Historia e panjohur e familjes arbëreshe që sensibilizoi Italinë për Kosovën

Publikohet historia e panjohur të familjes Petrota me origjinë arbëreshe, ku një nga pinjollët e saj, Rosolino Petrota, i diplomuar në Fakultetin e Mjeksisë së Universitetit të Palermos në Dermatologji në vitin 1920, i cili pasi shërbeu fillimisht si asistent pranë spitalit “San Saverio”, filloi karrierën e tij në Bankën Kombëtare të Aksidenteve në Itali (sot INAIL) ku i’u besua drejtimi mjeksor për rajonin e Siçili-Kalabrisë dhe në vitin 1937, me kërkesën e Mbretit Zog ai erdhi në vendin e origjinës së bashku me familjen e tij, (bashkëshorten dhe djalin Salvatoren) dhe u vendosën me banim në Tiranë, ku qëndruan deri në vitin 1947, kur pas shumë peripecive që u nxori regjimi komunist i Enver Hoxhës, mundën që të riatdhesoheshin në Itali.

Duke ecur në rrugën e të atit, edhe Salvatore u diplomua në Fakultetin e Mjeksisë në Palermo për Kirurgji dhe u specializua në Ortopedi e Traumatologji, pranë Poliklinikës së Palermos, duke shërbyer më pas si shef i Shërbimit të Ortopedisë dhe më pas Kryemjek i Repartit të Ortopedisë në spitalin e qytetit Cefalu-s, deri më 1974-ën. Puna e tij për shumë vite si bashkëpuntor i ngushtë i Prof. Jozeph Caltagirone, Kryemjekut të Kirurgjisë Plastike dhe i Rikonstruksioneve të Spitaleve Katolike të New York dhe për një dekadë ai ishte edhe President i Qëndrës Ndërkombëtare të Studimeve Shqiptare pranë Universitetit të Palermos, ku në shkurtin e 1974-ës, ai themeloi revistën “Jeta Arbëreshe”, ku bëhet edhe drejtor i saj. Angazhimi i Dr. Petrota pas viteve ’90-të për të ndihmuar Shqipërinë e porsadalë nga “nata e gjatë” e komunizmit dhe memorandum i tij në vitin 1999 drejtuar klasës politike italiane, për sensibilizimin e gjithë Italisë në ndihmë të çështjes së Kosovës.

Ka qenë 28 janari i vitit 1999, kur një shtetas Italian me origjinë arbëreshe i quajtur Salvator George Petrota, i dërgoi një memorandum parlamentarëve italianë dhe përfaqsuesëve të kulturës të atij vendi, në lidhje me çështjen e Kosovës, me qëllim që të sensibilizonte opinionin publik në Itali mbi masakrat që po ushtronte regjimi i Beogradit me në krye diktatorin Millosheviç, mbi popullsinë autoktone shqiptare të asaj krahine. Po kush është Salvatore Petrota dhe çfarë e shtyu atë që të hartonte atë Memorandum? Cilat ishin lidhjet e tij me Shqipërinë dhe kur ishte larguar ai nga vendlindja e të parëve të tij? Lidhur me këto dhe të tjera ngjarje dhe fakte nga historia e familjes Petrota, do njihemi në këtë shkrim që e kemi ndërtuar në bazë të të dhënave që Dr. Salvatore Petrota i’a ofroi ish-Presidentit Rexhep Mejdani gjatë një vizite që ai bëri në Itali në vitin 2001, për t’u publikuar ekskluzivisht nga autori i këtij shkrimi

Origjina arbëreshe e familjes Petrota dhe kërkesa e Mbretit Zog që e solli në Shqipëri në vitin 1937

Lidhjet e familjes Petrota me Shqipërinë e kanë zanafillën në vitin 1937, kur babai i George Petrotës, i quajtur Rosolino, me profesion mjek, me kërkesën e Mbretit Zog, erdhi për të punuar në vendin e vogël të shqiponjave, nga ku të parët e tij kishin dhe origjinën e familjes e rrënjët e gjakut. Rosolino u lind më 23 janar të vitit 1894, në Piana del Albanezi (asokohe Piana del Greçi) ku babai i tij, një sipërmarrës ndërtimesh, gëzonte një respekt të madh dhe ishte shumë i njohur jo vetëm në krahinën e tij, por dhe më gjerë në jugun e gadishullit Apenin. Mbasi kreu studimet klasike, Rosolino u regjistrua në Fakultetin e Mjeksisë (dega e Kirurgjisë) pranë Universitetit të Palermos. Në vitin 1915-të, ai u detyrua që të ndërpriste studimet pasi u mobilizua në ushtrinë italiane për shkak të Luftës së Parë Botërore. Ai mori pjesë në shumë beteja dhe mbas lufte, u dekorua me Medaljen e Argjendë dhe Kryqin e Luftës. Në vitin 1915-të, mbasi i vritet një vëlla (Filippo) në luftë dhe plagosen dy vëllezërit e tjerë, (Vito e Antonio), me kërkesën e të atit pranë autoriteteve të larta ushtarake italiane, Rosolino, transferohet në prapavijat e luftës, duke u caktuar në sektorin e shëndetësisë, ku punoi me një përkujdesje të madhe deri në mbarimin e luftës. Më pas ai u kthye në Palermo dhe në vitin 1920-të, mbaroi studimet, duke u diplomuar shkëlqyeshëm në Fakultetin e Mjeksisë së Universitetit të Palermos të cilin e kishte ndërprerë për shkak të luftës. Ai u specializua në Dermatologji dhe fillimisht shërbeu si asistent pranë spitalit “San Saverio”. Më pas filloi karrierën e tij në Bankën Kombëtare të Aksidenteve (sot INAIL) ku i’u besua drejtimi mjeksor për rajonin e Siçili-Kalabrisë. Aty nga viti 1937, me kërkesën e Mbretit Zog, i cili synonte të modernizonte Shëndetësinë Shqiptare, Rosolino Petrota erdhi në Shqipëri për të dhënë konsulencë mjeksore. Ai erdhi së bashku me familjen e tij, (bashkëshorten dhe djalin Salvatoren), shtatëvjeçar e u vendosën me banim në Tiranë.

Konflikti i Rosolino Petrota në ministrin Galeazzo Çiano

Pas 7 prillit të vitit 1939, me aneksimin e Shqipërisë nga ana e Italisë fashiste të Benito Musolinit, ai u bë Kryemjek i Institutit të Aksidenteve në Shqipëri dhe deputet i Parlamentit shqiptar. Gjatë mandatit të tij parlamentar, për të mbrojtur dinjitetin dhe pavarsinë e Kombit shqiptar, Rosolino Petrota hyri në konflikt të ashpër me ministrin e Jashtëm të Italisë, Kontin Galeazzo Çiano, që ishte dhëndëri i Duçes. Pas atij konflikti, ndonse Çiano ishte një zotëri kapadai që si përulej asnjeriu dhe ndonëse Shqipëria ishte nën okupimin italian, ai pranoi drejtësinë e tezave që ngriti Petrota, i cili e mbylli diskutimin e tij në Parlament, duke u thënë: “Shqipëria e shqiptarëve”. Pas 8 shtatorit të vitit 1943, kur gjermanët filluan spastrimin e ushtarëve italian që kishin mbetur në Shqipëri, për t’i dërguar nëpër kampe përqendrimi, Rosolino Petrota, me një veprim të shkëlqyer politik, i’a doli mbanë të shpëtonte nga ato kampe 118 ushtarë italianë. Këtë gjë Rosolino e arriti, duke shfrytëzuar mandatin e tij të deputetit, e në pak orë e detyroi qeverinë shqiptare që të shpallte një dekret, i cili barazonte në gjithçka qytetarët italianë “arbëreshë” (d.m.th. ushtarët italianë në Shqipëri, që ishin nga komunat italo-shqiptare të Italisë), me qytetarët shqiptarë. Miratimi i këtij dekreti nga qeveria shqiptare me insistimin Rosolinos, bëri të mundur që të shpëtonin 118 ushtarë italianë, shumica e të cilëve ishin në kolonat gjermane, gati për t`i dërguar në kampet e përqendrimit.

Largimi nga Shqipëria në 1945-ën

Rosolino me gjithë familjen e tij, nuk u largua nga Shqipëria edhe pas ardhjes së komunistëve në pushtet. Kështu në tetorin e vitit 1945, pasi kishte përfunduar hartimin e legjislacionit të ri të punës, (sipas porosisë së krerëve më të lartë të qeverisë komuniste të Enver Hoxhës), në çastet e fundit kur kishin filluar divergjencat dhe Tirana zyrtare prishi marrdhëniet me Italinë, ai ja doli mbanë, duke u larguar nga Shqipëria në mënyrë aventureske, (braktisi edhe familjen) e u strehua në Itali, ku mbeti për shumë kohë në një kamp refugjatësh. Më 20 prill të vitit 1947, ai mori pjesë në votimet për Asamblenë e Parë Rajonale të Siçilisë, ku fitoi me vota, si i zgjedhuri i dytë në forcën politike që përfaqësonte (Demokracia Kristiane) të Qarkut të Palermos. Po kështu ai arriti ta ruaj atë vend dhe në Legjislaturën e Dytë dhe të Tretë. Kështu nga janari i vitit 1947 e deri në 25 korrik të 1955-ës, Rosolino qëndroi në detyrën e Këshilltarit Rajonal për Shëndetësinë. Rosolino Petrota ndërroi jetë më 1 gusht të vitit 1969 dhe përveç shumë mesazheve e telegrameve të ngushëllimit nga e gjithë bota, për të folën një numër i madh gazetash dhe “Observatore Romano”, e cila e përcolli vdekjen e tij me një artikull shumë të gjatë. Përveç shumë punimeve nga fusha e mjeksisë, Rosolino la dhe një sërë veprash të botuara, të karakterit historik, letrar dhe divulgativ që i përkasin historisë së Shqipërisë dhe komuniteteve italo-shqiptare.

Kush ishte Salvatore Petrota?

Salvatore Petrota u lind më 23 qershor të vitit 1930 në qytetin e Palermos. Mbas ardhjes në Shqipëri së bashku me babanë e tij Rosolinon, ai frekuentoi arsimin fillor në Tiranë e më pas gjimnazin klasik të shtetit. Ai jetoi së bashku me prindërit e tij në Tiranë nga viti 1937 dhe gjatë periudhës së luftës, e deri në fundin e vitit 1945. Pas largimit nga Shqipëria të babait të tij, Rosolinos, ai me nënën e tij, mezi mundën që të largoheshin për në Itali për t’u bashkuar me të, për shkak të pengesave të shumta që u nxorri regjimi komunist në fuqi. Mbas kthimit në Itali, duke ecur në rrugën e babait tij dhe ai u diplomua në Fakultetin e Mjeksisë në Palermo për Kirurgji, të cilin e mbaroi më 6 mars të vitit 1956. Më pas, më 17 janar 1961, ai u specializua në Ortopedi dhe Traumatologji, pranë Poliklinikës së Palermos. Salvatore ka qenë përgjegjës i Shërbimit të Ortopedisë nga 21 prilli i vitit 1966 e deri në 1 prill 1969 dhe më pas Kryemjek i Repartit të Ortopedisë në spitalin e qytetit Cefalu-s, deri më 16 shkurt 1974. Për shumë vite me rradhë, ai ka qenë bashkëpuntor i ngushtë i Prof. Jozeph Caltagirone, Kryemjekut të Kirurgjisë Plastike dhe i Rikonstruksioneve të Spitaleve Katolike të New York. Për një dhjetëvjeçar, Salvatore gjithashtu ka qenë edhe President i Qendrës Ndërkombëtare të Studimeve Shqiptare pranë Universitetit të Palermos. Mbas një aktiviteti të dendur disavjeçar në dobi të çështjes shqiptare, për të cilën kërkoi ndihmën e disa shteteve europiane, në shkurtin e 1974-ës, ai themeloi revistën “Jeta Arbëreshe”, ku bëhet dhe drejtor i saj. Kjo revistë periodike informative me një tirazh prej 2500 kopjesh, ndonëse nuk pati jetë të gjatë, ishte e vetmja (deri më sot), që u nxorr nga komuniteti italo-shqiptar.

Në ndihmë të Shqipërisë në 1990-ën

Në shkurtin e vitit 1990, duke ndjekur me vëmendje lajmet që i vinin nga atdheu i të parëve të tij, në prag të ndërrimit të sistemit politik, ai tentoi nëpërmjet ON. Mario Acquisto, që të sensibilizonte senatorin Giuljo Andreoti, për problemin e Shqipërisë, që të ndihmonte daljen e saj nga ‘orbita’ komuniste. Ai u aktivizua me formimin e qeverisë së Silvio Berluskonit, që të krijonte një lloj Komisariati të Lartë të Politik, për problemet shqiptare, duke mbështetur tezën që Shqipëria nuk kishte nevojë për bamirësi, por për drejtim (udhëheqje) ose një kujdestari (tutorat) nga ana e Italisë, për impaktin me botën komerciale, sociale e politike, për të cilën Shqipëria nuk ishte e përgatitur, pasi klasa e saj politike vinte nga ideologjia marksiste-leniniste. Deri bga fillimi i viteve 2000, Salvatore jetoi në Palermo, me bashkëshorten e tij, Giovana Petta, (e diplomuar në Shkencat Politike) dhe dy fëmijët e tyre, Stefaninë (në vitin 2001 ishte 26 vjeçe dhe diplomante në Inxhinjeri) e Rosolinon (në atë kohë 23 vjeç) student në Shkencat Politike. Në 28 janar të vitit 1999, Dr. Salvatore Petrota, duke qenë një mbrojtës i flaktë i çështjes shqiptare, u detyrua dhe hartoi një memorandum lidhur me problemin e Kosovës, të cilin e titulloi “Kosova dhe Shqipëria Etnike: Kriza e Ballkanit”, të cilin u’a dërgoi të gjithë përfaqsuesve të kulturës italiane dhe parlamentarëve të atij vendi, të cilin po e publikojmë në fund të këtij shkrimi.

 Memorandumi për Kosovën i Dr. Salvatore Petrota në vitin 1999

“Në të vërtetë në Itali, është shkolla shkaku i pa pregatitjes kulturore të shtetasve të saj, lidhur me problemet ballkanike. Në Itali, nxënësit arrijnë në provimet e pjekurisë dhe dalin në jetë më një boshllëk të madh të programeve shkollore, që injorojnë tërësisht historinë dhe problematikat e gadishullit ballkanik.

Puna arrin deri aty, saqë në TV, një ish-Ministër i Jashtëm Italian, deklarohet i shqetësuar për krijimin e mundshëm të një “Shqipërie të Madhe”, pra për një restaurim të kufijve shumëshekullore etnik shqiptarë, që mbi të gjitha do të çonte automatikisht në shuarjen e çfardo vatre dhune.

Është e vërtetuar historikisht se Shqipëria, nuk ka kërkuar asnjëherë që të aneksojë, me dhunë ndonjë territor etnikisht jo shqiptar. Po ashtu ajo, as i ka dhënë asnjëherë shteg ëndrrave për supermaci karshi popujve të tjerë ballkanikë. Shqipëria kërkon vetëm të ribashkojë ato treva shqiptare, që interesat e Fuqive Europiane i kanë shkëputur në mes 1878 e 1913-ës.

Përkundrazi, Serbia është një Komb imperialist, që përherë është bërë shkak për konflikte. Kjo gjë ka ardhur prej kulturës së saj megalomane dhe prej politikës së saj agresive për dhunë ndaj popujve ballkanikë.

Kjo gjë është e provuar me dëshmi historike të pakundërshtueshme, e prova, si kundër kroatëve, sllovenëve, hungarezëve, malazezëve dhe shqiptarëve.

“Serbia e Madhe”, është ajo nga e cila duhet pasur frikë. Dëshmia më e mirë për këtë megaloni ngjethëse, e ngulitur tek serbët qysh në shkollë dhe që kaq kobe, rrënime dhe dhunime, ka provokuar dhe do të mund ende të provokojë, janë deklaratat e përçartura jo vetëm të politikanëve, por dhe të Kishës Ortodokse dhe përfaqsuesve të kulturës serbe që të gjithë i kemi dëgjuar të flasin në TV për “popullin e zgjedhur”!?

Prandaj nga precedentët historikë shumëshekullorë, bëhet e qartë se katalizatori i destabilizimit ballkanik, ka dhe ka për të pasur një emër të vetëm: Serbia, Kanceri i Ballkanit.

Serbët ngrenë pretendimin e tyre për të drejtën mbi Kosovën, tek kujtimi i betejës së zhvilluar më 28 gusht 1389 në Fushë-Kosovë, ku Sulltan Murati i Parë, i shkaktoi një disfatë të bujshme serbëve dhe i preu kokën princit të tyre Llazarit.

Kjo disfatë ishte shumë e turpshme për serbët, pasi ata ishin më të shumtë në numër se turqit. Ajo datë, për shkak të shpartallimit tërrsisht të trupave serbe, përfaqson dhe fundin e Principatës së tyre.

Skënderbeu, heroi Kombëtar shqiptar, ka qenë i vetmi princ ballkanik, që ka dalë fitimtar mbi turqit dhe ka bllokuar për 25 vjet me radhë përparimin e tyre në Europë, duke i thyer disa herë me rradhë, Sulltan Muratin e Dytë dhe Mehmetin e Dytë, nga 1444 e deri në 1468, vit në të cilin vdiq.

Nga pikpamja historike dhe gjenetike, shqiptarët dhe maqedonët janë të vetmit popuj ilirikë, ndërsa serbët janë një popull sllavë, që depërtuan në zemër të Ballkanit në shekullin e VII-të pas Krishtit. Kështu ata janë ardhacakë të vërtetë. Vetëm më 1913-ën, Kosova hyri dhe bëri pjesë në Serbi.

Kjo gjë ndodhi falë interesave të Rusisë Cariste, të Anglisë dhe Perandorisë Austro-Hungareze e Francës. Që nga Kongresi i Berlinit më 1878-ën e deri më Luftrat Ballkanike në 1912-13-ën, Shqipëria ka qenë e coptuar, duke krijuar me Kosovën dhe pjesën e Maqedonisë, Serbinë e Madhe, me Epirin dhe Thesalinë, Greqinë e Madhe, e me krahinën e Shkodrës, Malin e Zi.

Nga fundi i shekullit të XIV-të e deri në fund të shekullit të XIX-të, të gjitha këto territore bënin pjesë në katër Vilajetet që krijonin Shqipërinë brenda Perandorisë Otomane, d.m.th: Kosova, Shkodra, Manastiri e Janina. Shqiptarët ishin ata që i dhanë e furnizuan Perandorinë Otomane me kuadrot politikë, administrativë, e ushtarakë më të lartë.

Shumë Vezirë të Mëdhenj, si Mehmet Aliu, guvernatori i Egjiptit, Bej Frashërin, guvernatorin e Palestinës, Ali Pashë Tepelenën etj dhe për këtë shkak, nuk e ndjenin nevojën për të dalë nga një shtet brenda strukturës së të cilit dominonin.

Kjo ka qenë një prej dy motiveve që Fuqitë Evropiane, nuk e mbështetën në Kongresin e Berlinit të 1878-ës, kërkesën për të ruajtur bashkimin e katër Vilajeteve, të shtruara nga Kongresi i Prizrenit dhe më vonë nga qeveria e Vlorës.

Proteksioni i Rusisë për Serbinë, i justifikuar me alibinë si mbrojtëse religjoze ndaj të krishterëve ortodoksë të Ballkanit, fsheh në të vërtetë ëndrrën e vjetër të tyre për një dalje në Adriatik e Mesdhe.

Vasa Çubrilloviçi, një personalitet i rëndësishëm serb, që në 1937-ën, me anë të një memorandumi dërguar qeverisë jugosllave, u ankua për përdorimin e metodave perëndimore në përballimin e çështjes së Kosovës, që përkundër mund të ishte zgjidhur (62 vjet më parë) vetëm me përdorimin e dhunës brutale, duke i detyruar kosovarët që të emigrojnë në masë në drejtim të Shqipërisë dhe Turqisë.

Një shenjë ogurzezë, ndërkohë ishte dhënë nga entuziazmi që u mirëprit në Serbi, në mesin e viteve 80-të publikimi i këtij Memorandumi”./memorie.al/ KultPlus.com

Pas aksidentit tragjik reagon edhe presidenti kroat: I qëndroj afër popullit të Kosovës në këtë kohë të trishtuar

Të paktën dhjetë persona raportohet të kenë vdekur si pasojë e një aksidenti që ka ndodhur mëngjesin e së dielës në Kroaci, transmeton KultPlus

Pas këtij aksidenti ka reaguar edhe presidenti kroat, Zoran Milanoviç.

Ai përmes një postimi në rrjetin social Facebook i ka ngushëlluar familjarët e viktimave, gjersa u ka shprehur shërim të shpejtë të lënduarve në këtë aksident.

“Shpreh ngushëllimet e mia për familjet e pasagjerëve që vdiqën në aksidentin e trafikut që ndodhi këtë mëngjes pranë Slavonski Brod, unë ngushëlloj autoritetet dhe popullin e Kosovës në këtë kohë të trishtuar për të gjithë ata. Iu uroj shërim të shpejtë pasagjerëve të lënduar”, shkroi ai. / KultPlus.com

Kuka: Dy të arta në dy Olimpiada, rezultati më i madh që ka mundur të arrijë sporti kosovar

Trajneri i Kosovës në Xhudo, Driton Kuka ka thënë se dy Medalje të Arta në dy Olimpiada, për Kosovën është rezultati më i madh që ka mundur të arrihet në sport.

Kuka ka thënë për KTV-në se shpreson që edhe xhudistët e tjerë të sjellin medalje për Kosovën ndonëse tashmë janë të relaksuar si ekip pas fitores së Distria Krasniqi në kategorinë deri në 48 kilogram, transmeton KultPlus.

“Fjalët kanë mbetur pak në atë brendinë time dhe nuk po dalin. Kam pritur medalje prej Distrisë por Medalja e Artë ka qenë diçka e madhe. Më duket se në fillim të luftës, në dy minutat e para ajo vetëkënaqësia e ka nxënë pak Distrinë dhe mandej pas minutës së dytë ka ardhur në terren të vetin, dhe në momentin kur xhudistja japoneze ka pritur shumë, e kam pasur një ndjesi që po vjen momenti i gjuajtjes, një moment i cili për mua është i jashtëzakonshëm sepse në dy Olimpiadat, dy medalje të arta është rezultati më i madh që ka mundur të arrihet në sport”, ka thënë Kuka në një prononcim për KTV-në nga Tokio. / KultPlus.com

Rita Ora për parakalimin e ekipit të Kosovës në Tokio: Përpara Kosova, shumë fat

Parakalimi i ekipit të Kosovës në ceremonië e hapjes zyrtare të Lojërave Olimpike që do të mbahen në Tokio, ka tërhequr vëmendjen e shumë figurave të njohura, përcjell KultPlus.

Ndër këto figura, ka qenë edhe këngëtarja shqiptare me famë botërore, Rita Ora e cila ka shpërndarë postimin e presidentes Osmani.

”Përpara Kosova… Shumë fat”, ka shkruar Ora.

Ekipi ynë shtetëror ishte i 67-ti në listën e parakalimit, ndërsa ekipit i prinë xhudistët Majlinda Kelmendi dhe Akil Gjakova. / KultPlus.com

Kurti për gazetën greke: Njohja do të ishte dëshmi e rolit udhëheqës që Greqia duhet ta ketë në rajon

Njohja e pavarësisë së Kosovës nga Greqia do të ishte dëshmi që Athina është e gatshme ta luajë një rol udhëheqës rajonal në Ballkan, ka thënë kryeministri i Kosovës Albin Kurti, në një intervistë për gazetën greke, “To Vima”.

Kurti, i cili së fundmi ishte në Athinë për konferencën e “The Economist” dhe pati një takim të shkurtër me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis, është qartazi kundër një shkëmbimi territorial me Serbinë dhe kundër rivendosjes së kufijve në Ballkan. Ai gjithashtu thekson se statusi i Kosovës është vendosur përgjithmonë dhe se dialogu me Beogradin ka të bëjë vetëm me marrëdhënien e ardhshme midis dy vendeve, shkruan “To Vima”.

Intervista e plotë:

“To Vima”: Kosova kaloi një periudhë të paqëndrueshme politike me zgjedhje të njëpasnjëshme, por duket se tani ka një qeveri të qëndrueshme. Cilat janë prioritetet tuaja kryesore si në aspektin e brendshëm ashtu edhe në atë të jashtëm? Sa i madh është problemi i korrupsionit?

Ne kemi qenë të fokusuar në dy prioritete themelore dhe më urgjente. Prioriteti i parë ishte fokusimi në menaxhimin e pandemisë me qëllim minimizimin e pasojave në shëndetin publik. Si rezultat, në 100 ditët e fundit, falë masave të duhura kundër COVID-19, përgjigjes së shkëlqyeshme nga qytetarët dhe vaksinimit masiv, numri i rasteve të reja ka rënë për 99%, numri i rasteve aktive për 97% dhe numri i hospitalizimeve për 86%.

Krahas kësaj, reformat tona në sistemin e drejtësisë, lufta kundër korrupsionit dhe ruajtja e fondeve publike kanë pasur ndikim pozitiv në rritjen e besimit të qytetarëve në institucionet publike. Në frontin ekonomik, në pesë muajt e parë të këtij viti kemi shënuar disa rezultate shumë pozitive dhe premtuese. Aktiviteti ynë ekonomik është rritur për 15%, të ardhurat e buxhetit tonë për 30%, eksportet për 66% dhe për këtë vit ne parashikojmë rritje ekonomike për 7.9%. Ne gjithashtu kemi hartuar një pako të ringjalljes ekonomike me 1.1 miliardë euro kontribute në ekonominë tonë.

“To Vima”: Bisedimet janë intensifikuar midis Serbisë dhe Kosovës në kontekstin e dialogut Beograd – Prishtinë, të lehtësuar nga BE-ja. A ka pasur progres kohët e fundit në këto bisedime? A është larguar nga tryeza e bisedimeve skenari i shkëmbimit territorial?

Kosova kërkon t’i zgjidhë çështjet e pazgjidhura me fqinjët përmes dialogut. Ne do të kemi mundësi t’i rregullojmë marrëdhëniet në Ballkan vetëm me një dialog parimor dhe të përgatitur mirë, të bazuar në vlerat evropiane. Pavarësia e Kosovës është trembëdhjetëvjeçare. Që nga vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në vitin 2010, që vërtetoi faktin se deklarata e pavarësisë së Kosovës nuk kishte shkelur të drejtën ndërkombëtare, debati për shtetet është mbyllur.Unë nuk do të diskutoj statusin e Kosovës, as integritetin tonë territorial.  Është çështje e zgjidhur. Nuk mund të lejojmë ringjalljen e projekteve të dështuara për shkëmbimin territorial e as të atyre për bosnjëzimin e Kosovës. Serbia tani duhet të distancohet nga regjimi i Millosheviqit dhe të mos insistojë që në një farë mënyre të vazhdojë t’i arrijë qëllimet e vjetra, me mjete të reja. Tema e vetme është marrëdhënia ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

“To Vima”: Ballkani duket se është kthyer në vëmendjen e të gjithë akterëve të mëdhenj globalë dhe më e rëndësishmja në vëmendjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Megjithatë, pas publikimit të non-papers që flasin madje edhe për rivendosjen e kufijve në rajon përgjatë vijave etnike, janë paraqitur disa skenarë. Si u përgjigjeni atyre që shqetësohen për mundësinë e një Shqipërie të madhe? A jeni kundër këtyre skenarëve apo do t’i konsideronit në rrethana specifike? A nuk është mundësia e një “Schengen-i Ballkanik” çështje më reale dhe konstruktive për të nxitur bashkëpunimin rajonal?

Unë vazhdoj të besoj se përgjigja më e mirë ndaj të gjitha këtyre “Non Papers” është “No comment” sepse përmes përgjigjeve, ato po përpiqet të sjellen në jetë. Ne duhet të shkojmë drejt integrimit evropian dhe euro-atlantik. Kosova nuk ka dilema. BE dhe NATO janë vlera tonat ashtu edhe destinacion i yni. Duke ditur që korniza aktuale rajonale nuk mund të na përgatitë për pranim në BE, në Samitin e Tiranës unë kam propozuar që të përditësojmë CEFTA-n në SEFTA (Marrëveshja e Tregtisë së Lirë e Evropës Juglindore) bazuar në modelin EFTA – EEA, që do të lartësonte të gjithë rajonin dhe do të kapërcente pengesat aktuale. Ne sigurisht se shpresojmë që Komisioni Evropian mund ta konsiderojë seriozisht këtë propozim dhe të fillojë dialogun që do të çonte në rezultate konkrete. Ne jemi të bindur se nëse ecim së bashku në këtë rrugë, atëherë do të jemi në gjendje të adresojmë shumë sfida dhe të arrijmë objektivin tonë të përbashkët.

“To Vima”: Së fundmi, ministri i Jashtëm i Greqisë, Dendias, vizitoi Prishtinën. Zyra juaj ndërlidhëse në Athinë është avancuar, por ende mungon njohja zyrtare diplomatike. A jeni optimist që kjo do të ndodhë, a jeni në bisedime me palën greke për këtë? A ka ndonjë afat kohor?

Ne i jemi mirënjohës Greqisë për mbështetjen e saj dhe qëndrimin pozitiv ndaj Republikës së Kosovës në proceset e integrimit si në rajon ashtu edhe Evropë. Ne e vlerësojmë shumë qëndrimin konstruktiv ndaj vendit tonë, qëndrim të cilin Greqia e ka dëshmuar përsëri me mbështetjen e dhënë në favor të liberalizimit të vizave për qytetarët e Kosovës. Greqia duhet të jetë me popullin e Kosovës dhe të ofrojë mbështetjen e saj. Greqia dhe Kosova duhet të forcojnë marrëdhëniet e tyre të pavarura për shkak të historisë së gjatë të përbashkët, qëllimit të përbashkët të stabilitetit dhe paqes në Ballkan dhe të ardhmes së gjatë të përbashkët.

“To Vima:” Përveç njohjes, cilat janë fushat kryesore në të cilat Athina dhe Prishtina mund të bashkëpunojnë qoftë në aspektin dypalësh ashtu edhe në atë rajonal? A e shihni Greqinë si vend që mund t’ju ofrojë asistencën e nevojshme teknike në rrugën tuaj drejt integrimit në BE? A jeni i shqetësuar se marrëdhëniet e ngushta të Turqisë me Kosovën mund të pengojnë bashkëpunimin me Greqinë?

Kosova dëshiron të ndërtojë mbi lidhjet historike midis popujve tanë dhe të forcojë marrëdhëniet vëllazërore afatgjata me Greqinë, një element i rëndësishëm i stabilitetit rajonal afatgjatë. Ne e vlerësojmë shumë mbështetjen e Greqisë. Duke pasur parasysh peshën e Greqisë në rajon, si dhe frymën e bashkëpunimit në rajon, ne do ta mirëprisnim vendimin për njohjen e Kosovës. Njohja do të ishte dëshmi thelbësore e rolit udhëheqës në rajon që Greqia duhet të ketë. Marrëdhëniet ekonomike Kosovë-Greqi janë duke u forcuar. Kjo dëshmohet nga forumi virtual ekonomik i organizuar nga dy MPJ-të përkatëse në muajin prill të vitit 2021. Ka ende hapësirë për rritjen e shkëmbimeve tregtare midis dy vendeve. / Express / KultPlus.com

Kurti pas festivalit në Kanë: Kosova është bërë forcë ndërkombëtare në kinematografi

Me përfundimin e edicionit të 74-të të festivalit së filmit në Kanë, ka reaguar edhe Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti përmes një statusi në rrjetin social Facebook, përcjellë KultPlus.

Kurti është shprehur se ai nuk ka takuar asnjë personalitet arti e kulture që nuk dinte për Kosovën. Ndërsa, për të rëndësia e artit dhe vlerat e popullit konsiderohen se po bëhen bashkë për vetëdijen dhe shqisat e miliona shikuesve të huaj dhe mijëra artistëve të famshëm.

“Qeveria që e udhëheq do të jetë pranë artistëve tanë dhe do t’i përkrah ata si asnjëherë më parë”, ka thënë ai.

KultPlus ju sjell postimin e tij të plotë:

Kosova është bërë forcë ndërkombëtare në kinematografi. Nuk e takuam asnjë personalitet arti e kulture që nuk dinte për Kosovën. Samir Karahoda dhe Luàna Bajrami ishin krah për krah në Cannes me artistët më të shquar që erdhën këtu prej anekënd globit. Nga shumë mijëra filma ky Festival përzgjodhi rreth një dyzinë sosh për secilën kategori. Shumica dërrmuese e vendeve të botës nuk u kualifikuan. E Kosova kishte dy filma që u shfaqën dhe garuan. Rëndësia e artit dhe vlerat tona po bëhen bashkë për vetëdijen dhe shqisat e miliona shikuesve të huaj dhe mijëra artistëve të famshëm.

Në kuadër të vizitës dyditore në Cannes takova Jerome Paillard, drejtorin e Marche dú Film të Kanës, tregut më të madh të filmit në botë; Stefan Laudyn, Drejtorin e Festivalit Ndërkombëtar të Varshavës; Nikolaj Nikitin, drejtorin e SOFA – shkolla për avancimin e filmit; Katriel Schorry, nga Fondi i Filmit të Izraelit, dhe Helge Albers, nga Fondi i Filmit të Hamburgut. I falenderova për mbështetjen e filmit dhe artistëve nga Kosova si dhe diskutuam për mundësitë e shtimit të bashkëpunimit.

Po ashtu takova edhe Ministren Franceze të Kulturës, znj. Roselyne Bachelot, me të cilën biseduam për avansimin e prodhimit të përbashkët të filmave, si dhe kryebashkiakun e Cannes, z. David Lisnard. E në fund, ishte kënaqësi të takoj Kryetarin e Jurisë sivjet, regjisorin Spike Lee, si dhe regjisorin italian Paolo Sorentino.

Qeveria që e udhëheq do të jetë pranë artistëve tanë dhe do t’i përkrah ata si asnjëherë më parë. / KultPlus.com

Sot hapet tjetër vendkalim kufitar mes Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut

Sot do të mbahet ceremonia e hapjes së vendkalimit kufitar tjetër në mes të Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut.

Kjo është bërë e ditur në ngjarjet e paralajmëruara për ditën e sotme.

“Ministria e Punëve të Brendshme organizon ceremoninë e hapjes së vendkalimit kufitar në mes Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut në pikën Restelicë – Strazimir”.

Sipas njoftimit, ceremonia e hapjes do të mbahet në orën 12:00.

Kosova dhe Maqedonia e Veriut aktualisht kanë dy pikë-kalime kufitare, Hanin e Elezit dhe Glloboqicën. / Express / KultPlus.com

Kërkohet kthimi i pronës së Kosovës në Mal të Zi

Në bregdetin e Malit të Zi, si në Budva, Ulqin, Tivar dhe Tivat gjenden disa prona që i përkasin Kosovës që nga koha e ish- Jugosllavisë. Këto prona aktualisht janë të uzurpuara, të privatizuara apo të tjetërsuara nga ndërmarrjet e ndryshme në Mal të Zi.

Ndërkohë Kosova ka ushtruar një padi për kthimin e të drejtës së pronës, të cilin veprim e mbështesin si analistët ashtu edhe disa përfaqësuesë politikë në Mal të Zi.

Në bregdetin e Malit të Zi gjenden disa prona që i përkasin Kosovës që nga koha e ish-Jugosllavisë, por të cilat aktualisht janë uzurpuar, privatizuar apo janë tjetërsuar nga ndërmarrje të ndryshme në vend.

Këto prona gjenden në qytetet më të njohura bregdetare, si në Budva, Ulqin, Tivar, Tivat etj., dhe paraqesin vendet më të bukura për zhvillimin e turizmit në Mal të Zi.

Ministria e Drejtësisë e Kosovës, kohë më parë, ka ushtruar një padi për kthimin e së drejtës së pronësisë, të cilin veprim e mbështesin si analistë ashtu edhe disa përfaqësuesë politikë në Mal të Zi.

Ish nënkryetari i Parlamentit të Malit të Zi dhe deputeti aktual, Genci Nimanbegu në vazhdimësi ka kërkuar që të respektohet e drejta e pronës.

“Këto prona janë atraktive, posaçërisht prona e Kamenovës, në komunën e Budvës. Ajo është ndër pushimoret më atraktive dhe një gji bregdetar shumë i bukur për investime. Këtu duhet të bëhet çmos që e drejta e pronës të realizohet. Unë kamë pasur kontakte dhe takime me ambasadorët e Kosovës në Mal të Zi dhe me politikanët e Kosovës, të cilëve u kamë shprehë shqetësimin tonë dhe mendimin se këto pronësia e tyre duhet të zgjidhet. Sidoqoftë i mbetet shtetit të Kosovës të merret me këtë çështje dhe tu kthehet ato që mendojnë se janë të tyre”, tha zoti Nimanbegu.

Analisti Hajrullah Hajdari vlerëson se kërkesa e kthimit të pronës është legjitime dhe se në këtë kuadër vlen të kërkohet edhe ndërhyrja në gjykatat ndërkombëtare.

“Mendoj se kërkesa është legjitime dhe kanë të drejtë pasi prona konsiderohet si e shenjtë pa marrë parasysh rrethanat politike dhe ekonomike sepse pronarit duhet ti kthehet toka në posedim. Çdo veprim tjetër është juridik është shkelje ose veprim i politizuar. Në këtë rast mendoj se Kosova duhet të ketë fuqinë dhe do të shkojë së paku deri në Gjykatën e Strasburgut, e cila padyshim do të gjykojë në favor të Kosovës”, tha analisti Hajdari.

Ndërkaq, Zv/Kryeministri i Malit të Zi, Dritan Abazoviq fajësoi sistemin gjyqësor dhe prokurorinë e vendit për neglizhencë në zgjidhjen e problemeve pronësore.

“Në Mal të Zi, ndoshta edhe në Kosovë, kemi shumë probleme me sistemin gjyqësor dhe me sistemin e prokurorisë. Kjo nuk ka të bëjë vetëm me këtë rast, por me të gjitha rastet ekzistuese, ku me dekada nuk fitojnë ndonjë epilog të dëshiruar. Shpresojmë që edhe ky rast do të përfundojë, pasi kjo nuk mvaret nga qeveria, pasi dihet që sistemi i gjyqeve funksionon në mënyrë të pavarur. Sidoqoftë, duhet të bëhet një trysni pozitive që kjo lëndë por edhe të tjerat të përmbyllen”, tha zoti Abazoviq.

Agjencia Kosovare e Privatizimit ka evidentuar 35 prona që ndodhen në Mal të Zi. Përveç pronave në bregdetin malazez, pronat tjera janë objekte dhe zyra nëpër disa qytete të vendit./VoA / KultPlus.com

Alon Ben-Meir: S’ka të ardhme perëndimore për Serbinë pa e njohur Kosovën

Profesori amerikan dhe eksperti i çështjeve të Ballkanit Perëndimor, Alon Ben-Meir nëpërmjet një shkrimi në Facebook edhe njëherë ka adresuar shqetësimet e afërsisë së Serbisë me Rusinë.

Nëpërmjet këtij shkrimi, Ben-Meir thotë se Serbia është zotuar të mos vendosë kurrë sanksione ndaj Rusisë, pavarësisht thirrjeve të Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës për të qëndruar “larg Putinit”.

Ben-Meir thotë tutje se Brogradi zyrtar ka deklaruar se Rusia është aleati më i mirë i Serbisë dhe kryeparlamentari serb, Ivica Dcic ka thënë se nuk do t’i nënshtrohen presionit për t’i vendosur sanksione Rusisë.

“Megjithëse është kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian, Serbia u zotua të mos vendosë kurrë sanksione ndaj Rusisë. Pavarësisht thirrjeve nga Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës që Serbia duhet të qëndrojë larg Putinit, Beogradi zyrtarisht deklaroi se Rusia është aleati më i mirë i Serbisë dhe mbron ‘integritetin e saj territoria;’, duke iu referuar pavarësisë së Kosovës. Ivica Dacic, kryetari i parlamentit serb tha se ‘pavarësisht presionist’, Serbia kurrë nuk do të vendosë sanksione kunder ‘mikut të vet Rusisë’.”, ka shkruar Ben-Meir.

Më tutje, ai shkruan se Serbia nuk do të ketë kurrë të ardhme perëndimore nëse ata vazhdojnë që nëpërmjet veprimeve të tilla t’ia kthejnë shpinën Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Gjithashtu, krejt në fund, profesori amerikan shkruan se Beogradi duhet ta njohë sa më shpejtë realitetin e pavarësisë së Kosovës dhe të kuptojë se nuk ka të ardhme në BE nëse qëndron krah Putinit.

“E vërteta është se Serbia nuk do të ketë të ardhme perëndimore nëse ata i kthejnë shpinën BE’së dhe SHBA’ve. Beogradi duhet sa më shpejt dhe jo vonë të njohë realitetin e pavarësisë së Kosovës dhe se një e ardhme në BE nuk është e mundur nëse qëndroni miq të ngushtë me Putinin.”, shkruan Ben-Meir.

Në anën tjetër, sot është raportuar në mediat serbe se vendimi i Beogradit për të dërguar ambasador në Siri, është kryekput vijë diplomatike e Rusisë e cila qëndron krah regjimit të presidentit jo-legjitim të Sirisë, Bashar-al-Assad dhe gjithashtu për faktin se Siria nuk e njeh Kosovën. /gazetametro.net / KultPlus.com

Të rinjtë në Kosovë kanë pak para për pushime, disa varen nga financat e prindërve

Pushimet e verës tashmë kanë nisur dhe një numër i të rinjve në Kosovë po planifikojnë të shfrytëzojnë disa ditë për të udhëtuar jashtë vendit. Disa prej tyre tashmë i kanë përfunduar pushimet, ndërsa ka edhe të tillë që në pamundësi financiare, nuk do të udhëtojnë.

Bregdetet në vendet fqinje, kryesisht në Shqipëri, janë destinacioni kryesor për të rinjtë nga Kosova. Disa prej tyre thonë se i financojnë vetë pushimet, ndërsa disa të tjerë varen ende nga financat e prindërve.

Të rinjtë e anketuar nga Radio Evropa e Lirë thonë se mundësitë për të shkuar më larg sesa bregdeti në Shqipëri, janë të pakta, e në veçanti për shkak të kufizimit të lëvizjes së lirë drejt vendeve të Bashkimit Evropian, marrë parasysh që për qytetarët e Kosovës ende nuk ka liberalizim vizash, transmeton KultPlus.

Shqipëria, destinacioni kryesor

Altin Ademi, student në kolegjin AAB në Prishtinë, thotë se gjatë studimeve është edhe duke punuar si kamerier. Pavarësisht se ai ka edhe pasaportë të Maqedonisë së Veriut dhe nuk ka ndonjë kufizim që të udhëtojë për turizëm, ai thotë se nuk do të shkojë më larg se në Shqipëri për pushime dhe se aty dëshiron t’i shpenzojë fitimet e veta.

“Varet, mbase nja 300 apo 400 euro, për një javë. Në fakt, unë e kam pasaportën e Maqedonisë së Veriut, sepse babanë e kam nga Shkupi. Por, në Shqipëri është më afër, më mirë, te njerëzit tanë dhe me ta jemi një. Është më afër dhe më qetë. Ndoshta më larg është edhe më mirë, por për momentin kështu i kemi mundësitë”, thotë Altini.

Blerona Racaj nga Klina, studente e matematikës në Universitetin e Prishtinës, thotë se pushimet e verës do t’i kalojë bashkë me prindërit dhe familjen në bregdetin e Shqipërisë. Pushimet thotë se do t’i financojnë prindërit.

“Nuk jam e punësuar, pasi që jam duke studiuar. Rrjedhimisht, na financojnë prindërit. Zakonisht qëndrojmë një javë në Shqipëri, për shkak se na pëlqen bregdeti shqiptar. Por, mbase edhe për shkak të mosliberalizimit të vizave, nuk mund të udhëtojmë më larg. Jemi mësuar në Shqipëri dhe për këtë arsye më shumë shkojmë atje”, thotë Blerona.

Duke pritur vizat

Fitim Merovci, një i ri nga Prishtina, thotë se i ka përfunduar studimet dhe tashmë punon. Ai i ka përfunduar edhe pushimet verore për sivjet.

“I kam përfunduar në Shqipëri, në Velipojë. Nuk kam qëndruar shumë, dy-tri ditë, sepse thjesht nuk na u duk shumë mirë. Na kanë mjaftuar dy-tri ditë, sepse po bëhet monotoni nëse rrimë më shumë. Varet edhe prej kushteve. Në qoftë se kushtet janë më të mira, mbase do të shkonim më larg, jashtë fqinjësisë. Të gjithë jemi duke pritur për viza, se çfarë do të ndodhë”, thotë Fitimi.

Eleta Emini, nxënëse e një shkolle të mesme në Prishtinë, thotë se planifikon që pushimet t’i kalojë me prindërit.

“Zakonisht shkoj me familje, për shkak se i kam 16 vjet dhe nuk mund të shkoj vetë. Për financim, i kemi familjarët, babai që punon në Kosovë dhe i financon pushimet. Nuk jam e sigurt se ku, por me siguri në Shqipëri diku, për shkak se, në të kundërtën, na duhen financa më të mëdha dhe po ashtu nuk kemi as liberalizim të vizave dhe nuk mund të shkojmë diku në Evropë”, thotë Eleta.

Por, Arian Hysenaj, një shitës ambulant në sheshin “Nëna Terezë” në Prishtinë, thotë se pavarësisht dëshirës për të shkuar në pushime verore, nuk i ka mundësitë financiare për një gjë të tillë.

“Nuk ka të ardhura, nuk kemi buxhet tash për tash. S’kemi para për këtë. Tash po rrimë dhe po punojmë nga pak. Nuk kemi mundësi, edhe pse kohë mund të gjejmë për dy-tri ditë. Për dy-tri ditë, nëse shkoj, unë jam vetë i katërti në familje dhe pa i pasur 300 euro nuk mund të shkosh. Tash për tash nuk ka asgjë, nuk ka para”, thotë Ariani.

Gjatë verës së vitit të kaluar, pandemia e koronavirusit ka shkaktuar kaos në sektorin e turizmit të vendeve me bregdet, e që janë në fqinjësi të Kosovës.

Udhëtimet nga Kosova për në bregdetin e Shqipërisë dhe Malit të Zi kanë qenë mjaft të reduktuara, në krahasim me vitet paraprake.

Por, sivjet, të dyja këto vende i kanë ftuar turistët nga Kosova që t’i kalojnë pushimet verore atje. /radioevropaelire/ KultPlus.com

Analisti serb thotë se Serbia duhet ta pranojë që Kosova është e pavarur

Analisti serb Dushan Janjiq, që jeton në Beograd, ka përcjellë zhvillimet rreth Asociacionit të Komunave me shumicë serbe, që kur nisi ajo me një marrëveshje fillestare në Bruksel, që kulmoi me marrëveshjen shtatë pikëshe për të në vitin 2015.

Më shumë se marrëveshje, Janjiq ka thënë se sot, sheh një mosmarrëveshje nga të dyja palët në dialog.

“Atë kohë, Serbia ka insistuar që të ketë vetëm kompetenca ekzekutive, realisht nuk ka insistuar por ka interpretuar tekstin që AKS do të ketë kompetenca ekzekutive. Në pajtim me marrëveshjen e nënshkruar më 2015-të, është jashtë teme kur thuhet se s’ka kompetenca ekzekutive. Ka të bëjë për, do të thosha, mosmarrëveshjen”, ka thënë ai për InDoks.

Janjiq thotë se pala kosovare dhe ajo serbe kanë mosmarrëveshje rreth statusit të Asociacionit të Komunave me Shumicë serbe.

Sipas tij, të dyja shtetet Kosova e Serbia duhet ta ndryshojnë Kushtetutën.

“Në thelb ata kanë mosmarrëveshje rreth statusit të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, nëse do të jetë nën sistemin konstitucional të Kosovës, apo jo. Çfarë nënkupton sistemi kushtetues i tashëm ose i riu, tani kjo është pyetja. Dhe mendoj që ky është problemi kryesor i cili u dëmtua nga Gjykata Kushtetuese dhe politikanët kosovarë. Se në thelb, nëse jeni duke kuptuar procesin logjik të denormalizimit dhe dialogut, nuk përjashtohet mundësia që në fund të procesit, ju ta ndryshoni Kushtetutën tuaj. Kjo po ashtu vlen edhe për Serbinë. Serbia sigurisht që duhet ta ndryshojë”, deklaroi analisti serb.

Ai ka deklaruar se Kosova është shtet i pavarur nga Serbia, dhe për ta realizuar marrëveshjen e nënshkruar në Bruksel, Janjiç thekson se Serbia duhet ta ndryshojë Kushtetutën.

“Nëse po bisedoni për seriozisht (në dialog), asnjë lëvizje e bërë nga ana e Serbisë në dialogun e Brukselit nuk është në përputhje me Kushtetutën ekzistuese të Serbisë. Kosova është pjesë autonome, është pjesë e Serbisë – por që në të vërtetë nuk është. Realiteti që ne e dimë është se Kosova është e pavarur nga Serbia”, u shpreh ai. / Gazeta Express / KultPlus.com

Kur shtëpitë u kthyen në shkolla

Qindra-mijëra nxënës dhe studentë shqiptarë nga Kosova janë dëbuar nga shkollat e tyre gjatë viteve të 90-ta.

Ata u detyruan të mësojnë në kushte të këqija në shtëpi, bodrume dhe dyqane.

Disa organizata të Kosovës kanë krijuar një program virtual për të treguar se si është organizuar mësimi në atë kohë. / Gazeta Express / KultPlus.com

Deklarata e Pavarësisë, gurëthemeli i shtetësisë së Kosovës

Përkujtesë historike: 2 korrik 1990

Nga Jusuf Buxhovi

Deklarata e Paravësisë e 2 korrikut 1990 paraqet ngjarjen më të rënëdsishme në historinë e shtetndërtimit të Kosovës. Delegatët  e Kuvendit të Kosovës, me shpalljen e kësaj Deklarate, Kosovën e shkëputën nga pushtimi serb. Kjo legjitimoi Kosovën njësi të barabartë të federatës jugosllave me të drejtën e shkëputjes. Deklerata Kushtetuese si e tillë, i  hapi rrugën  Republikës së Kosovës, e cila u shpall në Kuvendin e Kaçanikut më 7 shtator të atij viti. Këto dy vendime madhore të përcjella nga Referendumi për Pavarësi i mbajtur më 26 shtatorit 1991,  zgjedhjet  Presidenciale dhe Parlamentare të 24 maj 1992 si dhe  krijimim e qeverisë së Kosovës në fund të atij viti, që mori përsipër rezistencën institucionale, Kosovën e vunë në binarët e pandalshëm historik të shtetformimit, që do të konfirmohet ndërkombëtarisht, më 17 shkurt 2008.

TEKSTI I PLOTË I DEKLARATËS KUSHTETUESE, I BOTUAR NË “FLETORËN ZYRTARE” TË KSAK, nr 21, MË 3 KORRIK 1990

1. Me këtë deklaratë shprehet dhe shpallet qëndrimi burimor kushtetues i popullsisë së Kosovës dhe i këtij Kuvendi si akt i vetëvendosjes politike në kuadër të Jugosllavisë.

2. Ky kuvend duke e shpallur nga ana e tij dhe në nivel të tij Kosovën si njësi të barabartë në Jugosllavi, në bazë të principeve të demokracisë autentike mbi respektimin e vullnetit të njerëzve dhe të kolektiviteteve njerëzore dhe kombëtare, pret konfirmimin e këtij akti konstitutiv të tij në Kushtetutën e Jugosllavisë me mbështetje të plotë të opinionit demokratik në Jugosllavi dhe të opinionit ndërkombëtar.

3. Ky kuvend Kosovën dhe pozitën e re kushtetuese të saj e konfirmon si bashkësi politiko-kushtetuese dhe pozitë politiko-kushtetuese të përbashkët të qytetarëve dhe nacionaliteteve të barabarta të Kosovës, ku shqiptarët si shumicë e popullsisë së Kosovës dhe një ndër popujt më numerikë në Jugosllavi, si dhe serbët dhe të tjerët në Kosovë konsiderohen popull-komb dhe jo kombësi (pakicë kombëtare).

4. Në ndërkohë, deri në aplikimin definitiv juridik të kësaj Deklarate Kushtetuese, Kuvendi dhe organet e pushtetit të Kosovës marrëdhëniet e tyre në rendin kushtetues të Jugosllavisë i mbështesin në Kushtetutën në fuqi të Jugosllavisë dhe jo në amendamentet e Kushtetutës së RS të Serbisë të vitit 1989, me ç’rast bëhet edhe anulimi i vendimit të Kuvendit të Kosovës i datës 23 mars 1989 mbi dhënien e pëlqimit në këto amendamente.

5. Kuvendi i Kosovës deri në nxjerrjen e Kushtetutës së re të Kosovës tash e tutje do të komunikojë publikisht me këtë emërtim, duke e emërtuar njëkohësisht bashkësinë shoqërore-politike organ i së cilës është, vetëm si Kosovë.

Prishtinë, më 2 korrik 1990. Delegatët nënshkrues të Deklaratës:”

(Pasojnë nënshkrimet e 114 delegatëve shqiptarë, boshnjakë e turq. Të nesërmen, më 3 korrik, Deklaratën e ka nënshkruar edhe një delegat). / KultPlus.com

“Sisterhood” i regjisores Dina Dumas në Karlovy Vary Film Festival

Projekti filmik ‘Sisterhood’ i regjisores Dina Duma, ku Kosova është në bashkëprodhim minor do të ketë premierën botërore në festivalin e kategorisë A, Karlovy Vary Film Festival në konkurencën ‘East of the West’, njofton Qendra Kinematografike e Kosovës.

‘Sisterhood’ është bashkëprodhim në mes të Maqedonisë së Veriut, Kosovës dhe Malit të Zi me producentin Kosovar Liridon Cahani nga shtëpia filmike Added Value Films.

Në film miqësia e dy vajzave adoleshente kërcënohet në momentin kur ato duhet të përballen me pasojat e tmerrshme të sjelljes së tyre manipuluese. Filmi është vendosur në komunitetin e adoleshentëve, për të cilët grumbullimi i ndjekësve në mediat sociale është më i rëndësishëm sesa kultivimi i marrëdhënieve të mirëfillta. Në debutimin e saj delikat, regjisorja miraton një qasje autentike për të kapur momentet formuese të rinisë, të cilat na mësojnë të pranojmë përgjegjësinë për veprimet tona./

Në film luajnë: Antonia Belazelkoska, Mia Giraud, May-Linda Kosumoviq etj. / Koha.net / KultPlus.com

Jusuf Buxhovi përuron veprat në Lezhë te vend-varrimi i heroit kombëtar, Skënderbeut

“Kosova – histori e shkurtër”, “Maqedonia” dhe “Dardania” si dhe romani “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, këtë të shtunë do të përurohen në Lezhë, shkruan KultPlus.

Përurimi do të bëhet pikërisht te vend-varrimi i heroit kombëtar, Gjergj Kastriot – Skënderbeu, aty ku heroi ynë kombëtar riktheu shtetin shqiptar në histori, bashkë me ndërgjegjen kombëtare që ushqeu aspiratat për çlirim kundër pushtuesve shekullorë.

Historiani Jusuf Buxhovi është shprehur i nderuar për këtë përurim, duke theksuar që do të ketë një bashkëbisedim me artdashësit lezhianë për letërsinë dhe historiografinë, me theks te veçantë për veprat në fjalë. / KultPlus.com

Animacioni nga Kosova shpërblehet në festivalin francez të kategorisë A

Animacioni “Clara me mustaqe” me skenar dhe regji të Ilir Blakçorit ka triumfuar në festivalin francez “Annecy International Animation Film Festival”, që njihet si njëri prej festivaleve më të mëdha të animacionit në botë. Ka marrë “Çmimin e qyteti Annecy” (City of Annecy Award”.

“Annecy International Animation Film Festival” është themeluar në vitin 1960 dhe mbahet në Annecy të Francës. Fillimisht mbahej çdo dy vjet e prej 1998-s u bë i përvitshëm në qytetin që njihet si “Perla e Alpeve Franceze”, është një nga ngjarjet kryesore.

Në Festivalin e kategorisë A, “Clara me mustaqe” ishte pjesë e kategorisë “Perspectives Short Films in Competition” në kuadër të këtij edicioni të 60-të që mendohet të mbahet në formatin hibrid.

Në fokus të animacionit është kartëmonedha 100 marka gjermane, ku vërehet portreti i bukur i Clara Schumanit. Kompozitorja dhe mësuesja e pianos është një ndër pianistet më të njohura gjermane të periudhës së romantizmit. Gjatë animacionit, era e lehtë që fryn e dërgon kartëmonedhën gjetkë nëpër vende të ndryshme. /koha/ KultPlus.com

Elbenita Kajtazi prezanton Kosovën në BBC Cardiff Singer of the World, mahnitë me performancën (VIDEO)

Sopranoja shqiptare, Elbenita Kajtazi ka shkëlqyer me performancën e saj në skenën botërore të konkursit të këngës në BBC Cardiff Singer of the World, ku ajo për herë të parë në histori ka prezantuar Kosovën me një repertor të larmishëm të veprave botërore dhe shqiptare, shkruan KultPlus.

Me një qëndrim stabil në skenë dhe e veshur me një fustan tejet elegant, sopranoja kosovare ka shpalosur talentin e saj në performimin e muzikës klasike. Ajo përfaqësoi denjësisht shtetin tonë me interpretimin e veprave më të famshme ku në mesin e tyre ishte edhe kënga shqipe “Agimet Shqiptare” e kompozuar nga Avni Mula, e përmes së cilës duket se ajo ka shprehur mallin për atdheun.

Paraqitja e saj në një skenë të tillë ku ajo u shoqërua me një orkestër të tërë prapa saj, dëshmoi edhe një herë se sukseset e saj nuk kanë mbarim. Zëri i saj buçonte përgjatë çdo sekonde, e njëlloj si varësja e saj që po shkëlqente, Kajtazi me një hijeshi të pakrahasueshme ka vezulluar mbrëmë skenën dhe ka pushtuar atmosferën me veçantinë e saj.

Kujtojmë se Elbenita ka vendosur që të merr pjesë në dy kategori, në atë të këngës dhe operës pasi që konkursi BBC Cardiff Singers of the World është garë e dyfishtë.

Kajtazi e ka shpërndarë edhe videon ku na sjell më afër këtij interpretimi duke shpresuar që të gjithë ta shijojnë sa edhe ajo.

Tutje ajo është shprehur shumë krenare që ka arritur të reprezantojë Kosovën për herë të parë në Cardiff-Wales.

“Të dashur miq, uroj ta shijoni paraqitjen time në Cardiff Singers Of the World, është ëndërr e imja të këndoj rolin e Juliette, uroj që së shpejti ta kem në kalendarin tim! Nga zemra ju uroj gjitha të mirat dhe faleminderit shumë për përkrahjen. Ishte kënaqësi e papërshkrueshme ta reprezentoja Kosovën për herë të parë në Cardiff-Wales”, ka shkruar Kajtazi.

Pas këtij lajmi të mrekullueshëm nuk kanë munguar edhe urimet e shumta drejtuar Elbenitës, e ndër to nuk mungoi as urimi i sopranos Ermonela Jaho e cila është shprehur krenare me suksesin e Elbenites. / KultPlus.com

13 vjet nga hyrja në fuqi e Kushtetutës

Vetëm katër muaj pas shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, më 15 qershor të vitit 2008, ka hyrë në fuqi Kushtetuta e saj e cila e përcakton Kosovën si shtet të pavarur, sovran , demokratik, unik dhe të pandashëm.

Republika e Kosovës është shtet laik, shoqëri shumetnike, e përbërë nga shqiptarët dhe komunitete tjera, thuhet në tekstin e Kushtetutës me hyrjen në fuqi të së cilës fillon zbatimi i planit të ish-kryenegociatorit të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari.

Hyrja në fuqi e Kushtetutës së Kosovës shënon fillimin e një periudhe të re të zhvillimeve politike.

Kushtetuta hyn në fuqi 120 ditë pas shpalljes së pavarësisë. Institucionet e Kosovës, kanë arritur që për një periudhë të shkurtër kohore, të përgatisin dhe miratojnë 40 ligje që dalin si propozim nga Pakoja e Ahtisarit.

Hyrja në fuqi e Kushtetutës kundërshtohet nga përfaqësuesit e serbëve, të cilët nuk janë pajtuar me shpalljen e pavarësisë së Kosovës, e cila deri tani është njohur nga më shumë se 115 vende të botës. / KultPlus.com

22 vite pas çlirimit, Kosova për herë të parë me Muze të Dëshmorëve

22 vite pas përfundimit të luftës, Kosova për herë të parë me Muze të Dëshmorëve.

Në këtë muze do të ekspozohen dokumente dhe eksponente të dëshmorëve të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Vizitorët e këtij muzeu, nga sot, do të mund t’i shohin të grumbulluara në një vend dokumentet që e dëshmojnë gjenocidin e kriminelëve serbë në Kosovë, ku aktualisht janë duke u ekspozuar mbi 215 biografi individuale të dëshmorëve të rënë, hartat rajonale të operacioneve të UÇK-së, si dhe po ashtu filma dokumentarë kushtuar dëshmorëve.

Lajmi u bë i ditur nga Kryetari i Komunës së Prizrenit, Mytaher Haskuka, i cili përmes nja statusi në rrjetin social Facebook, bëri të ditur për hapjen e Muzeut të Dëshmorëve.

”Ne edhe në të ardhmen do të vazhdojmë të punojmë maksimalisht, me të gjithë institucionet e vendit, familjet e dëshmorëve dhe shoqatat e dala nga lufta, për ta pasuruar sa më shumë këtë muze me dokumente të tjera.

Serbia, gënjeshtrat e saja për Kosovën i përsëritë çdo ditë, ndërkaq Kosova, të vërtetat e saja për Serbinë, nuk po i përsëritë pothuajse fare. Në këtë drejtim, uroj që kjo muze përveçse të shërbejë për dokumentimin e krimeve të serbe, po ashtu le t’i shërbejë gjeneratave të reja për t’u njohur me historinë e lavdishme të UÇK-së dhe popullit shqiptar”, ka shkruar ndër të tjera Mytaher Haskuka në statusin e tij. / KultPlus.com

SHBA zgjedh Kosovën në tri shtetet e para më mike dhe më prioritare për t’ia dhuruar vaksinat

Kosova do të jetë në mesin e tri shteteve të para që do pranojë nga SHBA’ja kontigjente vaksinash të dhuruara për imunizimin ndaj koronavirusit. Përzgjedhja e shteteve është bërë në bazë të miqësisë dhe prioritetit.

Një gjë e tillë është bërë e ditur nga Ambasada e SHBA’së në Gjeorgji nëpërmjet një komunikate, derisa ka thënë se shteti respektiv, Kosova dhe Ukraina do jenë tri shtetet e para që do marrin vaksinat, shkruan Gazeta Express.

“Këtë javë Presidenti Biden njoftoi se Shtetet e Bashkuara do të ndajë vaksinat COVID-19 me Gjeorgjinë. Gjeorgjia, Ukraina dhe Kosova janë tre vendet e para evropiane që marrin vaksina nga Shtetet e Bashkuara, bazuar në përparësitë dhe partneritetet rajonale”, thuhet ndër të tjera në komunikatë.

Ndonëse nuk është bërë me dije numri i vaksinave që do dhurohen, presidentja Vjosa Osmani përpara disa ditësh ka bërë me dije se më 19 prill iu është pranuar kërkesa për dhurim dozash të vaksinave.

“Më 19 mars 2021, i kam shkruar Presidentit Biden duke kërkuar mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për dhurimin e vaksinave në kohën kur Kosova ishte i vetmi shtet në Evropë që ende nuk kishte filluar administrimin e tyre. Më 19 Prill 2021 Presidenti Biden u përgjigj pozitivisht në të cilën ai u zotua për ta trajtuar kërkesën tonë rreth vaksinave. Sot, ne jemi të lumtur të njoftojmë se Presidenti Biden, në emër të SHBA-ve, ka vendosur të dhurojë një numër të rëndësishëm të vaksinave COVID-19 për Republikën e Kosovës”, pati njoftuar Osmani.

Në komunikatë, tutje thuhet se Shtetet e Bashkuara janë gjithashtu të përkushtuara për të mbështetur rimëkëmbjen ekonomike nga pandemia në këto vende. /Gazeta Express/ KultPlus.com

Lansohet platforma “Triptoalbania.al”

Ka nisur rrugëtimin “Triptoalbania.al“, platforma e vetme online në trevat Shqiptare, e cila do të jetë udhërrëfyesi dhe pika juaj e refermit mbi çdo informacion turistik në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi dhe në të gjitha trevat shqipëfolëse.

Në prezantimin e kësaj platforme, morën pjesë akterë të rëndësishëm të këtij sektori, ndër to edhe Ministri i Turizmit dhe Mjedisit në Shqipëri, Blendi Klosi, Ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi, Ambasadori në detyrë i Kosovës në Shqipëri, Nait Hasani si dhe operatorë të suksesshëm turistik.

Në fjalën e tij Ministri Klosi, shprehu vlerësim të lartë për krijimin e kësaj platforme, duke bërë thirrje që të pushojmë shqip, për të shfrytëzuar të gjithë potencialin turistik që kemi në trojet shqiptare.

Duhet të shoqërohemi që të vizitojmë detin, por duhet të vizitojmë edhe bukuritë e bjeshkëve. Të vizitojmë bukuritë e Durresit e të Vlorës, por operatorët turistikë duhet të shikojnë edhe Prizrenin dhe Prishtinën si një opsion, sepse lidhja është më e thjeshtë. Mundësitë i kemi shumë më të kollajshme dhe mundësitë i kemi shumë më të mëdha qe të bëjmë një turizëm mbarë shqiptar”.

Ndër të tjera, Klosi tha se pasuria turistike shqiptare duhet të vitalizohet.

Kjo është pasuri e madhe kombëtare. Kemi turizëm në të dy anët e bjeshkëve dhe kjo besoj është në përgjegjesinë tonë, administratorëve publik të flasim dhe të promovojmë turizmin shqiptar“.

Gjithashtu ministri Klosi ka thënë se kemi pasur nevojë për produkte si projekti i “Triptoalbania.al”.

Sipas  tij, projekte si ky nxitin qytetarët të pushojnë shqip, të pushojnë në Prishtinë, Durres, Vlorë, Prizren, Pejë  etj, kudo ku kanë mundësi të kontribuojnë, pasi ata janë vërtet heronj të kësaj beteje ekonomike, ka thënë ai.

Nga ana tjetër Qemal Minxhozi, Ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, shprehu mirënjohje për krijuesin e kësaj platforme.

Unë kam shumë bindje se në ballë të turizmit të Shqipërisë do të qëndrojë Kosova. Uroj që në Shqipëri të bëhet edhe më tepër një jehonë sa më e madhe edhe për turzmin malor të Kosovës jashtë mase i lakueshëm”.

Nait Hasani, Ambasador në detyrë i Kosovës në Shqipëri ka përgëzuar për platformën “Triptoalbania.al”, duke shpresuar që turizmi në të dy vendet shqipëfolëse të rritet, pasi të dy vendet i kanë potencialet e veta turistike.

Kosova e ka malin, Shqipëria e ka detin, prandaj që të dy vendet ofrojnë shumë për vizitorët dhe pushuesit në çfarë do stine të vitit“.

Ndërsa Azem Bujupi, Drejtori Ekzekutiv dhe ideator i “Triptoalbania.al”, ka treguar rreth idesë së tij për krijimin e platformës.

“Arsyeja e krijimit të kësaj platforme është shumë e thjeshtë. Fillimisht ne duhet të prezantojmë veten se kush jemi ne, për ata që duan të na vizitojnë. Duhet të prezantojmë tokën, traditën, mikpritjen, veshjen dhe gjithçka tjetër që neve na bën të jemi ata që jemi krenarë. Pjesa e parë e kësaj është “Know me” të njihemi dhe pjesa tjetër  “Taste me” më provo, më testo. Është komplet prezantimi i vijës bregdetare malore, Mal i Zi, Shqipëri, Maqedoni e Veriut dhe Kosovë.

Bujupi më tej ka treguar se “Triptoalbania.al“, ka arritur në regjistrimin e materialeve mbi 4 mijë orë në Shqipëri, kurse në Kosovë 2mijë orë sa i përket prezantimit të turizmit bregdetar dhe atij malor.

Sipas statistikave gjatë hulumtimit  Bujupi u shpreh se hyrjet e turizmit malor në vijën e Austrisë dhe Zvicrës, janë më shumë se vija bregdetare dhe se shtetet për rreth.

“Në infrastrukturën e Kosovës, duhet të ndërhyet në një zonë të tillë dhe një ofertë të tillë siç e ka Kosova është e papërjashtueshme që të shijohet nga çdo kush, si i Republikës së Shqipërisë dhe të tjerëve që dëshirojnë ta vizitojnë Kosovën“.

Në përfundim u bë edhe prezantimi komplet i platformës, se ku mund ta gjeni dhe si të njiheni me vendet më atraktive të Shqipërisë, Kosovës dhe Malit të zi, duke u njohur me historinë e tyre, traditat, zakonet, gastronominë etj. / KultPlus.com

Prill, 1990: Kur në New York kërkohej liri dhe demokraci për Kosovën

Nga Jusuf Buxhovi

Përkujtesë historike, Nju Jork, 30 prill 1990

KUR KËRKOHEJ LIRI DHE DEMOKRACI PËR KOSOVËN

Çaste mbresëlënëse nga manifestimi “Liri dhe Demokraci për Kosovën”, organizuar nga Lidhja Shqiptaro-amerikane – bartëse e të gjitha veprimtarive që lidheshin me ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës në nivelet më të larta amerikane, e ku morën pjesë një numri i madh intelektualësh nga Kosova, shumë prej tyre të kyqur tashmë në lëvizjen kombëtare që kishte marrë përsipër çlirimin nga pushtimi serb si dhe vendosjen e saj në binarët e pandalshëm të shtetësisë. / KultPlus.com

Stërvitja më e madhe ushtarake, për herë të parë në Kosovë, Kurti shprehet krenar me FSK-në

Me rastin e zhvillimit të ‘’Defender Europe 21’’, që njihet si stërvitja më e madhe ushtarake pas Luftës së Dytë Botërore, edhe njësitë e veçanta të Forcës së Sigurisë së Kosovës me rreth 300 ushtarë janë bërë pjesë e kësaj stërvitje së bashku me 28 mijë ushtarë nga 27 vende pjesëmarrëse, shkruan KultPlus.

Pas këtij lajmi, edhe kryeministri Albin Kurti ka reaguar pozitivisht dhe është shprehur se ushtarët e FSK-së kanë treguar përkushtim dhe profesionalizëm në aktivitetet stërvitëse të ‘Defender Europe 21’, në Kosovë, Shqipëri dhe Kroaci.

Tutje ai ka folur edhe rreth stërvitjeve të përbashkëta mes trupave të vendit tonë dhe atyre të aleatëve, me ç’rast kanë ngritur aftësinë dhe gatishmërinë e ushtarëve të FSK-së.

KultPlus ju sjell postimin e tij të plotë:

Nga Baltiku në Detin e Zi dhe deri në Mesdhe, nën drejtimin e ushtrisë amerikane, po zhvillohet “Defender Europe 21”, stërvitja më e madhe ushtarake pas Luftës së Dytë Botërore. Mes 28 mijë ushtarëve nga 27 vende të përfshirë në këtë stërvitje, janë edhe njësite të veçanta të Forcës së Sigurisë së Kosovës, me mbi 300 ushtarë. Kjo e ka bërë Kosovën për herë të parë vend pritës të një ushtrimi kaq të madh, që drejtohet nga Ushtria e ShBA-së për Evropë dhe Afrikë. Ushtarët e FSK-së po tregojnë përkushtim dhe profesionalizëm në aktivitetet stërvitëse të “Defender Europe 21”, në Kosovë, Shqipëri dhe Kroaci. Pritja e trupave amerikane në vendin tonë dhe stërvitjet e përbashkëta me trupat e vendeve aleate, po ngritin aftësinë dhe gatishmërinë e ushtarëve të FSK-së si dhe ndërveprueshmërinë e tyre me partnerët tanë strategjikë. / KultPlus.com

Krerët e institucioneve të Kosovës i drejtohen UNESCO-s: Kosova është e gatshme për anëtarsim në UNESCO

21 maji shënon Ditën Botërore të Diversitetit Kulturor për Dialog dhe Zhvillim. Pikërisht në këtë ditë, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka bërë të ditur se sipas rëndësisë që ka kjo ditë, ai, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani si dhe kryetari i kuvendit, Glauk Konjufca i janë drejtuar UNESCO-S me një letër në të cilën janë sqaruar veprimet e institucioneve të Republikës së Kosovës për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe promovimin e të drejtave kulturore të të gjitha komuniteteve që jetojnë në Republikën e Kosovës, përcjell KultPlus.

Më poshtë gjeni letrën e plotë, të publikuar nga Kurti.

Sot është 21 Maji, Dita Botërore e Diversitetit Kulturor për Dialog dhe Zhvillim, e shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e UNESCO-s (Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë). Duke marr shkas nga rëndësia e kësaj dite, sot i jemi drejtuar UNESCO-s përmes një letre që e kemi nënshkruar bashkë me Presidenten znj. Vjosa Osmani Sadriu dhe Kryetarin e Kuvendit z. Glauk Konjufca. Në letrën tonë kemi shpjeguar veprimet e institucioneve të Republikës së Kosovës për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe promovimin e të drejtave kulturore të të gjitha komuniteteve që jetojnë në shtetin tonë. Gjithashtu, në emër të institucioneve të Republikës së Kosovës kemi artikuluar disa kërkesa konkrete.

Së pari, kemi kërkuar që katër monumentet e Kosovës që janë të listuara në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s (Manastiri i Deçanit, Patrikana e Pejës, Manastiri i Graçanicës dhe Kisha e Shën Premtes në Prizren) të largohen nga kategoria “në rrezik” pasi që rrethanat e sigurisë në Kosovë kanë ndryshuar tërësisht nga viti i largët 2006 kur këto monumente janë vlerësuar si të rrezikuara.

Së dyti, i kemi ftuar që të rishikojnë terminologjinë e vjetruar, pasi që në raportet dhe dokumentet e UNESCO-s edhe më tutje përmendet “Provinca Autonome e Kosovës” (tanimë Republika e Kosovës) dhe “Institucionet e Përkohshme të Vetëqeverisjes në Prishtinë” (tanimë Institucionet Shtetërore të Republikës së Kosovës).

Së treti, kemi kërkuar nisjen e procesit për ndryshimin e palës shtetërore përgjegjëse për këto katër monumente, duke e larguar Serbinë dhe vendosur Kosovën në këtë përgjegjësi. Ndonëse në Listën e Trashëgimisë Botërore palë shtetërore për katër monumentet në fjalë është Serbia, ajo nuk ka asnjë kontroll real apo juridik mbi to, dhe rrjedhimisht nuk mund të përmbushë detyrimet e saj karshi UNESCO-s. Zyrtarët e UNESCO-s i kemi siguruar që sikurse deri tani, edhe në të ardhmen do të jemi të përkushtuar për të mbrojtur, promovuar dhe zhvilluar të gjitha kishat dhe manastiret ortodokse në Kosovë.

Së katërti, në emër të institucioneve të cilat i përfaqësojmë, kemi garantuar që Kosova është plotësisht e gatshme për anëtarësim në UNESCO, një e drejtë e mohuar para disa vitesh. Ne bësojmë që pamundësia për t’u anëtarësuar në vitin 2015 në mungesë të një numri shumë të vogël votash nuk duhet të shndërrohet në penalizim afatgjatë për Kosovën.

Ne jemi të vullnetshëm të bëhemi pjesë e familjes së madhe të UNESCO-s për t’i sjellë vlerë të shtuar njerëzimit përmes pasurisë sonë kulturore dhe për t’u bërë pjesë e përpjekjeve të përbashkëta për paqe të qëndrueshme në botë. Ne besojmë në universalitetin e trashëgimisë kulturore, dhe si të tillë në potencialin përbashkues të saj. / KultPlus.com