Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujtoi sot dramaturgun, shkrimtarin dhe përkthyesin Et’hem Haxhiademi, i cili vdiq në burgun e Burrelit.
Ethem Haxhiademi lindi më 8 mars 1902 në Elbasan. Shkollën e mesme e ndoqi në Leçe të Italisë dhe e përfundoi në Insbruk, Austri. U diplomua për shkenca politike në Berlin dhe gjatë studimeve bashkëpunonte njëkohësisht me revistat “Kopshti Letrar”(Elbasan) dhe “Djalëria” (Vjenë).
Pas studimeve, punoi në administratën vendore në disa qytete dhe më vonë si drejtor në Ministrinë e Brendshme.
Në vitin 1941, u emërua anëtar i Institutit të Studimeve Shqiptare. Në vitet 30 botoi një numër tragjedish: “Akili”, “Aleksandri”, “Ulisi” (1931), “Pirrua” (1934), “Skënderbeu” (1935), “Diomedi” (1936), “Abeli” (1939). Botoi gjithashtu poezinë: “Lyra” (1939) dhe përkthime si “Bukolikët” e Virgjilit, (1923). Më 29 dhjetor 1947, me vendim nr.531, Gjykata e Lartë e dënoi për krime kundër shtetit, me vdekje dhe konfiskim pasurie.
Më vonë dënimi iu shndërrua në 25 vjet burg. Vdiq në burgun e Burrelit më 17 mars 1965. / KultPlus.com
Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujtoi sot filozofin, shkrimtarin dhe poetin Isuf Luzaj.
Isuf Luzaj lindi më 21 shkurt 1913 në Kaninë të Vlorës. Shkollën fillore e kreu në Vlorë ndërsa gjimnazin në Shkodër. Në vitin 1933 u regjistrua në Universitetin e Sorbonës në Paris por për shkaqe ekonomike i ndërpreu studimet e tij. Në vitin 1936 u kthye në Shqipëri për të punuar si mësues i gjuhës frënge në Elbasan e në Korçë.
Nga viti 1940 deri në vitin 1941 u burgos në Itali, por më pas u kthye në Shqipëri ku u dallua për luftën e tij ndaj trupave fashiste, rezistencën antikomuniste të Ballit Kombëtar si dhe kontributin në themelimin e Partisë Social-Demokrate në Shkodër, Tiranë e Vlorë së bashku me Musine Kokalarin, Skënder Muçon etj. Në 1944 largohet nga Shqipëria drejt Italisë, ku akuzohet për vrasje dhe qeveria komuniste kërkoi ta riatdhetsojë me qëllim që ai t’i nënshtrohej “gjyqit të popullit për krime lufte”. Në vitin 1948 u largua në Argjentinë ku punoi në Ministrinë e Arsimit si përkthyes dhe në 1957 u diplomua në letërsi dhe filozofi.
Gjatë periudhës 1960-1970 mbajti poste të rëndësishme si drejtor i Institutit Francez “La France à l’étranger”, si këshilltar i Ministrisë së Arsimit në Argjentinë, si profesor i filozofisë dhe gjuhës frënge në Universitetin e New Hampshire, shef katedre në po të njëjtin universitet, Drejtor i Përgjithshëm i Gjuhëve të Huaja në Barat College-Lake Forest, Illinois si dhe shef katedre në Universitetin e Indiana-s.
Isuf Luzaj ndërroi jetë në 25 nëntor 2000 në Chicago. Sipas amanetit të lënë u varros në vendlindjen e tij, në Kaninë. Disa nga veprat e tij janë: “Rrëfimet”, “Ideologjia Falimentuese si interpretim materialist i historisë”, “Lumenjtë derdhen të kuq”,”Metodologjia për studimet e filozofisë”, “Lamtumira e yjeve” etj.
U vlerësua me tituj të rëndësishëm si: “Professor emeritus” në SHBA dorëzuar nga Presidenti Ronald Regan, me medalje “Për shërbime të jashtëzakonshme akademike” në SHBA dhe medalje ari nga Universiteti i Buenos Aires-it.
Më 19 qershor 2017 Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani, i akordoi Isuf Luzajt, dekoratën “Nder i Kombit” me motivacionin: “Për kontributin e jashtëzakonshëm shumëvjeçar, të dhënë në Shqipëri dhe jashtë saj për Pavarësinë dhe demokracinë e vendit, përmes luftës antifashiste e antikomuniste të pareshtur, si dhe për aktivitetin e gjatë e të shquar intelektual e pedagogjik në fushën e shkencave letrare e linguistike, duke u vlerësuar me tituj nderi dhe akademikë nga shumë universitete të njohura në botë, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”. / KultPlus.com
Vlerësimi i Jurisë së Çmimit të Muzeut Evropian të Vitit, mbërriti sot në Tiranë, për Muzeun Kombëtar “Shtëpia me Gjethe”.
Vlerësimi është nënshkruar nga kryetarja e Forumit Europian të Muzeve, Jette Sandahl dhe nga kryetari i Jurisë për vitin 2020, Marc O’Neil.
Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” u vlerësua në nëntor të vitit të shkuar nga Këshilli i Evropës si “Muzeu më i mirë 2020”.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, u shpreh se “si dëshmia e një kohe që nuk duhet të përsëritet, si një leksion për të rinjtë dhe një reflektim për të ardhmen, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” u vlerësua si “Muzeu më i mirë 2020”, një çmim i Këshillit të Evropës.
Motivacioni për “Fituesin e Çmimit të Muzeut 2020 të Këshillit të Evropës” është: Juria e Çmimit të Muzeut Evropian të Vitit shpreh vleresimin më të lartë për arritjet e jashtëzakonshme të Muzeut Kombëtar të Përgjimeve “Shtëpia me Gjethe”, Tiranë, Shqipëri. Ky muze i veçantë përcjell realitetin sesa lehtë njerëzit mund të kompromentohen dhe të detyrohen të bashkëpunojnë. Ai bën një deklaratë të fuqishme mbi natyrën e qytetarisë aktive në mbrojtjen e vlerave demokratike dhe rëndësinë e zbatimit të ligjit dhe të institucioneve transparente. / KultPlus.com
