Art me librat e vjetër

Librat e vjetër kanë shansin të rikthehen sërish në jetë me idenë tejet origjinale te Cecilia Levy. Artistja suedeze i shndërron faqet e tyre në art.

Prej shumë vitesh ajo ka eksperimentuar me letrën, dhe rezultati është aq mbresëlënës sa ka marre një ftesë për të qenë pjesëmarrëse këtë shtator në ekspozitën Homo Faber të Venecias.

Krijimet e rralla, Cecilia i ekspozon për publikun në një punishte të vjetër letre, të stilizuar, e cila ka marre një pamje tejet moderne falë ndërhyrjes plot shije të saj.

Por mesa duket ajo nuk është e vetmja ne Suedinë rurale që ka marre fame për punimet e veta të jashtëzakonshme, shkruan tch.

Carina Sohl përpiqet gjithashtu të ruajë gjurmën unike e natyrës me objekte lëkure, disa prej të cilave janë krijuar për linja të kufizuara veshjesh, telefonësh celulare dhe elementesh të dizajnit të brendshëm.

Punët e saj janë zbuluar nga shtëpitë e mëdha të modës, të cilat i kërkojnë shumë. Edhe Sohl do të ekspozojë në Homo faber. Me stilin e tyre të rrallë, të dyja artistët është e qartë se do t’i bëjnë vendit të tyre një prezantim mjaft dinjitoz./ KultPlus.com

Një milion shqiptarë vjet nuk kanë lexuar asnjë libër

Të lexuarit e një libri po shuhet pak e pak sidomos edhe për shkak të ndikimit të teknologjisë, internetit, por edhe rrethanave të tjera që lidhen me nivelin e arsimimit dhe gjendjen ekonomike.

Sipas të dhënave të INSTAT, të evidentuara në një anketë të posaçme, siç komenton monitor, shihet se vitin e kaluar mbi një milion shqiptarë nuk kanë arritur të lexojnë asnjë libër.

Teksa pjesa tjetër mësohet se ka lexuar shumë pak. Rreth 320 mijë shqiptarë të moshës mbi 25 vjeç raportuan se nuk kanë lexuar më pak se 5 libra vitin e kaluar. Teksa pjesa e tyre që kanë lexuar më shumë se kaq sa vjen e zvogëlohet.

Rreth 102 mijë shqiptarët raportojnë se kanë lexuar 5-10 libra gjatë vitit të kaluar, ndërsa rreth 44 mijë shqiptarë kanë lexuar më shumë se 10 libra gjatë vitit të kaluar.

Gjithashtu leximi i gazetave vijon të jetë i kufizuar. Vetëm 583 mijë raportuan se lexojnë gazeta çdo ditë, duke përfshirë edhe leximet online. Ndërsa një pjesë e madhe e shqiptarëve, 213 mijë raportuan se lexojnë lajme njëherë në muaj dhe më rrallë se kaq lexojnë 127 mijë shqiptarë.

Rënia e numrit të shqiptarëve që lexojnë konfirmohet edhe nga tregues të tjerë. Sipas të dhënave statistikore të kulturës nga INSTAT, numri i frekuentimeve në bibliotekën më të rëndësishme në vend pothuajse është përgjysmuar gjatë vitit 2017. Numri i frekuentimeve në Bibliotekën Kombëtare zbriti në 88 mijë, nga mbi 150 mijë që kishte qenë në vitin 2016. Ndërsa Eurostat raporton se në BE, banorët shpenzojnë mesatarisht 200 euro për frymë për libra, ndërsa rreth 20 % e popullsisë janë lexues të rregullt të librave.

Në vendet perëndimore, rënia do të ishte tregues i sjelljes elektronike, që do të thotë se priren që të lexojnë në web më tepër se sa libra fizik, pra e-libra. Por, në rastin shqiptar e-libri nuk është shumë i pranishëm sepse, sipas përfaqësuesve të shtëpive kryesore, pirateria dhe aksesi i pakët në faqe si Amazon, janë penguesit kryesorë.

Në vitin 2016, Eurostat përllogarit se të gjitha familjet në Bashkimin Europian (BE) shpenzuan 90 miliardë euro ose 1.1% të shpenzimeve totale të tyre të konsumit në libra, gazeta dhe shkrimi. Kjo përfaqëson 0.6% të GDP-së së BE-së ose rreth 200 euro për banor të BE-së. Nga ana tjetër, shpenzimet e familjeve për këto objekte ishin më pak se gjysma e shpenzimeve të tyre në shërbimet rekreative dhe kulturore. Shpenzimet për libra, gazeta janë në rënie. Në vitin 1995, 1.8% e shpenzimeve totale të konsumit të familjeve në BE ishte e përkushtuar ndaj këtyre artikujve./ KultPlus.com

Justin Timberlake shkruan librin e tij të parë

Këngëtari i njohur Justin Timberlake ka shkruar librin e tij të parë me titull “Hindsight & All the Things I Can’t See In Front of Me”. “Man of the Woods” bëri të ditur përmes Twitterit se libri i tij tashmë është gati për botim.

“Kam disa lajme! Kam qenë duke punuar në këtë për një kohë dhe tani jam i lumtur që më në fund ju jap një vështrim në librin tim të parë”, tha Timberlake.

Libri është një punë e përmbledhjes së anekdotave, reflektimeve dhe vëzhgimeve në karrierën e këngëtarit. Ai, gjithashtu, përfshin qindra imazhe të sinqerta nga arkivat e tij personale që variojnë nga vitet e tij të hershme deri në ditët e sotme, në vende të botës, si dhe jashtë skenës.

“Hindsight & All the Things I Can’t See In Front of Me” do të dalë në shitje më 30 tetor të këtij viti./ KultPlus.com

Libri me poezi i Lulzim Tafës vjen edhe në gjuhën maqedone

Njëra ndër shtëpitë më të njohura botuese në Maqedoni “Akademksi Peçat”, ka botuar një përmbledhje me poezi të zgjedhura të poetit të njohur kosovar, Lulzim Tafa, me titull “Dali ti imas bolka” (“Ti a ke dhembje”).

Në parathënien e librit, studiuesi maqedonas Hristo Petreski, e ka quajtur Lulzim Tafën një poet me stil dhe gjuhë të veçantë, duke ia tërhequr vëmendjen lexuesit maqedonas për poezinë, siç e quan ai, të ngrohtë që sjell Lulzim Tafa në poezinë e tij.

Lulzim Tafa është i pranishëm në letërsinë shqipe për më shumë se dy dekada e gjysmë, duke qenë njëri ndër poetët më të përkthyer shqiptar në botë. Poezitë e tij janë përfshirë edhe në disa antologji botërore dhe është fitues i disa çmimeve ndërkombëtare për letërsi.

Krahas botimeve në shumë vende të botës, viteve të fundit është botuar edhe në vendet e ish Jugosllavisë, si në Sarajevë e Podgoricë, dhe është pritur jashtëzakonisht mirë nga lexuesit por edhe nga kritika letrare. Madje, dy shkrimtarët më të mëdhenj të vendeve të tyre, Jevrem Bërkoviq në Mal të Zi dhe Abdullah Sidran në Bosnjë e Hercegovinë, nuk kanë ngurruar ta cilësojnë Lulzim Tafën, njërin ndër poetët më të mirë të Ballkanit./ KultPlus.com

Të shërohesh me lexim, “Biblioterapia”, procesi që qetëson mendjen

Harrojeni jogën! Ka një terapi të re, e mbase edhe të vjetër njëkohësisht, që po gjen çdo ditë më shumë përdorim të gjerë në botë për qëllime terapeutike.

Quhet “Biblioterapi” dhe është gjëja më e thjeshtë që mund të bëjmë të gjithë: të lexojmë!

Nuk ka nevojë për veshje të posaçme, për përgatitje, palestra, organizim të lodhshëm kohe. Librin e lexon kurdoqoftë.
Për herë të parë, “Biblioterapia” si term është përdorur në vitin 1916, në artikullin “Një klinikë letrare” të “Atlantic Monthly”.

Autori fliste aty për një institut “bibliopatik” të ndodhur në bodrumin e një kishe, e të drejtuar nga një person i quajtur Bagster, në të cilin leximi rekomandohej për vlerat shëruese, transmeton Top Channel.

“Biblioterapia është një shkencë e re”, thoshte Bagsteri. “Një libër, – arsyetonte ai, – mund të jetë stimulant ose sedativ, mund edhe të ngacmojë. Mund të jetë shurupi qetësues ose mustarda që djeg. Ai, me pak fjalë zgjon dhe përçon jetë të re në dejet tona”.

Sot “Biblioterapia” ka marrë forma të ndryshme, duke nisur nga kurset e literaturës në burgje, e deri te grupet e leximit për të moshuarit që vuajnë nga demenca. Ndonjëherë do të thotë seanca për ata që janë shkëputur prej kohësh e duan t’i rikthehen leximit, por mund të jetë mbase edhe më e thjeshtë sesa kaq.

Mjafton vetëm të uleni e të lexoni, për të mirën e mendjes dhe shëndetit tuaj. /KultPlus.com

“Kosova” e Jusuf Buxhovit në Universitetin e Kanadasë

Botimi anglisht i “Kosovës”, me autor Jusuf Buxhovi tashmë po depërton edhe në Universitete e Kanadasë, si literaturë për historinë e Europës Juglindore, përcjell KultPlus.

“Përhapjes po i ndihmon edhe shtëpia botuese “Jalifat Publishing” me donacionet e veta të vazhdueshme në gjithë botën. Këto ditë, botuesi amerikan, Ramiz Tafilaj, Universitetit Quest i dorëzoi dy komplete të “Kosovës” në anglisht”, thuhet në njoftimin e autorit Buxhovi, në rrjetin social Facebook.

Koordinatorja e studimeve të universitetit Deidre Plaatjes me rastin e pranimit të kësaj vepre tha se i vjen mirë që edhe Biblioteka Universitare po pasurohet me këtë vepër historike që u ka munguar.

“Në si qytetar të Kanadasë jemi krenar që kemi marrë pjesë në rrjedhat historike që nxorën shtetin e Kosovës”, pohoi ajo, duke vazhduar të thotë se është e njoftuar me punën e historianit Buxhovi, jo vetëm nga indeksi i literaturës universitare ku ato tashmë janë të përfshira, por edhe se shumë nga studentët shqiptarë, që kanë studiuar aty, ndër ta edhe Drenusha dhe Kaltrina, kanë folur për historianin Buxhovi dhe veprën e tij që ka thyer gënjeshtrën serbe për Kosovën.

Plaatjes tha se pret me interesim praninë e historianit në Universitetin e Kanadasë dhe ligjëratën e tij. Ramiz Tafilaj falënderoi nikoqiret e Universitetit dhe u zotu se me rastin e qëndrimit të autorit në këtë Universitet do të sjell edhe një kontingjent tjetër librash nga historiografia shqiptare, në mënyrë që me vepra të njihet historia objektive e shqiptarëve./ KultPlus.com

Pas ‘Kosova mon amour’, Klara Buda rikthehet në Panairin e Librit në Prishtinë më ‘Pëshpërimë gruaje’

Alberina Haxhijaj

Sot po shënohet dita e dytë e Panairit të Librit në Prishtinë dhe në kuadër të kësaj dite organizatorët e panairit po sjellin edhe promovime të librave të ndryshme, duke filluar me librin “Pëshpërimë gruaje” nga Klara Buda, shkruan KultPlus.

Në hapësirën e stendës së ‘UET Press& Mapo’, shkrimtarja Klara Buda kishte zënë vend përkrah librit të saj “Pëshpërimë gruaje”. Ajo në kuadër të panairit priste lexuesit dhe të interesuarit për krijimtarinë e saj. Me buzëqeshje në fytyrë i përshëndeste të gjithë një nga një dhe nuk ngurronte që t’iu shkruante fjalë që i dilnin nga zemra gjersa firmoste librat e blerë nga të pranishmit.

Faktin se është e lumtur që po rikthehet edhe këtë vit në Panairin e Librit në Prishtinë e thekson që në fillim të intervistës së saj për KultPlus.

“Është një panair i organizuar shumë mirë dhe unë vet personalisht gjithmonë vi me libra dhe i prezantoj edhe këtu edhe në Tiranë. Mendoj se është shumë e rëndësishme të themi se krijimi i hapësirës kulturore në mes të Tiranës dhe Prishtinës, midis Kosovës dhe Shqipërisë është mënyra më e mirë për t’i bashkuar këto dy vende”, tha ajo fillimisht.

Sipas saj Panairi i Prishtinës është një panair i cili ka një histori të shkurtër pasi që edhe shteti i Kosovës është i ri, mirëpo sipas saj ajo që duhet vlerësuar është se panairi është më i vjetër se shteti i Kosovës. Sipas saj kjo tregon se libri dhe kultura në këtë vend është në origjinë të zhvillimit të shtetit të ri. Tutje ajo flet për bashkimin kulturorë në mes të Kosovës dhe Shqipërisë, dy vendeve ku mbetet edhe mendja e saj gjersa qëndron në Francë.

“Ajo që duhet të ndodh në radhë të parë është një bashkim kulturor pasi që ky është më i fuqishëm dhe jo deklarata se do bashkojmë shtetet e të tilla. Duhet që të largohet dogana për librin fillimisht në mënyrë që kur libri udhëton nga Tirana në Prishtinë apo anasjelltas të mos paguhet dogana. Gjëja e parë që duhet të bëhet është bashkimi kulturor, një bashkim i cili nuk mundet të kontestohet nga askush për faktin se kultura është një, gjuha është një”, theksoi ajo.

Në qershor të viti të kaluar, Klara Buda pati ardhur në Panairin e Librit në Prishtinë nga ku u kthye me çmimin e veçantë për eseistikë, kritikë dhe publicistikë, që iu akordua librit të saj “Kosova mon amour”. Libri tregon se si Buda e njohu çdo pjesë të Kosovës gjatë bombardimeve në mars të 1999, derisa raportonte prej Parisit, si gazetare e Radio Francë Internacionale.

Këtë çmim ajo e kujton me shumë dashuri dhe është mirënjohëse ndaj organizatorëve të panairit për vlerësimin. Ndërsa këtë vit në panair ajo erdhi me “Pëshpërimë gruaje” një homazh për dashurinë si akt rezistence, por në njëfarë mase edhe për mëmësinë pasi që personazhi kryesor detyrohet nga presioni politik që të abortojë fëmijën e vet, fryti i vetëm i dashurisë së saj me Adrianin i cili i përket një klase të përmbysur.

“Dashuria këtu është si formë rezistence por edhe si e vetmja ndjenjë e cila nuk mund të tjetërsohet nga politika pasi që është ndjenjë që lind jashtë dhe pavarësisht strukturës. Në atë sistem aq të rreptë edhe të dashurojë dhe ta shprehje se dashuroje një njëri të një klasë tjetër ishte në vetvete një akt rezistencë. E vetmja është dashuria e cila i bënë rezistencë totalitarizmit dhe që i mbijeton edhe frikës pasi që të gjitha ndjenjat e tjera tjetërsohen në totalitarizëm”, u shpreh ajo për KultPlus.

Përmes dashurisë së ndaluar në mes të dy të rinjve ajo trajton gjithë problematika e totalitarizmi. Gjatë ditëve sa do të zgjasë panairi do të ketë edhe promovime të librave të tjerë, ndërsa për të gjithë të pasionuarit pas librave panairi do të jetë i hapur deri më 10 qershor në ambientet e Pallatit të Rinisë./ KultPlus.com

Biblioteka e qytetit në Mitrovicë pasurohet me tituj të rinj

Të martën, biblioteka e qytetit të Mitrovicës “Latif Berisha” është pasuruar me tituj të rinj të cilat i dhuroi për qytetarët mitrovicas, shkrimtari i njohur Minir Ismet (Begu) Dushi –Pasha.

Kjo nuk është hera e parë që veprimtari, Minir Ismet (Begu) Dushi – Pasha dhuron ekzemplarë të ndryshëm për bibliotekën “Latif Berisha”, sepse nga i njëjti autorë në vitin 2006 biblioteka e qytetit ishte pasuruar me shumë ekzemplarë të tjerë.

Në fjalën e tij, drejtori i Drejtorisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Tafil Peci, ka falënderuar letrarin Minir Dushi, për gatishmërinë e tij që të mbështes bibliotekën e qytetit të Mitrovicës më tituj të rinj letrarë, ku theksoj më pas se drejtoria e DKRS-së dhe lexuesit e qytetit u janë shumë mirënjohëse për këto libra të dhuruara.

“Ne jemi shumë mirënjohës që edhe këtë herë keni zgjedhur bibliotekën “Latif Berisha” ta pasuroni me vepra letrare, duke mundësuar kështu rritjen e fondit librar dhe pasurimin e bibliotekës me tituj të rij. Besoj që falënderuesit më të mëdhenj janë lexuesit cilët tani kanë mundësi që në duar të tyre të mbajnë ekzemplarë letrarë nga veprimtari të ndryshme”, ka shtuar ndër të tjerash drejtori Peci.

Ndërsa shkrimtari Dushi –Pasha, pasi dhuroi veprat e tij letrare, me shumë emocione foli për bibliotekën qytetit të Mitrovicës “Latif Berisha” .

Ai më tutje ka prezantuar gjashtë ekzemplarët e librit më të rinj “Shtigjet e Jetës sime”, duke theksuar se librat e tij i ka dhuruar për qytetarët Mitrovicas me shumë dëshirë dhe të gjithë adhuruesve të librit, nga thellësia e zemrës ju dëshiron lexim të këndshëm.

Prezantohet në Torino botimi italisht i librit “Kurban”

Libri “Kurban” i Kryeministrit Edi Rama, i botuar tashmë në gjuhën italiane, është prezantuar në Panairin e Librit në Torino.

Në një postim në rrjetin social “Facebook”, Kryeministri Rama shkruan “një surprizë e këndshme pjesëmarrja në Sallën Blu të Panairit të Librit në Torino, ku së bashku me të papërsëritshmin Vitorio Sgarbi, prezantuam botimin italisht të “Kurbanit”.

“Faleminderit Arlinda Dudajt për përkushtimin, Ada Prizrenit për përkthimin dhe Daria Bignardi-t, për parathënien, tre gra të veçanta pa të cilat libri nuk do kishte rënë dot në dorën e lexuesve italianë”, – citon Rama.

Libri “Kurban” i Kryeministrit Rama është përkthyer edhe në turqisht./ KultPlus.com

“Ekziston një krim më i tmerrshëm se djegia e librave…”

Para dy ditëve është shënuar Dita Ndërkombëtare e Librit, ditë e cila ka origjinën e vet në Spanjë, në zonën e Katalonjës, ku atij që blinte një libër i dhurohej edhe një trëndafil, shkruan KultPlus.

23 prilli është shpallur si Dita Botërore e Librit më 15 nëntor të 1995, me një rezolutë të UNESCO-s, pasi u morën në konsideratë faktet se libri ka qenë, historikisht, instrumenti më i fuqishëm i shpërndarjes së njohurive dhe mjeti më efikas për të siguruar ruajtjen e këtyre njohurive, se çdo nismë për promovimin e librave të rinj është një faktor i pasurimit kulturor etj.

KultPlus sot ju sjellë një thënie të njohur të Joseph Brodsky lidhur me librin.

“Ekziston një krim më i tmerrshëm se djegia e librave: mosleximi i tyre”, ishte shprehur shkrimtari i njohur rus, Brodsky./ KultPlus.com

Promovohet ‘Dushkaja’ nga Jusuf Buxhovi, mes depresionit shpirtëror dhe hulumtimit historiografik

Gili Hoxhaj
“Dushkaja”, titullohet libri më i ri i shkrimtarit e historianit të njohur Jusuf Buxhovi. Sot në mesin e adhuruesve të librit dhe atyre që e çmojnë veprimtarinë e Buxhovit, ky libër u promovua në Librarinë “Dukagjini”.

Në qendër të këtij libri është një piktor i cili shtjellon idetë e tij lidhur me ngjarjet që e rrethojnë, duke nxjerrë dhe pasqyrimin edhe për periudhat e kaluara të historisë. Përmes këtij personazhi autori do të nxjerrë reflektimin e tij mbi “kaosin” e jetës së përditshme në një vend të pasluftës që ende orvatet në kërkim të lirisë ideale. Krahas përmbajtjes, vlerën artistike këtij libri ia shton edhe kopertina e librit që përmban pamjen e një nga pikturave më të njohura të piktorit të famshëm shqiptar Ibrahim Kodra.

Nazmi Rrahmani nga shtëpia botuese “Faik Konica”, u shpreh se romani më i ri i Jusuf Buxhovit është roman interesant dhe jo vetëm për nga tema që trajton dhe nga mënyra e shkrimit e vlera artistike, por është interesant edhe për mënyrën e re në të cilën autori përpiqet ta paraqesë një pjesë të historisë përmes këndvështrimit të një krijuesi dhe veprave të tij, të cilat pasqyrojnë momente, ngjarje dhe situata të ndryshme.

Pas tij fjalën e mori recensenti i librit, Ramadan Musliu, i cili tha se ky libër është një roman për lexuesin elitar që më shumë do të përqendrohej tek idetë sesa tek veprimet. Ai tutje shtoi se Buxhovi pas dy romaneve të mëparshme, “Dosja e hapur” dhe “Dosja B” që i përkasin karakterit dokumentar, vjen me romanin “Dushkaja” që është pothuajse tematikë e njëjtë mirëpo ndryshim në procedim.

“Vetë titulli zgjon shumë dilema. Dushkaja mund të merret si një toponim, si një metaforë, si alegori dhe si mitologji. Nëse e marrim në planin mitologjik ekzistojnë edhe fjalë që lidhen me dushkun. Ekziston fjala “Dushk për gogla”, që zgjon kontekstin ironik të një mashtrimi që ndodh. Ekziston edhe dushku si një lloj mburoje e mysafirit që ishte në bela”, u shpreh Musliu, i cili tutje shtoi se realiteti i romanit është më konkret sesa kontekstet figurative.

“Romani trajton një tematikë specifike, bën një autopsi psikologjike. Nëse romanet e mëhershme që përmenda bëjnë një autopsi të një procesi historik me shkaqet dhe pasojat, këtu kemi një autopsi të llojit tjetër, një gjendje të ndrirë të një situate psikologjike, morale e një situate të një shoqërie të pasluftës” tha tutje Musliu duke shtuar se në gjithë këtë rrëfim shpërfaqet një lloj dyshimi për shkak të një gjendje ekzistuese.

Autori i librit, Jusuf Buxhovi, tha se në këtë libër ka ndërlidhje me historiografisë me pjesën shpirtërore, duke shtuar se nuk mund të ketë histori që nuk ka histori të shpirtit.

“Mund të them se ky roman për mua është një intermexo në punën time hulumtuese historiografike. Nga puna fizike ku punoj me mesazhe të thata e dokumente kaloj tek idetë. Këtu ndërlidhet historiografia me pjesën shpirtërore. Përpiqem që paralelisht t’i krijoj këto dy çështje”, tha në fjalën e tij Buxhovi ndërsa shtoi se vepra nuk mund të jetë jashtë kontekstit kohor, shoqëror e politik ndërsa ai si krijues e intelektual gjithnjë e ka parë me shqetësim periudhën e tranzicionit dhe kohës nëpër të cilën po kalon vendi.

Ndër të tjera ai shtoi se i ka dy momente që peshojnë për të: çështja e çlirimit dhe ajo e lirisë. Ai tha se këto dy koncepte dallojnë, pasi që liria është më thellë dhe më e gjerë, është përgjegjësi që fillon nga qëndrimi personal dhe bartet tek çarku i shoqërisë. Ai tha se këto 20 vitet e fundit të tranzicionit karakterizohen me rrënim të lirisë e cila kthehet në kaosin, i cili pretendon të jetë liri. E gjithë kjo situatë ka bërë që edhe personazhi kryesor rreth të cilit shtjellohet libri i tij ta reflektojë këtë gjendje që merr përmasa të depresionit shpirtëror.

“Shoqëria jonë sipas mendimit tim e ka dorëzuar lirinë, ua ka dorëzuar atë dhunuesve të lirisë. Kemi një realitet tragjik ku liria jonë dhunohet nga të ashtuquajturit çlirimtarët të cilët në vend që të jenë një avangardë në mënyrë që proceset shoqërore ta marrin një rrugë të lirisë, tek ne ndodh e kundërta, një robëri zëvendësohet gati me një tjetër”, u shpreh Buxhovi gjatë ceremonisë përuruese të librit.
“Dushkaja” është botuar nga Faik Konica Prishtinë dhe Jalifat Publishing Huston dhe përmban gjithsej 165 faqe./ KultPlus.com

Nesër në Prishtinë, promovohet libri për aktorin e madh Aleksandër Moisiu

Qendra Multimedia ka njoftuar se nesër më 6 prill do të bëhet promovimi i librit biografik në gjuhën shqipe, të shkrimtarit të madh shqiptar “Aleksandër Moisiu. Trieshtë – Berlin – Nju Jork. Një legjendë aktrimi”, nga autori gjerman Rüdiger Schaper, në Prishtinë, shkruan KultPlus.

Aktori shqiptar i cili karrierën e tij e filloi në Austri, e zhvilloi në Berlin e në tërë botën, ndërsa e përfundoi ne Itali, Aleksandër Moisiu, mbetet një ndër figurat më të rëndësishme të kulturës shqiptare. Moisiu, i cili vdiq në viti 1935 në Vjenë, ishte një ndër aktorët që përmblidhte të gjithë spektrin e literaturës evropiane të teatrit, duke filluar që nga tragjedia antike greke e deri te koha moderne.
Ky libër erdhi si projekt i përbashkët i Qendrës Multimedia në Prishtinë, Shtëpisë Botuese PA dhe Traduki dhe u botua në nëntor të vitit të kaluar.

Autori i librit, Rüdiger Schaper u lind në vitin 1959 në Worms (Rheinland-Pfalz). Autori gjerman, gazetar dhe kritik teatri, jeton dhe punon në Berlin dhe, që nga viti 1999, punon për gazetën „Tagesspiegel“, ku drejton rubrikën e fejtonit. Libri u përkthye nga Feride Xh. Berisha si dhe është promovuar në Berlin në fillim të muajit mars, dhe tani do të promovohet në Prishtinë dhe në Pejë.

Në Prishtinë me 6 prill 2018, në Skenën e Vogël të Vogël të Teatrit Kombëtar, në orën 11:00. Kurse në Pejë me 7 prill 2018, në Bibliotekën e qytetit “Azem Shkreli”, në orën 11:00./ KultPlus.com

Krasniqi, libër për Demarkacionin dhe Specialen

Kosova ka pasur shumë bisedime edhe në kohën e luftës dhe më pas, e të gjitha këto në një libër i ka përmbledhur ish-kryeparlamentari i Kosovës, Jakup Krasniqi.

Në librin e tij “Arti i bisedimeve” Krasniqi ka paraqitur qëndrimet e tij lidhur me marrëveshjet e Brukselit, demarkacionit dhe Gjykatën Speciale.

Për këtë të fundit ai thotë se e ka reaguar për dëmet politike që më shumë po i bëhen të ardhmes së Kosovës sesa të shkuarës, madje ai thotë se ky lloj i drejtësisë nuk i duhej askujt. Këtë Krasniqi e ka thënë me rastin e promovimit të librit të tij “Arti i bisedimeve”.

“Është keq pas atyre bisedimeve të vështira që Kosova ka fituar shumë, në bisedimet e mëvonshme që kanë qenë shumë më të lehta realisht Kosova ka humbjet e veta. E kam fjalën për bisedimet që janë zhvilluar para se të miratohej Gjykata Speciale dhe e kam thënë dhe po e përsëris këtu me qëllim nuk kam reaguar për fatet e njerëzve personale se edhe ato janë të dhimbshme, reagimet kanë qenë për dëmet politike që më shumë po i bëhen të ardhmes sesa të shkuarës. Ky ka qenë reagimi pse kam reaguar e jo pse dikush padrejtësisht do të nëpërkëmbej siç zakonisht bëhet nga sistemi i drejtësisë tek ne gjatë gjithë këtyre viteve. Më shumë ka pasur linçime publike sesa dënime të arsyeshme. Ky lloj i drejtësisë nuk i duhej askujt”, tha ai.

Krasniqi tha se nuk është problem nëse vërtetë qëllimi i drejtësisë është me dal në shesh, por sipas tij kur ajo bëhet krejt politike për eliminime politike atëherë është padrejtësi e madhe.

Një shpjegim të asaj që përmban libri e ka bërë Hydajet Hyseni, i cili tha se siç e thotë edhe titulli libri është një ndërtim i llojit të veçantë të librit edhe historik edhe politik.

“Jakup Krasniqi është një nga të paktët që edhe e bënë historinë edhe e dëshmon të kaluarën, por edhe e lëvron, e analizon, e vlerëson, e shkruan dhe e afirmon të përpunuar e të kthjelluar gjithnjë në funksion të sfidave aktuale dhe kërkesave të kohës, të së ardhmes dhe kjo nuk është pa shkas. Historia është mësuese e jetës, por është mësuese vetëm për ata që i qasen si nxënës të saj të mirë. Në rininë e tij Jakupi, veprimtari kryengritës i Lëvizjes çlirimtare, student i historisë dhe më vonë arsimtar historie kishte në fokus historinë kombëtare, veçanërisht periudhën e rilindjes sonë frymëzuese. Andaj më shumë dhe jo rastësisht i përkushtohet historisë sonë më të re, e kaluara jonë historike është plot shembuj që dëshmojnë fenomenin e dhimbshëm e të përsëritshëm, në luftë fitimtar e faqebardhë dhe pastaj dështim e humbje pas saj”, tha Hyseni.

Ndërkaq, aktorja Safete Rugova ka lexuar parathënien e shkruar nga Bardhyl Mahmuti, i cili kishte shkruar se libri është një interpretim ndryshme dhe mjaft kritik i zhvillimeve që rezultuan nga bisedimet e Kosovës me Serbinë në Bruksel.

Po ashtu, ai kishte shkruar se kritikat që bëhen ndaj mënyrës se si i janë qasur këtyre bisedimeve bartësit e institucioneve të Kosovës, nuk janë kritika të ndonjërit që i sheh proceset nga një distancë kohore dhe jashtë kontekstit real.

“Jemi në kohë paqeje dhe zgjidhja e problemeve duhet të bëhet përmes dialogut dhe negociatave. Në këtë kontekst Dr. Jakup Krasniqi këmbëngul që për to duhet të përgatitemi mirë dhe çdo çështje të shqyrtohet paraprakisht me seriozitetin më të madh. Në fazën e analizave të tilla një rol të veçantë kanë intelektualët e Kosovës. Për këtë arsye ai shtron si domosdoshmëri mobilizimin e tyre dhe sidomos të anëtarëve të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve që të japin kontributin në përpilimin e strategjisë diplomatike aktive. Në të kundërtën, do të ballafaqohemi me paaftësi për të negociuar dhe do tu kthehemi vazhdimisht temave që ishin në tavolinë bisedimesh. Fatkeqësisht, shembujt që sjell autori dëshmojnë për dëmet e mëdha që na ka shkaktuar diplomacia retroaktive dhe arti i keq bisedimeve”, thuhet në parathënie.

Ndërkaq, autori i recensionit për librin, Elvi Sidheri, tha se libri është ‘sui generis’ ashtu siç është edhe atdheu i autorit.

“Është një libër ‘sui generis’ ashtu siç atdheu i autorit Kosova që përbën rastin më të veçantë të pavarësimit të një shteti në botë. Libri i një autori në vetvete ‘sui generis’ me një përmbajtje po të tillë e që këtu nis kërshëria për ta lexuar këtë libër me një frymë. Një libër i ndarë në tre tematika kryeneçe, marrëveshjet e Brukselit, Demarkacioni dhe liberalizimi i vizave dhe i Gjykatës Speciale. Në ndërkohë brenda për brenda këtyre krye temave akoma kaq aktuale në Kosovën e vitit 2018 autori ka ditur si përherë që të shpërfaq një larmi të pakufishme nëntemash, thellimesh, shtjellimesh lidhur me realitetin shqiptar të sotëm dhe të kaluar”, tha ai.

Libri “Arti i Bisedimeve” i autorit Jakup Krasniqi përbëhet nga tre kapituj, ku i pari është marrëveshjet e Brukselit, i dyti demarkacioni, liberalizimi i vizave dhe i fundit për Gjykatën Speciale. Libri që është i 13 për autorin Krasniqi përmban gjithsej 215 faqe./ KultPlus.com

64 letrat intime të Dritëro Agollit dhe Sadijes, vijnë në një libër (VIDEO)

“Dashuri në moshën e Krishtit” është libri i ri nga botimet “Dritëro” që përmban letrat intime të Dritëro Agollit shkruar për Sadijen në vitet 1964-1965, menjëherë pas njohjes dhe lidhjes së fortë me njëri-tjetrin, shkruan KultPlus.

Njëri në Tiranë e tjetri në Shkodër, gjatë atyre dy viteve pritjeje për t’u bashkuar për gjithë jetën, ata shkruan shumë letra dashurie. Letra shkroi dhe Sadija për Dritëro Agollin, dhe ato përfshihen në këtë vëllim. Janë 44 letra të shkruara nga Dritëroi dhe 20 nga Sadija.

Kanë qenë pa dyshim më shumë, por, në fashikullin Letërkëmbimi me Sadijen, 1964-1965, që shkrimtari e kishte sistemuar në gjallje të tij si një koleksion i gatshëm për botim, kaq janë ruajtur.

Redaktor dhe studiues Shaban Sinani ndërsa kopertina Ormira Lulani./ KultPlus.com

Zana Ramadani akuzon ish presidentin gjerman Gauck për sjellje seksiste ndaj saj

“Ajo shkruan se gjatë fotografimit të përbashkët ai e ka përqafuar dhe a ka vënë krahun mbi ijet (kërdhokullat) e saj. “Unë prisja madje pothuaj që dora e tij të rrëshqiste më poshtë (…) Isha e prekur në mënyrë të pakëndshme, por e lash të ndodhte…”

Bashkëthemeluesja e lëvizjes feministe radikale “Femen” në Gjermani, shqiptarja nga Maqedonia, Zana Ramadani, është gjetur sërish nën dritat e reflektorëve. Ajo sot (e mërkurë) promovon librin e saj të dytë brenda një viti, atë me titullin “Sexismus. Über Männer, Macht und #Frauen” (Seksizmi. Mbi burrat, pushtetin dhe #gratë”). Libri i saj i parë, i botuar vitin e kaluar fliste për rrezikun islamik që kërcënon shoqëritë perëndimore, shkruan albinfo.ch.

Vetëm një ditë para promovimit të librit të saj të ri, emri i Zanës lakohet nga gazetat gjermane lidhur me një akuzë që ajo e drejton në këtë libër në një adresë shumë të lartë. Aktivistja dhe shkrimtarja Ramadani ngre akuza kundër jo më pak se ish presidentit gjerman Gauck. Atë e fajëson për seksizëm ose për një sjellje “të papërshtatshme” që ai e paska treguar ndaj saj, sjellje kjo sipas Zanës, në kufi me ngacmimin seksual.

Skena që përshkruhet në librin i cili promovohet sot, ka ndodhur në qershor të vitit 2016, në kështjellën Bellevue të Berlinit, shkruan gazeta “Berliner Zeitung”. Zonja Ramadani ishte aty në mesin e një numri të madh të ekspertëve të integrimit, që ishin ftuar si mysafirë të presidentit federal, transmeton albinfo.ch.

Duke bërë aluzion rreth daljeve të saj publike me gjinj të zbuluar gjatë protestave kundër diskriminimit të gruas, që i bënte si aktiviste e grupit “Femen”, presidenti do ta ketë pyetur Zanën nëse ajo do të zhvishej edhe aty, në kështjellë. Pasi që ajo i kishte thënë se fustani i saj ishte shumë i komplikuar për një gjë të tillë, Gauck do t`i ketë thënë se ai, po qe nevoja, mund ta ndihmonte.

Kështu së paku e citon Zana Ramadani atë në librin e saj. Dhe për të mos mbetur puna me kaq, ajo shkruan se gjatë fotografimit të përbashkët ai e ka përqafuar dhe a ka vënë krahun mbi ijet (kërdhokullat) e saj. “Unë prisja madje pothuaj që dora e tij të rrëshqiste më poshtë, drejt prapanicës. (…) Isha e prekur në mënyrë të pakëndshme, por e lash të ndodhte. E çfarë do të bëja unë? Ai ishte president federal”, shkruan Zana Ramadani, përcjell albinfo.ch.

Por, edhe pse kjo situatë i ishte dukur e pakëndshme atëbotë, Zana nuk ishte e interesuar ta vendoste presidentin në shtyllën e turpit, ka theksuar ajo në bisedë me “Berliner Zeitung”. Ajo, e kishte mbijetuar “sjelljen e tij konfuze” pa dëmtime.

Ndërsa, i pyetur nga gazeta “Berliner Zeitung”, ish presidenti Gauck nuk ka dashur të marrë qëndrim. Në vend të tij është përgjigjur avokati i tij, Christian Schertz.

“Akuza e zonjës Ramadani nuk ka asnjë bazë. Po të lexohet teksti më saktësisht, aty shkruan se z. Gauck e ka vendosur dorën rreth saj ashtu siç është e zakonshme për bërjen e një fotografie të përbashkët. Pastaj në tekst shprehet vetëm një supozim se dora mund të rrëshqiste më poshtë, gjë që realisht aspak nuk ka ndodhur. Të nisesh nga një rrethanë e tillë dhe ta quash atë “ngacmim”, është thjesht absurde. Po ashtu, pas leximit të saktë të tekstit, nuk shihet se ajo e fajëson atë që ta ketë prekur në mënyrë të pamoralshme”, përfundon avokati.

Cilado që të jetë e vërteta rreth rastit “Gauck”, një gjë duhet të thuhet: se si me librin e parë, ashtu dhe me këtë të riun, Zana Ramadani ka qëlluar mainstreamin e kohës: libri i saj mbi seksizmin pra publikohet në kohën kur gjithandej në botë vlon nga akuzat kundër ngacmimeve seksuale dhe kur lëvizja kundër tyre “MeeTo” është shumë aktuale./ KultPlus.com

Drita nga Izraeli dhe Ahmeti nga Shkodra lindën në një shtëpi në Shkodër, takohen pas 75 vitesh (FOTO)

Drita nga Izraeli dhe Ahmeti nga Shkodra megjithëse kanë lindur në një shtëpi dhe sot janë me “kokën e zbardhur”, takohen për herë të parë në Shkodër pas 75 vitesh.

“Drita”, vajza e hebrejes Mimi Kamhi Ergas Faraxhi dhe Alberto, e pagëzuar me këtë emër shqiptar ka një histori të gjatë dhe krenare për ne.

Në vitin e largët 1943 një familje hebre u detyrua të udhëtojë nga Shkupi në Shkodër për ti shpëtuar përndjekjes naziste.

Alberto mbante në dorë një copë letër ku shkruhej adresa e Xhemil Shurdhës.

Libri me kujtime “Jeta ime nën pushtimin nazist”, të Mimi Kamhi Ergas Faraxhi, i botuar në tre gjuhë, shqip, maqedonisht, anglisht nga autori Skender Asani u promovua sot në Shkodër në kuadër te ditës në kujtim të holokaustit.

Libri memoristik tregon jetën e një familje hebreje e cila ka gjetur mbështetje tek një familje shkodrane.

Mimi, autorja e kujtimeve në këtë libër, lindi në Shkodër vajzën e saj Drita, e cila sot udhëtoi nga Izraeli, për tu kthyer në vendlindje pas 75-vjetësh.

Në muzeun Marubi, të pranishmit nuk i mbajtën dot emocionet teksa Drita u takua me Ahmetin, djalin e Xhemilit që para 75 vjetësh i kishte hap derën dhe mikë pritur në shtëpinë e tij prindërit e saj, shkruan panorama.al.

Drita dhe Ahmeti janë fëmijët e dy familjeve, një hebreje dhe shqiptare që shtojnë dëshmitë e “gjalla”, mbi kontributin që populli shqiptar ka dhënë për të shpëtuar hebrejtë.

Këtë vit Ministri Ditmir Bushati kishte zgjedhur që aktivitetin në ditën përkujtimore të Holokaustit ta zhvillonte në Shkodër duke përuruar librin me kujtime “jeta ime nën pushtimin nazist”.

Duke folur para të pranishmëve jo pa emocion, Drita u shpreh “ Shkodrën e mbaja mend si nëpër ëndrra, si diçka që nuk e dija sa ishte e vërtetë dhe sa fantazmë, por tani që erdha dhe e pashë, jam e lumtur që mu rikthyen kujtimet, Shkodra është po aq e bukur”.

Ahmet Shurdha, e çoi më tej kujtimin e atyre ditëve, ndërsa shpjegoi me detaje si u miqësua Mimi me vajzat dhe gratë e familjes ndërsa Alberto punonte.

Momenti më prekës i këtij takimi ishte kur Ahmeti tregon fotot e vjetra por të ruajtura me kujdes te atyre viteve./ KultPlus.com

Pesë këshilla se si ta keni në dorë një libër të mirë

Me siguri ju ka ndodhur edhe juve. Keni shkuar për të blerë një libër në librari, apo për ta porositur në bibliotekë dhe në fund jeni zhgënjyer prej tij. Thuhet se nuk ka libër “të keq”. Ka dhe po shtohen dita-ditës.

Komercializmi i tepruar me reklama të shumta dhe vetë ekonomia kapitaliste bëjnë që sot të vlerësohen edhe vepra jo cilësore. Shumica e librave të rinj e kanë nga një mangësi. Njëri mund të mos ketë fjalor të pasur, një tjetër nuk është i shkruar me një strukturë të rregullt, ndërsa një tjetër mund të mos përcjellë asnjë ndjesi teksa e lexon, shkruan Bota.al. Ka dhe plot arsye të tjera, ndaj ju japim këto këshilla për të zgjedhur një libër që nuk do ta hiqni dot nga duart, derisa ta përfundoni së lexuari.

Së pari, mos u gënjeni nga titulli. Vlen vërtet ajo thënia popullore “Mos e gjyko një libër nga kopertina”, pasi ndodh vërtet që një libër mund të të tërheqë shumë nga kopertina dhe titulli, ndërkohë që mund të mos ketë atë çfarë ti kërkon tek një vepër letrare. Mbi të gjitha, ne jetojmë në një kohë kur e vetmja përshtypje që mund t’i bëjmë të tjerëve, janë titujt. Nuk mundemi dot t’i flasim dikujt për të lexuar diçka në mënyrë tjetër, përveçse duke e nxitur nga titulli. Ju e vini re edhe vetë, shumica e portaleve fitojnë vetëm në sajë të titujve. Mjafton të vendosësh një titull provokues, apo intrigues dhe të gjithë do ta klikojnë e do ta lexojnë materialin. Në fund, normalisht do të zhgënjehen, pasi në shumicën e rasateve titulli as që lidhet me përmbajtjen. E njëjta gjë vlen edhe me librat. Autorët zgjedhin tituj të veçantë që libri të blihet prej lexuesit. Mirë është që të mos nxiteni nga kureshtja juaj dhe ta blini një libër thjesht nga titulli apo nga kopertina e bukur.

Së dyti, pyesni shitësit e librarive, punonjësit e bibliotekave apo miqtë tuaj. Ata përgjithësisht janë lexues të rregullt dhe mund t’ju sugjerojnë libra vërtet të mirë, bazuar në shijet tuaja. Mjafton të shkoni, t’i tregoni se çfarë kërkoni në një libër dhe ata do t’ju ndihmojnë. Ndërkohë mund të pyesni edhe miqtë tuaj. Ndonjë prej tyre mund të jetë lexues i rregullt dhe duke e njohur më mirë karakterin tuaj, ata mund t’ju sugjerojnë libra vërtet të mirë, që edhe atyre u kanë bërë përshtypje gjatë leximit.

Së treti, kërkoni për tituj librash edhe në internet. Ndoshta nuk e besoni që në internet mund të gjeni sugjerime vërtet të mira. Edhe unë nuk e besoja, për aq kohë sa shumë persona në rrjetet sociale nuk dinë as të shkruajnë siç duhet. Por nuk është gjithmonë kështu. Ka plot site të huaj që shkruajnë për vepra të ndryshme dhe më poshtë mund të lexoni komente nga lexues të ndryshëm. Lexojini me vëmendje komentet e tyre dhe duke pasur parasysh çfarë kërkoni ju në një libër, mund të merrni këshillat që ju nevojiten për zgjedhjen që do të bëni.

Së katërti, qëndroni besnikë shijeve tuaja. Shpesh kur vendosim të lexojmë një autor të ri, apo një drejtim të ri letrar, zhgënjehemi. Kjo ndodh sepse shpesh nuk e gjejmë veten në këto risi, si dhe për faktin që jemi mësuar me një rrymë të caktuar letrare. Unë di t’ju them me siguri që shumica e veprave dhe autorëve të rinj (jo të gjithë), nuk sjellin ndonjë risi në letërsi, apo diçka të re për lexuesin, ndaj qëndrimi tek veprat klasike, letërsia ruse, autorët e brezit të humbur etj. janë gjithmonë një zgjedhje perfekte. Nuk keni për t’u zhgënjyer prej tyre.

Së pesti, mos u gënjeni nga reklamat dhe vlerësimet e shumta që u bëhen veprave në televizione, apo në masmedia. Keni dëgjuar ndonjëherë të flitet kohët e fundit për “Ana Karenina” të Tolstoit, apo për “Krim dhe ndëshkim” të Dostojevskit apo për shumë kryevepra botërore? Jo. Kjo ndodh sepse çdo shtëpi botuese flet për veprat e reja, sepse normalisht përbën një biznes dhe kërkon fitimin e vet. Ndaj, nga “zmadhime” të tilla në massmedia, mos u gënjeni. Ndiqni edhe këshillat e mësipërme dhe nuk keni për të shpenzuar për një libër, nga i cili në fund do të zhgënjeheni. / KultPlus.com

Në Islandë, dhurata më e mirë është libri

“Më mirë mos të kesh një palë këpucë, se sa mos të kesh një libër!,- thotë një shprehje e vjetër islandeze. Dhe jo më kot… Në Islandë, dhurata ideale për Krishtlindjet është një libër.

Mbrëmjen e 25 dhjetorit, islandezët e kalojnë duke lexuar dhe duke ngrënë çokollata, derisa t’u mbyllen sytë. Kjo ka çuar në një traditë të gjatë, që daton që nga Lufta e Dytë Botërore e që njihet me emrin “jolabokaflood”, që do të thotë “Christmas Book Flood”, që nënkupton njëfarë përmbytjeje nga librat e Krishtlindjeve.

“World Economic Forum” e cilëson Islandën si një ndër vendet më të arsimuara në botë, transmeton tch. Sipas statistikave, 1 në 10 islandezë gjatë jetës publikon një libër.

Edhe shtëpitë botuese, i nxjerrin titujt e rinj gjithmonë para Krishtlindjeve, sepse kjo është periudha kur në mbarë vendin shiten më shumë libra./ KultPlus.com

Promovohet “Shoqëri në Alarm” nga Sibel Halimi, u dedikohet grave dhe vajzave në Kosovë

“Shoqëri në Alarm”, kështu e ka titulluar librin e saj të ri autorja Sibel Halimi, i cili u promovua sonte në kafe-librarinë Dit’ e Nat’, në Prishtinë, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Libri i saj sjellë një reflektim i cili përfshin zhvillime të gjithëmbarshme në shoqërinë kosovare, në gati pothuajse dy dekadat e fundit.

Arbër Selmani, gazetar dhe redaktor në gazetën për kulturë KultPlus, moderoi këtë promovim libri ku edhe tregoi se brenda këtij libri është e përfshirë një punë e gjatë kërkimore e autores dhe përmban disa figura kontradiktore brenda tekstit. Selmani tregoi se në këtë libër përfshihen citate të Kantit, Simone de Beauvoir. Ai po ashtu tregoi se ky libër përmban edhe emra kontradiktor që lidhen me fusha të ndryshme andaj në këtë libër kanë zënë vend edhe emri i Shefqet Krasniqit, Rexhepi Qosjes, Atifete Jahjaga e deri tek Era Istrefi, ndërsa depërton edhe tek Akademia e Shkencave. Që nga kjo përmbajtje tregon se autorja i ka dhënë një trajtim të veçantë çështjeve të ndryshme të shoqërisë kosovare.

Antropologia Nita Luci, sot gjatë promovimit shpalosi disa nga pjesët më interesante të librit, ajo tha se ky libër nxjerrë në pah disa vështrime dhe mendime që mund të jenë të ndryshme varësisht nga konteksti i leximit. Luci tha se e veçanta e këtij libri vjen në faktin se ndonjëherë e bën lexuesin të qesh edhe në momentet më të dhimbshme. Ajo theksoi pjesën e cila flet për historinë, kombin dhe mustaqet, derisa lexoi dhe një pasazh.

“Burrat janë baballarët e kombit, ata që formuan, zhvilluan dhe drejtuan shtetin. Ata para të cilëve shteti përkulët, njerëz me mustaqe, lavdia e të cilëve në histori nganjëherë rri e varur pikërisht në atë grumbull qimesh”, ishte pjesa të cilën e lexoi antropologia Luci, e cila shtoi se kritika dhe intervenimi feminist mbi kombin vazhdon të jetë gjithnjë temë e rëndësishme për diskutim.

Antropologia Nita Luci poashtu tregoi se veçantia e këtij teksti është se primare e ka dashurinë, pavarësisht çështjeve që trajton.

“Ajo çfarë nxjerrë në pah Sibeli është dashuria, ky tekst nuk flet për Millosheviqin, nuk flet për pronën, për universitetin, ai flet të gjitha ato po primare është dashuria dhe a mundet dashuria të jetë një lloj projekti politik që i mobilizon grupet e ndryshme për interesa të përbashkëta” tha tutje Luci sonte.

Po ashtu dhe sociologia Linda Gusia, kishte lexuar këtë libër ende pa ardhur në duart e lexuesve ndërsa tregoi për të pranishmit dhe tha se punën e autores Halimi e sheh si shumë të rëndësishme lokalizimin e dijes dhe veçmas për lidhjen që bën mes akademisë dhe aktivizimit.

“Viteve të fundit jemi duke u përpjekur që ta tejkalojmë atë hendekun e madh mes akademisë dhe aktivizimit dhe lokalizimit të dijes. Mendoj se është e rëndësishme që ta lokalizojmë dijen dhe angazhimin feminist, poashtu të flasësh për subjektin e gruas prej një konteksti shumë të vështirë”, tha sonte Linda Gusia, e cila po ashtu shtoi se sociologen Sibel Halimn e cilëson si një shembull i një intelektualeje që ka guxim të reagoi mbi fenomenet për të cilat janë shumë të rëndësishme për shoqërinë.

Ky libër në të cilin autorja ka vënë edhe një qasje shkencore, nxjerrë në pah reflektimin e autores për zhvillimet që ndodhin në Kosovë, ndërsa ajo nuk mund t’i ndahet as natyrës së saj poetike, ku brenda librit ka vendosur edhe poezinë e saj.

Vet autorja Sibel Halimi, pohoi se këtë libër ua dedikon vajzave dhe grave që shpesh janë përballur në situata jo të mirë për shkak se për fatin e tyre kanë vendosur grupet e tjera, duke u nisur edhe nga sistemi ynë patriarkal.

“Reagimi im i përditshëm vjen si pasojë e ndryshimeve që kanë ndodhur dy dekadat e fundit dhe që shumë grupe i kanë kanalizuar këto ndryshime në bazë të ideologjive të tyre”, u shpreh Halimi. Ajo më pas tregoi se trupi është pjesë qendrore në pothuajse katër kapituj, për shkak se trupi është i pranishëm kudo por që historia e filozofisë, ajo e psikologjisë dhe feministe ka trajtuar vetëm mendjen.

“Vetëm epoka e fundit e feminizmit përpiqet që trupin ta kthej në figurë qendrore për shkak se trupi është bërë vend i shtypjes, i kontrollit dhe disiplinimit”, ka treguar autorja Halimi.

Arsyeja përse autorja këtë libër ua dedikon vajzave dhe grave të Kosovës, është sepse ky libër është alarmi i fundit që ato t’i kthehen vetvetes, jo duke u përfshirë në ndonjë ideologji por duke reflektuar dhe duke u shndërruar në subjekt.

Autorja Halimi krejt në fund pati një mesazh me të cilin godet edhe në fund të librit, se ky libër shliron edhe gratë edhe burrat që të dy palët janë viktima të sistemit patriarkal./ KultPlus.com

Bazuar në rrëfimet e grave që i mbijetuan dhunës gjatë luftës në Kosovës, vjen libri “Fëllanzat”

Të enjten më 21 dhjetor me fillim nga ora 11:00 do të promovohet libri “Fëllanzat” nga Gazmend Bërlajolli, shkruan KultPlus.

“Fëllanzat” është tregim i bazuar në dëshmi faktike nga “Unë dua të dëgjohemi”, libër kujtim me rrëfimet e grave të mbijetuara prej torturës gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Promovimi që mbahet nesër në orën 11:00, zhvillohet në Qendrën Informative dhe Kulturore të BË-së në Prishtinë.

Kopjet e para të librit në gjuhën shqipe dhe angleze do të shpërndahen falas për pjesëmarrësit e këtij eventi. Ndërsa krejt kjo është fuqizuar nga: Integra, forumZFD, MOTT, RBF, BMZ./ KultPlus.com

“Shoqëri në Alarm” nga Sibel Halimi promovohet sot në Prishtinë

Të enjten më 21 dhjetor me fillim nga ora 17:00, autorja Sibel Halimi, promovon librin “Shoqëri në Alarm”, shkruan KultPlus.

Libri i cili promovohet në kafe-librarinë Dit’ e Nat’, është një reflektim mbi zhvillime të gjithëmbarshme në shoqërinë kosovare, në gati pothuajse dy dekadat e fundit. Është shqetësim dhe kureshtje për të mbajtur qëndrim apo regjistruar ndryshimet shoqërore, sidomos në periudhën e pasluftës, kur ngarendja për ta krijuar shtetin, la anash shumë aspekte të rëndësishme sociale, të cilat në një formë a tjetër po i hakmerren shoqërisë sonë. Pra, një alarm se një kohë tjetër nuk ka dhe se ndodhitë brenda nesh nuk duhet t`i kundrojmë sikurse ndodhin në vende të tjera. Të guxojmë për të ndryshuar, si garanci se liria e individit është mbi të gjitha dhe se ajo nuk mund të negociohet.

Për librin do të flasin: Nita Luci, antropologe dhe Linda Gusia, sociologe, derisa do të moderohet nga Arbër Selmani, gazetar dhe redaktor në gazetën për kulturë KultPlus./ KultPlus.com

Botohet romani “Gosti në natën e parë të vjeshtës” i Gëzim Aliut

Shkrimtari Gëzim Aliu ka botuar romanin “Gosti në natën e parë të vjeshtës”. Në një prononcim për KultPlus, Gëzim Aliu ka shpjeguar zanafillën e këtij romani dhe ka folur shkurtimisht për temat e tij. Ai është shprehur se ideja për këtë roman daton që nga koha kur qëndronte në një rezidencë për shkrimtarë, në Vjenë, në vitin 2012.

Ishte ide për një tregim të gjatë, të cilin nuk e kishte botuar bashkë me tregimet e tjera në përmbledhjen “Libri i fundit”, që u botua atë vit në Prishtinë.

“Ishte ide që mund të zgjerohej në diçka më të madhe, prandaj nuk e futa mes tregimeve të tjera, që u botuan po atë vit, në Prishtinë. Ideja, që tashmë ishte bërë skicë me disa degëzime, u skajua nga disa punë të tjera të miat”, shprehet Aliu.

Ai më tutje thotë se, ndërkohë, kishte bërë një përpjekje për të bashkuar tekstin e skicës me tekstin e ditarit që kishte mbajtur gjatë qëndrimit në Vjenë. “Por, pas një kohe, teksa po e rilexoja, e ndjeva që dorëshkrimi nuk ishte i gjallë, nuk merrte frymë. Simbioza mes tekstit të ditarit dhe tekstit fiksional nuk ecte, ishte shartim pa fryt”, konstaton Aliu.

“Sapo teksti i ditarit ra nga kombinimi, e ndjeva thellë në vete se ideja fillestare e parehatshme, që degëzohej vazhdimisht, mund të bëhej roman. Menjëherë pasi e botova një monografi, pikërisht para një viti, iu ktheva me tërë vëmendjen. Për një vit të tërë jam marrë me këtë roman”, shton ai.

Ndërkaq për KultPlus, autori Gëzim Aliu, tregon edhe për atë se per çfarë flet romani.

“Pothuajse ndodh gjithmonë që, kur i tregon dikujt se ke botuar roman, të pyet menjëherë se për çfarë bëhet fjalë në të. Sigurisht do të përgjigjesha kështu: “Gostí në natën e parë të vjeshtës” është roman për luftën, dashurinë dhe marrëzinë”, shprehet ai.

Kurse, shkrimtari Agron Gashi shprehet se romani “Gostí në natën e parë të vjeshtës” është plot lojë, erotizëm e ironi, plot humor e trishtim, një trishtim i bukur që rrallë e ndeshim në prozën shqipe.

““Gostí në natën e parë të vjeshtës” është roman ku hierarkia kulturore shndërrohet në anarki, seriozja në sarkazëm dhe ironi, tragjedia në komedi, etika në estetikë, për të fituar kjo e fundit”, vlerëson Gashi.

Agron Gashi shprehet se Aliu, duke qenë edhe njohës i mirë i diskursit narrativ dhe i teorisë së romanit, thur rrëfime e minirrëfime interesante, duke ruajtur njëkohësisht një linjë fabulare, me një strukturë kompozicionale unike: rrëfim dhe vetëm rrëfim, pa ndarje klasike në kapituj e nënkapituj.

Gashi e vlerëson lart autorin e romanit “Gosti në natën e parë të vjeshtës”, duke thënë se Gëzim Aliu është mjeshtër i rrëfimit, gërmues i psikes së njeriut, një detajist i përkryer në imazhe, figura dhe situata narrative.

“Gosti në natën e parë të vjeshtës”, lexuesit mund ta gjejnë në librarinë Artini, te Instituti Albanologjik si dhe tek sheshi i librit, më saktësisht në sheshin “Zahir Pajaziti”. Libri është botuar nga shtëpia botuese “Parnas”./ KultPlus.com

Elvira Dones, prezanton romanin e saj të përkthyer në gjermanisht “Hana”

NZZ: “Në Zvicër jeton njëra ndër shkrimtaret më të rëndësishme shqiptare të të sotmes dhe askush nuk e vë re. Së paku, askush në Zvicrën gjermane”.

Shkrimtarja e njohur që shkruan shqip dhe italisht, Elvira Dones do të lexojë sonte në Cyrih. “Literaturhaus” e Cyrihut do të ketë mysafire “njërën ndër autoret më të shquara të kohës sonë”, citon organizatori vlerësimin e Ismail Kadaresë për autoren e përmendur.

“Shkrimtarja zviceranoamerikane, me prejardhje nga Shqipëria, e cila është edhe regjisore e filmave dokumentarë, jeton në Kantonin e Tiçinos, në Zvicër, shkruan Literaturhaus në njoftimin për aktivitetin e sotëm letrar. Ajo ka shkruar tashmë 7 romane dhe dy vëllime me tregime, për të cilat ka marrë çmime të shumta.

Së fundi, Elvira Dones mund të lexohet edhe nga publiku lexues gjermanishtfolës, transmeton albinfo.ch. Romanin e saj “Hana”, i cili ka marrë çmimin “InkPress 2017” e ka përkthyer në gjermanishte nga italishtja Adrian Giacomelli. Libri bën fjalë për traditën e stërlashtë dhe unike në botë që ende jeton në “Bjeshkët e Nemuna” të Shqipërisë së Veriut. Fjala është për dhjetëra gra që jetojnë si burra, të cilat janë betuar që të mbeten të virgjëra për gjithë jetën, për të garantuar nderin e fiseve të tyre, përcjell albinfo.ch. Dhe pikërisht këtë e bën edhe heroina e romanit të madh “Hana”, e cila na sjell para syve në mënyrë të qartë ambivalencën dhe kompleksitetin e roleve të gjinive”.

Me rastin e pranisë së Elvira Dones-it në Cyrih, gazeta prestigjioze e Zvicrës “Neue Zürcher Zeitung” ka bërë për lexuesit një portretim të shkrimtares së njohur, me titullin “Përnjëherë, liria para syve”.

“Në Zvicër jeton njëra ndër shkrimtaret më të rëndësishme shqiptare të të sotmes dhe askush nuk e vë re. Së paku, askush në Zvicrën gjermane, transmeton albinfo.ch gazetën
NZZ. Elvira Dones jeton në Meride, në jug të Kantonit të Tiçinos dhe shkruan shqip e italisht. Në secilin libër të ri, ajo përzgjedh gjuhën në të cilën do të shkruajë, tregon Elvira, e njohur edhe si regjisore filmash dokumentarë. Ndërsa rreshtat e parë të romanit “Hana” i cili sot do të prezantohet në Literaturhaus në Cyrih, thotë se i kanë ardhur në gjuhën italiane, prandaj dhe e ka shkruar atë italisht, me titullin “Vergine giurata”. Siç dihet tashmë, ky roman ka shërbyer si bazë për filmin shumë të suksesshëm me po këtë titull.

Ajo shkruan me vetëdijen se një gjuhë nuk të takon kurrë në tërësi. Ju duhet ta mbani atë vazhdimisht të gjallë. Dhe kjo vlen edhe për gjuhën e saj amtare, shqipen. Por Elvira thotë se ndihet si në shtëpi të vet si në Shqipëri, ku bën shpesh vizita, ashtu dhe në Zvicër ku jeton me familjen por edhe në SHBA ku ka jetuar 11 vjet.

Elvira Dones ka emigruar në Zvicër në vitin 1988, kur punonte për TVSH-në e atëhershme dhe po merrte pjesë në festivalin e filmit në Milano ku prezantonte filmin shqiptar. Atje ajo ka takuar gazetarin zviceran Vasco Dones, me të cilin ishte njohur dy vite më parë në një festival filmi në Danimarkë. Kështu Elvira vendosi të mbetej me të në Zvicër, ku jeton edhe sot, me ndërprerjen e përmendur që ka pasur për 11 vite në SHBA./ KultPlus.com

Ora: 19.30 Uhr
Vendi: Literaturhaus Zürich, Limmatquai 62, 8001 Zürich
çmimi normal: CHF 20.00
çmimi me zbritje: CHF 14.00
çmimi për anëtarët: CHF 12.00

Të fshehtat e Migjenit, lidhja e përfolur me kushërirën dhe poezia që i dedikoi asaj

Dokumente, letërkëmbime, një poezi dhe disa fotografi të Migjenit, të pabotuara kurrë më parë, janë përfshirë në botimin e fundit “Migjeni –Vepra”. Ky botim, sjell të tjera anë të fshehta, nga jeta e poetit, të cilin e detyruan t’i japë lamtumirën kësaj bote, që në moshën 27- vjeçare. Në këtë libër, veç veprës së plotë të tij, janë përfshirë edhe mjaft detaje të tjera nga jeta.

Skënder Luarasi mblodhi gjithë jetën e Migjenit, “Vargjet e Lira” të këtij poeti të madh (ku janë përfshirë “Kangët e mjerimit ”, “Kangët e përndimit”, “Kangë në vete”, “Kangët e rinisë” dhe “Kangët e fundit), e krahas tyre mblodhi dhe “Novelat e qytetit të Veriut”( ku përfshihen edhe shkrimet e fundit të tij, si dhe shënime të ndryshme nga leximet, dokumente, letra të Migjenit, dërguar miqve dhe të afërmëve të tij, etj).
E së fundi, përgatiti dhe kronologjinë e jetës dhe të veprimtarisë së Millosh Gjergj Nikollës – Migjenit (1911-1938), botimet në gjuhë të huaja të veprës së tij. Një pasthënie e shkruar nga e mbesa e poetit, (Angjelina Ceka (Luarasi) vajza e motrës së tij të dashur Olga) mbyll fletët e librit i cili u përgatit nga ndërmarrja botuese “Cetis Tirana”.

Të njohurat e të panjohurat

Millosh Gjergj Nikolla – Migjeni, Angjelina i kishte parë sa e sa herë dorëshkrimet dhe botimet e të atit të saj (i cili ka qenë studiuesi që i ka hyrë deri në hollësi veprës së Migjenit). Kishte marrë në duar botimet e veprave të plotë të Migjenit.
Vendosi të botonte të katërtin e radhës. Siç edhe shpjegon në pasthënien e këtij botimi të ri, Angjelina pohon se ky libër përmbledh botimin bazë të përgatitur dhe redaktuar nga Skënder Luarasi,si dhe letërkëmbimet me miq e të afërm si dhe mjaft foto, letra e dokumente të pabotuara më parë. Një libër i tillë që i ka munguar gjatë bibliotekës shqiptare është përgatitur me shumë kujdes.
Është dashur shumë kohë për të sjellë imazhin përfundimtar të tij. Veç materialeve e veprës së Migjenit, botuar edhe më parë, janë bërë hulumtime edhe përtej kufirit të Shqipërisë ku gjenden të afërm dhe miq të Migjenit.
Nga e vetmja vajzë xhaxhai e Migjenit (86 vjeç) e cila jeton sot në Zagreb janë marrë fotografi të reja të Migjenit. Po ashtu janë bërë kërkime për materiale të reja edhe në shtëpinë muze “Migjeni”, ku janë marrë letra të pabotuara të së dashurës së tij. Përmes atyre letrave mëson diçka për vdekjen e Migjenit.
Ato letra, Bojka ( kështu quhej vajza shkodrane, që kish zaptuar zemrën e poetit) ia dërgonte motrës së tij Olgës, e cila ishte e vetmja pjesëtare e familjes që iu gjend pranë asaj, pas vdekjes së Migjenit.

Kjo letër është botuar edhe në këtë libër e sipas Angjelinës ka vlera të veçanta se mbi të gjitha tregon edhe nivelin kulturor të këtyre vajzave, në ato kohë. Po ashtu, një tjetër dorëshkrim që vjen për herë të parë në duart e lexuesve është edhe një faksimile e dorëshkrimit origjinal të poezisë “Malli rinuer”.
Letrat e Migjenit…

Në këto faqe ndodhen përjetimet e poetit, dhimbjet, meraku dhe malli i tij, për miqtë më të afërt , motrat dhe njerëzit e tjerë të familjes. Ndër këto letra gjen radhë të shkruara për Skënder Luarasin në të cilat rrëfen mbi përgtitjen e botimit të vargjeve të para të tij.

Në të tjera letra ai i është drejtuar mikut të tij të ngushtë, Teufik Gjylit, motrës Cvetka, burrit të Lenkës (motrës së madhe), Llazar Jovanit e motrës tjetër, Jovankës. Vendin më të rëndësishëm në këtë libër e zënë letrat e shkruara nga e dashura e tij Bojka, letra këto që ajo ia shkruante motrës së Migjenit Olga, ( e cila ishte edhe mikja më e ngushtë e saj).
Ndër rreshtat e atyre letrave, Bojka ka shprehur dhimbjen për humbjn e njeriut të saj më të dashur. Fraza të mbushura me dhimbje e keqardhje, mall e brenga, rrëfejnë për një dashuri mjaft të pastër e të veçantë mes poetit dhe Bojkës.

90- vjetori që s’u kujtua

Ky botim i plotë i veprës së Migjenit ishte përgatitur për t’u botuar që në 90 -vjetorin e lindjes së tij. Por mes heshtjes dhe kaosit të jetës kulturore në Shqipëri, përvjetori i veçantë i Migjenit, u harrua. Përveçse në Pukë, dhe në një mbrëmje performance, organizuar nga studentët e Akademisë së Arteve, në Tiranë, askush nuk u kujtua ta nderonte Migjenin e madh e të organizonte diçka për nder të këtij përvjetori.
E që nga ajo kohë deri para pak muajsh kur Ministria e Kulturës Rinisë dhe Spoteve e mundësoi shtypshkrimin e këtij libri në Slloveni, nga familja e Migjenit janë bërë përpjekjet maksimale për të sjellë një botim sa më dinjitoz.
Origjina e shtrembëruar e Migjenit

Mbesa e poetit, Angjelina, është mjaft e prekur nga gjithçka dashakeqe që është thënë kundër Migjenit këto dhjetë vitet e fundit. Ajo i ka ndjekur me shumë kujdes të gjithë artikujt e shkruar në shtypin e këtyre kohëve.
Madje veç dëshpërimit, ajo ka provuar edhe një ndjenjë fyerjeje të fortë ndaj figurës “së cënuar” të dajës së saj të dashur. Në pasthënien e këtij libri, ajo thekson se “Këto vite në shtypin shqiptar janë bërë edhe shpifjet më të ulëta për Migjenin.
Është shkruar se nuk ishte shqiptar dhe se familja e tij kishte origjinë sllave, duke injoruar kështu faktet e paraqitura në biografinë e Skënder Luarasit, që dëshmojnë gjakun shqiptar të poetit nga familja dibrane e Nikollave dhe ajo Shkodrane e Kokoshëve”.

Kështu shpjegon Angjelina, ndërsa rrëfen se gjyshi i tij vinte nga Nikollat e Dibrës. Më tej ajo shpjegon se emrat me tingëllim sllav, duke përfshirë edhe atë të pagëzimit të Migjenit dhe të motrave të tij, nuk dëshmojnë më shumë se sa përkatësinë në komunitetin ortodoks të Shkodrës , të ndikuar në atë kohë nga kisha fqinje malazeze”.
Pra sipas saj asnjë prej këtyre pretendimeve të ngritura në shtyp nuk qëndrojnë. Origjina e tij është krejtësisht e pastër shqiptare

Dashuri e përfolur…

Dashuria e tij me vajzën shkodrane Bojka ka qenë një dashuri mjaft e veçantë Mes tij dhe Bojkës, kishin lindur ndjenja jo vetëm të forta por edhe shumë fisnike.
Ato që e dëshmojnë më shumë se çdo gjë tjetër këtë janë letrat e të dashurës së tij, Bojka. Por kjo dashuri mes tyre është përfolur mjaft ndër shkrimet e këtyre viteve të fundit. “Mjaft dashakeqe ka qenë edhe përpjekja e bërë në shtyp për të përdhosur dashurinë e vetme të Migjenit si një lidhje incesti, nëpërmjet sajimit të një përafrie gjaku midis Migjenit dhe Bojka Nikollës”- thotë Angjelina.

Dhe e gjithë kjo është bërë duke u nisur nga mbiemri i njëllojtë i tyre. Veçse e vërteta nuk qëndron kështu. “Në të vërtetë Kola, i ati i Bojkës, kishte ardhur në moshë të rritur në Shkodër, nga komuniteti ortodoks i i Kavajës dhe nuk kishte asnjë lidhje gjaku me Nikollë Dibranin, gjyshin e Migjenit, të ardhur nga komuniteti ortodoks shqiptar i Rekës së Dibrës shumë kohë më parë”- shpjegon ajo, duke shtuar se “lidhja e Migjenit me Bojkën ka qenë aq fisnike sa mund të merret si shembull për rininë e sotme.

Sa dhimbje forcë e kulturë përmbajnë letrat e mikes së tij Bojka, ndërkohë që Migjeni e përjetësoi atë në poezinë Z.B”,- shkruan Angjelina në pasthënien e librit. A. Peçi

(Kjo është poezia e botuar në këtë libër në formën e një faksimilje, ku paraqiten vargjet e marra direkt nga dorëshkrimi i poetit)

Malli rinuer

“Valët muzikore flutrojnë nga prendimi
Shkrepen e përtrihen
Për muret e dhomës s’eme
Edhe mandaj dridhen
Mbrenda në zemrën t’eme
Dhe zgjojnë ndijesina që mblue ka hini
Ndijesitë e mija me valët muzikore
Shkëmbejnë puthje të nxehta
Posi dy dashnorë
E pamëshirë shëgjeta
Më ther në krahnor
Edhe më merr malli për jetë ma gazmore
Malli rinuer për jetë ma shkrumbuese
Flen pa fat në mue
Një tingull pendimi
Asht ngushëllim për mue
Kur më mbështjell mashtrimi
Me melankolinë e vet aq trishtuese
Tingujt miqëdashës që në dhomën t’eme
Më tregojnë rythmin
E një dansit të largët
Më kujtojnë përqafimet
E çifteve të shkathët
Që sjellen lirshëm nëpër dërrasa të gdhenme