Fotografi i Associated Press, Ebrahim Noroozi, i realizoi këto foto të fëmijëve prej 4 vjeç, që punojnë në furrat e fabrikave të tullave në periferi të Kabulit për disa muaj.
Kaosi i madh që kishte ndodhur në Afganistan vitin e kaluar, rezultoi që një djalë i vogël të ndahet me prindërit e tij, për t’u ribashkuar në vitin 2022, përcjell KultPlus.
Pasi që talibanët morën kontrollin e vendit përmes një grusht shteti, një numër i madh i afganëve po largoheshin nga vendi i tyre të dëshpruar.
Sohail Ahmadi, një foshnje dy muajsh, iu dorëzua një ushtari amerikan mbi një gardh, për ta mbrojtur atë nga shtypja, ndërsa mijëra njerëz shtyheshin për të hyrë në aeroportin e Kabulit.
Por sapo familja e tij ishte brenda, Sohail nuk gjendej askund.
Pas një kërkimi të furishëm por të kotë për foshnjën, babai i tij Mirza Ali Ahmadi, i cili kishte punuar si roje sigurie në ambasadën amerikane, nëna Suraya dhe katër fëmijët e tjerë të tyre u dërguan në një fluturim evakuimi për në SHBA.
Për muaj të tërë ata nuk e kishin idenë se ku ishte djali i tyre i vogël.
Foshnja ndodhej në Kabul, ku një taksist 29-vjeçar i quajtur Hamid Safi, e kishte gjetur në aeroport dhe e kishte çuar në shtëpi për ta rritur si të tijin.
Më pas, familjet janë marrë vesh mes-veti për të dërguar foshnjen në Amerikë, gjithashtu edhe familjen e Hamid Safi. /KultPlus.com
Gratë dhe vajzat nuk do të kenë të drejtë të japin mësim ose të ndjekin ligjërata në Universitetin e Kabulit “Derisa të krijohet një mjedis islam”, tha të hënën rektori i ri i këtij institucioni, i emëruar nga talibanët.
“Përderisa nuk ofrohet një mjedis i vërtet islam për të gjithë, gratë nuk do të lejohen që të vijnë në universitete ose të punojnë. Islami së pari”, shkroi në rrjete sociale Mohammad Ashraf Ghairat.
Më herët, ai shkroi se universiteti është duke punuar për një plan për akomodimin e studenteve, por nuk tregoi se kur do të fillojë së zbatuari kjo gjë, shkruan CNN.
“Për shkak të mungesës së mësimdhënëseve gra, jemi duke punuar në një plan që mësimdhënësit burra të kenë mundësi t’i mësojnë studentet prapa një perdeje në klasë. Kështu do të krijohej një mjedis islam që studentet ta marrin shkollimin”, shkroi ai në Twitter.
Emërimi i Ghairatit në postin e rektorit të Universitetit të Kabulit është kritikuar ashpër me pretendimin se atij i mungojnë kualifikimet e nevojshme. Këto akuza i mohoi vetë i emëruari, duke thënë se e sheh veten “plotësisht të kualifikuar”.
Pas ardhjes në pushte, talibanët kanë premtuar se nuk do të jenë të ashpër dhe se do t’i respektojnë të drejtat e grave, por komuniteti ndërkombëtar e ka akuzuar grupin për shkelje të zotimeve, sidomos në fushën e të drejtave të grave. / KultPlus.com
Kryebashkiaku i ri taleban i Kabulit në Afganistan u ka thënë punonjësve femra në qytet që të qëndrojnë në shtëpi, përderisa punët e tyre nuk mund të plotësohen ose zëvendësohen nga një burrë. Sipas Hamdullah Noman, talebanët e panë të nevojshme të ndalonin gratë të punonin për një kohë të pacaktuar.
Ky është kufizimi i fundit i vendosur ndaj grave të Afganistanit nga qeveria e re dhe e ashpër islamike e vendit.
Gjatë sundimit të tyre të mëparshëm në vitet 1990 gratë u ndaluan nga arsimimi dhe puna.
Pasi pushtuan vendin muajin e kaluar pas tërheqjes së forcave amerikane, talebanët thanë se të drejtat e grave do të respektoheshin “brenda kornizës së ligjit islamik”. Por talebanët favorizojnë një interpretim të rreptë të sistemit ligjor të Islamit, ose ligjit të Sheriatit.
Që nga marrja e pushtetit, grave që punojnë u është thënë të qëndrojnë në shtëpi derisa të përmirësohet situata e sigurisë, dhe luftëtarët talebanë kanë rrahur gra që protestonin kundër qeverisë së përkohshme.
Grupi islamik duket se ka mbyllur ministrinë e çështjeve të grave dhe e ka zëvendësuar atë me një departament që dikur zbatonte doktrina të rrepta fetare.
Dhe këtë fundjavë shkollat e mesme u rihapën, por vetëm djemtë dhe mësuesit meshkuj u lejuan të ktheheshin në klasa. Talebanët thanë se po punonin për rihapjen e shkollave për vajzat.
Sipas kryebashkiakut të Kabulit, rreth një e treta e 3,000 punonjësve të qytetit janë gra. Ai tha se disa do të vazhdojnë të punojnë.
“Për shembull, gratë punojnë në tualetet e grave në qytet ku burrat nuk mund të shkojnë. Por për pozicionet që të burrat mund të plotësojnë, ne u kemi thënë atyre grave të qëndrojnë në shtëpi derisa situata të normalizohet. Pagat e tyre do të jepen”, tha ai.
Të dielën, pati protesta të vogla jashtë ministrisë së çështjeve të grave, ndërsa një grup tjetër grash mbajti një konferencë shtypi për të kërkuar të drejtat e tyre.
Një nga ata që protestuan në ministri tha “ne nuk duam që kjo ministri të hiqet. Largimi i grave do të thotë largimi i qenieve njerëzore”.
Në një zhvillim të veçantë, Komisioni i Pavarur i të Drejtave të Njeriut në Afganistan tha se nuk kishte qenë në gjendje të përmbushte detyrat e tij që nga marrja nën kontroll e talebanëve.
Organizata tha në një deklaratë se ndërtesat, automjetet dhe kompjuterët e saj ishin marrë të gjitha nga talebanët. / KultPlus.com
Me marrjen nën kontroll të talebanëve, Afganistani do të përballet me katastrofë të plotë humanitare, me uri të përhapur, njerëz të pastrehë dhe kolaps ekonomik nëse nuk arrihet një përpjekje urgjente humanitare pas tërheqjes së SHBA nga vendi. Është ky alarmi i dhënë nga drejtoresha kombëtare për Afganistanin e Programit Botëror të Ushqimit të Kombeve të Bashkuara, Mary-Ellen McGroarty, drejtuar liderëve botërorë.
“Ne duhet të sjellim furnizime në vend, jo vetëm në aspektin e ushqimit, por edhe furnizime mjekësore, strehimore. Ne kemi nevojë për para dhe na duhen tani”, apeloi ajo.
McGroarty theksoi se “nëse vonohemi për gjashtë apo shtatë javët e ardhshme, do të jetë shumë vonë. Njerëzit nuk kanë asgjë. Ne duhet ta marrim ushqimin tani dhe t’ua çojmë komuniteteve krahinore para se rrugët të bllokohen nga bora”, theksoi ajo.
Zyrtarja e OKB -së kujtoi gjithashtu se një në tre afganë ishte tashmë në një krizë urie, me mbi dy milionë fëmijë në rrezik të kequshqyerjes. Thatësira tashmë kishte çuar në një reduktim prej 40% të prodhimit të drithërave, ndërsa monedha afgane tashmë ishte në kolaps. Dhe normat e Covid-19 janë të larta. Siç kanë vërejtur të gjithë në botë, ka pasur një përshkallëzim të konfliktit në dy muajt e fundit. Mbi 500,000 njerëz të zhvendosur, 250,000 prej tyre që nga maji dhe ajo që është urgjente tani është një formë e armëpushimit që lejon një rritje masive të përgjigjes humanitare Me Imperativi humanitar nuk mund të humbet”. / KultPlus.com
Qytetarët afganë vijojnë tentativat e tyre për t’u larguar nga vendi dhe për t’i shpëtuar talebanëve. Mëngjesin e sotëm, një turmë qytetarësh u dyndën drejt aeroportit të Kabulit, çka ka detyruar talebanët që të qëllojnë drejt tyre.
Ushtria Britanike ka raportuar për 7 viktima por ende nuk ka një konfirmim zyrtar nga ana e talebanëve.
Kaosi që është krijuar ka lënë të plagosur edhe qytetarë të tjerë. Talebanët fillimisht kanë qëlluar në ajër për të trembur turmën.
Por sërish qytetarët nuk janë larguar. Sipas mediave të huaja, talebanët filluan të qëllonin drejt qytetarëve.
SHBA paralajmëroi të gjithë qytetarët afganë që të evitojnë aeroportin e Kabulit pasi përveç talebanëve, dyshohet se janë infiltruar edhe luftëtarë të ISIS-it, çka do tua vështirësonte më tej përpekjet për tu larguar nga vendi. / KultPlus.com
Departamenti i Mbrojtjes së SHBA’së ka publikuar pamje ku shihen foshnjat duke u ngushëlluar nga anëtarë të ushtrisë amerikane në Aeroportin e Kabulit.
Këto pamje janë publikuar në llogarinë zyrtare të tyre në ‘Facebook’, në kohën kur SHBA’ja dhe shtetet e tjera po tentojnë të largojnë afganët nga shteti pas marrjes së pushtetit nga talibanët.
“Anëtarët e shërbimit ushtarak amerikan qetësojnë foshnjat në Aeroportin Ndërkombëtar Hamid Karzai në Kabul, Afganistan. #HKIA”, thuhet në postimin e tyre.
SHBA ka larguar rreth 7,000 njerëz nga Kabuli, Afganistani, me avionë ngarkues në pesë ditët e fundit, ka bërë me dije Pentagoni.
Që nga fundi i korrikut, SHBA ka evakuuar afro 12,000 njerëz nga Afganistani, një shifër që përfshin qytetarë amerikanë, stafin e Ambasadës Amerikane, qytetarë të vendeve të NATO-s, shtetas afganë në rrezik, si dhe shtetas afganë të cilët janë kualifikuar për viza të veçanta emigruese. / KultPlus.com
Gazetarja e vlerësuar me çmime e CNN-it, Clarissa Ward u largua nga Afganistani pas disa ditësh raportimi nga rrugët e Kabulit teksa Talebanët tashmë kanë marrë pushtetin në atë vend.
Ward njoftoi në Twitter rreth orës 4.25 të shtunën në mëngjes se kishte zbritur në Doha me ekipin e saj dhe rreth 300 refugjatë nga Afganistani.
“Shumë falënderime për të gjithë kujdesin dhe mbështetjen e tyre Forcës Ajrore Amerikane, e cila na transportoi, dhe Katarin, që na priti. Ne jemi shumë të lumtur”, shkroi Ward në Twitter.
Just landed in Doha with the team and nearly 300 Afghan evacuees. Huge thanks to all of you for your support and concern, to the US Air Force for flying us out and to Qatar for welcoming us. We are the lucky ones.
— Clarissa Ward (@clarissaward) August 21, 2021
Gazetarja raportoi për Talebanët dhe kishte situata më të tensionuara me anëtarët e atij grupi në Kabul, kujton The Hill. Një luftëtar i Talebanit gati sa nuk e kishte goditur gazetaren amerikane.
“Njerëzit thanë, “Kjo grua është sy e patrembur”, por unë me të vërtetë ju them se jo. Unë isha shumë e frikësuar dhe nuk më pëlqen të jem aty ku plumbat fluturojnë… Unë dridhem sa herë që dëgjoj një të shtënë. Unë i urrej të shtënat si të gjithë të tjerët”, tha Ward në një intervistë për The Hill.
On our flight and getting ready for takeoff pic.twitter.com/bGaYREsbxT
— Clarissa Ward (@clarissaward) August 20, 2021
Shumë gazetarë u larguan nga vendi në fillim të kësaj jave, ndërsa evakuimi i mijëra të huajve dhe afganëve që bashkëpunuan me faktorin ndërkombëtar vazhdon në aeroportin në Kabul. / KultPlus.com
Programi i “BBC Radio 4’s Today” ka kontaktuar një profesoreshë e cila aktualisht është fshehur në Kabul.
E pyetur se si ka ndryshuar jeta që kur Talebanët kontrollojnë Kabulin, ajo tha se çdo aspekt ishte i ndryshëm.
“Ne jemi të bllokuar në shtëpi. Ne jemi si të burgosur. Ne nuk mund të dalim jashtë. Ne nuk mund të shkojmë në banka, spitale, universitete, shkolla, gjithçka është mbyllur”, tha fillimisht ajo, e cila shkaku i sigurisë ka dashur të mbetet anonime.
“Unë kisha një punë, do të shkoja në universitet, por u mbyll gjithçka. Kështu që tani jam në shtëpi dhe është shumë e vështirë ta vuaj këtë gjë”, shtoi profesoresha, transmeton KultPlus.
E pyetur se si është për gratë që vendosin të largohen nga shtëpia dhe të dalin në rrugë, ajo tha se një nga shoqet e saj që doli në Kabul u fye nga Talebanët.
Ata po e pyesnin pse ishte jashtë pa bashkëshort, baba apo vëlla dhe pse nuk po mbante hixhabin e saj, tha ajo
Duke parë të ardhmen, ajo tha se ishte sikur të ishin kthyer përsëri në vitin 2001 dhe priste që gjërat të përkeqësoheshin.
“Unë jam e shqetësuar për qëllimet, ëndrrat dhe ambiciet e mia – mendoj se për gratë gjithçka ka përfunduar”, tha ajo.
Duke pasur mundësinë, profesoresha tha se do të largohej nga vendi sepse nuk i kishte mbetur “rrugë tjetër”, por ndjeu se koha po mbaronte. / KultPlus.com
Republika Islamike e Afganistaniti – shteti që së fundmi ra nën pushtetin e Talebanëve, ishte i pari që njohu shtetësinë e Kosovës. Kjo njohje erdhi pak orë pas shpalljes së Pavarësisë më 17 shkurt 2008.
Edhe pse në listën e njohjeve, zyrtarisht shteti i parë që njohu Kosovën figuron Kosta Rika, megjithatë në ditën e pavarësisë është raportuar se Qeveria e Kosovës njohjen e parë e mori nga Afganistani.
Ndër të parat shtete që njohën Kosovën pas Afganistanit e Kosta Rikës ishin Shqipëria, Shtetet e Bashkuara Amerikës, Mbretëria e Bashkuar, Turqia, Franca e të tjerë.
Tri ditë më parë, ish-presidenti i Ashraf Ghani u largua nga Afganistani pak kohë para se talebanët të merrnin nën kontroll kryeqytetin Kabul.
Kjo ndodhi vetëm pasi forcat e Shteteteve të Bashkuara të Amerikës filluan të largohen nga Afganistani.
SHBA intervenoi më 2001 në Afganistan, pak pas sulmeve të 11 shtatorit, ku hoqi Talebanët nga pushteti pasi këta të fundit refuzuan të bashkëpunojnë rreth luftës kundër terrorizmit.
Me t’u rrëzuar talebanët u themelua administrata e re demokratike në Afganistan. Administratë kjo që njohu Pavarësinë e Kosovës. / KultPlus.com
Fotoja e një bojaxhiu që mbulon me bojë reklamat e një salloni nusërie në Kabul pas triumfit të talebanëve u bë virale.
Por vajza me fustan të bardhë që qëndronte në vitrinat e dyqanit në kryeqytetin afgan është një modele shqiptare.
Bëhet fjalë për Beatrix Ramosaj.
Mësohet se ajo kishte realizuar kohë më parë një set fotosh për një kompani turke dhe fotoja e saj kishte përfunduar edhe në kryeqytetin e Afganistanit.
Ka qenë vetë Ramosaj që ka publikuar foton e plotë të reklamës. / KultPlus.com
