Xhemile Hysenaj
Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarëve të Torturës, partnere implementuese e UNHCR-së, për nder të Ditës Ndërkombëtare të Refugjatëve publikoi librin “Meet My Soul” me fotografi të syve dhe mesazhe nga azil kërkuesit dhe refugjatët në Kosovë.
Libri u promovua në ambientet e KultPlus Caffe Gallery, ku pjesë e panelit dhe diskutimit ishin drejtoresha ekzekutive e KRCT-së, Feride Rushiti, shefi i misionit të UNHCR-së Erol Arduç si dhe autorja Malisa Zymberi ku u diskutua për qëllimin dhe procesin e librit. Një libër ky që erdhi pas një pune të madhe ekipore, duke tentuar kështu të ndërgjegjësojë dhe të ngritë vetëdijen kolektive na raport me sfidat dhe vështirësitë e refugjatëve, shkruan KultPlus.
”Sot jemi mbledhur pikërisht në Ditën Ndërkombëtare të Refugjatëve, ditë kjo e cila anë e mbanë botës shënohet si një ditë që shpalos nevojat dhe sfidat me të cilat ballafaqohen personat të cilët e braktisitn vendin e tyre për shkak të rrethanave të luftës, apo të arsyeve të tjera. Për ne kosovarët Dita Botërore e Refugjatëve ka një domethënie të veçantë, na kthen në kujtesën kolektive të 20-të viteve më parë ku mijëra kosovarë u dëbuan nga vatrat e tyre. Kjo ditë ma kujton klithmën dhe vuajtjen e mijëra grave e vajzave të cilat e kishin lënë vatrën ë tyre nga dhuna dhe persekutimi i asaj periudhe kohore”, theksoi për të pranishmit drejtoresha ekzekutive e KRCT-së, Feride Rushiti.
Rushiti ndër të tjera theksoi se shpeshë herë refugjatët janë edhe të padëshirueshëm, dhe ishte pikërisht kjo një ndër arsyet që bëri një ekip profesional i përbërë nga psikologë, punonjës social etj, të mblidhen e ta shtrijnë aktivitetin e tyre me këta njerëz që ndajnë histori të dhimbjes e të vuajtjes.
”Shumë herë jemi dëshmitar që në zhargonin mediatik flitet për statistika, edhe krejt ky zhargon harron që mbrapa këtyre numrave ka vuajtje e dhimbje, ka shpirtra të lënduar dhe harrojmë të trajtojmë si qenie njerëzore personat që lënë vatrat e tyre nga persekutimi apo luftrat e ndryshme me të cilat ballafaqohen vendet e tyre”, u shpreh tutje Rushiti.
”Meet My Soul” shpërfaqë një mozaik të dhimbjes, traumës e vuajtjes, dëshirave dhe ëndrrave që këta njerëz kanë. Njerëz këta që sikur të mos ekzistonte lufta, do të jetonin një jetë normale.
”A është shumë të kërkosh një jetë normale?”
”Askush nuk e fillon udhëtimin për t’u përballur me vdekjen, vdekja bëhet pjesë e udhëtimit vetvetiu”
”Pavarësisht se sa i sigurt është vendi në të cilin jetojmë ose sa kohë ka kaluar, dhimbja dhe vuajtja nga e kaluara gjithmonë do të shqetësojnë shpirtin” – Janë këto vetëm disa nga thëniet e shfaqura në këtë libër, që duken sikur rrjedhin nga sytë e secilit person që është bërë pjesë e këtij libri
Për të folur edhe më shumë rreth këtij projekti, i pranishëm ishte edhe shefi i misionit të UNHCR-së Erol Arduç, i cili deklaroi se ndjehet tejet i prekur nga prezenca e të gjithë atyre që kishin ndarë kohën për të qenë pjesë e këtij promovimi. Ai tregoi se ky rrugëtim nuk ka qenë aspak i lehtë, madje, ndër momentet më të vështira, siç tregon ai, ka qenë momenti i ”Heshtjes Absolute”, kur personi që rrëfehej për largimin nga vendi i tij, Arduçi vetë e madje edhe përkthyesja heshtin në momente të caktuara, pasi nga emocionet e mëdha nuk dilnin as fjalët.
”Këto histori janë të pabesueshme ka momente kur shokohesh. ”Meet my soul” hyn shumë thellë në atë shpirt të lënduar, e shpeshë herë të shkatërruar. Si avokat që jam, e di se shumica e gjërave zgjidhen, mirëpo të zgjidhësh një problem nuk do të thotë gjithmonë edhe ta shërosh dhimbjen e tjetrit. Prandaj them se njerëzit si Malisa Zymberi dhe Feride Rushiti janë shumë të nevojshëm dhe të rëndësishëm në botën tonë. Pasi nuk ka rëndësi se kush jemi apo çfarë jemi, në fund të ditës të gjithë kemi frikat tonë”, shprehet Arduç.
E fundit, por jo për nga rëndësia, fjalën e mori edhe autorja e kësaj libre, Malisa Zymberi. Me emocione që vijnë vetëm pas një punë të realizuar nga vullneti dhe dëshira e madhe, Zymberi theksoi se rrugëtimi përmes të cilit kaloi ”Meet My Soul”, e bëri atë që të kuptojë se ka momente të vogla që kur e sheh lumturinë tek këta njerëz, të bën të kuptosh se është pikërisht kjo puna të cilën dëshiron ta bësh.
Zymberi poashtu tregoi se ndër faktorët më shqetësues, është gjuha e urrejtjes që të tjerët kanë ndaj refujgatëve. ”Po shohim shumë gjuhë të urrejtjes ndaj refugjatëve, dhe prekem shumë kur i shoh komentet negative ndaj atyre. Më bën të pyes veten se nga vjen gjithë jo urrejtje”, thekson Zymberi.
Ajo poashtu, shpalosi para të pranishmëve, se gjatë realizimit të këtij libri, ka qenë shumë e rëndësishme të tregohen të kujdesshëm tek ajo se çfarë do të përçojnë tek shoqëria.
”Kemi tentuar që të përçojmë si mesazh përjetimet e ndryshme të këtyre personave, p.sh disa prej storjeve tregojnë që të qenurit refugjatë vjen me sfida të vazhdueshme sëbashku me rrugëtimin e tyre. Kemi fëmijë që kanë lindur në Kosovë, që për mua dhe të gjithë ekipin ka qenë një ndjenjë e veçantë, të shohësh një nënë refugjatë duke dhënë jetë në vendin tënd është e mahnitshme. Mirëpo, kur e shohim fuqinë që këta njerëz kanë, shpesh motivohemi edhe ne”, shprehet tutje Zymberi.
Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarëve të Torturës (QKRMT) është një organizatë joqeveritare e cila ka për fokus zhdukjen e dhunës dhe torturës, prandaj misioni i QKRMT-së është të mbrojë, avancojë dhe promovojë të drejtat e njeriut dhe liritë themelore për të mbijetuarit e torturës dhe formave të tjera të dhunës.
Kjo e cila do të arrihet përmes rehabilitimit dhe trajtimit ndërdisiplinor, fuqizimit socio-ekonomik, avokimit për reformat ligjore dhe institucionale, duke përfshirë hartimin e ligjeve dhe politikave, ndihmën ligjore për aksesin në drejtësi, rritjen e ndërgjegjësimit dhe forcimin e kapaciteteve të audiencave të synuara dhe aktorëve kryesorë, dokumentacionit dhe hulumtimi. / KultPlus.com
