Do të kthehem nënë

Poezi e shkruar nga Jusuf Gërvalla.

Sa fort më mundon
Vetmia, o nanë
E votër braktisa një ditë
N’vendlindje ishte vjeshtë
Tani vonë
Të presin të korrat e brengat

N’mendime më ke tretur
Tani, o nanë
Për birin që të la në vetmi
Shikim imi kah dera, kah dera më përgjon
Trokitje të lehta dëshiron.

Ktheu shpejt më ke pas thënë
Se brengat më kanë molisur
Të presin shokët në varr nën bli
Porositë e babit tënd

Kaluan pranvera dhe vjeshta o nanë
Që kur të ndjell veç një kthim
Nëse vetë nuk do të mundem
Do i them birit tim
Në vendlindje të shtrojë çdo gëzim

Të lutem jeto me shpresa o nanë
Se një ditë dikush do të trokllojë
Në atë votër ku së pari zëri im jehoi
Andej nipat do të ngrejnë shtëpinë.

Ministria zvarritë kthimin e gjësendeve të Jusuf Gërvallës në Kosovë

Ka gati një vit që autoritetet e Shqipërisë u kanë kthyer përgjigje pozitive atyre të Kosovës për t’i tërhequr gjësendet personale të atdhetarit, shkrimtarit e muzikantit Jusuf Gërvalla. Por një gjë e tillë ende nuk është konkretizuar.

Tetë gjësende që ishin dërguar në Shqipëri para më shumë se tridhjetë vjetësh është paraparë të kthehen në vend për ekspozim të përhershëm në kullën-muze të vëllezërve Gërvalla. Muzeu Historik Kombëtar në Tiranë tash e 11 muaj i ka kthyer përgjigje pozitive Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve për kthimin e tyre në vendlindjen e Gërvallës, por ky institucion ende nuk ka marrë një hap konkret për këtë.

Pantallona, xhakavento, këmishë, fanellë pambuku, këpucë, pastel i kuq, libreza e gazetës “Rilindja” dhe një çakmak, që i kanë takuar Jusuf Gërvallës – i cili u vra më 17 janar të vitit 1982 në Gjermani bashkë me të vëllanë, Bardhoshin, dhe bashkëveprimtarin e tyre Kadri Zekën – aktualisht ndodhen në fondusin e institucionit më të lartë muzeor në Shqipëri. Presin t’u bashkohen eksponateve e gjësendeve të tjera personale të vëllezërve Gërvalla që janë bërë tok në kullë, ku ndër të tjera ekspozohen kitara, orë, makina shkrimi, dorëshkrime, libra, rroba e të tjera.


Rikthimin e tyre në kullë, në fshatin Dubovik të Deçanit, e përuruar më 1 tetor të vitit të kaluar, në ditëlindjen e Jusuf Gërvallës, e kishte iniciuar bashkëshortja e tij, Suzana Gërvalla, para dy vjetësh. Stafi i Muzeut Historik Kombëtar i kishte sugjeruar që kërkesën ta bënte nëpërmjet Ministrisë së Kulturës së Kosovës. Kjo e fundit qysh nga dhjetori i vitit të kaluar e ka pranuar konfirmimin se kërkesa i është miratuar.

“Me kërkesë të Ministrisë së Kulturës dhe propozimin e zonjës Suzana Gërvalla ne i jemi drejtuar Ministrisë së Kulturës në Tiranë për kthimin e objekteve të Jusuf Gërvallës. Në koordinim të dy ministrive dhe në bashkëpunim me Muzeun Kombëtar në Tiranë, kërkesa jonë është miratuar dhe ndërkohë na kanë dërguar edhe vendimin për tetë objektet për ekspozim të përhershëm në Kosovë”, ka thënë Vjollca Aliu, drejtoreshë e Departamentit të Trashëgimisë Kulturore në Ministrinë e Kulturës, Rinisë e Sportit.

“Planifikojmë që objektet t’i ekspozojmë në Kullën e Jusuf Gërvallës në Dubovik”, ka shtuar ajo. Restaurimi i kësaj kulle ishte financuar nga Ministria e Kulturës në dy faza, me gjithsej 137 mijë euro. Pos kullës qe bërë edhe restaurimi i objektit tjetër, odës së Nënës Ajshe, për të cilën kishte investuar Komuna e Deçanit, shkruan Koha Ditore.

Sipas Aliut, fakti që gjësendet e Gërvallës nuk janë kthyer ende në Kosovë, me gjithë konfirmimin nga pala shqiptare, lidhet me çështje teknike./ KultPlus.com

Audioincizim nga shfaqja “Pranë Lapidarit” e autorit Hasan Dajaku, që ishte shpërblyer me çmim të parë në ish Jugosllavi (VIDEO)

Është shfaqje me tekst të Hasan Dajakut e regji të Atdhe Gashit, e cila është regjistruar si radiodramë në Radio Prishtinë, në vitin 1978, shkruan KultPlus.

Dhe pikërisht në këtë radiodramë dëgjohen zërat e Jusuf Gërvallës e Dibran Tahirit, shfaqje kjo me titullin “Pranë Lapidarit”, muzikën e së cilës e ka punuar vetë Jusuf Gërvalla.

Në bazë të dhënave që ka siguruar KultPlus, kjo shfaqje është prezantuar në Festivalin e Radiodramës në vitin 1978, në Ohër të Maqedonisë, festival ky që ka përfrshirë shfaqje nga e gjithë ish Jugosllavia, Jusuf Gërvalla e Dibran Tahiri kanë interpretuar fragmente nga kjo shfaqje, të cilët edhe janë vlerësuar me cmim të parë.

Po për këtë dramë ka shkuar edhe Erenestina Gjergji Halili, e cila ka pasë një qasje mbi këtë vepër, duke vënë theksin në profecinë./KultPlus.com

Këto këngë e melodi na la Jusuf Gërvalla (VIDEO)

I lindur në Pejë, Gërvalla ndërroi jetë në Gjermani në vitin 1982.

Ai njihet si këngëtar dhe bashkë me Bardhosh Gërvallën na lanë disa melodi e këngë të cilat e bëjnë të pavdekshëm talentin dhe zërin e këtij njeriu.

Jeta e Jusuf Gërvallës ka qenë e vështirë, vdekja e tij ka qenë tragjike. Për këtë është thënë e shkruar shumë dhe do të thuhet e do të shkruhet shumë. Por, edhe shkrimtari J. Gërvalla pësoi vështirësira të mëdha. Për poetin, prozatorin dhe dramaturgun Gërvalla është thënë e shkruar relativisht pak. Vepra e tij letrare nuk është tepër e njohur, me gjithë botimin shembëllor që ia bëri J. Gërvallës më 1992 Sabri Hamiti (Jusuf Gërvalla: Vepra letrare. “Ora”, Prishtinë, 1992). Opinioni e respekton dhe adhuron dëshmorin e kombit, simbolin e luftës për liri, shembullin e kurajës prej qytetari dhe intelektuali, ndërsa duket se e harron shkrimtarin e rëndësishëm që ishte dhe mbetet. Roli i tij prej simboli të qëndresës e hijesuaka faktin se ishte poet i dorës së parë.

Në letërsi, ai nuk i takonte qarkut të “lapidaristëve” të poezisë fjalëpakë që e shoshiste të tashmen me shkrimin simbolplotë alegorik në petkun e arkaikes mbikohore e në frymën e visarit të traditave të lashta gojore.

Këtu sot i zgjodhëm disa këngë të artistit. / KultPlus.com

Nga Gjermania, Jusuf Gërvalla i shkruan letrën e shpirtit nënës Ajshe

Në shtator të vitit 1980, Jusuf Gërvalla ishte larg nënës së tij. Dashuria e pastër e saj megjithatë e ka shoqëruar Jufusin në udhëtimet dhe tragjeditë e të mirat e jetës së tij.

Poeti, muzikanti dhe atdhetari shqiptar i shkruan kësisoj nënës së tij, nënës Ajshe, një letër e cila duket se përmban emocione të tejpërtejme, fisnike, të cilat i shkruan veç një shpirt i mbushur si ai i Jusufit, përcjellë KultPlus.

Po e sjellim këtu të plotë letrën e Jusufit për nënën e tij, nga Gjermania e largët, sot.

Nanë e dashtun!
Rruga e jetës na pruni deri këtu. Zor sa të duesh. Po kollaj, s’ka qysh bahet ma kollaj. Ti vetë sa e sa herë, në prag të gjumit, kur ishim fëmijë e kur kishim dalë prej lojnave të fëminisë, na ke kallxue përralla që kanë të njëjtin përfundim: rruga e nderës asht ma e zorshmja, po ma e mira dhe e vetmja rrugë e vërtetë për njerin. Dhe, kush u mundue për nder, nder ka gjetë!
Sot, në vjeshtën e kësaj rruge, kur s’po kemi qysh me i dhanë gjevap bereqetit kaq të pasun, farën e të cilit e kemi mbjellë vetë, kush lodhet i pari mundet me thonë: a vyen me luftue për nder, tuj i ngarkue vetit kaq të liga në shpindë?!
Unë, besoj, nanë, se ti nuk je ajo që thotë kështu. Ti gjithmonë u ke përballue burrnisht rrebesheve të mëdha. Unë besoj se ti nuk je lodhë. Rruga jonë, mendja e shpirti ynë kanë pasur strofull fjalën tande, dashuninë e kujdesin tand të pashoq. Kur i kujtoj këto, më del se ti, në vend se të mërzitesh, duhet të gëzohesh e të përtërihesh. Ma në fund, veç tuj mos u dorëzue në këtë kohë të vështirë, ti nanë, do ta qitësh edhe hapin tand të fundit burrnor, që të bon si të gjitha ato nana trimnesha e fisnike shqiptare, të cilat, kur e ka lypë puna e vatanit, s’e kanë kursye e s’e kanë kajtë me lot jetën e djemve të tyne dhe kanë këndue kur kanë kukatë qyqet.
Jam shumë i lumtun që për këtë pikë, pra, për mërzinë tande, shpirtin e kam të fjetun. Ti je nji lis, që nuk don me ditë për fërfllazat e forta. Bile, nji lis, madhështia e të cilit del në pah bash kur merr mot me fërfllazë. As bora as ngricat e mëdha nuk të kanë ba kurrë shejë.
Pse, pra, dridhesh aq fort prej lagshte e prej bryme?
Në përfytyrimet e mia të gjalla, këtu në tretdhé, të shoh tuj ecë me atë krejninë tande të pashoqe, sa herë që nisesh me e pa djalin tand në burg, e rrugës të bjen me u shpërndrrue me anmiq të mëdhenj e të vegjël të pjellës sate. Le të pëlcasë anmiku, gjithë ai që e ka ba synin qorr e veshin shurdh kur e do puna me lufte për nderën, për ato që ti jau ke kushtue jetën e shëndetën. Dhe dije se krejnia jote përballë fërfllazës së sotme, asht helmi ma i fortë për anmikun
” . / KultPlus.com