Eli Fara është një artiste e njohur shqiptare, të cilën e karakterizon zëri i saj unik. Fara cilësohet si një nga këngëtaret më të njohura të ‘serenatës’, përcjellë KultPlus.
Ajo është shpallur “Artiste e Merituar” nga qeveria shqiptare para vitit 2000. Ndërsa në vitin 2012, ajo u shpall finaliste në festivalin, Kënga Magjike, me këngën “Romale”, një këngë e përzier me zhanre të ndryshme.
Eli Fara ka lindur më 21 maj 1968 në Korçë. Fillimisht ajo ka qenë mësuese e gjuhës shqipe në një shkollë fillore në Drenovë. Rrugëtimi i saj shënoi një pikë kthese kur ajo filloi të interpretonte këngë popullore urbane të rajonit të saj.
Më poshtë gjeni interpretimin e Eli Farës “Beqare moj”:
Ç’ma ke ballin-o me lule- Është këngë dasme që këndohet kur hyn nusja në shtëpinë e dhëndrit:
Ç’ma ke ballin-o me lule Moj Bardhule, Lulet-o jepi hua Ballin-o nëma mua, Lulet o jepja Ylberit Ballinëmua të mjerit. Ç’mi ke faqet-o me lule Moj Bardhule, Lulet-o jepi hua Faqet- o nëmi mua Lulet-o falja Ylberit Faqet-o mua të mjerit* Merri lulet po i do Dhëndër-o, Nuk t’i jap u** faqet-o Jo mor jo**/KultPlus.com
Parashqevi Simaku është këngëtare e muzikës shqipe. Ajo u lind në Kavajë më 1 shtator 1966.Me këngën filloi qysh në moshën e hershme të saj, duke bashkëpunuar me kompozitorë të talentuar. Përgjatë karrierës së saj muzikore morii pjesë në shumë koncerte dhe festivale muzikore.
Më 1985 (Festivali i 24-të i Këngës në RTSH) zuri vendin e parë me këngën “Në moshën e rinisë“, gjithashtu më 1988 fiton çmimin e parë të Festivali i 27-të i Këngës në RTSH me këngën “E duam lumturinë“, kompozuar nga Pirro Çako. Repertori i saj përfshin një numër të madh interpretimesh. Pas vitit 1991 ajo largohet edhe jeton në SHBA, duke u marrë edhe atje me muzikën, dhe duke nxjerrë një album të ri. Hera e fundit që u shfaq në Shqipëri ka qenë viti 1996 në Festivali i 35-të i Këngës në RTSH si e ftuar.
Disa prej këngëve me të cilat Parashqevi Simaku interpretoi ndër vite janë: Konga Qomiles, Fustanin që ta solla mbrëmë, Ky marak, maraku i shkretë, Gëzimi i shtëpisë së re (1983), Me sytë e tu, Bashkëmoshatareve, E duam lumturinë (1988) fituese, Dëgjoma këngën (1991), Se dashuria, Këngë Popullore të Shqipërisë së Mesme, Gëzimi i shtepisë së re (1983), Në moshën e rinisë (1985), Një mëngjes (1986), Kur lulëzon bliri (1986), Me sytë e tu (1987), Çdo mëngjes, Çdo gjë bashkë ne e ndajmë, Buzë detit jemi rritur, Bashkëmoshatarët (1987), Koha nuk na pret (1987), E duam lumturinë (1988), Gusht e prush (1988), Jetoj (1989), Nuk jam vetëm (1989), Sonetë për vete (1990), Lejla (1990), Dëgjoma këngën (1991), Se dashuria, Kur të prisja ty etj.
KultPlus ju sjell tekstin dhe këngën ‘Fustanin që ta solla mbrëmë’ të interpretuar nga Parashqevi Simaku:
Fustanin qe ta solla mbreme, a s’e vesh moj per hatrin tim. Fustanin qe ta solla mbreme, a s’e vesh moj per hatrin tim
Aman a s’e vesh moj per hatrin tim, se jam rriture jetim, Aman a s’e vesh moj per hatrin tim, se jam rriture jetim
Fustanin o me lule shume, a s’e vesh moj per hatrin tim. Fustanin o me lule shume, a s’e vesh moj per hatrin tim.
Aman a s’e vesh moj per hatrin tim, se jam rriture jetim Aman se jetim jam rriture, me kulac moj te siture./KultPlus.com
Fitnete Rexha i takon plejadës së këngëtarëve të parë shqiptarë, të cilët me zërin dhe talentin e tyre vendosën bazat e muzikës së mirëfilltë shqipe edhe për gjeneratat tjera pasuese, shkruan KultPlus.
Ajo lindi në Tiranë më 3 prill 1933.
Konsiderohet ndër këngëtaret më të shquara të muzikës popullore të Shqipërisë së mesme, kryesisht të muzikës popullore qytetare tiranase, ndjenja për të cilën muzikë u kultivua në familjen e saj, familje krutane që ishte e njohur për vlerat e traditës, ku kultivohej prej shumë brezash kënga popullore.
Rreth moshës 15 vjeçare këndon dhe regjistron këngët e para popullore në Radio-Tirana nën shoqërinë e grupit orkestral të Shqipërisë së mesme të drejtuar nga Muharrem Gura dhe Skënder Reka.
Fillimisht fillon punë si këngëtare në Estradën e Tiranës dhe më pas aktiviteti i saj si këngëtare u zhvillua tërësisht pranë A.K.V.P-së në Tiranë deri në daljen në pension në vitin 1981.
Ndër këngët më të bukura të kënduara prej F. Rexhës përmendim: “Te selvitë e Namazgjasë”, “Qënke veshur me të bardha”, “Mu aty tek shtatë zymbylat”, “Dy të bukurat në nji derë” etj.
Ka regjistruar rreth 200 këngë popullore të Shqipërisë së Mesme, regjistrimet muzikore të saj gjenden kryesisht pranë Radio-Tiranës.
Për kontributin e saj në ruajtjen dhe kultivimin e vlerave shqipe përmes këngës, Fitnete Rexha është nderuar me titullin “Artiste e Merituar”.
Rovena Dilo është këngëtare shqiptare e njohur. Ajo ka lindur në Gjirokastër më 12 Maj 1973. Aktivitetin e saj publik e filloi në vitin 1990 si drejtuese e emisionit “Mbrëmje Kulturore”, në krah të Adrian Krastës.
Për herë të parë ajo konkuroi në Tiranë në Pranverë 1993 në “Këngët e Stinës” dhe këndoi “Kurrë Mos Më Lësho”. Një këngë suksesi, me të cilën u vlerësua me çmimin e dytë.
Në Dhjetor 1993, Rovena Dilo merr pjesë në Festivali i 32-të në RTSH me këngën “Kam Frikë Nga Dashuria, “te kompozuar dhe orkestruar nga Alfred Kaçinari.
Dilo përgjatë viteve ka marr pjesë në shumë festivale, përderisa në vitin 2001 në Këngën Magjike fitoi “çmimin e parë” me duetin e famshëm “Për një çast më ndal zemra” me Pirro Cakon.
KultPlus ju sjell tekstin dhe këngën ‘Në Shkodër të vish’:
Shkodra ka plot dashuri Gaz’ e brenga ne fshehti Por une te kam dasht ty Shiu mbi liqen piklon Vete e di cfare me mundon Djem e vajza kur festojne
Ref. E te them kujto Vjen ajo qe shkon Kush te deshi Prap te do Afer meje je Ne Shkoder te vish Eja shpirti im
A uj’ i mjer’ Mbi liqen kur kthen Shi i dimrit Qe aq fort te desha Ty ne vere E mos harro Ne Shkoder te vish Si flaka mes zjarrit Gjithe jeten ti te rrish/KultPlus.com
Avni Mula ka lindur më 4 janar të vitit 1928 në Gjakovë. Ai ishte kompozitor i shquar shqiptar. Avniu u martua me sopranon ruse Nina Mula me të cilën patën dy vajza, Adelinën pianiste dhe Invën soprano me famë ndërkombëtare.
Në vitin 1930, kur Avniu ishte ende një fëmijë dyvjeçar, e gjithë familja Mula u vendos në qytetin e Shkodrës për shkak të genocidit serb.
Mësimet e para i kreu në shkollën “Ismail Qemali”.
10 korrik 1945, në moshën 17-vjeçare, merr pjesë në garën çiklistike të rrethit Shkodër-Kastrat e kthim, te cilen e mbyll me fitore. Gazeta e Shkodrës njoftonte për kampionin e parë, Avni Mula. Shoqëria sportive “Vllaznia” e pranoi si anëtar dhe më pas, e aktivizoi në sportin e atletikës, në garën e vrapimit të mesëm 1500 m.
Në çdo dy javë mësuesit mblidheshin me radhë njëherë në fshatin “Mjedë”, në “Bushat”,në “Bërdicë”, në Stajkë” e “Beltojë”, bënin humor, kërcenin, këndonin dhe Avniu këndonte këngë popullore, por edhe italiane, të cilat e shpërfaqën talentin e tyre.
Këtë talent të tij më vonë e vërejti edhe një prift i kulturuar e muzikëdashës, i cili i propozoi të paraqitej te Prenk Jakova, i cili ishte shef muzike dhe dirigjent i korit të Shtëpisë së Kulturës.
Pas paraqitjes në Shtëpinë e Kulturës, dirigjenti Jakova i tha se nga ai moment ai do të ishte pjesë e trupës së këtij institucioni.
Në kohën kur Shtëpia e Kulturës me rastin e festave të Nëntorit përgatitej për të dhënë koncerte festiv, përpara fillimit të programit vjen një lajm i papritur, solisti Ndrek Gjergji ndodhej i sëmurë dhe ishte e pamundur që të paraqitej. Prenk Jakova mori një vendim të guximshëm, e thërriti në çast Avniun dhe i propozoj që ta këndojë ai programin, doli këndoi dhe suksesi u arrit. Pas kësaj ngjarje, Avniut, iu hapën dyert drejt artit muzikor.
Avni Mula qe antarë i Ansamblit të Ushtrisë, një nga të parët institucione artistike profesioniste të krijuara në Shqipëri.
Në vitin 1952 Avniu mori rrugë për në Moskë në Konservatorin “P. I. Çaikovski”, në ish “Bashkimin Sovjetik. Avniut i takoi shansi i mirë që të ketë, një pedagog A. L. Dolivo, me përvojë të madhe pedagogjike.
Gjatë studimeve Avniu studionte, por edhe jepte koncerte, ai u bë një artist shumë i njohur.
Në qershor të vitit 1957, në Konservatorin “P.J.Çaikovski”, Avni Mula mbrojti diplomën duke ju dhënë “Laura e Artë”, me rolin më të bukur e të vështirë, atë të Figaros.
Me kthimin në Shqipëri, në vitin 1957, emërohet si solistbariton në TOB të Tiranës ku interpreton në role të ndryshëm.
Ai nda nga jeta më 29 tetor 2020 në Tiranë.
KultPlus ju sjell këngën më të famshme të interpretuar nga Avni Mula, ‘Vajza me kaçurrela’:
Shpresa Gashi është këngëtare e njohur, e cila ndër vite ka kultivuar muzikën shqipe, shkruan KultPlus.
Shpresa Gashi rrjedh nga një familje e vjetër qytetare në të cilën është trashëguar nëpër breza dashuria për muzikën dhe artin.
Shkollën e mesme të muzikës e përfundoi në Prizren, ku pastaj edhe filloi të punojë si mësuese e muzikës.
Në vitin 1970 filloi studimet në Akademinë e Muzikës në degën e Teorisë së Muzikës, për t’i përfunduar në vitin 1974. Njëkohësisht jashtë akademisë, me punë plotësuese, bën avancime serioze në perfeksionimin e solokëndimit te profesorët eminentë të kohës, në Zagreb, Shkup e Tiranë.
Më vonë u bë pjesëtare e Ansamblit Profesional, të parit dhe të vetmit në hapsirën e ish Jugosllavisë, i cili kultivonte muzikën e renesansës dhe quhej, Universitas Studiorum Zagrebiensis.
Kurse me themelimin e redaksisë së muzikës në Televizionin e Prishtinës ajo jep kontributin e saj si bashkëpunëtore e muzikës serioze, si ilustratore dhe si drejtuese e emisioneve muzikore.
Disa prej këngëve të saj janë: “Po derdh hana rreze t’bardha”, “Me mall të pashuar”, “Kroi i fshatit tonë”, “Këngë për Nënë Terezën”, “Hedhni valle vasha të reja”, “Mendoj në ty”, “Malli” etj.
KultPlus ju sjell tekstin dhe këngën “Kroi i fshatit tonë” të interpretuar nga Shpresa Gashi:
Kroi i fshatit tonë ujë i kulluar c’na buron nga mali duke mërmëruar(2x)
Luan Hajra është këngëtar i cili indentifikohet me zhanrin e muzikës popullore qytetare, shkruan Kult Plus.
Hajra ka lindur më 31 korrik të vitit 1949, në qytetin e Mitrovicës. Fillet e karrierës së tij kanë qenë qysh në moshën 12-13 vjeçare, duke marr pjesë në dasma. Talentin e tij për të kënduar e kishin hetuar orkestra e Sali Currit, për ta bërë më vonë edhe pjesë të aktivieteve të tyre.
Ai nuk ka kryer asnjë shkollë për muzikë, e megjithatë ai arriti të krijonte këngë me të cilat depërtoi në zemrat e publikut. Përgjatë karrierës së tij ai interpretoi përkrah: Esat Bicurrit, Bashkim Paçukut, Liliana Çavollit, Nexhmije Pagarushës, Bik Ndojës, Shyqri Alushit etj.
‘Dashurova unë një vajzë’, ‘Mbrëmja e maturës’, ‘Na ka çu Dudia letër’, ‘Oda me tavan’, ‘Lulëzoi fusha, lulëzoi mali’, ‘O Zambak’, ‘Kur hana del’, ‘Te dugojë e re’, ‘Po ta marrë kangën me saze’, janë disa prej këngëve nga repertuari i tij.
Ai ka vdekur më 27 shkurt 2022.
KultPlus ju sjell këngën ‘Nëpër telat e telefonit’:
Irini Qirjako është një këngëtare shumë e njohur e folklorit shqiptar, dhe ndër më të famshmet në jug të Shqipërisë. Ajo ka lindur në Finiq, të qytetit të Sarandës.
Qirjako ka mbaruar shkollën e mesme në Liceun Artistik, ku më pas vazhdoi shkollën e lartë në Akademinë e Arteve. Ajo këndon më shumë këngë popullore toske dhe kryesisht potpuri të vetë-kompozuara.
Me zërin e saj të veqantë dhe me profesionalizmin e formësuar ndër vite, ka ndërtuar një karrierë që do të lë gjurmë të pashlyeshme në të ardhmen.
Disa nga interpretimet e saj janë: ‘Nuse moj sorkadhe’, ‘Në bashqe me portokalle’, ‘Nusja jonë Çamëri’, ‘Mbeç mor shokë mbeç’, ‘Me hair e me të mbarë’ etj.
KultPlus ju sjell një interpretim të saj:
‘Ç’u mbush mali plot me rrush’
ç’u mbush mali plot me rrush, plot me rrush ç’u mbush mali plot me rrush, plot me rrush thot nëneja jane krushq, janë krushq thot nëneja jane krushq, janë krushq në janë krushq, të dalin o syzezën le ta marrin o në janë krushq, të dalin o syzezën le ta marrin o dhe syzeza qan me lot ka baban e se le dot dhe syzeza qan me lot ka baban e se le dot le baban në shilte hajde syzeza me ne
ç’u mbush mali plot me fiq, plot me fiq ç’u mbush mali plot me fiq, plot me fiq thot nëneja jane miq, janë miq thot nëneja janë miq, janë miq në janë miq, të dalin o syzezën le ta marrin o ne janë miq, te dalin o syzezën le ta marrin o dhe syzeza qan me lot ka vëllane e se le dot dhe syzeza qan me lot ka vëllane e se le dot le vëllane në shilte hajde syzeza me ne
ç’u mbush mali plot me dardh, plot me dardh ç’u mbush mali plot me dardh, plot me dardh thot nëneja janë beqar, janë beqar thot nëneja janë beqar, janë beqar në janë beqar, të dalin o syzeën le ta marrin o në janë beqar, të dalin o syzezën le ta marrin o dhe syzeza qan me lot ka mamanë se le dot dhe syzeza qan me lot ka mamanë se le dot le mamanë ne shilte hajde syzeza me ne/KultPlus.com
Fitnete Rexha është figurë e shquar e artit muzikorë në mbarë trojet shqiptare, shkruan KultPlus.
Ajo ka lindur në Tiranë, më 3 prill 1933, në një familje e cila në atë kohë njihej për vlerat e traditës, ku kultivohej prej shumë brezash kënga popullore. Rreth moshës 15 vjeçare këndon dhe regjistron këngët e para popullore në Radio-Tirana, nën shoqërinë e grupit orkestral të Shqipërisë së mesme të drejtuar nga Muharrem Gura ( 2000) dhe Skënder Reka, prej nga edhe fillon karriera e saj e bujshme.
Fillimisht fillon punë si këngëtare në Estradën e Tiranës dhe më pas aktiviteti i saj si këngëtare u zhvillua tërësisht pranë A.K.V.P-së në Tiranë deri në daljen në pension në vitin 1981.
“Te selvitë e Namazgjasë”, “Qënke veshur me të bardha”, “Mu aty tek shtatë zymbylat”, janë disa prej këngëve të saj të cilat konsiderohen si perla të muzikës shqipe.
Nazmie Hoxha është një nga emrat më të popullarizuar të këngës së mirfilltë shqipe, shkruan KultPlus.
Ajo ka lindur në Gjonaj të Hasit(Prizren). Karrierën e saj muzikore e filloi në vitet e 70-ta, fillet e së cilës ishin nga koha kur ajo ndiqte mësimet në shkollën e mjeksisë.
Disa prej këngëve të cilat Nazime Hoxha i interpretoi ndër vite janë: ‘Qetësia e lartë mbretëron mbi ne’, ‘Sa më shpejt ma vure këmbën’, ‘Si dukat i vogel je‘ ‘Jam bandill’, ‘Shtrona moj nuse, shtrona’, ‘Kanarinë’, ‘Fusha e Korabit’ dhe ‘Bota zunë e flasin’ etj.
KultPlus, në kujtim të kësaj këngëtareje të shquar ju sjell tekstin dhe këngën ‘Oj zogo’:
Oj zogo jelek me vija,(2x)
A i ke pa shoqet e mija,a i ke pa. A i ke pa shoqet e mija.
Tu’j gjendis o nder nje hije, Tu’j bo gati per nusrie. (2x)
Oj fellenze, Oj fellenze,fellenze e malit,oj fellenze.(2x) A i ke ba, A i ke ba çorapet e djalit,a i ke ba. A i ke ba çorapet e djalit.
I kam ba, I kam ba i kam çendis e, lule-lule i kam ujdise. (2x)
Hajde nuse, Hajde nuse dale ngadale,(2x) Ka shum kohe qe te pres me ardhe. (2x)
Motivi i dashurisë në një perlë folklorike malësore…
Etnografët e kanë theksuar se këngët folklorike kane qenë shumë të rëndësishme në mënyrën e jetesës së kulturave njerëzore. Studimet e këtyre këngëve na ndihmojnë për të parë rëndësinë e muzikës folklorike në traditat, ritualet, ceremonitë fetare, dhe vazhdimësinë e jetës së këtyre kulturave. Këto këngë në dukje spontane, qe emërtohen ne te gjithë kulturat si “këngë popullore”, përbejnë nënshtresën nga erdhi edhe muzika e kultivuar. Sot këngëtarë shumë të njohur shkruajnë dhe këndojnë atë qe e kanë quajtur zakonisht këngë popullore, sepse forma dhe mendimi kanë ngjashmëri me ato nënshtresa qe vijnë nga thellësitë e shekujve. Tekstet e këngëve popullore tradicionale kane mbërritur deri ne kohen moderne, pikërisht sepse përçojnë karakteristikat universale te artit, temat e përjetshme qe kane shoqëruar dhe shoqërojnë njerëzimin, si dashuria, jeta, dhe vuajtja. Tipar themelor i këngës popullore është përcjellja e ngjarjeve te vërteta për dëgjues që e përjetojnë nja ngjarje qe ndodh ne kohen e tyre duke bere qe secili individ te identifikohet menjëherë me mesazhet qe ka përçuar kënga. Ndoshta ky identifikim personal e ka bërë këngën popullore të çdo vendi, me rëndësi jetike. Këngët folklorike kane larmi te pamase temash, nga këngët e trimërisë, kurbetit, dashurisë dhe secila nga këto tema te trajtuara ka karakteristikat e veta qe i dallon…te gjithë këto teme të marra së bashku dëshmojnë universin e paratë te pasurisë shpirtërore te popullit qe i krijoi. Ndër temat qe janë trajtuar ne këngët folklorike, tema e Dashurisë është ndoshta edhe me e përkora në lirikat folklorike te Shqipërisë së Veriut. Duke pasur parasysh kushtet shoqërore në të cilat këto këngë u ngjizen, rapsodi e ka ngritur deri ne perfeksion mënyrën e te shprehurit që të thotë sa më shumë dhe të mos keqkuptohet. Ti këndohet Vashës që i pëlqen artistit, vajzës që e ka shituar me bukurinë e saj, sot është e lehtë, por paramendoni kohën kur mbahej pushka krahut, kur për një shikim te pakontrolluar bëhej gjëma!? Ishte një çensurë e pashpallur dhe artisti duhej të ishte shumë i kujdesshëm e të ndërthurte tekste me shumë nënkuptime, qe askush tjetër pos vajzës se cilës i drejtohej kënga mos ta merrte vesh mesazhin…nga ana tjetër autori te ishte gjithmonë i mbrojtur dhe te mos dilte hapur. Nga kjo lloj “ çensure” çdo varg kishte nëntekste shume kuptimplote, ngjeshur me mesazhe e kode komunikimi te cilat ishin aq te arrira sa u mbijetuan shekujve e mberrinë deri ne kohen tone. Ka mundësi qe edhe artiste tjerë nëpër shekuj i ripunuan edhe i lëmuan me shume duke i përsosur deri ne perla… Një nga modelet me te arrira folklorike, qe vështirë se mund te gjenden ne Folklor, është kënga shume e njohur qe këndohet ne Malesitë e Veriut, por edhe me gjere ne viset shqiptare Kënga: ”N’DRRAS TE VEKUT”…
“N’DRRAS TE VEKUT KUSH PO KJAN”…
“N’drras te vekut o kush po kjane Kjane syzeza o per Jaran’ Dushk e bar o ne mal po i than Nuk po e len veren me dale
S’po e len veren me dal sivjet Per qat Djal o qe i ka vdeke Per qat Djal o Djalo te ri A e din Nane ne vorr ku e kan shti
N’vorre te reja ner ni Bli A m’jep iz oj Nan t’shkoj e t’rri Shkoj syzeza i ra permi Çou shkodran o djal i ri
Ku e ke besen qe ma ke dhane M’thojshe jam o trim azgan Gjylja e topit s’mund me m’zan Plumbi i pushkes shenj s’me ban
Kur ta ndiej thojshe zanin tand Edhe i dekun n’vorr me kane Menjeher’ çiko çohna n’kambe Dhe e drrasa i gjuej menjane.
Që në vargun e parë kemi një nëntekst shumë domethënës që na shpalon dramaticitetin e Këngës, gjendja në të cilën është thurur kënga…vasha është duke vajtuar “N’Drras te vekut”…Veku është Avlemendi, Tezgjahu, pra vajza është duke përfunduar pajën e nusërisë…Në traditën malësore dihet që kur vajza ulej në Vek, (Tezgjah, Avlemend), i kishte ditët e ndara dhe do shkonte te burri. Te kjo kënge, vajza është duke vajtuar ndërsa po përgatit Pajën?! Pret te shkojë te Burri dhe ”Kjan syzeza për Jaran!”… Është vaji i një vashe për te dashurin qe ka vdekur…Ndoshta Jarani, (i dashuri), ka vdekur pikërisht për të!? Sepse në atë kohe kur është marre vesh lidhja e fshehur me një djalë ka kërcitur pushka. Ky hamendeshim e bene dhe me intrigues tekstin e këngës sepse më poshtë vajza i kërkon “Ize”, (Leje), nenës së vet që të shkojë deri te varri i djalit të ri të vdekur në lule të moshës… Figuracioni që e përshkruan dhimbjen e vajzës është brilant: ”Kjan syzeza o për jaran/Dushk e bar o ne mal po i than/Nuk po e len veren me dale”…Aq e madhe është dhimbja e zemrës së saj sa as Vera nuk guxon te dalë atë vit. Një asocim brilant me zemrën e thyer të cilën e prêt zymtësia e një martese kundër dëshirës… Çdo varg i kësaj kënge është brilant …me tutje Vajza e pyet Nanen e vet se ku e ka varrin Djali i Ri: ”A e din nane ne vorr ku e kane shti/” dhe Nana ja kthen: ”N’Vorre te reja nen nji Bli”… Pra djali i ri është varrosur te Varret e Reja një asocim me moshën e tij të këputur në mes. Tjetër nëntekst që thekson moshën e tij është edhe vargu “N’Vorre te reja nen nji Bli”, druri i Blirit siç dihet lulëzon në Bjeshkë menjëhere sa shkrin bora, një metafore e shpërthimit të jetës. Por mëqe Vasha me vajin e saj “Nuk po e len Veren me dale” atehere Blini ka vendose të ruaje varrin e djalit të ri…vazhdimi eshte prekes,vajza bie mbi varrin e te dashurit edhe i kujton premtimin e dhene se si ai i kishte premtuar se: ” …”Gjylja e topit s’mund me m’zan/ Plumbi ipushkes shenj s’me ban”…Ne vargun ku thuhet “Çohu shkodran o djal i ri”, duhet te ndalemi e të kujtojmë se në viset shqiptare, ne Malësi e Kosove, emri “Shkodran” ka qene kthyer ne cilësor, pra me tipare mbiemri, pasi Shkodra kishte shume zë mbas trimërive te Dasho Shkrelit, Oso Kukes apo Kupe Danes dhe malësoret uronin ne atë kohe : ”U rrit’te e u bafte shkodran!”… Vazhdimi i këngës dhe mbyllja e saj artistikisht përcjellin një mesazh shumë optimist, djali edhe pse i vdekur është gati te ngrihet kur ta dëgjoje zërin e saj : ” Kur ta ndiej thojshe zanin tand/Edhe i dekun n’vorr me kane/Menjeher’ çiko çohna n’kambe/Dhe e drrasa i gjuej menjane”…Pikërisht për ketë tipar, kënga edhe pse përcjell një mesazh shume te dhimbshëm, tragjik ne fakt, nuk është Elegji. Ne gjithë rezonancën e saj kjo kënge asnjëherë nuk përçon dëshpërim, që mund të ishte i kuptueshëm nga dhembja e madhe. Sepse ka brenda mesazhin e Pamundësisë… Te gjithë ne e njohim atë ndjenje…atë regetime zemre për atë që kemi dashur në fshehtësi e që ndoshta edhe nuk ia thamë kurrë por që na ngrohu e na ngazëlleu. Dashuria kur është e pamundur është edhe me pervëlonjëse. Prandaj edhe vaji i vajzës qe shkon te varri i te dashurit te vdekur nuk kthehet ne Elegji sepse e tillë është jeta, të gjithë e kemi në zemër nga nje varr të tillë dashurie të pamundur, ndoshta një regëtime, një shpresëz, një iluzion pak rëndesi ka… Ndërsa për atmosferën muzikore të këngës ajo është një mrekulli me vete…melodia qe ne fillimet e veta të jep përshtypjen e tringëllimës së heshtur te lotit qe bie mbi Vek,(tezgjah), mbytur nga karkërima e përplasjes së Vekut, (tezgjahut)…Është vaji i heshtur i zemrës që mbytet nga karkërrima e tezgjahut të jetës, vrazhdësisë së saj. Duket sikur ato lot bien si nota muzikore drejt e ne pentagramet e shpirtit… Atmosfera muzikore, ajo qe studiuesit e muzikës e quajnë “Shtimung muzikor”, (“Stimmung”), gjate gjithë këngës është atmosfere optimiste nuk bie ne zvargie zëri e vajtime dëshpëruese karakteristike për këngët orientale, rapsodi duket ka pase në mendje tringëllimat e krojeve, tringëllimet e lotëve te akullnajave qe shkriheshin në Bjeshkë. Ai ka marre për model gurgullimën e krojeve të Malësisë, melodinë e parajst të rrjedhave të Valbonës, të Cemit apo lumit te Shales…Kjo kenge shpeshhere eshte kenduar e percjelle vetem nga melodia e fletes, ne Malësi ka pasë rapsode që e krijonin melodinë vetëm me një gjethe të njome ahu, dëshmi kjo e një sinkretizmi te plote me natyrën…Vetëm imazhi i një djali te ri duke i rene fletës, (gjethes) në një Rudine bjeshke teksa shoqëron zërin engjëllor te një bareshe te re qe këndon përmallshëm, “N’Drras te vekut…” mjafton për t’u kredhur ne një bote ëndërrimesh, bote prej se cilës askush nuk do dëshironte te dilte ndonjëherë…/ KultPlus.com
Sonte KultPlus ju sjell këngën ‘More e kam pasë një jaran të vjetër’ të intepretuar nga zëri i paharrueshëm i Qamilit të Vogël, këngë kjo që i ështe kushtuar Ymer Rizës, shkruan KultPlus.
Qamili i Vogël ka një bagazh të madh në skenën muzikore, duke mbetur kështu njëri ndër zërat më të paharrueshëm të skenës sonë muzikore.
Qamili i Vogël i takoi plejadës së parë të këngëtarëve popullorë kosovarë të pasluftës , siç janë : Zyhra Mula, Meserete Çavolli, Mazllom Mejzini, Nexhmije Pagarusha, Ismet Peja, Hivzi Vokshi, Xhejlani Broçi, Adem Ejupi , Lilijana Çavolli, Muhamet Shala, Shahindere Bërlajolli, Qerimane Imami, Myrvete Fetahu, Gonxhe Gashi, Lajde Berisha, Behixhe Pakashtica , Anton Tomi , Gonxhe Manaku , Ismet Veseli, Rexhep Zajazi e shumë të tjerë.
Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e këngës. / KultPlus.com
Nexhmije Pagarusha është emri i këngëtares së njohur shqiptare e që ndryshe njihej si Bilbili i Kosovës.
Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, Gjermani, Izrael, Bosnje e plot shtete tjera. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë.
Ajo u nda nga jeta një vit më parë duke e lënë pas vetës një grumbull këngësh që janë dëgjuar e vazhdojnë të dëgjohen me ëndje edhe në ditët e sotme.
Sot KultPlus ua sjell videon dhe tekstin e këngës ‘O moj bukuroshe’ në interpretim të Nexhmije Pagarushës:
O moj bukuroshe, Synin kur ta pashë, At ditë kur kalojshe Dy, tri fjalë t’i thashë.
Ref.: Hajde shpirt-o ti, Hajde shpirti im! Se pa ty jeta Asht e zbrazët gjithnjë.
Dy, tri fjalë të ambla Për dashninë e parë. S’bashkut me të tana Zemrën ty ta dhashë. Ref.::
Hajde shpirt-o ti, Hajde shpirti im! Se pa ty jeta Asht e zbrazët gjithnjë./ KultPlus.com
Elina Duni është një nga zërat më unik që ka i gjithë spektri artistik shqiptar, me të cilin po i mban gjallë këngët e vjetra qytetare, shkruan KultPlus.com
“Sytë për ty i kam të njomë”, është vetëm njëra nga këngët e Nexhmije Pagarushës që ka kënduar Duni me interpretimet tashmë të njohura të saj.
Intepretimet skenike të Elia Dunit janë krejtësisht të thjeshta, por një thjeshtësi artistike në të gjitha dimensionet. Këmbëzbathur e plotë emocione, mund të përshkruhet shkurt performanca e saj.
KultPlus, këtu ka sjellur tekstin si dhe videon e kësaj kënge.
Kët natë të leht gjumi smë merr Vetëm hana m’bën shoqni Veç për ty i dashur qaj pse s’vjen ma s’di çka të baj
ëmmm… ëmmm… Smë lan lotët djal me t’shikju Eja xhanin me ma qetësu
Dal n’dritare me ndëgju Zanin tand a mos ta ndij Era e lehtë me flokët e mia lun Tuj shpresue se po vjen
ëmmm… ëmmm… Smë lan lotët djal me t’shikju Eja xhanin me ma qetsu
Sytë për ty i kam të njomë Si s’dien dhimbje hiç për mu E ty Hën t’lus me më ndihmu Ta gjej djalin që e du
ëmmm… ëmmm… Smë lan lotët djal me t’shikju Eja xhanin me ma qetsu…/KultPlus.com
“Unë mund të them pa asnjë lëkundje se Vaçe Zela, si artiste e madhe, hapi një epokë të re në të kënduarin e këngës shqiptare dhe u bë nismëtare e një kulture moderne në këtë fushë”, thoshte Dritëro Agolli për Vaçe Zelën, artisten ikonë të skenës shqiptare, përcjellë KultPlus.
Vaçe Zela e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës. Me këngën Fëmija i parë, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962. Repertori i saj është shumë i pasur; numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj. Ajo ka një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave.
Fituese 12 herë e festivalit, Vaçja fitoi famë gjatë epokës komuniste dhe iu dha titulli ‘Artist i Merituar’ në vitin 1973 dhe ‘Artist i Popullit’ në vitin 1977. Vaçe Zela është larguar përfundimisht prej skenës në vitin 1992.
Për nder të këngëtares, viti 2009 u shpall nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve si “Viti Vaçe Zela”. Së fundi, edhe një rrugë në Tiranë mban emrin e saj.
KultPlus, sot ju sjell në vëmendje një ndër këngët më të njohura të Vaçes, këngën dedikuar gjyshes, si njeriu më i dashur për fëmijët.
Kënga “Gjyshes” nga Vaçe Zela.
Sot një këngë do këndoj, Veç për ty , o gjyshja ime. E di mirë dhe s’e harroj të shkaktova shumë trazime
Këngën time ta kushtoj e të falur të dërgoj për shumë faje e gabime , net pa gjumë edhe mundime.
Ti u zbardhe, gjyshja ime. E çdo vit një rrudhë shton sa kokëçarje shqetësime sjellja ime të shkakton.
Por ti je gjithnjë e mirë edhe fajin shpejt ma fal T’ jem e urtë unë kam dëshirë, por se vrullin dot s’e ndal.
Kur fëmijë kam qenë një herë e pranë zjarrit me ty rrija. Më tregoje ti atëherë shumë gjëra që unë s’i dija.
Unë dëgjoja gjithë çudi , plot kureshtje, kënaqësi. Dhe sa shumë nga ti mësoja. Me sa vrull të përqafoja.
Shkuan vitet e tani s’jam e vogël si atëherë. Por gjyshe unë përsëri ta prish qejfin nganjëherë.
Por se prapë edhe sot për çdo gjë ti më del zot. E shikimi yt i dlirë më jep forcë të jem e mirë./ KultPlus.com
Motivi i dashurisë shtrihet më së bukuri në çdo fushë të artit, duke bashkëdyzuar dimensione të ndryshme, shkruan KultPlus.
Disa kanë shkruar për ndarje, disa kanë pikturuar një pamje magjepsëse, e disa i kanë kënduar mallit të zemrave.
Një këngë tejet e veçantë në këtë rrafsh mbetet “Buzët më ishin tharë” nga Eranda Libohova, e cila nën tekstin e Ardita Jatrus sjell një nostalgji tejet sentimentale.
KultPlus ua sjell tekstin dhe interpretimin e Libohovës të këngës “Buzët më ishin tharë”:
Ika dhe të lashë unë, sytë më nuk ti pashë Oh sa të kam dashtë, oh sa të kam dashur ty Edhe pema ku ne putheshim më parë Degët ishin tharë, degët ishin tharë për ne Më dhe një shami ti si kujtim të parë Me lotë e kam larë, me lotë e kam larë për ty. Nuk të kisha pranë unë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty.
Dikur u takuam sytë unë prapë t’i pashë Shumë fjalë nuk t’i thashë, shumë fjalë nuk ti thash unë ty Lotët ishin tharë dhe gjumë nuk kish në sy Erdha të t’jap ty, erdha të t’jap ty këtë natë Ëndërr e pafund kjo nata jonë e parë Dita nuk po zbardhë, dita nuk po zbardhë për ne Une të kisha pranë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty
Ika dhe të lashë unë, sytë më nuk ti pashë Oh sa të kam dashtë, oh sa të kam dashur ty Edhe pema ku ne putheshim më parë Degët ishin tharë, degët ishin tharë për ne Më dhe një shami ti si kujtim të parë Me lotë e kam larë, me lotë e kam larë për ty. Nuk të kisha pranë unë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty . / KultPlus.com
KultPlus ju sjellë këngën e vjetër “Margjelo” e cila i ka rezistuar kohës dhe vazhdon të këndohet nga këngëtarë të ndryshëm.
Moj margjel mori malsore ku po shkon me at kosore ku po shkon moj tuj vrapue a po me pret o vash dhe mue bashkë të shkojmë me punue bashkë të korrim tuj këndue
Margjelo mori Margjel çilma synin që më ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve të çobanisë
Margjelo mori Margjel çilma syrin që m`ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve të çobanisë
Moj margjel mori fisnike bija e malësisë kreshnike mos t`lshoj zemra ble sonjike trim i mirë që shkon si erë mendjen kthyer ka gjithherë e tash kthen sot bëhet verë
Margjelo mori Margjel çilma syrin që m`ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve që mban ise./ KultPlus.com
Eli Fara është një këngëtare shqiptare, e cila ka një zë të ëmbël dhe mjaft unik, shkruan KultPlus. Edhe pse është interpretuese e muzikës moderne, kënga popullore korçare e bëri atë të pazëvendësueshme.
Për karrierën e saj të bujshme, dhe kontributin e madh që ajo dha në kultivimin e muzikës shqipe, është shpallur ‘Artiste e Merituar’, nga qeveria shqiptare.
KultPlus ju sjell këngën ‘Beqare moj’:
Ç’mu verdhe moj mu bëre ftua cupëzë beqare moj pse shtive o moj merak për mua cupëzë beqare moj o hiq merakun hajde me mua cupëzë beqare moj e të kam dashur edhe prap të dua cupëzë beqare moj
Kur më shkoje ti moj në ato varre cupëzë beqare moj me fustanin zvarrë zvarrë cupëzë beqare moj të vdekurit o moj se ci ngjalle cupëzë beqare moj e të gjallet o ci vdiqe fare cupëzë beqare moj
Ti moj shqerkëza o moj manare cupëze beqare moj pse na dole ti moj gënjeshtare cupëzë beqare moj ti pse na the moj s’martohen fare cupëzë beqare moj o do ti rri o moj babait beqare cupeze beqare moj o do ti rri o moj babait beqare cupeze beqare moj/KultPlus.com
Motivi i dashurisë shtrihet më së bukuri në çdo fushë të artit, duke bashkëdyzuar dimensione të ndryshme, shkruan KultPlus.
Disa kanë shkruar për ndarje, disa kanë pikturuar një pamje magjepsëse, e disa i kanë kënduar mallit të zemrave.
Një këngë tejet e veçantë në këtë rrafsh mbetet “Buzët më ishin tharë” nga Eranda Libohova, e cila nën tekstin e Ardita Jatrus sjell një nostalgji tejet sentimentale.
KultPlus ua sjell tekstin dhe interpretimin e Libohovës të këngës “Buzët më ishin tharë”:
Ika dhe të lashë unë, sytë më nuk ti pashë Oh sa të kam dashtë, oh sa të kam dashur ty Edhe pema ku ne putheshim më parë Degët ishin tharë, degët ishin tharë për ne Më dhe një shami ti si kujtim të parë Me lotë e kam larë, me lotë e kam larë për ty. Nuk të kisha pranë unë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty.
Dikur u takuam sytë unë prapë t’i pashë Shumë fjalë nuk t’i thashë, shumë fjalë nuk ti thash unë ty Lotët ishin tharë dhe gjumë nuk kish në sy Erdha të t’jap ty, erdha të t’jap ty këtë natë Ëndërr e pafund kjo nata jonë e parë Dita nuk po zbardhë, dita nuk po zbardhë për ne Une të kisha pranë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty
Ika dhe të lashë unë, sytë më nuk ti pashë Oh sa të kam dashtë, oh sa të kam dashur ty Edhe pema ku ne putheshim më parë Degët ishin tharë, degët ishin tharë për ne Më dhe një shami ti si kujtim të parë Me lotë e kam larë, me lotë e kam larë për ty. Nuk të kisha pranë unë si një vit më parë 2X Buzët më ishin tharë, buzët më ishin tharë për ty . / KultPlus.com
Rovena Dilo është një nga emrat e njohur në botën e muzikës shqiptare. Dilo lindi në Gjirokastër më 12 Maj 1973. Paraqitja e saj e parë, para audiencës ishte në vitin 1990 si drejtuese e emisionit “Mbrëmje Kulturore”, përcjellë KultPlus.
Në vitet vijuese ajo mori pjesë në shumë festivale.
Një nga këngët më të famshme të saj është kënga “Për një cast më ndal zemra” në bashkëpunim me Pirro Cakon, me të cilën në vitin 2001 në Këngën Magjike fitoi “çmimin e parë”.
Disa nga këngët më të famshme të Dilos janë: “Këngët e Stinës” “Nëse natën vij”, “Kam frikë nga dashuria”, “Simpati”, “Kërkoja fatin”, “Qyteti im”, “Ante i tokes sime” etj.
KultPlus sot ju sjell në mendje, këngën e njohur të saj, “Jeta jepet veç një herë, është e shenjtë”:
U këputën yjet dhe ranë në tokë, Gjethe s’çelën pemët, E këngën e lanë zogjtë, Krejt papritur të binte nisi shi, Jo s’ishte shi, por ishin lotët e mi.
I zgjata dorën dhimbjes me dashuri, I fshiva ëmbël lotët, T’i jepja më shumë shpresë, Dhe me zërin tim, Gjej forcë e ulërij, I them kësaj bote, “E nesërmja është tani”.
Po të kishte dhimbja fjalë, Do flisnin edhe malet, Sytë e mi të shkretë sa panë, Si lajnë as oqeanet, Jetën jo askush në botë, Nuk mund ta presë në mes, Jeta jepet veç një herë, …është e shenjtë.
U fikën edhe diejt, i mbyllën sytë, Pas flakës së shtëpive, Në valle rrotull djajtë, Të gjithë ëngjëjt morën arratinë, Me ta në qiell liria rrugën ndrin.
I zgjata dorën dhimbjes me dashuri, I fshiva ëmbël lotët, Ti jepja më shumë shpresë, Dhe me zërin tim, Gjej forcë e ulërij, I them kësaj bote “E nesërmja është tani” …/KultPlus.com
Hafsa Zyberi është një nga emrat më të mëdhenjë të muzikës së mirëfilltë shqipe, shkruan KultPlus.
“S’paske pasë një pikë mëshire”, “Ti pëlqeva ato sy” dhe “Balluket e tuja” janë disa prej këngëve të cilat janë pjesë e krijimtarisë së saj të bujshme artistike.
KultPlus ju sjell këngën “Rrall kam pa kso bukurie”, të interpretuar nga Hafsa Zyberi:
Rrall kom pa ksoj bukurije por si hana tuj ndriçu e gërshetat moj t’paskan hije ç’ti pëlqeva syt’ e shkru
Të shikoj me mallëngjim rash me zor prej dashunis’ e do t’ruj porsi kujtim tiparet e bukuris.
Deri ditën kur të pashë rash në zor e rash në hall moj burbuqe në behar je e mir nji mi vajzë e rrallë.
Merita Halili cilësohet si një nga interpretueset më të larta të muzikës së Shqipërisë së Mesme. Ajo lindi më 5 Prill 1966, në Tiranë dhe u rrit duke kënduar këngët lirike e rajonit të saj të lindjes së Shqipërisë së Mesme.
Debutimin e parë si artiste në tërë vendin e pati në vitin 1983, në Festivalin Kombëtar Folklorik në qytetin e Gjirokastrës.
Edhe pse veprimtarinë e saj e zhvillon në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ajo me profesionalizmin dhe ëmbëlsinë e saj vazhdon të jetë prezente në zemrat e adhuruesve shqiptarë./KultPlus.com
Nexhmije Pagarusha është një këngëtare shqiptare e cila me zërin e saj të mahnitshëm dhe përgatitjen e saj profesionale, cilësohet si Diva e muzikës shqiptare,shkruan KultPlus.
‘Baresha’ është kënga që e njohin pothuajse të gjithë, e cila konsiderohet edhe si kënga më e dalluar e Pagarushës, të cilën e kompozoi bashkëshorti i saj Rexho Mulliqi.
Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, si dhe pati koncerte në disa shtete duke përfshirë edhe Shqipërinë, Bullgarinë, Sarajevën etj.
Ajo lindi në fshatin Pagarushë të Komunës së Malishevës më 7 maj 1933 dhe vdiç më 7 shkurt të vitit 2020.
KultPlusju sjell këngën e Nexhmije Pagarushës ‘E kujtoj atë takim’:
