Pajtimi i Gjaqeve në Kosovë konsiderohet si një prej periudhave më të bardha të historisë shqiptare.
Hasmëritë disavjeçare morën fund me një procedurë të tillë ku u desh të përzihej dashuria, dhembshuria, solidariteti dhe mbijetesa.
Dikush fali gjakun e babait, dikush të të birit e dikush të vëllait. Shumë nga ata që falën, thonë se vepruan mirë që e ndërprenë hasmërinë, shkruan KultPlus.
Më 2 shkurt 1990 me nismën e Anton Çetës nisi në Kosovë aksioni atdhetar e humanitar i faljes së gjaqeve që mori përmasa të gjera, duke u përhapur anembanë vendit.
Ky konsiderohet edhe si viti më i organizuar dhe më frytdhënës i kombit shqiptar që hyri në histori si vit i bashkimit e i pajtimit të popullit shqiptar kudo që jetonte, brenda trojeve etnike dhe mërgatë. / KultPlus.com
Disa ditë para se të nisej për në Kosovë, politikani opozitar serb, Nenad Canak u përmend nga presidenti serb, Aleksandar Vuçiq menjëherë pas takimit të tij të parë me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti në Bruksel.
Duke iu treguar gazetarëve dhe publikut për, siç thoshte, mungesën e argumenteve të kryeministrit të Kosovës mbi ato që ai tha gjatë bisedimeve mbi varrezat e pazbuluara me trupat e civilëve shqiptarë të vrarë gjatë luftës, Vuçiq tha se Kurti po iu referohej deklaratave të Nenad Canak, udhëheqësit të partisë serbe, LSV, raporton gazeta serbe Danas, transmeton KultPlus.
Në një intervistë për këtë gazetë, Nenad Canak thotë se që nga viti 2004, ai shpesh ka përmendur moszbulimin e informacioneve për rreth 16 varre masive.
“Dhe që nga ajo kohë deri më sot, unë kam mbrojtur dhe vazhdoj ta mbroj qëndrimin që nuk duhet të ketë arsye për t’i mbuluar krimet e ndokujt kundër askujt. Dhe posaçërisht për t’i mbuluar krimet e regjimit të Sllobodan Millosheviqit, kundër të cilit kam luftuar pa kompromis për më shumë se një dekadë”, tha Canak.
Kurti, në takimin e tij të parë me Vuçiqin kërkoi përjashtimin e Vejlko Odalloviqit nga delegacioni serb në dialog. Canak thotë se nuk e di se pse Odalloviqi e kryeson ende komisionin serb për personat e zhdukur.
“Nuk e di pse Veljko Odalloviq është kryetari i atij komisioni, ju duhet të pyesni ata që e e emëruan. Por, unë e di se ai ndoshta nuk do të kishte qenë atje, nëse propozimi i LSV-së nga viti 2000 do të ishte miratuar. Po të ishte bërë gjithçka do të dukej shumë ndryshe”, tha Canak.
Ai tha se Vuçiq nuk duhet të flasë fjalë të mëdha dhe të mburret se ishte i pakëndshëm në takimin me Kurtin.
Canak tha se Kurti gëzon popullaritet të madh në mesin e të rinjve kosovarë që janë lodhur nga procesi i dialogut Kosovë-Serbi.
“Albin Kurti gëzon një popullaritet të madh në Kosovë, veçanërisht në mesin e të rinjve që janë lodhur nga negociatat e pafund dhe të kota, të cilat në pjesën më të madhe janë edhe të pasinqerta. Politika është matematika e mundshme, dhe njohja e ndërsjellë nuk është për momentin. Ne duhet të fillojmë nga ajo që është e mundur, dhe kjo është një përpjekje e përbashkët për t’ië gjetur 1,632 persona të zhdukur dhe për të zbuluar varre masive dhe për të hedhur dritë mbi rrethanat që i çuan ata aty. Unë besoj se shumë gjëra do të fillonin të ishin më të thjeshta nëse më shumë njerëz do të vinin, të themi, në Prishtinë për të parë se sa ka përparuar qyteti gjatë dekadave të fundit dhe për ta thyer frikën e kontaktit, veçanërisht te të rinjtë që e kuptojnë njëri-tjetrin në mënyrë të përsosur duke folur anglisht”, thotë ai.
i Pyetur për takimin e para një jave me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, Canak tha se u përpoq të ndihmojë në normalizimin e marrëdhënieve.
“Takimi me kryeministrin Kurti, dhe pas kësaj me presidentin Gjukanoviq në Malin e Zi, flet pak për faktin se pesha politike nuk është gjithmonë e lidhur drejtpërdrejt me numrin e votave të fituara në një palë zgjedhje, dhe sidomos jo me pozicionin në ekzekutiv. Ju keni lexuar për këtë përmes shembujve të gjallë në Serbi sot. Unë mendoj se është detyra e secilit që mund të ndihmojë që të përpiqet të ndihmojë normalizimin e marrëdhënieve në mënyrë që njerëzit të jetojnë më mirë dhe më të sigurt”, tha ai.
Ai ia dha disa këshilla kryeministrit të Kosovës, kur u pyet sërish se si e vlerëson ai Albin Kurtin.
“Z. Kurti është një politikan i ri, energjik dhe padyshim i aftë me një mbështetje të padyshimtë. Sidoqoftë, të fitosh zgjedhje dhe të jesh popullor nga njëra anë dhe të drejtosh një shtet të suksesshëm janë dy gjëra krejtësisht të ndryshme. Ky i fundit ende nuk ka provuar veten dhe përballet me një sërë problemesh të trashëguara. Kjo është, për të thënë të paktën, marrëdhënia me Serbinë. Për shembull, ai duhet të merret me “luftëtarët e parë”, me korrupsion, nepotizëm dhe gjithçka që e theksoi kur erdhi në zyrë. Tani ai duhet të forcojë qeverinë, dhe ne do të shohim vetëm me çfarë suksesi dhe sa shpejt do të shkojë. Ajo që unë do ta këshilloja atë është të qëndrojë larg fjalëve të vështira, zgjidhjeve të shpejta dhe të mos harrojë kurrë kur është në pozicionin e shumicës se si ndihej në pozicionin e pakicës. Sepse, ato pozicione ndryshojnë mjaft shpesh në jetë dhe politikë”, u shpreh Canak.
Politikani serb tha se në Serbi vijon të jetë në majë ideologjika politike e njëjtë që nga koha e Sllobodan Millosheviqit.
“Është ngulitur në një numër të madh njerëzish si pjesë e identitetit kombëtar dhe të vërtetës universale. Dhe kjo kryesisht parandalon kontaktin me arsyet, faktet dhe realitetin. Merrni, për shembull, Vulinin, Koshtunicë, Boshko Obradoviqin dhe për të mos përmendur më tej. Pra, ju keni një situatë ku njerëzit ndryshojnë dhe politika qëndron. Dhe kushdo që përpiqet të bëjë një pyetje ose mendon ndryshe tërhiqet menjëherë në narrativën e luftës: antiserb, tradhtar, etj. Në thelb, asnjë politikë civile nuk është ndjekur ose po ndiqet në Serbi”, tha ai. /gazetaexpress/ KultPlus.com
Beograd, 6. januara 2020 – Predsednik Lige socijaldemokrata Nenad Canak. Pravoslavni hriscani sutra proslavljaju rodjenje Isusa Hrista, a srpski politicari i drzavni funkcioneri pridrzavace se, kako su rekli za Tanjug, tradicije i Bozic proslaviti u krugu porodice. FOTO TANJUG/ JAROSLAV PAP/ bb
Joe Biden gjatë fushatës presidenciale në SHBA, ka folur shpesh për konfrontimet e tij të nxehta me diktatorët, anëtarët e bandave dhe udhëheqës të ndryshëm botërorë, duke u përballur me figura të fuqishme dhe duke i goditur ata me të vërteta të ashpra – në mënyrë private.
Një të tillë thuhet se e ka pasur edh eme ish-presidentin serb, Slobodan Millosheviq, për të cilin deklaron se i ka thënë privatisht se është kriminel lufte, transmeton KultPlus.
Në librin e memoareve të ti “Promises to keep”, thuhet se ai u takua me Millosheviqin në vitin 1993 dhe i tha “Unë mendoj se ju jeni një kriminel lufte i mallkuar dhe duhet të gjykoheni si i tillë.”
Në vitin 2008, ndihmësi i Bidenit, John Ritch tha se nuk e mbante mend një deklaratë kaq të hapur, por e bëri çështjen më të butë: “Legjenda rritet. Por Biden sigurisht e futi në bisedë konceptin se Millosheviqi ishte një kriminel lufte. Millosheviqi reagoi me gjakftohtësi”. / KultPlus.com
Dymbëdhjetë vjet pas vdekjes së tij derisa po gjykohej për krime lufte, Sllobodan Millosheviq, udhëheqësi i fuqishëm i dikurshëm serb, ndau sërish audiencën e tij, ndërsa kësaj radhe si karakter në një mjuzikël që debutoi të martën.
“Ngritja – Tregimi i Sllobodanit”, e shkruar nga shkrimtarja nga Beogradi Jellena Bogavac, përqendrohet më shumë në marrëdhënien personale të Millosheviqit me bashkëshorten e tij të fuqishme, Mirjana, të bijën e tij Marija dhe të birin Marko sesa në politikat që e bënë atë të ulët, raporton Reuters.
Millosheviqi nisi një valë nacionalizimi për t’u ngritur në pushtet fuqishëm në Beograd më 1989 derisa komunizmi po rrënohej gjithandej Evropës lindore. Ai më pas e çoi Serbinë në një dekadë luftërash në Bosnje, Kroaci e Kosovë. I cilësuar nga nacionalistët serbë si kampion i tyre kundër kroatëve katolikë dhe myslimanëve boshnjakë e shqiptarë të Kosovës, Millosheviqi u pa si diktator brutal nga Perëndimi.
Rreth 200 serbë të Kosovës morën pjesë në shfaqjen në një teatër në Graçanicë. Ata ndanë emocione të përziera për të.
“Nuk ka gjë në të, është thjeshtë një manipulim i madh… një teatër politik që vërtetë na mashtroi”, thotë Zhivojin Rakoçeviq, ish-gazetar nga Graçanica, transmeton Koha.net.
Në një skenë, Millosheviqi ngushëllon të bijën e tij për shkak të gjendjes së rëndë financiare në radio-stacionin e saj. Në një tjetër ai i thotë Markos të mos e tej-ngroh ujin në pishinën e tyre familjare.
Millosheviqi humbi pushtetin pas fushatës bombarduese të NATO-s më 1999 dhe pas trazirave të mëdha tetorin e vitit 2000.
Shfaqja përfundon me gjykimin e tij në Hagë për krime lufte, ku edhe pësoi sulm në zemër më 2006.
“Jam e kënaqur… qëllimi i tërë shfaqjes është në një fjali, kur një i ri thotë ‘Slloba (Millosheviqi) nuk më ka bërë për vete’”, thotë Viktorija Zhivkoviq, që punon në një shkollë lokale.
“Deshëm të tregojmë përmes personaliteteve të tyre çfarë ka ndodhur në Kosovë… dhe në Serbi në të ’90-at”, thotë aktorja nga Beogradi, Tamara Tomanoviq.
Paralajmërimet për shfaqjen kishin nxitur edhe thirrje që ajo të mos lejohet në Kosovë, meqë, siç thuhej, “ringjallja e Millosheviqit” provokon familjet e viktimave të luftës.
Nenad Todoroviq, regjisori i shfaqjes, tha për Zërin e Amerikës se me gjithë paralajmërimet për rrezikun, shfaqja shkoi shumë mirë.
“Unë jam i mahnitur nga pritja e audiencës, pasi tensioni para shfaqjes ishte i madh dhe unë kam pritur ose do të na mbrojë KFOR-i ose do të mbrojnë ekipi i të dashuruarve në Sllobodan Millosheviqin. Falë Zotit gjithçka ka mbaruar siç duhet, dhe për herë të parë pas premierës dhe pas 20 vjetësh pune i them faleminderit Zotit, ishte e mrekullueshme dhe nuk jemi gjuajtur me vezë apo domate”, tha regjisori Todoroviq.
Në shfaqje nuk mori pjesë asnjë udhëheqës i komunitetit serb dhe duke shprehur zhgënjimin me këtë, regjisori Todoroviq tha se Ballkani ende përballet me politika nacionaliste.
“Dëshmia se kolegët tuaj në media dhe politikanët kryesorë që udhëheqin edhe njëherë treguan se sa frikacakë janë dhe se si janë arratisur nga arti. Arti fitoi politikën e mjerueshme nacionaliste që sonte priste që të na qëllonin sepse po luajmë një pjesë të historisë dhe një të personi gjatë viteve të nëntë dhjeta në Ballkan”, tha regjisori Todoroviq.
Gjatë jetës së tij, Sllobodan Millosheviqi, ndau popujt në Ballkan. E tani, 12 vjet pas vdekjes gjatë gjykimit të tij për krime lufte, i fuqishmi i dikurshëm i Serbisë pritet të ndajë sërish ata – kësaj here si karakter i një shfaqjeje.
Millosheviqi nisi një valë të nacionalizmit popullist për t’u ngritur në pushtet në Beograd më 1989 teksa komunizmi po binte në mbarë Evropën lindore, e më pas e udhëhoqi Serbinë në një dekadë luftërash në Bosnje, Kroaci dhe Kosovë.
I quajtur nga nacionalistët serbë si mbrojtës i tyre kundër kroatëve katolikë dhe boshnjakëve e shqiptarëve të Kosovës myslimanë, Millosheviqi u ofendua si diktator brutal nga Perëndimi dhe përfundimisht, pas një fushate bombarduese të NATO-s më 1999, humbi pushtetin dhe përfundoi në gjykim për krime lufte në Hagë.
Një shkrimtare me bazë në Beograd, Jelena Bogavac, tani ka shkruar një shfaqje e cila do të luhet nga serbë të Kosovës në Graçanicë që përpiqet të portretizojë kompleksitetin e plotë të një njeriu që ende fajësohet në Ballkan për vdekjet dhe vuajtjet e dhjetëra mijëra njerëzve.
“Fillimisht kemi dashur të bëjmë një shfaqje për të treguar tregime personale të serbëve të Kosovës në të ’90-at, por derisa po i bënim intervistat e kuptuam se gjithçka ishte e ndërlidhur me një emërtues të përbashkët – Millosheviqin”, tha për Reuters Bogavac, që e shkroi shfaqjen, transmeton Koha.net.
“Në shfaqje po prezantojmë kronologjinë e ngjarjeve që përfundojnë në Hagë”, thotë ajo gjatë ushtrimeve për shfaqjen e saj në Beograd.
Njeri familjar
I quajtur “Ngritja – Shou i Slllobodanit”, shfaqja është një mjuzikël që përqendrohet më shumë në marrëdhënien e tij personale me bashkëshorten e tij të fuqishme Mirjana, vajzën e tij Marija dhe djalin e tij Marko sesa në politikë, sipas skenarit të papërfunduar që e ka parë Reuters.
Në një skenë ai ngushëllon të bijën e tij për shkak të gjendjes së dobët financiare të radio-stacionit të saj, dhe në një tjetër ai i thotë Markos që e mos tejngroh ujin në pishinën familjare.
Pjesa e fundit e shfaqjes – gjykimi i tij në Hagë, ku ai vdiq nga një sulm në zemër më 2006 – pritet të përfundohet.
Shfaqja nuk pritet të kënaq shqiptarët që përbëjnë shumicën në Kosovë, që shpalli pavarësinë e saj nga Serbia më 2008 në një hap që ende nuk është njohur nga Serbia apo nga 40,000 serbë që ende jetojnë në Kosovë, transmeton Koha.net.
Rreth 800,000 shqiptarë u dëbuan dhe rreth 10 mijë të tjerë u vranë nga forcat e Millosheviqit në vitet e ’90-ta.
“Askush nuk do ta ndryshojë historinë me një shfaqje”, thotë Naser Shatrolli, regjisor e skenarist.
“Nuk ka rëndësi se çfarë thotë shfaqja. Millosheviqi është kriminel, tiran, që shkatërroi rajonin e Ballkanit, jo vetëm shqiptarët, dhe kështu do të mbetet dhe askush nuk do ta ndryshojë këtë”./ KultPlus.com
