‘Nuk e di nëse teatri gjerman do të mbijetojë nën presionin e censurës…’- Intervista me Aleksandër Moisiun në Kopenhagë

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 23 Mars 2025

Gazeta norvegjeze “Dagbladet” ka botuar, të premten e 2 shtatorit 1932, në faqen n°4, intervistën asokohe me Aleksandër Moisiun në Kopenhagë, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Moisiu i frikësohet censurës së teatrit gjerman.

Udhëtimi në Itali me “Faustin” për dimër.

Burimi : Dagbladet, e premte, 2 shtator 1932, faqe n°4
Burimi : Dagbladet, e premte, 2 shtator 1932, faqe n°4

Aleksandër Moisiu, i cili pas pak ditësh do të vijë në Oslo, ku do të jetë i ftuar me shfaqjen “Fausti” në Teatrin Kombëtar, aktualisht po qëndron në Kopenhagë, ku është intervistuar. Kanë kaluar 10 vjet që kur aktori i madh ka vizituar për herë të fundit kryeqytetin danez dhe i pyetur se pse ka kaluar kaq shumë kohë që nga vizita e tij për herë të fundit, ai përgjigjet :

— Vështirë se mund të më akuzoni se jam besdisës. Dhjetë vjet më parë pata një sukses të madh në Kopenhagë, por që atëherë nuk e kam shfaqur veten këtu. Arsyeja nuk është se më është kërkuar të qëndroj larg! Tani, kur krijoj një stil Faust-fiorestillinig, edhe me dy artistë si Bassermann-i dhe Karin Evans, nuk ka gjasa që të më refuzojnë.

— Meqë ra fjala, pse nuk keni qenë këtu për kaq shumë kohë ?

— Nuk e kam zakon të përfitoj nga sukseset. Bota është mjaftueshëm e madhe. Do të doja t’i thosha përshëndetje një qyteti si Kopenhagen dhe pastaj të zhdukem përsëri. Ushqimi i ringrohur nuk ka shije të mirë : një aktor duhet të punojë vazhdimisht dhe vetëm kur të ketë arritur pikën e zhvillimit të tij, që mund të tregojë diçka të re, duhet të kthehet prapa.

— A është pakënaqësia me teatrin gjerman që ju shtyn të shkoni në turne ?

— E organizova këtë turne sepse ishte viti i përvjetorit të Gëtes. Mendova se do të ishte kënaqësi të krijoja një turne që nuk kishte vetëm një yll, por përbëhej nga disa aktorë të shquar. Kjo është arsyeja pse unë solla Bassermann-in dhe Karin Evans-in, dhe ne kemi luajtur me sukses të jashtëzakonshëm në Holandë, Belgjikë, Francë dhe Zvicër.

Ju na bëni një pyetje në lidhje me teatrin gjerman. Ne vetë nuk dimë shumë për të. Ne gjithashtu nuk e dimë nëse teatri do të mbijetojë në kohët e ardhshme nën presionin e censurës.

Unë vetë nuk jam më me Reinhardt-in. Kam udhëtuar shumë, duke përfshirë edhe Amerikën, ku kam luajtur në një film të Warner Brothers, një variant i “Keans”, i quajtur “The King’s Lodge”. Më pëlqeu shumë, por nuk kam regjistruar më. Në sezonin e ardhshëm do të luaj në Itali në italisht – siç mund ta dini, jam italian nga lindja. Në një ansambël italian kam ndërmend të performoj me “Faustin” në të gjithë Italinë. Verën e ardhshme kam ndërmend të luaj “Loja e vjetër e të gjithëve” në Sienë, edhe në italisht.

— Ndiheni më shumë si italian sesa gjerman ?

— Unë jam aq kozmopolit në zemrën time sa nuk jam përpjekur kurrë të zbuloj nëse kam ndjerë këtë apo atë. Unë përpiqem të jem një qenie njerëzore më shumë se një kombësi. Në fund të fundit, kombësia është vetëm çështje dokumentesh identiteti./ KultPlus.com

Kopenhaga, qyteti më i sigurt në botë për të jetuar

Siguria ka kohë të gjatë që paraqitet si një prej shqetësimeve kryesore të turistëve, kur bëhet fjalë se cili destinacion të vizitohet.

Mirëpo, për shkak të pandemisë me koronavirus, çështjet që e bëjnë një qytet të sigurt kanë ndryshuar tashmë.

Kjo mund të ndihmojë që të sqarohet ndryshimi që ka ndodhur në rangimin e qyteteve më të sigurta në botë, nga Indeksi i Qyteteve të Sigurta të Njësisë Ekonomiste tw Inteligjencës.

Rangimi këtë vit është bërë duke u bazuar në disa faktorë si: siguria digjitale, siguria shëndetësore, infrastruktura, siguria personale, dhe siguria mjedisore si kategori e re këtë vit.

Derisa shtetet aziatike si Tokio, Singapori dhe Osaka kanë zënë pozitat kryesore vit pas viti, për vitin 2021 numrin një në rangim e mban një kryeqytet evropian.

Bëhet fjalë për Kopenhagën, qytet ky i cili është emëruar për herë të parë “Qyteti më i sigurt në botë”, duke marrë 82,4 pikë nga gjithsej 100 në raportin vjetor.

Kryeqyteti danez ka lëvizur nga pozita e nëntë që ishte në vitin 2019, në krye të listës për vitin 2021, falë paraqitjes së një seksioni të sigurisë mjedisore, aspekt ky në të cilin qyteti është vlerësuar mirë, bashkë më sigurinë personale.

“Njëri prej faktorëve që e bëjnë Kopenhagën një qytet kaq të sigurt është shkalla e ulët e krimit, që siç thuhet në raport, është në nivelin më të ulët në më shumë se një dekadë”, ka deklaruar Lars Weiss, kryetar bashkie në Kopenhagë.

Vendin e dytë në rangim e ka qyteti i Kanadasë, Toronto, me 82,2 pikë, ndërkaq Singapori është radhitur i treti me 80,7 pikë.

Ndërkohë, edhe pse Sidnei është radhitur i katërti me 80,1 pikë, ky qytet australian është vlerësuar më së shumti në kategorinë e sigurisë digjitale.

Kryeqyteti japonez Tokio është renditur i pesti me 80 pikë.

Kryeqyteti i Holandës, Amsterdami është ranguar i gjashti me 79,3 pikë, Wellingtoni i Zelandës së Re i shtati me 79 pikë, Hong Kongi dhe Melbourni janë radhitur të tetat, secila me nga 78.6 pikë, ndërkaq kryeqyteti i Suedisë, Stokholmi ka mbetur në pozitën e 10-të, me 78 pikë.

New Yorku është qyteti më i vlerësuar nga SHBA-ja në këtë rangim, duke u radhitur i 11-ti, ndërkohë që me të njëjta pikë është vlerësuar edhe Barcelona e Spanjës.

Washingtoni ka mbetur në pozitën e 14-të, ndërkaq Londra dhe San Francisko në pozitën e 15-të të dyja, për shkak të pikëve të njëjta në vlerësim. / KultPlus.com

Kopenhaga bëhet së shpejti me ishuj të vegjël lundrues

Porti i Kopenhagës do të bëhet edhe më tërheqës duke iu falënderuar një projekti që parasheh ndërtimin e një serie të ishujve artificial lundrues.

Projekti i dizajnuar nga studio daneze Fokstrot dhe arkitekti australian Marshall Blecher parasheh një numër të parqeve të vogla të cilat do të vendosen në port, si përgjigje ndaj zhvillimit të madh urban rreth bregdetit.

Të quajtur zyrtarisht “Ishujt e Kopenhagës”, secili modul është krijuar me program fleksibil publik në mënyrë që të mbushen disa hapësira të hapura të cilat kanë mbetur “të humbura” si pasojë e rritjes së urbanizmit, shkruan My Modern Met.

Përfaqësues nga studio Fokstrot thonë se këto parqe lundruese do tu mundësojnë banorëve të Kopenhagës që të bëjnë lundrim, të notojnë, të bëjnë piknik e shumë ngjarje të tjera./ KultPlus.com

Drita shumëngjyrëshe në Kopenhagë

Kopenhaga në Danimarkë ka nisur festivalin 23 ditësh, duke i sjellë dritën e nevojshme kryeqytetit të errësuar dhe dimëror.

Muaji shkurt është më i errëti në vit.

Dielli lind në orën tetë dhe perëndon në orën 17 teksa temperaturat vazhdimisht janë nën zero.

Një laser me ngjyrë të gjelbër i shtrirë në katër kilometra distancë, do të qëndrojë i ndezur gjatë tërë festivalit, për t’u bërë thirrje njerëzve që të dalin nga shtëpitë e ngrohta dhe të vizitojnë shfaqje të ndryshme nëpër qytet, transmeton KTV.

Ky është edicioni i tretë i Festivalit, për të cilin janë përdorur 60 instalacione nëpër tërë Kopenhagën.

Rrugët ujore të qytetit gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm në festival.

Ka shumë udhëtime me anije për të parë instalacionet e dritave.