Monografia “Gazmend Zajmi – Një jetë për Kosovën” nga autori, gazetari dhe publicistit Nuhi Bytyçi do të promovohet më datë 15 shkurt.
Në këtë libër, në mënyrë analitike, hulumtuese e shkencore është përfshirë e tërë veprimtaria dhe kontributi i intelektualit të përmasave botërore Akademik Prof. Dr. Gazmend Zajmit.
Promovimi i librit do të bëhet në librarinë “Dukagjini” në Prishtinë, në ora 18:00. /KultPlus.com
Është botuar monografia e autorit Bekim Ramadani me titullin “Hanife Sejfulla Recani dhe Shahindere Bërlajolli Stafai, dy zërat e paharrueshëm të këngës shqipe”, monografi kjo që ka ndriçuar jetën dhe veprën e dy këngëtareve të shquara nga Gostivari në skenën e muzikës popullore shqiptare. Kjo monografi paraqet një portret të pasur dhe të hollësishëm të Hanifes dhe Shahinderes, duke theksuar ndikimin e tyre të pazëvendësueshëm në traditën muzikore shqiptare.
Studimi i autorit përfshin transkriptimet notale të këngëve, duke e bërë atë një burim të rëndësishëm për të kuptuar strukturën dhe thellësinë e krijimtarisë së tyre artistike. Nëpërmjet fotografive dhe afisheve të përfshira në monografi, lexuesit janë të ftuar të hedhin një vështrim në botën e pasur të aktiviteteve të këtyre këngëtareve, brenda dhe jashtë kufijve vendore.
Recensuesi i kësaj monografie, etnomuzikologu Krenar Doli nga Instituti Albanologjik i Prishtinës, ka dhënë një vlerësim pozitiv, duke e cilësuar atë si një kontribut të rëndësishëm dhe interesantë për studiuesit e muzikës shqiptare. Ky studim sjell në pah urtësinë e pashtershme të këtyre këngëtareve, duke rikujtuar dhe vlerësuar kontributin e tyre të pamohueshëm në pasurimin e trashëgimisë muzikore kombëtare.
“E vlefshme, sepse synon të plotësojë një tablo apo një mozaik ende të mangët (madje të munguar) në kuptimin e një paraqitjeje me natyrë shteruese të kësaj problematike, pa anashkaluar përpjekjet e çmuara nga emra të nderuar të shkencës shqiptare. Me mjaft interes, sepse tema për kulturën muzikore të një qyteti, në një rrafsh gjithëpërfshirës, është universale, e identifikuar në një hapësirë specifike siç është qyteti i Gostivarit. Në pamje të përgjithshme, ky material trajton një problematikë të rëndësishme e cila lidhet me përgjithësime të domosdoshme mbi historinë e muzikës, sepse më në fund për të pasur një histori të sistemuar, për të pasur brezat e ardhshëm një njohje të qartë mbi atë se çka është bërë dhe çka po bëhet sot, është i domosdoshëm ky lloj dokumentacioni, ky lloj sistematizimi”, është shprehur Doli.
Kjo monografi ia ka arritur qëllimit ta bëjë objekt interesi këtë çështje dhe të krijojë një tablo shumë përfshirëse në terrenin muzikor të qytetit të Gostivarit, një tablo shumë përfshirëse për historinë e zhvillimeve të vjetra edhe të reja të këtij qyteti me personazhet kryesore të veprimit muzikor – Hanife Sejfulla Reçanin dhe të Shahindere Bërlajolli Stafain. Gjithçka që trajtohet në këtë monografi është interesante dhe i shërben përgjithësimeve mbi kulturat autentike kombëtare (që është shumë e rëndësishme), sepse mbi bazën e tyre do të nxirren përgjithësime të tjera.
“Është me shumë interes dokumentimi i këtyre vlerave, sepse vlerat ekzistojnë, ato janë, por nëqoftëse ato nuk dokumentohen, nuk arkivohen, ato në një kohë tjetër e humbasin kuptimin. Ndërkaq të dokumentuara kështu dhe të trajtuara me kaq përkushtim dhe dashuri, ato mbeten do të çmuara për çdo gjeneratë”, thotë Doli.
Kënga njihet si gjinia që i përgjigjet në mënyrë më të mirë pasqyrimit të jetës, ngjarjeve, andaj ajo mbetet vlera më e çmuar e kulturës në gjithë kompleksitetin e vlimit të saj në një vepër arti. Kjo karakteristikë i jep asaj avantazhin që të prijë në zhvillimet artistike, por nga ana tjetër, është pikërisht ajo që e ndjen më fortë se gjinitë tjera shoshën seleksionuese të kohës. E duke qenë e tillë, gjykojmë se të gjithë këto këngë të kënduara nga këto dy interpretuese e të transliteruara sipas metodologjisë shkencore nga ana e profesor Bekimit, kanë faqet e veta me vlerë që lidhen kryesisht me njohjen dhe afirmimin e këtyre dy artisteve në një truall, jo thjesht, patriotik dhe luftarak, por edhe të ndjeshëm, të kulturuar në ndjeshmërinë e vet.
“Unë e lavdëroj në mënyrë të veçantë autorin që ka ditur ta evidentoj dhe ta bëjë të njohur për lexuesit e vëmendshëm. Pastaj, është e rëndësishme se këto trajtime nuk janë të fiksuara në momente të veçanta, të dhëna njëherë e përgjithmonë në kapituj të mbyllur të historisë dhe të jetës muzikore, përkundrazi, ato janë të shtrira në gjithë historinë e këtij qyteti dhe dëshmojnë pasurinë e paçmuar që Gostivari ka trashëguar në këtë drejtim. Kjo është shumë e rëndësishme, sepse llogaritet një nga resurset e brendshme që i ka vetë qyteti, që i kanë vetë njerëzit dhe ato nuk zhbëhen, por mund të zhvillohen ashtu si zhvillohen realisht në jetën e përgjithshme”, shprehet Doli.
Me të gjitha këto që u thanë dhe të tjerat që do të shkruajë historia, ato padyshim se do të ngelen simbol i kulturës dhe artit në vendin tonë. Puna kërkimoro-shkencore e hulumtuese e profesor Bekimit e bënë atë një nga studiuesit më serioz dhe më pasionant të muzikës tradicionale shqiptare. Ai shquhet për këmbënguljen e pashoq në realizimin e aspiratave të tij përmes parimeve profesionale. Te ky studiues vërehen në mënyrë të qartë dashuria e zjarrtë dhe ndjenja e thellë për trashëgiminë muzikore të trevave të ndryshme shqipfolëse. E veçantë tjetër e tij është respekti që ka për muzikën tradicionale mbarëshqiptare, si dhe aftësia e hulumtimit të çështjeve problemore të muzikës popullore. / KultPlus.com
Nesër, në Ditën Botërore të Muzikës, Opera e Kosovës organizon promovimin e monografisë kushtuar regjisorit të mirënjohur të operave, Nikolin Gurakuqi, me autore Floriana Odhise Paskali, përcjell KultPlus.
Në këtë ngjarje që po mbahet në kuadër të bashkëpunimeve të kalendarit të përbashkët kulturor Kosovë-Shqipëri do të marrin pjesë personalitete të shquara të artit dhe kulturës.
Folës do të jenë: Leonardo Voci – piktor, Edmond Doko – dirigjent, Ylber Gjini – bariton dhe Besa Luzha – përfaqësuese e këshillit të Operës së Kosovës.
Ndërsa për programin artistik do të përkujdeset kori i fëmijëve “Okarina” nën udhëheqjen e Elikona Hysaj Shala dhe korepetitor Melos Buza, me fragmente dhe koralet nga operat e njohura botërore dhe atyre shqiptare.
Promovimi mbahet nesër, më 21 Qershor, në ora 11:00 në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani” Prishtinë./ KultPlus.com
Monografia “Parashkollorët- në njohjen e parë me gjuhën amtare”, e autores Zamira Shkreli është një punim i pasur në fushë të studimeve gjuhësore, ku rroken disa disiplina të dijes.
Autorja Zamira Shkreli vjen para lexuesit të kualifikuar me këtë botim duke shkelur në një rrugëtim relativisht të gjatë, që fillon me formimin e saj universitar në dy degë të USH, në atë të Ciklit të Ulët, e më pas në Gjuhë shqipe e Letërsi, duke vazhduar me studimet në ciklin e thelluar të Doktoraturës, ku ka mbrojtur gradën shkencore “Doktor”në Gjuhësi, pranë Fakultetit të Historisë e Filologjisë të Universitetit të Tiranës.
Në përvojën e saj si kërkuese shkencore pranë QSA të U SH-ës, e lektore në kursin “Didaktikë e gjuhës shqipe”, në Fakultetin e Mësuesisë, si dhe në degën Gjuhë shqipe e Letërsi, ajo është tërhequr e joshur prej dëshirës për të kërkuar dhe hulumtuar drejtpërsëdrejti aty ku buron e fillon e përftohet gjuha amtare te të vegjëlit, e duke shkuar hap pas hapi si zhvillohet ajo bashkë me rritjen fizike, mendore e shpirtërore.
Në hyrje të monografisë, autorja Shkreli shkruan:”… Ky punim ka si qëllim t’u përgjigjet disa pyetjeve që më kanë lindur gjatë punës sime:
Si e përvetësojnë gjuhën amtare fëmijët parashkollorë? Cilët janë faktorët e jashtëm e të brendshëm që ndikojnë në ndërtimin e përftimin gjuhësor të tyre? Cilët janë elementet didaktikë që ndihmojnë të vegjëlit, dhe sa leksik aktiv përftojnë parashkollorët gjatë këtij harku kohor?
Studiuesja Shkreli në këtë hulumtim disavjeçar ka bashkërenduar shumë mirë përvojën profesionale me përvojën jetësore, si nënë duke ndjekur procesin e rritjes së dy fëmijëve të tyre.
Duke ju referuar objektivit të punimit të saj, si dhe pikave mbështetëse mund të themi, se kemi të bëjmë me një punë të mirëmenduar e duke shfletuar me kujdes faqet e librit kuptojmë, se është mbarështruar me kujdes i gjithë materiali teorik e praktik që përmbledh autorja falë dhënies saj për një botim të kësaj natyre./atsh/ KultPlus.com
Një jetë e tërë e mbushur me krijime letrare të cilat përfaqësojnë denjësisht kulturën tonë, kanë zënë fill në monografinë e Sabri Hamitit. Në përvjetorin e 120-të të shkuarjes në amshim të rilindasit Naim Frashëri, u promovua vepra kushtuar tij, shkruan KultPlus.
Në këtë përvjetor, Muzeu Historik Kombëtar në bashkëpunim me shtëpinë botuese “Albas” ka promovuar monografinë e Hamitit të quajtur “Naim Frashëri”.
Në promovimin i cili u mbajt në hapësirë të jashtme, ishin prezentë shkrimtarë, studiues e kritikë letrar, përfaqësues fetarë të bektashizmit dhe të afërm të Hamitit. Një ndër të pranishmit ishte edhe poeti Xhevahir Spahiu.
Përgjatë promovimit, fjalë për librin foli studiuesja dhe ligjëruesja e letërsisë Perida Asllani.
Duke përvijuar ngulmimin e autorit Hamiti në leximin sistematik e të vijueshëm, vit mbas viti teksteve poetike të Naim Frashërit, studiuesja Asllani thekson se “Prej këndej buron këmbëngulja e skajshme për ta sjellë tekstin në lexim sa më pranë botimit të parë, për t’iu kthyer atij me lexime të vijueshme dhe pasuruese sa herë që ia dikton shqisa e vet. Atëherë takohemi përnjëmend me Naimin që himnizon përjetësisht gjuhën, atdheun, heroiken, dashurinë e bukurinë, Naimin e lirikës personale e mistike, Naimin që vajton, Naimin që mrekullohet, Naimin e utopisë dhe ëndrrës, mirësisë e melankolisë, Naimin e Skënderbeut, Naimin e bektashizmës së frymëzuar e sidomos Naimin e zemrës, atë të lexuar për herë të parë e që mbetet thelbi i çdo rileximi, sado i shtyrë në kohë qoftë ai.”
Vetë autori Hamiti theksoi se Naim Frashëri të gjithë librat e tij në shqip i shkroi brenda një dekade (1886-1895), ndërsa lëngoi nga sëmundja në 5 vjetët e fundit të jetës.
“Ai është i lindur si poet lirik. Në këtë vështrim, logjikisht, të menduarit të çon te ‘Lulet e verës’ si libri më i mirë lirik i tij”, vlerësoi Hamiti.
Libri është botuar në edicion të shtëpisë botuese “Albas” nga Tirana./KultPlus.com
Autori Sabri Hamiti ka botuar monografinë për njërin nga emrat kryesorë të Rilindjes, Naim Frashërin në 120 vjetorin e ndarjes së tij nga kjo botë, shkruan KultPlus.
Vepra “Naim Frashëri” shpalos jetën dhe veprën e atdhetarit e shkrimtarit shqiptar dhe do t’iu shërbej studiuesve dhe kritikëve letrarë si një vepër referuese për një kohë të gjatë.
“Në librin 170 faqesh thuret profili i shkrimtarit të dashur e të adhuruar të letërsisë shqipe, i cili kishte arritur statusin e pakontestueshëm të poetit kombëtar, por që për vite kishte qenë edhe i censuruar nga diktatura”, thuhet në njoftimin e Sabri Hamitit për librin.
Monografia e cila nis me “Poezia e Naimit është gjuha shqipe e shpirtëruar me pamje të dashurisë”, vazhdon duke theksuar se anipse ekziston një ndarje kohore të autorit Hamiti dhe të Frashërit, gjuha e poezisë së tij ka qenë dhe mbetet frymëzim.
Në anën tjetër, studiuesja e letërsisë Persida Asllani e ka vlerësuar veprën si “Naim jete” sepse ajo është prodhim i një leximi të gjatë bashkë me përvojat jetësore e letrare, duke u gërshetuar bashkë me metodologjitë studimore e kritike.
“Sepse këtu synon të na kthejë ky libër i autorit, te zanafilla e Naimit, te gjuha e tij e zjarrtë, aty ku më parë Poradeci pat ndjerë poetikisht shenjtërinë e kombit, mendimin e frymëzuar, pasionet e jetës, poezinë e mirëfilltë dhe hyjninë”, ka vlerësuar Asllani. /KultPlus.com
Policia e Kosovës për nder të 21-vjetorit të themelimit të saj, duke iu përshtatur edhe rrethanave aktuale, organizon ceremoninë zyrtare ku pritet të marrin pjesë personalitete të larta shtetërore, menaxhmenti i lartë i PK-së dhe të ftuar të tjerë.
Ngjarja nis në ora 10:00 në Drejtorin e përgjithshme. Ndërsa, organizata joqeveritare “CULTURAT”, në Prishtinë, në bashkëpunim me Policinë e Kosovës, në orën 12:00, në hollin e ekspozitave të Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, në përputhje me masat e luftës kundër pandemisë COVID-19, që janë marrë nga institucionet përgjegjëse të Republikës së Kosovës, bëjnë prezantimin e monografisë “YJE MBI DAFINA”, libër ky që u kushtohet 21 zyrtarëve policorë të rënë në uniformën e policisë së Kosovës, që nga çlirimi i Kosovës e deri më tash.
Po ashtu, në hollin e kësaj biblioteke, do të hapet edhe ekspozita me portrete të policëve, fotografi familjare dhe institucionale të tyre, si dhe fotografi të zisë e të përkujtimit, pas rënies së tyre në uniformën e policisë së Kosovës. Ky promovim mbahet në kuadër të shënimit të 21-vjetorit të themelimit të Policisë së Kosovës. / KultPlus.com
Jeta Zymberi
Për më se dy vjet, objekti kryesor i Muzeut Etnologjik i është nënshtruar procesit të renovimit, por kjo nuk e ka ndaluar punën që po bëhej për të sjell në dritë monografinë për të dhe funksionin e tij, shkruan KultPlus.
Instituti Albanologjik i Prishtinës këto ditë ka botuar monografinë, “Muzeu Etnologjik i Prishtinës dhe funksioni i tij”, të autorit Valon Shkodra.
Kjo monografi është rezultat i punës hulumtuese – shkencore disavjeçare të autorit i cili ka treguar për KultPlus që ideja për këtë temë i erdhi gjatë kohës sa punonte në Muzeun Etnologjik të Prishtinës (2006 – 2017).
“Duke e ditur rëndësinë e kësaj teme, vendosa që ta hartoja një material më të plotë i cili do t’iu shërbente vizitorëve, por edhe atyre që dëshirojnë të merren me fushën e muzeologjisë. Mbështetjen e parezervë për këtë temë e kisha nga mentorja ime e studimeve postdiplomike prof. dr. Afërdita Onuzi”, u shpreh Shkodra.
Studimi i paraqitur në këtë monografi paraqet një realitet të punës muzeore në Muzeun Etnologjik të Prishtinës, që nga hapja e tij e deri në ditët e sotme. Por, autori i kësaj monografia është shprehur se për ta përmirësuar më tej këtë punë, është e nevojshme që në të ardhmen të punohet në platforma me bazë shkencore, me bashkëpunim të ngushtë midis etnologëve, muzeologëve, historianëve, konservueseve, restauruesve, dizajnerëve, arkeologëve, pedagogëve, arkitektëve etj.
Kjo monografi përbëhet prej tre krerëve dhe për gjithë këtë punë, autori ka treguar më në detaje.
“Për këtë monografi, krahas materialit të studiuar në muze, konsultimit të literaturës dhe dokumenteve (të publikuara dhe të pabotuara), hulumtimi ynë bazohet në intervista të realizuara me informatorë, me punonjësit e muzeve, vizitorë, zejtarë, artizanë, me banorë lokalë të fshatrave e qyteteve të Kosovës. Për këtë studim kemi realizuar disa ekspedita terreni, si në: Shqipëri, Mal të Zi dhe në Maqedoni. Për materialet të cilat i kam prezantuar dhe kam shfrytëzuar literaturë profesionale të fushës përkatëse, por gjithashtu kam realizuar intervista me informatorë pa dallim gjinie dhe moshe.”
Monografia për Muzeun Etnologjik të Prishtinës është prezantim i vlerave tradicionale të artit popullor të Kosovës. Me hapjen e Muzeut Etnologjik të Prishtinës, qytetarët kanë mundësi që të njihen, për së afërmi me mënyrën e jetesës në Kosovë në periudha më të hershme. Ky muze mund të themi se është shembull për prezantimin dhe promovimin e trashëgimisë kulturore për vizitorë vendorë dhe ndërkombëtarë, është vend i rëndësishëm për edukimin e gjeneratave të reja të cilët vijnë në muze me pedagogët e shkollave, me prindër dhe shoqëri, gjithashtu është vend i kujtimeve, frymëzimit, mësimit dhe kohës së lirë. / KultPlus.com
Nga Lulëzim Etemaj
Libri im monografik, “Lëvizja e Pajtimit të Gjaqeve në Kosovë (1990-1991)”, gjendet në prag të daljes nga shtypi. Po botohet me rastin e shënimit të 30-vjetorit të pajtimit të gjaqeve në Kosovë.
Ky libër është një shenjë modeste nderimi për mijëra zemërgjerë që, në vend të ngrehjes së gishtit të krimit, shtrinë dorën e pajtimit; gjaqet, plagët dhe ngatërresat i falën në emër të rinisë, flamurit dhe kombit. Kështu i dhanë fund gjakmarrjes dhe i liruan nga burgu shtëpiak mijëra persona. I liruan nga atmosfera e rëndë dhe druajtja, por edhe nga “detyrimi” për ta marrë gjakun. I bashkuan shqiptarët si kusht i domosdoshëm për të ecur përpara drejt çlirimit nga Serbia. Është, gjithashtu, libër nderimi për qindra pajtimtarë vullnetarë dhe për punën e tyre përkushtuese.
Libri është ilustruar edhe me letra, me fotografi, me procesverbale, me shënime, me përjetime. Të gjitha këto bashkë po bëhen publike për herë të parë pas 30 vjetësh.
Përmbajtja e librit ka kaluar fillimisht nëpër disa duar miqsh, duke filluar nga bashkënismëtarët e tjerë të pajtimit të gjaqeve, Myrvete Dreshaj-Baliu, Have Shala-Gërguri, Adem Grabovci dhe Brahim Dreshaj. Ndihmesë të shkëlqyer, nëpërmjet deklaratave të dhëna, fotografive të ofruara, ideve kreative dhe punëve të tjera përgatitore kanë dhënë edhe shumë miq, mikesha dhe të afërm të veçantë. Ata janë të përgatitur profesionalisht në drejtime të ndryshme, të besueshëm për mua, ndonjëri madje tejet i posaçëm. Që të gjithëve u them: Ju falem nderit nga zemra!
Nga data 2 shkurt librin do ta shpërndajmë në të gjitha libraritë e Prishtinës, por edhe në libraritë në Prizren, Ferizaj, Pejë, Istog, Gjakovë, Skenderaj, Drenas, Mitrovicë, Klinë, Besianë, Tetovë, Gostivar, Tiranë… / KultPlus.com
Monografia “Nexhmije Pagarusha” është një rrëfim personal dhe origjinal i një udhëtimi të mrekullueshëm në jetën dhe krijimtarinë e këngëtares tonë të famshme shqiptare, Nexhmije Pagarushës.
Monongrafia për Nexhmijen ka përmbledhur gjithë jetën dhe veprimtarinë e saj prej artisteje. I ndarë në 13 kapituj, libri ka paraqitur rrugën e këngëtares nga fëmijëria deri në ditët e sotme. Vetë këngëtarja me rrëfimin e saj jetësor është boshti i rrëfimit të këtij libri. Pjesë shumë e rëndësishme e këtij libri monografik janë edhe intervistat me familjarë, miq, muzikantë e persona të tjerë që e njohin mirë dhe kanë punuar ngushtë me Nexhmije Pagarusha, të cilët e plotësojnë rrëfimin e saj.
Qëllimi kryesor i botimit të këtij libri është që të vë në pah rëndësinë e karrierës muzikore të Pagarushës, e cila përfaqëson një pjesë vitale të trashëgimisë kulturore dhe shpirtërore të vendit tonë. Nëpërmjet dokumentimit dhe rrëfimit të artistes dhe bashkëpunëtorëve të saj, libri ka nxjerrë në pah historinë krijuese të njërës prej këngëtareve më të famshme të muzikës shqipe. Dokumentimi i asaj që e ka karakterizuar këngëtaren, është paraqitur si histori e shtrirë në formë romani me qëllimin që publikut t’i prezantohet i gjithë mozaiku jetësor e artistik i zonjës Nexhmije. Libri do të mbetet trashëgimi e institucioneve të vendit dhe brezave të rinj.
Promovimi i librit monografik “Nexhmije Pagarusha” do të bëhet më 21 shtator 2019, prej orës 19:00 në Hotel Sëiss Diamond, Prishtinë. Ceremonia e promovimit të këtij libri monografi tenton që në mbrëmjen e 21 shtatorit të paraqesë në mënyrën më të mirë të mundshme tërë punën që është bërë për publikimin e këtij libri para familjarëve, miqve, artistëve e dashamirësve të artit si dhe para zonjës së madhe e cila është subjekti kryesor i këtij libri.
Monografia “Nexhmije Pagarusha” me autorë Shaban Maxharraj dhe Elvira Berisha, është realizuar nga Integra me mbështetjen e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës. / KultPlus.com
Sarandë Selimi
Tepihu i kuq ishte shtruar. Shkallët e Teatrit Kombëtar të Kosovës ishin zbukuruar me vazo nga qelqi në të cilat kishte qirinj. Veçantia e kësaj mbrëmje vërehej që në hyrje. E ndryshe nga herët e kaluara gjithçka nisi me një fjalë rasti nga drejtori i Trupës së Baletit Kombëtar të Kosovës Ahmet Brahimaj. Ai me këtë fjalim tregoi për të gjithë të pranishmit që mbrëmja e së enjtes dhe premiera që do të shfaqej pas çastit që ai përfundon fjalimin, janë pikërisht për 45 vjetorin e themelimit të Baletit Kombëtar të Kosovës. Këtë mbrëmje u prezantua edhe monografia e titulluar ‘Këmbë’, që është shkruar nga Naser Shatrolli, shkruan KultPlus.
Një premierë që do të mbahet mend gjatë nga audienca e këtij institucioni, duke sjellë pas vete edhe një monografi që jo rastësisht është titulluar ‘Këmbë’. 45 vite jetë. Me shumë vështirësi, nga më të ndryshmet Baleti Kombëtar i Kosovës dëshmoi se qëndroi në këmbë, edhe atëherë kur lufta shkatërroi gjithçka, qëndroi në këmbë edhe përkundër mospërkrahjes institucionale, qëndroi në këmbë duke iu bërë ballë të gjitha vështirësive, për të shkëlqyer më 21 shtator ku festuan këtë jubile, që në skenën e madhe të Teatrit Kombëtarë të Kosovës solli për herë të parë, nën petkun e kryeministrit të vendit Ramush Haradinaj.
Artdashësit e këtij institucioni kulturor paksa u çuditën më ardhjen e kryeministrit. Por nuk ishte e jashtëzakonshme të çuditen, pasi që, pas 17 vite që Kosova gëzon lirinë nga okupatori serb, ishte Haradinaj që ia bëri sefte një ngjarjeje kulturor.
Holli i Teatrit Kombëtar të Kosovës, ishte i stërmbushur me njerëz. Karriget ishin të pakta por qëndrimi në këmbë nuk ishte problem i madh për ta. Skena u errësua dhe atë e pushtuan balerinët të veshur me veshje jashtëzakonisht të bukura me motive kombëtare. Skenografia paraqiste malet e Sharrit, kullat shqiptare, Ujëvarën e Drinit e krejt në fund në këtë skenografi mahnitëse u vendos edhe flamuri kombëtar. E krejt kësaj mrekullie iu shtuan edhe tingujt e krijuar nga i madhi Rexho Mulliqi.
“Jam i lumtur, së pari që arritëm ta festojmë këtë ditë meqë kemi kaluar nëpër shumë probleme edhe si shtet edhe si popull edhe si komb dhe kryesorja është që e festuam 45 vjetorin në liri. Dhe e dyta jam i kënaqur me rezultatet e shfaqjes, publiku e mirëpriti dhe kryeministri Haradinaj na nderoj me ardhjen e tij, duke qenë se është kryeministri i parë që ka ardhë në një premierë. I vlerësoj të gjithë këta shikues që e duartrokitën kaq gjatë”, tha me pak fjalë për KultPlus, drejtori Ahmet Brahimaj.
‘Një legjendë për dashurinë’, erdhi në trojet shqiptare. Në oxhakun e Bardhëve lindi vajzë. Vendosën ta quajnë Borana (Teuta Krasniqi) me rastin e borës së parë. Borana rritet dhe bëhet vajza më e bukur në fshat. Të gjithë e duan. Djemtë e fshatit çmendeshin për bukurinë e saj. Bajrori (Fatmir Smani, Sead Vuniqi) dhe Ujkani (Sinan Kajtazi, Donmir Bilalli) janë dy djemtë që shprehin dëshirë të miqësohen më të. Borana ua vë një kusht të dyve. Ajo thotë se cili do ta rrëmbejë shaminë e kuqe do të miqësohet me të. Shaminë e rrëmben Bajrori dhe këtu nis gjithçka. Ujkani nga xhelozia e tepërt vendos të hakmerret.
Komplet këtë vepër e solli mjeshtri i koreografisë Pullumb Agalliu. Agalliu, për KultPlus, nuk i fshehu emocionet që kishte. Ai tha se tashmë ka realizuar ëndrrën. Koreografi rreth 70 vjeçar, që nga lozha ku shikonte balerinët tek luanin në skenë, luante bashkë me ta. Lëvizjet e tij ishin për tu admiruar dhe në fund u kënaq me suksesin.
“Çdo koreograf, çdo artist mundohet të bëjë çdo gjë gjithmonë mirë, por kjo është një shfaqje e veçantë për 45 vjetorin por gjithashtu ka edhe një të veçantë tjetër sepse është një shfaqje për mua e para kombëtare dhe e dyta pas ‘Halilit dhe Hajries’ ku aty isha asistent. Unë e realizova një ëndërr. Balerinët e Trupës së Baletit Kombëtar të Kosovës për mua janë yje, ata shkëlqejnë dhe është nga trupat më simpatike që unë i admiroj duke nis nga vajzat e djemtë më të vogël e deri tek Sinani që është artist i përkryer, Teuta, Jeta e të gjithë me rend”, tha Agalliu, i cili poashtu ekskluzivisht për KultPlus, tregoi se ka shumë mundësi të madhe të shkojë në Moskë në një konkurs ndërkombëtare me muzikën e kompozitorit Rexho Mulliqi.
Jo më kot u titullua ‘Një legjendë për dashurinë’. Në fund edhe pse bie nga shkëmbi për të mos e prekur dora e Ujkanit, Borana zgjohet nga gjumi i thellë posa e prek një fjollë bore. Dashuria e Boranës dhe Bajrorit triumfon.
Duartrokitjet nuk ndalen për disa minuta. Fjalët e mira nuk munguan as për shfaqje e as për monografi. Kjo gjë padyshim që e gëzoi shumë autorin e monografisë Naser Shatrollin. Ai për KultPlus, tha se kjo është nata më e veçantë e jetës së tij.
“Është shënuar një histori e kësaj trupe dhe këtij institucioni kulturor me 45 vite në këmbë. Krejt këtij rrumbullakimi 45 vjeçar kemi ardhë në një moment kur mua më është besuar ky libër me kaq rëndësi e kaq peshë. Falënderoj drejtorin Ahmet Brahimaj që ma ka besuar punën”, tha për KultPlus, Shatrolli, duke vazhduar tutje të tregoi se sa ka qenë e vështirë përmbledhja e materialit për këtë monografi 360 faqe e cila është përkthyer edhe në gjuhën angleze.
“Pjesa e pasluftës nuk ka qenë e vështirë sepse ka qenë këtu, e pjesa e paraluftës nuk ka qenë aspak e lehtë, e kam ditë që është një përgjegjësi e jashtëzakonshme dhe sonte jam i kënaqur shumë, jam i kënaqur se ka një javë që libri ka nis të shpërndahet dhe mora fjalë të mira. Pak para viti të ri Ahmet Brahimaj mi ka dhënë sinjalet e para dhe atëherë kam startuar me një punë intensive, kam pas një ekip të shkëlqyer dhe mendoj që ky ka qenë suksesi”, theksoi Shatrolli.
Ndërsa për KultPlus, foli edhe njëra ndër balerinët e para të kësaj trupe Sabrie Spahiu. Ajo më shumë emocion tha se Pullumb Agalliu sonte ka dhënë një shfaqje e cila i ka mbushur me emocion. Poashtu ajo kujtoi edhe kohët e vështira që ka kaluar gjenerata e saj.
“Më kujtohet kur vumë në skenë baletin ‘Halili e Hajria’ dhe asistent koreografi ishte Pullumb Agalliu, dhe kur e sheh një koreograf 70 vjeçar që punon me aq pasion, si mos të kesh emocione. Ka qenë një jetë me shumë sfida, ashtu siç ka kaluar edhe kombi ynë. Unë e kam cekë edhe më herët që në vitin 1995 kur na larguan nga teatri e ndjeja veten të hendikepuar dhe nuk dinim se çfarë po ndodh me ne, e pas 8 vitesh që u kthyem në skenë loja artistike nuk ishte në gjendjen e duhur por ishte mjaftueshëm që ta lidhim me këtë gjeneratën e re që janë të mrekullueshëm”, tha ndër të tjera Sabrie Spahiu për KultPlus.
Krejt në fund, KultPlus, bisedoi edhe me balerinin Sinan Kajtazi, i cili para pak ditësh ka mbushur plotë 16 vite në skenë me Baletin Kombëtar të Kosovës. Sinani, kësaj radhe kërkoi një teatër të baletit, pasi që, sipas tij, tashmë durimi është sosur dhe kushtet ua pamundësojnë të zhvillohen edhe më tutje.
“Ne po ndihemi mirë që po shohim gjithë këtë publik që po vijnë të na mbështesin por nuk po ndjehemi mirë që nuk po kemi mjaftueshëm mbështetje nga institucionet e njerëzit përkatës. Për shfaqje të tilla kërkohet një skenë edhe një herë më e madhe se kjo që e kemi, kërkohet infrastrukturë moderne. Para dy javësh patëm një premierë në Shkup në teatrin e ri dhe normal që na vjen keq që një super teatër që është vetëm 80 km nga Prishtina nuk e kemi ne këtu. Ne çdo gjë po bëjmë përveç teatër jo”, tha Sinan Kajtazi për KultPlus, duke u shprehur tutje se të gjithë ne po jemi dëshmitarë të asaj se kur po dalin artistë nga Kosova e që po i zhvillojnë tjerat shtete ne po ndihemi mirë por do të ndihemi mirë nëse edhe artistëve brenda Kosovë u krijohen kushte për punë sepse asnjë artist nuk i ka kushtet e duhura. “Mundësitë janë vetëm dëshira mungon. Do dëshiroja që në 50 vjetorin të paktën ta festojmë në teatër të ri”, tha për fund ai.
‘Një legjendë për dashurinë’, reprizën e parë do ta ketë sonte me fillim nga ora 20:00. Ndërsa monografinë për 45 vite në ‘Këmbë’, mund ta ketë në dorë secili adhurues i këtij arti skenik./ KultPlus.com