Etiketë: Leonardo da Vinçi

Louvre do të presë vepra të artistit italian pas përhapjeve të gjata politike dhe betejave ligjore.

Shfaqja më e rëndësishme e artit të bllokut në Paris për gjysmë shekulli, ku u deshën 10 vite për ta përgatitur, pothuajse u shkatërrua nga bllokimi diplomatik midis Italisë dhe Francës që nga lufta e dytë botërore. Ditë të tëra para hapjes dhe ende nuk ka asnjë shenjë nëse do të shfaqet një nga veprat kryesore.

Ekspozita e Leonardo da Vincit në Louvre do të zë vend, për të shënuar 500 vjet nga vdekja e mjeshtrit italian të Rilindjes, ku do të hapet përfundimisht javën e ardhshme pasi muzeu më i vizituar në botë përgatitet të trajtojë një fluks të madh vizitorësh.

Një nga ekspozitat më të shtrenjta të zhvilluara ndonjëherë në Francë, është hera e parë që një numër kaq i madh i vizatimeve, skicave, shkrimeve dhe pikturave të Leonardos janë të bashkuara në një vend.
Mirëpo, akoma ekziston misteri se kush e zotëron pikturën, një përshkrim të Jezuit në veshjen e Rilindjes, i cili dikur mendohej se mbahej Gulf. Në mënyrë të pazakontë, hapësira e ekspozitës është projektuar për të akomoduar fotografitë që vijnë ose refuzohen në minutën e fundit.

“Asnjëherë nuk kemi qenë në këtë situatë,” tha një përfaqësues muze.
Leonardo, jeta e të cilit ka qenë një burim i vazhdueshëm i krijimit të mitit, konsiderohet një gjeni vizionar – një piktor, shkencëtar, inxhinier dhe shpikës. I lindur si djali i paligjshëm i një noteri në qytetin kodrinor Tuscan të Vinci në 1452, humanisti italian punoi në Firence dhe Milano, dhe i kaloi vitet e tij të fundit në gjyqin e mbretit francez Francis I në Loire, ku vdiq në 2 maj 1519.

Që atëherë, ajo që dihet në jetën e tij është shtruar dhe kapur; Vegjetarianizmi i tij dhe interesi për mirëqenien e kafshëve janë cituar nga grupet franceze kundër gjuetisë ndërsa fytyrat androgjene në shumë nga portretet e tij konsiderohen nga disa si një pyetje moderne e gjinisë.
Në zemër të ekspozitës së Luvrit janë mësimet që mund të mësohen rreth personalitetit të Leonardos, nga realizmi frikësues në veprën e tij: portrete të tilla si La Belle Ferronnière, Mona Lisa ose përshkrimin e tij te Shën Gjonit Pagëzuesit.

Leonardo pikturoi relativisht pak – ka vetëm rreth 15 piktura të mbetura – nga të cilat nëntë janë në këtë shfaqje. Ai punoi shumë ngadalë, duke shpenzuar shpesh më shumë se një dekadë në një pikturë. Ekspozita përfshin shumë nga vizatimet e tij të jashtëzakonshme. Kuratorët argumentojnë se interesi i tij për shkencën – veçanërisht astronomi, botanikë dhe përplasja e vazhdueshme e tij me probleme matematikore – nuk ishte një zhveshje që e largoi atë nga arti, por ishte thelbësore për përpjekjen e tij për të arritur përsosmëri në pikturën e tij.

“Ai kishte një aftësi jo vetëm për të përshkruar gjërat nga jashtë, por edhe për të treguar atë që ishte brenda: lëvizjen dhe dridhjen e jetës, emocionet e brendshme”, tha Louis Frank, një nga kuratorët e shfaqjes.
Megjithatë, Mona Lisa – një nga veprat kryesore që tërheq 30,000 vizitorë në Louvre për cdo ditë – do të mbetet lart në vendin e saj të zakonshëm. Hapësira e përkohshme e ekspozitës kushtuar shfaqjes ”Leonardo” mund të strehojë vetëm 7,000 njerëz në ditë dhe muzeu nuk ka dashur të parandalojë që vizitorët e tjerë ta shohin atë.

Do të ketë gjithashtu një përvojë të realitetit virtual të Mona Lisa për herë të parë. Ndërsa Louvre përballet me numra gjithnjë e më të madh të vizitorëve, ekspozita Leonardo do të jetë e hapur vetëm për njerëzit që kanë bërë prenotim.
E gjithë ekspozita ishte në rrezik vitin e kaluar kur Leonardo u tërhoq në një hov politik të gjatë midis partisë në atë kohë të djathtë të Ligës së Italisë dhe presidentit të Francës, Emmanuel Macron. Italia tha se do të anulonte huazimin e disa pikturave, duke akuzuar Francën se po përpiqej të bënte skenë qendrore në përkujtimet që shënuan 500 vjet nga vdekja e piktorit. “Leonardo është italian; ai vdiq vetëm në Francë, “tha një deputet i ekstremit të djathtë.

Radha u zgjidh më në fund, por më pas një sfidë ligjore e minutës së fundit këtë muaj gati u ndal nga Njeriu Vitruvian i Da Vinci – një studim në përmasa anatomike – duke u shfaqur. Një grup i trashëgimisë italiane tha që vizatimi, i cili mbahet në një kasafortë të kontrolluar nga klima në Galerinë Akademia të Venecias, ishte shumë e brishtë për të udhëtuar dhe rrezikonte të dëmtohej nga ndriçimi në Louvre nëse shfaqet për një periudhë të gjatë. Një gjykatë vendosi që puna mund të udhëtonte. Aktualisht është në tranzit, dhe do të arrijë javën tjetër për t’u treguar për një periudhë të kufizuar.

Vincent Delieuvin, një nga kuratorët e shfaqjes, tha se ekspozita do të shpjegojë sesi Leonardo përcaktoi se sekreti i krijimit të pikturave të përsosura që krijonin natyrën e zhveshur njerëzore ishte kapja e dritës, hijes dhe lëvizjes. Për Leonardo, ishte për hapjen e mendjes së një personi për “një liri absolute” në vizatim dhe pikturë, tha Delieuvin. /theguardian/ KultPlus.com

Të shohësh të gjitha veprat në pikturë të mjeshtrit Leonardo da Vinçi nuk është aq e thjeshtë. Përveçse duhet të shëtisësh në  muze të ndryshëm, shpesh duhet të mbash radhë. Ato janë të ruajtura me shumë kujdes dhe duhet t’i vështrosh nga një distancë e caktuar. Për t’i parë ato ka lindur edhe ideja e kësaj ekspozite për t’i mbledhur të 17 piktura të tij së bashku. Sigurisht ato nuk janë origjinale. Janë riprodhime të një cilësie të lartë, por me përmasa origjinale.

“Leonardo Opera Omnia”, quhet kjo ekspozitë shëtitëse në të gjithë botën, me rastin e 500-vjetorit të mjeshtrit italian. Tashmë ndodhet edhe në Muzeun Historik Kombëtar. Mes tyre mund të shohim edhe Mona Lizën.

“Si t’ia bënim që të kishim këtu, të gjitha së bashku dhe në mënyrën më të kompletuar të mundshme. Ja! Nëpërmjet kësaj ekspozite që është një ekspozitë që bën bashkë antiken dhe bashkëkohoren. Sepse janë shtatëmbëdhjetë vepra të shpërndara në 11 muze. Të gjitha janë digjitalizuar me një rezolucion shumë të lartë. Janë ndriçuar me një sistem teknologjik, që zëvendëson absolutisht bukurinë e jashtëzakonshme të veprave të Leonardos”, shprehet Alessandra Bertini Malgarini, drejtore e Institutit italian të Kulturës.

“Xhokonda”, “Virgjëresha e Shkëmbinjve”, “Gruaja me fëmijë”, apo sigurisht “Darka e Fundit”. Kur flet për veprat e Leonaros, të vjen në mend edhe fati i çrregullt i tij. Shumë prej veprave të papërfunduara dot. Për organizatorët veprat e tij janë të  një vlere të lartë edukative, prandaj ato duhen aksesuar nga sa më shumë njerëz.

“Ministria e Punëve të Jashtme italiane dhe RAI janë akorduar për një projekt rivitalizimi me një vlerë të fortë edukative. E kam përzemër ta nënvijëzoj që këto vepra kanë një vlerë të lartë edukative”, thotë Alessandra Bertini Malgarini.

“Për shembull Darka e Fundit, e Leonardos, për ta parë në Milano ka një radhë të gjatë. Pastaj duhet të rrish vetëm pak minuta, sepse mund të dëmtohet. Këtu në fakt e kemi me përmasa origjinale. Mund të afrohemi. Mund të shohim me saktësi të gjitha detajet”, sqaron ajo.

Këto vepra janë shpërndarë në Afrikë, Poloni, do të shkojnë më pas në Algjeri etj. Ndërsa për publikun shqiptar do të qëndrojnë deri më 10 gusht, në Muzeun Historik Kombëtar.

Vepra artistike më e shtrenjtë në botë, Salvator Mundi nga Leonardo da Vinçi, raportohet të jetë në pronësi të princit saudit të kurorës Mohammed bin Salman, përcjellë KultPlus.

Vendndodhja e kësaj pikture ishte mbajtur sekret që kur u shit për 450 milion dollarë në vitin 2017 në New York. Të hënën Artnet, një institut arti, ka raportuar që vepra pesëqindvjeçare e Da Vinçit është pronë e princit saudit të kurorës.

 Kryevepra “Salvator Mundi” (nga latinishtja që do të thotë Shpëtimtari i Botës) është bërë pjesë e konspiracioneve pasi u zhduk menjëherë pas shitjes së saj në vitin 2017.

 Mbi këtë akuzë është pyetur ambasada Saudite në Londër, por ka mbetë e heshtur ndaj pyetjeve të gazetarëve./KultPlus.com

Leonardo da Vinçi njihet si një gjeni i gjithanshëm që ka kontribuuar në artet figurative, shkencë, arkitekturë, muzikë, inxhinieri dhe kartografi.

500 vjet pas vdekjes së tij Pallati mbretëror Buckingham në Londër hapi dje ekspozitën “Leonardo Da Vinçi: Një jetë në Skica” për të shpalosur një ndër talentet e gjeniut të Rilindjes Italiane. Kjo konsiderohet si ekspozita më e madhe e veprës së Da Vinçit në 65 vjet, pasi prezanton mbi 200 skica e vizatime nga koleksioni gjigand i monarkisë britanike me punime të Da Vinçit, përfshirë një portret të autorit që sapo është konfirmuar si vepër e tij.

Martin Clayton, specialist për skicat në Koleksionin Mbretëror, thotë se pas studimesh të hollësishme, akademikët e njohin sot Da Vinçin më mirë se kurrë dhe kuptojnë më së miri rrymat që ndikuan tek krijimtaria e tij. Ai ishte një individ i pakrahasueshëm, por gjithsesi nuk ishte një anomali, por një produkt i kohës ku jetoi, thotë specialisti.

Veprat e përfshira në ekspozitë janë marrë nga një koleksion me skica e vizatime që Da Vinçi i la nxënësit të tij, Francesco Melzi ditën që vdiq më 2 maj 1519 në Francë. Në 1670 ky katalog u mor në pronësi nga Mbreti Çarls II i Anglisë dhe që atëherë ka qenë pjesë e koleksionit mbretëror britanik.

Ekspozita do të vazhdojë deri më 13 tetor të këtij viti./KultPlus.com

Misteri i emrit, piktura më e hershme, mësuesi i shastisur, mënyra e të shkruarit dhe aksidentet e fëmijërisë. Si iu shkatërruan 12 vite punë në një minutë. Dhe a e dinit që Njeriu Vitruvian është një mënyrë për të treguar zgjerimin e universit tonë? Lexoni këto 16 fakte shumë interesante për jetën e një gjeniu të vërtetë.

1. Një fëmijë i paligjshëm!

Ai lindi si biri jashtë martese i Piero Fruosino di Antonio Vinçit (babait) dhe Caterina (nëna). Prindërit e tij kurrë nuk u martuan dhe ai ishte i vetmi fëmijë i tyre. Megjithatë, ai kishte 17 gjysmë-vëllezër e motra me partnerë të tjerë të prindërve të tij.

2. Emri i një qyteti!

Ai lindi në Anchiano, Toscana (tani në Itali), që është afër qytetit të Vinçit, me të cilin ne e asociojmë mbiemrin e tij sot.

3. Pa arsimim formal!

Përtej leximit dhe shkrimit bazë, ai nuk mori asnjë arsimim formal në ndonjë shkollë.

4. Personi që qëndron prapa aftësive të tij!

Talenti i tij artistik u vlerësua së pari nga babai i tij dhe kur Leonardo ishte 15 vjeç, babai e dërgoi të mësojë pranë piktorit dhe skulptorit Andrea del Verrocchio, në Firence. Ai përpunoi teknikat e skulpturës dhe pikturës së Leonardos për më shumë se një dekadë dhe e trajnoi atë në artet mekanike.

5. Piktura e tij më e hershme!

Megjithëse puna e tij e parë mendohet të jetë ajo e një vizatimi në stilolaps dhe bojë, e luginës së Arnos (siç raportohet nga burime të ndryshme) më 5 gusht 1473, “Shpallja” (diku rreth 1472-1475) mendohet të jetë vepra e tij më e hershme . Ajo paraqet engjëllin Gabriel, të cilit Perëndia i dërgoi fjalë, për të njoftuar virgjëreshën, Marinë, që ajo të krijonte dhe të lindte një djalë të quajtur Jezus, i cili do të quhej “Biri i Perëndisë”.

6. Kur mësuesi u impresionua me punën e tij!

Ai ndihmoi mentorin e tij Andrea del Verrocchio në pikturën e famshme “Pagëzimi i Krishtit”. Piktura përshkruan pagëzimin e Jezusit nga Gjon Pagëzori. Është thënë se engjëlli në të majtë u pikturua nga Leonardo i ri dhe kjo ishte një gjë, e cila i bëri shumë përshtypje mësuesit të tij.

7. Shkrimi, nga e djathta në të majtë!

Leonardo da Vinçi ishte majtosh dhe ishte mësuar që të shkruante nga e djathta në të majtë, gjë që rezultonte në një shkrim pasqyrë dhe i cili, ishte e vështirë për t’u lexuar nga të tjerët.

8. Adhurues i kafshëve!

Ai ishte shumë i mëshirshëm ndaj kafshëve dhe ishte kundër futjes së tyre në kafaze. Leonardo blinte shpesh herë kafshë në kafaze dhe më pas i lironte ato.

9. Një vegjetarian i rreptë!

Gjatë gjithë jetës së tij, Leonardo da Vinçi kishte qenë një vegjetarian i rreptë, gjë që supozohet të jetë pasojë e dashurisë së tij për kafshët.

10. Incidentet e fëmijërisë!

Leonardo mbante shenja vetëm dy nga incidente të fëmijërisë: njëri ishte kur një balonë ra nga qielli dhe bishti i saj i lëndoi fytyrën. I dyti kur zbuloi një shpellë ndërsa po eksploronte në male dhe u ndje i tmerruar nga që mendonte se aty mund të ndodheshin disa përbindësha.

11. Shtëpia e fëmijërisë!

Kush nuk dëshiron të eksplorojë shtëpinë e këtij artisti të madh të Rilindjes! Shtëpia e fëmijërisë e Leonardos ndodhet në një fshat të quajtur Anchiano brenda qytetit të Vinçit në Firence. Shtëpia është konvertuar në një lloj muzeu të veprave të famshme të Leonardos. Shtëpia u rihap për publikun në qershor të vitit 2012.

12. Vepra e parë e porositur

Në vitin 1478, ai u bë një mjeshtër i pavarur dhe rreth vitit 1482, filloi të pikturonte veprën e tij të parë të porositur – “Adhurimi i Magjistarëve”. Megjithatë, ai kurrë nuk mundi ta përfundonte atë vepër.

13. Kur 12 vite punë iu shkatërruan brenda një minute!

Në fund të shekullit të 15-të, ai u zhvendos në Milano për të krijuar një statujë kuajsh të lartë 5 metra (në bronz) për të nderuar Francesco Sforzën (themeluesi i dinastisë së klanit të atëhershëm Sforza). Ai punoi për 12 vjet në këtë projekt dhe përgatiti një model balte të kalit në vitin 1493. Megjithatë, gjatë luftës që afroi, ajo u shkatërrua kur Sforzat ranë nga pushteti në 1499.

14. Ai vizatonte një simetri të përsosur të trupit të njeriut!

Bazuar në punën e arkitektit Vitruvius, Leonardo da Vinçi përshkroi përmasat e trupit të njeriut në vizatimin e tij – Njeriu Vitruvian. Ai e vizatoi këtë rreth vitit 1490 dhe vizatimi supozohet të jetë zgjerimi i universit, në formën e trupit njerëzor.

15. Piktura murale më e famshme në botë!

Në fund të shekullit të 15-të, Leonardo da Vinçi krijoi një pikturë murale – “Darka e Fundit”. Ishte pjesë e një plani për të restauruar kishat e Milanos. Piktura murale përshkruan skenën e Darkës së Fundit të Jezusit me dymbëdhjetë dishepujt e tij, kur Jezusi njoftoi se njëri prej tyre do ta tradhëtonte.

16. Kur pikturoi një buzëqeshje misterioze!

Midis 1503 dhe 1506, Leonardo krijoi pikturën më të famshme në botë – Mona Lisa. Gruaja e përshkruar në pikturë ka qenë një objekt spekulimesh. Më parë mendohej të ishte Mona Lisa Gherardini, një kurtizane dhe më vonë, ajo u mendua të ishte Lisa del Giocondo, gruaja e tregtarit fiorentin Francisco del Giocondo. Piktura është e njohur për buzëqeshjen misterioze të gruas. Mbreti Francis I i Francës e kishte blerë pikturën dhe tani është pronë e Republikës Franceze. Piktura origjinale është shfaqur në Muzeun e Luvrit në Paris që nga viti 1797. Piktura ka fituar shumë lavdi, si më e vizituara, më e njohura, më e kënduara, më e shkruara etj./KultPlus.com

Gjurmët e gishtërinjve të Leonardo da Vinçit ekspozohen në Cardiff.

Për 500-vjetorin e vdekjes së mjeshtrit të madh për të cilin janë organizuar 12 evente në Britaninë e Madhe – disa vepra të tij që janë pjesë e koleksionit të Mbretëreshës do të ekspozohen në qytetin e Uellsit, duke përfshirë një vizatim në të cilin janë të dukshme gjurmët e gishtit të madh të dorës së majtë të Da Vinçit.

Vizatimi në të cilin ka mbetur gjurma e Da Vinçit është “Sistemi kardiovaskular dhe organet kryesore të grave”, një nga studimet e tij në anatomi, që daton në vitet e fundit të dekadës së parë të 1500-s.

Nuk është hera e parë që vërehet një gjurmë e Leonardos në veprën që ai ka lënë pas, por kjo është hera e parë që bëhet një studim i hollësishëm mbi të.

“Ka vizatime dhe piktura të pjesshme në vizatime të tjera nga Leonardo, por kjo është deri tani shenja më e qartë dhe më e pastër e Leonardos”, thonë studiuesit.

Skica në fjalë do të ekspozohet në Muzeun Kombëtar në Cardiff nga 1 shkurti deri më 6 maj.

“Leonardo da Vinçi është italian, francezët nuk mund të kenë gjithçka…”

Kjo polemikë e ardhur nga Italia në lidhje me festimin nga Franca të 500-vjetorit të vdekjes së Leonardo Da Vinçit dëshmon për një marrëdhënie komplekse në arte, mes vlerësimeve dhe rivalitetit.

Gjithçka duket se po shkon siç ishte parashikuar pas marrëveshjes së arritur vitin e kaluar mes qeverisë franceze dhe asaj italiane ku parashikohej që Italia t’i jepte hua pikturat e Leonard da Vinçit (1452-1519) muzeut të Luvrit për një ekspozitë të madhe, në vjeshtë, në kujtim të 500-vjetorit të vdekjes së gjeniut të Rilindjes.

Në të kundërt, ishte rënë dakord që Luvri t’i jepte veprat e veta të Rafaelit (1483-1520) një muzeu në Romë për një ekspozitë që do të organizohet vitin e ardhshëm për të kujtuar sërish 500-vjetorin e vdekjes së këtij mjeshtri të madh të pikturës.

Pa dyshim që ishte zëvendëssekretarja e re e shtetit italian për Kulturën, Lucia Borgonzoni e cila ka vendosur t’i rikthehet kushteve të marrëveshjes franko-italiane, duke i gjykuar “të papërfytyrueshme”.

“Leonardo është italian, ai vetëm vdiq në Francë (…). Dhënia hua e këtyre pikturave tek Luvri do e linte Italinë jashtë një evenimenti kulturor madhor”, deklaroi Borgonzoni, anëtare e Ligës, partia e ekstremit të djathtë që erdhi në pushtet qershorin e kaluar.

“Në respekt në autonomisë së muzeve, interesi kombëtar nuk mund të lihet në vend të dytë, francezët nuk mund të kenë gjithçka”, shtoi ministrja që mendon se gjithçka duhet të bisedohet sërish.

Shumë larg një anekdote, kjo përleshje e fundit franko-italiane tregon gjithashtu për marrëdhënien komplekse, për shkak të afërsisë latine dhe arrogancës, që shoqëron dy kombet prej shekujsh.

Tematikë e përsëritur tek italianët, “arroganca franceze” është shfaqur sërish në zemër të tensioneve të fundit diplomatike mes dy vendeve mbi çështjen e emigrantëve.

Motra latine

“Në fushën kulturore, ashtu si edhe në të tjera, rivaliteti mes atyre që i quajmë motrat latine është i pashmangshëm”, shpjegon Jean Yves Fretigne, bashkautor i “Franca dhe Italia. Historia e dy kombeve motra” (Armand Colin, 2016, bashkë me Gilles Bertrand dhe Alessandro Giacone).

“Në njërën anë është Italia që pretendon se është motra e madhe sepse ajo është, bashkë me Romën, gjeneza e artit perëndimor dhe në anën tjetër Franca që ka një ndjenjë superioriteti përballë fqinjës së saj, duke preferuar që të kthehet kryesisht nga Gjermania ose, në ndonjë epokë, edhe nga Anglia”, thekson historiani.

Për sa i përket fushatave napoleonike gjatë të cilave qindra vepra arti iu morën Italisë për të mbushur muzetë franceze, duke filluar nga Luvri, ato i kanë lënë italianëve ndjesinë se janë bastisur.

Një ndjesi e fuqishme që ushqen edhe sot një numër të lartë fjalësh, si ato në lidhje me të famshme “Xhokonda” të Leonardo Da Vinçit që thuhet se edhe ajo është vjedhur nga Bonaparti.

Megjithatë mendohet se këtë vepër ia ka shitur artisti mbretit Fransua I i cili e kishte ftuar të qëndronte në kështjellën e tij në Ambauz në vitet e fundit të jetës.

“Në atë kohë ai që ishte një simbol i miqësisë franko-italiane, Da Vinçi është sot qendra e një polemike artistike për të ardhur keq”, shprehet me keqardhje Jean Yves Fretigne.

Për Eike Schmidt, drejtor i muzeut “Galleria degli Uffizi” në Firence, ku ruhen tre piktura të Leonardos, “në radhë duhet të jetë mbrojtja e veprave, para çdo konsiderate tjetër, kryesisht politike, mbi vendimin për t’i dhënë hua apo jo”. (Nga Franck Iovene)