Nga veprat e panjohura të Lume Blloshmit te imazhet bashkëkohore të Ryts Monet. Të enjten në mbrëmje është çelur në galerinë “Zeta” ekspozita “Petalet e panumërueshme”. Kuratorët Markus Waitschacher dhe Endri Dani kanë përzgjedhur 11 artistë, 6 shqiptarë dhe 5 austriakë përmes konceptit të luleve si gjenezë e natyrës.

Vepra të panjohura që shfaqin lule nga Lume Blloshmi, punë të Agron Dines, Fatlum Doçit, Remijon Pronjës, Abi Shehut shfaqen përkrah artistëve austriakë, duke bashkuar breza, qasje e mediume artistike që përmes imazheve dhe koncepteve kërkojnë të rrisin ndërgjegjësimin për natyrën, duke e përjetësuar në vepra.

“Kjo ekspozitë i kushtohet luleve. Fatmirësisht jemi ende të rrethuar prej tyre edhe pse ndonjëherë, lulet duhet të udhëtojnë gjysmën e planetit tonë për të qenë me ne, duke u pjalmuar nga pajisjet elektronike dhe duke vuajtur shumë nga sjellja jonë. Një prej veprave tregon anët e ndryshme të luleve dhe parave. Kartëmonedhat janë të fshehura, sa duket vetëm dekorimi me lule. Të përdorura dhe të keqpërdorura nga pushtetet politike – në anën e pasme të tyre shohim ndër të tjera presidentë, ministra por edhe diktatorë, kolonizatorë dhe simbole politike, të ndërthurura” tha Kuratori Markus Waitschacher.

Të pranishëm në çeljen e ekspozitës ishin edhe ministrja austriake e Integrimit Karoline Edlstadler dhe ministri Austriak i Ekonomisë Martin Koher. Në fjalën e tyre ata folën për artin si urë bashkuese mes vendeve dhe pohuan mbështjetjen për integrimin e Shqipërisë.

Eshte nje ekspozite qe tregon kontradikten mes natyres dhe te ardhmes. tregon se ne duhet te krijojme ura mes Austrise dhe Shqiperise, mes Bashkimit Europian dhe Ballkanit Perendimor. Detyra jone kete here eshte te mbeshtesim, Malin e Zi e Shqiperine, ne rrugen e tyre drejt BE, qe te behen anetare te plote. ne flasim per ekonomine, paqen e sigurine, por nuk duhet te harrojme qe menyra e vetme per te krijuar ura, eshte arti e kultura. BE nuk eshte plote pa Ballkanin Perendimor” tha ministrja Edlstadler.Ekspozita me vizatime, piktura, skulptura dhe video çelet në kuadër të nismës austriake “të imagjinosh dinjitetin” e cila synon përmes artit të ndryshojë perceptimet, qasjet kundrejt natyrës, ambjentit dhe ekosistemit./KultPlus.com

Flonja Haxhaj

Mbrëmjen e së premtes, Galeria Kombëtare e Kosovës, mori tjetër pamje e imazh me hapjen e ekspozitës ‘Lumturi Blloshmi, nga e para’, si një rikthim të një pune më shumë se 50-vjeçare që artistja Blloshmi la pas vetës, e që u soll në Prishtinë nga kuratorja Adela Medetja, shkruan KultPlus.

Ekspozita ‘Lumturi Blloshmi, nga e para’ vjen në Prishtinë pas prezantimit të suksesshëm në Bienalen e 59-të të Venecias. Nderkaq, në Prishtinë, kjo ekspozitë retrospektive ofroi një prezantim më të detajuar dhe të zgjeruar të veprave të kësaj artiste të shquar shqiptare, duke zbuluar historinë e krijimtarisë së saj më shumë se gjysëm-shekullore.

Ekspozita erdhi si një udhëtim kronologjik në jetën artistike të Lumturi Blloshmi dhe përfshin një gamë të gjerë të punëve të saj. Në ‘Lumturi Blloshmi, nga e para’ u prezantuan autoportrete, peizazhe, portrete, kompozime në pikturë, fotografi, dhe instalacione që shpërndahen në mënyrë koherentë nëpër galeri.

Kuratorja e ekspozitës, Adela Demetja, tha para të pranishmëve se për dallim nga Bienalja e Venecias, ekspozita në Prishtinë prezantohet një punë edhe më e detajuar e artistes Blloshmi, nga ato të viteve 1962 deri më 2018.

“Kësaj here, në këtë ekspozitë ne sjellim retrospektivën më të madhe të artistes deri më sot, dhe jam shumë e lumtur që këtë retrospektivë ajo do ta ketë për herë të parë në Prishtinë dhe në Galerinë Kombëtare këtu, e para, sepse e dëshironte vetë Lumturia këtë gjë ngaqë ishte shumë e lidhur me Kosovën dhe është ndjerë shumë e vlerësuar në Kosovë atëherë kur është ekspozuar. Sigurisht, shumë nga ne Lumturinë e kanë njohur personalisht, gjithashtu dhe një pjesë të krijimtarisë së saj, por thellësinë e punës së Lumes që është shtrirë për më shumë se 50 vjet ndoshta askush nga ne nuk ka pasur mundësinë ta shohë më përpara”, u shpreh Demetja, duke shtuar më tutje se karakteri i fortë i Blloshmit dhe gjithmonë largpamës e bëri atë një artiste eksperimentale dhe që shumë shpesh ishte një ose dy hapa para kohës së saj.

Në hapjen e ekspozitës ‘Lumturi Blloshmi, nga e para’ ishte i pranishëm edhe nipi i Lumturi Blloshmit, Ervin Blloshmi, i cili u shpreh falënderues dhe mirënjohës për secilin që ka punuar për të sjellë këto vepra në Prishtinë.

“Adela si një studiuese dhe admiruese e krijimtarisë së Lumturisë e bëri përsëri të mundur që veprat e saj të shijohen nga publiku i gjerë dhe ka bërë një punë fantastike. Unë si trashëgimtar dhe përkujdesës i krijimtarisë së saj do t’u jem gjithmonë mirënjohës për punën dhe djersën që ka futur i gjithë ekipi në organizimin e kësaj ekspozite. Fuqia që Lumturi Blloshmi kishte të paketuar në vetvete ishte si një forcë e mbinatyrshme, ajo kurrë nuk e vuri në pikëpyetje ekzistencën e saj si artiste, egoja pa të cilën nuk mund të arrihet asnjë gjë, nuk e tradhëtoi kurrë atë, vepra e saj paraqet realitetin në një sinqeritet lakuriq nëpërmjet simbolizmit, ekspresionizmit dhe dialektikës artistike, mjeshtëria e trajtimit të materialeve qëndron krah për krah me konceptualitetin për të transmetuar një goditje emocionale që konfirmohet nga shikuesit dhe admiruesit e artit të saj”, u shpreh Blloshmi në vijim.

Ndërkaq, për shumë vite Lumturi Blloshmi u krahasua me Frida Kahlon. Puna e saj në artin pamor nisi në vitet 1973-1974, një periudhë delikate në artin shqiptar. Lumturi Blloshmi arriti të krijojë dhe t’i shmanget presionit të kohës duke u fokusuar tek peizazhi dhe natyrat e qeta. Në fillim të viteve ’90, Blloshmi kërkoi dhe gjeti një karakter tjetër artistik dhe u bë shumë shpejt pjesë e atyre artistëve që i dhanë frymëmarrjen e parë artit modern dhe postmodern shqiptar përmes performancave dhe instalacioneve.

Lumturi Blloshmi lindi në Tiranë në vitin 1944. U diplomua për pikturë në vitin 1968. Në vitin 1988 çeli ekspozitën e parë personale në Berat dhe po atë vit mori pjesë në Bienalen e Ankarasë (Egjypt). Gjatë viteve ’89-’91, çeli dy ekspozita vetjake në GKA. Midis viteve 1992- 2010 Blloshmi ka marrë pjesë në ekspozita të ndryshme në grup si në Selanik, Madrid, Lion, Budapest, Stamboll, Paris, Zyrih, Gjenevë, Modena, Hag, Neë York etj. Ishte fituese e konkursit ndërkombëtar “Onufri ’94”./KultPlus.com