Ka dalë në librari vëllimi i dytë i serisë autobiografike “Kujtime të përtejvarrit”, nga shkrimtari frëng François-René de Chateaubriand (përkthyer prej origjinalit nga Primo Shllaku).
François-René Vicomte de Chateaubriand (1768-1848) ka qenë një ndër përfaqësuesit më të spikatur të reaksionit pas Revolucionit Francez, si dhe figura më e shquar e letërsisë frënge në periudhën e Perandorisë së Parë. Lindi më 1768 në Saint-Malo dhe hyri në ushtri më 1786. Gjatë qëndrimit në Paris, ai pati rastin të takohet me figurat më të shquara të jetës letrare dhe jo vetëm letrare të kohës së tij, për të cilët Chateaubriand shkroi portrete mbresëlënëse në kujtimet e tij. Pas revolucionit, këmbëngulja në idetë e tij e detyroi të largohet për në Amerikë në pranverën e 1791.
U rikthye në atdhe më 1792, pas arrestimit të Luigjit XVI. Vepra “Atala, ose Dashuritë e dy të egërve në shkretëtirë”, u botua më 1801, dhe falë stilit të shkëlqyer, elokuencës së zjarrtë dhe përshkrimeve të qëlluara, e bëri menjëherë të famshëm autorin. “Gjenia e kristianizmit” (1802), një mbrojtje e besimit katolik, doli në shtyp në vigjilje të rivendosjes së fesë katolike në Francë nga Napoleoni.
Mjafton të përmenden autorë si Lamartine apo Victor Hugo, për të kuptuar ndikimin themelor të Chateaubriand-it në prozën e mëvonshme në gjuhën frënge.
Vdiq më 4 korrik 1848. I kaloi pesëmbëdhjetë vitet e fundit të jetës duke shkruar veprën e madhështore dhe kontroversiale “Kujtime të përtejvarrit”, e cila pa dritën e botimit menjëherë pas vdekjes së autorit.
Më poshtë një fragment i shkurtër nga parathënia e autorit:
***
Meqë e kam të pamundur ta parashikoj ditën se kur do të vdes; meqë, në moshën time, ditët e dhëna për njeriun janë vetëm ditë të falura, ose, më mirë të themi, ditë ndëshkimi, nga frika se mund të zihem gafil, dua ta shpjegoj veten rreth një vepre të destinuar për t’i bishtnuar mërzisë së këtyre orëve të fundit e të braktisura, që askush nuk i dëshiron e më të cilat njeriu nuk di se ç’të bëjë.
Kujtimet, në krye të të cilave do të lexohet kjo parathënie, përfshijnë dhe do të përfshijnë të gjithë rrjedhën e jetës sime. Janë nisur që nga viti 1811 dhe vazhdojnë deri më këtë ditë. Unë tregoj tek ajo që është kryer, dhe do të tregoj tek ajo që ende është vetëm një skicë, fëmijëninë time, selitjen, rininë, hyrjen time në ushtri, ardhjen time në Paris, njohjen time me Luigjin XVI, skenat e para të Revolucionit, udhëtimet e mia në Amerikë, kthimin tim në Europë, mërgimin tim në Gjermani dhe Angli, kthimin tim në Francë në kohën e konsullatit, punët dhe veprat e mia gjatë perandorisë, vrapin tim në Jeruzalem, punët dhe veprat e mia gjatë Restauracionit, pra, përfund, historinë e plotë të këtij Restauracioni dhe të rënies së tij.
Kam pasur rastin të takohem me pothuajse të gjithë burrat që, në kohën time, kanë luajtur një rol të madh ose të vogël jashtë ose brenda vendit tim. Duke filluar nga Washingtoni deri te Napoleoni, nga Luigji XVIII deri tek Aleksandri, nga Piu VII deri te Grigori XVI, nga Fox-i, Burke-u, Pitt-i, Sheridan-i, Londonderry, Capo-d’Istrias deri te Malesherbes-a, Mirabeau-i, etj. Nga Nelsoni, Bolivari, Mehmet Pasha i Egjiptit, deri te Suffren-i, Bougainville-i, Lapeyrouse-i, Moreau-ja, etj. Kam qenë pjesë e një triumvirati që nuk e kishte pasur shokun ndonjëherë: tre poetë interesash dhe kombesh të ndryshme u gjetën, pothuajse njëkohësisht, ministra të punëve të jashtme, unë në Francë, z. Canning në Angli dhe z. Martinez de la Rosa në Spanjë. I kalova njërin pas tjetrit vitet e zbrazta të rinisë sime, vitet e mbushura plot me ngjarje të periudhës republikane, kohën e lavdishme të Bonapartit dhe të mbretërimit të Legjitimitetit./Express/KultPlus.com
