Adoleshenca – gjëja më e afërt me përsosmërinë televizive në dekada

Ka pasur disa pretendentë për kurorën kinematografike gjatë viteve, por asnjë nuk i është afruar aq shumë sa serialit mahnitës me katër pjesë të Jack Thorne dhe Stephen Graham – “Adolescence”, arritjet teknike të të cilit – çdo episod është bërë në një paraqitje të vetme – përputhen me një sërë shfaqjesh të denja për çmime dhe një skenar që arrin të jetë natyralist dhe në të njëjtën kohë jashtëzakonisht evidentues. “Adoleshenca” është një përvojë thellësisht prekëse, thellësisht pikëlluese, transmeton KultPlus.

Fillon me depërtimin e policisë në shtëpinë e familjes së 14-vjeçarit Jamie Miller dhe arrestimin e tij me dyshimin për vrasjen e shoqes së tij të klasës Katie një natë më parë. Dy episodet e para na zhytin në botën e komisariatit, detajet procedurale dhe ndërtesën e detektivëve të çështjes kundër Jamie (Owen Cooper), megjithëse ai mohon përfshirjen.

Ai zgjedh babanë e tij, Eddie (Stephen Graham), si të rriturin e tij të përshtatshëm. Ne do të shikojmë që mosbesimi i këtij njeriu të kthehet gjatë periudhës 13-mujore të tregimit në pikëllim të pamatshëm. Nuk është e keqe të thuhet se Jamie vrau Katie – provat na janë dhënë herët dhe në mënyrë të pakundërshtueshme. Shqetësimi i dramës është pse. Ne drejtohemi në një botë adoleshente që jetohet kryesisht në internet dhe që të rriturit janë, çfarëdo që mund të mendojnë, të paaftë për ta monitoruar apo kuptuar siç duhet.

DI Luke Bascombe (Ashley Walters, jashtëzakonisht e mirë, veçanërisht në kapjen e zymtësisë thelbësore të një pune që mund të sjellë ose jo drejtësi, por kurrë nuk do t’ua kthejë prindërve një fëmijë të vdekur) vetëm në të vërtetë fillon të kuptojë “pse” e mundshme kur djali i tij adoleshent përkthen emoji-t e përdorur në komentet e Katie nën disa nga postimet e Jamie në Instagram. Bota e kulturës “incel”, mesazhi i përhapur mes djemve dhe të rinjve për atë që ata kanë të drejtë të presin dhe të marrin nga vajzat dhe gratë, bëhet i gjallë. Emri i Andrew Tate përmendet nga të rriturit ndërsa ata përpiqen të kuptojnë atë që po mësojnë, por fëmijët nuk shqetësohen – është vetëm uji në të cilin notojnë.

Ben Blackall/Netflix

Episodi më befasues – i një kuarteti verbues – është i parafundit, i cili përbëhet pothuajse tërësisht nga një seancë midis Xhemi dhe një psikologeje fëmijësh, Briony (Erin Doherty), e cila është dërguar për të bërë vlerësimin e pavarur të kërkuar përpara çështjes gjyqësore. Inteligjenca e lezetshme dhe e shpejtë e nënshkrimit të Doherty-t përdoret në mënyrë të përsosur këtu, ndërsa Briony e shtyn dhe e ngërthen djalin me kthesa, duke e shtyrë atë gjithnjë e më pranë të vërtetave që ai nuk dëshiron t’i pranojë dhe artikulimit të besimeve që ai mezi e di se i ka.

Dhe këtu duhet të ndalemi, teksa ai përballohet me një grua që me siguri po shfaqet si një nga aktoret më të mira të brezit të saj, për të vënë në dukje se ky është roli i parë i 15-vjeçarit Cooper, i fituar duke i dërguar një kasetë drejtorit të kastit, Shaheen Baig, i cili pati 500 djem që aplikuan për rolin. Është një performancë mahnitëse që na lejon të shohim se mizogjeni i radikalizuar Xhemi është ose mund të bëhet ende. Por ta bësh këtë pa përvojë të mëparshme është një dëshmi e talentit të lindur dhe nxitjes krijuese që duhet të ketë ndjekur të gjithë xhirimet.

Nëse episodi i fundit, i cili përqendrohet në përpjekjet e dëshpëruara të familjes për të mbajtur veten së bashku, ndihet pak më i dobët, është vetëm në kontekstin e asaj që ka ndodhur më parë. Refuzimi i tij për të ofruar dalje të lehta (pa prindër abuzues, pa sekrete të errëta familjare), asnjë shpjegim i qartë se çfarë e çon një djalë drejt vrasjes dhe të tjerët jo, ndihet i guximshëm dhe i vërtetë. “Adoleshenca” pyet se kujt dhe çfarë po u mësojmë djemve dhe si presim që ata të lundrojnë në këtë botë gjithnjë e më toksike dhe të pamundur, kur koncepti i maskulinitetit ende duket se varet nga djemtë dhe burrat që e bëjnë këtë vetëm. Dhe kjo e mban viktimën mjaft të pranishme që pyetja se sa vajza dhe gra do të vdesin ndërsa ne përpiqemi t’i zgjidhim të gjitha./ KultPlus.com

“Vojçeku” – Njeriu mes Fatit dhe Lirisë erdhi premierë në Gjakovë

Drejtoresha e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, përmes rrjeteve sociale ka njoftuar se në Gjakovë u shfaq premiera e dramës “Vojçeku” në regji të Zana Hoxhës.

“Adaptimi i Jack Thorne dhe një regji fantastike nga Zana Hoxha e sjellin këtë dilemë në një kontekst modern, duke dëshmuar se sfidat e Vojçekut nuk i përkasin vetëm një epoke të largët, por janë universale”, thuhet në postimin e Halimit.

Ajo e cilëson shfaqjen si një sfidë që ndihmon në reflektimin mbi përgjegjësinë kolektive ndaj individëve të shtypur dhe mbi mënyrën se si shoqëria formëson fatin e tyre.

Më poshtë gjeni postimin e saj të plotë:

Në këtë interpretim skenik të fatit njerëzor, personazhi kryesor, Vojçeku, shfaqet si një reflektim i fuqishëm mbi ekzistencën dhe shtypjen e njeriut nga rrethanat, duke ngritur pyetjen thelbësore: A është njeriu i lirë, apo i robëruar nga fati dhe e kaluara e tij?

Në dramën “Vojçeku”, fëmijëria e protagonistit nuk eksplorohet drejtpërdrejt, por prania e një djali të vogël në skenë si personifikim i kujtesës së tij thekson peshën e së kaluarës në formësimin e tragjedisë së tij.

Ky element skenik krijon një lidhje të fuqishme mes kujtesës dhe fatit, duke thelluar kuptimin e rrënjëve të vuajtjes së Vojçekut.

I shtypur në fëmijërinë e tij, Vojçeku na kujton thënien e Friedrich Nietzsche “Ai që lufton me përbindësha duhet të kujdeset që të mos bëhet vetë një përbindësh.”

Tragjedia e tij nuk është një ngjarje e rastësishme, por një vazhdimësi e pashmangshme, ku ai, i shtyrë nga dhuna dhe padrejtësia, shkatërron gjithçka përreth vetes.

Vojçeku paraqitet si një individ i thyer, i shtypur nga varfëria dhe padrejtësia sociale. Ai nuk është në gjendje të ngrihet mbi rrethanat e tij, duke sugjeruar se jeta e tij ka qenë e dënuar që në fillesë. Nga një këndvështrim psikologjik dhe filozofik, fëmijëria e tij mund të shihet si një periudhë ku ai mësohet me nënshtrimin dhe me mungesën e fuqisë për të ndryshuar fatin e tij. Mungesa e një baze të fortë emocionale e bën atë të pambrojtur ndaj shfrytëzimit, duke e çuar drejt shkatërrimit.

Në këtë mënyrë, fëmijëria e Vojçekut nuk është thjesht një e kaluar e errët, por një fillim i pashmangshëm i tragjedisë që ai jeton. Përmes syve të tij shohim një individ të luhatur mes instinktit dhe moralit, mes arsyes dhe çmendurisë. Drama e tij mishëron idetë ekzistencialiste, ku njeriu përballet me absurditetin e jetës dhe kufizimet e jashtme që formësojnë fatin e tij. Ai nuk është vetëm një viktimë e fatkeqësisë, por një simbol i pashmangshmërisë së vuajtjes që përcakton ekzistencën njerëzore.

Adaptimi i Jack Thorne dhe një regji fantastike nga Zana Hoxha e sjellin këtë dilemë në një kontekst modern, duke dëshmuar se sfidat e Vojçekut nuk i përkasin vetëm një epoke të largët, por janë universale.

Në një shoqëri ku individi shpesh ndihet i papërfillshëm përballë forcave të mëdha sociale, Vojçeku bëhet një pasqyrë e realitetit tonë, duke na bërë të reflektojmë mbi kufijtë e lirisë sonë dhe mbi peshën e ekzistencës.

Kjo shfaqje nuk është thjesht një rrëfim tragjik, por një ftesë për të menduar mbi njeriun – mbi atë që e shkatërron dhe mbi shpresën e heshtur për një realitet ndryshe.

Në thelbin e saj, tragjedia e Vojçekut është historia e një njeriu të shfrytëzuar në të gjitha aspektet – ekonomikisht, psikologjikisht, moralisht dhe emocionalisht. Ai është viktimë e një shoqërie që e përdor dhe e flak tutje kur nuk i nevojitet më.

Ironia më e madhe qëndron në faktin se, pasi është shkatërruar nga të gjitha këto forma shtypjeje, shoqëria e gjykon si përbindësh. Ai nuk shihet si një njeri që ka vuajtur, por si një kriminel që duhet të përballet me pasojat. Viktima kthehet në fajtor – një fenomen që nuk gjendet vetëm te Vojçeku, por edhe në realitetin tonë.

Në një kuptim më të gjerë filozofik, Vojçeku nuk është vetëm një individ, por një simbol i të gjithë atyre që shtypen nga një sistem i padrejtë. Ai është një dëshmi se si shoqëria mund të shfrytëzojë një njeri deri në pikën kur ai nuk ka më asgjë për të humbur – dhe më pas ta gjykojë për dëshpërimin e tij.

A është Vojçeku një viktimë, apo një pasqyrë e shoqërisë që e krijoi? Kjo dilemë vazhdon të mbetet e hapur, duke na sfiduar të reflektojmë mbi përgjegjësinë kolektive ndaj individëve të shtypur dhe mbi mënyrën se si shoqëria formëson fatin e tyre./ KultPlus.com