Etiketë: Jose

Privatësia

Posted on by Kult Plus

José Saramago

Në fund të minierës ma sekrete
Në brendësi të thelbit të frutit që ha
Në dridhjen e notës ma diskrete
Në guaskën e përdredhun që lshon zâ

N’shtresën ma t’dendun që piktura mund t’ketë
Në venën ku gjaku ma shumë gurgullon,
Në fjalën që për ma së shumti butësi flet
Në rranjën që fshihet sa ma thellë që shkon.

Në heshtjen ma të thellë të ksaj pauze
Në të cilën jeta shndrrohet në përjetësi
Kërkoj dorën tande, t’ia zgjidh nyjen ksaj kauze
Me dashtë, pa besu’, ma n’fund, këtë privatësi.

Përktheu: Orjela Stafasani

Legjenda e operas Jose Carreras vjen në Tiranë, turi i fundit para mbylljes së karrierës

Posted on by Kult Plus

Legjenda e operës, Jose Carreras, vjen në Tiranë për një koncert të paharrueshëm më 8 shtator. Një prej tenorëve më të mëdhenj të të gjitha kohërave, e bën skenën e stadiumit “Selman Stermasi” një nga ndalesat e turit të tij të fundit para se të tërhiqet nga jeta artistike.

Artisti që ka prekur skenat e mëdha ndërkombëtare dhe pjesë e trios më të njohur në botë të “Tre tenorëve”, shënon një moment të veçantë dhe unik për adhuruesit e muzikës në Shqipëri. Jose Carreras ka ndriçuar skenën e operës për dekada të tëra ndërsa performancat e tij janë të njohura për emocionet e thella dhe interpretimet e jashtëzakonshme. Me një karrierë që përfshin disa nga teatrot më prestigjioze të operës dhe një repertor të pasur, Carreras ka shënjuar standardet e artit operistik.

Koncerti i tij në stadiumin “Selman Stermasi” që këtë vit është kthyer në skenën e artistëve më në zë të zhanreve të ndryshme, do të jetë një përvojë unike. Ai ofron mundësinë për të dëgjuar ariet më të njohura dhe pjesë të tjera të repertorit të Carreras, të cilat do të interpretohen me pasionin dhe mjeshtërinë që e karakterizojnë artistin.

LEGJENDA CARRERAS

Nga fëmijëria në Barcelonën e viteve 1970 drejt skenave më të mëdha të artiti lirik, José Carreras ka qenë një nga artistët që ka ditur të hapë dyert e mëdha të skenave. Nga Gran Teatre del Liceu të Barcelonës ai ka pushtuar teatro dhe festivale prestigjioze të operës në botë, përfshirë Teatrin alla Scala të Milanos; Metropolitan Opera House të New York-ut; Opera e San Francisko, Staatsoper e Vienës, Royal Opera House e Londrës, Opera e Mynihut, Lyric Opera e Chicago si dhe Festivalet e Salzburgut, Aix-en-Provence, Edinburg dhe Verona.

José Carreras ka bashkëpunuar me drejtuesit më të njohur të orkestrave, përfshirë Herbert von Karajan, Leonard Bernstein dhe Zubin Mehta, ndërsa repertori i tij përfshin mbi gjashtëdhjetë opera, ndër të cilat: La Bohème, Tosca, Werther, Don Carlo, Carmen, La Forza del Destino, I Pagliacci, L’Elisir d’Amore dhe Un Ballo in Maschera. Diskografia e tij përfshin mbi 160 regjistrime, veçanërisht 50 opera të plota, oratore, recitale popullore dhe klasike. Ai ka marrë shumë disqe ari dhe platinumi dhe ka shitur rreth 80 milion regjistrime ndërsa fitues i dhjetëra çmimeve, medaljeve e titujve.

Koncertet e 3 Tenorëve me José Carreras, Plácido Domingo dhe Luciano Pavarotti më mijëra spektatorë, janë kthyer në një mënyrë për të afruar publikun me këtë zhanër.

Poema e Kthimit nga Jose Angel Buesa

Posted on by Kult Plus

Jose Angel Buesa
Përktheu: Fatbardha Statovci

Nga fundi i errët i një nate të paepur po vij
yjet i sodis krejt i habitur.
Fajin e pranoj posa te porta jote mbërrij
e një pëllumb bardhok për supi më është puthitur.

Para satës portë zemra ime e përulur ndalet në vend
me dorën e shtrirë posi një lypës i moçëm;
në kopsht qeni yt nga gëzimi leh gjithë shend,
sepse, sidoqoftë, vazhdon të jetë miku im i sotshëm.

Trëndafili që nuk rritej u rrit më në fund
tani gonxhet prapa portës së hekurt ofron:
Kam ndryshuar shumë nga ajo ditë gjithashtu edhe unë
se netët e mërgimit yjësia s’i mbulon.

Ndoshta prapa portës së mbyllur shpirti yt është i hapur;
por me ta hapur portën tënde, sikur një lypësi i hapet pa një pa dy,
shikomë ëmbëlsisht, krejt e shushatur, atëherë do ta kuptosh që s’jam kthyer… sepse gjithmonë isha me ty! / KultPlus.com

‘Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është si një qoshk qetësie, si një perëndim dielli në plazh’

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Jose Saramago

Jam në atë moshën, ku gjërat shihen me qetësi, por duke mos harruar se rritja vazhdon.

Jam në atë moshën, ku ëndrrat përkëdhelen me duar dhe iluzionet bëhen shpresë.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është një hov i çmendur dhe plot ankth, që digjet nga dëshira për jetë dhe pasioni i shumëpritur.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është si një qoshk qetësie, si një perëndim dielli në plazh.

Sa vjeç jam?

Nuk kam pse t’i tregoj vitet e mia me një numër, pasi dëshirat e përmbushura, lotët e derdhur gjatë udhës teksa shihja iluzionet e mia të humbura, vlejnë më shumë se një numër.

Çfarë rëndësie ka nëse mbush 20 vjeç, 40 vjeç apo 60 vjeç ?!

Rëndësi ka vetëm mosha që ndiej.

I kam aq vite mbi shpinë sa të jetoj i lirë dhe pa frikë.

Ta vazhdoj pa frikë udhën time, sepse kam me vete përvojën dhe forcën e ëndrrave të mia.

Sa vjeç jam unë?

Kujt i bëhet vonë!

I kam aq vite mbi shpinë sa ta braktis frikën dhe të bëj çka dua dhe çka ndiej.

Përktheu: Elona Caslli / KultPlus.com

Më 10 qershor të vitit 2010 u nda nga jeta nobelisti portugez José Saramago

Posted on by Kult Plus

Bujar Meholli

José de Sousa Saramago ka lindur në Azinhaga të Portugalisë, më 16 nëntor 1922. U zhvendos në Lisbonë me familjen në moshë të re, dhe i braktisi studimet universitare për shkak të vështirësitë ekonomike; filloi të merret me punë të ndryshme. Ai në fakt ka punuar si farkëtar, projektues, lektor, përkthyes, gazetar, gjersa u punësua në mënyrë të përhershme në një Shtëpi Botuese, ku punoi për dymbëdhjetë vjet si redaktor letrar.

Romani i tij i parë, “Toka e mëkatit”, i vitit 1947, nuk do të ketë një sukses të madh në Portugalinë obskurantiste të Salazarit, diktatorit ndaj të cilit Saramago nuk e ka ndaluar luftën, duke u përballur me censurën sistematike të shkrimeve të tij gazetareske. Në vitin 1959 ai u regjistrua në Partinë Komuniste Portugeze, ku vepron në fshehtësi, duke ikur gjithmonë nga kurthet dhe intrigat e Pidës famëkeqe, policisë politike të regjimit. Në fakt, duhet të theksohet se për të kuptuar jetën dhe punën e këtij shkrimtari, nuk mund të injorojmë angazhimin e vazhdueshëm politik në çdo aktivitet.

Në vitet gjashtëdhjetë, ai u bë një nga kritikët më të mëdhenj të vendit nëpërmjet edicionin të ri të revistës “Seara Nova” dhe më 1966 publikon përmbledhjen e parë të poetike “Poezi të mundshme”. Më pas bëhet drejtor në një Shtëpi Botuese dhe nga 1972 deri 1973, ishte redaktor i shtojcës kulturore dhe editoriale të gazetës “Diario de Lisboa”, gjer në shpërthimin e të ashtuquajturit Revolucioni i Karafiltë në vitin 1974. Saramago botoi librin poetik “Ndoshta lumturia”, 1970, kronikat “Për këtë dhe botën tjetër”, 1971, “Bagazh udhëtar”, 1973, “Mendime që DL kishte” 1974, drama, novela dhe romane. Saramago (zëvendës kryeredaktor i gazetës “Diario de Noticias” më 1975 dhe shkrimtar me kohë të plotë) e çliron letërsinë portugeze nga kompleksi i mëparshëm dhe krijon një brez post-revolucionar.

Në vitin 1977, Saramago publikoi romanin e gjatë me titull “Manual i pikturës dhe kaligrafisë”, ndjekur nga “Një vend i quajtur Alentejo,” i 1980, fokusuar në revoltën e popullit të rajonit në lindje të Portugalisë. Por me “Përkujtimorja e manastirit” të 1982-ës, më në fund arrin suksesin e shumëpritur. Në gjashtë vite botoi tri veprat me ndikim të madh (përveç Përkujtimores, “Viti i vdekjes së Richard Reis” dhe “Rafti i gurtë”) duke marrë vlerësime të shumta nga kritika. Vitet nëntëdhjetë e kanë shenjtëruar atë në skenën ndërkombëtare me “Rrethimin e Lisbonës” dhe “Ungjillin sipas Jezusit”, e më pas me “Verbërinë”. Në vitin 1998, duke ngjallur polemika sidomos nga Vatikani, ai u nderua me çmimin “Nobel” për letërsi.

José Saramago vdes më 18 qershor, 2010 në banesën e tij në Lanzarote, në qytetin e Tías, në Ishujt Kanarie. /KultPlus