Biblioteka RomaMoMA, Daniel Baker dhe Farija Mehmeti do të jenë pjesë në festivalin ‘Manifesta 14’, në këtë edicion përmes artit dhe punëve të tyre në fushën e kulturës, përcjell KultPlus.
Eventi pritet të mbahet të enjten duke filluar nga ora 17:00 në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës.
Krijuar në 2021 për të përkujtuar 50-vjetorin e Kongresit të Parë Botërorë të Romëve, Biblioteka RomaMoMa është dinamike dhe nomade duke përfshirë kontekste lokale kudo që udhëton.
E përbërë nga 150 libra artistike dhe kulturore mbi trashëgiminë letrare bashkëkohore rome, rritja e koleksionit të bibliotekës e pasqyron këtë trashëgimi të pasur rome, ndërkohë merr në pyetje kritike dhunën dhe shtypjen ndaj romëve në Evropë.
Qëndrimi i kësaj biblioteke, RomaMoMa, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës, shoqërohet nga Farije Mehmeti, një artiste e njohur për portretet shumëngjyrëshe të grave rome.
Brenda dhe përtej komunitetit, femrat luajnë një rol kritik në nxitjen e riprodhimit, shëndetit mendor dhe në përcjelljen e njohurive të lashta mbi praktikat shëruese, shpirtërore, natyrore dhe kozmos. Subjektet e Mehmetit janë të inspiruara nga heroinat në përditshmëri, ndonëse shpesh të pikturuara nga imagjinata e saj. Të fotografuara mbi sfondet vibrante dhe të veshura me pëlhura dhe bizhuteri tradicionale rome, vështrimi i femrave bie direkt tek shikuesi. Të forta dhe të sigurta në vetvete, ato nderojnë të shkuarën, ndërkohë fiksojnë vështrimin me vendosmëri drejt së ardhmes. Në këtë rast, biblioteka aktivizohet përmes Adjacent, një pajisje celulare konceptuar për RomaMoMa nga artisti Daniel Baker.
Me Roma Rajnin, ERIAC bashkon krijimtarinë piktorike të Farija Mehmetit dhe Bibliotekën RomaMoMa në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Ekspozita përbëhet nga 39 portrete të paraqitura në një pjesë të bibliotekës si oazë, të theksuara nga drita natyrale që depërton nga dritarja e çatisë. Në këtë mjedis, Mehmeti shfaq një mozaik të shumanshëm të personazheve imagjinarë për të soditur dhe nderuar heroizmin e përditshëm dhe luftën për ekzistencë të grave të zakonshme rome. Duke shfaqur gra të fuqishme ngjyrë kafe që veshin pëlhura dhe bizhuteri tradicionale rome përballë sfondeve të gjalla, ajo shkel format tradicionale të përfaqësimit të njëanshëm të grave rome dhe rimerr momentin përcaktues të identitetit dhe tregimit të historisë të caktuar shumë shpesh nga jo-romët, si historikizuar dhe përjetësuar. nga kultura dominuese. Në përshkrimin e këtyre heronjve femra të përditshme, Mehmeti kultivon një ndjenjë për të kaluarën dhe një ndjenjë për të ardhmen. Këto portrete janë mjete për të kujtuar dhe zbuluar format e ndrydhura të njohurive rome mbi strategjitë për shëndetin riprodhues ose ruajtjen e shëndetit mendor dhe praktikat shëruese në përgjithësi, si dhe mençurinë rome mbi natyrën dhe kozmosin. Në kujtim dhe përvojën e mishëruar të këtyre të shkuarave, portretet shërbejnë edhe si kujtesë për të moshuarit e komunitetit që mbajnë dhe përcjellin këtë njohuri. Në fjalorin e saj vizual të gjallë dhe brilant, Farija Mehmeti mundëson kështu një vështrim në kohë duke nderuar të kaluarën dhe duke ofruar mënyra për të vazhduar të imagjinojmë ndërvarësinë dhe pandashmërinë e ekzistencës në komunitet, duke ofruar dyer për të krijuar të ardhme të reja. Me këtë rast, biblioteka aktivizohet përmes Adjacent, pajisjes celulare të njohurive të konceptuar për RomaMoMA nga artisti Daniel Baker.
Për më shumë informacion:
Ky projekt zbatohet në kuadër të projektit Manifesta 14 Prishtinë – Ballkani Perëndimor dhe është bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian. / KultPlus.com
