Etiketë: Lev Tolstoy

111 vjet nga vdekja e Leo Tolstoy

Posted on by Kult Plus

Më 9 shtator 1828, shkrimtari Leo Tolstoy lindi në provincën Tula të Rusisë. Ai ishte më i vogli nga katër djemtë. Kur nëna e Tolstoit vdiq në 1830, kushëriri i babait të tij mori përsipër kujdesin për fëmijët. Kur babai i tyre, konti Nikolai Tolstoi, vdiq vetëm shtatë vjet më vonë, tezja e tyre u emërua kujdestarja e tyre ligjore. Kur tezja ndërroi jetë, Tolstoi dhe vëllezërit e motrat e tij u transferuan me një teze të dytë, në Kazan, Rusi. Megjithëse Tolstoi përjetoi shumë humbje në moshë të re, ai më vonë do të idealizonte kujtimet e tij të fëmijërisë në shkrimet e tij.

Gjatë periudhave të qeta, ndërsa Tolstoi ishte një junker në ushtri, ai punoi në një histori autobiografike të quajtur ‘Fëmijëria’. Në të, ai shkroi për kujtimet e tij më të bukura të fëmijërisë. Në 1852, Tolstoi e dorëzoi skicën në ‘The Contemporary’, revistën më të njohur të kohës. Historia u pranua me padurim dhe u bë vepra e parë e botuar e Tolstoit.

Pas përfundimit të fëmijërisë, Tolstoi filloi të shkruante për jetën e tij të përditshme në postin e ushtrisë në Kaukaz. Megjithatë, ai nuk e përfundoi veprën, të titulluar Kozakët, deri në vitin 1862, pasi kishte lënë tashmë ushtrinë.

Në vitin 1854, ai kompozoi ‘Boyhood’ një vazhdim i ‘Fëmijërisë’, libri i dytë në atë që do të bëhej trilogjia autobiografike e Tolstoit. Në mes të Luftës së Krimesë, Tolstoi shprehu gjithashtu pikëpamjet e tij mbi kontradiktat e habitshme të luftës përmes një serie tre-pjesëshe, Përrallat e Sevastopolit. Në librin e dytë “Përrallat e Sevastopolit”, Tolstoi eksperimentoi me një teknikë relativisht të re shkrimi: Një pjesë e tregimit paraqitet në formën e rrymës së vetëdijes së një ushtari.

Në vitin 1873, Tolstoi filloi të punonte për romanin e dytë më të njohur, Anna Karenina. Anna Karenina imagjinoi disa ngjarje biografike nga jeta e Tolstoit, siç ishte veçanërisht e dukshme në romancën e personazheve Kitty dhe Levin, marrëdhënia e të cilëve thuhet se i ngjan miqësisë së Tolstoit me gruan e tij.

Tolstoi vdiq më 20 nëntor 1910. Ai u varros në pasurinë e familjes, Yasnaya Polyana, në provincën Tula, ku Tolstoi kishte humbur kaq shumë njerëz të dashur, por kishte arritur të ndërtonte kujtime kaq të dashura dhe të qëndrueshme të fëmijërisë së tij./KultPlus.com

Lev Tolstoi, shkrimtari që erdhi si një i krishter i devotshëm, dhe iku si një “murg” heretik

Posted on by Kult Plus

Shkruan Albert Vataj

Sot 193 vite më parë u lind Lev Tolstoi, një prej penave më të vetvetishme dhe vetëtimshme të shpirtit rus, kremtja më e hyjshme estetike e një botkuptimi dhe gjëneze nga më të njimendtat që gatoi njerëzimi.

Një pjesë vitale, e dengur dhe e dehur nga hapësira e një lirie që formësohej mbi qiellin e tij, qiell i cili thyhet sapo ai kërkoi ta mbushte me fluturim, erdhi në jetë 193 vite më prë, më 9 gusht 1828 vite më parë Lev Tolstoi.

Jeta dhe vepra e shkrimtarit të madh të “Ana Karenina”, “Lufta dhe Paqja”, dhe një galerie të pamatë romanesh e qëmtesash letrare, nuk copëzohen nga gjithçka që e gjurmoi deri sot e përgjithmonë, lavdia dhe misteri, filozofia dhe kumti i një shpirti të madh dhe një zemër që kungonte liri. Një zot në zotërimin e tij mental dhe fizik. Një shenjtor që u përndoq nga ferri, nga demonët e asaj realeje, me të cilën u kacafyt deri në dekikun e mbram. Luftoi, u përlesh, u kacafyt, nuk u nënshtrua kurrnjiherë. Në kryeradhën e përballjes vendosi një qëndres kumtuese. Deri në çastin e fundmë, i tillë, kryenaltë dhe i vendosur. Cingëritëse dhe kushtrues ishte zëri tij, jo dhe aq prej yshtjes së një ateisti se sa njeriu mishi dhe ndjenjash, mendimi dhe qëmtimi, zemërate dhe shtërngimi.

Kungimi shpirtëror i papajtueshmërisë me çka ai e pa si heretike, u hodh si balsam mbi plagën e lirisë që sëmbonte, duke marrë krahët e zemrës së tij gjëmuese dhe duke u formëzuar: “Bota bëri çka dëshiroi, i lejoi kishës ta shpjegojë rëndësinë dhe synimin e jetës. Bota vendosi jetën krejtësisht të kundërt me mësimet e Krishtit, kurse kisha studioi veprat e shkruara me të cilat e la popullin të jetojë në kundërshti me ligjin e Krishtit, të jetojë sipas vullnetit të tij. Rezultati ishte se bota filloi të jetojë jetën më të keqe se në jetën pagane, kurse kisha jo vetëm që këtë e arsyetonte, por edhe e miratonte duke folur se kjo është në pajtim me mësimin e Krishtit …”.

Ikja, ashti si behja 193 vite më parë, përnjimend edhe si vepra dhe gjithçka tjetër e korpusit të tij human dhe letrar, shkrepën si vetëtim në kaltërsinë e pare dhe panoramimin që ai i mëtoi botës me kahjen e ndryshtë të vështrimit. Erdhi si një i krishter i devotshëm, dhe iku si një “murg” heretik. Lev  Nikollajeviç Tolstoj, dha kontribut të madh letërsisë dhe historisë ruse. Pikëpamjet e tij filozofike, shqyrtimet në të cilat ai ka prezantuar idetë mbi Zotin, shpirtin, dijen, dashurinë dhe shumë pikëvështrime të tjera, mbetën të pavdekshme./KultPlus.com

Fragment nga “Anna Karenina”, Lev Tolstoy

Posted on by KultPlus

“Zemra e trembur dhe e ngazëllyer i tha se ishte ajo. Kishte qëndruar dhe po bisedonte me një zonjë në anën tjetër të sheshit. Si në të veshur, ashtu edhe në sjelljen e saj nuk kishte asgjë të veçantë, por Levini e njohu  menjëherë mes tollovisë si trëndafilin mes hithrave.

Sheshi shëndriste nga ajo, buqëshja e saj ledhatonte çdo gjë përreth. “Pse, a mundem t’i afrohem, ti qëndroj pranë në akull?” tha me vete. Ai vend i saj iu duk i shenjtë, aty s’mund të shkelte këmba e tij; qe një qast sa për pak iku, aq u frik.

Me sforcim të madh e përmbajti veten, arsyetoi: meqë rreth saj silleshin gjithfarë njerëzish, edhe ai mund të shkonte të bënte patinazh. U lëshua tatëpjetë kodrës, u përpoq të mos e shihte, siç bëjmë me diellin, por ja që e shihte, siç e shohim diellin edhe pa e vështruar.”

– Leo Tolstoy, “Anna Karenina”

Fragment nga “Anna Karenina”, Lev Tolstoy

Posted on by KultPlus

“Zemra e trembur dhe e ngazëllyer i tha se ishte ajo. Kishte qëndruar dhe po bisedonte me një zonjë në anën tjetër të sheshit. Si në të veshur, ashtu edhe në sjelljen e saj nuk kishte asgjë të veçantë, por Levini e njohu  menjëherë mes tollovisë si trëndafilin mes hithrave.

Sheshi shëndriste nga ajo, buqëshja e saj ledhatonte çdo gjë përreth. “Pse, a mundem t’i afrohem, ti qëndroj pranë në akull?” tha me vete. Ai vend i saj iu duk i shenjtë, aty s’mund të shkelte këmba e tij; qe një qast sa për pak iku, aq u frik.

Me sforcim të madh e përmbajti veten, arsyetoi: meqë rreth saj silleshin gjithfarë njerëzish, edhe ai mund të shkonte të bënte patinazh. U lëshua tatëpjetë kodrës, u përpoq të mos e shihte, siç bëjmë me diellin, por ja që e shihte, siç e shohim diellin edhe pa e vështruar.”

– Leo Tolstoy, “Anna Karenina”

Leo Tolstoy: Sheshi shëndriste nga ajo, buzëqeshja e saj ledhatonte çdo gjë përreth

Posted on by KultPlus

Fragment nga “Anna Karenina”, Leo Tolstoy.

“Zemra e trembur dhe e ngazëllyer i tha se ishte ajo. Kishte qëndruar dhe po bisedonte me një zonjë në anën tjetër të sheshit. Si në të veshur, ashtu edhe në sjelljen e saj nuk kishte asgjë të veçantë, por Levini e njohu  menjëherë mes tollovisë si trëndafilin mes hithrave.

Sheshi shëndriste nga ajo, buzëqeshja e saj ledhatonte çdo gjë përreth. “Pse, a mundem t’i afrohem, ti qëndroj pranë në akull?” tha me vete. Ai vend i saj iu duk i shenjtë, aty s’mund të shkelte këmba e tij; qe një qast sa për pak iku, aq u frik.

Me sforcim të madh e përmbajti veten, arsyetoi: meqë rreth saj silleshin gjithfarë njerëzish, edhe ai mund të shkonte të bënte patinazh. U lëshua tatëpjetë kodrës, u përpoq të mos e shihte, siç bëjmë me diellin, por ja që e shihte, siç e shohim diellin edhe pa e vështruar.”

– Leo Tolstoy, “Anna Karenina”

/ KultPlus.com