Për Fatos Kongolin, është më mirë të flitet pak, se vetë librat e tij flasin shumë.
Një prej atyre shkrimtarëve që nuk e do fort kamerën dhe paraqitjet, por më shumë penën e shkrimit dhe fletën e bardhë, Fatos Kongolin e kemi takuar shpesh në personazhet e tij.
Shumë prej nesh, kemi pasur fatin të lexojmë diçka nga imagjinata e mendjes së tij, shpalosur në personazhet e librave të tij.
I nisur për matematicient, një shkrimtar si Kongoli nuk është rastësisht në vendin letrar shqiptar, aty ku edhe përket.
I lindur në Elbasan në vitin 1944, Kongoli ka nisur të shkruajë në vitet 70-të, dhe me të njëjtin zell duket se vazhdon të shkruajë edhe sot. Derisa e pyesim lexuesin tonë se cili libër i Kongolit është më i pëlqyer, i sjellim këtu tre libra të Kongolit, prozë që ja vlen të lexohet për ti zbuluar historitë që më pas do të na mbesin në mendje gjatë.
I HUMBURI
Romani hapet me përshkrimin e ikjes së mijëra shqiptarëve, në mars të vitit 1991, nga Shqipëria. Ikje jo aq nga rreziku i persekutimit policor, ngase regjimi totalitar ishte në shembje e sipër, sa nga vendi ku ishin shtresëzuar pasojat e sundimit të këtij regjimi. Libër i vitit 1992, “I humburi” është një libër politik që vë në pah, me anë të mjeteve letrare, botën e personazheve kongol-iane. Njëri nga këto mjete ka të bëjë me figurat e ndryshme të kafshës dhe lidhjet e tyre me trajtat e vdekjes që shpalosen në këtë roman.
JETË NË NJË KUTI SHKREPËSESH
296 faqe që do të duhet ti lexojmë sa më mirë e më ngadalë. Autori kërkon rrënjët e skizofrenisë kolektive, që ka shoqëruar dhe vazhdon të shoqërojë ecjen e shoqërisë së sotme shqiptare, veç të tjerash, edhe në përmasat e ndrydhura të hapësirave të saj të jetesës. “Hapësirën njeriu e ka brenda vetes. Edhe lirinë, apo mungesën e lirisë. Mund të them se unë sot gjej lirinë time vetjake. Kaq”. Diku, në një apartament luksoz, në një prej pallateve të larta më të reja të kryeqytetit ndodh një krim. Vrasësi është një gazetar, pronar i apartamentit, i cili, pas një bashkëjetese prej dy vjetësh, sapo është ndarë me mikeshën e tij, gjithashtu gazetare, drejtuese e një emisioni të përjavshëm televiziv me VIP-a. Romani zhvillohet në dy kohë.
ILUZIONE NË SIRTAR
Ky “pothuajse roman”, me personazh qendror vetë autorin, na sjell pamje të papërsëritshme epokash, të djeshme dhe të sotme, dhe një varg protagonistësh të letërsisë shqipe, të kulturës, arteve dhe politikës etj., ashtu siç i ka njohur autori, që nga fëmijëria e hershme e deri më vonë, në kohë të qeta dhe të trazuara, gjatë periudhës së diktaturës e pas saj. Për herë të parë Kongoli i kthehet këtu disa episodeve traumatike e të rëndësishme në jetën e tij. / KultPlus.com