Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës ka njoftuar se do të mbajë mbledhje komemorative në nderim të jetës dhe veprës së anëtarit të jashtëm të saj, dhe shkrimtarit të shquar Ismail Kadare.
AShAK përmes një komunikate për media ka bërë të ditur se mbledhja komemorative do të mbahet të mërkuren, më datë 3 korrik.
“Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, të mërkurën, më 3 korrik 2024 në orën 11:00, mban mbledhje komemorative në nderim të veprës dhe personalitetit të Ismail Kadaresë”, thuhet në njoftim./ KultPlus.com
Ne jemi Keune, brend profesional i kujdesit të flokëve nga Amsterdam, ndërtuar mbi besnikërinë ndaj stilistëve të flokëve. Me 100 vjet përvojë tani distribuimi i brendit në Kosovë është nën ombrellën e EBC Distribution.
Për artistët e vërtetë të ngjyrave. Keune Color është përgjigja e vetme e ëndrrave për flokët dhe ngjyrat.
Me Tinta Color: nga të kuqet e ndritshme deri te mbulimi i plotë i fijeve gri. Me tonerët dhe glazurat e Semi Color deri te fijet e bukura blonde me serinë e Ultimate Blonde. Çfarëdo që keni me mendje Keune Color e ofron atë.
Seminari i brendit Keune me edukatorë të çertifikuar do të organizohet në Kosovë me datën 17.04.2024 në ora 18:00 në Hotel Sheraton Marigonë për të gjithë stilistët e flokëve.
Dokumentimi i krimeve të luftës në Kosovë, si torturat, vrasjet, përdhunimet, dëbimet me forcë dhe krime të tjera të kryera nga forcat serbe, ende janë një mision i papërmbushur në Kosovë.
Një nismë e tillë ka ardhur së fundmi përmes dokumentarit “JEHONA E DHIMBJES” i cili dokumentar vjen si kërkesë për drejtësi nga të mbijetuarit e dhunës seksuale të luftës.
Katër të mbijetuar të dhunës seksuale, gazetari i luftës Nuhi Bytyçi, ekspertë, presidentja e Kosovës Vjosa Osmani, prokurori i Prokurorisë Speciale Ilir Morina, ministrja e Drejtësisë Albulena Haxhiu, etj, sjellin panoramën e kësaj plage të hapur në Kosovë dhe thirrjeve për drejtësi.
Shyrete Tahiri Sulimani, një nga gratë e dhunuara gjatë luftës në Kosovë e cila ka kohë që është shfaqur publikisht dhe ka rrëfyer për fatkeqësinë e saj, përmes këtij dokumentari, ajo kërkon drejtësi për të mbijetuarit e dhunës seksuale, ndër të tjera ajo shprehet se: “Ata e kan ditë, e kanë ditë se, nëse e kryjmë një veprim kështu, ka me shku me gjenerata, qe qajo nanë ka mbartë te fëmijtë e vet, e fëmijtë e vet te fëmijtë e vet… qajo është shkatërrim total që kurë s’ia fali, kurrë… kurrë, kurrë, kurrë”.
Ky dokumentar vjen edhe si thirrje e fundit që shoqëria jonë t’i tejkalojë paragjykimet ndaj të mbijetuarve të dhunës seksuale.
Dokumentari “Jehona e dhimbjes” është realizuar nga Euronews Albania në bashkëpunim me QKRMT.
Shumica e skulpturave të vendosura nëpër hapësirat e Kosovës janë me shije të ulëta, cilësi të cekët dhe qesharake. Këto unë i quaj antiskulptura që vlerësohen si antiart ose Kitsch. Deri para disa vitesh ishte mungesa e kritikës së sinqertë andaj vazhdoj të shumohej kjo tragjikomedi. Disa nga këta skulptorë mundohen t’i thyjenë kanunet dhe rregullat akademike e skulpturat e tyre po dalin shumë qesharake, të pamenduara.
Nën çfarë ombrelle janë skulpturat nëpër sheshet tona? Në Shqipëri i kemi të realizmit socialist të veshura në thonjëza me “plastikën” e të madhit Roden, ndërsa në Kosovë të një niveli amatoresk e qesharak ose fyerje ndaj figurave të heronjëve. Skulptorët nuk do t’i fajësoja, por komisionet të cilat janë nën autoritetin e pushtetit e andaj, kritikët, artistët dhe qytetarët e thjeshtë këto i shumëzojnë me jo vlera dhe kanë të drejtë.
Shtrohet pyetja pse mungojnë te ne shtatoret e figurave ilire? Kemi mjaftë mbretër ilirë dhe ata nuk duhet t’i kopjojmë si skulpturat e Rodenit, soc realizmit, por me përmasa bashkëkohore duke ruajtur origjinalitetin e karakterit dhe madhështisë. Pasi ne pohojmë se në histori e arkeologji njohim thellësisht paraardhësit tanë, përse të mos i krijojmë edhe në Kosovë? Frika vjen nga ajo se cilët skulptorë do t’i realizonin ose nëse do të fillonin mund të përshkohen me kitsch, jo vlera dhe tallje me figura ilire. Nuk po kërkoj t’i mbushim sheshet me mbretër ilirë, por duhet të tregojmë respekt për mbretërit tonë.
I bindur jam se do të përcjellin emocione te qytetarët sepse prekin historinë përmes veprës së artit. E para duhet t’i krijohet një fizionomi, unikalitet i formës, pastaj pjesa origjinale e identitetit dhe sidomos pjesa e formës duhet që skulptorët të hyjnë në thellësi të analizës së saj sepse kjo është filozofi në vete. Meritojnë respekt këto skulptura.
Shtrohet pyetja pse deri tani asnjë shtatore ilire nuk e kemi në shesh, por kemi heronj që duhet respektuar të punuar dobët, madje shumë dobët? Ndoshta edhe skulptorët kanë frikë t’i punojnë shtatoret ilire sepse ato janë të theksuara mbi qëndrimin dhe stilizmin artistik krahas me ato që i kanë mbushur sheshet tona me estetikë të dobët duke vënë hi syve popullit sepse thirren në atë se janë skulptura të vërteta e harrojnë se thelbi i veprës tredimensionale është plastika e formës, hija, raporti me arkitekturën (hapësirën).
Ja një shembull i disa skulpturave që janë ngatërruar me eksterier. Shtatorja e Fehmi Aganit, shumë e vogël krahas hapësirës dhe ajo më shumë duket si enterier ose për një ambient të ngushtë. Kështu figura e tij zvogëlohet dhe duket si xhuxhë. New Borni tejet i madh për hapësirën ku është vendosur. Puna dhe vendosja është në formë amatoreske. Nuk e di a janë të planifikuara vetëm për vështrim nga ana ballore, ndërsa skulptura shikohet nga të gjitha anët. Këto skulptura qëndrojnë në këmbë të cilat ju dridhen, o skulptorë.
Shikojeni skulpturën e Bill Clintonit, Ismail Qemalit, Fehmi Aganit, Skënderbeut (më i madh se kali, i planifikuar për një teren malor), të vjen të qash nga satira dhe grotesku i tyre. Mosni më, rrëzojini ndërtojini ashtu siç i ka hije këtyre figurave.
Si duhen të jenë shtatoret ilire në Kosovë? E para kompozicioni, pastaj vije ritmi formal, dimensionet, proporcionet, marrëdhëniet me hapësirën, detajet e ngjyrës të jenë në nivel shumë artistik. Këto skulptura i kanë disa rregulla dhe ligje të cilave duhet t’i përmbahen skulptorët, ajo është estetika e trupit, nxjerrja e muskujve, detajet, hijet dhe kostumet. Mos t’i harrojmë edhe referencat historike të cilat janë shumë të nevojshëm. Atëherë, këto shtatore duhet ta kenë jetën e gjatë mbi bazamentin në të cilin do të frymojnë. Fizionomia e tyre duhet të jetë shumë e qartë, fatkeqësisht Kosova pushtohet nga skulpturat kitsch dhe të dobëta. Ky do të ishte një hap i mirë për ta njohur kulturën tonë iliro-pellazge sepse kështu e ndërtojmë vetveten, e rilindim, rishfaqim, aterojmë në ato ujëra të së vërtetës, te ajo jehonë e dikurshme e cila veç po lexohet në letër, e nuk mjafton.
Secili duhet ta di se nga vjen e nuk e kam fjalën për nacionalizmin, por për kulturën tonë të vërtetë. Duhet ta punojnë mirë karakterin e figurës e jo ta ngatërrojmë me atë të skulpturës se dallojnë. Ose të dyja të jenë të qëndrueshme. / KultPlus.com
Këngëtari i famshëm anglez James Blunt ka kujtuar kohën kur ka shërbyer si ushtar i NATO-s në Kosovë.
Ai ka vendosur ta sjellë këtë periudhë të jetës së tij në formën e një dokumentari që do të shfaqet në kinematë e Britanisë së Madhe më 6 dhjetor.
Në vitin 1999, Blunt doli vullnetarisht për t’u bashkuar me një skuadrilje të “Blues and Royals” duke u vendosur me NATO-n në Kosovë. Fillimisht e caktuar për të kryer misione zbulimi në kufirin Maqedoni-Jugosllavi, trupa e Blunt marshuan përpara vijave të frontit, duke lokalizuar dhe shënjestruar forcat serbe. Më 12 qershor 1999, trupa udhëhoqi forcën paqeruajtëse prej 30,000 ushtarësh të NATO-s nga kufiri i Maqedonisë së Veriut drejt Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës. Megjithatë, një kontigjent ushtarak rus kishte hyrë dhe kishte marrë kontrollin e aeroportit përpara mbërritjes së njësisë së tyre.
Gjatë detyrës së Blunt në Kosovë, ai kishte sjellë me vete kitarën e tij të lidhur në pjesën e jashtme të tankut të tij dhe ndonjëherë performonte për vendasit dhe trupat. Ndërsa ishte në detyrë atje shkroi këngën “Pa trimëri”. Blunt zgjati shërbimin e tij ushtarak në nëntor 2000, dhe u dërgua në Regjimentin e Kalorësisë Familjare në Londër, si anëtar i Gardës së Mbretëreshës. / KultPlus.com
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen do të qëndrojë sot në Kosovë, si pjesë e turit të saj katërditor në Maqedoninë e Veriut, Kosovë, Mal të Zi, Serbi dhe Bosnjë e Hercegovinë.
Gjatë kësaj vizite, Von der Leyen do të zhvillojë takime me kryeministrin dhe presidenten e Kosovës.
Pas vizitës në Prishtinë, Von der Leyen pasdite do të udhëtojë për në Beograd. Atje ajo do të takohet me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, si dhe me kryeministren, Ana Brnabiq.
Presidentja e KE-së thuhet se do të mbajë konferenca për shtyp gjatë të gjitha vizitave të saj dhe ato do të transmetohen në EbS .
Gjithashtu, Policia e Kosovës thotë se do të kujdeset për ofrimin e sigurisë dhe mirëmbajtjen e rendit e qetësisë publike gjatë kohës së lëvizjes së eskortës dhe qëndrimit të presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
“Policia e Kosovës, gjatë kësaj vizitë do të kujdeset për ofrimin e sigurisë dhe mirëmbajtjen e rendit e qetësisë publike gjatë kohës së lëvizjes së eskortës dhe qëndrimit të delegacionit në vendin tonë.”
Në njoftim thuhet se gjatë mesditës do të ketë ndërprerje të përkohshme të qarkullimit të trafikut nga aeroporti në drejtim të kryeqytetit dhe afër objekteve shtetërore, si dhe të disa segmenteve rrugore ku pritet të kalojë eskorta, ku do të ketë riorientim të trafikut në rrugë alternative, andaj Policia e Kosovës kërkon mirëkuptim të plotë nga ana e qytetarëve dhe pjesëmarrësve në trafik.
“Për të mundësuar qarkullim të lirë të eskortës zyrtare nën përcjellje dhe sigurim sipas itinerarit të lëvizjes, Policia e Kosovës gjatë mesditës do të bëjë ndërprerje të përkohshme të qarkullimit të trafikut (në intervale të shkurta kohore) nga aeroporti ndërkombëtar në drejtim të kryeqytetit dhe afër objekteve shtetërore, si dhe të disa segmenteve rrugore ku pritet të kalojë eskorta, ku do të ketë riorientim të trafikut në rrugë alternative, andaj Policia e Kosovës kërkon mirëkuptim të plotë nga ana e qytetarëve dhe pjesëmarrësve në trafik.” / KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit po qëndron e përkushtuar për të ruajtur dhe për të ringjallur trashëgiminë jomateriale të Janjevës dhe për të mbështetur fuqizimin socio-ekonomik të banorëve të saj përmes iniciativave të rrënjosura thellë në trashëgiminë e saj të pasur dhe të prekshme, duke e vendosur Janjevën në hartën e destinacioneve turistike që duhen vizituar, përcjell KultPlus.
Si pjesë e aktivitetit “Hartëzimi i turizmit rural në Janjevë” i zbatuar nga OJQ EC Ma Ndryshe dhe i mbështetur nga projekti i zbatuar nga UNDP Kosovo “Trashёgimia Kulturore si Nxitёse e Ringjalljes Ekonomike tё Janjevës”, financuar nga MKRS dhe European Union in Kosovo, ka përfunduar hulumtimi në terren për identifikimin dhe hartografimin e objekteve të trashëgimisë kulturore dhe natyrore të Janjevës.
“Falënderojmë pesë pjesëmarrësit e jashtëzakonshëm që morën pjesë në programin e trajnimit të Guidave Turistike, të cilët po fitojnë përvojë në punë dhe po luajnë një rol kryesor në transformimin e Janjevës në një destinacion për vizitorët”, thuhet në njoftim nga MKRS.
Informacionet e mbledhura do të integrohen në një webfaqe, duke ofruar njohuri të vlefshme në vendet e trashëgimisë kulturore dhe natyrore që Janjeva ofron për vizitorët. / KultPlus.com
Në kuadër të tematikës “Personalitete të shquara”, Filatelia e Postës së Kosovës emetoi sot dy pulla postare me imazhet e ndritura të personaliteteve të shquara të letërsisë dhe kulturës shqiptare: Ernest Koliqi dhe Ali Podrimja.
Ernest Koliqi u lind më 20 maj 1903, në Shkodër. Ishte poet, mësues, eseist, përkthyes, gazetar dhe dramaturg. Ai dha kontribut të çmuar në krijimtarinë letrare shqiptare dhe në përkthime të veprave nga letërsinë botërore. Për arsimin kosovar, Dr. Koliqi ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm në vitet 1939/41, kur si ministër i arsimit të Shqipërisë dërgoi një kuadro arsimor prej 200 mësimdhënësve, të cilët hapën qindra shkolla shqipe në trojet shqiptare në ish Jugosllavi. Veprimtaria dhe angazhimi i tij ishin të pandalshme, derisa u nda nga jeta më 17 janar 1975.
Ali Podrimja u lind më 28 gusht 1942, në Gjakovë. Ishte shkrimtar dhe autor i dhjetëra vëllimeve me poezi të vlerësuara ndërkombëtarisht. Si mjeshtër i rrallë i përdorimit të simbolikës dhe metaforës, arriti që te lexuesi t’i bartë edhe ndjenjat më komplekse dhe imazhet e pasura, prandaj me plot të drejtë cilësohet si përfaqësues më tipik i poezisë së sotme shqiptare. Krahas kontributit në letërsi dhe kulturë, Podrimja shquhej edhe për angazhimin e tij shoqëror e politik, andaj vlerësohej në të gjitha trojet shqiptare. Ai kështu vazhdoi deri në frymën e fundit të jetës së tij, më 21 korrik 2012.
Posta e Kosovës, përmes Filatelisë së saj për mbi dy dekada po vazhdon të nderon dhe promovon në gjithë botën me pulla postare personalitete të shquara kombëtare dhe miq ndërkombëtar, që kanë lënë gjurmë të pashlyera në shërbim të atdheut tonë, në shumë fusha të ndryshme. /KultPlus.com
Ylli i kinematografisë botërore, Angelina Jolie, në postimin e saj të fundit në rrjetin social Instagram, ka njoftuar se libri i saj i titulluar “Njihni të drejtat tuaja dhe kërkojini ato” është publikuar edhe në Kosovë dhe Shqipëri.
Krahas këtij postimi, Jolie u është drejtuar ndjekësve edhe në gjuhën shqipe ku flet për rëndësinë e këtij libri.
“Për t’i kërkuar të drejtat tuaja, duhet t’i njihni ato. Neni 42 i Konventës për të Drejtat e Fëmijëve i detyron qeveritë të sigurohen që fëmijët dhe prindërit të jenë të vetëdijshëm për parimet dhe të drejtat e mbrojtura me konventë. Jam e lumtur që libri ynë për të drejtat e të rinjve tani është publikuar në Shqipëri, Kosovë, Poloni, Rumani dhe Moldavi, dhe ua dërgoj respektin tim të gjithë aktivistëve/eve që mbrojnë të drejtat e fëmijëve në rajon dhe që përdorin të drejtën e tyre të jenë të zëshëm”, shkruan Jolie. / KultPlus.com
Ministrja e Industrisë Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari ka nënshkruar Deklaratë të Përbashkët në fushën e turizmit me ministrinë e Turizmit nga shteti i Izraelit.
Kjo marrëveshje ka për qëllim forcimin e lidhjes ndërmjet Kosovës dhe Izraelit duke ndihmuar në zhvillimin e turizmit në përputhje me parimet e respektit reciprok dhe barazisë.
Ministrja Hajdari, ka thënë se na kjo marrëveshje është shanca për të eksploruar në fusha të reja bashkëpunimi, shkruan KultPlus.
“Ministrja Hajdari, tha se ky është një shans i jashtëzakonshëm për të eksploruar shumë fusha të reja bashkëpunimi, përfshirë pjesëmarrjen në ekspozita, panaire, konferenca, dhe ngjarje të tjera që do të promovojnë bukuritë natyrore dhe kulturën e të dyja vendeve”, thuhet në njoftimin e MINT-it.
Tutje, Deklarata e Përbashkët parasheh edhe shkëmbimin e informacionit mbi inovacionin dhe digjitalizimin e turizmit dhe ekspertizës.
“Deklarata e Përbashkët parasheh edhe shkëmbimin e informacionit mbi inovacionin dhe digjitalizimin e turizmit dhe ekspertizës me synimin për të krijuar një partneritet të qëndrueshëm me theks në sipërmarrjet e vogla dhe të mesme, si dhe sipërmarrjet fillestare që operojnë në industrinë e turizmit e poashtu edhe shkëmbimin e të dhënave dhe statistikave që do të përmirësojnë përvojën e udhëtimit për të dyja vendet”, thuhet mes tjerash në njoftim.
Po ashtu, Deklarata e Përbashkët është bërë e ditur se parasheh edhe nxitjen e bashkëpunimit në kuadër të Organizatës Botërore të Turizmit (UNWTO) si dhe organizatave të tjera ndërkombëtare të lidhura me turizmin si dhe në fushën e edukimit turistik./KultPlus.com
Përkrahur nga Platforma Heritage Space VII – CHWB Kosova dhe financuar nga Qeveria Suedeze, është hapur thirrja për projektin Tregim Kolektiv.
Nëse ju keni fotografi që i mbani afër zemrës, të cilat datojnë nga vitet e 90-ta në Kosovë, atëherë ju mund të merrni pjesë në krijimin e një arkive fotografike; një libër që synon ripërtërije të kujtesës kolektive përmes rrëfimit të kujtimeve harmonike si simbol i bashkimit gjatë shtypjes politike & shoqërore në Kosovë 1990 – 1999.
Arkivat personale të fotografive familjare mbajnë një tregim që shpalosë historinë e identitetit tonë rezistues përgjatë periudhës para-dhe-gjatë luftës.
Hartuesit e këtij projekti, kanë njoftuar se pasi ju të kontaktoni për bashkëpunim, ata do të vijnë personalisht për të mbledhur fotografitë tuaja.
“Çdo fotografi do të qëndrojë me ne për vetëm disa ditë, përderisa të skanohet, dhe do të kthehen menjëherë pas skenimit. Materiali do të trajtohet me shumë kujdes dhe respekt. Në kthim, ju do të merrni një kopje dixhitale të të gjitha fotografive të dorëzuara bashkë me origjinalet, dhe një kopje të librit, i cili do të jetë një selektim i këtyre fotografive si realizim i një albumi kolektiv”, thuhet në njoftim.
Në Prizren ka filluar festivali i filmit dokumentar të metrazhit të shkurtër, ‘Dokufest’, një prej festivaleve më të rëndësishme të filmit në Evropën Juglindore, ku për nëntë ditë qytetarët dhe vizitorët e shumtë do të kenë mundësi të shijojnë programin e pasur me filma dokumentarë e të metrazhit të shkurtër.
Sonte, në DokuKino Plato, në ora 20:00, në kuadër të festivalit do të prezantohet filmi “Fragments oh humanity” nga regjisorja Elli Rintala.
Në film bëhet fjalë për një temë të ndjeshme. Në prag të luftës në Kosovë, udhëheqësja e ekipit të ekspertëve finlandezë të mjekësisë ligjore, Helena Ranta është duke hetuar krimet e supozuara të luftës. E vërteta mund të ndryshojë rrjedhën e luftës, prandaj ka nga ata që do të donin që ajo të heshte.
Ekipa realizuese e filmit përbëhet nga: Producent – Ari Matikainen, Kinematograf – Bujar Berisha, Marita Hällfors, Redaktor – Matti Näränen, Tuula Mehtonen dhe Zërimi – Janne Laine.
Biografia e regjisores
Elli Rintala (1978) është një regjisore dhe skenariste e filmave dokumentarë që jeton në Porvoo dhe punon në Helsinki, Finlandë. Ajo është diplomuar në Shkollën e Filmit të Universitetit Aalto (MA 2014, regji e filmit dokumentar). Më parë ajo ka studiuar teori filmi, histori arti dhe histori politike në Universitetin e Turkut (MA 2006, Studime për Media). / KultPlus.com
Super ylli Akon u konfirmua dje si mysafiri ndërkombëtar i “Time Capsule II” që zhvillohet të premten në kryeqytet.
Lajmin e dha Capital T i cili bëri të ditur se Akon e ka pranuar ftesën e tij për të qenë me publikun kosovar në atë që po konsiderohet si ngjarja kulturore më e madhe në kryeqytet përgjatë kësaj vere.
E Akon ka pasur edhe një mesazh për shqiptarët.
Përmes një videoje, ai i ka ftuar të gjithë të jenë aty ditën e premte.
“Prishtina do jem aty me 11 gusht, live me Capital T. Do të performoj live dhe do jetë një çmenduri. Merrni biletat dhe shihemi atje”, thotë mes tjerash Akon. / KultPlus.com
Deri në përfundim të këtij viti, Prishtina pritet të bëjë hapjen e shkollës së kodimit, të parën e këtij lloji në Ballkan, shkruan KultPlus.
Personat mbi moshën 18 vjeçare, që i takojnë komunitetit të teknologjisë do të kenë mundësinë të ndjekin këtë shkollë falas.
Kampusi i parë i rrjetit global të “shkollave 42” do të zhvillohet prej një koncepti të veçantë, pa profesorë, kurse, diploma dhe kualifikime paraprake.
Këtë e bëri të ditur nënkryetarja e Prishtinës, Donjeta Sahatçiu përmes një postimi në Facebook, e cila tha se hapja e kësaj shkolle do të jetë si trashëgimi për vendin tonë.
“Ne lëvizim, por hapja e “shkollës 42” në Prishtinë është trashëgimi për vendin”, u shpreh Sahatçiu, e cila gjithashtu tha se kjo shkollë është shtëpia e kampuseve më të mira të teknologjisë së informacionit në botë dhe se mundësitë që ofron kjo shkollë, qysh prej ndjekjes falas të saj e deri tek regjistrimet pa kërkesa paraprake, e bëjnë të veçantë prej të tjerave.
“*42* është shtëpia e kampuseve më të mira të teknologjisë së informacionit në botë. Me një kurrikulë që është pa pagesë, promovimi i diversitetit, përdorimi i të mësuarit nga bashkëmoshatarët dhe një regjistrim pa ndonjë kërkesë paraprake e bën këtë koncept krejtësisht ndryshe nga çdo shkollë tjetër”, përfundoi Sahatçiu.
Ky është postimi i plotë i Sahatçiut:
Kodim FALAS. Për këdo, mbi 18 vjeç. Brenda vitit në Prishtinë, për herë të parë në Ballkan!
(tekst i gjatë në vijim, por më besoni – ja vlen të lexohet)
Sot është një ditë e veçantë për Prishtinën, për Kosovën dhe për të gjithë super komunitetin aktual dhe të ardhshëm të teknologjisë. Me zemrën plot po e ndaj me ju lajmin se po e hapim kampusin e parë të rrjetit global të “shkollave 42” në zemër të Prishtinës! Shkollë e konceptit të veçantë, pa profesorë e kurse, pa diplomë e kualifikim paraprak, për moshat mbi 18 vjeç, tërësisht falas.
Po e nisim këtë udhëtim të jashtëzakonshëm me geekosova, me nënshkrimin e marrëveshjes së fundit, për fillimin e punimeve në hapësirën e zotuar prej 1000 m2 për kampusin më të ri të kodimit. Kjo hapësirë, me shërbime përcjellëse komunale si mbështetje, jo vetëm që do të jetë e gatshme të ofrojë mundësi për qindra studentë të marrin shkathtësitë e shumë kërkuara përmes një sistemi të dëshmuar globalisht, por edhe do të shërbejë si qendër inovacioni për ide të reja në të ardhmen.
Sipas Barometrit të Teknologjisë së Informacionit për vitet 2021-2022* të sapo publikuar nga STIKK, 75% e kompanive kanë raportuar se përballen me një deficit të fuqisë punëtore të kualifikuar. Nevojës së madhe të Kosovës për programerë të shkathët në treg duhet t’i përgjigjemi me zgjidhje konkrete, të shpejta dhe të qëndrueshme. Kushdo duhet të ketë mundësinë të provojë kodimin, pavarësisht moshës, përvojës dhe kushteve financiare. Nuk mjafton që lënda e kodimit të jetë lëndë zgjedhore në shkolla. Koncepti i rrjetit të “shkollave 42” do të i përgjigjet saktësisht kësaj nevoje.
Përgjatë vitit të fundit, prej që kemi fillu angazhimin në këtë drejtim, kemi dëgju shumë shpesh se planet për të sjellë konceptin e “shkollave 42” në Kosovë janë të shkëlqyera për t’u dëgju, por të vështira për t’u realizu. Partneriteti me geekosova është një shembull tipik se çfarë mund të arrihet kur shoqëria civile ofron projekte ideore të cilat i shërbejnë të mirës së përgjithshme shoqërore dhe institucionet publike, sikurse e kanë edhe përgjegjësi, ofrojnë mbështetjen e tyre dhe e bëjnë të mundshme.
Nuk kam sesi mos të shpreh edhe gëzimin tim personal për këtë projekt (siç edhe po mund t’a vëreni). Takimi me Taulantin dhe ekipin e tij ka qenë ndër takimet e mia të para me ardhjen time në Kryeqytet. Si ish-udhëheqëse e një kompanie të TIK në Kosovë dhe anëtare e zëshme e komunitetit për një dekadë, kam përjetuar çdo ditë nevojat për nisma të mëdha ku talenti dhe potenciali i të rejave e të rinjve të këtij vendi mbështetet e fuqizohet nga qeverisjet. Mundësia që sot t’a shtyej po këtë vizion, me ekip brenda institucionit, është përmbushje e madhe. Ne lëvizim, por hapja e “shkollës 42” në Prishtinë është trashëgimi për vendin.
42** është shtëpia e kampuseve më të mira të teknologjisë së informacionit në botë. Me një kurrikulë që është pa pagesë, promovimi i diversitetit, përdorimi i të mësuarit nga bashkëmoshatarët dhe një regjistrim pa ndonjë kërkesë paraprake e bën këtë koncept krejtsisht ndryshe nga çdo shkollë tjetër. Ka filluar me 42Paris në 2013 për të ekzistuar sot në 35 qytete të botës siç është Londra, Vjena, Berlini, Roma, Praga, Barcelona, Rio, Madridi, Lozana, Stambolli, Tokio e Bankoku. / KultPlus.com
Kosovë, o vend’ i famshëm i trimnis, Kosovë, o lule e bukur e Shqipnis! Ti bjeshkat plot vjollca rreth i ke, …Si vashë e virgjen: nuse sikur je; Dhe malet me bor Mi krye i ke kunor!
Kosovë, o atdhe i lavduem i burrnis Ti ke pas kjen mbretnesha e Rumelis! Nalt mbaje kryet t’and si gjithmon Difto-u e zonja; koha sot e don Ti t’çohesh përseri N’luftë t’mbarë për liri!
Se teje të madhe shpresë ushqen Shqipnija Me burra ti q’i len, t’gjatë si selvija, Sakola mali, shoq në bot’ që s’ kanë Si luaj e si dragoj plot forcë që janë, Që e derdhin gjakun prrue Atdheun për m’e shpëtue!
Ke bij që s’kanë drojë asnjë pikë As syni far’ u tutet, s’dinë as frikë Anmikut kur i sulen me rrebtsi Si breshni mi te hidhen me duhi.
Gra e vasha ke, si zana sy-mëdha Trimnesha qi Shqipnija din m’i ba Qi rrokin armët në luftë me gas tuj shkue Ja se me mund, ja se me dekun tuj luftue! Për nder të shtëpis s’vet; E falin shpirt e jet!
Kosovë, o trimneshë, lule e rrallë Detyrën tin’ e ke me dal sot n’ballë Se mbrrini koha, tokën për m’e mprue Anmiqt e motçëm jashtë me i dëbue Se mjaft e kanë robnue Dhe n’ zjarm e kanë prue!
A mund m’e durue pa pra kët zgjedhë Që të huejt para syve të t’venë ledhe Për me t’rrzue nër kamb’ e për me t’shkel Për me t’ba gjithë copë, mirë si ju del Dhe duersh mos të lëshojn’ Prej faqes s’dheut të t’shojn!
Disa “Serbi e vjetër” duen me i thanë “Maqedhoni” do t’ jerë emnin ja lanë! Atyne si u pëlqen kufijt i venë Shqipnija veç mbas dojes s’tyne me kjenë; Mendojnë pa turp kurrfarë Se s’ka nji komb Shqiptarë!
Përpara burra, rrokni hut’ e shpatë Prej zis pështonëje Kosovën e ngratë At’ nanën t’uej t’lidhun kamb’ e dur Q’ anmiqt e kan vorrue me dhe e me gur, Me lott qi qan e ankon E asnji nuk i ndihmon!
Shqyptarë mos kujtoni bes’ e fe Po nanën ju kujtoni qi u ka le Qi ka mbet fill e vetum si gru e ve Prej bijet e harrume mi ket dhe! Se ansht turp i math për ju Të huejt me i u çnderu!
Sot ora mbrrini, dita e bekueme Shqipnin m’e ba në bot’ një vent t’lirueme! Kosovës emnin me ja ngref te qilli Për çud të botës sa ka me shkëlzy dilli Me rrnue një Shqypni Si zonjë në lumni.
Shqyptarë, çoni-u, vllazën ora mbrrini Si Geg’ e Toskë nalt flamurin e ngrini! Një Manastir, Shkup, Shkodër e Janinë Një trup bani-e an’ e mb’anë Shqypninë Si ç’trimit mirë i prek Me nder n’luftë me dek! / KultPlus.com
Numri i turistëve në Kosovë ka filluar të rritet viteve të fundit. Sipas Agjencisë së Statistikave, muajin e kaluar, numri i turistëve ishte rreth 29% më i madh, krahasuar me vitin 2022.
Baki Hoti, kryetar i një shoqate turizmi thotë se edhe vitin e kaluar kemi pasur rritje të numrit të vizitorëve. Megjithëkëtë, ai thotë se numri i turistëve mund të jetë shumë më i madh nëse Kosova bën politika më të mira për zhvillimin e turizmit.
Ndonëse me një hapësirë gjeografike jo të madhe dhe politika jo të favorshme për zhvillimin e turizmit, falë atraksioneve e jo vetëm, numri i turistëve në Kosovë po shënon rritje viteve të fundit. Kështu thotë për Radio Kosovën, kryetari i Unionit të Turizmit të Kosovës, Baki Hoti, i cili thekson se vitin e kaluar kemi pasur rritje prej rreth 25% të numrit turistëve e një trend i tillë i rritjes po vazhdon edhe këtë vit.
“Rritja e numrit të turistëve është duke ecur në këtë drejtim edhe këtë vit. Sipas Agjencisë së Statistikave, muaji i kaluar ishte me e 28.9% rritje të numrit të vizitorëve. Në kuadër të kësaj rritje kemi pasur 40% rritje të numrit të turistëve ndërkombëtar. Na gëzon ky fakt se ka një rritje të kërkesës për ta vizituar Kosovën nga grupe të ndryshme të vizitorëve ndërkombëtarë”, tha ai.
Tutje, Hoti thotë për Radio Kosovën se me shoqatën që drejton po përpiqet që të përfshijë Kosovën në pakot ballkanike dhe evropiane të turizmit. Megjithëkëtë, Hoti thotë se vendi ynë nuk ka politika të favorshme për zhvillimin e turizmit.
“Për shembull, ne kemi Tatimin mbi Vlerën e Shtuar më të shtrenjtë në rajon. Sipas një hulumtimi që kemi bërë në 25 shtete evropiane, ka dalë që të gjitha shtetet e kanë TVSH-në e zbritshme për akomodim, në raport me TVSH-në standarde. Pra nëse TVSH- në e kanë 20%, atë për akomodim e kanë 5-6%. Ndërsa tek ne TVSH është 18 % dhe është e njëjtë me atë standarde. Një shembull tjetër. Maqedonia i subvencionon operatorët turistikë që mundohen me krijuar lidhje dhe me sjellë turistë të huaj në Maqedoni, dhe ata i subvencionon me 14 euro për çdo natë që rrinë aty”, theksoi Hot .
Sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës, “në vitin 2022, numri i vizitorëve (vendorë dhe të huaj) ishte 460 mijë e 467, prej tyre 35,37%, ishin vendorë dhe 64,63% të jashtëm”. Në raportin e ASK-së për Statistikat e Hotelerisë dhe Turizmit për vitin 2022, thuhet krahasuar me vitin 2021 numri i vizitorëve të jashtëm ishte për rreth 40% më i madh, kurse net-qëndrimeve vizitorëve të jashtëm ishte rritur për 52,0%. / KultPlus.com
Aktori i famshëm i filmave aksion në nivel botëror, Jean-Claude Van Damme, do të vjen për herë të parë në Kosovë.
Ikona e aksioneve dhe filmave të cilat kanë shoqëruar ekranet anë e kënd globit, do të gëzoj fansat shqiptar më 16 korrik. Ardhjen e tij po e mundëson një kompani zvicerane e orëve. Lajmin e ka konfirmuar vet ai nëpërmjet një video.
“Shumë shpejt do të jem në Kosovë në mes të 16 dhe 20 korrikut”, ka thënë ai në video.
Ende nuk dihet agjenda që do ta ketë artisti gjatë qëndrimit në vend.
Jean-Claude Camille François Van Varenberg është aktor luftarak, regjisor dhe koreograf luftarak belg. Rrugëtimi i tij nis në moshën 10 vjeçare, ku babai i tij e regjistroi në klasat e arteve marciale. Rrugëtimin me film e nisi në SHBA në vitin 1982. Ndër filmat e tij më të njohur janë “Bloodsport”, “Timecop”, “Universal Soldier”, “Hard Target”, “Kickboxer”. Gjithsej ka luajtur në mbi 50 filma./ rtk / KultPlus.com
Sot (e premte) është planifikuar të mbahet një protestë në Tiranë në përkrahje të Kosovës për situatat nëpër të cilat po kalon.
“Dje, sot, nesër, përjetë bashkë”, është thirrja që po bëhet në rrjet drejtuar qytetarëve, për protestën e sotme përpara kryeministrisë në ora 19:00.
Kjo nismë është nxitur për ta mbështetur Kosovën, si dhe nga deklarata e kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama për anulimin e mbledhjes së dy qeverive.
Kujtojmë se qëndrimet e Ramës si për propozimin për Asociacionit, por edhe deklarata e tij ku i bën thirrje kryeministrit Kurti që të tërheqë forcat policore nga veriu, nuk janë pritur mirë nga shumë qytetarë shqiptarë.
Njoftimin e ka shpërndarë edhe aktori i njohur shqiptar, Florjan Binaj.
“Shihemi sot! Mos e lini ngritjen e zërit për kombin shqiptar vetëm për në stadium…”, ka shkruar Binaj në Facebook./ KultPlus.com
CineStar, kinemaja më e madhe rajonale, hapi sot dyert për herë të parë në Prishtina Mall.
Për të përjetuar të parët pamjet ekskluzive të kinemasë brenda, ishin ftuar mediat ku secili i pranishëm qysh në hyrje mahnitej nga kjo prurje e re në vendin tonë.
Në hapat e parë të hyrjes në kinema, fryma artistike e CineStar vjen me një shfaqje ndryshe. Dritat e buta po na ndriçonin rrugën për të na përcjell në një botë tjetër të imagjinatës. Dizajnet e jashtme moderne që ishin punuar me shumë mjeshtëri, ndihmonin të ndizet interesi dhe kureshtja për të zbuluar mrekullitë e fshehura brenda mureve të kësaj kinemaje e cila qysh në korridor dukej magjike, shkruan KultPlus.
Në këtë rrugëtim po na shoqëronte menaxheri i kinemasë CineStar për Kosovë, Arben Shabani, i cili kujdesej që në detaje të na njoftonte për specifikat e secilës sallë ku asnjëra nuk ngjasonte me tjetrën.
Kur hynim në sallat e brendshme, mahnitja artistike arrinte kulmin. Në këto salla, kufizimet e realitetit humbasin kuptimin dhe spektatori vendoset përballë imazheve të bukura dhe emocionuese që shfaqen në ekranin gjigand. Dyshemetë e mbarëvajtjes ishin një tjetër pikë tërheqëse, duke ofruar një ambient të ngrohtë dhe mikpritës për të shijuar çdo moment të eksperiencës kinematografike.
Kur flasim për të rejat teknologjike të kinemasë CineStar ato sjellin një përjetim të pakrahasueshëm për publikun. Sallat janë pajisur me teknologji të fundit në fushën e kinemasë, me ekrane të gjera dhe cilësi imazhi të jashtëzakonshme. Sistemi i tingullit dhe zërit ofrojnë një efekt tërheqës duke përmirësuar ndjeshëm eksperiencën e shikuesit.
Por mbi të gjitha, është programi i filmave të ofruar nga CineStar që bën hapjen e tij ende më të ndjeshme, ku disa nga trailerat e këtyre filmave patën rastin t’i shohin sot gazetarët e pranishëm.
Duke sjell filma të pasur në përmbajtje dhe vizionarë në kinematografi, CineStar ka krijuar një vend të veçantë për magjinë e kinemasë në një vend ku diçka e tillë kishte munguar dukshëm.
Ky megapleks ishte i përbërë nga hiq më pak se 15 salla.
Po e nisim me konceptin “Destination Cinema”, i cili është një trend absolut në industrinë e kinemasë botërore, nga sot është në dispozicion në Prishtinë për të gjithë ata që dëshirojnë filma dhe argëtim pa fund në ekranin e madh, si dhe shumë përmbajtje dhe formate kinemaje të papara deri më tani.
CineStar Megaplex Prishtina Mall sjell formate ekskluzive të kinemasë premium, dhe pikërisht sot u zbulua një lajm i madh: kjo është kinemaja e parë në rajon me sallën SCREEN X.
Screen X është një teknologji speciale e sallës dhe kinemasë në të cilën ekrani shtrihet majtas dhe djathtas të ekranit qendror, i cili i mundëson shikuesit një përvojë filmi panoramik 270 gradë. Të ashtuquajturit – Kinema Pa Kufi.
Oferta e pasur e formateve premium përfshin Gold Class për ata që pëlqejnë një takim luksoz me darkë në kinema. Pastaj sallën eXtreme me një ekran më të madh dhe teknologji më të fortë, Ultimate nga Dolby Atmos është perfekt për adhuruesit e zërimit më të fundit në botën e teknologjisë. Ka edhe një Gaming sallë për e-sports, një Kids sallë për fëmijë që do të ketë një program dhe tingull të personalizuar për fëmijët e vegjël nga ora 11:00 deri në orën 17:00. Krahas tij ofrohen edhe dy dhoma ditëlindjeje, që e bëjnë këtë lokacion të preferuar për prindër dhe fëmijë. Të gjitha këto formate janë në dispozicion nga sot, ndërsa CineStar njofton se salla 4DX do të hapet më 15 qershor me filmin “The Flash”.
Me 15 salla kinemaje të pajisura në mënyrë modern, të dimensioneve dhe identitetit vizual të ndryshëm, me afërsisht 2000 ulëse, CineStar Megaplex në Prishtina Mall është kinemaja më e madhe, më moderne, por edhe më e bukura në Kosovë dhe më gjerë. Përveç epërsisë teknologjike që përfshin ekranet Harkness nga muri në mur, projektorët lazer Barco 4K RGB, Real D Ultimate 3D, altoparlantët JBL dhe përforcuesit audio Crown, pjesa e brendshme e CineStar të Prishtinës ka një shumëllojshmëri materialesh, ngjyrash dhe stilesh, të nënshkruara nga dizajnerë të njohur që kanë montuar dhe kinema të tjera CineStar të vlerësuara me shumë çmime, përfshirë çmimin për kinemanë më të mirë të sapondërtuar në Evropë 2018 (CineStar Split).
Biletat për CineStar me ofertën me 50% zbritje do të shiten në arkat e kinemasë duke filluar nga dita e sotme, 2 qershor në orën 15:00 kurse online në www.cinestarcinemas-ks.eu janë të disponueshme që tani.
CineStar Cinemas është zinxhiri më i madh i kinemasë në rajon me 28 multiplekse, 182 salla dhe afërsisht 28,000 dhe me këtë megaplex në Prishtinë, CineStar tani hyn fuqishëm edhe në Kosovë.Shoqata Ndërkombëtare e Kinematografëve (UNIC) e shpalli CineStar Cinemas kinemanë më të mirë në Evropë për vitin 2019, pasi përfaqëson një shembull konkret të një kompanie që ngrit nivelin në industri dhe arrin rritje të vazhdueshme. / KultPlus.com
Për aktorin austriak me origjinë shqiptar, Aleksandër Moisiun nesër do të hapet një ekspozitë në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani”.
“Aleksandër Moisiu: Njeriu dhe Artisti” titullohet ekspozita e cila do të mbahet në hollin e ekspozitave të BKK-së, nesër, më 17 maj në ora 15:00.
Ekspozita prezanton fotografi, artefakte dhe dokumente për dhe të Aleksandër Moisiut, të mbledhura në arkivat austriake nga studiuesi Pjetër Logoreci. / KultPlus.com
Tash e sa kohë nuk ka gazeta të shtypura në vendin tonë. Rreth kësaj çështjeje për Portalin Dukagjini kanë diskutuar drejtori ekzekutiv në Këshillin e Mediave të Shkruara të Kosovës (KMShK), Imer Mushkolaj, profesori në Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, Faton Ismajli dhe asistentja profesoreshë në Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, Hyrije Mehmeti.
Kosova është i vetmi vend në rajon që nuk ka gazeta të shtypura. Para pandemisë ishin disa gazeta që shtypeshin në Kosovë, “Koha Ditore”, “Epoka e Re”, “Zëri” dhe “Bota Sot”.
Edhe pse kaloi pandemia e Covid-19, këto gazeta nuk vazhduan të shtypeshin më.
Imer Mushkolaj, drejtori ekzekutiv në Këshillin e Mediave të Shkruara të Kosovës (KMShK), në një intervistë për Portalin Dukagjini, ka thënë se mungesa e gazetave e ka diskrimunuar një pjesë të qytetarëve më në moshë, të cilët gazetat i kanë pasur burim të informimit, dhe se problemet në qasjen online kanë bërë që ata të jenë të përjashtuar në njëfarë forme nga mënyra tradicionale e informimit.
Mushkolaj ka thënë se shkaqet kyçe që ndikuan në “zhdukjen” e këtyre gazetave janë problemet financiare dhe përhapja e vrullshme e mediave online.
Sipas tij botuesit e gazetave nuk kanë pasur mundësi që të vazhdojnë botimin e tyre edhe pas situatës me pandeminë, gjë që çoi në mbylljen e tyre.
Ai bën të ditur se tani publikohen dy gazeta në internet, në versionin PDF, por kjo sipas tij nuk mjafton.
“Gazetat janë pjesë e rëndësishme e memories kombëtare të secilit komb, andaj mungesa e tyre lë zbrazëti të madhe edhe në këtë aspekt”, është shprehur ai.
Drejtori ekzekutiv i KMShK-së shton se informimi online është më i shpejtë dhe në kohë reale, thekson se puna në gazetë është më komode dhe koha më e madhe në dispozicion bën që të përvidhen më pak gabime.
Sipas tij përparësia e gazetave online në këtë rast është që lëshimet mund të përmirësohen shpejt, në mënyrë që publiku të informohet shpejt dhe drejt. Ai ka potencuar se interaktiviteti me publikun është “shumë më shumë i shprehur në gazetat online”.
Për rikthimin e gazetave të shtypura Mushkolaj ka thënë se nuk janë ndërmarrë hapa konkret ngase sipas tij, duket se nuk ka llogari financiare për një gjë të tillë. Ai thekson se përshtatja me gazetat online nuk ka qenë e vështirë, por, natyrshëm, mbetet nostalgjia për gazetën e printuar.
“Gazetat online nuk duhet ta vënë shpejtësinë para saktësisë. Më shumë kujdes në informim do t’i bënte më të mira ato”, ka përfunduar Imer Mushkolaj.
Profesori në Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, Faton Ismajli ka thënë se gazetaria e internetit, gazetaria e portaleve ofron shumë më shumë mundësi për të bërë gazetari më “cilësore, më të shpejtë, më të saktë, më të thellë, më të dokumentuar”.
“Mirëpo, mungesa e gazetave për një shoqëri sikur e jona është në radhë të parë dëm në raport me historinë. Sepse gazetarët janë të parët që shkruajnë çka ndodh sot dhe publikohet të nesërmen. Shembull, nëse marrim faktin se çka ka ndodhur më 2008 shkojmë në arkiva, i gjejmë gazetat dhe mund të përdorim si argumente, mund të studiojmë atë periudhë”, ka thënë Ismajli për Portalin Dukagjini.
Sipas tij, kjo ndikon edhe në aspektin e profesionit pasi gazetat patën krijuar një traditë në Kosovë, nisur gazeta Rilindja për të vazhduar me gazetat e viteve të 90-ta, pastaj me gazetat e pas përfundimit të luftës.
“Në njërën anë gazetaria e re ka krijuar mundësi më të mëdha për gazetari profesionale, por gazetaria e gazetave vazhdon të mbajë epërsinë e raportimit profesional, të thellë, të argumentuar dhe më etik në raport me mediat e reja”, ka thënë Ftaon Ismajli.
Profesori në Departamentin e Gazetarisë ka thënë se dy faktorët që ndikuan në “humbjen” ose “zhdukjen” e gazetave të shtypura janë mungesa e lexuesve dhe mungesa e interesimit të bizneseve për të pasur reklama në gazeta.
“Shto këtu faktorin e tretë kulturor. Pra, Kosova për dallim prej kulturave europiane kur gazetat e para kanë dalë para më shumë se 300 vjetëve, ka një traditë më të shkurtër kohore të posedimit të gazetave. Të kthehemi të dy faktorët e parë, mungesën e lexuesve dhe aspektin ekomomik. Kur janë mbyllur gazetat në Kosovë, numri i tirazhit nuk e ka tejkaluar 1 ekzemplarë. I bie që s’ka pasur shumë lexues. Shikuar nga kjo perspektivë mediat nuk kanë gjetur zgjidhje për të tejkaluar këtë problem. Rrjedhojë e mungesës së lexuesve ka rënë edhe reklama dhe të hyrat e mediave. Rrjedhimisht, s’kanë pasur mundësi të mbijetojë në një treg ku shumica e reklamave, për të mos thënë, pjesa dërrmuese e reklamave vetëm se kishin kaluar në mediat e reja, në portale dhe rrjete sociale”, është shprehur Faton Ismajli.
Ismajli është shprehur se gazetat e shtypura me gjithë mungesën e lexueshmërisë, me gjithë problemet kanë ofruar një thellësi më të madhe se sa portalet. Sipas tij, gjithmonë mediat kanë synuar shpejtësinë, mirëpo, në këtë kohë, pra në kohën e mediave të reja “gara është edhe më e ashpër”.
Faton Ismajli ka theksuar se shkaku i traditës, i mënyrës së punës, i mënyrës së organizimit të gazetës, lexuesi i ka besuar më shumë gazetarisë së shtypur.
Ai thekson tutje se gazetaria e internetit në Kosovë po vazhdon të zhvillohet dhe ka një ngritje të standardeve, mënyrës së raportimit e deri te përdorimi i të gjitha mundësive që të jep interneti për të dhënë lajmin në mënyrën më profesionale. Por sipas tij, duhet kohë, investim dhe angazhim për të arritur standardet më të larta edhe në gazetarinë online.
Ismajli nuk është shprehur optimist për mundësinë e rikthimit të gazetave të shtypura sepse sipas tij, është e vështirë të gjendet dikush që bën një investim të tillë.
“Ndoshta, edhe OJQ e në fund të fundit edhe shteti do të mund të investonte në një gazetë të shtypur, me një tirazh t vogël që do të mund që do të mund të shërbente si memorie e ngjarjeve që ndodhin. E njëjta gazetë do të duhej të arkivohej në Bibliotekën Kombëtare siç ka ndodhur me gazetat kur dilnin në shtyp. Pra, mendoj se si shoqëri duhet të mendojmë për të nxjerrë së paku një gazetë dhe të gjejmë edhe mënyra. Ideja ime për një gazetë që dokumenton ngjarjet ditore është vetëm ide e imja. Mund të ketë ide edhe më të mira, më kreative që ta rikthejmë në një formë apo tjetrën së paku një gazetë”, ka potencuar Ismajli.
Ai ka treguar se kur gazetarët që më parë kanë punuar në gazeta të shtypura kanë filluar të punojnë në gazetat online kanë kuptuar se duhet të kenë më shumë shkathtësi
“Duhet të kenë njohuri për fotografi. Duhet të dijnë të realizojnë video. Duhet të dinë të përdorin mediat sociale. Duhet të jenë të përgatitur gjuhësisht shumë më shumë se sa në gazeta. Është dukur se gazetaria online është me e lehtë, në fakt, gazetaria në portale kërkon shumë më shumë shkathtësi, shumë më shumë njohje, shumë më shumë kompetencë për të gjitha ato që i diskutuam edhe më lartë”, ka deklaruar profesori në Departamentin e Gazetarisë në UP, Faton Ismajli.
Ismajli ka treguar se portalet apo gazetat online duhet të ofrojnë shumë më shumë raportime me tekst, foto, video dhe grafika siç raportojnë portalet botërore.
“E dyta, portalet duhet t’i kushtojnë rëndësi aspektit profesional, të balancojnë lajmin, të marrin edhe qëndrimet e palëve të përfshira në raportim, të përdorin gjuhë neutrale në raportim, të kenë një qasje kritike në raportim ndaj gjithë atyre që përdorin gjuhë fyese, gjuhë të urrejtjes dhe gjuhë të mosdurimit racor, etnik fetar e seksual. Me një fjalë, portalet duhet t’i ndjekin standardet profesionale që dikur ishin te etabluara në gazeta, televizion e radio”, është shprehur Ismajli.
“Pavarësisht se fillimisht kemi pasur gazetën, pastaj radion, pastaj televizionin dhe në fund portalet, standardet profesionale dhe etike vetëm sa janë ngritur dhe nuk ka pasur asnjëherë konsensus as mes profesionistëve dhe as mes akademikëve se me ardhjen e mediave të reja duhet të ulen standardet. Ka ndodhur e kundërta. Vetëm shihni trendin e fundit, kur mediat në Kosovë dhe në botë, kanë krijuar edhe verifikues të fakteve, kanë krijuar formë të re të shkrimit, kur raportohet për tekstet që kanë raportime të pasakta”, ka përfunduar Faton Ismajli.
Asistentja profesoreshë në Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, Hyrije Mehmeti ka thënë se fillimi i pandemisë në vendin tonë, përkatësisht muaji mars i vitit 2020, ka qenë muaji i fundit kur në tregun tonë ka pasur gazetë ditore.
“Pas këtij muaji, gazetat e shtypura janë zhdukur tërësisht, çka nuk do të duhej të ndodhte”, ka thënë Mehmeti, duke shtuar se një ndër problemet kryesore që lidhet me mbylljen e gazetave ka të bëjë me çështjen financiare.
Mehmeti ka shtuar se Kuvendi i Kosovës do të duhej që së paku të krijonte bazë ligjore për rikthimin në treg të një gazete si gazetë publike.
Mehmeti është shprehur se zhdukja e gazetave ditore ka qenë problematike sidomos për personat në moshë të shtyrë, për të cilët përdorimi i teknologjisë është më i vështirë, e për disa edhe i pamundur. I njëjti problem sipas saj ka qenë dhe për gazetarët të cilët kanë punuar në to.
“Gazetat ditore ruajnë kriteret dhe standardet e gazetarisë. Për më tepër, ajo çfarë mungon nga gazetat ditore lidhet me besueshmërinë e lajmit që përmes tyre është përcjellë tek lexuesit. Një mungesë e tillë e ka bërë edhe më të vështirë dallimin e lajmeve të rreme nga ato të vërteta”, ka thënë asistentja profesoreshë në Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, Hyrije Mehmeti.
Mehmeti është shprehur se gazetat online duhet të marrin përsipër rolin e gazetave të shtypura dhe se “veçanërisht” duhet të shtojnë edhe disa rubrika që kanë pasur gazetat, sikurse recensionet, intervistat e gjata e të tjerë. / KultPlus.com
Mbrëmë hapësira në Kino ABC qe ndryshe. Festivali tashmë i njohur për shkëmbimet kulturore mes Kosovës dhe Serbisë, “Mirédita, dobar dan!”, zuri vend për të shënuar hapjen e edicionit të dhjetë me radhë. Mes dhimbjes për tragjedinë e fundit në Serbi dhe frymës komike të filmit ‘Si mësova të fluturoj’, u zhvillua gjithçka, shkruan KultPlus.
Festivali i njohur më së miri për bashkëpunimin në mes dy shteteve, edhe kësaj here ka dëshmuar për një program të përsosur që do shpaloset në ditët vijuese. Programi si çdo herë synon të jetë qendra e vëmendjes së dy kulturave që dallojnë nga njëra-tjetra. Natyrisht që qëllimi kryesor i “Mirëdita, dobar dan!” mbetet prezantimi i artistëve dhe performuesve që përfaqësojnë skenën kulturore dhe bashkëkohore, por pikë tjetër kryesore është edhe bashkimi i komuniteteve shoqërore të dy shteteve. Kësisoj arrihet të krijohet tradita e bashkëpunimit për të përfunduar në një pikë të normalizimit dhe qëndrueshmërisë së marrëdhënieve në këto dy vende.
Nëpërmjet frymëzimit të figurës ikonike siç është Bekim Fehmiu, në 2014-tën festivali hodhi hapin e parë drejt një rrugëtimi të gjatë e të mundimshëm. Gati një dekadë më vonë, pikërisht ky festival vazhdon të jetë një ndër platformat e pakta që krijon hapësirë të gjerë për shkëmbimin e skenës kulturore mes dy vendeve. Çështjet politike natyrisht që kanë zënë vend ndër vite, por këto rrënjë të thella duhet të largohen njëherë e përgjithmonë. E kjo veçse ka nisë të ndodhë, duke pas bazë ndezjen e qirinjve mbrëmë pas shfaqjes së filmit, para Teatrit Kombëtar të Kosovës, në shenjë solidarizimi me viktimat e sulmit të ndodhur në një nga shkollat e Beogradit. Kjo është dëshmi që populli i Kosovës e di fort mirë se çka është dhimbja dhe tash e sa vite, akoma e përjeton atë ndjenjë, e jo vetëm.
Kushtrim Koliqi, drejtori ekzekutiv i ‘Integras’, mori fjalën i pari, i cili fillimisht, nisur nga tragjedia e ndodhur në Serbi, tha se ky edicion i festivalit po nis në një situatë të jashtëzakonshme, megjithatë, programi do të vazhdojë.
“Miq të festivalit ‘Mirëdita, Dobar Dan’, mirë se keni ardhur në hapjen e edicionit të 10-të të këtij festivali i cili për shumë vite tashmë po vazhdon të ofrojë mundësi për bashkëpunim dhe krijimtari mes Kosovës dhe Serbisë në fusha e aspekte të ndryshme”, u shpreh Koliqi. Më tutje, ai tha se pavarësisht se sfidat politike mes Kosovës dhe Serbisë vazhdojnë të jenë të njëjta, festivali ‘Mirëdita, Dobar Dan’ vazhdon të punojë fort në qëllimin që ka pasur që në vitin 2014, krijimin e rrugëve të reja mes Kosovës dhe Serbisë në fushën e kulturës, medias dhe shoqërisë civile.
“Pavarësisht situatës jo të mirë, respektivisht marrëdhënieve aktuale mes Kosovës dhe Serbisë, festivali ‘Mirëdita, Dobar Dan’ mbetet një prej platformave të pakta që ofron hapësirë për promovimin dhe shkëmbimin kulturor dhe dialog për çështje e tema që ndryshe nuk diskutohen, ose edhe kur diskutohen ato keqpërdoren”, tha mes tjerash Koliqi.
Më pas, fjalën e mori Sofija Todorovic, drejtoresha ekzekutive e Nismës për të Drejtat e Njeriut në Serbi, e cila po ashtu nisi fjalimin e saj duke u solidarizuar me tragjedinë në Beograd duke kërkuar që në këto momente të vështira të qëndrojmë krah për krah me njëri-tjetrin.
“Detyra jonë ka qenë gjithmonë që të lidhim njerëz në kohë të vështira dhe të krijojmë hapësirë për solidaritet. Përmes dhimbjes ne shpeshherë mund të shohim më qartë sepse vuajtja ka fuqi edhe të afrojë njerëzit. Tragjedia e djeshme na ka shtyrë të gjithëve të shikojmë thellë brenda vetvetes dhe t’i vlerësojmë edhe më shumë ato që i kemi”, tha Todorovic duke shtuar më tutje se sot më shumë se kurrë, qytetarët e të dyja vendeve kanë nevojë për njëri-tjetrin.
“Shfrytëzojeni këtë festival që të shikoni brenda vetes, të pyesni dhe të zbuloni se çfarë është ajo që secili prej jush mund të bëni për të inkurajuar më shumë humanizmin, butësinë dhe empatinë edhe atëherë kur rrethanat na çojnë në një drejtim tjetër”, përfundoi ajo.
Pas këtyre fjalimeve, nisi shfaqja e filmit ‘Si mësova të fluturoj’ nga Radivoje Andrić, film ky fitues i shumë çmimeve i cili solli një histori njerëzore për rritjen, kuptimin dhe faljen. Filmi solli të qeshura të shumta në mesin e audiencës. E pas shfaqjes së filmit, publiku u bë bashkë për të ndezur qirinj në shenjë solidarizimi me viktimat dhe të prekurit me tragjedinë në Serbi.
Ju kujtojmë që “Mirëdita, dobar dan!”, organizohet nga Integra (Kosovë), Nisma e të Rinjëve për të Drejtat e Njeriut (Serbi) dhe Iniciativat Qytetare (Serbi), me mbështetjen e Bashkimit Evropian, Fondit për Ballkanin Perëndimor, Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës dhe Rockefeller Brothers Fund. / KultPlus.com
Mirush Kabashi ka lindur më 17 prill 1948 në Shkodër dhe është rritur në Durrës. Është një aktor shqiptar. Origjina e tij është nga Gjakova.
Ai është aktor i rreth 100 roleve, në teatër dhe filma. Shpesh ka qenë edhe prezantues i aktiviteteve të shumta artistike. Gjithashtu, Kabashi është cilësuar si një nga interpretuesit më të mëdhenj të poezisë në Shqipëri.
Ai ka dhënë një kontribut të madh në filmografinë shqiptare. E ndërsa një pjesë të jetës së tij ia ka kushtuar edhe teatrit me rolet e tij të larmishme, ku ndër to më i veçanti ka mbetur ai i Sokratit tek “Apollogjia e fundit e Sokratit”.
Mirush Kabashi, në fund të vitit 2014 u nderua me titullin e lartë “Nderi I Kombit”, dhe titujt tjerë të cilët po ashtu i dha Shteti i Shqipërisë, janë: “Artist i Merituar”dhe “Mjeshtër i Madh i Punës”.
KultPlus ju sjell një interpretim tejet emocionues të Mirush Kabashit, të quajtur ‘Poeme Kosove’ e shkruajtur nga Mitrush Kuteli:
Xh.M., 23 vjeç, nga komuna e Malishevës, ka të përfunduar vetëm shkollimin fillor. Aktualisht, as nuk punon, as nuk është i përfshirë në ndonjë proces mësimor apo trajnim.
“Unë e kam një zanat, jam shtrues i pllakave të qeramikës, por nuk ka punë me kushte të mira”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
“Në një kompani kam punuar 11 muaj dhe nuk jam paguar. Kështu që jam i dëshpëruar nga njerëzit. Punon, punon… kur të bëhet muaji, nuk ta japin rrogën”, vazhdon rrëfimin Xh.M.
Ai nuk dëshiron t’i përmendë arsyet se përse nuk e ka vazhduar shkollimin. Thotë se për shpenzimet e ditës e ndihmon e ëma, e cila merr një pension mujor prej rreth 200 eurosh.
“Çfarë të bëj? Rri në shtëpi… Vështirë është pa punë, sidomos tani kur çmimet janë rritur”, thotë Xh.M.
Si ai që nuk ndjekin as shkollim, as ndonjë trajnim dhe nuk janë të punësuar, janë afër 100 mijë banorë të Kosovës, të moshës 15 deri në 24 vjeç.
Këto të dhëna i ka publikuar së voni Agjencia e Statistikave të Kosovës, bazuar në anketën e fuqisë punëtore.
Të dhënat për tremujorin e parë të vitit 2022 kanë treguar, po ashtu, se nga mbi 1.2 milion qytetarë në moshë pune, mbi 380 mijë janë të punësuar, mbi 77 mijë janë të papunë dhe rreth 750 mijë janë ekonomikisht joaktivë – që do të thotë se nuk janë të punësuar, as të regjistruar si të papunë dhe as nuk kërkojnë punë.
Sipas ASK-së, shkalla e papunësisë në Kosovë në tremujorin e parë të 2022-shit ka qenë 16.6 për qind.
Rrezik nga problemet sociale
Artan Krasniqi, sociolog në Universitetin e Prishtinës, thotë për Radion Evropa e Lirë se shifrat e të rinjve, të cilët nuk punojnë, nuk janë në proces arsimor dhe nuk ndjekin ndonjë trajnim, janë shqetësuese.
“Edhe shteti, edhe shoqëria janë mjaftuar me faktin që Kosova e ka potencialin më të madh rininë dhe sikur është menduar që ky potencial vetëkanalizohet… Ka pasur fare pak politika dhe programe që e ndihmojnë këtë potencial të arrijë në nivele më të larta”, thotë Krasniqi.
Kosova ka popullsi të re, me një moshë mesatare 35 vjeç.
Sociologu Krasniqi thotë se nëse për këta të rinj, nuk krijohen politika të duhura, qoftë të punësimit, trajnimit apo shkollimit, mund të ketë probleme sociale në të ardhmen.
“Së pari mbesin barrë e shoqërisë, familjes dhe më vonë e shtetit. Po ashtu, nuk përjashtohet mundësia që këta të rinj ta kërkojnë rrugën e migrimit”, thotë Krasniqi.
Trendi i emigrimit të qytetarëve kosovarë, sipas shifrave zyrtare, është në rritje. Sipas ASK-së, në vitin 2021 nga Kosova janë larguar mbi 42 mijë banorë. Në vitin 2020 – kur ka shpërthyer pandemia e koronavirusit – nga Kosova kanë emigruar mbi 8.000 veta; më 2019 mbi 34.000; më 2018 mbi 28.000.
Profesori i shkencave sociale në Universitetin e Prishtinës, Behxhet Gaxhiqi, thotë se edhe sikur numri i të rinjve që nuk ndjekin shkollim, trajnim apo nuk janë në punë, të jetë 10.000, është shqetësuese, e lëre më afër 100 mijë.
Ai thotë se institucionet qendrore dhe lokale duhet të hartojnë politika për ofrimin e trajnimeve, së paku.
“Kjo moshë e popullsisë është pjesa më vitale e shoqërisë dhe nuk duhet lejuar të mbetet në këtë gjendje. E ardhmja e këtyre të rinjve mund të jetë e paperspektivë dhe si të tillë mund të përfundojnë në skemat sociale të Qeverisë me mjete minimale për jetesë”, thotë Gaxhiqi për Radion Evropa e Lirë.
Kosova, me mbi 1.7 milion banorë, ka 15 skema sociale e pensionale, nga të cilat përfitojnë mbi 400 mijë qytetarë.
Përveç qytetarëve të papunë dhe me vështirësi ekonomike, nga skemat sociale përfitojnë edhe familjarë të dëshmorëve, veteranë të luftës, pensionistë të moshës etj.
Çfarë thonë ekspertët e ekonomisë?
“Arsyeja që Kosova ka këtë numër të të rinjve që nuk janë as në shkollim, as në trajnim dhe as të punësuar, qëndron tek edukimi dhe trajnimet që ofrohen. Ato nuk janë cilësore dhe në harmoni me tregun e punës”, thotë eksperti i çështjeve ekonomike, Ismet Mulaj, njëherësh ish-ministër i Tregtisë dhe Industrisë.
Tregu i punës në Kosovë, shton ai, ka nevojë për kuzhinierë, kamerierë, punëtorë në sektorin e prodhimit dhe atë të drurit.
“Këto trajnime profesionale duhet t’iu ofrohen këtyre të rinjve, në mënyrë që ata ta gjejnë veten në Kosovë. Të rinjtë tanë janë të dekurajuar për të kërkuar punë, për t’u punësuar apo për të ndjekur ndonjë trajnim”, thotë Mulaj.
Viteve të fundit, tregu i Kosovës është përballur me mungesa punëtorësh – sidomos sektori privat.
Sipas disa anketave që ka realizuar Radio Evropa e Lirë, por edhe të dhënave të Inspektoratit të Punës, qytetarët janë ankuar për paga të ulëta, mosrespektim të orarit të punës, privim nga pushimi etj.
Për rrjedhojë, shumë punëdhënës kanë marrë punëtorë nga jashtë.
Çfarë kanë bërë autoritetet?
Në Kosovë, Agjencia e Punësimit është institucioni kryesor në fushën e punësimit dhe aftësimit profesional.
Kjo agjenci ofron trajnime për mbi 30 profile të profesioneve të ndryshme, përfshirë: moler, murator, suvatues, kuzhinier, furrtar, pastaj për saldim, administrim biznesi, floktari e të tjera.
Për t’i ndjekur këto trajnime, kërkohet regjistrimi në këtë agjenci si punëkërkues dhe më pas ofrohen trajnime në qendrat e aftësimit profesional.
Në Agjencinë e Punësimit të Kosovës, vitin e kaluar, kanë qenë të regjistruar mbi 82 mijë punëkërkues.
Për të zbutur papunësinë te të rinjtë, Qeveria e Kosovës në shkurt të këtij viti ka hapur platformën “superpuna”, e cila synon të rinjtë nga 18 deri në 25 vjeç.
Në kuadër të saj, Qeveria e Kosovës subvencionon punëdhënësin duke paguar pagën e punëtorit për gjashtë muaj, në vlerë prej 264 eurosh. Punëdhënësi, pastaj, ka të drejtë ta shtojë vlerën e pagës për punëtorin e angazhuar.
Pas periudhës gjashtëmujore, punëdhënësi mund ta mbajë në punë punëtorin duke nënshkruar kontratë të re, por edhe mund ta shkarkojë.
Autoritetet kanë thënë se synojnë që me këtë platformë, të punësojnë mbi 10 mijë të rinj, vitin e parë.
Në vitin shkollor 2022/2023, në një shkollë profesionale në Prishtinë ka nisur edhe mësimi dual, sipas të cilit, aftësimi në një kompani të caktuar kombinohet me lëndë në një shkollë profesionale.
Nga Qeveria e Kosovës kanë thënë më herët për REL-in se kjo praktikë mund të inkurajojë më shumë të rinj që ta shohin të ardhmen e tyre në Kosovë. / KultPlus.com
