Etiketë: libri

Leonardo da Vinçi në mesin e fashionistëve të aksesorëve

Posted on by Kult Plus

Në librin e saj të ri “Dressed: The secret life o clothes“, akademikja Shahidha Bari ka shfaqur teorinë se Leonardo da Vinçi nuk ishte vetëm një artist dhe inxhinier i madh, por edhe pionier i dizajnit të aksesorëve.

Në teorinë e saj, Bari veçon një imazh të Codex Atlanticus që e përshkruan një qese lëkure me një sistem të mbylljes, ku thekson që “ Qeseja, është shumë e ngjashme me një kuletë të shekullit XX”, shprehët Bari për CNN. “Sistemi i mbylljes në majë të Qesës, me pjesët metalike prej bronzi, është bërë prej lëkurës së kafshëve, dhe ka një sistem mbyllës, që ngjan në një kuletë klasike, që sot kanë në duar nënat tona”, shprehët Bari.

Vërtetë, vizioni i Leonardos ka rezultuar aq i qëndrueshëm, saqë marka italiane Gherardini e prodhoi një kuletë në bazë të dizajnit të Leonardo da Vinçit.

Sigurisht, shumë artistë bashkëkohor, janë inspiruar nga puna e da Vinçit, ku në vitin 2017 Jeff Koons bashkëpunoi me Luis Vuitton në një sërë çantash të frymëzuar nga stilet e artit historik, duke përfshirë edhe Mona Lisa-an e Leonardos, ndërsa në vitin 2013 Damien Hirst u bashku me Prada për të prodhuar modelin e çantave, në numër të limituar, të përbëra nga qelqi Plexiglas, duke i dekoruar me dizajne të insekteve.

Një inspirim të tillë e ndjek edhe artisti Sterling Ruby, i cili kohët e fundit e zbuloi linjën e re të modës në Firencë, duke përfshirë pajisje të tilla si Kuletë drejtkëndëshe të prodhuara tërësisht nga metali i argjendit dhe mbulesa të mbushur me grafite të shtypura, ku e cilëson Leonardon, “si një arbitër i të gjitha pyetjeve dhe lidhjen e tij me bukurinë dhe elegancën” / KultPlus.com

“Apartamenti në katin e katërt” i Charles Casha në shqip

Posted on by Kult Plus

Me një galeri komplekse personazhesh dhe botë të pasur psikologjike, shkrimtari Charles Casha jep përmes veprës së tij një thirrje për reflektim shoqëror. I lindur në Marsa në vitin 1943, Charles u arsimua në Lyceum dhe pas përfundimit të një kursi 2-vjeçar në kolegjin “St. Michael”, u diplomua si mësues në vitin 1965.

Më 1982 Universiteti i Maltës i dha një certifikatë vlerësimi mbi Teknikat bazë të punës në bibliotekë dhe tre vjet më vonë (1985) një diplomë në Studimin e gjuhës malteze. Por kontributi i tij ishte edhe më i gjerë. Për shumë vjet ai ishte anëtar aktiv në organizata të ndryshme rinore të tilla, si: Këshilli Rinor Konsultativ i Maltës dhe Rrethi Rinor Shëtitës.

Në të njëjtën kohë, e gjejmë të përfshirë në projekte të ndryshme pune vullnetare në Kalabri dhe Maltë, si pjesë e Trupës së Shërbimit Vullnetar (Maltë). Po ashtu, ai dha kontributin e tij edhe në organizata e lëvizje letrare, siç ishte Moviment Qawmien Letterarju (Lëvizja për promovimin e letërsisë).

Përgjatë viteve Casha është vlerësuar me një sërë çmimesh. Në vitin 2007 këshilli lokal i Marsës i akordoi çmimin Gieh il-Marsa dhe në vitin 2013 këshilli lokal i Zabbar-it e nderoi me çmimin Hieh Haż-Żabbar. Po ashtu në vitin 2012 u vlerësua me Midalja Ghall-Qadi tar-Repubblika (Medalje për shërbimin ndaj Republikës) me motivacionin shërbim i dalluar ndaj Maltës si shkrimtar.

Aktualisht ai është anëtar i L-Akkademja tal-Malti (Akademisë Malteze) dhe për nëntë vjet ka dhënë një kontribut të çmuar edhe në Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb (Këshillin Kombëtar të Librit). Libri i tij Il-Klabb – L-Ghaxar Anniversarju, kryesisht për adoleshentë, fitoi çmimin e letërsisë për fëmijë në vitin 1998. Tre vjet më vonë (2001) iu dha i njëjti çmim, këtë radhë për librin Gummienu.

Por autori është jo pak i njohur edhe në lëmin ndërkombëtar. Në tetor 2012 përfaqësoi Maltën në Festivalin e Letërsisë Tanpinar në Stamboll dhe tregimi i tij Il-Fjura tat-Tlitt Ilëien (Lulja trengjyrëshe) u botua në anglisht dhe turqisht në dy antologjitë Șehir Ve Korku (Qyteti dhe frika). Po ashtu, një përzgjedhje nga romani L-Appartament fir-Raba’ Sular (Apartamenti në katin e katërt) u botua në anglisht në antologjinë Përtej detit të mëndafsh në vitin 2016.

Një version anglisht i librit është botuar nga shtëpia botuese “Midsea Books”. Vlen të përmendet edhe fakti që Casha ishte autori i parë maltez që ka kontribuar në Bibliotekën Digjitale Ndërkombëtare për Fëmijë me librin Pandolino/ Galatea. Rrugëtimi i tij drejt suksesit nisi në vitin 1960, kur ishte ende student. Ai njihet kryesisht si autor i librave për fëmijë, por jo vetëm. Casha ka shkruar edhe tregime e romane për të rritur, ndër të cilët është edhe Apartamenti në katin e katërt.

Ky roman, i cili konsiderohet si një nga librat e tij më të mirë, është vlerësuar me çmimin e dytë në Konkursin Kombëtar të Letërsisë në vitin 2005. Aty Casha eksploron personazhe dhe situata të marra nga jeta e përditshme, duke i përshkruar me ngjyra kaq realiste, saqë lexuesi bëhet kurioz të mësojë më shumë. Tema kryesore që përshkon gjithë romanin lidhet me idenë që koha dhe hapësira janë ato që mbrujnë dhe formësojnë fatin e personazheve. Koncepti që të gjithë jemi viktima të njëri-tjetrit spikat dukshëm në roman.

Historia e secilit prej personazheve është mjaft e goditur dhe e përshkruar me shumë dashuri, sikur të ishin pjesë e një tabloje ku secili përballet me vështirësitë e jetës në mënyra të ndryshme, aq sa edhe vetë lexuesi arrin ta gjejë veten aty. Një tjetër temë është edhe ajo e dashurisë për nënën, e cila jepet me një freski që gati-gati të prek.

Epilogu i qëndron besnik rrjedhës së ngjarjeve që, në thelb, përshkruajnë një dramë të pastër njerëzore. Samueli, personazhi kryesor, duket se ka dështuar të integrohet e të bëhet pjesë e shoqërisë. Portreti i tij na serviret në mënyrë mjaft bindëse. Diçka e lënë përgjysmë vite më parë është makthi me të cilin duhet të përballet tani. I gjendur vetëm dhe pa një sup ku mund të mbështetet, i mbetet të çajë përpara krejt i vetëm dhe të mundohet të jetojë në botën reale dhe jo në botën imagjinare të njerëzve që i thërret në emër. Herë pas here vërehen pikëtakime me diçka që shkon përtej jetës, pikëpyetje mbi atë që ndodhet përtej varrit ku vendosen lule çdo muaj.

E vërteta mund të jetë e dhimbshme dhe e vështirë për t’u pranuar, por rrugëtimi drejt saj është mënyra e vetme për të mësuar më shumë. Në fund shikojmë që Samueli zgjedh të jetojë në apartamentin e katit të katërt si një formë shpagimi. Sidoqoftë, i mbetet lexuesit të thellohet mbi arsyet që e shtyjnë të marrë këtë vendim, duke e shndërruar kësisoj këtë roman në një thriller të vërtetë psikologjik që të tërheq deri në fund.

Mali i Zi sipas traditës shqiptare

Posted on by Kult Plus

Në plejadën e personaliteteve të Rilindjes Kombëtare Shqiptare bën pjesë edhe Pashko Vasa, i cili u dallua me veprimtarinë e vet në favor të çështjes kombëtare. Në këtë aspekt bën pjesë edhe veprimtaria botuese, e cila ishte dëshmi e ngritjes së ndërgjegjes kombëtare, që përkon me kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, shkruan sot Koha Ditore.

Ai ishte personalitet shumëdimensional si, publicist, poet, studiues i historisë kombëtare, i gjuhës, hartues i një alfabeti, një gramatike e një romani dhe poliglot, sepse ishte njohës i shtatë gjuhëve të huaja. Pjesën më të madhe të jetës e kaloi si zyrtar i administratës së Perandorisë Osmane, duke qenë përfundimisht guvernator i Libanit, ku edhe vdiq në vitin 1892 në moshën 67-vjeçare.

Vepra “Skicë historike mbi Malin e Zi sipas traditave gojore shqiptare”, është botuar frëngjisht në vitin 1872 në Stamboll në Shtypshkronjën “Lajmëtari i Orientit”, ndërsa kohë më parë në përkthim nga prof. Seit Mansaku është botuar në gjuhën shqipe nga Fondacioni ALSAR nga Tirana. Ndonëse studiues të ndryshëm kanë pasur njohuri për ekzistimin e një vepre të tillë, ajo për opinionin shqiptar ishte e panjohur, sepse ishte në gjuhën frënge, ku si e tillë i bashkëngjitet botimit në shqip, duke ruajtur origjinalitetin e saj.

Ernest Hemingway: Francës i duhen ndërtuesit, jo luftëtarët

Posted on by Kult Plus

Toronto Star Weekly/18 shkurt 1922

Nuk ka asgjë më të vdekur se një tigër i ngordhur dhe Georges Clemenceau ishte një tigër i jashtëzakonshëm. Prandaj, është pak të thuhet se Georges Clemenceau është i vdekur.
Meqë po vija nga Kanadaja, ku një intervistë me Clemenceaun ende rrok ballinat e gazetave, ishte e habitshme ta gjesh Tigrin e dikurshëm të Francës, të vdekur politikisht, ish-liderin francez të cilit i doli nami i zi pasi doli në pizhame nga makina “Pullman”. Askush nuk e citon Clemenceaun, askush nuk kërkon mendimin e Clemenceaut. Kur ju thoni “Clemenceau”, njerëzit qeshen dhe, në fund të fundit, zoti Clemenceau është shtrënguar të hapë një gazetë të vogël që t’i shprehë mendimet para publikut, nëse ka publik që e lexon.
Nëse kërkoni një shpjegim për atrofinë e Clemenceaut si figurë politike, mund të shkoni në dy vende për ta marrë vesh më së miri. Mund të intervistoni politikanë të cilët flasin për Versajën, çështjen e reparacioneve, diplomacinë e hapur, Gjenovën, basenin Ruhr dhe kemalistët. Ose mund t’i mësyni kafenetë dhe ta merrni vesh të vërtetën. Asnjë politikan nuk do të mund të mbante një njeri larg syve të publikut nëse do ta donin njerëzit.
Në kafene francezët nuk kanë çka të humbin e të fitojnë teksa i thonë gjërat troç, kështu që lirisht i thonë gjërat që i besojnë. Afërmendsh, nëse kanë harruar se kur janë ulur në kafene, flasin edhe për gjëra që s’i besojnë as vetë. Por nëse ju bie puna të rrini me ndonjë francez që ka kaluar mjaftueshëm kohë në kafene sa të flasë pa dorëza, dhe para se të nisë t’i vlojë koka a t’i dalë tymi, pa dyshim se do ta merrni vesh se çka përnjëmend mendon për Clemenceaun dhe çfarëdo qoftë. Dhe nëse ju bie puna të rrini me disa francezë në pjesë të ndryshme të Francës, mund ta krijoni vetë opinionin kombëtar; opinionin e përnjëmendtë kombëtar, e jo hijen e opinionit kombëtar që reflektohet në zgjedhje e gazeta.
“Gjërat që i thotë Clemenceau janë thartuar në gojën e njerëzve. Nuk kanë shijen e të vërtetave. Të vërteta mund të kenë qenë dikur, por s’e kanë shijen e të vërtetave tani”, më tha një francez“.
“Por, a krejt keni harruar çfarë bëri ai në luftë?” – pyeta unë.
“Lufta u kry dhe ai ishte alamet tigri në luftë, por deshi të bëhej tigër edhe pas luftës. Pas luftës, tigrat janë hendikep për një shtet. Ju duhen mushka dhe kuaj punëtorë, mbase, por jo tigra. Njerëzve u ka ardhur në majë të hundës Monsieur Clemenceau, dhe ai duhet të presë derisa të vdesë që të bëhet përsëri njeri i madh”.
Ky është rezultat i muhabetit me shumë francezë. Ky muhabet nuk lëshohet shumë në hollësi e nuk përmend rrethana, por Franca dëshiron një soj të ri burrështetasi dhe ai soj i duhet si kurrënjëherë. Francës i duhet një ndërtues në vend të një luftëtari dhe, meqë nuk do të ketë luftime, Franca me egërsinë e republikave i ka çuar duart prej Clemenceaut. Ai jetoi shumë gjatë pasi kishte kryer detyrën e vet dhe, sikurse tha një francez në kafene: “Ai duhet të presë derisa të vdesë që përsëri të bëhet i madh”.

(Marrë nga numri i pestë i revistës “Akademia”)/ KultPlus.com

“Mos harro librin e pushimeve”, fushata e radhës për nxitjen e leximit

Posted on by Kult Plus

Autoritetet shqiptare kanë lansuar fushatën e radhës për nxitjen e leximit. Kësaj radhe, në fokus janë filloristët. Nisma më e re e ndërmarrë nga ministrja e Kulturës e Shqipërisë, Elva Margariti, “Mos harro librin e pushimeve” po angazhon brezin e ri në leximin e librave, si dhe po e bën këtë brez më solidar, kanë raportuar të hënën mediat shqiptare. Në Bibliotekën Kombëtare gjatë fundjavës fëmijët kanë dhuruar libra për shkollën e Kasallës, një fshat jo fort larg Tiranës, që dhe këta fëmijë të kenë mundësi të lexojnë personazhet e tyre të dashur gjatë pushimeve verore.

“Kënaqësi të shohësh fëmijët të kalojnë kohën e lirë duke lexuar, por edhe më e madhe kur i sheh tek bëhen solidarë me bashkëmoshatarët e tyre, që kanë më pak mundësi se ata. Në Bibliotekën Kombëtare, me fëmijët që dhuruan libra për shkollën e Kasallës dhe për të ndarë nismën: ‘Mos harro librin e pushimeve”, citohet të ketë thëne ministrja e Kulturës, Elva Margariti. Sipas saj, edhe jashtë kryeqytetit shqiptar ka lexues të apasionuar, të cilët do të bëhen lexues të përhershëm në të ardhmen. Prandaj, sipas saj, edhe kjo nismë do të bëjë të mundur pasurimin me tituj të rinj për fëmijët jashtë kryeqytetit, ku të rinjtë të kalojnë kohën e lirë në mënyrë produktive edhe gjatë pushimeve verore, shkruan sot Koha Ditore.

Nisma të shumta për nxitjen e leximit kanë ndërmarrë institucionet e Shqipërisë vetëm gjatë këtij viti. Në fillim të 2019-s nisi aktivitetin, ajo që Ministria e Kulturës e Shqipërisë e quajti, “Lëvizja Kombëtare për Lexim”. Po atë kohë u zyrtarizua Qendra Kombëtare e Librit dhe e Leximit, e themeluar prej Qeverisë së Shqipërisë. Qëllimi i këtij institucioni është përmbushja e detyrave zhvillimore dhe shërbimeve të drejtpërdrejta në fushën e librit, brenda dhe jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë. “Misioni i qendrës synon përhapjen e kulturës së leximit në të gjithë vendin, nxitjen e krijimtarisë, forcimin e rolit promovues dhe edukativ të bibliotekave dhe mbështetjen e projekteve për promovimin e letrave shqipe në tregun evropian dhe atë botëror”, shkruhet në prezantimin e këtij institucioni qeveritar. Nisma të tilla në Shqipëri kanë nisur të fuqizohen duke parë se përditë e më shumë numri i lexuesve është më i pakët. Instituti i Statistikave në Shqipëri ka dhënë shifra alarmante sa i përket leximit. Sipas INSTAT-it, 1 milion banorë nuk kanë lexuar asnjë libër gjatë një viti kalendarik. Por me gjithë këto nisma, është një vendim i fundvitit të kaluar që godet librin. Bëhet fjalë për tatimin prej 6 për qind ndaj librit të miratuar në dhjetor të vitit të 2018-s.. Ka vite që botuesit në Shqipëri, ashtu sikurse edhe në Kosovë, kërkojnë heqjen TVSh-së.

“Kemi ngritur një grup pune, edhe faktikisht jemi duke filluar disa biseda të tjera me Ministrinë e Ekonomisë, e edhe të Financës, sepse përtej dëshirës dhe mundësive tona kalon në disa hallka burokratike. Është një vendimmarrje që është marrë shumë kohë para se unë të nisja këtë detyrë, prandaj edhe unë kam vështirësitë e mia për t’u rifutur në një proces të mbyllur. Megjithatë, mendoj se ka ende mundësi për rishikime”, kishte thëne ministrja Margariti, më 22 prill, një ditë para se të shënohej Dita Botërore e Librit.

Tre tipat e lexuesve, sipas Hermann Hesse

Posted on by KultPlus

Lexuesi që e përjeton librin thjesht si përmbajtje

Një fëmijë që lexon përralla me indianë, adoleshente që lexon novela romantike apo studentë filozofie, thjesht merr informacion.

Ky lloj lexuesi është i lidhur me librin si kafsha me të zotin: libri drejton, lexuesi ndjek. Thelbi i librit pranohet objektivisht, me realizëm. Megjithatë, edhe në këtë grup ka lexues të rafinuar, sidomos sa i përket letërsisë artistike.

Imagjinuesi

Ai që zgjedh të ndjekë instinktin në vend të edukimit bëhet edhe një herë fëmijë dhe rrjedhimisht gjithçka që e rrethon merr formë tjetër: buka bëhet mal, i përshkuar tejpërtej nga tunele të thellë; shtrati bëhet… shpellë, kopsht, fushëbetejë… gjithçka që e lejon imagjinata.

Ky është thelbi i tipit 2 të lexuesit. Ai është në gjendje të ndërtojnë historinë e tij ose të shtjellojë më tej atë që lexon. Për këtë lexues, as forma dhe as përmbajtja nuk janë aq të rëndësishme. Ai e di, ashtu si çdo fëmijë, se çdo objekt mund të ketë 10, 100… kuptime për mendjen. Në ndryshim nga lexuesi i parë, ky i dyti e ndjek librin jo si kafsha të zotin, por si gjuetari prenë.

Ëndërrimtari

Tipi i tretë dhe i fundit i lexuesit është, me gjasë, e kundërta e atij që rëndom e quajmë lexues i mirë. Ai është tërësisht i pavarur dhe i lirë në mënyrën se si e përjeton procesin e leximit.

Sipas këtij lloj lexuesi, qëllimi i leximit nuk është as edukimi, as argëtimi. Ai e përdor librin si çdo objekt tjetër, për të thelbi në fakt është stimuli që mund t’i japë (ose jo) çdo histori. Ai nuk ka nevojë për një filozof nga i cili të mësojë apo që ta kritikojë; ai nuk ka nevojë për një poet që t’i interpretojë jetën; kaq gjë e bën vetë.

Nëse këtë lexues e tërheq një fjali e bukur në një libër, një sentencë, këshillë, gjëja e parë që bën është ta zbërthejë atë totalisht.

Ky lexues e di fare mirë se për çdo të vërtetë qëndron plotësisht edhe e kundërta e saj.

Ky lloj lexuesi është i aftë të lexojë ç’të dojë por më e rëndësishmja, si të dojë. Në kulmin e kreativitetit ai mund ta lexojë “Kësulëkuqen” si një përrallë, por edhe si filozofi apo poemë erotike. / KultPlus.com

Bibliotekë austriake me mbi dy mijë libra në UPZ

Posted on by KultPlus

Në Universitetin “Ukshin Hoti” në Prizren, të hënën është bërë hapja e Bibliotekës Austriake (Këndit Austriak), me mbi 2 mijë tituj të librave në gjuhën gjermane.

Me këtë rast ambasadori austriak,Gernot Pfandler ka theksuar se kjo bibliotekë është një sinjal për të gjithë studentët e rajonit të Prizrenit të cilët mësojnë gjermanishten, duke uruar që kjo bibliotekë për shumë vite një vend ndihme dhe inspirimi për studentët.

Ushtruesi i detyrës së rektorit Ismet Temaj theksoi se hapja e kësaj biblioteke është një lajm i mirë për studentët e UPZ-së, për realizimin e së cilës falënderoi ambasadorin austriak, lektoren Drescher, KFOR-in austriak dhe të gjithë ata që kanë kontribuar.

Ai shtoi se shteti dhe populli austriak kanë mbështetur shtetin dhe popullin e Kosovës në shumë aspekte, ndërsa hapja e kësaj biblioteke do të jetë një urë lidhëse mes studentëve e profesorëve të UPZ-së dhe Austrisë.

Po ashtu lektorja në UPZ nga OeAD, Martina Drescher, Andreas Kurz, zyrtar i programeve në OeAD dhe Peter Schinnerl , nga KFOR-i austriak përshëndeten hapjen e kësaj biblioteke dhe theksuan se për ata ka qenë një nder që kanë pasur mundësinë që të ndihmojnë UPZ-në dhe studentët e gjermanishtes. / atsh/ KultPlus.com

Arratia s’pengon Nikolla Gruevksin të botojë libër

Posted on by Kult Plus

Edhe pse në kërkim nga autoritetet e Maqedonisë së Veriut, ish-kryeministri Nikolla Gruevski ka arritur të nxjerrë në dritën e botimit, librin e tij me titull: “Eksperiencë për ardhmërinë”.

“Libri im i ri, del nga shtypi përmes shtëpisë botuese Gjurgja. Prej nesër, e mërkurë, 8 maj në panairin e librit, ndërsa nga e premtja në treg. Në shtator edhe version anglez”, ka shkruar ish kryeministri Gruevski në Facebook.

Librat shkollorë me tekste se kë e do më shumë djali, nënën apo nusen!

Posted on by KultPlus

Sado që fëmija asnjëherë në shtëpi nuk dëgjon biseda të tipit: “Nusja, vjehrra, burri, gruaja, nëna, etj” dhe as që e ka idenë se jashtë andej ka zënka të tilla, del libri shkollor që ia ngulitë në kokë këto lloj gjëra.

Si prindër dhe si gjyshër, mundohesh gjithmonë me pas parasysh se këto gjëra nuk duhet të diskutohen në prani të fëmijës dhe ato as nuk i diskuton.

Me mund të treanshëm arrin me normalizu dhe ëmbëlsu pasqyrimin e raportit që duhet të ketë në mes djalit dhe nenës (babait dhe gjyshes) dhe nuses e vjehrrës, duke pas parasysh se nëna gjithmonë duhet të mbetet nënë dhe gruaja grua.

Dashuria e djalit (babait) për nënën as që guxon të vihet në mëdyshje në raport me nusen apo anasjelltas.

Dashuria dhe ngjyra e dashurisë për nënën është ndryshe nga dashuria për gruan.
Këto të dyja as që janë të së njejtës kategori që të bëhet krahasimi.

Nuk po di a e kam keq unë e nuk e kam kuptu mirë, apo vërtetë nuk është në rregull të vie në shprehje një krahasim i tillë e aq me pak t’ju futet në kokë fëmijëve të klasës së III’të. / KultPlus.com

Nga Fitesa Asllani Ibrahimi

Biblioteka “Marin Barleti” në Shkodër, dyfishon katalogun online me vepra të rralla

Posted on by KultPlus

Në kuadër të “Festës Ndërkombëtare të Librit”, në ambientet e Bibliotekës Publike ‘Marin Barleti’ në Shkodër, këtë fundjavë u hap ekspozita e librit të shtypur shoqëruar me versione të librit audio dhe digjital realizuar nga Violeta Volumi dhe Siditë Halluni.

Ishin të pranishëm figura të njohura të letërsisë në qytetin e Shkodrës.

Me këtë  rast u përurua hapja për publikun e pjesës së dytë të koleksionit on-line te veprave të rralla të kësaj biblioteke. Pas 10 viteve pune të pandërprerë, Biblioteka Shkoder numëron tashmë dhjetra mijë faqe të digjituara.

Në vijim të koleksionit të mëparshëm, katalogu i ri është një tjetër dhuratë që biblioteka i bën studiuesve e miqve të librit.

Biblioteka “Marin Barleti” e Shkodrës është e para bibliotekë publike dhe ndër të parat në rang kombëtar që filloi procesin e digjitalizimit, të cilin shumë vende të botës e udhëheqin nga programe kombëtare shtetërore apo donatorë ndërkombëtar.

“Me dëshirën për ndryshim, rreth vitit 2007 filloi digjitalizimi, pavarësisht mungesave në teknikë. Arritën të përfundonim fillimisht koleksionin e njohur të françeskanëve, “Hylli i Dritës”, – thote drejtori i kësaj biblioteke, Gjovalin Çuni.

Po ashtu ekzemplarë të rrallë si ‘Meshari’ i Gjon Buzukut (kopje e origjinalit), ‘Doktrina Kristiane’ e Pjetër Budit (Origjinali), apo dorëshkrimi i ‘Lahuta e Malcisë’ e Fishtës janë tashmë onlinë qe prej 2010.

Qëllimi ishte ruajtja dhe promovimi i koleksioneve që për shumë arsye nuk lejoheshin të konsultoheshin nga publiku i gjërë; të reklamoheshin asetet e mjaft të pasura të bibliotekës, por edhe do të shtohej numri e frekuentuesve dhe përdoruesve duke i dhënë atyre kënaqësinë e përjetimit të burimit të konsultuar në të njëjtën mënyrë si origjinali.

Deri sot janë dixhitalizuar libra, revista, gazeta, harta, Albume dhe dorëshkrime gjithsej me shume se 55 mijë faqe. Në këtë katalog bëjnë pjesë koleksione të plota si ‘Hylli i Dritës’, ‘Kultura Islame’, ‘Fryma’, ‘Visaret e Kombit’, apo ‘Përlindja e Shqipënies’.

Katalogu i ri, i cili mund të gjendet në adresën bibliotekashkoder.com, përveç shfletimit ju jep mundësinë e shkarkimit të materialit dhe leximit offline./atsh/ KultPlus.com

Për Ditën e Librit, në Bibliotekën Kombëtare u mbajt një mbrëmje me plot aktivitete

Posted on by KultPlus

Mbrëmë për nder të Ditës Botërore të Librit, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës u mbajt një   mbrëmje mbi poetikën dhe letërsinë. Gjatë mbrëmjes u zhvilluan aktivitete të ndryshme si diskutime, muzikë, poezi dhe lexime nga dashamirë të librit, shkruan KultPlus.

Nën atmosferën e ngrohtë  të tingujve të muzikës  filloi edhe hapja e mbrëmjes, ishte Arta Hoda nga organizata “Etea”, e cila nisi fjalimin duke i uruar mirëseardhje publikut që gjendej në sallë dhe duke treguar për ngrohtësinë që të jep libri, letërsia, edhe çdo gjë që vjen nga bota e librit.  

Mbrëmja vazhdoj më pas me një diskutim të hapur mbi “të drejtën e autorit” ku në panel ishin të ftuar drejtor i Bibliotekës Kombëtare, Fazli Gajraku dhe drejtori i zyrës ligjore, Valon Kashtanjeva. Gajraku tregoj rreth mënyrës se si Biblioteka Kombëtare e Kosovës rregullon të drejtën e autori në kushtet që ka.

“Biblioteka Kombëtare e Kosovës është depoja e gjithë korpusit kulturor të shkruar, të shtypur duke përfshirë të gjitha formatet që mund të ruhen sot në këtë epokë . Po flasim për të drejtën e autorit në formatin kulturor lëndorë ku Biblioteka Kombëtare e Kosovës deponon brenda kësaj hapësire gjithë veprimtarin që përfshin dijen, letërsinë dhe artin që prodhohet në Kosovë, dhe rëndom tek ne vinë përdorues për të huazuar materiale dhe fati i këtij materiali që e prodhojnë autorë është në duart e lexuesve”, tha Gajraku gjatë diskutimit.

Lidhur me temë për të drejtën e autori fjalën e mori edhe drejtori i zyrës ligjore, Valon Kashtanjeva i cili tregoj se çfarë ka bërë Kosova në këtë drejtim dhe si po mbrohet e drejta e autorit nga institucionet.

“Kosova në këtë drejtim deri më tani ka punuar në aspektin e legjislacionit ku është krijuar baza ligjore e cila ofron mundësin e mbrojtjes së të gjitha veprave që mbrohen me të drejtën e autorit. Të gjitha fotokopjet që janë në Kosovë, të cilat kryejnë fotokopjime të kapitujve të librave për nevoja private jo të librit të plotë duhet t’i kompensohen autorit”, tha Kashtanjeva.

Ai nuk la pa përmendur edhe aspektin e plagjiaturës duke e parë si një nga problemet kryesore  të së drejtës së autorit e ku sipas tij dënohet edhe me ligj.

“Plagjiatura është problematik mjaftë e theksuar, të gjithë ata që krijon vepra origjinale e dinë kopjimi, marrja e pjesëve të teksteve të caktuara  është e ndaluar më ligj, është jo etike dhe përbën shkelje të drejtës së autori dhe dënohet me ligj”, shtoj më tej Kashtanjeva.

Pas diskutimin u luajtën disa pika muzikore në piano nga Shkurte Gashi, duke vazhduar më pas me pjesë e leximit të poezive , ku të ftuar ishin Agon Rexhepi, Donika Dabishevci dhe Florent Kurtalani. Pas poezive mbrëmja vazhdon më muzikë qytetare nga Andi Sadiku dhe Fatjona Matoshi, e krejt në fund mbrëmja u përmbyll më lexime të shkurtra nga Ndue Ukaj dhe Ulpiana Maloku. / KultPlus.com

Nis maratona e leximit në COD me personazhe të njohur

Posted on by KultPlus

Në Ditën Ndërkombëtare të Librit nis sot maratona e leximit në Qendrën për Hapje dhe Dialog (COD).

Në këtë ditë, COD angazhohet për të qenë një qendër e hapur me audiencën e moshës nga 7-18 vjeç, ku do të zhvillohen lexime, takime diskutime për librin dhe shfrytëzim i literaturës së bibliotekës së pasur me tituj në COD.

Sot kësaj nisme do ti bashkohen personazhe të njohur të cilët do lexojnë dhe rrëfejnë histori të reja dhe të shkruara për brezin e ri, pasi nxënës nga gjimnazet e kryeqytetit do ‘udhëtojnë’ me historitë dhe librin.

Kësaj nisme do i bashkohen kryeministri Edi Rama, Lorik Cana, Gazmend Paja, Ema Andrea, Niko Peleshi dhe Mirela Kumbaro./a.a/ KultPlus.com

Nëse po lexoni një libër, nesër në autobusët e Tiranës nuk do paguani biletë

Posted on by KultPlus

Mos u habisni nëse, teksa jeni duke lexuar një libër në autobus dhe prisni që të paguani paratë, fatorino mund të mos vijë për të ua kërkuar.

Nesër në transportin urban në Tiranë bileta e autobusëve do të jetë libri që po lexoni. Ndaj bëni mirë që nesër, në ditën ndërkombëtare të librit, ta nxirrni romanin nga poshtë jastëkut dhe ta merrni vete. Ai do të jetë bileta juaj.

Kjo është nisma që ka zgjedhur Ministria e Kulturës, në Ditën Ndërkombëtare të librit, për të promovuar leximin.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti shkruan:

Mos e lër në shtëpi librin që po lexon. Merre me vete. Në 23 Prill do të jetë bileta jote në urbanët e kryeqytetit. Udhëto falas, leximi të hap rrugët!

#UdhetoPermesLibrit

#23prill

#DitaNdërkombëtareeLibrit

Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës hap konkurs letrar-artistik “Ora e Lirisë”

Posted on by KultPlus

Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës hap konkursin Manifestimi letrar-artistik “Ora e Lirisë” që mbahet në kuadër të “Epopesë së UÇK-së” në shenjë të heronjve e të dëshmorëve të kombit, luftëtarëve të Luftës së lavdishme të Kosovës, tashmë do të jetë tradicional.

LSHK-ja këtë vit shpall konkurs letrar për këtë manifestim të rëndësishëm dhe është në pritje të vlerave të reja nga krijues të të gjitha gjinive. Tema është e lirë – preferohet ajo e luftës. Pjesëmarrja është e lirë, mund të marrin pjesë të gjithë të interesuarit nga të gjitha viset tona. Poezia të jetë deri në 30 vargje, krijimet e tjera jo më të gjata se tri faqe me nga 30 rreshta (shkronjat 14 pikë), me emër e mbiemër.

Pjesëmarrësit duhet të jenë të pranishëm në manifestim nëse marrin çmim, e nëse nuk do të jenë, çmimin e merr propozuesi i radhës. Jepen tri çmime për krijimet më të mira, kurse përzgjidhen disa nga juria për t’u lexuar në “Orën e Lirisë” më 5 mars 2019. Të gjithë të interesuarit punimet e tyre letrare mund t’i dërgojnë deri më 20 shkurt 2019 në adresën: [email protected]. Thuhet në njoftimin e Kryesisë së LSHK-së, me kryetar Shyqri Galica. /KultPlus.com

Histori njerëzore, libra që duhet t’i lexoni të paktën një herë

Posted on by Kult Plus

Që e vogël librat më magjepsin. Sigurisht, nuk isha një lexuese e rregullt si sot, por e dija që atëherë se rrëfimet, historitë ishin thjesht të mahnitshme.

Mrekullohem se si një autor, nëpërmjet krijimeve të tij, më bën të ndihem: të trishtuar, të lumtur, të ekzaltuar, ankthioze… Ata mund të shkruajnë për një ngjarje që të kujton fëmijërinë, rininë, një dashuri të humbur… Të tjerë mund të shkruajnë mbi një botë që ti vetëm e ke ëndërruar, një botë fantastike. Të tjerë, me fjalët e tyre, që shpesh të duken kaq të njohura, të udhëheqin drejt rrugëve që nuk e dije se mund t’i merrje.

Një nga gjërat që më pëlqen më shumë nga një libër apo autor është mënyra se si më njeh me eksperienca të reja, perspektiva të reja, ngjarje parë nga një këndvështrim tjetër. Të gjitha këto janë përjetime që të rrisin në karakter. Nuk ka rëndësi mosha, të gjithë kanë nevojë për një udhërrëfyes dhe ndonjëherë të tillë na bëhen historitë që lexojmë. Vitet e fundit kam lexuar libra të mrekullueshëm që më kanë bërë ta shoh botën ndryshe.

Alkimisti – Paulo Coelho

Në këtë libër përshkruhet historia e një bariu të ri andaluzian, me emrin Santiago, i cili guxoi të udhëtonte nga vendlindja e tij, Spanja, për në Afrikën e Veriut në kërkim të një thesari të fshehur te Piramidat. Gjatë rrugës ai takoi një grua të re cigane, mjaft të bukur, një burrë që vetëquhej mbret dhe një alkimist, që nga pikëvështrimi i Santiagos e ndihmuan në kërkimin e thesarit.

Ajo që nisi si një aventurë djaloshare përfundoi me mësimin se thesari gjendej pikërisht në pragun e shtëpisë së tij.

Princi i vogël – Antoine de Saint-Exupery

Një pilot, avioni i të cilit bie në shkretëtirë, takon një princ të ri. Gjatë gjithë historisë, princi ndan eksperiencën e tij me pilotin. Ai ka udhëtuar ne gjashtë planete të ndryshme, secili ka lënë gjurmë të pashlyeshme te princi i vogël. Edhe pse një libër për fëmijë, do t’ju bëjë t’i gëzoheni rinisë dhe të besoni te vetja.

Gjuetari i balonave – Khaled Hosseini

Libri tregon për jetën e Amirit, një djalë nga Kabuli, shoku i ngushtë i të cilit është Hasani, djali i shërbëtorit të babait të tij. Ngjarja është e vendosur në një sfond të ngjarjeve të trazuara, që nga rënia e Mbretërisë së Afganistanit, lufta sovjetike në Afganistan, eksodi i refugjatëve në Pakistan dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe ngritja e regjimit të talibanëve.

Ku libër do t’ju bëjë  për të qarë. Ky libër do do t’ju zemërojë. Por gjithashtu do t’ju bëjë të kuptoni sesa të rëndësishme janë miqësitë.

Zëra nga Çernobili -Svetlana Alexievich

Më 26 prill 1986 ndodhi aksidenti më i rëndë në reaktorin bërthamor të Çernobilit. Ky libër është një kronikë e ngjarjeve të asaj kohe. Gazetarja Svetlana Alexievich intervistoi qindra njerëz të prekur nga tragjedia, të cilët ndanë historitë e tyre: histori tmerri, frike, zemërimi…

Elona Qose

“Secili çmendet simbas mënyrës së vet” u promovua sot në Prishtinë

Posted on by KultPlus

Alberina Haxhijaj

Shkrimtari Stefan Çapaliku sot në Prishtinë, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës ka bërë promovimin e pjesës së tretë të romanit “Secili çmendet simbas mënyrës së vet”, shkruan KultPlus.

Pjesa e tretë e këtij romanit shtrihet në mes të viti 1992-1997 dhe sjellë ngjarje të rënies së komunizmit. Kujtime të autorit tëveshura me fiksion. Një ndërlidhje që para lexuesit shfaq një botë sa reale aq edhe intriguese. Tashmë, një pjesë e miqve të autorit që ishin personazhe në vëllimine parë janë larguar nga Shqipëria.

Edhe pse romani është ndarë në tre vëllime, gazetari Agron Shala,u shpreh se të tri pjesët lexohen me një frymë dhe të mahnitin me gegnishten e përdorur. Gegnishte që sipas tij është për tu lakmuar. Kjo u dëshmua edhe gjatë promovimit pasi që aktori shkodran Enver Hyseni lexoi për të pranishmit disa fragmente të marra nga romani.

Sjellja e romanit “Secili çmendet simbas mënyrës së vet” për shkrimtarin Stefan Çapaliku, erdhi si një nevojë që ai të vë në letër disa kujtime të tij. Sipas tij secili njeri ka një jetë interesante, kujtime interesante edhe të fëmijërisë, e të cilat shpeshherë duhet të ndahen me të tjerë ‘për të larguar barrën e rëndë’.

“Letërsia apo proza ime është e bazuar krejtësisht mbi kujtesën dhe mbi ato që kanë lënë gjurmë tek unë mirëpo këtu ka edhe një moment prost-produksion. Unë, tutje i marrë të gjitha këto copëza dhe ndërtojë një figurë apo disa figura dhe ky proces është fiksion, shpikje, pjesë e fantazisë dhe e formimit letrar. Në këtë kuptim dokumentarja me fiktiven bashkëjetojnë, plotësojnë njëra-tjetrën”, u shpreh ai.

Ngjarjet në roman janë të vendosura në Shkodër edhe pse aty shpesh herë lëvizin edhe në jug të Shqipërisë, por po ashtu edhe në Itali tek vëllimi i tretë. Autori, Çapaliku bëri të ditur se do të sjellë edhe vëllimin e katër, duke përfunduar kështu këtë cikël të romanit. Vëllimi i fundit do vijë edhe në Kosovë, pasi që autori do të përfshijë ngjarje nga periudha e viti 1997 e tutje.

“Secili çmendet simbas mënyrës së vet” erdhi si titull që në vëllimin e parë. Autori u shpreh se njerëzit shpeshherë kur shikojnë dikë i cili është më ndryshe e konsiderojnë të çmendur duke mos menduar se ai vet mund të konsiderohet si i çmendur nga dikush tjetër. Pra, sipas tij jetojmë në një botë ku ‘secili çmendet simbas mënyrës së vet’.

“Çmenduria tek romanet e mia është të dalësh nga rreshti dhe jo të jesh uniform me të tjerët, të mos jesh pjesë e kolektivit”, theksoi ai. 

Promovimi i fundit i romanit “Secili çmendet simbas mënyrës së vet” i shkrimtarit Stefan Çapaliku është bërë në Paris ndërsa pas Prishtinës, promovimi i këtij romani do të bëhet edhe në Itali./KultPlus.com

“Naltësimi i Iskanderit” nga ish-kryeministri britanik Benjamin Disrali vjen në shqip

Posted on by KultPlus

Në Muzeun Historik Kombëtar u promovua mes studiuesish, diplomatësh dhe dashamirësh, libri “Naltësimi i Iskanderit” shkruar prej ish-kryeministrit të njohur britanik Benjamin Disrali dhe sjellë në gjuhën shqipe nga Mal Berisha.

Për të folur mbi këtë libër ishte një panel i zgjedhur, i përbërë nga Dorian Koçi, drejtor i Muzeut Historik Kombëtar, profesor Bardhyl Musai, botues, Mal Berisha, përkthyes i veprës “Naltësimi i Iskanderit” studiues, ish-ambasador.

Të pranishmit shprehën vlerësimet, mbresat dhe përshtypjet e tyre mbi librin “The Rise of Iskander” botuar në vitin 1833 nga Benjamin Disraeli, i cili përveç karrierës së tij në politikë renditet ndër njerëzit e shquar, edhe për faktin se nga një njeri i elitës intelektuale u kthye në drejtues shteti.

Novela “Naltësimi i Iskanderit” është shkruar në një kontekst historik kur shqiptarët po fillonin zgjimin e tyre kombëtar dhe figura e Iskanderit ishte pishtari ndriçues në udhën e nisur.

Në fjalën e tij drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi, u shpreh se autori përshkruan takimin e Skënderbeut me Huniadin dhe marrëveshjen që ata bënë për të mbrojtur krishtërimin; marrja e fermanit nga mëkëmbësi i sulltanit dhe përdorimi si dokument para guvernatorit turk të Krujës për lëshimin e qytetit pa luftë etj. “Të gjitha këto elemente e bëjnë novelën e Benjamin Disraelit shumë aktuale për lexuesin shqiptar, duke menduar se vepra është shkruar në vitin 1833 dhe shkrimtari e dinte aq mirë historinë e lavdishme të Skënderbeut”, përfundoi Dorian Koçi. /a.a/ KultPlus.com

Shqipëria do të përjashtojë nga TVSH-ja librat elektronikë

Posted on by Kult Plus

Qeveria po sheh mundësinë e një ndryshimi në ligjin “Për librin në Republikën e Shqipërisë” që përfshin përjashtimin nga Tatimi mbi Vlerën e Shtuar të atyre që sot njihen si e-librat, apo libra që lexohen në platforma elektronike dhe jo në versionin tradicional letër. Draftligji i nxjerrë për konsultim bën dy shtesa të rëndësishme.

Ndryshimi i parë në Nenin 18/1 nënvizon se “furnizimi i shërbimeve të shtypshkronjave, shtëpive botuese, dhe materialet e ofruara në formën tradicionale dhe çdo formë tjetër elektronike të librit, pavarësisht përmbajtjes së tij, që mund të lexohet nëpërmjet pajisjeve të tjera ndihmëse përfshirë edhe platformat elektronike (e-libri), përjashtohet nga Tatimi mbi Vlerën e Shtuar.

Ndryshimi i dytë i rëndësishëm po i lidhur me TVSH-në tek libri sanksionohet në nenin 49 shtohen dy pika të reja 3 dhe 4 të cilat përcaktojnë se pas miratimit të këtij ligji ka nevojë për ndërhyrje në dy ligje të tjera siç është ai për TVSH-në dhe ai për prokurimin publik”./ KultPlus.com

“Takohemi për një libër” në Parkun Arkeologjik të Orikut

Posted on by KultPlus

Nisma e ndërmarrë nga Ministria e Kulturës ”Lëvizja Kombëtare e Leximit” po shkon pranë brezit të ri kudo, në çdo cep të vendit. Synimi është që çdo fëmijë kudo që të ndodhet duhet të njihet me librin për t’u bërë nesër një qytetar i denjë europian i kulturuar.

Aktivitetet dhe larmishmëria e tyre në kuadër të kësaj nisme po ndërthurin së bashku leximin dhe ambiente mjaft atraktive, ku të rinjtë lexojnë, siç janë vendet e trashëgimisë kulturore. Kjo pasi të rinjtë duhet të informohen me anë të librit dhe gjithashtu të njohin nga afër historinë e vendit të tyre.

Në kuadër të ”Lëvizja Kombëtare e Leximit” nxënës të shkollës të qytetit të Vlorës, lexuan dhe interpretuan tregime dhe poezi të autorëve të ndryshëm shqiptarë në Parkun Arkeologjik të Orikut.

Krahas leximit, nxënësit e kësaj shkolle u njohën dhe me të rejat e fundit të gërmimeve arkeologjike në këtë park./a.a/KultPlus.com


Çun Lajçi promovoi librin e tij si homazh e monument për jetën e bijës së ndjerë

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Si një monument për jetën e Bubulina Lajçit, autori Çun Lajçi ka shtrirë kujtimet e tij në librin që promovoi sot në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Një vit mungesë të Bubulinës, autori Lajçi e ka ngjallur përmes vargjeve të shkruara në librin “Bubulinë, ti letër e pashkrueme” .

Mes lotëve, duartrokitjeve e kujtimit për të, të pranishmit mbetën të emocionuar pas çdo poezie që Lajçi e solli me interpretimin plot shpirt. Ai mes fjalësh, falënderoi të pranishmit që përgjatë një viti i kanë qëndruar dhimbjes së tij pranë. Këto letra, për Lajçin janë letra të pashkrueme e mbi të gjitha janë letra përmes të cilëve shoqëria mund të mësojë diçka për brezat e vet.

Mes letrave që ecin nëpër 34 vitet e jetës së të bijës së Çun Lajçit, ai thotë se ka edhe shumë dhimbje atdheu. Lajçi tha se ky libër nuk është vetëm libër për vajzën e tij por edhe një dhimbje për prindërit të cilët duke u bazuar në shoqërinë, i humbasin fëmijët e tyre. Ai tha se shoqëria e sotme është e brishtë e nuk është një shoqëri që i ruan fëmijët e vet.

“E kam pasur për obligim njerëzor dhe atëror që ta ndriçoi mendjen time së pari dhe të gjithë këtyre prindërve që harrojnë fëmijët e tyre duke vrapuar pas pasurisë, në masë të madhe e fajësojë rendin politik- shoqëror që për të ardhur deri tek pasuria e kanë shitur edhe helmin”, theksoi Çun Lajçi.

Emocionet e dhimbjen e fortë që i ka përjetuar para një viti, po i përjeton edhe sot nëna e Bubulina Lajçit, Fatime Lajçi. Duke falënderuar nga thellësia e shpirtit të gjithë ata që erdhën në këtë ditë përkujtimi, tha se mallin e dhimbjen që ndjen, ndoshta një ditë do t’ia dalë ta përjetësojë në libër.

“Unë Bubulinën çdo ditë e barti mbi supe dhe heshti dhe mundohem ta vras mallin në heshtje por ndoshta një ditë do ta përjetësojë edhe unë në libër”, tha para të pranishmëve aktorja Fatime Lajçi.

Ish- ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Islam Lauka u shpreh se ndihet i lumtur që vlerësimi i tij bën pjesë në kopertinën e librit të Lajçit. Lajçi këtë vepër e përshkruan si një libër që prek në dhimbjen më të thellë të prindit i cili e përcjellë fëmijën e vet për amshim. Tutje Lauka tha se “Bubulinë, ti letër e pashkrueme”, shpreh jo vetëm dhimbjen e autorit por edhe rolin e intelektualit ndaj klasës së kalbur pushtetore.

“Këtë dhimbje që Çun Lajçi arrin ta tejkalojë, e bën këtë jo për vetën e tij por për Bubulinën, për të treguar historinë e saj se sa e mirë është ajo. Në qoftë se për Bubulinën autori më të drejtë shpreh dhembshuri për shoqërinë kosovare shpreh dhimbje dhe qëndrim kritik”, u shpreh tutje Lauka.

Pas tij, fjalën e mori ambasadori aktual i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi duke e cilësuar Lajçin si një personalitet të spikatur të letrave poetike. Zakonisht njerëzit organizojnë akademi përkujtimore dhe bëjnë shumë mirë, por kjo e sotmja ka një veçanti pasi që nëpërmjet këtij libri vijnë shumë mesazhe dhe e bëjnë Bubulinën të paharruar.

“Njerëzit të kujtojnë gjithsesi por kjo mënyrë është tejet simbolike dhe prekëse që ka mbledhur këtu njerëz të moshave të ndryshme dhe një pjesë e të cilëve kane qenë shokë të Bubulinës që nuk e kanë sot”, tha në fjalën e tij ambasadori Minxhozi.

Poetit Adem Gashi, libri i Lajçit ia ka kujtuar kërkesën epike me të cilën Umberto Eko u drejtohet lexuesve të tij. Eko u kërkonte që lexuesit në çdo mënyrë t’i lexonin 30 deri në 50 faqet e para të librit të tij prej qindra faqesh, e pastaj u thoshte “lëreni po mundet”. Me kërkesën e njëjtë iu drejtua sot Gashi të pranishmëve pasi ta kenë lexuar lirikën e parë të librit për Bubulinën.

“Unë po ju them “Lexojeni vetëm lirikën e parë të këtij libri për Bubulinën, pastaj lëreni po mundet”, kështu bëra edhe vetë duke lexuar këto letra të palexuara mu kujtua pikëllimi i Hygoit për të bijën, mu kujtua vaji i Podrimës për të birin por Çuni ç’bëri për Bubulinën, bëri recitalin e gjëmshëm të dhembjes e të dhimbjes për ashtin e mishit, për trupin e shpirti e ç’të thuhet më shumë veçse deri aty ku nuk mbanë më burri baba”, shtoi Gashi në përurimin e librit.

Krejt në fund poeti Agim Doçi pati një porosi për pushtetin ekzekutiv që të themelojë shkollën e artit dramatik, për të cilën tha se duhet të mbajë emrin e Çun Lajçit.

Libri “Bubulinë, ti letër e pashkrueme” është botim i Shtëpisë Botuese “Buzuku” dhe mund të gjendet në librarinë “Buzuku”. / KultPlus.com

Shkrimtarët debatojnë midis tyre për krizën e librit

Posted on by KultPlus

Lexuesit po i largohen gjithnjë e më shumë librit. Kështu po ndodh në Shqipëri, por si gjithmonë këtu “tërmeti” është më i fortë.

Përse kemi ardhur në këtë situatë?

Kjo pyetje u bë objekt i diskutimit gjatë Panairit të Librit, i një konferencë me temë “Shkrimtari, tregu dhe komunikimi”, ku folën emra si Mehmet Kraja, Mimoza Ahmeti, Vera Bekteshi, Alfred Peza, Belina Budini, Eir Plasari, Genciana Abazi-Egro, Ben Andoni etj, njofton “Shqip”.

Prej vitesh, botuesit kanë dhënë alarmin për uljen e lexueshmërisë. Ajo që spikaste në këtë panair bën përshtypje te të gjithë, që pjesa më e madhe e botuesve promovojnë autorët e huaj dhe kjo është diçka normale për tregun ku gjithsecili kërkon të shkojë. Kohët e fundit libri është vënë re që më shumë komunikohet, por duhet gjetur një mënyrë se si libri dhe shkrimtari të shkojnë më shpejt pranë lexuesit.

Pjesë e këtij diskutimi ishte prof. asoc. dr. Genciana Abazi-Egro, e cila tregoi se, “në ditët e sotme duhet të diskutohet më shumë se si ta përfshijmë komunikimin digjital në komunikimin e letërsisë”.

Sipas shkrimtares së njohur dhe autores së një serie botimesh Mimoza Ahmetit, një nga fenomenet e tranzicionit është që mediat sidomos pas vitit ’97 lanë shumë pak vend për letërsinë. Sipas saj, “arsye të tjera përveç politizimit të mediave janë të shumta, futja e letërsisë së huaj, e cila është e pashmangshme në sferën e globalizmit, tituj dhe emra për të cilët mungon kritika, por në mënyrë komerciale kanë gjetur rrugët e tyre për të arritur te lexuesi”.

Gazetari i njohur dhe shkrimtari Alfred Peza shprehet se, “ka ardhur koha të digjitalizohet i gjithë sistemi i letërsisë”.

Sipas gazetarit dhe përkthyesit të njohur Ben Andonit, primare mbetet pika A nga nis transmetimi dhe pika B që është lexuesi. Sipas Andonit, “lexuesi reagon ndjeshëm për faktin që botuesit shqiptarë në këtë përçarje të madhe nuk kanë arritur të gjejnë gjuhën e përbashkët për të bashkuar shqiptarët e Malit të Zi, Maqedonisë, Kosovës kryesisht dhe Shqipërisë për të krijuar një treg unik të paktën për leximin”.

Vajza e dy personazheve të njohur në letrat shqipe poetes Mimoza Ahmeti dhe studiuesit Aurel Plasari, Eir Plasari ishte po ashtu pjesë e diskutimit mbi digjitalizimin, letrat dhe letërsinë shqipe. Ajo shprehet se, “nuk ka lexues sepse s’ka transmetim të mirë të kulturës”.

Shkrimtari i njohur Mehmet Kraja tregoi qartë mënyrën kushtëzuese të gjuhës kosovare për t’u përfshirë në Letërsinë shqipe. Ai shprehet se, “pengesat janë të natyrave të ndryshme por ajo që i pengon procesin e integrimit të autorëve të Kosovës në letërsinë shqipe, është pak më komplekse dhe nuk mund të thjeshtëzohet vetëm te gjuha”.

Shkrimtarja e njohur Vera Bekteshi shprehet në mënyrë figurative se koha e sotme është e bukur dhe plot ngjyra… Sipas saj, “libri më kujton periudhën universitare që është periudha më e lumtur e çdo njeriu, me ëndrrat, me moshën, ku në degët si ato të artit dhe ato të shkencave si fizika e matematika, te letërsia sigurisht që kanë pasur të bëjnë me idhuj botërorë, pa dashur studentët fillojnë të identifikojnë veten e tyre”. /KultPlus.com

Sjell një libër që ke lexuar dhe merr një libër tjetër

Posted on by Kult Plus

Këtë të shtunë duke filluar nga ora 11 deri në orën 15 tek Kolegji Europian në Prishtinë, bëhet shkëmbimi i librave mes atyre që janë të pasionuar pas leximit, shkruan KultPlus.

“Sjell një libër që ke lexuar dhe merr një libër tjetër”, është slogani i kësaj iniciative të organizuar nga grupi Maniakë t’leximit.

“Më 17 nëntor kemi vendosur të organizojmë aktivitetin e radhës, pjesë e të cilit mund të bëheni të gjithë ju. Nëse keni në shtëpi libra të cilat me qejf do i shkëmbenit me libra të tjerë, për çfarëdolloj arsye, tashmë e kemi mundësinë t’i ndërrojmë ato me njëri tjetrin”, shkruhet në njoftimin e grupit.

Përpos shkëmbimit të librave, pjesëmarrësit po ashtu do të kenë mundësinë të bëhen pjesë e lojës shpërblyese përmes të cilës:

– 5 persona do fitojnë kuponë në vlerë prej 10 eurosh të dhuruar nga Libraria Dukagjini

– 12 persona do fitojnë nga 2 libra secili nga fond i librave të Maniakëve t’Leximit

Hiqet TVSH-ja për librin

Posted on by KultPlus

Ministria e Financave ka liruar nga Tatimi i Vlerës së Shtuar të gjithë importuesit, blerësit dhe lexuesit e librit në Kosovë, përcjellë KultPlus.

Sipas një komunikate të MF-së, në kuadër të reformës fiskale të cilën e ka ndërmarrë Ministria e Financave për ta ndihmuar Zhvillimin e sektorit privat në Kosovë, ka paraparë lirime për qytetarët e Kosovës, ku para disa muajve Ministria e Financave ka liruar nga Tatimi Doganor të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës për pajisjet e Teknologjisë Informative të cilat i sjellin në vendin tonë, kjo me qëllim që të rinjtë dhe të rejat të kenë mundësi të zhvillimit të shërbimeve të TI-së.

“Kurse me aprovimin dje të projekt ligjit për Tatimin e Vlerës së Shtuar, Ministria e Financave bënë edhe një hap tutje duke liruar nga Tatimi i Vlerës së Shtuar të gjithë importuesit, blerësit dhe lexuesit e librit në Republikën e Kosovës, kjo pa dyshim që do të ndihmoj jo vetëm shitësit e librit të cilët kanë paguar Tatimin e Vlerës së Shtuar me rastin e importimit, përkatësisht shitjes së librit por do ti ndihmoj edhe blerësit e librit, ku libri do të duhet të jetë më i lirë në çmim se sa ishte deri më sot”, thuhet në komunikatë. /KultPlus.com

Dhjetë libra që duhen lexuar nga letërsia shqipe

Posted on by KultPlus

Nga Gazmend Krasniqi

Si mund të gjykohet një letërsi gati rreth 500 vjeçare, ku mbizotëron poezia, sepse proza e tregon nivelin artistik në 100 vitet e fundit? Si mund të lexohet ajo si e “tashme”? Sigurisht, duke shmangur klishetë që ka dashur të ngulitë mendimi jashtëletrar zyrtar, i përcjellë edhe në tekstet shkollore, sidomos gjatë periudhës së Realizmit Socialist.

Meqë mua më duket se pyetja konsiston për libra të shkruar mirë dhe të rëndësishëm, më duhet të them se ne kemi pak shkrimtarë që kanë synuar përsosjen e veprave të tyre. Na vjen ndër mend De Rada, e cili e ka botuar veprën e tij kryesore “Milosao”, në tri variante. Nga tradita, duhet përmendur Asdreni’, i cili shprehet se sa shumë ka përfituar nga shoqëria me Luigj Gurakuqin në atë që është krijimtaria e pjekurisë. Na vijnë ndërmend poetë si Mjeda e Poradeci me variantet e shumta të poezive dhe vetëpërmbajtjen para botimit, megjithëse të dy kishin kulturë të pazakonshme letrare. Martin Camaj mohon dy librat me të cilët i ka ndikuar mjaft letrat moderne të Kosovës, por pasi ka marrë prej tyre gjithçka që i duhet (rreth 37 poezi), sepse i duhet të arrijë kuotën e madrigaleve “Dranja”. Modeli më i afërt në kohë është Frederik Rreshpja: një libër të botuar më 1994, në vitin 1996 e riboton me 16 poezi më pak. Skrupoloziteti i Anton Pashkut tashmë është i njohur. Nuk mund të harrojmë Ernest Koliqin dhe Mitrush Kutelin që ndryshojnë rrjedhën dhe vendosin piketa. Kadareja i bën tregimet romane dhe riprek vepra të botuara një herë.

Nuk duhet harruar rëndësia e arbëreshëve, të cilët i kanë dhënë frymëmarrje letërsisë sonë, edhe në stadin parakombëtar – kujtojmë “Këngët e Plekërisë”, si edhe krijime dhe përshtatje të ndryshme letrare – edhe në stadin kombëtar, që fillon me De Radën, edhe në stadin e letërsisë së shekullit XX, të cilën e freskon me pjesët më të mira të krijimtarisë nga Vorea Ujko, Zef del Gaudio, Enca Skutari, Giuseppe Schiro di Maxhio etj., kohë kur përgjithësisht jemi të hutuar pas asaj që ka ndodhur gjatë realizmit socialist.

Nëse duhet të veçoj një krijimtari të viteve ’90, ajo është prodhim poetik dhe mban emrin e s Frederik Rreshpjes. Asnjë prozator nuk i afrohet asaj që ai ka bërë për letërsinë shqipe.

Si përfundim, i bie që duhet filluar me dy libra:

Një antologji e poezisën që përfaqëson ato gati 500 vjet (një e tillë është botuar në vitin 2013 + një aneks të saj që është në proces botimi)

Një antologji e prozës që përfaqëson ato gati 100 vjet (sot për sot, mund ta imagjinojmë vetëm virtualisht)

E shoh se nuk iu përgjigja pyetjes, por më duhet ta qetësoj ndërgjegjen me faktin se mospërgjigjja ime gjithsesi e ka përgjigjen brenda. /KultPlus.com