10 kuriozitete rreth Krishtlindjes

Ndërsa viti po i afrohet fundit, miliona njerëz anembanë botës me padurim pritën këtë periudhë për të vendosur dekorime, drita shumëngjyrëshe, ushqime të shijshme, muzikë të këndshme dhe dhurata emocionuese.

Por përtej këtyre, sa dimë ne për Krishtlindjen, tashmë të transformuar në një festë super argëtuese? National Geographic sjell 10 kuriozitete rreth Krishtlindjes:

Krishtlindja është një festë e krishterë që kremton lindjen e Jezu Krishtit, për të cilin të krishterët besojnë se ishte biri i Perëndisë. Për shumicën e njerëzve, festa zhvillohet çdo vit më 25 dhjetor, ditën që Kisha Katolike Romake zgjodhi për të shënuar ditëlindjen e Jezusit. Por, në fakt, askush nuk e di datën e saktë të lindjes së Jezusit.

Jo të gjithë të krishterët festojnë Krishtlindjet në të njëjtën ditë. Në vendet me popullsi të madhe të të krishterëve ortodoksë, si Rusia, Ukraina dhe Rumania, dita e Krishtlindjes bie më 7 janar. Disa të krishterë ortodoksë grekë festojnë gjithashtu Krishtlindjet më 7 janar.

Emri “Krishtlindje” vjen nga fraza e vjetër angleze Cristes maesse, që do të thotë “Mesha e Krishtit”. Por çfarë ndodh me ‘Krishtlindjet’? Shumë njerëz mendojnë se ky është vetëm një shkurtim i ditëve modern, por në fakt daton në shekullin e 16-të. Thuhet se “X” përfaqëson shkronjën greke “Chi”, shkronja e parë në fjalën greke për Krishtin, Χριστός (shqiptohet “Christos”).

Shumë prej traditave festive që kemi sot, fillimisht lindën në epokën viktoriane, të tilla si kartolinat e Krishtlindjes, dhuratat dhe ushqimet tradicionale si byrekët e gjeli i pjekur.

Pemët e Krishtlindjes u panë për herë të parë në Gjermaninë e shekullit të 16-të, ku njerëzit dekoronin bredhin me fruta dhe arra, më vonë me ëmbëlsira, forma letre dhe qirinj. Por historianët mendojnë se origjina e kësaj tradite festive mund të datojë që nga romakët dhe egjiptianët e lashtë, të cilët përdornin bimë me gjelbërim të përhershëm dhe kurora si simbole të jetës së përjetshme.

Çdo vit Norvegjia dërgon një pemë të bukur Krishtlindjeje, në Londër, ku zbukurohet me drita në sheshin Trafalgar. Pema 20 metra e lartë, është një dhuratë falenderimi për ndihmën që Mbretëria e Bashkuar i dha Norvegjisë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Nuk mund të flasim për Krishtlindjen pa përmendur njeriun gazmor me mjekër të madhe, me faqe rozë: babagjyshin e Krishtlindjes. Por a e keni pyetur veten se si e mori emrin Santa Claus? Është nga Sinterklaas, që do të thotë Shën Nikolla në holandisht. Shën Nikolla ishte një peshkop i krishterë që jetoi në shekullin e 4-t – i njohur për të qenit i sjellshëm dhe bujar, ai më vonë u bë shenjt mbrojtës i fëmijëve.

Babagjyshi nuk është i vetmi personazh i Krishtlindjeve. Ka shumë të tjerë në mbarë botën. Në Itali, për shembull, thuhet se një shtrigë e sjellshme e quajtur La Befana, fluturon në një fshesë duke u shpërndarë lodra fëmijëve. Dhe në Islandë, fëmijët lënë këpucë nën dritare për 13 trollët e djallëzuar të quajtur Yule Lads. Nëse fëmija ka qenë i mirë, ata do të gjejnë ëmbëlsira në këpucët e tyre, por nëse kanë qenë të këqij, djemtë e yjeve do t’u lënë atyre një patate të kalbur.

Të gjithëve na pëlqen të këndojmë së bashku me Jingle Bells, por a e keni vënë re ndonjëherë që kënga nuk e ka fjalën Krishtlindje, Jezusi dhe as Santa Claus? Kjo sepse fillimisht nuk ishte një këngë e Krishtlindjes. Në fakt, himni i gëzuar u shkrua në vitin 1850, me titull “One Horse Open Sleigh”, për festën amerikane, Ditën e Falenderimeve.

Tani, imagjinoni sikur të mos kishte Krishtlindje. Do dukej diçka mjaft e çuditshme? Epo, besojeni apo jo, në 1644 festimet e Krishtlindjes u bënë të paligjshme në Angli, dhe menjëherë pas kësaj, edhe në kolonitë angleze në Amerikë. Në atë kohë, anëtarët e qeverisë mendonin se kuptimi fetar i Krishtlindjes ishte harruar, dhe kështu ndaluan festimet e festave. Disa njerëz festuan në fshehtësi, derisa Krishtlindja u bë përsëri e ligjshme, pothuajse 20 vjet më vonë./atsh/ KultPlus.com

Si kremtohet Krishtlindja në mbarë botën?

Krishtlindja është një nga festat më të njohura dhe madhështore që festohet në të gjithë botën.

Pavarësisht vendndodhjes gjeografike, çdo kulturë ka mënyrën e saj të veçantë për të festuar këtë festë të fundvitit dhe për ta bërë festën unike.

Por, ja si festohet Krishlindja në të gjithë botën:

Itali

Në Itali, në kisha, sheshet e qytetit apo në çdo shtëpi, ekziston ky zakon i shfaqjes së skenës së lindjes së Krishtit, një “presepe” gjatë Krishtlindjeve.

Babbo Natale apo ai i cili atje njihet si Babai i Krishtlindjes u shpërndan dhurata fëmijëve dhe të gjithë njerëzit urojnë njëri-tjetrin.

Poloni

Në Poloni, festimi fillon me darkën e Krishtlindjes. Është një gjë para darkës e cila ka formë të hollë letre dhe është katrore. Ajo është e bërë me miell dhe uji si dhe ka një imazh të Lindjes së Krishtit.

Njerëzit thyejnë një copë dhe e hanë atë.

Gjermani

Në Gjermani, tregjet festive të Krishtlindjes mund të shihen në sheshet kryesore në shumë qytete dhe pemët e Krishtlindjes ngrihen qysh më 24 dhjetor.

Angli

Anglia fillon përgatitjet për Krishtlindje që nga mesi i nëntorit. Njerëzit dekorojnë dhe mbledhin donacione nga vizitorët për bamirësi.

Islandë

Në Islandë, fëmijët mbajnë këpucë në dritare për ta mbushur me dhurata.

Indi, Britani dhe SHBA

India, Britania dhe SHBA ndjekin traditën e ngjashme të mbajtjes së çorape pranë shtratit në natën e 24 dhjetorit për Babadimrin.

Australi

Në Australi, njerëzit shkojnë në plazh për të bërë grill, gjithashtu bëjnë një lojë emocionuese të kriketit në oborrin e shtëpisë dhe këndojnë këngën “White Christmas”.

Greqi

Në Greqi, njerëzit dekorojnë edhe varkat, përveç pemëve të Krishtlindjeve, si një festë e praktikës detare.

Ajo që mbetet e zakonshme, pavarësisht nga vendet e ndryshme në të gjithë globin, është se njerëzit presin me padurim eksitimin e shpirtit të gëzueshëm./Klankosova.tv.

Armëpushimi më i veçantë në botë

Gjithçka do të niste më 28 korrik 1914, për të përfunduar më 11 nëntor 1918. Një konflikt si ky, nuk ishte parë kurrë më parë në histori. Rreth 65 milionë vetë morën armët dhe u përfshinë në luftë.

Ishte me të vërtetë një konflikt global, nga brigjet e Amerikës deri në territoret e Azisë. Një luftë që ndryshoi natyrën e vetë luftës. Por megjithatë, kishte ende humanizëm në gjithë atë errësirë.

Ishte Krishtlindja në frontin perëndimor, në Francën veriore, ku përballë ishin gjermanët me britanikët, kur diçka e çuditshme ndodhi. Në orët e vona të vigjiljes së Krishtlindjeve, ushtarët britanikë dëgjuan gjermanët në llogoret përballë, duke kënduar këngë patriotike dhe panë fenerë të ndezur.

Britanikët, fillimisht ngurrues, iu bashkuan atyre. Ishte fillimi i një armëpushimi jozyrtar në frontin perëndimor, që u njoh si “Armëpushimi i Krishtlindjes”.

Të nesërmen, më 25 dhjetor, gjermanët i ftuan britanikët të takoheshin në territor neutral. Fillimisht ishullorët dyshuan se gjermanët do të përpiqeshin t’i vrisnin, por kur shkuan i gjetën ata të çarmatosur.

Të dyja palët shtrënguan duart, shkëmbyen dhurata, kënduan, bënë fotografi, ndanë ushqime dhe suvenire. Së bashku, ata varrosën viktimat e luftës dhe riparuan disa llogore të dëmtuara.

Por gjëja më e çuditshme është se ranë dakord, për një ndeshje futbolli Britani-Gjermani. Ishte 1 janari i vitit 1915, kur një major britanik, anonim, i shkroi gazetës “The Times”, se një regjiment anglez kishte luajtur një ndeshje futbolli me gjermanët, të cilët i kishin mundur 3-2.

Kjo ishte ndeshja e vetme e futbollit e luajtur në “tokë asnjanëse” gjatë luftës. Ishte një situatë e paparë më parë në fushë betejë. Në nder të kësaj ndeshjeje është ngritur dhe një memorial i njohur si “Armëpushimi i Krishtlindjes”, në Frelinghien të Francës.

Duhet shtuar këtu se, asokohe, me të marrë vesh ç’kishte ndodhur, komandantët e ushtrive të përfshira në luftë morën masa të rrepta që armëpushime të tilla, të mos përsëriteshin më. / KultPlus.com

Kyreministri Kurti: Ne e dimë mirë se dashuria mes nesh është virtyti më i lartë i njeriut

Sot, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti ka uruar Krishtlindjet, përcjell KultPlus.

“Me këtë përvojë të madhe kombëtare ndërfetare ju urojmë motra e vëllezër katolikë, ortodoksë, protestantë e ungjillorë shqiptarë më të mirën. Sepse, kjo ditë është ajo e lindjes së bartësit të mesazhit të dashurisë ndër njerëz”, ka shkruar Kurti.

KultPlus ju sjell postimin e plotë të tij:

Vëllezër e motra të krishterë, gëzuar!

Ju uroj nga zemra mbarësi! Ju uroj një mbrëmje të shkëlqyer në ngrohtësinë familjare dhe të miqve. Qoftë një vit i suksesshëm për të gjithë ju.

Besoj se jemi të ndërgjegjshëm bashkarisht për kushtet në të cilët na ka vendosur pandemia, për realitetin kompleks global, për krizën energjetike, ku dritën e gjejmë nëpër festa të këtilla. E, sinqeriteti, puna dhe ndjenja e përbashkët janë çelësi i çdo suksesi në jetën e secilit prej nesh. Ne do të jetojmë gjithnjë në rrethanat e kohës, por mendimi, vullneti duhet të ushqehen prej besimit. Nuk ka shpresë pa besim.

Besimi është themeli që na e ofron çdo fe neve si popull, andaj dhe ne e respektojmë njëri-tjetrin, në fe e në praktikë. Ne e dimë mirë se dashuria mes nesh është virtyti më i lartë i njeriut. Pasuria jonë kulturore, rrënjosur në traditën tonë popullore, në vetëdijen tonë kolektive për një fat të përbashkët.

Me këtë përvojë të madhe kombëtare ndërfetare ju urojmë motra e vëllezër katolikë, ortodoksë, protestantë e ungjillorë shqiptarë më të mirën. Sepse, kjo ditë është ajo e lindjes së bartësit të mesazhit të dashurisë ndër njerëz.
Shpreh besimin e thellë se si shoqëri ne do të punojmë që urimet që ju i adresoni sot njëri-tjetrit, si dhe urimet që ne u adresojmë sot juve, të marrin në vitin e ardhshëm sa më shumë realitet.

Gëzuar Krishtlindja! / KultPlus.com