Dy këngë të rralla arbëreshe në revistën “La Calabria”

Më 15 nëntor 1889, u botuan në numrin e tretë të revistës kalabreze “La Calabria – Rivista di Litteratura Populare”, dy këngë të rralla arbëreshe. Alfonso Lucifero (shkrimtar dhe politikan italian, i lindur në qytetin e Krotones në Kalabri) përshtati për revistën që dilte në Monteleone versionin italian, të këngëve si në lidhjen e mëposhtme.

Materialin ku përshkruhen këngët arbëreshe të zonës së San Nicola dell’Alto, i referon Aurenc Bebja, i cili i publikoi në blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, për lexuesin shqiptar.

Këngë shqiptare të S. Nicola Dell’Alto

Canzoni albanesi di S. Nicola Dell’Alto

Versioni arbëresh :

Lloi, lloi, vascia, vale :

Veja u te ato vaghe,

(I) Ndra nde mest vaghijes

Sctura sit me gni vasc :

– Vasc, s’am sit t’im ;

Cu mi more ti ato sii ?

– U t’i voda e t’i rbeva,

Ngo mi pa gnacun gneri,

Mo re gni sog. piz i verd

Mori, sog, amicu jim,

Mori mus t’e cali, sog,

Se u ti bai gno cagiaghe,

Ncaggia c’art u bai ti rric,

Uj cristalli bai ti pic,

Schajurelle ede triggoi.

Versioni italian :

Gioja, gioja, ragazza, al ballo :

Andava anch’io a quel ballo,

In mezzo al ballo

Gettai gli occhi ad una fianciulla.

– Fianciulla, dammi gli occhi miei,

Dove mi prendesti tu gli occhi ?

– Io te li rubai e li nascosi,

Nè alcun uomo mi vide,

Sole mi vide un uccello dal becco giallo :

Oh ! uccello, amico moi,

Oh ! uccello, non dirlo a nessuno ;

Perchè io ti faro una bella gabbia

Ed in gabbia d’oro ti faro stare,

Ti faro bere acqua cristallina

E grano fino ti mandero

Versioni arbëresh :

– Guign te ses e guign ti bard,

Guign te ses cca Manipuja

Mi cheni par trimin t’im ?

– U te e pe te a ato putiga.

– Mos m’e pe siccio me blei ?

– Ai ti blei gni ragg drappi.

– Vaft mot ede nga vit,

E me pruft ti bucarit !

Versioni italian :

– Ulivo nero e olivo bianco,

Olivo nero di Manipuglia,

Aveto visto il mio inamorato ?

– Io l’ho visto a quelle botteghe.

– Hai tu visto quello che mi comprava ?

Ei ti comprava une gonna di seta.

Ch’ei possa andare quest’anno ed ogni anno,

E mi porti delle cose belle./ KultPlus.com

https://www.darsiani.com/la-gazette/la-calabria-1889-kenget-origjinale-arbereshe-te-san-nicola-dell-alto-botuar-ne-revisten-kalabreze/ 

Shoka, kënga tradicionale e ritit martesor arbëresh

Ekziston një këngë, e zakonshme për trekëndëshin magjik arbëresh të përfaqësuar nga bashkësitë Carfizzi-Hora, Pallagorio-Puheriu dhe San Nicola dell’Alto-San Koghi në provincën e Crotone, e cila interpretohet gjatë ritualit martesor arbresh: Shoka.

Sipas shpjegimeve të Gianni Belluscios, teksti është një variant i punuar i rapsodisë së “turkut që rrëmbeu vajzën shqiptare”. E njëjta këngë, por me një tekst më të plotë e më të kuptueshëm, u regjistrua nga Giuseppe Gangale gjithashtu në Carfizzi (Diskografia Gangale, 1998).

Në materialin e publikuar nga Mario Bellizzi shkruhet:

“Kërce, kërce vajzë vallen-loj loj vasha valle”, që e shohim këtu është marrë nga hulumtimet etnografike dhe regjistrimet e vitit 1954, të bëra nga Diego Carpitella dhe Ernesto de Martino, që Antonello Ricci dhe Roberta Tucci kanë publikuar për shtëpinë botuese Squilibri në 2006.

“Shpresojmë që miqtë e Pallagorio të mund të bashkëpunojnë për të transkriptuar tekstin e Valle, nga e cila është bërë regjistrimi i zërit”, shkruan Bellizzi./dasiporashqiptare/ KultPlus.com