Artistja Fitore Berisha Alisdottir ka realizua një mural shumë domethënës që i dedikohet të gjitha grave dhe vajzave që u vranë nga burrat apo nga partnerët e tyre, përcjellë KultPlus.
Artistja bashkë me Qendrën Kosovare për Studime Gjinore e sjellin këtë mural për të ngritur vetëdijen e shoqërisë dhe institucioneve rreth dhunës ndaj grave. Murali u dedikohet viktimave të vrasjeve të grave (femicidit) dhe te dhunës me bazë gjinore.
Veprat e Artit të tilla janë një mënyrë e fuqishme për të bërë të dukshme çështjen e vrasjeve të grave, dhe për të sfiduar normat dhe stereotipat që e justifikojnë dhunën e që janë të rrënjosura thellë në sistemin patriarkal në Kosovë.
Qendra Kosovare për Studime Gjinore dhe artistja/piktorja Fitore Berisha shprehen se e kanë pa si të nevojshme që kryeqyteti i Kosovës të ketë një vepër arti, dedikuar grave qe kanë humbur jetën në mënyrë të dhunshme por edhe që vazhdojnë të jenë viktima të dhunës.
“Ky projekt synojë ta ngrisë vetëdijen për vrasjen e grave dhe të shërbejë si mjet për krijimin e një dialogu më të gjerë shoqëror rreth dhunës me bazë gjinore dhe vrasjes së grave.”
Projekti është mbështetur nga Komuna e Prishtinës dhe Ministria e Kulturës, Rinise dhe Sportit, UN Women. / KultPlus.com
Festivali “Mural Fest”, ka mbajtur prej 24 gushtit edicionin e tij të tretë, duke i dhënë Tiranës jetë dhe ngjyra.
Kuratori i “Mural fest” dhe piktori i mirënjohur Helidon Haliti thotë se fasadat e pallateve të larta, duke nisur nga qendra, por edhe në zonat me periferike do të vishen me piktura shumëngjyrëshe që kanë në qendër kryesisht figurën e gruas, duke personifikuar Tiranën dhe ndryshimet e saj në këto 100 vite kryeqytet.
Haliti thotë se Mural Fest” vjen dhe si një vullnet i mirë për të lënë një ekspozitë në qiell të hapur për Tiranën.
Sipas tij, ky është një nga projektet më tërheqëse të rinisë së sotme, sepse e gjithë bota ka nevojë për shumë ngjyrë.
Haliti thekson se muralet janë punuar mjeshtërisht nga artistë me përmasa botërore, të cilët u përzgjodhën mes 200 kandidaturave dhe në përputhje me tematikën e këtij edicioni, por pa i nxjerrë nga identiteti i tyre artistik.
Mes emrave në zë është piktori Case Maclain, Manomatic nga Spanja, Same 84 nga Greqia, Mattia Campo nga Italia apo Wuper nga Serbia.
Realizimi i muraleve konsiderohet nga kritikët si një nga projektet më të vështira për tu realizuar, jo vetëm nga ana teknike por dhe nga ajo artistike. Haliti tregon se puna në fasadën e pallateve varet nga disa faktorë nisur që nga moti apo dhe ngjitja në lartësi deri në 45 metra, ku punohet për më shumë se 12 orë. Megjithatë, vështirësitë më të mëdha janë artistike pasi puna realizohet në sipërfaqe shumë të mëdha.
Përreth Tiranës, duke nisur nga qendra, në 10 mure të ndryshme tani do të mund të gjejmë të shkrirë artin që mund të ruhet aq sa godina, si NJë dhuratë për qytetIN që ndryshon nga dita në ditë në ditë.
Haliti thotë se fasadat janë përzgjedhur në bazë të disa kritereve, por janë përqendruar kryesisht te Komuna Parisit, zonë e cila është kthyer në një pike ky kyçe për turistët e veçantë të “street art”.
Pas secilës vepër arti ka edhe një filozofi, të lidhur ngushtësisht me historinë e qytetit. Haliti thotë se qëllimi i tyre është edhe përcjellja e mesazheve sociale nëpërmjet pikturave.
Njëra prej tyre, e quajtur “Kujdesi i nënës”, vepër e piktorit gjerman Case Maclain, i referohet tërmetit i vitit 2019, ku shumë nëna u lutën për fëmijët e tyre ndërsa kujdesi I tyre i mbrojti nga tragjedia.
Festivali nuk kaloi pa kritika dhe zhurmë. “Kujdesi i nënës” ishte vepra e artit që shkaktoi më shumë reagime në rrjete sociale, për shkak se pretendohej që dora pas vajzës së mitur ishte e një burri. Kjo la vend për keqkuptime dhe debate, të cilat Haliti i konsideron si të pabaza.
Në një kohë kur qytetet po ndryshojnë me shpejtësi marramendëse dhe ftohtësia e xhamit po zëvendëson muret, këto dhjetë vepra arti me filozofi të ndryshme që lidhen ngushtë me historinë e kryeqytetit do të sjellin një tjetër pamje tjeter në artin publik. / rtklive.com / KultPlus.com
Tirana është zgjuar ndryshe këto ditë. Në muret e saj mbizotërojnë ngjyrat e larmishme dhe pikturat. Në qendër të qytetit, në një prej pallateve të dëmtuara nga tërmeti është duke përfunduar dhe muralja e tretë, e cila ka në qender një vajzë të vogël të mbrojtur nga dora e nënës së saj. “Mural Fest Tirana” është një aktivitet i kthyer tashmë në traditë për kryeqytetin, nga piktorët Helidon Haliti dhe Kiriakos Iosifidis.
“Projekti përfshin pallatin në qendër të Tiranes që prek qiellin, ndaj dhe emërtimi është Skyla, sepse modeli që ne po përdorim ka këtë emër. Ndërsa në datë 8 do të jetë artisti serb, i cili ka një tematikë gjithashtu një vajzë perëndimore, “five generation”, ose gjenerata e pestë, si për t’u shoqëruar me një reminishencë të Picasos, sesi ai e ka parë femrën, ndaj do doja që kjo murale të ishte në zonën e ‘Komunës së Parisit’.”, tha Haliti, shkruan vizionplus
Fasadat e pallateve më të larta, duke filluar nga qendra, por edhe në zonat me periferike janë mbuluar me vizatime që kanë në qendër figurën e gruas. Qëllimi i organizatorëve është përcjellja e mesazheve nëpërmjet këtyre veprave të artit.
“Mural Fest” vjen si një nevojë e qytetit dhe një vullnet i mirë për të lënë një ekspozitë në qiell të hapur për qytetin e Tiranës. Ky edicion i tretë është një eksperiencë e akumuluar gjatë dy të parave dhe një dëshirë për të mbledhur artistë me famë ndërkombëtare.”, u shpreh drejtori i agjencisë së dekorit, Henril Cule.
Në këtë edicion të tretë, i cili do të mbahet deri më datën 30 shtator, do të marrin pjesë artistë vendas dhe të huaj nga Indonezia, Venezuela, Spanja, Italia, Greqia etj./KultPlus.com
Mural Fest fillon nesër duke sjellë një numër të konsiderueshëm prej 20 artistësh nga vende të ndryshme të botës që do të pikturojnë dhjetë mure të Tiranës.
Këto godina nga më të lartat do të vishen me ngjyra nga më të ndryshmet duke sjellë një pamje tjetër në artin publik në kryeqytet.
“Vendosëm këtë vit ta bënin bashkë me dekor Tiranën. Mu kërkua të bëj kuratorin dhe unë atë e ndaj me një nga djemtë më me eksperiencë, Qirjako Jozifidhis, i cili është ai që krijuar revistën e parë Carpen Diem, me eksterieret e pikturimit, ku ka përfshirë edhe Tiranën, atëherë kur projektin e bënte Edi Rama me Anri Salën. Është një vazhdimësi nga lyerja ekstravagante e viteve 2001 për një rikthim të një pikturimi të pikturës monumentale”, shprehet kuratori Helidon Haliti.
“Janë ndër dhjetë artistët më në zë të huaj duke nisur nga Case nga Gjermania, Manomatic nga Spanja, Same 84 nga Greqia, WD nga Indonezia, Mattia Campo nga Italia apo Wuper nga Serbia”, shton kuratori.
Projekti do të zhvillohet te Komuna e Parisit, Rruga e Kosovarëve, në unazën e vogël dhe në qendër në Tiranë, në godina që shkojnë deri në 60 metra./KultPlus.com
Nga 24 gushti, artistë nga e gjithë bota do të udhëtojnë drejt Tiranës për artin e magjishëm të ngjyrave murale.
Lajmin e mirë e ka dhënë vetë kryetari i Bashkisë Tiranë, Erion Veliaj përmes një postimi në rrjete sociale.
“Mural Fest Tirana vjen edhe këtë vit! Nga 24 gushti, artistë nga e gjithë bota udhëtojnë drejt Tiranës për artin e magjishëm të ngjyrave murale”, shkruan Veliaj.
Pjesë e Mural Fest priten të jenë artistë urbanë me famë ndërkombëtare nga Gjermania, Italia, Spanja, Greqia, Indonezia, etj. Ky event i kthyer tashmë në një traditë të bukur për kryeqytetin, është një festival ngjyrash, ku vepra shkrihet me fasadën përkatëse në varësi të hapësirës urbane që do të zërë.
Festivali synon t’i japë një imazh të ri hapësirave të qytetit duke sjellë një energji shumë të bukur e duke lënë një muze të hapur në natyrë.
Jeta e përditshme, rruga dhe historitë e saj janë të ndërthurura, duke u rritur në mure dhe reinventuar në një përzierje të gjuhëve në një mënyrë për të krijuar identitetin dhe ridizajnimin e hapësirës urbane, duke synuar ndërtimin e një historie të re. Ky shkëmbim kulturor ka kaluar kufijtë dhe ka krijuar në Tiranë një pikë të ngrohtë pritëse të artit. / KultPlus.com
