Gati dy dekada më parë, Limoza Hoxha hapi kafenenë e saj të parë “Arbër Cafe”. Pas një periudhe tetëvjeçare pune në kuzhinë në qendrën kryesore italiane të Clayton, Dominic’s Trattoria, për të dukej e natyrshme që në sipërmarrjen e saj të përfshinte përvojën e marrë edhe pse donte të përdorte platformën e saj të re për ti dhënë vëmendje kuzhinës së vendlindjes së saj, Shqipërisë.
Në mendjen e saj dhe në sytë e partnerëve të saj të atëhershëm të biznesit, kuzhina italiane dukej si basti më i sigurt; jo vetëm që ushqimi italian ishte jashtëzakonisht i popullarizuar në qytetin e saj të adoptuar, por ushqimi shqiptar ishte relativisht i panjohur. Që suksesi i restorantit të saj të varej nga diçka kaq e paprovuar ishte një rrezik që ata nuk ishin të gatshëm të merrnin, kështu që “Arbër Cafe” u hap si një kombinim i një restoranti italo-shqiptar dhe një kafeneje në një vitrinë të vogël pranë Gravois Avenue në 2005.
Duke parë pas në kohë përpara 17 vite, Hoxha e ka shndërruar “Arbër Cafe” në restorantin që ka dashur gjithmonë. Kafeneja “Arbërja” e rikonceptuar është një homazh krenarie për ushqimin e atdheut të saj, një trashëgimi kulinare të cilën Hoxha e përshkruan si mesdhetare të ndikuar me elementë të fortë të traditave turke dhe greke. Po t’i kishte thënë dikush në vitin 1997 se do të kishte pasur sukses në biznesin e restoranteve, ajo nuk do ta kishte besuar.
Tani, ndërsa të ftuarit porosisin me padurim ushqimet e saj shqiptare të bëra me dorë, ajo është e emocionuar që e kishte menduar gabim.
Limoza Hoxha nuk e kishte menduar kurrë se ajo do të ishte personi që do t’i prezantonte restorantet e St. Louis me ushqimin shqiptar. Pas imigrimit nga Shqipëria në Shtetet e Bashkuara në vitin 1997, ajo ndoqi kurse të gjuhës angleze dhe dizajnit kompjuterik në Kolegjin Komunitar St. Louis – Forest Park. Megjithatë, pasi filloi punë si kuzhiniere në Dominic’s Trattoria, ajo kuptoi se sa shumë e donte kuzhinën profesionale. Ky pasion i sapolindur e shtyu atë të ndryshonte rrjedhën e studimeve të saj, duke u fokusuar në biznes me shpresën për të hapur një restorant një ditë.
Nuk duhet të ishte çudi që ajo kishte një dashuri të tillë për industrinë e ushqimit. Prej vitesh, Hoxha ishte vlerësuar nga familja e saj për talentin e saj si kuzhiniere shtëpiake, aftësi që e ka marrë nga gjyshja, nëna dhe vjehrra ndër vite. Gatimi erdhi natyrshëm, kështu që kur më në fund u vendos në një pozicion për t’iu përkushtuar me kohë të plotë, ajo shfrytëzoi rastin. Ai entuziazëm e bëri atë të thoshte po kur disa miq iu afruan asaj për të blerë një furrë buke maqedonase në lagjen Bevo Mill të qytetit dhe për ta kthyer më vonë në atë që do të ishte Arbër Cafe. Pas tre vitesh, partnerët e saj fillestar u larguan nga biznesi, duke e lënë restorantin në duart e afta të Hoxhës.
Hoxha pati sukës me komunitetin shqiptar, i cili e përqafoi Arbër Cafe si një vend tradicionale të stilit evropian.
Për rreth 15 vjet, ajo u përpoq që vendi të ishte i tillë, duke shpresuar se një ditë mund ta kthente vendin në një restorant me fokus të plotë në ushqimin shqiptar. Në vitin 2019, ajo dhe familja e saj e bënë realitet atë ëndërr duke rinovuar vendin dhe duke iu shmangur anës italiane të menysë.
Kafeja Arbër e sapohapur nisi vrullshëm gjatë vjeshtës 2019 dhe në fillim të 2020. Megjithatë, u ndal kur pandemia ndaloi industrinë e restoranteve në mars të vitit 2020, dhe Hoxha u detyrua të mbyllte dyert e saj dhe të shpresonte që mbështetja nga komuniteti lokal do ta mbante në këmbë. Për fat të mirë, kështu u bë. Midis porosive për të shkuar dhe një partneriteti me Schnucks, Hoxha jo vetëm që ishte në gjendje të qëndronte në biznes; ajo u bë e vetëdijshme se sa shumë do të thoshte kafeneja e saj e vogël për lagjen.
Kur konsumon ushqim në Arbër Cafe, kupton pse është kështu. Falë menysë së tij të vogël, të bërë tërësisht nga Hoxha, restoranti të jep ndjesinë e mirëseardhjes në kuzhinën e saj të shtëpisë dhe të një kursi fillestar për kuzhinën shqiptare.
Byreku, një pjatë thelbësore shqiptare, është një petë në formë trekëndëshi, e mbushur e ngjashme me spanakopitën greke. Hoxha shërben tre variante: një i mbushur me mish të shijshëm qengji dhe gjiro viçi, një i bërë me djathë të bardhë të butë shqiptar dhe një tjetër i mbushur me spinaq dhe nenexhik, që i jep gjellës një nuancë të mrekullueshme të gjelbër.
Ali Pasha, është një pjatë tradicionale shqiptare, që përmban orizin arborio që është diku mes strukturës së lagësht të rizotos dhe një basmati me gëzof të stilit të Lindjes së Mesme. E mbushur me bajame të pjekura dhe rrush të thatë dhe e mbushur me pulë të pjekur në skarë, pjata është një ndërthurje e lezetshme e ëmbëlsisë dhe e shijshme.
Një tjetër pjatë klasike shqiptare, sallata me ulli, ka atë lloj shije freskuese të kripur agrume që dëshironi në vapën e verës. Ullinjtë e Kalamatës përzihen me copëza portokalli dhe qepë të kuqe të prera në feta, më pas hidhen në një vaj ulliri të mbushur me rigon. Kripa, e ëmbla, dhe toka nga barishtet e thata krijojnë një përzierje komplekse shijesh.
Po kështu edhe djathi i bardhë dhe vaji i ullirit që janë shijet mbizotëruese në supën e trahanasë. E bërë me miell gruri të fermentuar dhe kos që duket më e rëndë sesa sugjeron cilësia e saj e lëngshme, supa është e mbushur me aromën e kripur të djathit. Ka një ndjesi qumështi në gojë, por një spërkatje me spec djegës të kuq i shton nxehtësinë dhe kënaqësinë.
Arber ofron një gjiro pule që është bërë me të njëjtën pulë të pjekur në skarë të shijshme që ia kalon Ali Pashait, dhe një version luksoz, i cili përmban qofte, një qofte në stilin shqiptar. Kjo e fundit është një delikatesë e jashtëzakonshme, që të kujton mishin gjiro dhe cevapi-n e sallamit ballkanik të viçit. Gjiro është i veshur me veshjet e pritshme – domate, kastravec, qepë të kuqe, një salcë kosi të trashë, të stilit xaxiqi – por ajo që e bën të veçantë, përveç qoftes, është se Hoxha e zien bukën në grilë, kështu që ajo bëhet e freskët, pothuajse. -Eksterieri i skuqur i artë.
Gjiro masive është aq e shijshme sa vështirë mos ta konsumosh të gjithë. Megjithatë, rasti i ëmbëlsirës do t’ju bëjë të rishikoni. Hoxha mësoi se si të bënte ëmbëlsirat e shumta që mbushin raftet e saj nga pronari i mëparshëm, një bukëpjekës maqedonas, dhe ajo mbart me mjeshtëri trashëgiminë e tij.
Ëmbëlsira të mbushura me karamel dhe krem pastiçerie me, feta torte të bardhë të shtresuara me krem pana dhe bajame të thekura dhe një pandispanje me çokollatë me shtresa me shkumë çokollate, të gjitha tregojnë aftësinë e ëmbëlsirave të Hoxhës dhe janë të kënaqshme.
Bie në sy zuppa e Beratit, një ëmbëlsirë me shtresa e ngjashme me një parfe, e cila bashkon pandispanjen me kremin e vaniljes, kremin me çokollatë, kremin pana dhe bajame të thekura. Është si të hash një re të lavdishme dhe të ëmbël.
Hoxha e mban ende në meny tiramisunë dhe është e mrekullueshme. Megjithatë, një shijim i zuppës së Beratit dhe do të mahniteni aq shumë sa nuk do të merreni më me kushërirën e saj italiane me shije ekspresi./ Diaspora shqiptare / KultPlus.com
