Jolanda Kodra - KultPlus

Historia e Jolanda Kodrës, gruas që ju lejua të kthehej në vendin e saj një vit para e të vdiste

Posted on 1 Gusht, 20241 Gusht, 2024 by Kult Plus

Jolanda Kodra (1910 – 1963) ishte një shkrimtare dhe përkthyese shqiptare, një nga gratë e para shkrimtare të gjuhën shqipe, si dhe një përkthyese në gjuhën italiane të veprave të shkrimtarëve shqiptarë, të tillë si Ndre Mjeda, Migjeni, Petro Marko, dhe Sterjo Spasse.

Jolanda u lind si italiane, me emrin Iolanda Guazzoni, në vitin 1910, në Romë, Itali, dhe është mbesa e Enrico Guazzoni, një skenarist dhe regjisor filmi Italian. Ajo po ndiqte studimet në një lice klasik, kur u takua me Malo Kodrën, me origjinë nga Gjirokastra, i cili ishte student në Romë. Ai ishte një mësues i palestrës, e solli atë në Shqipëri në vitin 1931.

Ajo së shpejti mësoi gjuhën shqipe dhe filloi jo vetëm të komunikonte mirë, por edhe të publikonte poezi në shqip, si dhe artikuj kritikë letrar në revistat e njohura si Hylli i Dritës, Përpjekja shqiptare, Fryma, Njeriu dhe Tomori për shkrimtarët si Naim Frashëri, Gjergj Fishta, Migjeni, Ndre Mjeda. Kodra ka punuar veçanërisht për Migjenin dhe Mjedën, të cilën më vonë e përkthente në italisht. Ajo ishte një nga gratë e para që publikoi në Shqipëri, në shoqëri të Selfixhe Ciu dhe Musine Kokalari.

Pas Luftës së dytë Botërore punoi si përkthyese nga dhe në italisht, si dhe rusisht, e ndër të tjera, shkrimtarë të tillë si Petro Marko dhe Sterjo Spasse. Ajo nuk ishte e lejuar as të japë mësim në regjimin komunist, as të kthehet përsëri në vendin e saj deri në vitin 1962, një vit para vdekjes./ KultPlus.com

Kur Musine Kokalari i shkruante nipit të saj: Gjendja nuk është e lehtë, po unë s’kam se ç’bëj (FOTO)

Posted on 10 Shkurt, 202210 Shkurt, 2022 by Kult Plus

Musine Kokalari ka qenë një veprimtare politike e kulturore dhe shkrimtare shqiptare e shekullit të XX. Së bashku me Selfixhe Ciun dhe Jolanda Kodrën ka qenë ndër shkrimtaret e para në Shqipëri.

Në vijim, KultPlus ju sjell një letër të shkruar nga Musine Kokalari dërguar nipit të saj Platon Kokalarit, më 18 prill të vitit 1983.

I dashur Platon!

Po të shkruaj këtë letër sonte dhe po të lajmëroj se nesër dal nga klinika. Akoma nuk e di se kur do të ma caktojnë ditën dhe kohën që të vij përsëri. Këtë do ta marr vesh nesër. Bëra 4 ditë kura dhe sot më hoqën prapë 1 kg ujë. Sipas mendimit të doktorit, nevojitet radioskopia. Gjendja nuk është e lehtë, po unë s’kam se ç’bëj. Të dalë ku të dalë. Vetëm një gjë dua nga ty. Të vish, të marrësh ato plaçkat që të kam thënë. Mua, në këtë gjendje, do të më dukej sikur është një kënaqësi. Po nuk duhet ta shtysh. Sëmundjen e kam të rëndë dhe nuk dua që gjithshka të merret nëpër këmbë.

Mos mendo për të tjerët. Unë s’i kam kurrkujt borxh dhe askujt s’i kam kërkuar as ndihmë, as lehtësi, as jam ankuar që mbeta e braktisur. Kur ata që të kanë në dorë të varrosin për së gjalli 38 vjet me radhë, pa të drejtë, është e kuptueshme se asnjeri nuk do të rrezikohet. Ju m’u ndodhët në këto çaste të rënda. Ju faleminderit dhe për këtë dua që ajo që mund të shpëtohet të bjerë në duart tuaja. Pas votimeve të pres. Eja dhe shko brenda ditës.

Thuaji Bibikës që ajo tiranasja aziatike, që qe në dhomën time dhe thoshte se jam ftohur (kishte pasur dhe ujë në mushkri), ka vdekur në gushtin e vitit të kaluar. Edhe ajo qe operuar në gji. Tani s’kam pse të zgjatem më. Për shëndetin tim ose për sëmundjen time s’i drejtohem kërkujt, aqe më tepër atij personi që e kishte në dorë të lehtësonte akuzën time. Tani jam nga fundi dhe sido që të jetë, ishalla kam fat të mos lëngoj.

Ju përqafoj të gjithëve, Musinea.

E hënë, 18 prill 1983.

P.S. Tani jam duke dalë. Do të kthehem më 19 maj. Dizenteri nuk pata. Shpëtova. / KultPlus.com