Zbulohen sekretet 1,300 vjeçare të fiseve Maja

Arkeologët thanë se fundmi se kanë zbuluar një sekret 1,300-vjeçar të fiseve Maja falë teknologjisë moderne që mund të ekspozojë një aspekt të ri të shoqërisë së lashtë të panjohur më parë.

Zbulimi u bënë Coba, një nga qytetet e lashta më të mëdha në botë dhe tregon sesi civilizimet lidheshin me fqinjët e tyre më të vegjël e më të izoluar për të avnacuar kundër perandorisë në rritje Çiçen Itza.

Ekspertët e Universitetit të Miami, të drejtuar nga Traci Ardren, kryen studimin e një rruge guri prej 62-milesh që lidhte qytetet e lashtë të Coba e Yuxana 13 shekuj më parë me teknologjinë lazer LIDAR. Duke dislokuar rrezet nga avionë në fluturim të ulët ata matën masën e largësisë së sinjaleve për të krijuar një hartë 3D të tipareve të fshehura nga ndryshimi i relievit dhe bimësia.

Studimi i kryer nga viti 2014 deri në 2017, identifikoi 8,000 të mbuluara nga bimësia, dhe ndryshimet e ndryshme në gjerësinë e rrugës.

Rruga prej 8 metrash e gjerë nnuk ishte në një linjë të drejtë siç supozohej prej viteve 1930-të, kur ishte matur me metër dhe busull.

Dr Ardren thotë në raportin e saj: “Teknologia LIDAR na lejoi të kuptojmë shumë detaje të panjohurua për rrugën, dhe qytete e qyteza përgjatë saj. Kjo rrugë nuk lidhte vetëm Coba e Yaxuna por mijëra njerëz të tjerë që jetonin në rajonet ndërmjet dy qendrave”.

Grupi beson se rruga është ndërtuar nga bastioni në Coba në luftën me pushtet me fuqinë në gritje të Çiçen Itza në shekullin e tetë.

Dr Ardren shtonmë tej: “Unë medj se ndërtimii rrugës është motivuar nga rritja e Çiçen Itza he aleatëve të tyre. Rruga u ndërtua para vitit 700, kur Coba po shtynte para për t’u zgjeruar. Ajo përpiqet të ruajë pushtetin e saj dhe me ngritjen e Çiçen Itza, ajo ka nevjë për njëbastion force në qendër të gadishullit. Pra rruga është një nga tentativat e fundit të Coba për të ruajtur pushtetin e saj., shkruan TCH, transmeton Klan Kosova.

Digjitalizohet bota e fisit Maja

Gjiganti teknologjik “Google” ka bashkëpunuar me muzeun e Britanisë dhe Institutin Kombëtarë të Meksikës për Antropologji dhe Histori, me qëllim që të digjitalizojë botën e lashtë të fisit Maja.

Projekti i ri i prezantuar në zyrat e Google në Meksiko Siti, është pjesë e një platforme të gjigantit teknologjik që synon t’i bëjë të qasshme në internet artefaktet e fisit të famshëm.

“Hulumtimi i Botës së Majave” përqendrohet në civilizimin që arriti kulmin rreth gjatë viteve 250 dhe 900 para lindjes së Krishtit. Ky fis ishte i vendosur në atë që tani njihet si jug i Meksikës dhe veri i Amerikës Qendrore.

Platforma digjitale, përmban artikuj, video, fotografi dhe modele tredimensionale, të cilat ia mundësojnë njerëzve të hyjnë në kulturën, historinë, artin dhe arkitekturën e fisit Maja.

Qendër e projektit është pallati i qytetit Palenke që u zbulua nga hulumtuesi britanik Alfred Maudslay.

Hulumtimi i shekullit 19 ua mundësoi Kuratorëve që të krijojnë një kopje të pallatit me qëllim që të mund të shihet nga vizitorët në internet.

Përmes këtij projekti synohet që të vazhdohet digjitalizimi i veprave tjera që ndodhen në muzeun e Londrës. / KultPlus.com

Uta në majën Manasolus vendos flamurin e Shqipërisë dhe të Kosovës

Alpinistja shqiptare Uta Ibrahimi dje, në të gdhirë, me orën lokale të Nepalit, është ngjitë në majën e Manasolus, 8160 m e lartë, shkruan KultPlus. Pikërisht kjo ngjitje ia ka siguruar Utës një tjetër sukses i cili do të mbetet në histori.

Kësisoj sot nëpërmjet rrjetit social Facebook, Uta, ka publikuar fotografinë nga maja Manasolus, aty ku edhe ka ngritur flamurin kombëtar dhe atë të Kosovës. Edhe pse, në një lartësi shumë të madhe e me shumë pak oksigjen Uta Ibrahimi ka thënë se, zemra i rrah nga emocionet e forta, pasi që, në xhep ka dy flamujt njërin me të cilin Uta është rrit e tjetri që po mësohet me e dashtë e me mbajt pas vetës.

Po sjellim shkrimin e plotë bashkë me fotografi nga Uta Ibrahimi:

“Urime Kosovë e Shqipëri ngjitja në Manaslu 8163m.
Edhe pse në këtë copë të vogël të akullit e borës e gurëve, 8 mij e 163 metra nalt prej lartësisësë detit, ku sasia e oksigjenit asht dikun 35a% … e të dridhen komt pak pi tute e lodhje … e zemra t’rreh edhe ma fort pi gzimit e emocioneve të forta .. kur në njërin prej 2 xhepave te vetme që i ke leht me ju qas, eh atë të majtin e ruan për 2 flamujt e mi, … me njanin që u rrita e tjetrin që po mësohna me e dasht, do ti mbaj me vete ne secilën Çati të Botës, tash e 7 vitet e ardhshme.
25 Tetor 2017, në ora 05.00 unë u ngjita në njërën prej tyne … pas Everestit me të lartës në botë, vitin 2017 e mshela me Manaslu 8163, si e teta më e larta prej 14 në total dhe si maja më e bukur dhe sfiduese për këtë vit.
Manaslu8163, ti boj hallall 3 kg që ti lash edhe plot njers e lodhje të pafundme …. veq për shkak të bukurisë që ma ki edhe dashnisë që ma ki dhan …
Dashni
Uta
Falemderoj Shoqaten Dajti dhe Pashtriku, anetare krenare e se cilave jam, falemderoj Komunë e Gjilanit, Frutomania, Birra Puka dhe Familja Begeja, Butterfly Outdoor Adventure per perkrahjen financiare në këtë ekspeditë”, ka shkruar Uta./ KultPlus.com