Etiketë: Madeleine Albright

Madeleine Albright ishte gruaja e parë që shërbeu si Sekretare amerikane e Shtetit.

Kujtimet e saj kryesore, ajo i përshkroi në librin e shkruar në vitin 2003 – “Zonja Sekretare”.

Ishte pothuajse e pakonceptueshme që dikush që nuk kishte përvojë politike deri në të 40-at, e për më tepër nëna e tre fëmijëve, të bëhej gruaja më e rëndësishme në historinë amerikane.

Kredencialet e saj mbresëlënëse janë: profesoreshë, ambasadore, autorja më e shitur sipas New York Times, kryetare e Institutit Kombëtar Demokratik për Çështjet Ndërkombëtare, si dhe kryesuese e Grupit Albright Stonebridge, një biznes i strategjisë globale.

Ajo njihet për thënien: “Ka një vend të posaçëm në ferr për gratë që nuk i ndihmojnë gratë e tjera”,

Por si kaloi jeta e saj nga fëmijëria deri në shtigjet e politikës, mund ta mësoni më poshtë:

“Madaleine” nuk është emri i saj origjinal

Ajo quhet Marie Jana dhe ka lindur në Pragë më 15 maj 1937, si fëmija i Anna Spieglova dhe Josef Korbel. Por emri “Marie” nuk u përdor gjatë. Anëtarët e familjes e quajtën Madla, Madlin ose Madlenka kur ishte shumë e re. Kur Albright filloi të studionte frengjishten, ajo pëlqeu versionin Madeleine. Megjithatë, Albright kurrë nuk e ndryshoi ligjërisht emrin e saj zyrtar – Marie Jana.

Familja e saj iku nga nazistët

Roli i babait të saj si ambasador i Çekosllovakisë në Beograd dhe respekti i thellë për demokracinë, vënë në dyshim sigurinë e familjes nën regjimin nazist.

Ndërsa prindërit u organizuan për të shkuar në Londër, Albright jetoi me gjyshen në Çekosllovaki. Albright dhe familja e saj u larguan për në Angli 10 ditë pasi nazistët pushtuan kryeqytetin Pragë.

U shfaq në një film për refugjatë

Kur ishte në Angli, Albright u përzgjodh për t’u shfaqur në një film për fëmijët e refugjatëve të luftës. Si formë shpërblimi, ajo morri një arush prej pellushi.

Familja kthehej në Çekosllovaki herë pas here

Albright (e cila flet rrjedhshëm gjuhën çeke) do të kthehej në Çekosllovaki shumë herë si e rritur, duke përfshirë edhe tetorin e vitit 2003, kur ajo udhëtoi atje për të nisur autobiografinë e saj.

Megjithëse familja i ishte mirënjohëse që u kthye në vendin e lindjes, ajo nuk qëndroi atje shumë gjatë.

Familja e tyre nis një jetë të re në Denver

Pasi babai i saj mbërriti në SHBA, familja jetoi në Long Island duke pritur që t’i jepej azil politik. Pasi Josef siguroi punë si mësimdhënës në Universitetin e Denverit, familja u vendos në qytetin e tyre të ri dhe Albright filloi të studionte në Kolegjin Kent Denver, ku dhe themeloi Klubin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare të shkollës.

Ishte tejet e sukseshme në Kolegj

Albright studioi Shkenca Politike në Kolegjin Wellesley, dhe u diplomua me nderime të larta në vitin 1959. Në vitet para diplomimit, ajo u bë shtetase dhe u njoh me burrin e saj të ardhshëm, Joseph Medill Patterson Albright, gjatë një pune praktike në Postën e Denverit. Në librin e saj, Albright kujton se ishte traditë që gratë në Wellesley të martoheshin në ditën e diplomimit. Përkundër kësaj, ajo priti tri ditë pas marrjes së diplomës për t’u martuar me Jozefin.

Nga një vend në tjetrin – një jetë në lëvizje

Albright u zhvendos disa herë për shkak të karrierës së Jozefit. Nga viti 1961, çifti jetoi në Rolla të Missourit dhe Çikago përpara se të jetonin në Long Island, ku edhe lindën binjakët e tyre, Alice dhe Anne.

Në vitin 1962 familja u zhvendos në Georgetown, ku Madeleine studioi marrëdhëniet ruse dhe ndërkombëtare në Universitetin Johns Hopkins.

Kur ata u kthyen në Long Island në vitin 1963, Albright vazhdoi studimet e saj në Universitetin e Kolumbias, ku dhe morri një certifikatë masteri, në vitin 1968 edhe një doktoraturë, e më pas lindi edhe vajza e saj e tretë.

Zhvendosja në Uashington i dha kahje karrierës së saj

Albright u përfshi më shumë në politikë kur familja e saj u rikthye në D.C në vitin 1968. Nga viti 1976 deri në vitin 1978, ajo shërbeu si ndihmëse kryesore e senatorit Edmund S. Muskie, më pas ndihmëse e senatorit Zbigniew Brzezinski.

Ajo ndoqi hapat e të atit për shkollim akademik

Pasi martesa e saj 22-vjeçare përfundoi me divorc në vitin 1982, Albright u bashkua me Shkollën e Shërbimit të Jashtëm të Universitetit Georgetown si profesoreshë e Shkencave Kërkimore në Çështjet Ndërkombëtare, ku ushtroi disa kurse universitare dhe pasdiplomike. Ajo gjithashtu shërbeu si drejtoreshë e programit të Shërbimit të Gruas në Shërbimin e Jashtëm.

Si ambasadore e OKB-së bëri zgjedhje të vështira

Si ambasadore e SHBA-ve në Kombet e Bashkuara, Albright votoi në favor të një rezolute të OKB-së më 10 gusht 1995, përmes së cilës serbët e Bosnjës detyroheshin të tërhiqeshin nga lufta, gjë që çoi edhe në mbarimin e konfliktit më të përgjakshëm të Europës pas Luftës së Dytë Botërore.

Megjithëse ishte shpesh një nga gratë e pakta në Dhomë (dhe shumë herë, e vetmja), Albright nuk e la veten në heshtje; ajo e kuptoi se nëse vetëm vëzhgonte, dëgjonte dhe nuk do të fliste, do të thoshte se zëri i Shteteve të Bashkuara nuk do të dëgjohej.

Roli i saj historik si Sekretare Shteti

Ndërsa Presidenti Bill Clinton morri detyrën, Albright u betua si Sekretare e Shtetit në janar të vitit 1997.

Albright në librin e saj shkruan për postin që Clinton i besoi. “Ai më dha mundësinë që asnjë individ, mashkull apo femër tjetër, nuk më ka dhënë. Ai më ka nderuar duke më emëruar Sekretare e Shtetit e SHBA-ve”.

Ky emërim e bëri Albright si gruan më të lartë në pozitë në gjithë historinë e qeverisë amerikane deri atëherë.

E para zyrtare amerikane që takohet me liderin koreanoverior

Sekretarja amerikane e Shtetit Albright u takua me udhëheqësin e Koresë së Veriut, Kim Jong Il më 23 tetor 2000.

Udhëtimi i saj drejt vendit komunist, shënoi herën e parë që një Sekretar amerikan i Shtetit dhe zyrtar i nivelit të tillë shkel aty.

Ajo vonë e kuptoi prejardhjen hebreje

Albright u rrit si katolike nga prindërit të cilët ishin konvertuar në krishterizëm me të ardhur në SHBA. Megjithatë, ajo nuk ishte në dijeni të ndonjë përkatësie të mëparshme fetare.

Gjatë procesit të vetingut për Sekretar Shteti, ajo zbuloi se mund të ketë paraardhës hebrenj. Gjatë hulumtimi, Michael Dobbs, gazetar i Washington Post, zbuloi se tre prej gjyshërve të Albright vdiqën në Aushvic dhe Terezin. Familja e saj bëri kërkime të mëtejshme dhe mësoi se 25 anëtarë të tjerë nga trungu vdiqën në kampet e përqendrimit.

Gjithnjë ka patur një sens humori

Albright ka thënë se ajo ishte shumë serioze si fëmijë, por duke u rritur ka zhvilluar sens të jashtëzakonshëm humori.

Kështu, si diplomate, ajo ka ditur të reagojë edhe në situata të tensionuara. Për t’u argëtuar, zonja Albright madje ka marrë pjesë në show-in televiziv – Gilmore Girls.

Veshja e saj me stil dhe karficat me mesazhe

Albright është e mirënjohur për karficat e saj që mbante në pallto sa herë që paraqitej në takime diplomatike. Për secilin takim kishte karfica të ndryshme, me mesazhe të ndryshme gjithashtu.

Kur mediat irakiane të Sadam Huseinit e quajtën atë “gjarpër”, ajo u shfaq në konferencë të nesërmen me një karficë në formë gjarpri, të vendosur në xhaketë.

Përgatiti: Arbnora Avdiu-Hoxha/ KultPlus.com

Madeleine Albright u lind më 15 maj 1937, Pragë, Çekosllovakia (tani në Republikën Çeke). Emri i Madeleine Albright për Kosovën konsiderohet si një prej më të rëndësishmëve, pasi që ajo ishte indikatore kyçe në përfundimin e luftës në Kosovë, shkruan KultPlus.

Madeleine Albright (Marie Jana Korbel) ishte vajza e një diplomati çek. Pasi nazistët pushtuan Çekosllovakinë në vitin 1939, familja e saj iku në Angli. Edhe pse e kaloi pjesën më të madhe të jetës duke besuar se ata kishin ikur për arsye politike, ajo mësoi në vitin 1997 se familja e saj ishte hebreje dhe se tre prej gjyshërve të saj kishin vdekur në kampet gjermane të përqendrimit.

Familja u kthye në Çekosllovaki pas Luftës së Dytë Botërore, por grushti komunist i sponsorizuar nga Bashkimi Sovjetik i bëri ata refugjatë përsëri dhe deri në vitin 1948 u vendosën në Shtetet e Bashkuara.

Madeleine u martua tri ditë pas diplomimit nga kolegji. Menjëherë pas martesës  Madeleine mbeti shtatzënë dhe kishte binjakë. Madeleine me një nga tre fëmijët e saj. Gjatë 15 viteve të ardhshme, ndërsa ishte një nënë dhe grua, Madeleline filloi të punonte në doktoraturën e saj. dhe vullnetarisht në fushatat politike demokratike. Në vitin 1976 ajo u angazhua nga Senatori Ed Muskie për të qenë asistent ligjvënës. Ajo ishte 39 vjeçe dhe ishte puna e saj e parë që u pagua. Korbel u diplomua nga Kolegji Wellesley (Massachusetts) (B.A., 1959) dhe u martua me Joseph Albright, një anëtar i familjes së gazetës Medill. Pasi fitoi një diplomë master (1968) nga Universiteti Columbia, New York City, ajo punoi si një investitor fondesh për fushatën presidenciale të dështuar të senatorit Edmund Muskie më 1972 dhe më vonë shërbeu si asistente ligjvënës i Muskies. Nga 1976 ajo kishte marrë një Ph.D. nga Kolumbia dhe po punonte për Zbigniew Brzezinski Pres, përcjell rtv21.tv. 

Gjatë administratës të presidentëve Ronald Reagan dhe George H.W. Bush në vitet 1980 dhe në fillim të viteve ’90, Albright punoi për disa organizata jofitimprurëse dhe Uashingtoni, D.C, u bë një sallon për politikanët dhe politikëbërësit me ndikim. Ajo gjithashtu ishte profesoreshë e çështjeve ndërkombëtare në Universitetin Georgetoën, Uashington, D.C., 1982 – 1993.

Pas zgjedhjes së Pres. Bill Clinton, një demokrat, në vitin 1992, ylli politik i Albright filloi të ngrihej dhe Clinton e emëroi ambasadore në Kombet e Bashkuara në vitin 1993. Në OKB ajo fitoi një reputacion për një mendje të ashpër si një avokate e ashpër për interesat amerikane dhe promovoi një rol në rritje për Shtetet e Bashkuara në operacionet e OKB-së, veçanërisht ato me një komponentë ushtarake. Emërimi i saj në pozitën e sekretares së shtetit u konfirmua unanimisht nga Senati në vitin 1997. Gjatë qëndrimit të saj në detyrë, Albright mbeti një përkrahës i ndërhyrjes ushtarake dhe një kampion i fuqishëm i demokracisë dhe i të drejtave të njeriut.

 Veçanërisht, në vitin 1999 ajo shtyu për bombardimet e NATO-s në Jugosllavi për të ndalur spastrimin etnik të shqiptarëve etnikë në Kosovë nga forcat jugosllave dhe serbe. Konflikti i Kosovës përfundoi pas 11 javësh të sulmeve ajrore, kur Jugosllavia u pajtua me kushtet e NATO-s. Albright u përfshi gjithashtu në përpjekjet për t’i dhënë fund programit bërthamor të Koresë së Veriut dhe në vitin 2000. Megjithatë, bisedimet e saj me udhëheqësin e Koresë së Veriut Kim Jong Il dështuan të prodhonin një marrëveshje.

Me përfundimin e mandatit të dytë të Bill Klintonit në vitin 2001, Albright u largua nga shërbimi qeveritar dhe themeloi grupin Albright, një firmë konsultimi me seli në Uashington DC. Ajo më vonë mbështeti ofertat presidenciale të Hillary Clinton në vitin 2008 dhe 2016. Në fushatën e fundit, Albright tërhoqi kritika kur ajo tha se “ka një vend të veçantë në ferr për gratë që nuk ndihmojnë njëra-tjetrën”, një ndjenjë që ajo kishte shprehur shpesh gjatë disa dekadave. Megjithatë, disa besonin se ajo nënkuptonte se gjinia ishte konsiderata e vetme kur zgjedh një kandidat dhe më vonë sqaroi komentet e saj.

Një kolumnist i shpeshtë për çështjet e punëve të jashtme, Albright shërbeu në bordin e drejtorëve të Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë. Albright shkroi një numër librash, përfshirë The Mighty and the Almighty: Reflektime mbi Amerikën, Perëndinë dhe Çështjet Botërore (2006), Memorandumin e Presidentit të zgjedhur (2008) dhe Fashizmin: Një paralajmërim (2018). Sekretari i Madh (2003) dhe Winter Prague: Një histori personale e përkujtimit dhe luftës, 1937-1948 (2012) j. Në 2012 Albright u nderua me Medaljen Presidenciale të Lirisë. 

Ajo vdiq më 23 mars 2022. /KultPlus.com

Më 22 janar 1997, Madeleine Albright u bë gruaja e parë Sekretare e Shtetit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shkruan KultPlus.

E emëruar nga Presidenti Bill Clinton, ajo u konfirmua nga Senati dhe më pas u betua të nesërmen.

Ajo vazhdoi të shërbejë në këtë pozicion për katër vjet, deri më 20 janar 2001.

Gjatë mandatit të saj, ajo drejtoi politikën e jashtme të Amerikës pas Luftës së Ftohtë, ndërsa mbante nënshkrimin e saj “kunjat e deklaratave” për të shprehur me shaka mendimet e saj të vërteta mbi procedurat diplomatike.

Ajo ndihmoi në hapjen e rrugës për gratë e tjera, si Condoleezza Rice dhe Hillary Clinton, për të ndjekur hapat e saj diplomatikë.

Albright pati ndikim të madh në luftën e fundit në Kosovë, duke ndihmuar kryeqytetin më të ri në Evropë.

Në maj 2012, ajo u nderua me Medaljen Presidenciale të Lirisë nga ish-Presidenti Barack Obama për punën e saj të paçmuar në marrëdhëniet ndërkombëtare.

Albright vdiq nga kanceri në Uashington, DC, më 23 mars 2022, në moshën 84-vjeçare. /KultPlus.com

Madeleine Korbel Albright ishte gruaja e parë në postin e sekretares së Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Ajo është një politikane dhe diplomate e shquar amerikane që ka ndihmuar mjaft edhe në cështjen e Kosovës, shkruan KultPlus.

Madeleine Albright në atë kohë ishte nominuar nga Bill Clinton, ndërsa ishte pranuar e tille nga senati me 99 vota për dhe 0 kundër. Ajo ishte ne postin e sekretares së Shteteve të Bashkuara të Amerikës nga 23 janari i vitit 1997 deri me 20 janar te vitit 2010. Ajo ka kontribuar për lirinë e Kosovës gjate viteve te vështira të luftës dhe për ta shpërblyer shteti i Kosovës e ka nderuar me Medaljen e Artë të Lirisë.

Si një grua e fuqishme në botën diplomatike, ajo ka dhënë edhe një shembull të jashtëzakonshëm të fuqisë së gruas në botë. Po ashtu ajo ka qenë edhe një përkrahëse e madhe e fushatës së Hillary Clinton për t’u bërë presidente e SHBA-së.

KultPlus kujton një nga fjalitë e saj të fuqishme për fuqinë e grave së bashku dhe për solidaritetin që ato duhet ta kenë për njëra-tjetrën. “Është një vend i posaqëm në ferr për gratë që nuk i ndihmojnë gratë”, kishte thënë ish-sekretarja e SHBA-së Medeleine Albright./KultPlus.com

Madeleine Albright u lind më 15 maj 1937, Pragë, Çekosllovakia (tani në Republikën Çeke). Emri i Madeleine Albright për Kosovën konsiderohet si një prej më të rëndësishmëve, pasi që ajo ishte indikatore kyçe në përfundimin e luftës në Kosovë, shkruan KultPlus.

Madeleine Albright (Marie Jana Korbel) ishte vajza e një diplomati çek. Pasi nazistët pushtuan Çekosllovakinë në vitin 1939, familja e saj iku në Angli. Edhe pse e kaloi pjesën më të madhe të jetës duke besuar se ata kishin ikur për arsye politike, ajo mësoi në vitin 1997 se familja e saj ishte hebreje dhe se tre prej gjyshërve të saj kishin vdekur në kampet gjermane të përqendrimit.

Familja u kthye në Çekosllovaki pas Luftës së Dytë Botërore, por grushti komunist i sponsorizuar nga Bashkimi Sovjetik i bëri ata refugjatë përsëri dhe deri në vitin 1948 u vendosën në Shtetet e Bashkuara.

Madeleine u martua tri ditë pas diplomimit nga kolegji. Menjëherë pas martesës  Madeleine mbeti shtatzënë dhe kishte binjakë. Madeleine me një nga tre fëmijët e saj. Gjatë 15 viteve të ardhshme, ndërsa ishte një nënë dhe grua, Madeleline filloi të punonte në doktoraturën e saj. dhe vullnetarisht në fushatat politike demokratike. Në vitin 1976 ajo u angazhua nga Senatori Ed Muskie për të qenë asistent ligjvënës. Ajo ishte 39 vjeçe dhe ishte puna e saj e parë që u pagua. Korbel u diplomua nga Kolegji Wellesley (Massachusetts) (B.A., 1959) dhe u martua me Joseph Albright, një anëtar i familjes së gazetës Medill. Pasi fitoi një diplomë master (1968) nga Universiteti Columbia, Neë York City, ajo punoi si një investitor fondesh për fushatën presidenciale të dështuar të senatorit Edmund Muskie më 1972 dhe më vonë shërbeu si asistente ligjvënës i Muskies. Nga 1976 ajo kishte marrë një Ph.D. nga Kolumbia dhe po punonte për Zbigniew Brzezinski Pres, përcjell rtv21.tv. 

Gjatë administratës të presidentëve Ronald Reagan dhe George H.W. Bush në vitet 1980 dhe në fillim të viteve ’90, Albright punoi për disa organizata jofitimprurëse dhe Uashingtoni, D.C, u bë një sallon për politikanët dhe politikëbërësit me ndikim. Ajo gjithashtu ishte profesoreshë e çështjeve ndërkombëtare në Universitetin Georgetoën, Uashington, D.C., 1982 – 1993.

Pas zgjedhjes së Pres. Bill Clinton, një demokrat, në vitin 1992, ylli politik i Albright filloi të ngrihej dhe Clinton e emëroi ambasadore në Kombet e Bashkuara në vitin 1993. Në OKB ajo fitoi një reputacion për një mendje të ashpër si një avokate e ashpër për interesat amerikane dhe promovoi një rol në rritje për Shtetet e Bashkuara në operacionet e OKB-së, veçanërisht ato me një komponentë ushtarake. Emërimi i saj në pozitën e sekretares së shtetit u konfirmua unanimisht nga Senati në vitin 1997. Gjatë qëndrimit të saj në detyrë, Albright mbeti një përkrahës i ndërhyrjes ushtarake dhe një kampion i fuqishëm i demokracisë dhe i të drejtave të njeriut.

 Veçanërisht, në vitin 1999 ajo shtyu për bombardimet e NATO-s në Jugosllavi për të ndalur spastrimin etnik të shqiptarëve etnikë në Kosovë nga forcat jugosllave dhe serbe. Konflikti i Kosovës përfundoi pas 11 javësh të sulmeve ajrore, kur Jugosllavia u pajtua me kushtet e NATO-s. Albright u përfshi gjithashtu në përpjekjet për t’i dhënë fund programit bërthamor të Koresë së Veriut dhe në vitin 2000. Megjithatë, bisedimet e saj me udhëheqësin e Koresë së Veriut Kim Jong Il dështuan të prodhonin një marrëveshje.

Me përfundimin e mandatit të dytë të Bill Klintonit në vitin 2001, Albright u largua nga shërbimi qeveritar dhe themeloi grupin Albright, një firmë konsultimi me seli në Uashington DC. Ajo më vonë mbështeti ofertat presidenciale të Hillary Clinton në vitin 2008 dhe 2016. Në fushatën e fundit, Albright tërhoqi kritika kur ajo tha se “ka një vend të veçantë në ferr për gratë që nuk ndihmojnë njëra-tjetrën”, një ndjenjë që ajo kishte shprehur shpesh gjatë disa dekadave. Megjithatë, disa besonin se ajo nënkuptonte se gjinia ishte konsiderata e vetme kur zgjedh një kandidat dhe më vonë sqaroi komentet e saj.

Një kolumnist i shpeshtë për çështjet e punëve të jashtme, Albright shërbeu në bordin e drejtorëve të Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë. Albright shkroi një numër librash, përfshirë The Mighty and the Almighty: Reflektime mbi Amerikën, Perëndinë dhe Çështjet Botërore (2006), Memorandumin e Presidentit të zgjedhur (2008) dhe Fashizmin: Një paralajmërim (2018). Sekretari i Madh (2003) dhe Winter Prague: Një histori personale e përkujtimit dhe luftës, 1937-1948 (2012) j. Në 2012 Albright u nderua me Medaljen Presidenciale të Lirisë. 

Ajo vdiq më 23 mars 2022. /KultPlus.com

 

Vajza e ish-sekretares Madeleine Albright, ka thënë se nëna e saj ishte aty për të gjithë familjes sa herë që ata kishin nevojë, pa marrë parasysh se çfarë angazhime kishte.

Ajo tha se nëna e saj kishte energji të pashterrshme.

Vajza e ish-sekretares ka kujtuar disa nga momentet më të bukura që nga vegjëlia.

“Pa marrë parasysh se çfarë barre kishte mbi vete, sa nga bota kishte në pjatën e saj, gjithmonë e dinim se sa herë të kishin nevojë për të, ajo do ta hapte telefonin dhe do të vinte shpesh tek ne. Tek ajo kishte afate, kishte orare, kishte energji të pashterrshme. Ajo e përshkruante vetën si optimiste që brengoset shumë dhe ne jemi dëshmitarë të brengave të saj”.

“Të gjitha nënat kanë ato të metat e veta. Ne motrat e dëgjonim nënën duke folur për ato atomet dhe molekulat. Nëna ngritej shumë më herët, për të punuar në disertacionin e doktoratës, për të na përgatitur mëngjesin dhe çantat”.

“Kur shkonim në kampe verore, ajo gjithmonë na dërgonte letrat për atë që e mendonte, për gjendjen e kopshtit ose të gypave të ujit ose nëse ne mendonim që është mirë që ajo të merrte një pozitë në kryeqytet”.

“Dorëshkrimi i saj ishte shumë i veçantë dhe i palexueshëm. M-jat dukeshin sikur e-ju. Nënshkrimi i saj dukej sikur Wadeleine Albright”. /klankosova/ KultPlus.com

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka shpallur ditën e premte (25 mars 2022), ditë zie në nderim të mikes së madhe të Kosovës, Madeleine Albright, ish Sekretares Amerikane të Shtetit.

“Në shenjë respekti shtetëror, dita e premte, datë 25 mars 2022, shpallet ditë zie në Republikën e Kosovës për të kujtuar miken e madhe të Kosovës, Madeleine Albright e cila u nda nga jeta dje. Zonja Albright e njohu dhimbjen e popullin tonë sepse edhe vet e kishte përjetuar persekutimin qysh në fëmijëri, prandaj qëndroi e vendosur kundër Millosheviqit deri në ndaljen e gjenocidit të tij në Kosovë. E përkrahi pareshtur Kosovën deri në frymën e fundit, prandaj populli i Kosovës do ta kujtojë përjetësisht”, ka thënë Presidentja Osmani.

Me vendim të Presidentes Osmani, flamujt shtetëror ngrihen në gjysmështizë në të gjitha objektet shtetërore të Republikës së Kosovës, brenda dhe jashtë vendit.

Madeleine Albright ishte gruaja e parë që shërbeu si Sekretare amerikane e Shtetit.

Kujtimet e saj kryesore, ajo i përshkroi në librin e shkruar në vitin 2003 – “Zonja Sekretare”.

Ishte pothuajse e pakonceptueshme që dikush që nuk kishte përvojë politike deri në të 40-at, e për më tepër nëna e tre fëmijëve, të bëhej gruaja më e rëndësishme në historinë amerikane.

Kredencialet e saj mbresëlënëse janë: profesoreshë, ambasadore, autorja më e shitur sipas New York Times, kryetare e Institutit Kombëtar Demokratik për Çështjet Ndërkombëtare, si dhe kryesuese e Grupit Albright Stonebridge, një biznes i strategjisë globale.

Ajo njihet për thënien: “Ka një vend të posaçëm në ferr për gratë që nuk i ndihmojnë gratë e tjera”,

Por si kaloi jeta e saj nga fëmijëria deri në shtigjet e politikës, mund ta mësoni më poshtë:

“Madaleine” nuk është emri i saj origjinal

Ajo quhet Marie Jana dhe ka lindur në Pragë më 15 maj 1937, si fëmija i Anna Spieglova dhe Josef Korbel. Por emri “Marie” nuk u përdor gjatë. Anëtarët e familjes e quajtën Madla, Madlin ose Madlenka kur ishte shumë e re. Kur Albright filloi të studionte frengjishten, ajo pëlqeu versionin Madeleine. Megjithatë, Albright kurrë nuk e ndryshoi ligjërisht emrin e saj zyrtar – Marie Jana.

Familja e saj iku nga nazistët

Roli i babait të saj si ambasador i Çekosllovakisë në Beograd dhe respekti i thellë për demokracinë, vënë në dyshim sigurinë e familjes nën regjimin nazist.

Ndërsa prindërit u organizuan për të shkuar në Londër, Albright jetoi me gjyshen në Çekosllovaki. Albright dhe familja e saj u larguan për në Angli 10 ditë pasi nazistët pushtuan kryeqytetin Pragë.

U shfaq në një film për refugjatë

Kur ishte në Angli, Albright u përzgjodh për t’u shfaqur në një film për fëmijët e refugjatëve të luftës. Si formë shpërblimi, ajo morri një arush prej pellushi.

Familja kthehej në Çekosllovaki herë pas here

Albright (e cila flet rrjedhshëm gjuhën çeke) do të kthehej në Çekosllovaki shumë herë si e rritur, duke përfshirë edhe tetorin e vitit 2003, kur ajo udhëtoi atje për të nisur autobiografinë e saj.

Megjithëse familja i ishte mirënjohëse që u kthye në vendin e lindjes, ajo nuk qëndroi atje shumë gjatë.

Familja e tyre nis një jetë të re në Denver

Pasi babai i saj mbërriti në SHBA, familja jetoi në Long Island duke pritur që t’i jepej azil politik. Pasi Josef siguroi punë si mësimdhënës në Universitetin e Denverit, familja u vendos në qytetin e tyre të ri dhe Albright filloi të studionte në Kolegjin Kent Denver, ku dhe themeloi Klubin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare të shkollës.

Ishte tejet e sukseshme në Kolegj

Albright studioi Shkenca Politike në Kolegjin Wellesley, dhe u diplomua me nderime të larta në vitin 1959. Në vitet para diplomimit, ajo u bë shtetase dhe u njoh me burrin e saj të ardhshëm, Joseph Medill Patterson Albright, gjatë një pune praktike në Postën e Denverit. Në librin e saj, Albright kujton se ishte traditë që gratë në Wellesley të martoheshin në ditën e diplomimit. Përkundër kësaj, ajo priti tri ditë pas marrjes së diplomës për t’u martuar me Jozefin.

Nga një vend në tjetrin – një jetë në lëvizje

Albright u zhvendos disa herë për shkak të karrierës së Jozefit. Nga viti 1961, çifti jetoi në Rolla të Missourit dhe Çikago përpara se të jetonin në Long Island, ku edhe lindën binjakët e tyre, Alice dhe Anne.

Në vitin 1962 familja u zhvendos në Georgetown, ku Madeleine studioi marrëdhëniet ruse dhe ndërkombëtare në Universitetin Johns Hopkins.

Kur ata u kthyen në Long Island në vitin 1963, Albright vazhdoi studimet e saj në Universitetin e Kolumbias, ku dhe morri një certifikatë masteri, në vitin 1968 edhe një doktoraturë, e më pas lindi edhe vajza e saj e tretë.

Zhvendosja në Uashington i dha kahje karrierës së saj

Albright u përfshi më shumë në politikë kur familja e saj u rikthye në D.C në vitin 1968. Nga viti 1976 deri në vitin 1978, ajo shërbeu si ndihmëse kryesore e senatorit Edmund S. Muskie, më pas ndihmëse e senatorit Zbigniew Brzezinski.

Ajo ndoqi hapat e të atit për shkollim akademik

Pasi martesa e saj 22-vjeçare përfundoi me divorc në vitin 1982, Albright u bashkua me Shkollën e Shërbimit të Jashtëm të Universitetit Georgetown si profesoreshë e Shkencave Kërkimore në Çështjet Ndërkombëtare, ku ushtroi disa kurse universitare dhe pasdiplomike. Ajo gjithashtu shërbeu si drejtoreshë e programit të Shërbimit të Gruas në Shërbimin e Jashtëm.

Si ambasadore e OKB-së bëri zgjedhje të vështira

Si ambasadore e SHBA-ve në Kombet e Bashkuara, Albright votoi në favor të një rezolute të OKB-së më 10 gusht 1995, përmes së cilës serbët e Bosnjës detyroheshin të tërhiqeshin nga lufta, gjë që çoi edhe në mbarimin e konfliktit më të përgjakshëm të Europës pas Luftës së Dytë Botërore.

Megjithëse ishte shpesh një nga gratë e pakta në Dhomë (dhe shumë herë, e vetmja), Albright nuk e la veten në heshtje; ajo e kuptoi se nëse vetëm vëzhgonte, dëgjonte dhe nuk do të fliste, do të thoshte se zëri i Shteteve të Bashkuara nuk do të dëgjohej.

Roli i saj historik si Sekretare Shteti

Ndërsa Presidenti Bill Clinton morri detyrën, Albright u betua si Sekretare e Shtetit në janar të vitit 1997.

Albright në librin e saj shkruan për postin që Clinton i besoi. “Ai më dha mundësinë që asnjë individ, mashkull apo femër tjetër, nuk më ka dhënë. Ai më ka nderuar duke më emëruar Sekretare e Shtetit e SHBA-ve”.

Ky emërim e bëri Albright si gruan më të lartë në pozitë në gjithë historinë e qeverisë amerikane deri atëherë.

E para zyrtare amerikane që takohet me liderin koreanoverior

Sekretarja amerikane e Shtetit Albright u takua me udhëheqësin e Koresë së Veriut, Kim Jong Il më 23 tetor 2000.

Udhëtimi i saj drejt vendit komunist, shënoi herën e parë që një Sekretar amerikan i Shtetit dhe zyrtar i nivelit të tillë shkel aty.

Ajo vonë e kuptoi prejardhjen hebreje

Albright u rrit si katolike nga prindërit të cilët ishin konvertuar në krishterizëm me të ardhur në SHBA. Megjithatë, ajo nuk ishte në dijeni të ndonjë përkatësie të mëparshme fetare.

Gjatë procesit të vetingut për Sekretar Shteti, ajo zbuloi se mund të ketë paraardhës hebrenj. Gjatë hulumtimi, Michael Dobbs, gazetar i Washington Post, zbuloi se tre prej gjyshërve të Albright vdiqën në Aushvic dhe Terezin. Familja e saj bëri kërkime të mëtejshme dhe mësoi se 25 anëtarë të tjerë nga trungu vdiqën në kampet e përqendrimit.

Gjithnjë ka patur një sens humori

Albright ka thënë se ajo ishte shumë serioze si fëmijë, por duke u rritur ka zhvilluar sens të jashtëzakonshëm humori.

Kështu, si diplomate, ajo ka ditur të reagojë edhe në situata të tensionuara. Për t’u argëtuar, zonja Albright madje ka marrë pjesë në show-in televiziv – Gilmore Girls.

Veshja e saj me stil dhe karficat me mesazhe

Albright është e mirënjohur për karficat e saj që mbante në pallto sa herë që paraqitej në takime diplomatike. Për secilin takim kishte karfica të ndryshme, me mesazhe të ndryshme gjithashtu.

Kur mediat irakiane të Sadam Huseinit e quajtën atë “gjarpër”, ajo u shfaq në konferencë të nesërmen me një karficë në formë gjarpri, të vendosur në xhaketë.

Përgatiti: Arbnora Avdiu-Hoxha/ KultPlus.com