e saj u dërguan në Mauzoleumin e Dëshmorëve, ku zhduken dhe gjurmët e pikturës së njohur. Me pak fjalë, u vodh, ndërsa autorin e mundoi gjithë jetën fati i saj, ashtu si edhe fakti që botohej vazhdimisht në 28 nëntor pa u vendosur emri i njeriut që e krijoi.
Një gazetare amerikane që e takoi Isa Boletinin pak kohë para shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, sjell një korrespondencë interesante mbi bëmat dhe karakterin e shqiptarit më të madh pas Skënderbeut dhe luftëtarit më trim, më të ndershëm, më fisnik e më të famshëm të Ballkanit.
Armand Plaka
Ndër më të famshmet rrëfime për Isa Boletinin janë ato të diplomatit e shkrimtarit anglez, Aubrey Herbert, i cili e takoi legjendën e shqiptarëve në vitin 1912 në Mitrovicë e pas një viti në Londër, duke e përjetësuar për karakterin e virtytet që përfaqësonte, në kapitujt e ditarit të tij “Ben Kendim” (shih: Au- brey Herbert: Ben Kendim, a Record of Eastern Travel – London: Hutchinson & Co, 1924, fq. 198-213).
Por, vitet e fundit, publiku shqiptar ka mundur të njohë, falë kontributeve individuale të të pasionuarve të historisë më shumë, sesa “zbulimeve” të vetë historianëve profesionistë, disa intervista të dhëna nga Isa Boletini në vitet 1908-1913, për mediat ndërkombëtare, e madje edhe ato ruse (shih: Intervistë e Isa Boletinit për gazetën ruse “Birzevijih Vjedomosti” – 20 korrik 1912, gazeta Telegrafi, 13.06.2014). Është pikërisht kjo periudha kur emri i tij ishte bërë tashmë një legjendë e vërtetë e motiv për të lëvizur shumë larg redaksive e për ta takuar, për shumë gazetarë e korrespondentë, ndërsa Shqipëria po konsumonte formalisht ditët e saj të fundit nën pushtetin e Portës së Lartë. Ishte koha kur zienin kryengritjet e shqiptarëve për pavarësi e ishte pjekur gjithashtu një frymë e qartë kombëtariste e ndërgjegjësim mbarëpopullor, për të arritur objektivat e përbashkët.
Bota po i njihte tashmë shqiptarët më nga afër me të gjitha vlerat e defektet e tyre, dhe aty ku mundej shtypi po bëhej edhe reklamues i synimeve të tyre të drejta e të kahershme, duke i kaluar kësisoj kufijtë e kontinenteve e çarë oqeanet.
Në këtë kuadër, vjen edhe një korrespondencë speciale, që unë e hasa fillimisht në arkivin e një gazete amerikane (shih: Fighting the Turks – “Monsieur” Issa, Albanian Hero, Type of Warrior That Threatens Ottoman Empire – The Sunday Oregonian, Portland, USA, 27 tetor 1912, fq. 6), të tetorit 1912, e më pas të riprodhuar në një distancë të vogël kohore, edhe në dy gazeta të tjera: njëra australiane e tjetra neozelandeze (shih: An Albanian Brigand – The Mercury, Australi, e shtunë 14 dhjetor 1912, fq. 9 dhe gazeta Press, Zelandë e Re, 23 nëntor 1912, fq. 12).
Përmbajtja e tyre, që rezulton të botohet kësisoj për herë të parë për publikun shqiptar, është një risi më vete, sepse na dëshmon se deri ku kishte shkuar interesi publik ndërkombëtar për trajtimin e çështjes shqiptare në terma gjeografikë dhe, nga ana tjetër, na rrëfen një profil disi “më ndryshe” të Isa Boletinit, të cilin edhe vetë gazetarja amerikane, qysh në krye të herës e cilëson gjithsesi si: “… heroi më i madh shqiptar qysh prej Skënderbeut, në shekullin e pesëmbëdhjetë. Ai është më trimi, më i ndershmi, më fisniku, më i ashpri dhe më i famshmi i luftëtarëve ballkanas”.
Materiali i mëposhtëm është sjellë i përkthyer i plotë nga gazeta amerikane në fjalë, ku gjendet edhe një foto vërtet sa interesante aq edhe e padokumentuar më parë e Isa Boletinit, veshur me kostum toskë, gjë e cila në fakt mund të ngrejë edhe shumë pikëpyetje. Ndërkohë që varianti neozelandez e ai australian (ku nuk gjenden në foto) janë përcjellë thuajse të njëjtë në përmbajtje, me disa ndryshime të vogla e të pakonsiderueshme, siç janë për shembull përllogaritja e vlerave të dhuruara nga sulltani, Isa Boletinit, nga dollarë amerikanë, në paundë britanikë, për t’iu përshtatur sigurisht lexuesit përkatës.
Interesante është gjithashtu përqasja e autores së shkrimit, e cila megjithëse i vë në dukje personazhit të saj shumë karakteristika pozitive, shkon më thellë e sjell detaje mbi jetën e tij personale që ndoshta nuk hasen nëpër intervista, rrëfime apo materiale të tjera dokumentare, pavarësisht se anekdotat për Boletinin, dihet se kanë qenë një material i mirë dhe i pasur për shumë platforma të asaj kohe. Kështu, për shembull, ndërsa e cilëson si një njeri me shumë humor, ajo vë në dukje sqimën, sipas saj, të tepruar, por të justifikueshme të liderit të madh të shqiptarëve. Po ashtu, ajo aludon edhe për një arsye dytësore që e çoi në vitin 1904, Isa Boletinin dhe çetën e tij, të vriste konsullin rus në Mitrovicë, për të cilin historia ka dhënë sigurisht versionet që tashmë dihen nga të gjithë, e që lidheshin me rolin e tij tërësisht negativ për fatet e shqiptarëve në Kosovë.
Po ashtu, një informacion për t’u marrë në konsideratë është edhe prania e një anëtari serb të shqiptarizuar në radhët e çetës së Boletinit, që kishte dhunti prej rapsodi. Shoqëruar kjo me “fiksimin” e Isa Boletinit për t’u paraqitur si “zotni” apo “Monsieur”, e bën kontributin e panjohur deri më tani për shqiptarët, të gazetares amerikane, Bertha Spencer, të gëzojë pra disa vlera të veçanta. Sidomos shumë mbresëlënës, rezulton parashikimi i saj mbi fundin e një heroi të tillë, ndërsa e mbyll artikullin me fjalët: “Një njeri i tillë, nuk mund të ketë një karrierë të zakonshme. Ai është i destinuar të vdesë në trekëmbësh ose në betejë”.
Sidoqoftë, leximi i plotë i korrespondencës në fjalë, sjellë tashmë më shumë se 100 vite pas botimit në origjinal, na zbulon shumë më tepër rreth figurës së Isa Boletinit, siç e kemi dhe siç nuk e kemi njohur kurrë më parë.
***
“Monsieur” Isa, heroi shqiptar që kërcënon Perandorinë Otomane
Bertha Spencer
Stamboll, 27 tetor 1912 – (Korrespondencë speciale) – “Monsieur” Issa de Boletini është shumë i gëzuar. Më në fund ka një shans për t’u hakmarrë ndaj armiqve të tij të moçëm, turqve. Ka një dobësi për vdekjen, plaçkitjet, kalorësinë, humorin dhe që të thirret “Monsieur”: përballja në fushë të mejdanit me turqit, ka përmbushur një ambicie të moçme të Isës. Për një kohë të gjatë i ka rindërtuar me gurë stralli kullat e tij të goditura shpesh nga plumbat dhe ka mprehur shpatën për betejën finale mbi turqit.
“Monsieur” Isa është heroi më i madh shqiptar qysh prej Skënderbeut, në shekullin e pesëmbëdhjetë. Ai është më trimi, më i ndershmi, më fisniku, më i ashpri, dhe më i famshmi i luftëtarëve ballkanas. Dhe, ai e di këtë.
Kur lindi në një mëngjes të ftohtë marsi të vitit 1870, e ëma e tij i kishte thënë se ai do të jetonte në gjak, por do të vdiste në paqe. Dhe, në moshën trevjeçare, Isa i shëndetshëm u gjend duke luajtur rreth gjakut të një shqiptari të vrarë nga hajdutët, që e kishin lënë atë në rrugë. Me këtë ia nis tregimit të tij Isa.
Shpërthimi i parë politik i Isës ishte hakmarrja e tij ndaj konsullit rus, Sçerbina. Kjo ndodhi nëntë vjet më parë. Isa po ngrinte furtunën në zemrat e burrave dhe grave të Mitrovicës; dhe ishte veçanërisht i zemëruar për shkak të vajzës zeshkane me emrin Lime, që shërbente në shtëpinë e konsullit. Isa kërcënoi Mitrovicën. Atje, Qamil Pasha kishte 12 batalione – rreth 700 burra – ndërsa Isa kishte 1500. Megjithatë, ai kërcënoi se do ta sulmonte qytetin. Kur Sçerbina dëgjoi se Isa po fliste shumë dhe po kërcënonte se do ta rrëmbente shërbëtoren e tij, i kërkoi Qamilit të kthente artilerinë e tij në drejtim të kodrave ku qëndronte Isa. Predha e parë kaloi për pak mbi kokën e vëllait të tij prej gjaku, Burhanit. Isa pa aty t’i afrohej shansi i vet. Ai i kujtoi vëllait të Burhanit se shqiptarët e mirë nuk i harrojnë plagët. Vëllai shkoi poshtë në Mitrovicë. Përdori aftësi për ta zënë në pritë Sçerbinën. Dhe e qëlloi atë në kokë.
Më pas, Mr. Isa fitoi famë e madhështi, e Abdul Hamiti, duke mos i gjetur forcës asnjë ilaç, u përpoq me metodën e tij të zakonshme: ryshfetin. E ftoi Isën në Yildez. E quajti atë me përkëdheli “Monsieur” dhe i ofroi 14 000 dollarë në muaj dhe një harem për të jetuar si një “mysliman i mirë” në Stamboll. Isa i refuzoi 14 000 dollarët dhe madje edhe haremin. “Unë merrja frymë nëpër qyte- te”, tha ai. Abduli i lidhi atij një pension dhe e dërgoi mbrapsht për në shtëpi.
Rrugës për në Mitrovicë, Isa, duke mbajtur 12 000 dollarë kesh me vete – një shumë kjo e paparë deri më atëherë në Shqipërinë e Veriut si ryshfet – u sulmua nga shtatë grekë. Shoku i tij i vetëm u qëllua për vdekje. Isa arriti të shpëtonte. Grekët e ndoqën. Isa gjeti një hon të thellë dhe u struk aty pas një shkëmbi. E qëlloi grekun e parë që i doli përpara dhe e la të vdekur në vend. Të tjerët pas tij ia mbathën me nxitim. Isa qëlloi edhe një grek tjetër, duke e lënë të vdekur dhe plagosi një të tretë, ndërsa të katërtin e qëlloi në sy. Ata që mbijetuan, ia mbathën me të katra. Isa u kthye shëndosh e mirë në vendlindje, me 12 000 dollarët dhe trofe të çmuara me vete – si revolver, shpata dhe një karro greke.
Ai e ndau mallin e tij në mënyrë bujare me shokët e vet, gjithçka kishte: 12 000 dollarët, revolverët dhe karron greke. Isa ishte betuar në Stamboll se do ta donte Abdul Hamitin, dhe e mbajti premtimin e tij. Ai e mbajti atë duke u shpallur luftë xhonturqve. Ky ishte edhe shkaku i kryengritjeve shqiptare të vitit 1910 dhe 1912. Kur në prill 1910, Shefqet Pasha me 20 000 burra ia nisi nga Shkupi deri në Verisoviç të luftonte Isën, Isa ia preu linjën hekurudhore dhe mbajti të ndaluar të gjithë trenat. E mbrojti për një javë qafën e Kaçanikut dhe u tërhoq vetëm atëherë kur u kërcënua nga prapavija. Ky është pra ai lloj armiku, me të cilin turqit duhet të kenë të bëjnë në luftën aktuale.
Në Kaçanik Isa mori famë për guxim e ashpërsi të paparë. Kur njerëzit e tij shiheshin të bënin me shenjë, ai turrej mbi kreshtën e kodrës dhe shfaqej papritur. Një herë, një predhë arriti ta kapë në këmishën e tij. Kur nipi i tij 13-vjeçar u përpoq t’ia mbathte, Isa qëlloi një breshëri pas tij dhe e rrëzoi atë përtokë. Pas Kaçanikut, shkoi në Mal të Zi për të shkaktuar trazira kundër xhonturqve. Kjo ishte vizita e tij e katërt atje. E kaloi dimrin në Podgoricë dhe bëri propagandë me aq trimëri e krenari mes malësorëve, saqë ata u ngritën në kryengritje të përgjakshme. Isa nxitoi për në Kosovë, për të tërhequr njerëzit e tij në betejë. Atje u zhgënjye.
“Inteligjenca” – çka ishte pra, Partia e re Nacionaliste, ishte në krye të punëve. Isa u mor me pjesën e tij të punëve dhe u betua se do ta mbronte me besnikëri çështjen kombëtare kundër xhonturqve (turqve të rinj) apo dhe atyre të vjetër. Kur Sulltan Mahmudi V kreu pelegrinazhin e tij në varrin e Sulltan Muratit, nxori një dekret amnistie. Isa Boletini u fal. Ai u thirr në Shkup dhe iu ofrua një pension. E refuzoi pensionin dhe faljen gjithashtu. “Çfarë kërkon ti? – pyetën turqit. Armë, tha Isa. Ai i mori ato, por jo nga negociatorët. Tri ditë më vonë, sulmoi një tren turk me armatime. 30 turqit luftuan. Ata u rrethuan. Isa u ofroi mbrojtje. Turqit lanë armët në tokë. Më pas një turk budalla u përpoq t’ia mbathte. Të dorëzuarit qëlluan.
Ata qëlluan derisa të 30 turqit u shtrinë për vdekje. Isa u akuzua për tradhti. Armët u shkrepën aksidentalisht, tha ai. Kjo është mënyra e Isës. Ai është një humorist i kulturuar. Kur luftonte Shemsi Pashën, i shkroi komandantit turk vargje në zarfe të zbukuruara me lule, dhe ia dërgoi atij letrën në jug të Kuprilit ku u sistemuan e u postuan me postë të rregullt. E dinte se Qamili ishte një dashnor grash dhe kishte pasur shumë të dashura në Kupril e Krushevë; letrat ishin shkruar në një shqipe të palatuar dhe kur Shemsiu i kishte përkthyer ato, pa se ato ishin deklarata lufte, e jo dashurie.
Shtatë herë brenda dekadës së fundit, turqit e qëlluan apo rrëzuan përtokë kullën që i përkiste Isës. Isa as nuk i rindërtoi ato e as nuk ua ndërroi vendin. Kur kulla e tij e tretë u pushtua nga Shefqet Pasha, turqit gjetën plumbat në dhomën e Isës të stolisur me vargje përqeshëse. Ato ishin shkruar nga rapsodi dhe vëllai për gjak i Isës, serbi i shqiptarizuar, Koviç. Edhe në shqipen e nënës, Isa nuk është se ia thotë shumë. Janë treguar histori të panumërta për Isën, disa prej tyre të vërteta e disa të rreme, si vetë fjala e Isës. Nëse ai do të ishte një anglez, do të mbante mbi gjoks një duzinë me kryqe viktoriane, nëse do të ishte një gjerman, do të ishte poseduesi krenar i plot kryqeve të hekurt, sa për të bërë një top me to.
Forcat e tij variojnë në numër, por gjithsesi janë të shumta dhe zor se gjen një anëtar të tyre që nuk do t’ju thotë ju se ai e ka lënë jetën e tij në duart të fatit, duke iu falur trimërisë së Isa Boletinit. Ai është i vetmi burrë në botë, emri i të cilit ngjall terror në zemrat e turqve trima e fanatikë. Në mendjet e ushtarëve turq, shkon një jetë plot privilegje, e fushatat kundër tij janë thjesht një kohë dhe municione të shkuara dëm. Kjo është edhe arsyeja e vërtetë se pse turqit nuk do ta luftojnë atë, e nëse gjejnë rast, madje do ta shmangin.
Pa fund janë shpenzuar para nga turqit për të blerë vrasjen e Isës me ryshfete, por më kot. Xhonturqit kanë vënë një shpërblim prej 20 000 dollarësh për kokën e tij, por paratë ndodhen në Selanik, akoma të pamarra në dorëzim nga askush edhe sot e kësaj dite. Vlen më shumë se 20 000 dollarë për të shtënë në sytë që shkëlqejnë të “Monsieur” Boletinit, sidomos kur atje është një shans i madh për vrasësin, duke ardhur si i dyti në takim.
Si pasojë e faktit, shumë tentativa janë bërë për t’i dhënë fund Isa Boletinit, duke dështuar. Por, tentativa të bëra nga turqit që adhurojnë Allahun e mendjendritur, dhe jo nga tradhtarët brenda kampit të tij. Në një rast, kur u sulmua nga pas shpine, tehu i gjatë i thikës u thye nga zemra e madhe e luanit të Shqipërisë, falë një medalje të argjendtë që ai mbante në gjoks. Me shpejtësi Isa u kthye mbi të dhe e kapi agresorin e tij prej qafe; pastër dhe me siguri, thika e tij e gjatë u kthye mbrapsht në destinacionin fillestar dhe Isa shkoi përgjatë bregut të lumit dhe lidhi plagën që ia kishte shpuar trupin e tij aq thellë, saqë dikush mund të tentonte të fuste aty brenda edhe gishtin.
Fiksimi i Isës për t’u thërritur “Monsieur”, është një fragment i dobësisë së tij madhështore. Ai për herë të parë dëgjoi për këtë fjalë në Cetinjen e civilizuar. Isa atje veshi për herë të parë veshje “evropiane”, kreu vizita e priti diplomatë dhe aspiroi në dobësinë e tij të madhe, të ishte një “evropian”. Urdhëroi të shtypeshin kartëvizita me mbishkrimin “Monsieur Issa de Boletini” dhe ua shpërndau ato diplomatëve, shitësve të dyqaneve, postierëve e malësorëve malazezë. Gjithashtu, ai mësoi 50 fjalë në frëngjisht dhe u përpoq t’ua impononte diplomatëve turq nga Parisi. Në fakt, Isa ishte goxha sqimatar.
Por sqima e Isës ishte e falshme. Ai ishte një burrë jashtëzakonisht i këndshëm, i tipit të rebelëve klasikë, me një trup fin, sy të mëdhenj e të errët, dhe një krekosje vrastare për gratë. Ai më mirë shfaqet i veshur me një kostum malësorësh sesa në një kapotë gjermane, dhe arma e tij i jep atij shumë më tepër respekt, sesa kartëvizita e tij. “Monsieur Issa”. Isa nuk i tregon 42 vitet mbi supe, dhe falë Zotit, ai ka para vetes një jetë të gjatë ndër beteja, plaçkitje, tradhti, mençuri e politesë franceze. Një njeri i tillë nuk mund të ketë një karrierë të zakonshme. Ai është i destinuar të vdesë në trekëmbësh ose në betejë. /Telegrafi/ KultPlus.com
Ajo është padyshim një ndër fotografitë më kuptimplota të historisë shqiptare. Ismail Qemali, kryeministri i parë i Shqipërisë qëndron krah Isa Boletinit, prijësit të hekurt.
Në fakt, të dy personalitetet shfaqen me njëri-tjetrin në mjaft të tilla, e kjo nuk është një rastësi. “Plaku i Vlorës”, një diplomat i vjetër e me eksperiencë, kërkonte të tregonte në këtë mënyrë jo thjesht në atë kohë, por duke e fiksuar edhe në histori përmes këtyre fotografive, lidhjen e fortë me Isa Boletinin.
Cila është jeta e Isa Boletinit? Të fshehtat dhe të pathënat e tij? Betejat e dokumentuara, por edhe ato më pak të njohura. Si ishte Isa Boletini në planin njerëzor dhe çfarë marrëdhëniesh kishte me disa ndër figurat e kohës.
Vrasja në pabesi nga trupat malazeze dhe shumë të vërteta të tjera, shpesh të mbuluara, të gjitha këto vijnë në një dokumentar për jetën e tij, në TCH.
“Isa Boletini me kobure ishte më shume se aq”, shprehet ndër të tjera Nuri Bexheti.
“Pra këto nuk kanë të bëjnë me hapa që do ta bënin të diskutueshme figurën e Isa Boletinit”, thotë Maringlen Verli.
“Normalisht duhet të kishim edhe fotografi të tjera të momentit të mbërritjes së Isa Boletinit në Vlorë”, deklaron Niko Kotherja.
“Isa Boletini ishte i gatshëm të vdiste për shqiptarizëm, kjo është e vërteta”.
“Isa Boletini gjithmonë ka pas ardhur këtu te shtëpia jonë”, thotë Isa Shefqet Dollapi.
Për të parë dokumentarin për Isa Boletinin klikoni KËTU
Kryeministri Ramush Haradinaj ka përkujtuar Isa Boletinin me rastin e shënimit të 103 vjetorit të vrasjes së tij.
Haradinaj ka thënë se figura e Boletinit edhe tani duhet të jetë shembull se interesi kombëtar vendoset para çdo interesi tjetër.
“Isa Boletini e identifikoi veten me fatin e atdheut. “Unë jam mirë, kur është mirë Shqipëria” edhe sot duhet të na udhëheqë në kërkimin për të drejtën tonë. Nëse në historinë tonë kombëtare kërkojmë vlerat më të larta atdhetare, ato i gjejmë në figurën e Isa Boletinit. Me vet veprimtarinë e tij jetësore na la një porosi, se atdheu nuk tjetërsohet dhe nuk vihet në pazar. Roje dhe dëshmi është vet prehja e tij në Boletin. Figura e Isës edhe tani le të jetë shembull për të gjithë se interesi kombëtar e shtetëror vendoset para çdo interesi tjetër. Lavdi e përjetshme”, shkruan Haradinaj.
Më 15 janar 1864 lindi Isa Boletini, luftëtar e udhëheqës ushtarak popullor, organizator e drejtues i lëvizjes për çlirimin kombëtar, Hero i Popullit. Isa Boletini lindi në Boletin të Mitrovicës. Në moshën 17 vjeçare mori pjesë si luftëtar i Lidhjes Shqiptare të Prizërenit në betejën e Slivovës kundër forcave osmane.
Ndihmoi në themelimin e Lidhjes Shqiptare të Pejës dhe në qëndresën e saj kundër sunduesve osmanë dhe synimeve grabitqare të Serbisë dhe Malit të Zi. Më 1901-1902 u vu në krye të qëndresës popullore në Kosovë kundër ndërhyrjeve të Serbisë, Malit të Zi dhe Austro-Hungarisë. Në vitin 1908 përkrahu revolucionin xhonturk, por iu kundërvu politikës antishqiptare të Xhonturqve. U dallua si udhëheqës e organizator i kryengritjeve të mëdha popullore kundërosmane të viteve 1908-1912.
Udhëhoqi disa kryengritje kundërosmane në Drenicë-Mitrovicë, Shtime-Carralevë, Podujevë-Prishtinë etj. Në ditët e shpalljes së Pavarësisë u vu në krye të përfaqësuesve të Kosovës, si dhe u ndodh në krah të Ismail Qemalit në Vlorë më 28 Nëntor 1912. Në vitin 1913 si anëtar i delegacionit shqiptar së bashku me Ismail Qemalin shkoi në Londër, ku kundërshtoi me forcë vendimet e Fuqive të Mëdha për copëtimin e Shqipërisë.
Më vonë kaloi sërish në Kosovë, ku organizoi qëndresën popullore kundër pushtuesve të rinj serbo-malazezë. Duke kaluar jetën në luftë e përpjekje dhe me urtësinë e tij, fitoi autoritet si udhëheqës popullor. Më 23 janar 1916 u vra pabesisht nga shovinistët malazezë në Podgoricë.
Gazeta franceze, “Le Gaulois”, ka botuar, të premten e 29 nëntorit 1912, në faqen n°2, një shkrim në lidhje me shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar: Shpallja e menjëhershme e pavarësisë së Shqipërisë
Romë, 28 nëntor.
Na shkruajnë nga Vlora, me datë 28, se Ismail Qemal beu, i cili, sapo ka mbërritur në këtë qytet, ka vizituar konsujt e Italisë dhe Austro-Hungarisë.
Njoftojnë se sot kuvendi i delegatëve shqiptarë do të shpallë në Vlorë pavarësinë dhe neutralitetin e Shqipërisë dhe do të formojë një qeveri të përkohshme.
Do të ngrihet flamuri shqiptar. Një komision do t’u dërgohet sa më shpejt të jetë e mundur qeverive evropiane, duke filluar me Italinë, për t’u kërkuar atyre njohjen e Shqipërisë.
Delegatët shqiptarë që kanë mbërritur deri më tani janë gjithsej 80. Priten të vijnë të tjerë, përfshirë Isa Boletinin, me forca të armatosura.
Thuhet se Ismail Qemal beu, në bisedimet e tij me konsujt e Italisë dhe Austro-Hungarisë, ka deklaruar se pavarësia e Shqipërisë bazohet në parimet e integritetit territorial dhe neutralitetit, dhe se Shqipëria ka besim në dashamirësinë e të gjitha fuqive dhe në mbështetjen e Italisë dhe Austro-Hungarisë.
Isa Boletini me publicistin austriak, i cili kishte qenë edhe një mik i shqiptarëve, Leo Freundlich, pak ditë para se të vritej nga malazezët./ KultPlus.com
Isa Boletini dhe Idriz Seferi janë dy emra që përfaqësojnë patriotët më të mëdhenj të Kosovës e kombit që i kanë shërbyer çështjes atdhetare, shkruan KultPlus.
KultPlus sot ju sjellë një fotografi të vjetër ku shihet këto dy figura historike të rrethuar edhe me miq të tjerë. Sipas lexuesve kjo fotografi është shkrepur në Isniq, të Deçanit. Kontributi i tyre cilësohet si historik në të kaluarën e popullit shqiptar./ KultPlus.com
Atdhetari shqiptar Isa Boletini, njëri nga organizatorët e lëvizjes për çlirim e bashkim kombëtar, është vrarë 102 vite më parë në Podgoricë.
Isa Boletini lindi në fshatin Boletin të Mitrovicës, në një familje me tradita patriotike. Në moshën 17-vjeçare mori pjesë si luftëtar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në betejën e Slivovës (22 prill 1881) kundër forcave osmane. Përkrahu Haxhi Zekën dhe atdhetarët e tjerë në themelimin e Lidhjes Shqiptare të Pejës (1899-1900) dhe në qëndresën e saj kundër sunduesve osmanë e qarqeve shoviniste fqinje.
Më 1901-1902 u vu në krye të qëndresës popullore në Kosovë kundër ndërhyrjeve të Serbisë, Malit të Zi, Rusisë e Austro-Hungarisë në Shqipëri. Udhëhoqi luftëtarët në betejat e zhvilluara me ushtrinë turke në zonat Shtimlje-Carralevë më 1910, mbështeti kryengritjen antiosmane të vitit 1911, udhëhoqi forcat kryengritëse në zonën Drenicë, Mitrovicë, Podujevë dhe Prishtinë më 1912.
Gjatë Luftës Ballkanike në tetor 1912, u vu në krye të çetave të armatosura vullnetare për mbrojtjen e trojeve shqiptare kundër pushtuesve serbë. Në ditët e Pavarësisë, në krye të përfaqësuesve të Kosovës, u ndodh përkrah Ismail Qemalit në Vlorë dhe mori pjesë aktive në organizimin e forcave të armatosura për mbrojtjen e Qeverisë së Përkohshme të Vlorës.
Më 1913, si anëtar i delegacionit shqiptar, së bashku me Ismail Qemalin shkoi në Londër, ku protestoi me forcë kundër vendimit të Fuqive të Mëdha për copëtimin e Shqipërisë. Më vonë, Isa Boletini kaloi përsëri në Kosovë, ku organizoi qëndresën popullore kundër pushtuesve të rinj serbo-malazezë.
Duke e kaluar jetën në luftë e përpjekje dhe me urtësinë e tij, fitoi autoritet të madh si udhëheqës popullor. Isa Boletini e lidhi jetën e tij e të familjes me fatin e atdheut, dashurinë e besnikërinë ndaj të cilit e shprehu me fjalët: “Unë jam mirë kur asht mirë Shqypnia”.
Më 23 janar 1916 u vra pabesisht nga shovinistët malazezë në Podgoricë, së bashku me të bijtë Halilin dhe Zahidin, nipërit Jonuzin dhe Halitin, si dhe tre luftëtarë të tjerë./ KultPlus.com
Gazeta franceze, “Journal des débats politiques”, ka botuar, të mërkurën e 7 majit 1913, në faqen n°2, një shkrim në lidhje me intervistën e patriotit shqiptar, Isa Boletini, dhënë në Londër për prestigjozen “Daily Telegraph”.
Si e përshkruanin perëndimorët atdhetarin shqiptar ? Çfarë ka shprehur ai për median britanike ? Në vijim, do të gjeni tekstin e plotë, të sjellë në shqip nga Aurenc Bebja – Blogu « Dars (Klos), Mat – Albania » :
Isa Boletini dhe problemi shqiptar
Isa Boletini, patrioti shqiptar, armiku i betuar i serbëve dhe grekëve, dhe nesër, nëse është e nevojshme, kundërshtari i pamëshirshëm i një ndërhyrje austro-italiane në vendin e tij, ndodhet në këtë moment në Londër.
Një gazetar i Daily Telegraph ka bërë me të një intervistë interesante; Isa Boletini vë në dukje meritat e ish-regjimit turk. Abdul Hamidi i vlerësonte shqiptarët. Në vitin 1902, ai e thirri Isa Boletinin në Konstandinopojë dhe e vendosi atë në krye të gardës së tij duke i vënë titullin Bej. Isa Boletini qëndroi në Kostandinopojë për katër vjet dhe pastaj u kthye në Shqipëri. Ai jetonte që prej tre vitesh në afërsi të Mitrovicës, kur filloi Revolucioni Xhonturk.
Shqiptarët në 1908 kërkuan “Kushtetutën”, por Isa Boletini, që nga ai moment, u tregua i shqetësuar. Xhonturqit, të vetëdijshëm për ndjenjat e atij lideri, kërkuan ta shtypnin atë. Xhavit Pasha e sulmoi atë papritur me trupat që kishte në dispozicionin e tij. Por Isa Boletini mundi të shpëtojë, megjithëse me një dëmtim të rëndë në shpatull. I larguar nga Mitrovica, Isa Boletini u tërhoq në Pejë, dhe më pas u strehua pranë Malësorëve të Gjakovës.
Atje, ai organizoi një rezistencë serioze. U zhvilluan luftime ku turqit u rrahën. Ngjarjet e pranverës së vitit 1909 detyruan kthimin e trupave turke në Konstandinopojë, por vitin e ardhshëm një ushtri turke u kthye në Shqipëri për të dënuar rebelët. Isa Boletini, i mundur në Kaçanik, në vend se të dorëzohej, u strehua në Mal të Zi.
Një vit më pas, në krye të trupave të tij, Isa Boletini hyri në Pejë, Gjakovë, Prishtinë dhe Shkup : “Kështu, unë kisha arritur qëllimin e përpjekjeve të mia, ekzistencën e Shqipërisë, e kërcënuar nga xhonturqit. Ne ishim duke përfunduar një marrëveshje me Ahmet Muhtar Pashën kur shpërtheu lufta aleatëve.”
Isa Boletini gjendet aktualisht në Londër për të mbrojtur çështjen e pavarësisë së Shqipërisë pranë Fuqive të Mëdha. Isa Boletini nuk i pranon kufijtë e vendosur për Shqipërinë nga Konferenca e Londrës. Shqiptarët kurrë nuk do të pranojnë sundimin serb. Ata nuk e pranojnë parimin e hekurudhës komerciale (tregtare) që i është dhënë Serbisë : “Gjithë jetën time, deri në çlirim apo në vdekje, unë do të luftoj serbët, grekët, malazezët, italianët, austriakët.”
