“Metamorphosis”, sonte me një intervenim artistik konceptuar nga artistja KOJA

Posted on 15 Tetor, 201915 Tetor, 2019 by KultPlus

Pas ekspozitës dhe performancës vitin e kaluar, e cila zuri vend në objektin e ish-mensës së punëtorëve të kompanisë “Ramiz Sadiku”, fondacioni Shtatëmbëdhjetë sjell edicionin e dytë të Metamorphosis – FLIRTING WITH LEFTOVERS. Kësaj radhe është përzgjedhur një tjetër objekt i braktisur, tek i cili do të zë vend një intervenim artistik nën konceptin e artistes- KOJA.

Ky objekt, që ndryshe njihet edhe si ish-restorant Marsi dhe gjendet në lagjen Kodra e Trimave në Prishtinë, është ndërtuar në fund të viteve 70 si vetëshërbim i NSHT “Voçari”. Në vitin 1995 nga vetëshërbimi është shndërruar në restorant. Pas luftës së fundit në vend ka qenë klub nate, ndërsa prej vitit 2003 ka mbetur i braktisur.

“Pas një pune hulumtuese me të rinj dhe të reja që ishin pjesë e punëtorisë tre ditore nën udhëheqjen e artistes KOJA, sonte (15 tetor) do të keni mundësi të mësoni më shumë për historinë e këtij objekti, e po ashtu edhe të përjetoni ndryshe një copë historie për objektin e braktisur. Kjo ndërhyrje vjen si thirrje për reflektim për ruajtjen e historisë dhe memories kolektive”, thuhet në komunikatë.

Metamorphosis është projekt i cili implementohet nga Fondacioni Shtatëmbëdhjetë, ka për qëllim nxitjen e ndryshimeve pozitive në shoqëri përmes mundësimit të vitalitetit kulturor dhe kreativitetit. Një gjë e tillë mendohet të arrihet duke rikthyer në jetë objektet e braktisura, t’i rivitalizoj ato qoftë edhe për një ditë. Në këtë formë të dokumentohet memoria kolektive për një të kaluar që pak flitet, po ashtu hapësirat publike të shfrytëzohen për të mirën e komunitetit. Metamorphosis përdorë artin dhe kulturën si mjet kryesor për të ngritur zërin për rëndësinë e shfrytëzimit të hapësirës publike.

Koncepti i intervenimit artistik nga artistja KOJA.

Nga dëshmitë materiale në vend, na shfaqen disa objekte t’braktisura të arkitekturës moderne, me vlera t’pa studiuara (t’pa përcaktuara) arkitektonike, historike, kulturore dhe sociale.

Aktualisht, jemi duke jetuar në epokën, ku më shumë gëzon vëmendje fuqizimi i përfaqësimit se sa vet ekzistenca/prezenca si një entitet. Ironikisht përjetimi i objekteve bëhet thjesht nga përfaqësimi, prezantimi i tyre. A mundet një akt artistik t’a provokoj ndjesinë e përjetimit të vet prezencës objektit, duke e zhvendosur tregimin që objekti i caktuar përfaqëson? A mundet t’provokohet perceptimi i objektit n’fjalë, si eksperiencë? A është e rikthyeshme prezenca dhe a mund t’rikonstruktohet ajo? A mund t’legjitimohet zgjedhja arbitrare e qytetarit, si përcaktues dhe vendimmarrës i nevojave t’veta?

Këto çështje janë eksploruar përmes ndërhyrjes artistike në objektin e ish Restorant Marsit, që ndodhet në lagjen Kodra e Trimave, në Prishtinë.

Ky intervenim prezanton qasjen në problem si pikënisje, jo për t’a ofruar ose bërë zgjedhjen, por për ta spikatur atë akoma më shumë – për t’gjeneruar diskurs në disa nivele profesionale, që adresohen tek grupet vendimmarrëse, rrjedhimisht përcaktuesit e fatit të këtyre objekteve.

“Ky projekt realizohet me përkrahjen e Bashkimit Evropian. Përmbajtja e këtij projekti është përgjegjësi e Fondacionit Shtatëmbëdhjetë dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si qëndrim i Bashkimit Evropian ose IKS-së, Lens, apo FES”, thuhet tutje në komunikatë.

Po ashtu ky projekt mbështetet edhe nga Komuna e Prishtinës.

Sonte në ora 18:30, Rr. Bedri Gjini – Kodra e Trimave (Ish Restorant Marsi), ju pret një intervenim artistik, konceptuar nga artistja KOJA. / KultPlus.com

“Metamorphosis” i rikthen gjallërinë ish-mensës së punëtorëve të kompanisë “Ramiz Sadiku”

Posted on 7 Shtator, 20189 Shtator, 2018 by Kult Plus

Alberina Haxhijaj

Mbrëmë, të paktën për një natë, projekti “Metamorphosis” ka rikthyer të kaluarën dhe gjallërinë e ish-mensës së punëtorëve të kompanisë “Ramiz Sadiku”, me ekspozitë, performancë e muzikë, shkruan KultPlus.

Në fund të viteve ’40 dhe në fillim të viteve ’50 lagjja Pejton kishte një gjallëri tjetër. Kjo lagje ju ‘takonte’ klasës së punëtorëve të cilët kohën më të madhe e kalonin në mensën e punëtorëve, të “Ramiz Sadikut”. Në këtë mensë ushqeheshin punëtorët e kompanisë por edhe banorët e lagjes dhe familjarët e tyre. Pikërisht kjo ndërtesë ishte vendtakimi i tyre dhe hapësirë ku ata diskutonin por edhe festonin së bashku.
Përtej shkallët, të cilat kanë mbetur akoma brenda hapësirës, improvizohej një skenë ku mbaheshin edhe aktivitet të ndryshme kulturor por jo vetëm. Ky objekt ka shërbyer edhe për të organizuar dasmë. Çdo herë kur kalohej në këtë rrugë, gjatë atyre viteve, ajo çka kujtojnë së pari banorët, është gjallëria që ka mbizotëruar aty.

Por, pas vitit 1989 kur “Ramiz Sadiku” falimentoi si rezultat i tensioneve politike, mensa mori tjetër funksion. Ajo, do bëhej një prej qendrave humanitare për refugjatët e luftës së fundit në Kosovë, e më pas edhe restorant. Me kalimin e viteve ky objekt do mbetej një gërmadhë. Një strehë për qentë endacak, apo vend jo i zakonshëm për të luajtur fëmijët e lagjes. Shpesh herë muret e tij u bënë identifikues të portës, gjersa fëmijët që banonin pranë luanin futboll dhe gjuanin për të shënuar gol. Në mesin e tyre ka edhe të tillë që kanë kaluar andej duke mos e pyetur vetën se për çfarë ka shërbyer ky objekt më herët.

Gresa Gashi e cila për tri ditë u bë pjesë e ekipit prej 20 të rinjve e të rejave, pjesë e projektit “Metamorphosis”, u shpreh se pjesa më emocionuese e punës së tyre ka qenë rezultatin final, pasi që arritën t’i rikthejnë gjallërinë objektit, edhe pse ndoshta vetëm për një natë.

“Kam dëgjuar prej një shoku për këtë aktivitet dhe që në fillim kam menduar që ideja është shumë e mirë. Kemi intervistuar banorët edhe kemi marrë shumë informata sa që kemi arrit me e kriju një lloj historie për këtë objekt. Objekt për të cilin as që e kemi ditë që ka ekzistuar më herët, ose kemi kaluar dhe as që jemi ndalë. Përveç që kemi arrit me e ringjallë historinë e këtij objekti na e kemi shfaq edhe kreativitetin tonë. Kemi realizuar diçka vet”, u shpreh ajo.

Këta të rinj dhe të reja kanë arritur që të gjejnë informata të ndryshme dhe interesante për objektin e braktisur, me qëllim që më pas përmes një ndërhyrje artistike ta shpalosin atë histori. Të ndarë në dy grupe, Konstruksion dhe Performancë, kanë reflektuar mbi të kaluarën e mensës së punëtorëve të një prej kompanive më të mëdha të ndërtimit në kohën e ish-Jugosllavisë, por edhe funksioneve tjera që ka pas ndër vite. Ata gjatë tri ditëve krijuan ulëse dhe tavolina, të ndihmuar nga Besnik Leka, për të sjellë kështu performancen “On the loop”.

Performanca “On the loop” nëpërmjet “statujave lëvizëse” solli disa karaktere që portretizojnë më së miri funksionin e këtij objekti. Aty njerëz të profesioneve të ndryshme ndanin me njëri-tjetrin detaje nga përditshmëria e tyre.

E në këtë rivitalizim të objektit të braktisur nuk kishte sesi të mungonte muzika. Prandaj ritmet e muzikës repetitive që dëgjoheshin përçonin emocionet e bukura dhe të errëta që bartë në vete ky objekt për një përjetim krejt ndryshe. Duke e shoqëruar këtë rikthim me një instalacion arkitektonik, planimetria e objektit dhe me një rrëfim të detajuar të historisë së objektit, ashtu siç banorët e lagjes “Pejton” e kujtojnë.

“Metamorphosis” është projekt i cili përkon me një prej qëllimeve kryesore që ka fondacioni “Shtatëmbëdhjetë” e që është rivitalizimi i hapësirave të braktisura, tregoi për KultPlus, Nita Zeqira nga ky fondacion.

“Kemi përzgjedh këtë lokacion që edhe pse është goxha i fshehur është në qendër të Prishtinës. Kemi hulumtuar dhe e kemi sjellë historinë e këtij objekti përmes arteve bashkëkohore. Jemi mundu që më hulumtu sa më shumë dhe me kriju një memorie kolektive të hapësirë. Kjo është edhe një ndër qëllimet tona si fondacion që të rikthejmë këto hapësira përmes kulturës, artit dhe qytetarisë aktive”, u shpreh ajo për KultPlus.

Tutje tregoi se fondacioni “Shtatëmbëdhjetë” është çdo herë në kërkim të hapësirave të tilla të braktisurave, dhe shumë shpejt mund të presim kthimin e vëmendjes së njerëzve të ndonjë hapësirë tjetër./ KultPlus.com

“Metamorphosis” nesër rikthen memorien kolektive për ish mensën te “Ramiz Sadiku”

Posted on 5 Shtator, 20185 Shtator, 2018 by Kult Plus

Performanca “On the loop” nëpërmjet “statujave lëvizëse” sjell disa karaktere që portretizojnë më së miri funksionin e këtij objekti. Në fundin e viteve ’40 dhe fillimin e viteve ’50 do të ndërtohej objekti i cili për gati 40 vjet do të shërbente si mensë e punëtorëve të një prej kompanive më të mëdha ndërtuese në ish-Jugosllavi: “Ramiz Sadiku”. Vizatime të gjendjes së tanishme të mensës, si rikujtim i të kaluarës dhe ndërhyrjes që i bëhet sot.

Pas vitit 1989 kur “Ramiz Sadiku” falimentoi si rezultat i tensioneve politike, mensa mori tjetër funksion. Do të bëhej një prej qendrave humanitare për refugjatët e luftës së fundit në Kosovë, e më pas edhe restorant. Ky objekt përveç se shërbeu si mensë për punëtorët e kompanisë e më pas edhe për studentë dhe persona me raste sociale, aty do të zinin vend edhe aktivitet të ndryshme kulturore, muzikore e argëtuese. Prandaj ritmet e muzikës repetitive do të përçojnë emocionet e bukura dhe të errëta që bartë në vete ky objekt për një përjetim krejt ndryshe. Krejt kjo do të përcillet me një instalacion arkitektonik dhe një rrëfim të detajuar të historisë së objektit, ashtu siç banorët e lagjes “Pejton” e kujtojnë.

“Metamorphosis” sjell memorien kolektive, rivitalizon objektin e braktisur për një ditë, duke kthyer vëmendjen tek rëndësia historike dhe ruajtja e saj.

Projekti “Metamorphosis” ka për qëllim të mundësojë një mjedis që forcon kapacitetet e rinisë nëpërmjet edukimit të artit dhe angazhimit qytetar në aktivitetet kulturore.

Ky projekt financohet nga BE, menaxhohet nga Zyra e BE-së në Kosovë dhe zbatohet nga Qendra Multimedia dhe Goethe-Institut.

Performancë “On the loop”: Nol Musa , Rita Zhubi, Jona Maliqi Trim Kuqi, Shkëlqim Shashivari, Albiona Hajrizi, Diellza Përvetica, Lekë Zeqiri, Lendi Mustafa

Preformancë Muzikore – Albin Abazi, Blerta Zeqiri, Linda Mustafa
Nën udhëheqje të: Albin Abazi
Vizatim – Blend Bytyqi

Instalacion:
Planimetria e Objektit ish Mensa “Ramiz Sadiku” – Zotika Maliqi, Rrona Pozhegu, Hana Zyberi
Nën udhëheqje të: Shpend Zeqiri
Audio – Albanoi Retkoceri
Konstruksion – Jona Maliqi, Shkëlqim Shashivari, Nol Musa , Ditjon Fetahu, Ensar S. Shaqiri , Gresa Gashi , Trim Kuqi, Lendi Mustafa
Nën udhëheqje të: Besnik Leka dhe Shpend Zeqiri.

“Metamorphosis” vjen nesër më 6 shtator me fillim nga ora 19:00./ KultPlus.com

“Metamorphosis”, një reflektim mbi të kaluarën e mensës së punëtorëve të “Ramiz Sadikut”

Posted on 31 Gusht, 201831 Gusht, 2018 by Kult Plus

Për tri ditë me radhë më shumë se 20 të rinj dhe të reja janë bërë pjesë e projektit “Metamorphosis” të organizuar nga fondacioni “Shtatëbëdhjetë”. Përmes një pune hulumtuese në terren, kanë arritur të mbledhin informata për memorien kolektive të banorëve të lagjes “Pejton” në Prishtinë, për objektin që njihet si mensa e punëtorëve të “Ramiz Sadikut”.

Rezultati i kësaj pune e cila u përcoll me energji pozitive, entuziazëm dhe përkushtim, do të shpaloset në performancë dhe ekspozitë të cilat do të zënë vend me datën 6 të muajit shtator, pikërisht në këtë objekt.
“Metamorphosis” është projekt i cili përkon me një prej qëllimeve kryesore që ka fondacioni “Shtatëmbëshjetë” e që është rivitalizimi i hapësirave të braktisura.

Një ekspozitë dhe performancë mulitmediale e cila sjell rrëfimin për objektin e braktisur, mëton që edhe një herë ta kthejë në kujtesë të kaluarën e tij të bujshme, duke intervenuar në të tashmen.
Performanca “On the loop” nëpërmjet “statujave lëvizëse” sjell disa karaktere që portretizojnë më së miri funksionin e këtij objekti. Në fundin e viteve ’40 dhe fillimin e viteve ’50 do të ndërtohej objekti i cili për gati 40 vjet do të shërbente si mensë e punëtorëve të një prej kompanive më të mëdha ndërtuese në ish-Jugosllavi: “Ramiz Sadiku”. Vizatime të gjendjes së tanishme të mensës, si rikujtim i të kaluarës dhe ndërhyrjes që i bëhet sot.

“Metamorphosis” sjell memorien kolektive, rivitalizon objektin e braktisur për një ditë, duke kthyer vëmendjen tek rëndësia historike dhe ruajtja e saj.

Projekti “Metamorphosis” ka për qëllim të mundësoj një mjedis që forcon kapacitetet e rinisë nëpërmjet edukimit të artit dhe angazhimit qytetar në aktivitetet kulturore. Projekti do të hapet me ekspozitë dhe performancë më 6 shtator nga ora 19:00.

Ky projekt financohet nga BE, menaxhohet nga Zyra e BE-së në Kosovë dhe zbatohet nga Qendra Multimedia dhe Goethe-Institut.

Performancë “On the loop” : Nol Musa , Rita Zhubi, Jona Maliqi Trim Kuqi, Shkëlqim Shashivari, Albiona Hajrizi, Diellza Përvetica, Lekë Zeqiri, Lendi Mustafa. Preformancë Muzikore – Blerta Zeqiri, Linda Mustafa. Vizatim – Blend Bytyqi. Instalacion: Planimetria dhe Bazat e Ekzistuese të Objektit ish Menza “Ramiz Sadiku” -Zotika Maliqi, Rrona Pozhegu, Hana Zyberi. Audio – Albanoi Retkoceri. Konstruksion – Jona Maliqi Shkëlqim Shashivari, Nol Musa , Ditjon Fetahu,Ensar S. Shaqiri, Gresa Gashi , Trim Kuqi, Lendi Mustafa. /KultPlus.com