Mozaiku i Tiranës i bashkohet arkivës digjitale përmes teknologjisë më të fundit gigapiksel, për t’u bërë më pas pjesë e qendrës së informimit mbi mozaikët e gjithë Shqipërisë.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale foto të Mozaikut të Tiranës me teknologjinë e fundit gigapiksel.
Ky është një proces dokumentimi dhe digjitalizimi, që i shërben ruajtjes së trashëgimisë dhe qendrës së informimit mbi mozaikët.
Mozaiku i Tiranës është i vetmi monument arkeologjik brenda territorit të qytetit të Tiranës. Në vitin 1972, gjatë punës për ndërtimin e pallateve në lagjen nr. 9 të qytetit të Tiranës, u zbuluan rrënojat e një ndërtese antike, njëri nga ambientet e të cilit ishte i shtruar me mozaik.
Mendohet se kemi të bëjmë me një qendër fshatare të shekujve të parë pas Krishtit, që në fillim të shek. III u zëvendësua me një vilë fshatare (rustica). Salla me mozaik e pajisur dhe me një absidë ishte ambienti kryesor i saj./atsh/ KultPlus.com
Mozaiku i Tiranës është fotografuar në detaje të mahnitshme, duke përdorur teknologjinë e fundit gigapiksel.
Lajmin e dha sot ministrja e Kulturës, Elva Margariti, e cila tha se, “asnjëherë më parë Mozaiku i Tiranës nuk është parë në kaq shumë detaje”.
Kjo vepër arti historike, simbol i trashëgimisë kulturore të qytetit të Tiranës, shpaloset në hollësi dhe me ngjyra të gjalla.
Ky është një proces dokumentimi dhe digjitalizimi, që i shërben ruajtjes së trashëgimisë dhe qendrës së informimit mbi mozaikët, që po ngrihet këtu.
Mozaiku i Tiranës është i vetmi monument arkeologjik brenda territorit të qytetit të Tiranës. Në vitin 1972, gjatë punës për ndërtimin e pallateve në lagjen nr. 9 të qytetit të Tiranës, u zbuluan rrënojat e një ndërtese antike, njëri nga ambientet e të cilit ishte i shtruar me mozaik.
Mendohet se kemi të bëjmë me një qendër fshatare të shekujve të parë pas Krishtit që në fillim të shek. III u zëvendësua me një vilë fshatare (rustica). Salla me mozaik e pajisur dhe me një absidë ishte ambienti kryesor i saj. / KultPlus.com
Vazhdojnë gërmimet në Mozaikun e Tiranës, që sjellin dëshmi e fakte të reja për historinë e kryeqytetit.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti ka inspektuar gërmimet e reja tek mozaiku i Tiranës, ku ka pasur zbulime të reja në hapësirën e vilës romake me mozaik.
Gjithashtu është zgjeruar hapësira e gërmimeve, duke nxjerrë në dritë gjithë gjurmët e vendbanimit.
Zbulimet e reja shtyjnë periudhën e banimit të këtij territori deri ën fund të shekullit të I-rë. Grupi i ekspertëve që po punon në këtë sit arkeologjik shprehet se muret e zbuluara janë mure të shekullit të V-të dhe të VI-të pas erës sonë dhe janë faza e fundit kur kjo zonë është banuar.
Ky sit arkeologjik është edhe një mundësi për studentët të marrin pjesë në një ngjarje për arkeologjinë.
“Të gjithë e njohim si mozaiku i Tiranës, por ai është shumë më shumë se aq. Gërmimet e reja jo vetëm po konturojnë më qartë vilën romake dhe të gjitha hapësirat e saj, por shtyn deri në fund të shek. I datimin e banimit të asaj hapësire”, u shpreh ministrja Margariti gjatë inspektimit.
“Me Olsin dhe Maringlenin (Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Tiranë) ishim në territorin ku po gërmojnë bashkë me specialistët edhe studentët e Fakultetit Histori-Filologji, UT, të cilët kanë fatin jo vetëm të specializohen dhe të pajisen me certifikata, por edhe të marrin pjesë një proces me rëndësi për historinë e qytetit”, theksoi ministrja.
“Presim që me përfundimin e gërmimeve dhe dokumentimin e procesit dhe të objekteve, të dalin rezultate mbresëlënëse”, tha ministrja Margariti. /atsh/ KultPlus.com
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti inspektoi sot gërmimet e reja tek mozaiku i Tiranës.
“Të gjithë e njohim si mozaiku i Tiranës, por ai është shumë më shumë se aq. Gërmimet e reja jo vetëm po konturojnë më qartë vilën romake dhe të gjitha hapësirat e saj, por shtyn deri në fund të shek. I datimin e banimit të asaj hapësire”, u shpreh ministrja Margariti.
“Me Olsin dhe Maringlenin (Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Tiranë) ishim sot në territorin ku po gërmojnë bashkë me specialistët edhe studentët e Fakultetit Histori-Filologji, UT, të cilët kanë fatin jo vetëm të specializohen dhe të pajisen me certifikata, por edhe të marrin pjesë një proces me rëndësi për historinë e qytetit”, theksoi ministrja.
“Presim që me përfundimin e gërmimeve dhe dokumentimin e procesit dhe të objekteve, të dalin rezultate mbresëlënëse”, tha ministrja Margariti. /atsh/KultPlus.com
Ministrja e Kulturës në Shqipëri, Elva Margariti bëri të ditur sot se po del në dritë e plotë vila romake e Tiranës, apo e njohur ndryshe si Mozaiku i Tiranës.
Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore, në bashkëpunim me Drejtorinë e Trashëgimisë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore të Tiranës dhe Universitetin e Tiranës kanë rinisur gërmimet në këtë zonë, e cila është zbuluar në vitet ’70 gjatë punimeve për ndërtimin e disa blloqe pallatesh, në lagjen “21 Dhjetori”.
Ministrja thekson se ky projekt, që ka për qëllim jo vetëm zbulimin e plotë të vilës, që daton në shek. II-III pas Krishtit, por edhe promovimin e saj si një nga hapësirat më tërheqëse për turistët vendës e të huaj, po ndjek rrugën e mjeshtrave të arkeologjisë dhe trashëgimisë kulturore si prof. Skënder Anamali, prof. Aleksandër Meksi e prof. Skënder Muçaj.
Studentët pjesëmarrës do të pajisen me një certifikatë trajnimi dhe kualifikimi për gërmimin arkeologjik.
Mozaiku i Tiranës është një pikë shumë e rëndësishme referimi në Shqipëri dhe mendohet të ketë qenë pjesë e një banese të tipit rural (vila rustica) të ndërtuar në shekullin I pas Krishtit.
Në shek. III pas Krishtit vendbanimi mendohet se u zëvendësua nga një kompleks godinash, të ndara në dy pjesë në pars urbana (pjesa për banim e vilës) dhe në pars rusticae (pjesa prodhuese e vilës) të cilat po ashtu kishin funksion bujqësor.
Më vonë në shek. IV-V pas Krishtit vendin e vilës romane duhet ta ketë zënë një kishë paleokristiane. Kisha është ndërtuar në sallën qendrore të banesës rurale. Si të gjitha kishat e kësaj periudhe (gjysma e dytë e shek. IV pas Krishtit) edhe këtu kemi një riorganizim të ambienteve të brendshme. Brendësia ka tashmë një aks gjatësor dinamik pikërisht si rezultat i hyrjes përballë altarit, që theksohet nga ritmi i arkadave. Arkitektura e kishës është e thjeshtë.
Gjatë transformimit të banesës në objekt kulti janë përdorur tulla, me simbole kryqesh, të datuara këto në periudhën e Perandorit Kostandin I (306-337). Ambientet ndihmëse në anën veriore të ndërtesës janë përshtatur nga ato të banesës.
Mozaiku përmban motive gjeometrike e floreale por edhe motive tipike të Krishtërimit të hershëm, si gërsheti i stilizuar, rozetat e peshqit.
Vila Rustica dhe kisha paleokristiane të njohura ndryshe si Mozaiku i Tiranës, janë një shembull shumë domethënës i lashtësisë së këtij territori që u zbulua rastësisht në vitin 1972, gjatë ndërtimit të një blloku pallatesh. /atsh/ KultPlus.com
Ministrja e Kulturës Elva Margaritiu shpreh sot gjatë një inspektimi në sajtin kryesor arkeologjik të kryeqytetit, se kanë ndodhur zbulime të reja në zonën e Mozaikut të Tiranës.
Margariti bëri të ditur se me kërkesën e Drejtorisë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore në Tiranë dhe pas miratimit të projektit të hartuar nga DRTK dhe ASHA nisën sondazhet arkeologjike në dy trase përreth zonës së Mozaikut, në anën perëndimore të tij.
“Si rezultat i gërmimeve kanë dalë në dritë vazhdimi i mureve të ambienteve ndihmëse të vilës romake (fundi i shek. III- fillimi i shek. IV), që përdoreshin për fermentimin e verës, e bashkë me të edhe një kanal i largimit të ujërave. Të tjera gërmime pritet të kryhen në anën jugore”, u shpreh ajo.
Pas hartimit të raportit të rezultateve të dala nga sondazhet, rasti do të shqyrtohet në Këshillin Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Materiale, ku do të vendoset nëse do të ketë gërmime arkeologjike të mëtejshme.
Mozaiku i Tiranës identifikohet si një pjesë e rëndësishme e kulturës së kryeqytetit dhe të gjithë Shqipërisë. Ky projekt ka për qëllim ta bëjë këtë pikë të vizitueshme dhe t’i kthehet sërish banorëve të Tiranës dhe vizitorëve.
Zbulimi i këtij mozaiku u bë gjatë periudhës komuniste ku në vitin 1972 u mor vendimi për t’u ndërtuar një bllok banimi dhe rastësisht doli në pah kjo vepër e mrekullueshme. Ky mozaik përmban motive floreale dhe gjeometrike gjithashtu edhe motive tipike të Krishtërimit të hershëm, sikurse janë gërsheti i stilizuar, rozetat e peshqit. Mozaiku gjithashtu është shembull shumë domethënës i lashtësisë urbane të këtij territori. /atsh / KultPlus.com
