Poezi nga Herman Hesse
Këngë dashurie
O ti që po ta them nuk po di
Se ç’pate bërë me mua.
Nga ditët largohem tani,
Se vetëm natën dua.
E art’ është nata për mua,
Si asnjë ditë pastaj.
Atje ëndërroj për një grua,
Dhe flokët e verdha të saj.
Atje ëndërroj lumturinë,
Që prej një vështrimi u stis,
Dhe këngë dëgjoj të më vinë,
Që nga i largti Paradis.
Atje shikoj retë dhe rri
Kundroj gjithë natën sa dua.
O ti që ta them nuk po di
Se ç’pate bërë me mua./KultPlus.com
Një prej këngëve erotike popullore të dashurisë, mbledhur në Kaçanik nga Instituti Albanologjik.
Daton në vitin 1951.
Pasha mujin e Ramazanit,
M’ka zanë gjumi n’gu t’jaranit,
N’gu t’jaranit, gjalit të ri,
Ma ka falë ni mixhdi.
Mixhidin’ e Turkis’.
Kish jazin’ e ashikis?
N’kofsh i zoti, luje thikën!
S’a kollaj me grabit’ çikën!
N’kofsh i zoti, luj pishtolën,
S’a kollaj me grabit’ zojën!
N’kofsh i zoti, luje pushkën,
S’a kollaj me grabit’ nusën!
Libri “KËNGË DASHURIE I”, i botuar nga Instituti Albanologjik i Prishtinës; Prishtinë 1979. / KultPlus.com
Nga thesari i folklorit të shqiptarëve në Greqi, veçohen shumë këngë që i këndojnë dashurisë dhe bukurisë.
Arkiva e pasur që trashëgojnë brezat e sotëm rrëfen përkushtimin e thellë ndaj traditës së familjes, parimet e një komuniteti të guximshëm, të suksesshëm por edhe tepër konservator. E megjithatë, Arvanitasit përmes këngëve e valleve i këndonin shumë dashurisë e familjes, herë me ndjenja të thella erotike, herë me sarkazëm e herë nga një perceptim real i situatave.
Ditët e sotme, vargjet e tingujt përcillen nga grupe të vogla këngëtarësh, kryesisht në zonën e gjerë të Atikës dhe një pjesë të Peloponezit. Më poshtë, sjellim vargjet për dashurinë dhe familjen, siç i mblodhi dhe përcolli në brezin e sotëm, akademiku i Salaminës, Petros An. Furikis.
Nuse!
Nuse moj nuse
haj vemi ndë puse!
Moj nuse hap sitë
e vëzhdo shtëpitë!
Ande lart nga bota e bardhë
vjen një nuse me shokardhe!
Ore mirë kur u nise
nxerre gunënë se dirse!
Me kaliqe me podhe
diu sa e bukurë çë je!
Thjakëzë ajo vajza jote
ishte lule misirjote!
Bëmë thjakëzë moj nuse
pa do të të mbanj ndë grushte!
Sevda!
Sevdajt aljos do jetë
ksehoris nga tërë djeltë!
Me sevda mos blekseni
pse do mos kseberdhepseni!
Me sevda më bëre vre
e nani ikën e më lje!
Me sevda më katadise
e nani ikën e m’arnisë!
Kam(ë) sevda sa marrësonem
po jam vajzë e turpëronem!
Kam sevda sa s’ka njatrë
po se trëmbem nga i tatë!
Ai vasilikoi me rremba
ka sevda po s’e le j’ema!
Kam sevda sa çë marësonem
po jam(ë) vajzë e turpërohem!
Thom e shtie a-liberda
po kam fovero sevda.
Ndara lumit lule janë
u ndë ti shtiva sevdanë!
Ndara lumit lule janë
po ndë ti e kam(ë) sevdanë!
Shtiva një sevda të ri
Siprë ndë i vjetëri!
Sevdai it htiqjo i bënë
m’a htiqjasi zemërënë!
Sevdai it sevda i bënë
ma mareni zemërënë!
Sevdai it(ë) ish marrësirë
po s’e keshe marrë mirë!
Sevda it(ë) m’u bë htiqjo
do mos rrojë shumë qero!
Ndë sevda mos epimeni
nga sevdai u ikën mendi!
Doj t’a dije po s’e di
sevdanë çë kam ndë ti!
Shkova dhe, shkova dunja
s’çova vajzë pa sevda!
Shkova dhe shkova eparhji
s’çova vajzë p’aghapi!
Kam sevda sa s’duketë
t’e këpunjë s’këputetë!
Sevda keshë sevdali
jti s’ka parighori!
Me sevda të ri të pashë
po mbrëmanë pa ngrënë rashë!
Sevdai it m’u bë htiqjo
po shërova shumë qero!
Sevdaj it ish ksehora
se ftoi me gharefala!
U tha bari krinave
Nga sevdai trimave!
U tha bari llakave
Nga sevdai vashajve!
Mos më qeshni ju moj gra
pse kam(ë) fovero sevda!
Dhemonitë mirrë sevdanë
se kam(ë) çuarë belanë!
Feru si ferënj u djeltë
mos feruni dhemoni vetë!
Feru si ferem u tërë
mos feru dhemonë vërë!
An t’ish nga mua kavghai
le të ndahetë sevdai!
An t’ish nga mua meria
le të ndahetë aghapia!
Shtiu një para aghapi
tërë gërnjë edhe mëri!
Shtiva një para sevda
tërë gërnjë edhe kavgha!
Dhendrollivani me fletë
vajza e shtiu sevdanë vetë!
Ndenja si floriu ndë kartë
të marr(ë) sevdaj të lartë!
Ndenja si floriu ndë Sirë
të marr(ë) sevdaj të mirë!
Sevdalepsurë!
Pse je sevdalepsurë
m’çilinë je blexurë?
Se të kam zilepsurë
çë eçën(ë) sevdalepsurë!
Vre e sevdalepsurë
se të kam(ë) zilepsurë!
Zilepsurë shumë të kam(ë)
Po e ke shtirë gjetkë ke sevdan!
Erotike
Më të mos më shkosh ndë derë
pse m’a ngrijte mendë ndë ere!
Di’u sa hjerem, di’u sa dua
çë shtive sevda ndë mua!
Të kej zemëra një xham
të shohë sevda çë kam!
Puthmë puthmë sa të duash
po gjakund të mos e thuash!
Puthmë puthmë buzënë
pse su ta thajta bursënë!
Duajmë moj duajmë
më shrirt(ë) (edhe) me zëmërë!
Merre si e ke soponë
të e shkoshë ande qeronë!
Bëra be ndë drasa gurit
të mos flas më grua burit!
Bëra be ndë drasazë
të mos flas me vazhazë!
Kur të pashë u muarrshë
si llambadhë u shuashë!
Delj të daljëmë ndë limnë
të lozëmë si gjërpënjë?
Delj të daljemë ndë ljëmënë
të lozëmë si gjërpënjë!
Dale, dale! Mos nga vrap
kam një mollë të të jap!
Moj si t’ë bënj atje çë shkon
të mos prirem të vëzhdonj|
Do t’ë dije po s’di
shomë sa të dua u ti!
Të më dojë si të dua
ti doj bëreshe për mua!
Lae këbënë lae
përvishe tirkthinë
të shoh këbënë e bardhë
e merrmë shpirtinë!
U ta thashë e ti t’e dish
të zësh dhromizën të vish!
Kur vinje nga Shërmëria
si pabor(ë) çë vjen nga Sira!
Kur(ë) vinje nga pervolë
si paborë çë vjen nga poli!
Bubuhjasë dardhatë
me ja su të bardhatë!
Bubuqasë mighdhaletë
me ja su djaljo phonetë!
Moj vajzo ai djali juaj
ish vasiliko veruar(ë)!
Moj vajzo ai djali itë
ai mastrapa politë!
Moj si të bënj atje çë shkonj
të mos dridhem të vëzhdonj!
Moj e bukura e qinonisë
mos i jip llakë aghapisë!
Moj e bukura e dunjajt
mos i jep llakë sevdajt!
Kam(ë) vasiliko di stratë
ea të të vë dhraghatë!
Kam(ë) vasiliko një arrë
të shkosh të të jap(ë) një klarë!
Kam(ë) vasiliko kurupe
të hish mbërdha nëkë duke!
Ku ojdistë ju të tre
si ghastra me gharufalje!
Moj ghastre me gharefale
di u sa e bukurë çë je!
Kalos to gharefaljea
çë na nostimeps(ë) parea! / KultPlus.com
Poezi nga Tua Forsström
Ne arritëm pak pas orës pesë
Pastaj u orientuam një grimë.
Malli i fëmijëve dhe nipërve u bë më i lehtë
Ne bëmë një shëtitje të gjatë dhe freskuese.
Mantegna shkroi në pikturën e tij të fundit:
“Asgjë tjetër përveç Zoti s’qëndron çdo gjë tjetër është tym …”
Ne do të kalojmë fundjavën me disa miq
Mezi e pres këtë.
U zgjuam në një peizazh të qetë dhe të mrekullueshëm
me ujë dhe bredh pa erë!
Ndryshe ishte gati ashtu si e imagjinoja
E falënderoj të dashurin tim te mrekullueshëm
Ushqimi është i shijshëm dhe i shëndetshëm
Pra dashuria juaj ka përfunduar? këndon
Carmen me fustanin e kuq si gjaku.
Sigurisht ju mendoni për mua.
Dhe pyesni veten: si jam unë?
Ditët shkojnë shumë lehtë
Më mire do t’i dërgoj pyetjet e mia me shkrim
Megjithatë shpresoj, do të kthehem./KultPlus.com
Përktheu nga suedishtja Edita Kuçi Ukaj