Fragment i romanit “Shitësi” i autorit Andrin Aliu.
E vërejta qartë se kishte nisur të dehej. Fjalët e fundit zuri t’i shqiptonte me një zë belbëzues; shikimin e kishte të përhumbur. Do të ishte e pandershme nga ana ime që të shfrytëzoja mendjen e turbullt të tij, për të zbuluar sekretet e të tjerëve.
-Nesër kemi për t’u zgjuar herët! – ndërrova temë. – Tani është bërë vonë.
Xhaxhi Mursel qeshi me të madhe.
-Unë jam e shkuara, Zgjim, – tha ai, duke u përpjekur të dukej serioz. – Ç’më intereson mua e nesërmja? Ti mund të fillosh një ditë të re, por jo edhe unë.
E piu gotën e radhës.
-E ke tepruar me pije, xhaxhi Mursel. Bën mirë ta lësh me kaq.
Mohoi me kokë dhe e mbushi një tjetër gotë.
-Asnjëherë…s’është…mjaftueshëm, Zgjim, – foli me ca ndërprerje, brofi në këmbë dhe këqyri në dritare. – Nuk paska njeri në rrugë. Sa mund të jetë ora? Çudi sesi qyteti mund të jetë kaq i qetë.
Ka kaluar mesnata, – u përgjigja unë dhe u ngrita nga divani.
-Prit, Zgjim! – tha ai, kur e ktheu shikimin drejt meje. – Ku po shkon? Je në apartamentin e mikut tënd. Do të rrimë edhe disa minuta. Kemi mjaft kohë për të fjetur.
U ula prapë në divan. Xhaxhi Mursel ishte mbështetur në parvazin e dritares, duke mos e larguar vështrimin nga unë. Herë-herë i fërkonte sytë e skuqur dhe mustaqet e trasha.
-A beson se e shkuara mund të përcaktojë të ardhmen e një personi? – më pyeti, si të kishte përballë dikë që mund të jepte përgjigje, e cila do të ndryshonte përgjithmonë rrjedhën e jetës së tij.
-Nëse do të ishte kështu, atëherë ç’kuptim do të kishte e ardhmja jonë?
-Pajtohem me ty, Zgjim! Në qoftë se e shkuara është përcaktuese e të ardhmes tonë, nuk ka dyshim që ne po bëjmë një jetë të pakuptim. Por, për fat të keq, pikërisht kjo ka ndodhur me mua. E shkuara më ka rrënuar gjithçka në jetë, më ka goditur të tashmen dhe të ardhmen.
-Përse e thua këtë, xhaxhi Mursel? Çfarë të shkuare ke pasur?
U afrua te tryeza dhe duke u përkulur, zbrazi në gotë sasinë e fundit të rakisë që kishte mbetur në shishe.
-Kërkoj falje, Zgjim! E kam të pamundur që të rrëfej të shkuarën time.
-S’ka ndonjë problem. Të mirëkuptoj plotësisht.
E mori gotën dhe e çoi gjer te buzët , por sakaq e vuri mbi tryezë, pa e pirë asnjë gllënjkë.
-Kishe të drejtë, miku im, – më tha me një zë vërtet miqësor, – sonte e teprova me këtë dreq rakie. Sigurisht ke pasur një ditë të lodhshme, prandaj duhet të pushosh.
-Duhet të pushosh edhe ti, xhaxhi Mursel, – thashë dhe u ngrita në këmbë.
Më përcolli për te porta e apartamentit të tij, teksa u përshëndetëm mes vete. / KultPlus.com
Në vigjilje të përvjetorit të 16-të të Pavarësisë së Kosovës, në Institutin Albanologjik të Prishtinës është promovuar libri “Mbi çështjen shqiptare – bashkëbisedim me Arbën Xhaferin” i autorit Musli Krasniqi.
Libri përmban shtatë intervista me politikanin dhe personalitetin e shquar shqiptar, Arbën Xhaferi, të realizuara nga autori në vitet 2006-2009 dhe të botuara në shtypin e kohës në Prishtinë.
Tema kryesore e librit është çështja e Kosovës, por edhe temat tjera trajtojnë çështjen kombëtare shqiptare në përgjithësi, me shtrirje në kohë të një harku gati tri vjet dhe në gjithë hapësirën gjeografike shqiptare.
Në libër trajtohen edhe zhvillime historike të Serbisë dhe të politikave të saj antishqiptare, si dhe analiza të karakterit global, por gjithnjë në funksion të temës kryesore. Në ceremoninë e promovimit të librit, për mendimin dhe doktrinën politike të Arbën Xhaferit, folën veprimtari i shquar i çështjes kombëtare, Mehmet Hajrizi, njëherësh recensent i librit, prof. Arsim Bajrami nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës, studiuesi i filozofisë politike të Arbën Xhaferit, Flakron Bexheti nga Maqedonia e Veriut, si dhe botuesi librit nga Shtëpia Botuese URA, shkrimtari Xhemë Karadaku.
Ceremonia u moderua nga shkrimtarja dhe krijuesja e njohur nga Tirana, Rudina Xhunga, e cila po ashtu vite më parë ka botuar një libër të ngjashëm nga bashkëpunimi me Arbën Xhaferin, ndërsa gazetarja nga Prishtina Rina Mujku riktheu para audiencës pjesë nga mendimi politik i Arbën Xhaferit.
Të gjithë panelistët gjatë diskutimeve të tyre vlerësuan lart figurën poliedrike të Arbën Xhaferin, veprimtarinë kombëtare të tij dhe kontributin e jashtëzakonshëm gjatë zhvillimit të proceseve të rëndësishme kombëtare jo vetëm në Maqedoni, por në gjithë gjeografinë shqiptare.
Vet autori i librit, Musli Krasniqi, potencoi se promovimi i këtij libri në prag të përvjetorit të pavarësisë nuk është i rastësishëm, ngase asnjë përvjetor i pavarësisë së Kosovës nuk do të jetë i plotë pa kujtuar figurën dhe kontributin e Arbën Xhaferit.
Libri “Mbi çështjen shqiptare – bashkëbisedim me Arbën Xhaferin”, i autorit Musli Krasniqi përbën orientim dhe referencë, jo vetëm për studiuesit por edhe për veprimtari praktike shtetërore. Ai ka karakter njohës, edukues, frymëzues dhe udhëzues, të cilat do t’u duheshin personaliteteve të larta të shtetit e deri te lexuesi i rëndomtë. Libri përmban dy parathënie, nga veprimtari Mehmet Hajrizi dhe ish-kryeministri i Shqipërisë, Pandeli Majko. / KultPlus.com
Monografia “Gazmend Zajmi – Një jetë për Kosovën” nga autori, gazetari dhe publicistit Nuhi Bytyçi do të promovohet më datë 15 shkurt.
Në këtë libër, në mënyrë analitike, hulumtuese e shkencore është përfshirë e tërë veprimtaria dhe kontributi i intelektualit të përmasave botërore Akademik Prof. Dr. Gazmend Zajmit.
Promovimi i librit do të bëhet në librarinë “Dukagjini” në Prishtinë, në ora 18:00. /KultPlus.com
Autorja e re Zamfina Rexhaj bën realitet ëndrrën me botimin e librit të saj të parë “Gefangen zwischen Zukunft und Vergangenheit”.
Me vetëm 25 vjet, shkrimtarja në ngritje Zamfina Rexhaj ka arritur një hap të rëndësishëm: botimin e librit të saj të parë, me titullin “Gefangen zwischen Zukunft und Vergangenheit” (“E kapur në mes të ardhmes dhe të shkuarës). Vepra sjell para lexuesit një histori emocionuese të një vajze të re, prindërit e së cilës kanë humbur atdheun e tyre, si pasojë e luftës, thuhet në një prezantim të librit, të cilin autorja e ka dërguar në redaksinë e albinfo.ch.
“Emocionuese dhe mbresëlënëse,” thonë komentet e deritanishme për librin.
Libri ofron jo vetëm njohuri emocionale të thella, por prezanton gjithashtu paraqitje konkrete dhe histori emocionuese nga periudha e Luftës në Kosovë nga viti 1998 deri në vitin 1999. Gjithashtu, ai përfshin biografitë mbresëlënëse të pionierëve në historinë kosovare, që tërheqin lexuesit.
“Zvicra është shtëpia ime – por zemra ime rreh për Kosovën”
Edhe pse autorja është lindur dhe rritur në Zvicër, lidhja e saj me atdheun nuk është harruar kurrë.
“Jam e mahnitur dhe e mbushur me kënaqësi që po bëj ëndrrën time realitet. “Gefangen zwischen Zukunft und Vergangenheit” nuk është vetëm një histori, por një pasqyrë e ngjarjeve dhe njerëzve që kanë shenjuar Luftën në Kosovë”, thotë autorja e re. Me një perspektivë unike dhe pasion të thellë për historinë e Kosovës, ajo u sjell lexuesve një rrëfim emocionues mbi mbijetesën, humbjen dhe shpresën.
Libri është botuar nga shtëpia botuese BoD – Books on Demand dhe mund të blihet në internet në të gjitha libraritë si libër elektronik dhe si libër i shtypur në letër.
Autorja, Zamfina Rexhaj lindi më 10.09.1998 dhe jeton në Windisch AG. Sot punon si mësuese e shkollës profesionale në Dietikon ZH dhe modele për agjencinë Prime Models AG. Prindërit e saj janë të dy nga Kosova dhe u detyruan të iknin në Zvicër para Luftës, shkruan albinfo.ch. Edhe pse ka një jetë të mrekullueshme në Zvicër dhe ka kryer studimet, ajo kurrë nuk harron atdheun e prindërve, kulturën shqiptare dhe gjuhën shqipe. / KultPlus.com
I 40-ti me radhë në gjuhët botërore, libri ‘Njeriu më i lumtur në botë’, i autorit Eddie Jaku, që përkthimi në shqip i këtij libri erdhi nga Elvi Sidheri, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery erdhi në përkujtim të Kristallnacht, shkruan KultPlus.
Përkthimi i një libri të tillë në gjuhën shqipe, i cili trajton historinë e një të mbijetuari hebre, në kampet naziste në Gjermani, nga panelistët e mbrëmjes u cilësua si mëse i nevojshëm për faktin se përjetime të ngjashme ka përjetuar edhe populli i Kosovës, për të dhënë mesazh se përjetimet nga mizori të tilla duhet të shkruhen dhe dokumentohen, për të edukuar brezat e mëvonshëm mbi historinë e popullit, siç ndodhi me Eddie Jaku-n, i cili e përjetoi botimin e librit të tij në moshën 100 vjeçare.
Para një publiku të madh, i cili kishte zënë gjithë hapësirën e galerisë së mediumit KultPlus, pjesë e të cilit qenë edhe të përfaqësues të Ambasadës Amerikane, Izraelite, Kroate, Gjermane dhe përfaqësisë Rumune në Prishtinë, si dhe përfaqësues të Ministrisë së Jashtme të Kosovës, e para foli drejtoresha e këtij mediumi, Ardianë Pajaziti. Ajo tha se ky libër vjen si thirrje që formate të tilla të librit të vijnë edhe nga historitë e gjirit të popullit, të cilat janë përjetuar në luftën e vitit 1999.
“Përkthimi i librit në shqip, ka ardhur në një moment pak të ndjeshëm me atë që po kalon pjesa tjetër e botës. Ky libër është ndoshta thirrje për popullin tonë që të shfrytëzojë luftën e Kosovës dhe t’i nxjerrin rrëfimet në vetën e parë, për faktin se ne si shqiptarë kemi në mënyrë kronologjike, rrëfime për të kaluarën tonë. Rrëfimet tona dhe vuajtjet tona që i kemi pasur në raport me serbët po mungojnë. Fatmirësisht në luftën e fundit në Kosovë kemi disa libra që paraqesin përjetimet e grave të dhunuara por unë jam shumë e sigurt, ashtu sikurse edhe ju, që kemi rrëfime e rrëfime që mund t’i ndajmë në këtë format sikurse e ka sjellë Elvi në gjuhën shqipe”, ka thënë drejtoresha Pajaziti.
Kurse vet përkthyesi i librit Elvi Sidheri, tha që ndihej shumë i lumtur që një promovim të tillë po e bënte në Prishtinë, i cili sipas tij erdhi me shumë peripeci në 85 vjetorin e ditës kur fillon përndjekja masive ndaj hebrenjve prej nazistëve.
“Ishte shumë e vështirë që ta merrnim të drejtën për ta botuar në shqip dhe këmbëngula shumë që ky libër të botohej, sepse nëse nuk gabohem është i pari libër me këtë natyrë që është botuar në Prishtinë, ndonëse ka libra të tjerë të tillë, por që janë botuar në Tiranë. Besoj që bëra mirë që këmbëngula dhe jam vërtetë shumë i kënaqur dhe shumë i lumtur që ia dolëm mbanë ta sjellim këtu në Prishtinë”, tha Sidheri duke falënderuar drejtoreshën Ardianë Pajaziti për bashkëpunimet e frytshme në katër vitet e fundit.
Libri “Njeriu më i lumtur në botë” është shkruar nga një i mbijetuar i kampeve naziste, Eddie Jaku, i cili sfidat e tij para botës i solli në moshën 100 vjeçare, një vit para vdekjes.
“Edi Jaku ishte një hebre me origjinë polake nga Lajpcigu i Gjermanisë, i cili Holokaustin e ka përjetuar në lëkurën e tij. Familja Eddie Jakun kishte arritur ta regjistronte si gjerman, me një identitet fals, në shkollën më të mirë mekanike në Gjermani, me arsyen se atë nuk do ta prekte Holokausti, ngaqë prindërit i kishin shkëputur kontaktet me të sapo vjen Hitleri në pushtet. ‘Gabimi’ i tij është që nga malli për familjen ai vendos që tinëzisht, pa iu thënë gjë prindërve të shkoj në Nuremberg pikërisht kur filluan përndjekjet masive ndaj hebrenjve. Familjen e tij e kishin arrestuar nazistët, dhe kur shkon para shtëpisë së tij kapet nga regjimi dhe aty fillon kalvari i tij, i cili kalon nëpër kampe përqendrimi, i cili arratiset dhe shpëton disa herë”, tregoi Sidheri duke thënë që vetëm në vitet e 80-ta Jaku filloi të flas për këto përvoja me fëmijët e vet me të cilët jetonte në Australi.
Pas këtyre informacioneve mbi përkthimin dhe përmbajtjen e librit, fjalën e mori ish-Ambasadori i Kosovës në ShBA, Avni Spahiu i cili tha që përkthimi i një libri të tillë në vendin tonë është shumë i rëndësishëm, sepse një histori të ngjashme, ndonëse jo në përmasat hebraike e kishte përjetuar edhe populli i Kosovës.
“Mendoj që është e rëndësishme që të jetë ky libër për lexuesin kosovar sepse i tërë populli ka kaluar nëpër një kalvar të tillë, tash nuk dua të krahasoj sepse është e pakrahasueshme ajo që ka pësuar populli hebre, por shija e asaj që ka ndodhur në Kosovë është e njëjtë, e ngjashme duke përfshirë urrejtjen, vrasjet, shfarosjen. Dhe ky libër sjell pikërisht edhe atë që ne e kemi përjetuar në përmasat tona”, tha Spahiu.
Ish Ambasadori, më tej e theksoi edhe të veçantën e këtij libri që për dallim nga shumë libra të tillë, ku fundi është shumë tragjik dhe gjithmonë lexuesi dëshpërohet nga vuajtjet njerëzore që sheh aty, ky libër është njëfarëlloj triumfi mbi të keqen, duke iu referuar titullit ‘Njeriu më i lumtur në botë’ sepse Eddie Jaku i tejkalon sfidat që kishin ndodhur me familjen dhe kombin e tij, duke e gjetur lumturinë përsëri tek familja e tij, në rrethana krejtësisht të tjera.
“Është një libër edhe i shkruar bukur, ka një stil të veçantë, i shkruar në një moshë mjaft të shtyer, i cili edhe është shndërruar në best seller, ky është edhe një mësim se si duhet shkruar”, përfundoi ish-Ambasadori Spahiu.
Ndërsa profesori universitar Blerim Latifi tha që ndihej i lumtur që në literaturën shqipe, tanimë gjendej një libër që e tregon historinë e hebrenjve, ngaqë deri tani Holokausti nuk ka pasur vëmendje të theksuar në vendin tonë.
“Është një lajm i gëzuar që e kemi në gjuhën shqipe këtë libër, dhe për faktin se edhe në kulturën tonë ka një mungesë tepër të madhe të kësaj literature, sepse gjatë kohës së Komunizmit edhe në Kosovë edhe në Shqipëri regjimet për arsye të ndryshme ideologjike e politike e kështu me radhë nuk i ka dhënë hapësirën e nevojshme kësaj literature dhe përhapjes së vetëdijes, njohurive dhe edukimit mbi Holokaustin”, tha Latifi.
Ai më tej shtoi se me përkthimin e këtij libri mbase gradualisht në të ardhmen do të arrihet të krijohet një masë lexuesish, dhe do të ketë edukim më të ngritur rreth kësaj ngjarje.
“Nuk ekziston një shkallë e kënaqshme e njohurive dhe edukimit, sidomos e brezit të ri mbi ngjarjet që lidhen me Holokaustin dhe këtë unë e vërtetoj me studentët, kur i pyes rreth këtyre ngjarjeve, rreth holokaustit dhe kampeve, e shoh se njohuritë e tyre janë minimale, pothuajse inekzistente, kështu që sado që është kjo gjendje, ky libër është një lajm i mirë që megjithatë e kemi në gjuhën shqipe dhe me libra të tjerë që ekzistojnë në tregun e librit”, tha profesori i cili në nderim të sakrificës së popullit hebre ftoi të pranishmit për një minutë heshtje.
Krejt në fund të ngjarjes, drejtoresha Ardianë Pajaziti i ftoi të gjithë të pranishmit për bashkëbisedim, duke ua kumtuar edhe informacionin se të gjithë mund ta merrnin nga një libër, të cilët ishin dhuruar nga një person i cili deshi të mbetej anonim. / KultPlus.com
“Komploti” është romani më i ri i autorit Ben Blushi i cili doli këto ditë nga shtypi.
Romani për të cilin autori fillimisht nuk zbuloi shumë, sot na shpaloset deri në një masë përmbajtja e këtij romani, ngjarja e të cilit zhvillohet në vitin 2043 dhe 2044, pra 20 vjet më vonë.
Gjithashtu autori ka bërë me dije se romani do të jetë në të gjitha libraritë e Kosovës duke nisur nga dita e enjte, 9 nëntor kur edhe do të prezantohet pasdite në librarinë Dukagjini në Prishtinë. Ndërsa në Shqipëri do të qarkullojë për herë të parë në datën 15 nëntor në Panairin e Librit.
Ky është njoftimi i plotë i autorit Ben Blushi:
Komploti është romani im i ri që këto ditë del në treg.
Ky roman është shkruar mes muajit shkurt dhe prill të këtij viti. Nuk e mbaj mend datën kur kam nisur ta shkruaj por mbaj mend se e kam përfunduar javën e parë të prillit 2023. Pasi e lashë pothuajse gjashtë muaj pa e prekur, e rilexova në gusht, e shkurtova në shtator dhe ia dorëzova botuesve të mi, Pegi dhe Dukagjini, në tetor.
Ngjarjet e Komplotit zhvillohen në vjeshtën e vitit 2043 dhe në pranverën e vitit 2044, pra 20 vjet më vonë, kur për shkak të ndryshimeve demografike popullsia e Shqipërisë është zvogëluar, ndërkohë që shumë refugjatë kanë ardhur të jetojnë me ne. Ata janë kryesisht afganë, por dhe sirianë e iranianë, të vendosur në qytetin e Shëngjinit, i cili këto ditë u caktua realisht një zonë ku do strehohen refugjatët që nuk e kalojnë dot Adriatikun.
Meqë popullsia e tyre, pra e emigrantëve shtohet me ritme të larta, ndërkohë që shqiptarët lindin më pak dhe emigrojnë më shumë, në vitet 2040, të huajt bëhen shumicë dhe fitojnë bashkinë e Shëngjinit duke zgjedhur Kryetar Bashkije një afgan.
Për shkak të rrethanave dhe ndryshimit të shpeshtë të Qeverive, ky afgan që martohet me një shqiptare, zgjidhet Ministër i Mbrojtjes së Shqipërisë.
Këtu fillon Komploti.
Afgani, pra Ministri i Mbrojtjes së Shqipërisë vendos të çlirojë Kosovën e cila për shkak të ndryshimit të konjukturave është pjesërisht e pushtuar nga serbët që janë inkurajuar nga avancimi i Rusisë në Ukrainë, Moldavi dhe Gjeorgji.
Për të penguar çlirimin e Kosovës nga afganët, tre çifutë që bëhen bashkë për arsye të ndryshme, thurrin një Komplot. Ata të tre kanë pikëpamjet e tyre sa i takon Amerikës, Rusisë, Shqipërisë dhe sidomos Izraelit dhe konfliktit të tij me Palestinën. Njëri prej tre çifutëve është sionist, tjetri është komunist dhe i treti është një aventurier shqiptar që shpesh krijon kaos pa shkak.
Komploti përfundon me një tentativë të afganëve për grusht shteti, pra një përpjekje për të marrë Qeverinë e Shqipërisë dhe për ta kthyer Shqipërinë në një Afganistan të vogël në mes të Europës. Këtë përpjekje të afganëve, shqiptarët arrijnë ta shmangin me ndihmën e tre çifutëve dhe përmes një veprimi të çuditshëm.
Ky është pak a shumë romani, vazhdimin dhe fundin e të cilit nuk mund ta tregoj pasi botuesit e mi do ma ndalonin.
Si të gjithë shkrimtarët edhe unë nuk jam më pronari i librit tim. Prandaj nuk më lejohet të tregoj më shumë. Edhe sa tregova ishte e ndoshta e tepërt megjithëse e pamjaftueshme.
Për të qetësuar të gjithë ata që mund të gjejnë paralele apo ngjashmëri mes Shqipërisë së vitit 2044 dhe Shqipërisë së sotme, dua të them se ky roman është një fiction, pra fantazi dhe asgjë më shumë.
Si i tillë nuk besoj se bën dëm por kjo nuk është më në dorën time.
Komploti do të jetë në të gjitha libraritë e Kosovës duke nisur nga dita e enjte 9 nëntor kur do të prezantohet pasdite në librarinë Dukagjini të Prishtinës. Ndërsa në Shqipëri do të qarkullojë për herë të parë në datën 15 nëntor në Panairin e Librit, ku ju pres të gjithëve për autografe në stendën e Botimeve Pegi.
Tani për tani kaq për Komplotin tim. / KultPlus.com
Në Akademinë e Shkencave është promovuar libri “Simon Gjoni- Muzika dhe Epoka” kushtuar jetës dhe veprimtarisë së dirigjentit dhe kompozitorit Simon Gjoni. Libri është shkruar nga djali i tij, Andis Gjoni dhe vjen në kuadër të 100-vjetorit të lindjes së dirigjentit dhe kompozitorit të shquar.
Në këtë event ishin të pranishëm familjarë, kolegë muzikantë, personalitete të artit e shkencës. Në emër të Kryesisë së Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, foli akad. Vaso Tole. Ai tha se festimet e merituara të 100-vjetorit të lindjes së Simon Gjonit përfshijnë disa veprimtari, si koncerti me vepra të zgjedhura me orkestrën simfonike të RTSH-së dhe një kast të njohur këngëtarësh, të drejtuar nga maestro Eno Koço, “Nderi i Kombit”, anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, ekspozita, si dhe ky promovim i librit “Muzika dhe Epoka”.
Simon Gjoni i përket brezit të krijuesve dhe muzikantëve që bënë historinë e muzikës shqiptare në gjysmën e dytë të shekullit XX. Ai ishte pjesë e brezit të kompozitorëve shkodranë bashkë me Prenk Jakova, Çesk Zadeja, Tish Daija, Tonin Harapi, Gjon Kapidani etj.
Jeta dhe krijimtaria e Simon Gjonit deri më tani nuk ka qenë objekt i ndonjë libri të veçantë e për pasojë, për të e krijimtarinë e tij është folur e shkruar pak edhe pse fama e këngës “Lule borë” e ka shenjuar emrin e tij në disa breza shqiptarësh.
Përveç kompozimit, Simon Gjoni do të mbahet mend edhe si një nga dirigjuesit e parë të Orkestrës Simfonike të Teatrit të Operës dhe Baletit.
Libri per Simon Gjonin, fotot nga Agim Dobi. / KultPlus.com
Libri “Tokat e lirueme 1939-1946” e Romeo Gurakuqit do të promovohet këtë të premte në Bibliotekën Komunale “Ibrahim Rugova” në Gjakovë, në ora 12:00.
Rreth veprës flet historiani Jusuf Buxhovi, recensent i librit, i cili veprën “Tokat e lirueme 1939-1946” të Gurakuqit e vlerëson studim tejet të rëndësishëm që merret me ndriçimin e kthesave historike nëpër të cilat kaloi bota shqiptare në vitet 1939-1946, kur lufta antifashiste përmbysi shumë nga realitetet paraprake dhe solli të rejat, siç ishte fitorja e komunistëve, që ndikuan rrethanat politike dhe shtetërore të botës shqiptare.
Gurakuqi, këto zhvillime i trajton jashtë koncepteve të njohura ideologjike, me ç’rast fitoren e komunistëve në Shqipëri dhe Jugosllavi e paraqet si një faktor të instalimit të diktaturës së njohur komuniste, që ushtroi terror ndaj kundërshtarëve politik. Me këtë rast, bashkëpunimi i udhëheqjeve komuniste shqiptare me atë jugosllave si dhe bashkëveprimi i tyre në shuarjen e rezistencës kombëtare në Kosovë në dimrin dhe pranverën e vitit 1945, paraqitet si një ripushtim sllavo-komunist i Kosovës me pasoja tragjike, ne mbi 50 mijë viktima.
Në promovim pritet edhe prononcimi i autorit rreth veprës. / KultPlus.com
Është botuar libri për krijimtarinë letrare të Musa Jupollit, parë nga prizmi i autorëve shqiptarë dhe të huaj.
Për krijimtarinë mjaftë të begatë të Musa Jupollit, në 230 faqet sa i ka libri kanë shkruar emra të njohur të kritikës letrare, ku vend meritor zënë vlerësimet kritike të Prend Buzhalës, 21shkrime kritike, ese dhe mesazhe kulturore me autorin, pastaj janë shkrimet nga: Ibrahim Kadriu, Migena Arllati, Zejnepe Alili-Rexhepi, Shefqet Dibrani, Pranvera Gjoni, Gjon Rroku, Dava Nikolli, Mentor Thaqi, Rexhep Rifati, Milazim Kadriu, Reshat Sahitaj, Kujtim Stojku, Nexhat Maloku, Hazir Mehmeti, Ndue Shabaku, Fatmir Halimi, Vjollca Shurdha, Ragip Dragusha, Dedë Shkurti, Tonin Nikolli, Anastas Nika, Zhorzh Sand, Gjergj Nikolla, Fadil Hysaj, Lebibe Zogiani, Abdi Pergjegja, Ilaz Hysaj, Agim Jerliu, e ndonjë tjetër.
Nga autorë të huaj në gjuhën frënge janë: Michel Crepu, Ed. Michalon, Patrick Beaudouin, Olivier Mongin, Philippe Bicet e ndonjë tjetër si dhe gazeta të ndryshme dhe Agjensia Franceze e Shtypit (AFP).
Në këtë libër janë përfshirë edhe disa poezi kushtuar Musa Jupollit nga: Sabit Rrustemi: ODA E MUSËS, Kujtim Stojku: MË PAS NA VJEN NJË MIK I FJALËS, Kujtim Stojku: OSHTIN FJALA JOTE, Gani Xhafolli: NË SHTËPINË E MUSA JUPOLLIT, Tonin Nikolli: UNË ME TY, TI ME MUA, Tonin Nikolli: KAM DASHTË, Pranvera Gjoni: PAÇ URATËN IM VËLLA, Çun Lajçi: VARGJE DEGË LISASH N’DAJT, Mentor Ejupi: KUR BOTA BIE NË GJUMË, Nikoll Ulndreaj: ZËRI YT DOLI NGA KRAHARORI, Avni A. Neziri: MESIANASI N’PARIS, Sylë Bajrami: KOSOVË, Mentor Thaqi: BASHKOI ATO 36 SHKRONJA, Bajrush Zeka: VARGJE NGA NJË DARKË POETËSH, Fran Tanushi: ËSHTË NJË VEND, Shefqet Dibrani: SA KAM MALL, Nazmi Rudari: ATDHEU ËSHTË GUR I RËNDË.
Ndërsa në kapitullin “në vend të recensioneve” janë përfshirë shëndet nga: Mentor Thaqi: NËN THJERRËZ dhe Prend Buzhala: ZËRI I PËRBASHKËT I EMPATISË SË LEXIMIT.
Në fund, libri është pajisur edhe me Shënimin Biografik dhe me Bibliografinë e botimeve të Musa Jupollit. Kjo tematikë e bënë librin të kompletuar, qoftë nga fusha e kritikës letrare, por i japin shije edhe disa debateve letrare, mjaftë njoftime e reportazhe kulturore që lidhen me protagonistin e librit, ku të gjitha këto shënime janë mjaftë mbresëlënëse e kompletojnë strukturën e librit edhe më tej.
Nga ky shënim telegrafik, vërejmë se protagonisti i veprës Musa JUPOLLI, ka arritur me sukses ta përmbledh mendimin kritik për krijimtarinë e tij, por edhe ta përjetojë suksesin e tij, të cilin tashmë mund t’ia afroj lexuesit në një libër të vetëm.
Libri është botuar nga Shtëpia Botuese FAIK KONICA, në Prishtinë 2023.
Nëpërmjet kujtesës fotografike synohet të tregohet se si janë ruajtur traditat, kujtesa historike dhe kulturore gjatë tranzicioneve të ndryshme politike-shoqërore
Libri “Kosova në 100 fotografi” ka për qëllim promovimin e trashëgimisë kulturore dhe historike brenda dhe jashtë vendit të Republikës së Kosovës, duke vënë në fokus ngjarje, vende dhe objekte të ndryshme që lidhen ngushtë me identitetin e vendit dhe të banorëve. Nëpërmjet kujtesës fotografike synohet të tregohet se si janë ruajtur traditat, kujtesa historike dhe kulturore gjatë tranzicioneve të ndryshme politike-shoqërore, si dhe ndryshimet që kanë ndodhur pas përfundimit të luftës së vitit 1998-1999 dhe pas shpalljes së pavarësisë në Kosovë.
Libri “Kosova në 100 fotografi”
Ky libër është konceptuar në formatin e një Photobook-u, i shoqëruar me 100 fotografi nga i gjithë rajoni i Kosovës, të cilat evidentojnë dhe dokumentojnë pjesë nga trashëgimia historike dhe kulturore e vendit. Krahas çdo fotografie qëndron një tekst i shkurtër informues që përcillet në katër gjuhë të ndryshme: shqip, anglisht, gjermanisht dhe frëngjisht. Përkthimi në disa gjuhë të huaja është parë si mënyrë që krijon lehtësi në qasjen ndaj tekstit te gjeneratat e reja në vende të ndryshme të diasporës, për t´u njohur më mirë me kulturën dhe trashëgiminë e vendit të origjinës. Gjithashtu një qëllim tjetër është zgjerimi i rrethit te lexuesi i huaj në Europë dhe Amerikë, për ta njohur atë jo vetëm me atraksionet turistike të Kosovës, por edhe me kulturën dhe historinë e saj.
Fotografitë janë kategorizuar sipas natyrës që përfaqësojnë: objektedhe vendehistorike, trashëgimi kulturore, kulturë materiale dhe shpirtërore, objekte kulti, etnografi(veshje, valle, rite dhe festivale), gatime tradicionale dhe peizazhe natyrore.
Duke iu referuar kategorisë Objekte dhe vende historike midis të tjerave dallon historia e Kronit të Lotit në fshatin Gorozhup të Hasit, si vendi ku u vendos kufiri shqiptaro-shqiptar ndërmjet Shqipërisë dhe ish-Jugosllavisë në vitin 1948.
Kroni i Lotit, Gorozhup
Brenda kësaj kategorie, një objekt tjetër me rëndësi historike është dhe Memoriali Heroinat, i cili simbolizon 20 000 gratë shqiptare të përdhunuara, torturuara dhe vrarë gjatë luftës së vitit 1998-1999 nga forcat serbe.
Memoriali “Heroinat”
Në pjesën Trashëgimi kulturore mjaft domethënëse është arti shkëmbor në Kosovë, ku dëshmohet për gjurmë të një popullsie mjaft të vjetër në këtë rajon, nëpërmjet të cilit mund të kuptojmë lidhjen midis kulturave dhe epokave të ndryshme. Pjesë e artit shkëmbor janë pikturat e spiraleve në guvën e Vllashnjës (Guva e Kobit), të cilat i dominon e kuqja okër, apo gravimet e ndryshme në pllakat shkëmbore në fshatin Zatriq.
Spiralet te Shpella e Kobit në Vllashnjë
Gravimet në pllakat shkëmbore në Zatriq
Pjesë e Trashëgimisë Kulturore të Kosovës janë edhe varrezat e hebrenjve në lagje të ndryshme të Prishtinës (Taukbahçe, Arbëri), por edhe në qytete të tjera, të cilat tregojnë jo vetëm praninë e komunitetit hebre në këtë vend, por edhe bashkëjetesën e tyre me komunitetin shqiptar përgjatë dy luftërave botërore.
Varrezat e Hebrenjve në Taukbahçe, Prishtinë.
Interes të veçantë kundrejt interesave të tjera studimore, paraqet Kultura Materiale dhe Shpirtërore. Në këtë lëm, vend të veçantë zë plisi, si pjesë e pandashme e veshjes dhe si simbol i identitetit kombëtar, madje i kthyer tashmë në një kremte, e njohur ndryshe si Dita e Plisit, e cila festohet çdo 17 shkurt në Kosovë.
Plisi
Lidhur me kulturën materiale mjaft domethënëse gjithashtu është dhe okarina, një instrument muzikor i punuar me argjilë, i konsideruar si një ndër eksponatet më të vjetra frymore të gjetura deri më tani në Kosovë dhe Europë.
Okarina
Objektet e Kultit gjithashtu janë një pjesë mjaft interesante për cilindo lexues dhe studiues, ku dallohet lehtë bashkëjetesa fetare ndërmjet komuniteteve të ndryshme në vend. Në këtë kontekst një histori të veçantë mbart Kisha e Letnicës, ku përveç pelegrinazhit që zhvillohet çdo vit në muajin gusht nga njerëz të besimeve dhe komuniteteve të ndryshme (siç ëshë komuniteti kroat), aty është edhe vendi ku shenjtorja e parë shqiptare Shën Nënë Tereza mori vendimin për të filluar rrugëtimin si motër misionare.
Kisha e Letnicës
Pjesë e pandashme e trashëgimisë kulturore të Kosovës gjithashtu janë veshjet, vallet, ritet, së fundmi dhe festivalet. Midis diversitetit të veshjeve tradicionale ajo që dallon ndër të tjera është veshja e Medvegjës, kjo për shkak të larmisë së simbolikës kozmologjike dhe astrale.
Veshja e grave të Medvegjës
Ndërsa nga ritet që vazhdon të praktikohet ende prej shqiptarëve të komunitetit katolik është Nata e Buzmit, festë e cila mbart gjurmë të paganizmit.
Nata e Buzmit
Së fundmi në Kosovë një risi në kontekstin kulturor janë edhe festivalet Etnofest dhe Dokufest. Etnofest është një festival i cili ka karakter multimedial, me programe të bazuara në traditë si, shfaqje teatrale, ekspozita, koncerte, rite arkaike dhe shfaqje bashkëkohore.
Etnofest
Ndërsa Dokufest është një festival ndërkombëtar i filmit dokumentar dhe filmit të shkurtër, që mbahet çdo vit gjatë muajit gusht në qytetin e Prizrenit.
Dokufest
Gatimet dhe pijet tradicionale janë gjithashtu pjesë e trashëgimisë kulturore të vendit. Si ushqim i veçantë i traditës buknore te shqiptarët është dalluar flija, forma diellore e së cilës dëften për praninë e kultit të diellit te popullata më e hershme.
Flija
Ndërsa nga pijet është veçuar vera, si një nga pijet më aristokrate në vend, ku si për vendasit dhe të huajt dallon vera e Rahovecit, tashmë dhe me një shpërhapje në tregun europian.
Vera e Rahovecit
Ashtu siç dihet, Kosova është e njohur edhe për bukurinë e peizazhe natyrore, ku disa nga vendet që tërheqin vëmendjen e turistave janë shpellat, ndër të tjera ajo e Gadimës, e cila dallon për shkak të kristaleve të ndryshme dhe formave që ato kanë marrë ndër vite.
Shpella e Gadimës
Si përfundim, ajo çka mbetet evidente nga rrugëtimi i librit përgjatë hulumtimit të terrenit dhe literaturës ndihet nevoja për prurje të reja shkencore në fushën e arkeologjisë dhe antropologjisë, të cilat kanë kapacitet premtues.
Elona Gjata
Elona Gjata ka mbaruar studimet e larta për gjuhësi në Tiranë. Gjata ka punuar prej 8 vitesh si asistente pranë Departamentit të Gjuhës Shqipe në Elbasan për lëndën e Fonetikës së Shqipes Standarde dhe për 1 vit pranë Departamentit të Gjuhës Shqipe në Tiranë, për lëndën e Fonotaktikës, Shkrimin Akademik dhe Shqipja për të huajt.
Në dhjetor të vitit 2021 ajo ka doktoruar në fushën e Gjuhësisë pranë Fakultetit Histori-Filologji në Universitetin e Tiranës. Në vitin 2019 ajo ka qenë studente e bursës Erasmus si PhD researcher në Universitetin e Humboldit në Berlin.
Tashmë ajo po pregatitet për studimet e dyta doktorale në Gjermani. Fokusi i studimeve të saj të fundit janë ato me kontribut në Albanologjinë Shqiptare.
Së fundmi, ajo është drejtuese e Institutit (NGO), Albanian Institute of Cultural Studies me seli në Prishtinë.
Gjithashtu ajo është ideatore dhe koordinatore e disa projekteve me në fokus Kosovën.
Ajo është autore e librit Kosova në 100 fotografi.
Autore e librit Zanorja ë në gjuhën shqipe. Ë-ja e patheskuar, botuar pranë Institutit Albanologjik, shkurt 2023, Prishtinë. Gjithashtu edhe autore e disa artikujve shkencorë brenda dhe jashtë vendit.
Gjata është bashkautore në tekstin Gjuha shqipe 9 pranë Botimeve Filara. / Albinfo.ch / KultPlus.com
Përkrahur nga Platforma Heritage Space VII – CHWB Kosova dhe financuar nga Qeveria Suedeze, është hapur thirrja për projektin Tregim Kolektiv.
Nëse ju keni fotografi që i mbani afër zemrës, të cilat datojnë nga vitet e 90-ta në Kosovë, atëherë ju mund të merrni pjesë në krijimin e një arkive fotografike; një libër që synon ripërtërije të kujtesës kolektive përmes rrëfimit të kujtimeve harmonike si simbol i bashkimit gjatë shtypjes politike & shoqërore në Kosovë 1990 – 1999.
Arkivat personale të fotografive familjare mbajnë një tregim që shpalosë historinë e identitetit tonë rezistues përgjatë periudhës para-dhe-gjatë luftës.
Hartuesit e këtij projekti, kanë njoftuar se pasi ju të kontaktoni për bashkëpunim, ata do të vijnë personalisht për të mbledhur fotografitë tuaja.
“Çdo fotografi do të qëndrojë me ne për vetëm disa ditë, përderisa të skanohet, dhe do të kthehen menjëherë pas skenimit. Materiali do të trajtohet me shumë kujdes dhe respekt. Në kthim, ju do të merrni një kopje dixhitale të të gjitha fotografive të dorëzuara bashkë me origjinalet, dhe një kopje të librit, i cili do të jetë një selektim i këtyre fotografive si realizim i një albumi kolektiv”, thuhet në njoftim.
Doli nga shtypi libri “Ekuilibri letrar” i autorit Nysret Krasniqi, botim i ASHAK-ut, i cili bërthamë të studimit e ka “mbrojtjen” e ligjësive specifike të letërsisë.
Etikë e intencë e tij është konceptualiteti estetik i artit letrar si fenomen primordial i qenies për ta ruajtur dhembjen shpirtërore. Dhembjet shpirtërore marrin forma individuale me trashëgimi arketipore në vepra letrare, për t’u shndërruar në kujtesë e rikujtesë universale. Kujtesa dhe rikujtesa, kur jetësohen në vepra artistike e ruajnë misterin e vetërregullimit dhe të shndërrimit të tyre në simbol, figurë apo në kratilizëm.
Sipas autorit, në këtë libër diskutohet prania e fenomenit të ndërhyrjes pikërisht në natyrën vetërregulluese dhe evolutive të shprehjes letrare si kujtesë, e cila botën letrare e ka shtyrë drejt konfliktit me arbitraritetin e filozofemave të autoritetit. Gjithashtu, në këtë libër argumentohet se si konceptet filozofike shpeshherë janë shndërruar në forma dhe doktrina autoritare, madje janë kthyer në ideologema dhe aparate politike, të cilat e kanë prerë evolucionin autonom letrar me synimin e kthimit të artit letrar në mjet pragmatik-propagandues si politikë që aspiron të renë progresiste.
Si rrjedhojë, argumentohet se insistimi në të renë progresiste, i mbrujtur me konceptet filozofike të dyshimit, shpeshherë e ka mohuar vetëdijen për gnosisin letrar dhe ka ndikuar në çekuilibrime të ligjësive specifike letrare. Për pasojë, misteri primordial i artit për ta ruajtur kujtesën është shndërruar në mjet për ta mbjellë harresën. Libri propozon ruajtjen e ekuilibrit letrar dhe këtë intencë e dëshmon nëpërmjet analizës fenomenologjike të letërsisë dhe të kulturës shqipe, por edhe me diskutime filozofike-teorike si spektër i ndikimit. / KultPlus.com
Drejtuesi i shtëpisë botuese amerikane “Jalifat Publishing”, Ramiz Tafilaj, kohë më parë pati një takimi me avokatin e njohur nga Anglia, Tobi Cadman, i specializuar për krimet e luftës dhe të drejtat e njeriut.
Me këtë rast, avokatit Cadman, i angazhuar në mbrojtjen e disa nga të akuzuarit nga Kosova në procesin gjyqësor në Hagë, tregoi interesim për librat “Kosova” në anglisht të historianit Jusuf Buxhovi. Me këtë rast, botuesi amerikan ia dhuroi librat avokatit.
Këtë informacion e ka ndarë sot me lexuesit e tij, historiani Jusuf Buxhovi. / KultPlus.com
“Kryemjeshtri” është libri që u botua së fundmi e që i dedikohet kampionit Driton Kuka. Libri që ka për autor Arsim Maxhera, nesër do të promovohet në Prishtinë në kuadër të agjendës shtetërore për 15-vjetorin e Pavarësisë, përcjell KultPlus.
Kjo ngjarje promovuese e librit organizohet me përkrahje të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, si dhe Komitetit Olimpik të Kosovës, dhe ka për qëllim të shfaqë jetën dhe veprën e një prej kampionëve më të mëdhenj të xhudos të të gjitha kohërave, siç është dokumentuar nga gazetari Maxhera.
Promovimi mbahet nesër, me datë 22 shkurt, në Amfiteatrin e Bibliotekës Qendrore Universitare të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, tek Instituti i Historisë “Ali Hadri”, në Prishtinë, në ora 12:00 – 13:00.
Bashkohuni në këtë promovim për të nderuar trashëgiminë dhe ndikimin e jashtëzakonshëm të kryemjeshtrit Driton Kuka. / KultPlus.com
“Luftë dhe Trëndafila” është novela e cila shënon librin e katërt për autoren e re Ambra Hysa.
“Luftë dhe Trëndafila” flet për një gamë të gjerë temash mbi dashurinë e shtruar paralelisht me një dramë familjare e cila ka rrënjët e thella të një dashurie sublime, siç është ajo prind-fëmijë.
Për të shkruar këtë vepër, autorja është inspiruar nga ngjarje të vërteta të ndodhura gjatë luftës Ukrainë-Rusi andaj dhe ndjeshmëria gjatë procesit të shkrimit ka qenë e madhe dhe njëkohësisht sfiduese për autoren.
Autorja përdor një gjuhë të bukur dhe të prekshme për të parëndësuar mesazhin e saj, dhe për të ju dhuruar lexuesve një përvojë të përjetimeve dhe emocioneve të thella.
Ky libër do t’i ndihmojë lexuesve të kuptojnë më mirë ndjenjat e tyre dhe të zbulojnë mënyra se si të thellojnë lidhjet e tyre me të dashurit.
Përmes kësaj interviste për KultPlus, Ambra përcjell maturi, seriozitet dhe mesazhe të sigurta që prekin zemren e lexuesit. Ajo na zbulon më shumë rreth librit, procesit të shkrimit, frymëzimit, rreth dashurisë nga syri i saj dhe mënyrës se si duhet ruajtur dhe thelluar marrëdhëniet qoftë familjare apo shoqërore, dhe krejt në fund ajo na zbulon edhe një të re e cila pritet të vijë shumë shpejtë.
KultPlus: “Luftë dhe Trëndafila” është libri juaj i katërt, një novel që është pritur mjaft mirë, mund të na tregoni fillimisht rreth inspirimit për këtë vepër?
Ambra Hysa: “Luftë dhe Trëndafila” është esencë dashurie e cila depërton thellë në imagjinatën e lexuesit…është romancë e trëndafiltë e shtruar paralelisht me një dramë familjare e cila ka rrënjët e thella të një dashurie sublime, siç është ajo prind-fëmijë. Është inspiruar nga lufta Ukrainë-Rusi, bazuar nga ngjarje reale të ndodhura atje…
KultPlus: Si iu afruat procesit të shkrimit për këtë libër?
Ambra Hysa: Kishte një valë frymëzimi që më pushtoi të gjithën, në momente të tilla kur frymëzimi të rrethon, mbushesh me një energji që dëshiron ti japësh trajtë dhe jetë…vetëm në letër.
KultPlus: Na shtjello pak titullin e librit, pse “Luftë dhe Trëndafila”?
Ambra Hysa: Sepse ku ka trëndafila nuk mund të ketë “luftë”, çdo lufte i duhen trëndafilat…është një lojë ekstremesh, një moment kur njeriu ndihet mes dy zjarresh dhe zgjedh kë duhet të ushqejë e kush duhet të triumfojë. Në jetën e lexuesit dominon ajo pjesë që për sytë e tij dominon edhe vet novelën.
KultPlus: Çfarë e vendos librin tuaj në dallim nga të tjerët të natyrës së njëjtë?
Ambra Hysa: Energjia me të cilën është shkruar, të gjithë autorët kanë stilin unik…stili im i shkrimit është si një takim i përzemërt mes rreshtash me çdo lexues.
KultPlus: Mund të ndani një moment sfidues gjatë krijimit të këtij libri?
Ambra Hysa: Momentet prekëse kur duhet të vijëzoja, të përshkruaja në libër ngjarje vërtet të rënda, pasoja të luftës, si kosto morale dhe emocionale në jetën e personazheve…
KultPlus: Mund të flisni për temat ose mesazhe që shpresoni që lexuesit të marrin nga libri?
Ambra Hysa: “Dashuria shëron çdo plagë, në bashkëpunim me kohën, janë medikamentet më të mira”. Dhe jeta duhet jetuar thellësisht, me të gjithë forcën e shpirtit. Çdo ditë pranë të dashurve tanë, sikur të ishte dita e fundit…duke dashur familjen, partnerin, si burimin kryesor të energjisë për jetën. Duke dhënë dashuri ne marrim në këmbim energji e cila na shërben për të qenë njerëz më të mirë dhe për të lënë gjurmë më të mira.
KultPlus: Si e ka formuar sfondin tuaj përvoja e shkrimit të këtij libri?
Ambra Hysa: E ka ngjyrosur edhe më shumë, e plotëson dhe i jep ngjyrat e stilit dhe personalitetit tim. Më rrit si përvojë dhe më mëson të përkushtohem më shumë dhe të dua ta rijetoj përvojën magjike të shkrimit të një libri.
KultPlus: Si i janë përgjigjur lexuesit librit tuaj deri më tani?
Ambra Hysa: Me shumë dashuri, jam rrethuar nga një dashuri dhe dashamirësi që mban nuancën e trëndafilave të kuq.
KultPlus: Mund të na jepni një shikim të fshehtë në atë që jeni duke punuar aktualisht ose çfarë keni planifikuar për të ardhmen?
Ambra Hysa: Kam dëshirë ti lë një hapësirë novelës ” L&T”, megjithatë nuk e mohoj që viti 2023 ka nisur me objektiva të reja.
Mendoj të sjell një libër tjetër në përmbyllje të këtij viti, duke qenë se ky vit është i veçantë për mua…por nuk dua të zbuloj më shumë. Nuk më pëlqen shumë të flas për planet e së ardhmes…ia lëmë kohës duke shpresuar dhe punuar gjithmonë për më të mirën! / KultPlus.com
Autori Shkëlzen Halimi ka botuar këto ditë librin e tij të titulluar “A filloi shfaqja”, përcjell KultPlus.
Teksti dramatik “A filloi shfaqja!”, siç thotë autori Shkëlzen Halimi, është shkruar në kohën e pandemisë, pikërisht në kohën kur filloi loja e një virusi të padukshëm me tërë njerëzimin. Në fakt, ky tekst, ka të bëjë me kthimin në thelbin e familjes, përkatësisht në vlerat e familjes, sepse dinamika e jetës në këtë kohë të zhvillimit teknologjik, thjeshtë na ka bërë që më të mos e njohim as veten.
Dy protagonistë, AI dhe AJO, thuajse njoftohen për herë të parë dhe kanë dilema të shumta. Nga frika e virusit, jeta e tyre rrjedh në një hapësirë pa derë e dritare dhe, ndonëse presin që të ndodhë diçka, që të fillojë ndonjë shfaqje, ata nuk e hetojnë se janë pjesë e shfaqjes (globale). Thjesht, është një dramë për dramën njerëzore.
Shkëlzen Halimi, edhe me këtë vepër dëshmon se është një nga krijuesit tanë me profil të qartë letrar.
Vepra është botuar nga SHB Konica në Shkup. / KultPlus.com
Autorja e re Ambra Hysa, vjen me botimin e saj të katërt, këtë herë me novelën e titulluar “Luftë dhe Trëndafila”. Libri u promovua në panairin e librit duke i dhënë një shije të freskët dhe të ëmbël stendës së librave në Pallatin e Kongreseve.
“Luftë dhe Trëndafila” është një novelë që ka në qendër dashurinë për familjen, plagët e luftës dhe çeljen e trëndafilave si simbol i dashurisë për jetën edhe në kohë humbjesh dhe rrënojash. Trëndafilat plot gjemba janë krijimtari, dëshirë dhe shpresë për një rilindje mes stuhive, shkruan KultPlus.
Kjo novelë i ngjan një kujtese filmike, është e shkurtër dhe esenciale por lë pas një shije të mirë…si ajo e kafes turke në një pasdite të ftohtë dimri.
Luftë & Trëndafila kjo esencë që autores i pushtoi zemrën një dimër më parë, të gjitha dallgët e trazuara të zemrës, u qetësuan kur u ul në makinën e shkrimit. Këtë histori, nuk ia kishte borxh vetëm Vikit të vogël por Ambrës kur ishte vogëlushe…dhe çdo vajze që beson verbërisht tek fuqia e dashurisë. Çdo vajze që ka një marrëdhënie unike me babain, sepse kjo është historia baba-vajzë, e Viktorias dhe Borisit, po aq sa romanca në kohë lufte e Tatianës dhe Ivanit.
Ky rrëfim është i ndjeshëm dhe delikat si petalet e një trëndafili, aroma e trëndafiltë e novelës do të ju mbajë gjatë të përqafuar me dy historitë e gërshetuara mistikisht me njëra-tjetrën.
“E bukura mund të gjendet edhe në kohë të padurueshme. Thuhet se ku ka luftë dhe dashuri, mund të ketë edhe trëndafila”, thotë Hysa.
“…Ajo vogëlushe e kishte kthyer në jetë dhe kjo nuk mund të ishte rastësi. Bija e tij, e kishte mbrojtur nga lart, tamam si një engjëll mbrojtës, përmes kësaj vogëlusheje. Dhe ndoshta, tani ia vlente të jetonte vetëm që dikush ta quante atë përsëri “Babi” , ndoshta ia vlente të sakrifikonte çdo gjë për Vikin…”
Sipas autores, mesazhi i librit është dashuria e pastër dhe e pakursyer njerëzore, një dashuri e cila nuk rrjedh gjithmonë nga gjaku…sepse ndodh që edhe njerëzit që nuk janë gjaku yt të bëhen familja jote. / KultPlus.com
Të pyetur nga Barometri në Euronews Albania se sa libra kanë lexuar shqiptarët në Shqipëri, gjatë vitit 2022, 74.8 për qind e tyre, janë përgjigjur asnjë.
Ndërkohë, vetëm 7.6 për qind kanë lexuar një libër, 11.8 për qind e tyre kanë lexuar 2-3 libra, 2.7 për qind kanë lexuar 4-5 libra dhe 2.3 për qind më shumë se 5 libra.
Kjo shifër rritet kur vjen puna për të blerë libra, pasi 78.2 për qind e shqiptarëve nuk kanë blerë asnjë libër përgjatë vitit 2022. Ndërkohë, 7.2 për qind e shqiptarëve kanë blerë vetëm 1 libër, 10 për qind e tyre kanë blerë 2-3 libra, 1.9 për qind kanë blerë 4-5 libra dhe 1.9 për qind e tyre kanë blerë më shumë se 5 libra.
Shumica shqiptarëve jo vetëm që nuk blejnë libra, por as nuk dhurojnë. 74.8 për qind e të pyeturve nuk kanë dhuruar një libër, ndërkohë që pozitivisht janë përgjigjur vetëm 25.2 për qind e tyre. 74.1 për qind e shqiptarëve nuk kanë marrë një libër dhuratë dhe vetëm 25.5 për qind kanë marrë.
Gjetjet janë të Barometrit në Euronews Albania, realizuar gjatë periudhës 28 tetor-7 nëntor 2022, kryer nga MRB dhe Data Centrum, në nivel kombëtar me 1000 intervista ballë për ballë, transmeton Albinfo.ch. / KultPlus.com
Figura historike e kinematografisë shqiptare, aktorja Tinka Kurti do të jetë javën tjetër në Prizren, për promovimin e librit “Tinka Kurti – Ditari i një bashkëshorti” të autores Anila Mema, përcjell KultPlus.
Libri i cili përmban rreth 40 vite ditar mbi jetën artistike të “Artistes së popullit” dhe “Mjeshtres së madhe”, Tinka Kurti, do të promovohet javën e ardhshme.
Ditarin e shkroi bashkëshorti i saj, muzikanti Palokë Kurti pas çdo premiere teatrore apo filmi, teksa Tinka rrëfente momentet e saj në prova e shfaqje, në skena e shesh xhirime.
Libri është botim i veçantë, mes ditarit dhe albumit fotografik, i shoqëruar me kujtime e rrëfime të panjohura që datojnë që 70 vjet më parë si dhe fotografi origjinale dhe të papublikuara më parë. Në një gërshetim prej shpirti e fryme, ditari paraqet një përzierje mes ndjesive, madhështisë, sinqeritetit, dëshirave, përjetësisë, pikëllimit, intimitetit, suksesit dhe dështimit.
Të pranishmit do të kenë mundësi bashkëbisedimi me aktoren dhe autoren, ndërkohë që disa kopje të librit do të jenë në shitje.
Promovimi i librit bëhet diton e mërkurë, më 12 tetor, nga ora 17:00, te Kino Lumbardhi. / KultPlus.com
Doli në dritë libri i ri i autorit Gjon Keka i titulluar “Leonik Tomeu, pishtar i djes dhe rilindjes europiane”, përcjellë KultPlus.
“Ky botimi im i radhës, ashtu siç kam vite që hulumtoj e studioj mbi figura madhore që kanë bërë epokën dhe historinë e kombit tonë shqiptar, i kushtohet profesorit dhe filozofit tonë të madh arbëror Leonik Tomeu. Gjatë gjithë punës sime studimore, mbi këtë figurë që njihet mirë në epokën e rilindjes dhe humanizmin europian, jam ndjerë i përmbushur dhe shumë krenar për origjinën tonë arbërore, si pjesë e shpirtit dhe kulturës së saj, mbi të gjitha si pasardhës i të madhit tonë legjendar, Heroit Kombëtar, Gjergj Kastriot Skënderbeu, njohur jo vetëm nga bota e madhe europiane, por edhe më tej”, thotë Keka.
“Në morinë e humanistët tanë arbërorë europian, nuk mund të rrimë pa i përmendur edhe një herë të famshmit tanë Gjon dhe Pal Gazulli, Marin Beçikemi e Barleti, Pal Engjëlli, Gjon Buzuku, Pjetër Bogdani etj. Këta janë krenaria e kombit tonë të lashtë europian, janë dëshmia e kulturës sonë autoktone, e cila ndihmoi dhe kontribuoi që bota, në tërësinë e saj, të ketë zhvillim e dituri. Një ndër ta është edhe humanisti i shquar i periudhës së Rilindjes Europiane, Nikollë Leonik Tomeu, dijetari që bëri emër në shkencat e kohës kur jetoi. Me gjithanshmërinë e njohurive të tij në çdo fushë të jetës, te figura e tij u shqua filozofi i vërtetë, edhe pse jeta e tij ishte “e thjeshtë, kurrë nuk vrapoi pas luksit, dhe nuk u korruptua asnjëherë. Nikollë Leonik Tomeu ishte i përkushtuar në kërkimin e së vërtetës dhe jetonte si njeri i thjeshtë”, cilësi këto të theksuara për të. Ai jetoi, veproi dhe bëri dritë për shkencën, humanizmin, historinë, të cilat i konsideronte të shenjta. Ashtu si humanisti i madh Erasmus, edhe ai u bë një apostull i zellshëm i humanizmit, duke u nderuar dhe vlerësuar në shekujt që pasuan.” / KultPlus.com
Studiuesja dhe përkthyesja Meliza Krasniqi ka sjell librin e ri të titulluar “kritika dhe Letërsia”, shkruan KultPlus.
Në këtë libër, Krasniqi ka përmbledhur ese, kritika, analiza e studime të shkruara e të botuara gjatë periudhës 2007 – 2020, në revista e gazeta. Disa nga shkrimet janë rezultat i detyrave si studente e letërsisë. Në shtojcë gjenden dy shkrime që për objekt kanë një lëvizje dhe një disiplinë.
Sipas autores, titulli i këtij libri mund të duket krejt i thjeshtë, por në fakt nuk është i tillë. Ajo niset nga maksima e Zhenetit, i cili thotë: “Materialet e punës kritike në të vërtetë janë mbeturina të veprës njerëzore”.
“Jam motivuar ta shkruaj njërën me shkronja të vogla, kritikën, e tjetrën me të mëdha, Letërsinë, si shenjë e vetë natyrës së tyre. Dhe, konsideroj se kritika gjithmonë është shërbëtore e përunjur e Letërsisë, andaj edhe shkrimet kritike gjithmonë duhet të vijnë pas saj. Po ashtu, ky formulim ka edhe konotime të tjera që dalin në lexime të ndryshme”, shkruan autorja e cila tutje tregon se është kundër librave që bartin tituj të mëdhenj e të fryrë e që përbrenda nuk e arsyetojnë veten asnjëherë.
“Nuk jam ithtare aq e madhe e librave me përmbledhje të teksteve që në fakt janë produkt i mbledhjes e sistemimit të teksteve të llojeve të ndryshme të destinuara për diçka tjetër, në kuptimin se janë shkruar për qëllime krejtësisht të tjera. As përkrahëse, madje jam kundër librave që bartin tituj të mëdhenj e të fryrë e që përbrenda nuk e arsyetojnë veten asnjëherë. Si rrjedhojë, kritika dhe Letërsia, është titull përfaqësues i përmbajtjes dhe i diskursit të përdorur këtu. Këto punime i kam shkruar e rishkruar, pastaj i kam strukturuar në tekste të zgjedhura në momente të ndryshme personale e profesionale”, shkruan Krasniqi.
Interpretimi, analiza, përshkrimi dhe komentimi sipas autores, nuk ndjek një lexim sistematik e as vlerësim e konstatim të ngjashëm: Me një fjalë, si justifikim, them se në periudha të caktuara të shkrimit provohet një përzgjedhje e formulimeve dhe e përfundimeve që në një kohë tjetër kapërcehen e pësojnë ndryshime.
Libri është i ndarë në katër pjesë, duke përfshirë autorë klasikë e modernë të letërsisë shqipe e të letërsisë botërore dhe pothuajse secilin tekst e shoqëron viti i shkrimit. Këtu, trajtohen, si shtojcë e veçantë, edhe Postmodernizmi e Retorika, dy fusha të ndryshme që fillimisht autorja i ka menduar t’i zgjeroj në pamje më të mëdha, në format libri. Retorika është rezultat i Kursit me të njëjtin emër, e që pas leximit të Retorikës së Aristotelit, duke u fokusuar në natyrën që kishte sjellë, traditën që përcjell dhe përballë dëshirës së njohjes së kësaj disiplinë, këtu del si variant kërkimi i ndërtuar mbi studime specifike. Postmodernizmi, në anën tjetër, është shkruar gjatë dhe atë në kohën kur diskutimet për të ishin ende të gjalla dhe ka për model ilustrimi romanin “Emri i trëndafilit” të Umberto Ekos.
“Ndonëse në letërsinë botërore deri në vitin 1983, kur është botuar “Emri i trëndafilit”, numëroheshin rreth pesëdhjetë vepra postmoderne, kam bërë këtë përzgjedhje sepse konsiderohet arketip i romanit postmodern. Dhe, duke pasur parasysh faktin se letërsia postmoderne karakterizohet me përdorimin e një sërë teknikash, themi se letërsia postmoderne është vetëdije, nganjëherë trend, por jo rastësi. kritika dhe Letërsia paraqet një kërkim autorial të letërsisë së lexuar dhe rilexuar, shënjon ecjet në kohë të shkrimit dhe përfaqëson një diskurs dikur dhe sot”, shprehet autorja. / KultPlus.com
Romani “Rrushja” nga autori Jusuf Buxhovi, që doli këto ditë nga shtypi, nesër promovohet në Prishtinë, shkruan KultPlus.
“Rrushja” trajton plagët e luftës së fundit – dhunimet e femrave të kryera nga soldateska jugosllave, si pjesë e një koncepti morbid, që etnocidi ndaj popullatës shqiptare të përcillet edhe me “misionin e shenjtë”, të shpallur nga Kisha Ortodokse Serbe, që femrat e dhunuara shqiptare të lindin bastardët serbë.
Rrushja, është njëra ndër mijëra viktima të këtij “misioni”.
Tragjedia e Rrushës, po edhe të tjerat që e përcollën atë, pasqyrohet nëpërmes rrëfimit të të birit, që si fëmijë përjetoi dramën, ku ai, po ashtu, shfaqet si viktimë e realiteteve të reja të pasluftës nga shkaku se çlirimin nuk e përjeton si liri…
Promovimi mbahet nesër (e enjte) në orën 18:00, në librarinë “Dukagjini” në Prishtinë.
Romani u botua nga “Faik Konica”, Prishtinë dhe “Jalifat Publishing” – Houston, 2022, faqe 173. / KultPlus.com
Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve – Shkup, Instituti Albanologjik – Prishtinë dhe Akademia e Studimeve Albanologjike – Tiranë, vazhdojnë realizimin e aktiviteteve të përbashkëta në kuadër të strategjisë së re për zhvillimin e shkencave albanologjike. Tri qendrat albanologjike, përuruan librin e fundit të ilirologut të njohur Aleksandar Stipçeviç “Kultura tradicionale e arbëneshëve të Zarës”.
Në vitin 2011, Stipçeviç botoi veprën monumentale “Tradicijska kultura zadarskih Arbanasa”, një kontribut i madh shkencor për arbëreshët e Zarës së Kroacisë. Libri u përkthye nga kroatishtja në gjuhën shqipe nga Sadri Fetiu, dhe u botua në vitin 2012 nga Instituti Albanologjik i Prishtinës. Ky botim zgjoi interesimin e madh të lexuesve dhe të studiuesve të shumë qendrave shkencore, dhe si rezultat i këtij interesimi dhe bashkëpunimi ndërinstitucional, libri u promovua edhe në Shkup.
Në fjalën përshëndetëse, Skender Asani, drejtor i ITShKSh në Shkup, foli për konkretizimin e bashkëpunimit ndërmjet tre instituteve, por edhe për rëndësinë e prezantimit në Shkup të kësaj vepre të ilirologut të njohur Stipçeviç, i cili ka dhënë kontribut të çmuar në ruajtjen e gjurmëve të qytetërimit iliro-arbëror të Shkupit.
Manifestimin e përshëndeti drejtori i Agjencisë për Zbatimin e Gjuhëve, Ylber Sela.
Prof.Luan Përzhita, arkeolog dhe studiues, rektor i Akademisë së Studimeve Albanologjike – Tiranë, referoi mbi temën: “Monumente iliro-arbërore nga vendlindja e Stipçeviçit (në rajonin Krajë-Tivar)”.
Hysen Matoshi, drejtor i Institutit Albanologjik të Prishtinës, në këtë rast botues, por edhe studiues, ligjëroi mbi temën: “Modeli stipqeviçian i studimit të trashëgimisë sonë”.
Në fund, Zeqirja Neziri, studiues dhe profesor shumëvjeçar i letërsisë në Universitetin e Shkupit, bashkëpunëtor i ilirologut Stipqeviç, foli për veprimtarinë e gjatë studimore të akademik Stipqeviçit, dhe në veçanti për librin “Kultura tradicionale e arbëneshëve të Zarës”. / Diaspora shqiptare / KultPlus.com
Këto ditë Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” dhe PEN Qendra e Kosovës, botuan librin me titullin, “Poeti i Detit”, i cili është përmbledhje e materialeve nga sesioni shkencor dhe ora letrare, mbajtur në Ulqin, më 17-18 janar 2020, përcjell KultPlus.
Aktiviteti është organizuar me rastin e 60-vjetorit të lindjes së poetit, profesorit dhe studiuesit të letërsisë, prof. dr. Basri Çapriqi, si dhe dy vjetorit të vdekjes së tij.
Duke filluar me shkrimet në formë të parathënies nga Ismet Kallaba, kryetar i Shoqatës së Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” të Ulqinit dhe Binak Kelmendi, kryetar i PEN Qendrës së Kosovës, në këtë botim përfshihen kumtesat e studiuesve dhe të shkrimtarëve: Bashkim Kuçuku, Zuvdija Hoxhiq, Milazim Krasniqi, Sadik Bejko, Sali Bashota, Anton Gojçaj, Haxhi Shabani, Ibrahim Berisha, Avni Spahiu, Arben Prendi, Eljon Doçe, Liridona Sinishtaj, Nail Draga dhe Rrok Gjolaj. Po kështu, janë botuar edhe poezitë kushtuar poetit, Basri Çapriqi, nga autorët: Ibrahim Berjashi, Sali Bashota, Milazim Krasniqi, Asllan Bisha, Hajredin Kovaçi dhe Argëzon Sulejmani.
Libri “Poeti i Detit”, përfshin edhe fotoalbumin, duke prezantuar aktivitetet kryesore të sesionit shkencor dhe të orës letrare, si dhe shënimet bio-bibliografike të Basri Çapriqit. / KultPlus.com
