Çdo ditë e më shumë turistë eksplorojnë Parkun Kombëtar të Vjosës për eksperienca të jashtëzakonshme nga soditjet në natyrë, deri tek rafting dhe sportet e aventurës.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale foto të adhuruesve të sporteve ujore, të cilët gjejnë në Vjosë një oaz freskie dhe mundësi për rafting.

“Vjosa që kaltëron e vërshon duke ftuar të gjithë adhuruesit e sporteve në natyrë për një përvojë fantastike në ujërat e saj”, shkruan Rama, krahas videos.

Vjosa fillon në Greqi, e njohur me emrin Aoos, përpara se të kalojë në Shqipëri, duke gjarpëruar nëpër male dhe në fund të arrijë në detin Adriatik.

Gjatë rrugës, lumi kalon nëpër fusha të blerta dhe përgjatë shpateve malore duke krijuar kanione mbresëlënëse, ishuj rëre dhe kthesa të mrekullueshme.

Bukuria dhe domethënia e lumit e kanë fituar emrin “Zemra Blu e Evropës”.

Në 13 mars 2023 Vjosa, lumi i fundit i egër në Europë, u shpall nga qeveria shqiptare “Park Kombëtar”, kategoria e dytë e mbrojtjes, që është shumë më e lartë nga ajo që kishte deri një vit më parë, thjesht “Park Natyror”.

Në 13 qershor 2022 u nënshkrua Memorandumi i Mirëkuptimit ndërmjet Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit dhe organizatës amerikane “Patagonia” për nisjen e punës së përbashkët për ta shpallur Vjosën “Park Kombëtar”.

Ndërkohë, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, Agjencia Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, Fondacioni Patagonia, IUCN dhe UNESCO vijojnë turin e konsultimeve publike në qarqet Fier, Vlorë dhe Gjirokastër mbi miratimin e “Planit të integruar të menaxhimit për Parkun Kombëtar të Lumit Vjosa”./KultPlus.com

Rikthimi i udhëtimeve ka zbuluar thellësinë e përpjekjes sonë për të eksploruar botën. Pse udhëtojmë? Për ushqimin, kulturën, aventurën, bukurinë natyrore? Lista e këtij viti i ka të gjitha këto elemente dhe më shumë, shkruan në një artikull Alex Crevar, sipas “The New York Times”.

Në listën e 52 vendeve për të udhëtuar në 2023 është renditur edhe Lumi i Vjosës.

Lumi i Vjosës

Duke ecur me biçikletë nëpër kanionet dhe luginat e një prej rrugëve ujore të fundit natyrore të Evropës.

Mbrojtja e Vjosës, si një nga lumenjtë e fundit të pambrojtur të Evropës, nuk ka qenë e lehtë.

Pas një dekade projektesh të propozuara që kërcënonin të ndryshonin rrjedhën e egër të rrugës ujore, ekosistemet e saj të panumërta dhe luginat e saj të mbushura me komunitete të lashta, qeveria shqiptare nënshkroi një marrëveshje qershorin e kaluar për të krijuar Parkun Kombëtar të Lumit të Egër të Vjosës.

Realizimi i këtij zotimi, i planifikuar të bëhet realitet në vitin 2023, do të krijojë një model global mbrojtjeje duke ruajtur shtrirjen e vendit të mbuluar me kanione, një shtrirje prej 120 miljesh të një rrugë ujore 169 milje, e cila shkon nga malet Pindus në Greqi deri në detin Adriatik, si dhe duke përfshirë degë rreth 60 milje.

Për udhëtarët, në shtigje, si rruga e re e çiklizmit të UNESCO-s, në Shqipëri (hapja në janar 2023), e cila kalon përgjatë lumit dhe viziton vendet e Trashëgimisë Botërore si qyteti i Gjirokastrës, mbrojtja e Vjosës dhe sistemit të saj lumor, me mbi 1100 lloje kafshësh, nxit zbulimin e përgjegjshëm të vendbanimeve alpine, ku vendasit mirëpresin aventurierët për kafe, raki (raki frutash vendase) dhe një shans për të ngrënë ushqimin ballkanik shpesh, të anashkaluar.

Kryeministri Edi Rama duke sjellë në vëmendje artikullin në fjalë, e cilëson Vjosën si mbretëreshën e lumenjve të Europës. Sipas tij, gazeta më e madhe amerikane The New York Times, e sugjeron Vjosën ndër të parat në listën e destinacioneve për t’u vizituar me patjetër këtë vit, duke e cilësuar si bukuri e rrallë, ekosistem unik, që këtë pranverë pagëzohet edhe si Parku i parë Kombëtar i një lumi të egër në Europë, çka e bën vitin 2023, vitin e Vjosës./ atsh / KultPlus.com

Fundjavë që shkoi një i ri nga Tirana pedaloi me biçikletë 163 kilometra përgjatë rrjedhës së lumit Vjosa për të ndërgjegjësuar qytetarët që të kërkojnë shpalljen e pellgut ujëmbledhës të këtij lumi Park Kombëtar.

Erind Gjoni, 33 vjeç, baba i dy fëmijëve, i cili çiklizmin e ka pasion që e ushtron vitet e fundit, pedaloi të shtunën me biçikletë nga “Tre Urat” në Përmet deri në grykëderdhjen e lumit Vjosa në Adriatik. Një itenerar prej 7 orë e 46 minutash pedalim mes peizazheve përrallore që ofron mjedisi i veçantë i rrjedhës së Vjosës.

Duke përshkruar nismën e tij të shpallur në rrjetet sociale ai tha për Euronews Albania se ideja për të përshkruar 163 kilometra me biçikletë i erdhi rreth një vit më parë kur u njoh me angazhimet e shoqatave mjedisore për të mbrojtur lumin e Vjosës nga projektet për hidrocentrale.

Në përditshmëri, Erindi merret me marketing si profesion dhe thotë se për të “çiklizmi dhe natyra janë ekuilibër mes jetës profesionale dhe asaj familjare”.

“Pasioni im është çiklizmi, bëra 163 kilometra brenda ditës për të thënë fjalën time për Vjosën, të tjerë mund të ngjisin një nga malet përreth nga ku gjarpëron ky lum, të tjerë mund të bëjnë kanotazh, apo ide të tjera, por e rëndësishme është që të gjejmë një mënyrë për të tërhequr vëmendjen për këtë çështje. Vetëm kështu do frymëzojmë të tjerë dhe mundësojmë që Vjosa të bëhet Park Kombëtar,” –thotë Gjoni.

Dy dhjetëvjeçarët e fundit, lumi i Vjosës, i cili rrjedh nga malet e Pindit në Greqi, është vënë në rrezik nga projektet e dhjetëra hidrocentraleve të planifikuara në përrenjtë apo dhe vetë shtratin e tij – ndër më kërcënuesit sipas shoqatës mjedisore EcoAlbania janë hidrocentrali i Poçemit dhe ai i Kalivaçit.

Në rrjedhën e lumit Vjosa, i konsideruar i fundit lum me rrjedhë të lirë në Evropë, jetojnë rreth 1,100 specie, të cilat mund të zhduken nëse në lum ndërtohen diga. Për këtë një grup ekspertësh vendas dhe të huaj kanë rekomanduar që zona të shpallet Park Kombëtar.

“Mendimi im është që të gjithë ne duhet të pozicionohemi qartë për idetë tona dhe të ngremë zërin për çështjet që mendojmë se janë të padrejta. Në këtë vend kanë ngelur pak gjëra për të cilat ia vlen të luftohet dhe ia vlen të mos largohesh dhe Vjosa për mua është një prej tyre,” – shprehet më tej Erind Gjoni, duke shtuar se shpreson që të tjerë si ai të bëjnë diçka më tepër për të ndërgjegjësuar për çështjen.

Nga qeveria është thënë se në lumin Vjosa nuk do të lejohen ndërtime hidrocentralesh dhe se zonës do t’i jepet statusi “Zonë e Mbrojtur” si “Peizazh natyror”. Mirëpo mjedisorët thonë se ky status nuk e mbron tërësisht ekosistemin e zonës dhe lë të hapur që në të ardhmen projekte të tjera të mund të gjejnë zbatim.

Mjedisorët kanë përshkallëzuar fushatën gjatë muajit të fundit duke u kërkuar palëve politike që në programet e tyre ta qartësojnë qëndrimin që kanë për kërkesën e shpalljes së Vjosës Park Kombëtar./ KultPlus.com