‘Trëndafili i egër’, ndikimi i televizionit dhe medias në inspirimin e Dardan Zhegrovës dhe Lola Sylajt

Arbër Selmani

Brooklyn Bridge dhe Times Square janë dy prej lokacioneve më të frekuentuara në Nju Jork të Amerikës. Të njëjtat janë edhe lokacione të rekomanduara për turistët.

Në qëndrimin e tyre disa javë në Nju Jork, Dardan Zhegrova dhe Lola Sylaj zgjodhën këto dy lokacione për videoinstalacionin e tyre të radhës. Lola në Times Square, në dridhje trupi por edhe e shtrirë përtokë, Dardani në Brooklyn Bridge në një mot me shi e gati gati depresiv, duke ecur deri në zhdukje.


Dy video nga kjo eksperiencë artistët i prezantuan sonte në Klubin e Boksit në Prishtinë. “Rosehip” apo Trëndafili i Egër erdhi duke dashur të thumbojë stereotipat e konstruktuara nga media e pas të cilave vrapojmë shumica, ose bëhemi viktimë e tyre, dikur edhe viktimë me dashje dhe e qëllimshme e tyre, derisa bëhemi produkti i asaj që shohim dhe që më pas ndikon në gjykimet, perceptimet, gjithçka që ne jemi.

“Karakteret në video janë gjithmonë në lëvizje. Ideja është të tregojmë se si gjithçka dhe gjithkush përfshihet nga ndikimet e tilla. Prandaj edhe e kemi konceptuar punën si trëndafil i egër, pasi rritet gjithkund, pa dritë, si një bimë e egër që del çdoku” tregon Dardani për KultPlus.

/ Trëndafili i egër je ti, Trëndafili i egër jam unë, Trëndafili i egër jemi ne, Trëndafili i egër janë ata, Trëndafili i egër është ai dhe ajo, Trëndafili i egër është një qen, Trëndafili i egër është një shishe, Trëndafili i egër është një tavolinë / – Lexon kësisoj mes rreshtash koncepti i punës e cila solli dy artistët që kanë fituar jo shumë kohë më parë çmimin “Artistët e së Nesërmes” në Kosovë, në një garë të fortë me artistë tjerë.

Dy karakteret lëvizin, në dy lokacione. Njëri provon famën, më shumë se tjetri. Kjo famë megjithatë mund të jetë mashtruese, tunduese për 15-të minutat e famës në “American Dream” (Ëndrrën Amerikane).

“Ne e kemi njoftë Nju Jorkun vetëm me anë të filmave dhe kësisoj edhe jemi ndiku. Në momentin që kemi zbritë atje, e ndoshta edhe sepse pritjet tona kanë qenë të mëdha, e kemi pa se nuk bëhet fjalë për një mjuzikëll ku të gjithë nisin e vallëzojnë. Kështu është zakonisht Nju Jorku në filma, dhe ne jemi ndikuar prej pamjeve të tilla, prej filmave e muzikës. Trëndafili i egër mundohet ta gjejë të vërtetën e asaj çka na servohet në media dhe asaj çka është e vërtetë” tregon Lola Sylaj për KultPlus.

Sipas artistëve, videoja është menduar të jetë edhe kinematografike, në sensin e faktit se sa lehtë mund të humbasësh në minutat e një vëmendjeje që të vjen nga të gjithë. Lola, shembull, në Times Square shpesh takohet me njerëz që e përshëndesin dhe duan të bëjnë fotografi me të. Magjia gjithsesi ndodhë, e vërtetë ose jo. Ndodhë edhe mashtrimi.


Dy artistët e kanë shfrytëzuar mirë kohën e tyre në rezidencën artistike Residency Unlimited në Nju Jork. Takimet e shpeshta me kuratorë, me artistë, por edhe Rosehip si pikënisje për një hulumtim të vazhdueshëm të dyshes rreth identitetit e gjinisë, janë vetëm disa prej pikave të cilat janë inspirimi i Lolës e Dardanit.
Lola është pjesë e HAVEIT – kolektivit artistik të përbërë nga Hana Qena, Alketa Sylaj dhe Vesa Qena, ndërsa Zhegrova është artist i cili është aktiv në pjesëmarrje artistike në Kosovë dhe jashtë Kosovës, përfaqësuar nga galeria Lambdalambdalambda. / KultPlus.com

Lola Sylaj e Dardan Zhegrova sonte me ekspozitë në Stacion

Qendra për Art Bashkëkohor-Stacion, sonte hap ekspozitën personale ‘Rosehip’ (Trëndafili i egër) nga artistët Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova, shkruan KultPlus. Kjo ekspozitë hapet sonte më 27 shtator me fillim nga ora 20:00 në Klubin e Boksit në kryeqytet ndërsa do të qëndroj e hapur deri më 21 tetor.

Rosehip kontsruktohet mbi hulumtimin artistik me vendndodhje në New York, bazuar në film, performancë dhe muzikë. Ky projekt rikrijon skena filmash të njohur që kanë pasur identitet vizual të madh të cilin e kanë transmetuar përmes kinemasë.
Duke qenë fizikisht prezent në një vend të përjetuar së pari virtualisht dhe duke ndjerë që “magjia” e kinematografisë tashmë është larguar, artistët sjellin pyetjen se çfarë na servohet për perceptim por dhe në të njëjtën kohë sjell nevojën tonë për të arrirë dhe mishëruar këtë magji nëpërmjet Rosehip.

Ne jemi ajo çka shohim në televizion dhe në mediet e popullarizuara. Pa marrë parasysh ku jetojmë, identiteti ynë ndikohet shumë më shumë nga filmat, muzika dhe media sesa ambienti që na rrethon.

Stereotipet e konstruktuara nga reportazhet mediale mund të shihen si modele për të tu ndjekur dhe në të njëjtën kohë të funksionojnë si memorial që është neglizhuar nga vetëdija kolektive. Ajo që ne përjetojmë virtuailsht mund të mos jetë e vërtetë por formëson idetë dhe gjykimet tona mbi normat dhe shoqërinë.

Trëndafili i egër je ti, Trëndafili i egër jam unë, Trëndafili i egër jemi ne, Trëndafili i egër janë ata, Trëndafili i egër është ai dhe ajo, Trëndafili i egër është një qen, Trëndafili i egër është një shishe, Trëndafili i egër është një tavolinë.

Pas zbarkimit në lokacionin e hulumtimit magjia humbi, artistët ishin duke e kërkuar magjinë dhe vazhdonin ta shihnim larg. Trëndafili i egër është një lule e egër e rritur pa diell, pa kujdes, rritet në hije, gjithkund.

E gjitha është vetëm një tortë!

Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova punojnë si duo por edhe në mënyrë të pavarur me artistë të tjerë.

Lola Sylaj është pjesë e HAVEIT, një kolektiv i 4 grave artiste arti i të cilave rebelohet me furi kundër fuqisë, nacionalizmit, diskriminit ndaj LGBT-ve dhe shtypjes së grave që dominon në shoqërinë e Kosovës. Ato poashtu punojnë për të ilustruar përpjekjen e tyre me vështirësitë e përditshme me të cilat konfrontohen shumica e qytetarëve sot. Performancat e tyre artistike shpesh vihen në skenë nëpër hapësirat publike.

Puna e Dardan Zhegrovës luan me rrjedhjen në mes gjuhës dhe përkthimit të saj në një reprezentim vizual. Në veprat e tij emocioni përdoret si medium artistik që potencialisht mund të veprojë si qëllim për të vënë në pyetje supozimet tona mbi intimitetin dhe të shprehurit. I njohur më së shumëti për videot e realizuara, artisti mund të shikohet si poet në një kohë ku përafrimi fizik po zëvendësohet nga disponueshmëria e kudogjendur përmes mjeteve moderne të komunikimit.
Dardan Zhegrova përfaqësohet nga LambdaLambdaLambda.

‘Rosehip’ me Lola Sylajn dhe Dardan Zhegrovën është pjesë e programit vjetor të ekspozitave të Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë dhe pjesë përbërëse e çmimit “Artistët e së nesërmes”.

Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova janë fituesit e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2016./ KultPlus.com