Etiketë: Le Monde

‘Le Monde’, reportazh për alpet shqiptare

Posted on by Kult Plus

Kolosi mediatik francez “Le Monde” i dedikoi një reportazh alpeve shqiptare të cilat i cilëson si “parajsë e vogël dhe e gjelbër”.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale reportazhin e “Le Monde” dedikuar  Thethit e Valbonës.

“Kolosi mediatik francez “Le Monde” i rikthehet Shqipërisë, këtë herë me një reportazh të dedikuar alpeve tona, Thethit e Valbonës, duke e përshkruar një ‘parajsë të vogël e të gjelbër për alpinistët që kërkojnë shtigje që nuk janë as shumë të rrahura’”, shkruan Rama.

”Le Monde”: Malet magnetike të Shqipërisë, parajsë e alpinistëve

Edhe nëse të kujtojnë më shumë Pirenejtë, masivi gëlqeror i Shqipërisë, pjesë e Alpeve Dinarike, janë një parajsë e vogël e gjelbër për alpinistët, të cilët kërkojnë shtigje që nuk janë as shumë të rrahura dhe as shumë të shtrenjta, shkruan Hubert Prolongeau për gazetën më të njohur franceze ”Le Monde”.

Kjo është një nga sekuencat më mahnitëse në filmin e çmimit Nobel për Letërsinë e fundit, Annie Ernaux, ”The Super-8 Years”, ajo e një udhëtimi të organizuar në Shqipëri në vitet 1960, në një kohë kur një diktaturë e kudogjendur zhyti të gjithë vendin në izolim. Ambient i trishtuar dhe pamundësi për të lëvizur vetë.

Shqipëria po fillon një rikthim turistik, pa dyshim duke shpresuar të zëvendësojë Kroacinë pas pak vitesh në parajsën ballkanike.

Pikat e tij të forta për këtë?

Një kryeqytet që është ofruar për të ngjyrosur dhe shumëfishuar veprat e artit të rrugës, qytetet kulturore të Jugut, plazhet e Adriatikut dhe malet që ofrojnë mundësi të mrekullueshme për ecje.

Ata quhen “Alpet Dinarike”.

Alpe?

Termi është i pasaktë, sepse nuk ka asnjë lidhje gjeografike me këtë masiv në thelb gëlqeror, i cili ia detyron emrin e tij malit Dinara. Nëse do të duhej të vazhdonim krahasimin gjashtëkëndor, për më tepër do të na kujtonte ky formacion prej 200 000 kilometrash katrore që mbulon shtatë vende.

Pika më e lartë e të cilit, maja e Jezerces, 2 694 metra, ndodhet në Shqipëri, është një destinacion gjithnjë e më i popullarizuar nga të apasionuarit pas ecjes, të tërhequr nga bukuria e peizazheve dhe modestia e kostove.

Lugina e Valbonës, një park kombëtar prej 8 000 hektarësh, është më i vizituari nga këto rajone në zgjerim.

Alpinistët vijnë nga të gjitha anët, shumë evropianë, por edhe indianë dhe amerikanë.

“Unë jam këtu sepse i dua malet dhe Alpet në shtëpi janë shumë të shtrenjta”, thotë një student francez.

Nga Valbona, një qytet i vogël, arrijmë në fshatin alpin më të mirë të ruajtur në rajon, Thethin.

Ngjitja në qafën e Valbonës (1 759 m) është e gjatë. Është fillimi i vjeshtës. E kuqja e ahut flakëron. Shtegu ngjitet midis pemëve të arrave, gështenjave dhe mollëve të egra.

Boronicat, luleshtrydhet e egra dhe shegët rriten në anë të rrugës.

Jeta e egër është më larg, por a mund të ankohemi?

Në këto pyje ende mund të gjeni ujqër, arinj dhe rrëqebull. Lumi është shtëpia e troftës, një peshk i rrallë.

Nga qafa shihen Bjeshkët e Nemuna.

Emri vjen nga një legjendë e vjetër e shekullit XV.

Një grua kishte ikur nga pushtimi turk me dy fëmijët e saj duke u ngjitur në mal. Por pasardhësit e saj vdesin përfundimisht nga etja dhe nëna mallkon malin, i cili do t’u japë emrin dy majave./ KultPlus.com

’Le Monde’’: Një guidë 48 orëshe në kryeqytetin shqiptar do të ishte mbresëlënëse për çdo turistë

Posted on by Kult Plus

Prestigjiozja franceze ‘’Le Monde’’ vijon t’i kushtojë vëmendje promovimit të Shqipërisë.

Ajo shkruan për lexuesit e saj se një guidë 48 orëshe në kryeqytetin shqiptar do të ishte mbresëlënëse për çdo turistë, teksa fton turistët të shijojnë jetën e natës, artin e rrugës, gastronominë, muzetë e mahnitshëm dhe shëtitjet në zona turistike.

“I izoluar prej kohësh nga vullneti i një fuqie të hekurt, kryeqyteti shqiptar ka marrë ngjyra të reja. Mes muzeve të pasura, hapësirave të gjelbra të mëdha dhe hapjes së rrugës për artin e rrugës, ajo doli nga ky “dimër i madh” i përshkruar nga artisti i tij më i famshëm, shkrimtari Ismail Kadare”, shkruan ndër të tjera “Le Monde”.

Artikullin e gazetës franceze e ka shpërndarë për ndjekësit e tij në rrjetet sociale edhe kryebashkiaku, Erion Veliaj, duke u shprehur i lumtur për promovimin që po i bëhet Shqipërisë. / KultPlus.com

”Le Monde” analizon veprën e Ismail Kadaresë

Posted on by Kult Plus

Kadare vjen i përkthyer në gjuhën frënge, nga violinisti i njohur, Tedi Papavrami. 

Me botimin në frëngjisht të kësaj vepre të shkrimtarit shqiptar me famë botërore, Ismail Kadare, prestigjiozja ”Le Monde” i bën një analizë veprës së tij, që zë fill me ngjarjen e vitit 1934, me telefonatën e famshme të udhëheqësit sovjetik Josif Vissarionovich Stalin me shkrimtarin nobelist, Boris Pastërnak.

Telefonata ka në qendër poetin rus Ossip Mandelstam, i cili, Stalini e konsideronte si ‘malokun e Kremlinit’.

Stalini e di, se Pastërnaku dhe Ossip Mandelstam janë miq dhe për këtë arsye, ai kërkon një lloj aprovimi prej tij, teksa ky i fundit i përgjigjet se, thjesht, janë të ndryshëm. Një përgjigje sa diplomatike, aq edhe lloj ‘tradhtie’ e tij, Pastërnakut, ndaj mikut të tij. Megjithë qëndrimin nga ana e tij, gjatë kohës që Stalini fliste me Pastërnakun, miku i tij poet, Ossip Mandelstam ishte dënuar.

”Le Monde” shtron pyetjen sesi do të ishte sjellë Kadareja në një situatë të tillë, nëse do të ishte në vendin e Pastërnakut dhe çfarë e tërhoqi shkrimtarin shqiptar ndaj këtij episodi, për të shkruar “Kur sunduesit grinden”.

”Le Monde” shkruan:

Së pari, faktet ose sa pak dimë rreth tyre.

Skena zhvillohet në Moskë, në vitin 1934. Pasditen e 23 qershorit, shkrimtari Boris Pasternak (1890-1960) – autori i ardhshëm i romanit të famshëm ”Doktor Zhivago” (1957) dhe Nobelist në Letërsinë më 1958 – merr një telefonatë të papritur, nga shoku Stalin.

Udhëheqësi suprem i Bashkimit të Republikave Socialiste Sovjetike dëshiron të flasë me të, për poetin rus, Ossip Mandelstam (1891-1938). Ai e di se dyshja, Mandelstam dhe Pastërnaku, janë miq. Disa muaj më parë, në vjeshtën e vitit 1933, Mandelstam kompozoi Epigramin e tij të famshëm kundër Stalinit, me titullin “Xhelat dhe vrasës i muzhikëve”.

Poeti rus Ossip Mandelstam, e konsideronte dhe e përshkruante Stalinin, si “malokun e Kremlinit”. Madje, ai gjeti fjalë të tilla, si: Gishtat e tij janë të yndyrshëm si krimbat/ Fjalët e plumbave i bien nga buzët./ Mustaqet e kacabunjtë që përqeshin/ Dhe lëkura e çizmeve që i shkëlqen.”

Kur Stalini telefonon Pastërnakun, Mandelstam sapo është arrestuar dhe dënuar. Poeti do të vdesë katër vjet më vonë, në një kamp tranzit, gjatë rrugës për në Kolyma.

Por, le të kthehemi në vitin 1934, te kjo telefonatë mitike – që e hasim trajtuar nga pena e shumë autorëve sovjetikë që shkruan për epokën e Stalinit.

Kësa here është shkrimtari i madh shqiptar Ismail Kadare, ai që shkruan për këtë temë, gati nëntëdhjetë vjet pas ngjarjes. Autori i romanit ”Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur” (1963) i shpjegon mosmarrëveshjet që në krye. Kadare ishte vetë student në Moskë, në vitet 1950. Aty, në Institutin Gorki, dëgjoi për herë të parë për këtë telefonatë, mes Stalinit dhe Pastërnakut. Prej atëherë, ai nuk ka reshtur së menduari për të. A e vulosën fatin e poetit, ato tre-katër minuta komunikim në telefon? Pse e telefonoi Stalini, Boris Pastërnakun? A kishte ai dyshime për fatin që do t’i rezervohej Mandelstamit, në një kohë kur “emri i poetit lakohej dhe përgojohej nga të gjithë”? A donte ta vinte në provë Pastërnakun? A e kishte tradhtuar ai, mikun e tij? Pastërnaku, ishte i befasuar nga telefonata?

Thuhet se kur Stalini e pyet Pastërnakun, se: “Çfarë mendon për Mandelstamin?”, ai supozohet të jetë përgjigjur: “Thjesht, ne jemi të ndryshëm, shoku Stalin.” Të ishte kjo, provë e mospranimit nga ana e tij? Çfarë do të kishte bërë Kadare në vend të tij? Dhe çfarë e tërhoqi kaq shumë, Kadarenë, në ato pak minuta që e ndoqën edhe në ëndrrat e tij?

Trembëdhjetë versione:

Apriori, struktura e tregimit është e thjeshtë; në fillim të librit, e shohim autorin në pleqëri, duke tentuar të shkruajë romanin e këtij episodi.

Duke ia përshkruar botuesit që ka plot mëdyshje: “Poeti dhe tirani, nuk duhet të gjendeshin kurrë në të njëjtën anë. Pastaj, Kadare e lë mënjanë dhe zbërthen versionet e ndryshme që ai mundi t’i bashkonte kësaj telefonate. Jo më pak se trembëdhjetë: KGB-ja, zonja dhe miqtë e Pastërnakut dhe shkrimtarë të tjerë… Çdo herë, nuk është as i njëjti version dhe as krejt i ndryshëm. Asnjë prej tyre, nuk duket as krejtësisht i rremë, as plotësisht i besueshëm. Më i çuditshmëm, apo më ironik është fakti se, Stalini ia mbylli telefonin Pastërnakut si të ishte dikush që mishëronte një lloj “rreptësie morale”: “Je një shok shumë i keq, shoku Pastërnak! /KultPlus.com

Shtëpia muze e Ismail Kadaresë pushton gazetën “Le Monde”

Posted on by KultPlus

Ndonëse ka vetëm pak muaj që është hapur, muzeu më i ri në Tiranë, shtëpia e Ismail Kadaresë ka tërhequr menjëherë vëmendjen e turistëve të huaj dhe të mediave botërore.

Gazeta prestigjioze franceze “Le Monde” i ka kushtuar një hapësirë të veçantë apartamentit të shkrimtarit të njohur shqiptar i kthyer tashmë në muze, i arreduar sipas stilit tipik të viteve 1960, ku ai jetoi dhe shkroi përgjatë orëve më të këqija të regjimit komunist (1944-1991).

“Ai nuk figuron ende në kartëmonedhat shqiptare (lek), por ai mishëron në vetvete kulturën e vendit të tij të vogël. Në Shqipëri, ku ai kalon gjysmën e vitit, Ismail Kadare është shkolluar dhe njihet nga gjithë, që nga shoferi i taksisë deri tek kamarieri i restorantit. Në pjesën tjetër të kohës, ai jeton pranë kopshtit të Luksemburgut, në Paris, ku erdhi në vitin 1990 dhe ku mori azilin politik në Francë. Tashmë, në moshën 83 vjeçare, për shkrimtarin është një ngjarje për t’u shënuar çdo rikthim i tij në Tiranë. Në maj, u inaugurua shtëpia – muze “Kadare”. Bëhet fjalë për një apartament të arreduar sipas stilit tipik të viteve 1960, ku ai jetoi dhe shkroi përgjatë orëve më të këqija të regjimit komunist (1944-1991). Një shtëpi me dy dyer nga jashtë – njëra për të hyrë, tjetra për të ikur … (nuk është asnjëherë i tepërt përkujdesi në diktaturë) – e cila sapo është hapur për publikun”, shkruan “Le Monde” .

Prestigjiozja franceze i bën një përshkrim fantastik shtëpisë muze të Ismail Kadaresë e cila është rikonstruktuar tërësisht nga Bashkia e Tiranës, me qëllim hapjen e saj për dashamirësit e letërsisë shqiptare, por edhe për vizitorët e shumtë të huaj që vizitojnë kryeqytetin shqiptar.

“Vizitojmë zyrën e Ismail Kadare, muret e së cilës janë lyer me ngjyrë jeshile. Atje mund të vëmë re një oxhak, në cepin e të cilit ai ulej çdo mëngjes për të punuar, i shoqëruar veçse nga shkëndijat e zjarrit në vatër. Po ashtu shohim makinën e shkrimit Hermes Baby, mbi të cilën u shtypën romanet e tij të mëdha për atë kohë, “Dimri i vetmisë së madhe”, “Prilli i thyer”, “Pallati i ëndrrave” … (1973, 1980, 1981, të gjitha librat e tij gjenden tek Fayard, që ka publikuar veprat e tij të plota në dymbëdhjetë vëllime, midis 1993 dhe 2004). Në bibliotekë, puna e tij e konsiderueshme, e përkthyer në më tepër se 40 gjuhë dëshmon pasionet e qëndrueshme, legjendat ballkanike në Antikitetin grek, gjë e cila i shërbeu shumë për t’iu kundërvënë diktaturës, nga disa vepra të Jean –Pierre Vernant apo Pierre Vidal Naquet tek veprat e Uilliam Shekspir apo të Balzak e deri tek klasikët ruse”, shkruan Florence Noiville, gazetari i “Le Monde”/RTSH/ KultPlus.com